ZAKRES PRZEDMIOTOWY KPA

Dla określenia przedmiotowego zakresu obowiązywania kodeksu zasadnicze znaczenie ma treść art. 1 pkt1 , zgodnie z którym kodeks normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów indywidualnych sprawach rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych. Indywidualny charakter sprawy oznacza imiennie określony podmiot oraz konkretność jego praw i obowiązków, o których orzeka się w formie decyzji jako kwalifikowanej postaci aktu administracyjnego.

Przedmiotowy zakres obowiązywania kodeksu obejmuje również postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń ( zaliczane niekiedy do uproszczonego postępowania administracyjnego), przedmiotem regulacji k.p.a. jest również rozstrzyganie sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej, oraz między innymi organami państwowymi i podmiotami, gdy są one z mocy prawa lub na podstawie porozumień powołane do załatwiania spraw.

Kodeks postępowania administracyjnego normuje również postępowanie w sprawach skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jst oraz przed organami organizacji społecznych.

Wyłączenia spod obowiązywania k.p.a. :

Przepisów k.p.a. nie stosuje się do:

- postępowania w sprawach karnych skarbowych

- spraw uregulowanych w Ordynacji Podatkowej

- postępowania w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych o ile przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej

- do postępowania w sprawach wynikających z nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi

- podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych

Organ administracji publicznej - to podmiot, który prowadzi postępowanie, wydaje orzeczenia, posiada obowiązki, jest z mocy prawa powołany do załatwiania spraw w drodze decyzji administracyjnych ( minister, wojewoda, centralne organy administracji rządowej, terenowe organy administracji rządowej ( zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu terytorialnego.

Pojęcie właściwości organu i jej rodzaje.

Właściwość organu - to zdolność do rozstrzygania konkretnej sprawy. Do rozstrzygnięcia może być uprawniony tylko jeden organ.

Organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.

Właściwość rzeczowa - ustala się ją według przepisów o zakresie działania danego organu.

Właściwość miejscowa - właściwość miejscową organu ustala się:

- w sprawach dotyczących nieruchomości - według miejsca położenia tej nieruchomości, jeżeli nieruchomość położona jest na obszarze dwóch lub więcej organów ( właściwości) - właściwym jest organ, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości,

- w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony w innych sprawach - według miejsca zamieszkania ( siedziby),w kraju, a w razie braku miejsca zamieszkania w kraju, według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron.

Jeśli nie można ustalić właściwości miejscowej - sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, w razie niemożności ustalenia takiego miejsca - do organu właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Nieprzestrzeganie właściwości organu stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności decyzji.

Zasady sformułowane w k.p.a. powinny być traktowane jak obowiązujące normy prawne, wobec czego ich naruszenie jest równoznaczne z naruszeniem prawa, a co za tym idzie naruszeniem praworządności.

1. Zasada praworządności została uregulowana w art.6 kpa- polega na tym, że organ administracji publicznej jest zobowiązany do tego, by postępowanie w sprawie administracyjnej było prowadzone zgodnie z prawem mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zasada legalizmu działania administracji publicznej - polega ona na tym, że organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Zasada ta łączy się z zasadą konstytucyjną , że organy administracji publicznej działają w granicach i na podstawie przepisów prawa. Sądy administracyjne oceniają działanie administracji na podstawie zasady legalizmu. Mówiąc o przepisach prawa należy mieć na uwadze prawo powszechnie obowiązujące do którego zaliczyć należy: Konstytucję, Ratyfikowane Umowy Międzynarodowe, Ustawy, Rozporządzenia, Akty prawa miejscowego.

2. Zasada prawdy materialnej (obiektywnej) została uregulowana w art. 7 kpa który mówi, że w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na uwadze interes społeczny i słuszny interes obywateli Oznacza to ciążący na organie administracyjnym prowadzącym postępowanie obowiązek dążenia do możliwie najwierniejszego odtworzenia rzeczywistego stanu faktycznego, na podstawie którego ma nastąpić wydanie decyzji. Rozstrzygnięcie sprawy może nastąpić wówczas gdy okoliczności sprawy są w pełni wyjaśnione, a więc gdy znana jest cała prawda.

3. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa regulowana jest w art. 8 kpa który mówi, że organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej - oznacza ona, że organy administracji publicznej obowiązane są tak prowadzić postępowanie, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.

4. Zasada informowania stron i pozostałych uczestników postępowania (art.9 kpa)- polega na tym, że organy od momentu wszczęcia postępowania, mają obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na zakres ich praw i obowiązków w postępowaniu. Należy dodać, że postępowanie wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Niekiedy organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie, w której wymagany jest wniosek strony i wówczas organ jest obowiązany uzyskać na to zgodę strony w toku postępowania, a w razie nie uzyskania takiej zgody musi postępowanie umorzyć. O wszczęciu postępowania należy powiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Organy czuwają , aby strony nie poniosły szkody z tytułu nieznajomości prawa. W tym celu udzielają im niezbędnych informacji, wyjaśnień i wskazówek oraz pouczeń o środkach zaskarżenia.

5. Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu (art 10 kpa)- polega na tym, że organy administracji publicznej mają obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu ( w każdym jego stadium). Organ powinien pouczyć stronę o jej uprawnieniach procesowych czyli prawie przedstawiania dowodów, prawie do żądania od organu przeprowadzenia dowodu, prawie do wglądu w akta sprawy. Przed wydaniem decyzji należy umożliwić stronie wypowiedzenie się na temat zebranych dowodów, materiałów, przedstawionych jej zarzutów i żądań. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od tej zasady tylko w przypadkach gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.

6. Zasada przekonywania (wyjaśniania przesłanek) (art. 11 ) - Kolejna jest Zasada Wyjaśniania Przesłanek Załatwiania Sprawy (zwana inaczej zasadą przekonywania). Brzmi ona następująco „Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu”. Zasada ta tłumaczy stronie „że adresowana do niej decyzja jest zgodna z prawem i w takich okolicznościach nie można było wydać innej decyzji. Organ prowadzący postępowanie powinien uczynić wszystko, aby strona bez żadnego nacisku wykonała obowiązki naniesione na nią przez decyzję. Celem tej zasady jest prawidłowe i wyczerpujące uzasadnienie danej decyzji lub postanowienia. W przypadku, kiedy organ nie przekona strony o zasadności decyzji ( np. odstąpi od uzasadnienia decyzji), organ będzie odpowiadał za naruszenie tej zasady. Od organu nie wymaga się jedynie przekonania strony o tym, że adresowana do niej decyzja jest słuszna.

7. Zasada szybkości i prostoty postępowania (art. 12) - organy powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się środkami prostymi, zmierzającymi do szybkiego jej załatwienia. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień powinny być załatwione niezwłocznie. Niezwłocznie powinny być załatwione te sprawy które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane lub znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź są to dowody możliwe do ustalenia przez ten organ na podstawie danych, którymi ten organ dysponuje. W przypadku gdy sprawa wymaga postępowania wyjaśniającego, powinna być ona załatwiona nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania, a jeżeli jest to sprawa szczególnie skomplikowana - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy, zaś w postępowaniu odwoławczym w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania.

8. Zasada ugodowego załatwiania spraw (art. 13) - ustawa nakłada na organy obowiązek namawiania stron mających sporny interes ( muszą być co najmniej dwie strony) do załatwienia sprawy w drodze ugody sporządzonej przed organem administracji publicznej.

Chodzi i rozstrzygnięcie takich spraw, których interesy stron pozostają w opozycji wobec siebie.. Roztrzygnięcie będzie ingerowało w jedną lub obie strony np.. prawo geodezyjne. Kodeks przewiduje trzy warunki, kiedy może być zawarta ugoda w postępowaniu administracyjnym. Są one następujące:

* Przemawia za tym charakter sprawy

* Przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania

* Nie sprzeciwia się temu żaden przepis prawa.

Ugoda może być zawarta w każdym czasie, ale maksymalnie do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie. Ugodę można zawrzeć zarówno w postępowaniu w pierwszej instancji, jak i w postępowaniu odwoławczym. Jeżeli strony postępowania złożą zgodne oświadczenie o zamiarze zawarcia ugody, organ administracji publicznej odroczy wydanie decyzji i wyznaczy stronom termin do jej zawarcia. W przypadku zawiadomienia przez jedną ze stron o odstąpieniu od zamiaru zawarcia ugody, organ administracji publicznej załatwia sprawę w drodze decyzji, wedle własnego uznania. Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym została zawarta. Ugoda, która została zatwierdzona przed organem administracji ma takie same skutki, jak wydana przez ten organ decyzja administracyjna.

9. Zasada pisemności - Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, e gdy przemawia za tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji”, bez trudności w udowodnienia.

Zasada ta nakłada na organ obowiązek pisemnej formy wszystkich czynności związanych z postępowaniem począwszy od zawiadomienia do aktu kończącego postępowanie.

Od zasady tej można odstąpić wyłącznie wtedy, kiedy sporządzony zostanie stosowny protokół. Można też dokonać właściwej dla sprawy adnotacji, którą będzie musiała podpisać strona. W tym wypadku podpis będzie uregulowaniem (zakończeniem) sprawy.

Wszystko po to, aby był dowód i szybkość postępowania, którą hamuje pisemność. W związku z tym czasem odchodzi się od pisemności, na rzecz szybkości (interes społeczny i publiczny).Lepiej mieć trudności w wykonaniu czynności, ale mieć pewność, że chroniła interes. Post. nie pisemne ma służyć usprawnieniu procesu.

10. Zasada dwuinstancyjności w administracji (art. 15) - oznacza ona, że co do zasady, każda sprawa może przechodzić tok instancji I i II, ale tylko na wniosek strony. Istotą dwuinstancyjności jest przeprowadzenie całego postępowania dwukrotnie.

Dwuinstancyjność jest to prawo do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, czyli do odwołania się do organu drugiej instancji. Jednak jest to możliwe tylko w przypadku strony, której decyzja w danej sprawie ·nie jest ostateczna. Strona, której wydano ostateczną decyzje w pierwszej instancji nie ma prawa do odwołania się do drugiej instancji. Dwuinstancyjność daje gwarancję, że w sytuacji, kiedy strona otrzyma niezgodną z zasadami Kodeksu Postępowania Administracyjnego decyzję to będzie miała szansę odwołać się do organu drugiej instancji.

Wyjątkiem jest artykuł 127 paragraf 3 Kodeksu Postępowania Administracyjnego. Zgodnie z tym artykułem decyzja wydana przez Ministra lub Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie można się odwołać. Strona niezadowolona z decyzji któregoś z tych organów może zwrócić się z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Weryfikacja rozstrzygnięć administracyjnych w administracyjnym toku instancji następuje wyłącznie wskutek czynności strony poprzez wniesienie środka prawnego. Organ II instancji nie może działać z urzędu.

11. Zasada trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych i sądowej kontroli.

Zasada pewności obrotu prawnego. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.

Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.”

Celem tej zasady jest ochrona praw nabytych przez stronę oraz ochrona porządku prawnego. Dzieje się tak, dlatego iż stabilność ostatecznych rozstrzygnięć budzi w obywatelach zaufanie do władz państwowych.

Ostateczna decyzja to taka, od której nie przysługuje odwołanie w administracyjnym toku instancji. Nie przysługuje ono:

- Decyzjom wydanym w II instancji oraz decyzjom kasacyjnym

- Decyzjom organu I instancji po przekroczeniu terminu odwołania

- Decyzjom wydawanym przez ministra i samorządowe kolegia odwoławcze

- Decyzjom zawierającym wady powodujące nieważność z mocy prawa

Decyzji ostatecznej służy tzw. domniemanie legalności, oznacza to, że decyzja jest ważna do momentu aż odpowiedni organ stwierdzi jej nieważność.

Przyczyną stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest jej wada. W Kodeksie postępowania administracyjnego spisano siedem przypadków, które dają podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji. Unieważnić decyzję według artykułu 156 można wtedy gdy:

- Decyzja została wydana z naruszeniem prawa

- Decyzja wydana została bez podstawy prawnej, lub z naruszeniem prawa

- Decyzja dotyczy sprawy, która została wcześniej rozstrzygnięta inną ostateczną decyzją

- Decyzja została skierowana do osoby, która nie jest stroną w sprawie

- Decyzja w dniu jej wydania była niewykonalna a jej wykonalność ma charakter trwały

- Wykonanie decyzji wywołałoby czyn zagrożony karą

- Decyzja jest wadliwa, co powoduje, że jest nieważna z mocy prawa.

Samowolne przerobienie przez organ administracyjny decyzji ( jej treści) jest niedopuszczalne i nie ma wpływu na jej ważność.

Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnej - decyzje mogą być zaskarżane do Sądu Administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Do chwili gdy nie zakończy się proces dotyczący prawidłowości, nie mówimy o prawomocności. Jeżeli decyzja jest ostateczna domniemuję się, że jest prawidłowa(chyba, że wykażemy, że tak nie jest).Jeśli decyzja jest ostateczna, wywołuje skutki prawne, , chyba, że odrębny przepis wskaże na rodzaj wadliwości.

Doręczenie Pisma doręcza się stronie(jeśli osoba jest stroną), a gdy działa przez przedstawiciela, to przedstawicielowi, ale adresowane jest do strony. W przypadku kilku pełnomocników strona może wskazać jednego do którego wysyła się doręczenie. Jeśli nie wskazał to dowolnemu, jednemu ze skutkiem doręczenia. W przypadku mnogości stron, mogą się zgodzić, żeby to do jednej było ręczane. Inni zrzekają się prawa do otrzymywania doręczeń na rzecz innej osoby. Organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy. Przy doręczeniu obowiązuje zasada domniemania prawidłowości doręczenia ( uważa się, że pismo dotarło do adresata i że zapoznał się on z jego treścią i w konsekwencji na adresacie ciąży konsekwencja braku zastosowania się). Kodeks przewiduje pokwitowanie odbioru pisma przez adresata. Pismo uważa się za doręczone także w dniu odmowy jego przyjęcia. Występuje sposób doręczeń właściwy i zastępczy. Doręczenia właściwe polegają na doręczeniu pisma tej osobie dla której było przeznaczone. Obowiązkiem strony i ich przedstawicieli jest poinformowanie organu o zmianie adresu pod rygorem wywołania skutków prawnych przez doręczenie pisma na dotychczasowy adres( o obowiązku nakazu należy stronę pouczyć, najlepiej przy pierwszej czynności) Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy, lub lokalu administracji publicznej, jeżeli przepisy nie mówią inaczej (względnie ogłoszenie). W razie niemożności doręczenia pisma w taki sposób, można je doręczyć w każdym miejscu, gdzie można adresata zastać. Jednostkom organizacyjnym pisma doręcza się w lokalu ich siedziby do rąk osób upoważnionych do odbioru pism. Doręczenie zastępcze polega na oddaniu pisma za pokwitowaniem do rąk osoby dorosłego(pełnoletni w myśl prawa cywilnego) domownika, sąsiada lub dozorcy, jeżeli te osoby podjęły się oddania pisma adresatowi. O doręczeniu pisma tym osobom informuje się adresata(nie jeśli doręcza się w domu adresata)W razie niemożności doręczenia - pismo powinno być złożone na okres 7 dni w placówce pocztowej lub urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce pocztowej adresata ( awizo). Doręczenie będzie skuteczne, gdy adresat odbierze pismo lub upłynie termin 7 dniowy, liczony od dnia następnego po złożeniu pisma. Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczegółowy tak stanowi. W tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia. Należy powiadomić, że zbliża się ostateczny termin odbioru. W przypadku doręczenia drogą elektroniczną, należy potwierdzić doręczenie w ciągu 7 dni, po upływie tego terminu, jeśli brak potwierdzenia, to zaczyna się standardowe doręczenie.

FIKCJA DORĘCZENIA- to taki stan, gdy w świetle prawa decyzja uchodzi za dręczoną, ale nie doszło do jej otrzymania. Nie da się jej zastosować, tam gdzie skutek prawny przewiduje się dla tego, kto dokonał wyboru.

ODMOWA PRZYJĘCIA PRZESYŁKI:

W przypadku odmowy, pisemnie zwraca się do nadawcy wraz z adnotacją i datą. Wszystko powinno znaleźć się w aktach sprawy. Lepiej pryjąć, ponieważ mamy 14 dni, żeby zastanowić się jak walczyć z organem. ORGANY WYŻSZEGO STOPNIA

Organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego są:

1. w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej,

2. w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie ministrowie,

3. w stosunku do organów administracji publicznej innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku - organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością,

4. w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór nad ich działalnością.

W orzecznictwie organ wyższego stopnia nazywa się "organem strukturalnie odrębnym i kompetencyjnie nadrzędnym nad organem niższego stopnia". W literaturze wskazuje się na funkcje procesowe organów wyższego stopnia uregulowane w k.p.a., jak sprawowanie kontroli instancyjnej w postępowaniu odwoławczym i zażaleniowym, weryfikacja decyzji w nadzwyczajnych trybach postępowania i podejmowanie pewnych czynności w ramach tych trybów. Organ wyższego stopnia może określać rodzaje spraw, które są załatwiane w terminie krótszym niż określone w k.p.a. (co do zasady miesiąc, w sprawach szczególnie skomplikowanych dwa miesiące). Do organu wyższego stopnia można złożyć zażalenie na bezczynność organu administracji publicznej; organ wyższego stopnia, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych nie załatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszeniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. W niektórych wypadkach organ wyższego stopnia rozstrzyga spór o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego oraz między innymi organami administracji publicznej. W pewnych wypadkach sprawują też nadzór i kontrolę nad przyjmowaniem skarg i wniosków - wyjątkami są skargi załatwiane przez ministerstwa i inne jednostki podległe organizacyjnie bezpośrednio ministrowi, przez organy administracji rządowej, przez jednostki organizacyjne nadzorowane przez terenowe organy administracji rządowej, przez organy jednostek samorządu terytorialnego i samorządowe jednostki organizacyjne.

ORGANY NACZELNE Naczelnymi organami administracji rządowej w Polsce są te, które organizacyjnych państwa w strukturze administracji rządowej.

Naczelne organy administracji publicznej są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po uprzednim wyborze przez Sejm. Ich właściwość miejscowa obejmuje terytorium całego państwa. W ujęciu funkcjonalnym i strukturalnym do naczelnych organów administracji publicznej zalicza się Radę Ministrów oraz organy, które wchodzą w jej skład.

Według definicji zawartej w Kodeksie postępowania administracyjnego organami naczelnymi są:

• w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,

• w stosunku do innych organów państwowych - odpowiednie organy o ogólnopolskim zasięgu działania,

• w stosunku do organizacji społecznych naczelne organy tych organizacji, a w razie jego braku - Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

WŁAŚCIWOŚĆ ORGANÓW

Postępowanie administracyjne może być prowadzone tylko przez organ administracji publicznej posiadający właściwość do jego prowadzenia.

Właściwość organu administracji publicznej jest to zdolność tego organu do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym. Właściwość poszczególnych organów administracji publicznej jest określana w ustawach i rozporządzeniach.

O tym czy dany organ administracji publicznej jest właściwy do załatwiania określonych spraw administracyjnych decyduje właściwość rzeczowa i właściwość miejscowa.

Właściwość rzeczowa organów administracji publicznej oznacza, że na ten organ został nałożony obowiązek załatwiania określonych spraw. Właściwość rzeczowa jest ustalana na podstawie przepisów materialnego prawa administracyjnego.

Właściwość miejscowa

Po ustaleniu właściwości rzeczowej organu administracji publicznej należy ustalić czy organ jest właściwy miejscowo do załatwienia sprawy. Ustalenie właściwości miejscowej polega na sprawdzeniu, czy sprawą powinien zajmować się organ administracji publicznej działający na określonym obszarze.

Zasady ustalania właściwości miejscowej:

• w sprawach dotyczących nieruchomości właściwy jest ten organ administracji, na którego terenie działania znajduje się nieruchomość,

• w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy właściwy jest ten organ, na którego terenie działania zakład pracy jest, był lub ma być prowadzony,

• w innych sprawach -właściwy jest ten organ, na terenie którego mieszka lub ma siedzibę strona lub jedna ze stron postępowania administracyjnego,

• jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w wyżej opisany sposób, to sprawa należy do organu właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do organu

• właściwego dla obszaru dzielnicy Śródmieście w Warszawie. Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ

WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANU

Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Takie postanowienie innego organu może mieć walor opinii, zgody, porozumienia, uzgodnienia. Opinia ma charakter wiążący zaś pozostałe wcześniej wymienione postanowienia nie mają charakteru wiążącego.

Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę. Każdy z adresatów w sprawie głównej jest adresatem postępowania opiniującego, porozumiewawczego czy uzgadniającego. Na postanowienie każdej ze stron służy odwołanie do organu II instancji na organ opiniodawczy. Należy tutaj dodać, że w przeciwieństwie do decyzji administracyjnej, postanowienie podlega wykonaniu nawet gdy nie jest ostateczne czyli przysługuje od niego zażalenie bądź skarga.

Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin.

Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

STRONA POSTEPOWANIA

STRONA- jest to każdy, czy jego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

STRONAMI W POSTĘPOPWANIU mogą być:

1) osoby fizyczne - osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika;

2) osoby prawne np. urząd i bank;

3) państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej

4) organizacje społeczne

Strona biorąca udział w postępowaniu posiada zdolność procesową, tzw. zdolność do podejmowania czynności procesowych osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo to upoważnienie do zastępowania strony przed organem administracji oparte na oświadczeniu woli reprezentowanego. Pełnomocnikiem strony może być każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnictwo może zawierać upoważnienie do prowadzenia w imieniu strony wszelkich spraw w postępowaniu administracyjnym lub do prowadzenia poszczególnych spraw albo ich części bądź tylko do podejmowania niektórych czynności procesowych.

Osoby fizyczne posiadają zdolność procesową pełną lub ograniczoną (w zależności od tego czy mają pełną czy ograniczoną zdolność do czynności prawnej). Osoby nie mające pełnej zdolności procesowej, działają w postępowaniu przez swoich przedstawicieli ustawowych którymi są:

- dla małoletni - rodzice i opiekunowie

- dla ubezwłasnowolnionych częściowo - kuratorzy

• dla ubezwłasnowolnionych całkowicie -opiekun wyznaczony przez sąd

DECYZJE

Decyzje rozstrzygają sprawy co do jej istoty, załatwia sprawę definitywnie pod względem materialnym., Postanowienie nie rozstrzyga , nie załatwia istoty sprawy ma funkcję służebną. Decyzja jest to akt administracyjny zewnętrzny (skierowany do podmiotów które nie są w ramach administracji publicznej).

Decyzja jest to władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej oparte na przepisach prawa administracyjnego, określające sytuację prawną konkretnie wskazanego adresata, w indywidualnej oznaczonej sprawie.

Charakterystyczną cechą decyzji jest konkretność - konkretna sprawa i adresat.

Nazwa decyzji może być różna np. nakaz, zakaz, licencja

Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części .

W postępowaniu administracyjnym organ umarzając postępowanie wydaje decyzję a w prawie cywilnym postanowienie.

Organ umarza postępowanie art. 105

- jeśli postępowanie stało się bezprzedmiotowe

- na wniosek strony, która wystąpiła o wszczęcie postępowania pod warunkiem, że strony nie wnoszą sprzeciwu oraz jeśli umorzenie postępowania nie doprowadzi do naruszenia interesu społecznego.

Organ adm. musi wstrzymać się z wydaniem decyzji aż inny organ wyda osąd np. przy odnowie zabytków - konserwator. Organ ten powinien niezwłocznie zając stanowisko (do 14 dni). Na takie stanowisko przysługuje zażalenie.

Jeśli organ nie zajmie stanowiska w ciągu 14 dni to powinien o tym poinformować i sam wskazać terminy.

Elementy, które powinna zawierać decyzja to:

- oznaczenie organu, który decyzję wydaje

- właściwość organu (jeśli organ nie jest właściwy decyzja jest nieważna)

- datę wydania decyzji - jeśli są dwie decyzje w tej samej sprawie to ważna jest decyzja oznaczona datą wcześniejszą

- oznaczenie stron lub strony

- powołanie na podstawę prawną - nr. art., ustawa - bez określonej podstawy prawnej decyzja jest nieważna

- rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach - czy organ nakłada na stronę obciążenia, prawa itp.

- uzasadnienie faktyczne i prawne. Faktyczne - organ musi wskazać, które fakty zostały udowodnione a którym nie dał wiary. Prawne polega na podaniu podstawy prawnej - ustawy

- pouczenie o odwołaniu od tej decyzji

- podpis z podaniem imienia i nazwiska, stanowiska służbowego.

- jeżeli od decyzji można wnieść powództwo do Sadu Powszechnego, czy skarga do Sądu Administracyjnego to też powinno być zawarte w decyzji

Aby decyzja była ważna to 4 z ww elementów muszą być zawsze zawarte są to:

- oznaczenie organu wydającego decyzję

- oznaczenie stron

- rozstrzygnięcie - co ona rozstrzyga

- podpis osoby uprawnionej do wydania decyzji

Uzasadnienie faktyczne - kiedy można nie uzasadniać decyzji art. 197 4 i 5

- jeżeli uwzględnia ona w całości żądanie stron

- organ powołuje się że uzasadnienie naruszy porządek publiczny

- jeśli uzasadnienie naruszy interes bezpieczeństwa państwa

Wykonanie decyzji jest wtedy kiedy jest ona ostateczna.

- zabezpieczenie gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami

- interes społeczny ogólnie rozumiany

- wyjątkowo ważny interes stron (organ może zażądać od strony zabezpieczenia skutków wydania rygoru natychmiastowej wykonalności)

Decyzję doręcza się stronom na piśmie. Od tej zasady jest wyjątek gdy organ może wydać ustnie - jeżeli interes strony przemawia za tym a przepis prawa nie może stać na przeszkodzie.

Organ uważa za wydanie decyzji dopiero od momentu doręczenia decyzji lub ogłoszenia publicznego i ponosi wszelkie konsekwencje treści tej decyzji.

Procedury po wydaniu decyzji.

- uzupełnienie decyzji (strona może w ciągu 14 dni żądać uzupełnienia decyzji od organu, który ją wydał. Wtedy organ wydaje postanowienie o uzupełnieniu decyzji)

- sprostowanie decyzji (jeżeli jest błędne pouczenie (art. 112) to strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji z tego tytułu)

wykładnia decyzji (sprostowanie decyzji (art. 113) może być z urzędu lub na wniosek stron

RYGOR NATYCHMIASTOWEJ WYKONALNOŚ.

Decyzję wykonuje się gdy jest ona ostateczna jednak są wyjątki gdy wykonuje się decyzje nie ostateczne. Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosownego zabezpieczenia.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. Również decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. Art. 135 mówi że organ odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie decyzji.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być wydany od razu - zawarty w decyzji lub postanowieniu. Stronie przysługuje zażalenie.

Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo

2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Jeżeli przepisy przewidują wydanie decyzji na blankiecie urzędowym, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a istnieją podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji, organ odwoławczy uchyla decyzję i zobowiązuje organ pierwszej instancji do wydania decyzji o określonej treści.

Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.

UMORZENIE POSTĘPOWANIA.

Umorzenie postępowania oznacza ,że w danej sprawie nie będzie kontynuowane wszczęte uprzednio postępowanie oraz , że sprawa nie zostanie rozstrzygnięta co do istoty. Umorzenie oznacza , że zaistniały w toku postępowania trwałe i nie usuwalne przeszkody, czyniące niemożliwym jego dalsze niekontynuowanie. Według art.105§ 1 ,gdy postępowanie z jakiegokolwiek powodu stało się bezprzedmiotowe organ administracji wydaje decyzję o jego umorzeniu. Kodeks nadał umorzeniu postępowania charakter czynności procesowej kończącej sprawę przed organem administracji, nadanie tej czynności formy decyzji oznacza wszelkie konsekwencje prawne jakie przewiduje Kodeks dla tej postaci rozstrzygnięcia. Postępowanie morze stać się bezprzedmiotowe z przyczyn natury faktycznej , jak i z przyczyn natury prawnej. Bezprzedmiotowość z przyczyn natury faktycznej będzie mieć miejsce w przypadku takich zmian w stanie faktycznym sprawy, które czynią niemożliwym dalszy tok postępowania . Bezprzedmiotowość z powodu natury prawnej wystąpi np. wówczas , jeżeli ulegną zmianie przepisy prawne , które przyznawały uprawnienia pewnym kategoriom podmiotów i następnie uprawnienia te zostały zniesione , nierzadko bezprzedmiotowość natury prawnej jest efektem zmiany trybów realizacji określonych trybów realizacji określonych praw lub obowiązków poprzez zastąpienie drogi postępowania administracyjnego trybem cywilnoprawnym. Kodeks nie określa organu administracji właściwego do wydawania decyzji o umorzeniu postępowania , należy zatem przyjąć , że decyzję taką wydaje ten organ , który twierdzi , iż postępowanie z jakichkolwiek przyczyn stało się bezprzedmiotowe. Stwierdzenie to może być dokonane zarówno w postępowaniu przed pierwszą jak i drugą instancją , a także w postępowaniu nadzwyczajnym- są to warianty umorzenia postępowania tzw. umorzenia obligatoryjnego . Przepis art. 105 § 2 dopuszcza dodatkowo umorzenie faktyczne stanowiąc , że organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie , jeżeli wystąpi o to strona , na której żądanie postępowania zostało wszczęte , a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. Umorzenie postępowania na podstawie tego artykułu jest pozostawione uznaniu organu administracji , który w przypadku łącznego zaistnienia wszystkich zawartych w nim przesłanek może je umorzyć.

---