Źródło; Jacenta Łucewicz, Organizacyjne zachowania człowieka, Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław 1999
KOMUNIKACJA
Termin „komunikacja” wywodzi się z łacińskiego słowa communicatio i oznacza łączność, wymianę, rozmowę. W relacji między ludźmi komunikacja to przekaz pewnej informacji (komunikatu) i zdolność do odbioru, i rozumienia tego przekazu. Przekazywanie komunikatów odbywa się za pomocą umownych znaków, takich jak: słowa, gesty, dźwięki litery, liczby, symbole. Systemy takich znaków nazywamy kodami.
Porozumiewanie się polega na słownym bądź bezsłownym przesyłaniu informacji i kształtuje relacje między ludźmi.
Umiejętność porozumiewania się jest podstawą dobrych kontaktów koleżeńskich, małżeńskich, rodzinnych i innych. Brak takich umiejętności może prowadzić do samotności i poczucia bezsilności, niezadowolenia z pracy i rozczarowań w życiu osobistym.
Nie zawsze odbiorca odczytuje przekazany komunikat w takim samym znaczeniu, w jakim nadał go nadawca. Powiemy wówczas, iż w procesie komunikacji wystąpiły pewne zakłócenia. Odebrany komunikat na wyjściu jest różny od podanego na wejściu. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne. Nadawca mógł swoje myśli, zamiary, uczucia wyrazić w sposób niezbyt jasny lub niezrozumiały dla odbiorcy i w ten sposób pełne porozumienie się oraz skomunikowanie stało się utrudnione lub nawet niemożliwe. Taki stan rzeczy nie tylko utrudnia porozumienie między ludźmi, ale również powoduje znaczne zniekształcenie celów, których dany komunikat dotyczy.
O doskonałym procesie komunikacji międzyludzkiej powiemy więc wówczas, gdy w efekcie tego procesu w umyśle odbiorcy powstanie identyczny obraz jak ten, który powstał w umyśle nadawcy lub - innymi słowy - gdy komunikat odebrany przez odbiorcę będzie miał takie samo znaczenie, jak komunikat wysłany przez nadawcę.
OGÓLNY SCHEMAT KOMUNIKOWANIA SIĘ
Proces komunikacji między ludźmi może odbywać się w formie:
o komunikacji werbalnej
o komunikacji niewerbalnej.
Komunikacja werbalna (słowna) charakteryzuje się tym, że w wymianie komunikatów używamy wypowiadanych słów, które za pomocą określonych reguł gramatycznych są przekształcane w zdania. W komunikacji werbalnej dużą rolę odgrywają takie czynniki, jak:
akcent i modulowanie wypowiadanych kwestii
stopień płynności mowy
zawartość (treść) wypowiedzi - w tym przypadku zasób leksykalny ma związek z kompetencjami kulturowymi jednostki - np. osoby o mniejszych kompetencjach kulturowych rzadziej posługują się językiem literackim, a częściej gwarą środowiskową lub regionalną.
Komunikacja międzyludzka (zarówno werbalna, jak i niewerbalna) to proces, który zachodzi nieustannie. Skutkiem niemal każdej sytuacji jest przekazywanie i odbieranie określonych komunikatów. Nawet jeżeli jednostka nie wypowiada ani jednego słowa, to jej ciało przekazuje sygnały, które świadczą o jej samopoczuciu, postawie i nastawieniu. Komunikacja bezsłowna jest procesem o charakterze spontanicznym, który często zachodzi bez udziału świadomości. Jest to proces ciągły, w skład którego wchodzą wszelkie zachowania o charakterze nielingwistycznym. Nawet w przypadku, gdy jednostka uświadamia sobie, że jej ciało przekazuje otoczeniu dane sygnały, to najczęściej nie jest w stanie tego kontrolować. Przykładem niech będzie drżenie rąk, które występuje często w sytuacji niepokoju i zdenerwowania. Jednostka zdaje sobie sprawę z tej przypadłości, ale nie jest w stanie nad tym zapanować. Kolejnym przykładem może być zmiana wielkości źrenic, nad którą także nie mamy kontroli. Podobnie trudno jest zapanować nad własnym głosem i bardzo często jest tak, że nie potrafimy zapanować nad własną ekspresją głosową, która może wyrażać smutek, przygnębienie lub radość. Nieco inaczej wygląda sprawa z twarzą. Twarz - często nazywana "niewerbalnym kłamcą" - dużo łatwiej podlega naszej kontroli. Jednostka w większości sytuacji potrafi wywołać na twarzy uśmiech, oburzenie bądź zdziwienie.
1