Istota prawa

Prawo- uporządkowany zespół norm postępowania wydanych lub sankcjonowanych przez państwo i zabezpieczonych przymusem państwowym.

Prawo jest produktem państwa które ma normalizować zachowanie ludzkie. (integralna częścią prawa jest przymus zabezpieczający jego funkcjonowanie, a przymusem dysponuje państwo stwarzając do tego odpowiednie aparaty)

Świadomość prawna- społeczna ocena obowiązującego prawa oraz postulaty tego społeczeństwa kierowane w celu zmiany tego prawa.

Praworządność- taki stan w państwie gdzie podstawowe dziedziny stosunków społecznych są regulowane przez państwo, a organy państwa ściśle go przestrzegają. (2 elementy: istnienie szerokiej regulacji prawnej oraz przestrzeganie prawa przez wszelkie organy publiczne)

Norma prawna- wynikająca z przepisów reguła postępowania wydana) lub sankcjonowana przez państwo i zabezpieczona przymusem państwowym. Składa się z 3 części:

1. hipoteza-opisuje stan faktyczny w którym norma znajdzie zastosowanie;

2. dyspozycja- sposób postępowania przy wypełnianiu się hipotezy;

3. sankcja- mówi jakie ujemne skutki pociągnie niezastosowanie się do dyspozycji, nie jest to kara;

rodzaje norm prawnych:

1. imperatywne- bezwzględnie obowiązujące (działają zawsze) niepodważalny nakaz państwa, nie można się uchylić od jej wypełnienia;

2. dyspozytywne- normy względnie obowiązujące (nie musi działać)

Normy imperatywne	Normy dyspozytywne
Nakaz bezwzględny (niezależnie od woli zainteresowanych osób)	Zastosowanie tylko wtedy gdy strony nie umówiły się inaczej
Głównie prawo: konstytucyjne, admin., finansowe, karne	Głównie prawo cywilne
Postanowienia umów inne niż w normach sa nieważne	Postanowienia umów inne niż w normach wyłączają działalnie norm

Wydawanie- państwo tworzy nowa dotąd nie istniejącą normę

Usankcjonowanie- norma stosowana dotychczas zwyczajowo zostaje uznana za obowiązująca poprzez działalność organów stosujących prawo.

Przepis prawny- jednostka redakcyjna aktu normatywnego (elementarna część ustawy lub innego aktu normatywnego np. artykuł, paragraf, punkt, ustęp)

Przepisy blankietowe- zamieszczenie pewnych elementów normy w rożnych artykułach, paragrafach, lub sformułowanie jedynie sankcji z pozostawieniem określenia innych elementów normy odrębnym aktom normatywnym.

Norma prawna	Przepis prawny
Reguła postępowania	Fragment aktu normatywnego
Produkt wykładni prawa	Pochodzi od państwa (produkt ustawodawczy)
Składa się z 3 czesci jw.	Składa się ze słów i znaków interpunkcyjnych
Elementarna czesc prawa	Elementarlna czesc ustawy lub innego aktu normatywnego
Normy są zakodowane w przepisach prawnych,

Preambuła- wstęp, zawierający określone deklaracje ustawodawcy, zwłaszcza wyjaśnienie celu, w jakim akt został wydany

PRAWO A MORALNOŚĆ

Moralność- ukształtowany w procesie długotrwałego rozwoju społeczeństwa zespół nórm postępowania według których ocenia się określone zachowanie jako dobre lub złe.

	Norma prawna	Norma moralna
Przestrzeganie	Aparat państwowy (przymus państwowy)	Presja opinii publicznej, nawyki, sumienie
Charakter	Dwustronny (dla jednej osoby obowiązek dla drugiej prawo)	Jednostronne (nakładają tylko obowiązki)
	ogólny(obowiązuje wszystkich)	indywidualny
Odniesienie	Tylko do czynów i słów człowieka (działania dostrzegalne)	Ingeruje również w strefę myśli i uczuć
Precyzja	Bardzo dokładnie regulują postepowanie człowieka	Są bardzo nieprecyzyjne (raczej ogólny kierunek postępowania)
Pochodzenie	Pochodzi o d państwa	Produkt rozwoju społecznego
Mierzalność	Mierzalne (jest jedno)	Nie jest mierzalne
Zbiory norm postępowania regulujące wiele stosunków społecznych
Są tworzone przez ludzi

Stosunek prawny- stosunek społeczny uregulowany przez prawo;

5 elementów:

1. prawo podmiotowe- przysługująca określonemu podmiotowi prawa możność domagania się id innego podmiotu prawa pewnego zachowania się; wynika z przepisów prawnych;

2. obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu

3. podmiot prawa

4. podmiot obowiązku

5. przedmiot stosunku prawnego

stosunki etyczne (stanowione, tetyczne)- są normowane różnego rodzaju normami (moralnymi prawnymi, zwyczajowymi); reszta to faktyczne;

Zdarzenie prawne- każde zdarzeni pociągające za sobą powstanie, zmiane lub rozwiązanie stosunku prawnego;

Podział zdarzeń prawnych:


Zdarzenia sensu stricte- niezależne, tworzą niewielka grupę, nie podlegają dalszemu podziałowi; wywołują skutek zmiany lub rozwiązani stosunku prawnego;

Działania- zależne od woli człowieka, tworzą rozgałęziony system;

Czyny-zadarzenia dokonane bez zamiaru wywołania skutków prawnych;

1. Czyny dozwolone- mówimy o nich gdy ich skutki sa regulowane przez prawo np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, czyny ani zakazane ani nakazane;

2. Czyny niedozwolone- każdy czyn zabroniony przez prawo

Akty prawne- zadarzenia wywołane w zamiarze spowodowania skutków prawnych;

1. Czynności prawne-

1. Dwustronne- zawieranie umowy

2. Jednostronne- darowizna, testament

2. Akty administracyjne-  oświadczenie woli organu administracji publicznej rozstrzygające w sposób prawnie wiążący o sytuacji indywidualnie określonego podmiotu prawa w konkretnej sprawie;

3. Orzeczenia sądowe konstytutywne- np. rozwiązanie małżeństwa;

4. Orzeczenia sądowe deklaratywne- większość orzeczeń sadowych ;

Czyny prawne	Akty prawne
Nie mają na celu wywołania skutków prawnych	Dokonane z zamirem wywołania skutków prawnych
Mogą byćniedozwolone przez prawo	Mogą być wydane tylko zgodnie z obowiązującym prawem
Zależne od woli człowieka
Wywołują skutki prawne

Stosowanie prawa- polega na posługiwaniu się przez organy publiczne przepisami prawnymi jak instrumentami służącymi do podejmowania decyzji; zajmują się nim sady, trybunały i organy administracji państwowej;

Formy:

1. Ustalenie istnienia miedzy stronami stosunku prawnego i sprecyzowanie jego treści

2. Stworzenie miedzy stronami nowego stosunku prawnego

Etapy:

1. Ustalenie stanu faktycznego

2. Ustalenie normy prawnej odnoszącej się do danego stanu (kwalifikacja prawna)

3. Wnioskowanie i wydanie decyzji

Wykładnia prawa- zespół czynności zmierzających do ustalenia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach;

Rodzaje wykładni ze względu na podmiot:

1. Wykładnia autentyczna- dokonywana przez ten sam organ który wydal interpretowany przepis, ma charakter obowiązujący, nie można od niej odstąpić; zjawisko rzadkie; oddziałuje na wykładnię praktyczna

2. Wykładnia legalna- dokonywana przez organ państwowy któremu to zadanie zostało specjalnie powierzone z reguły w konstytucji, ma charakter obowiązujący (w pl nie ma teraz takie organu, wcześniej TK)

3. Wykładnia praktyczna- dokonywana przez organ państwowy w toku stosowania prawa przy rozstrzyganiu konkretnych spraw, wymiar sprawiedliwości i organy administracji,

4. Wykładnia doktrynalna- zawarta w lit. Naukowej; nie ma charakteru obowiązującego, ale ma duże znaczenie, przyczynia się do uksztaltowania nowego prawa w myśl swoich założeń;

Rodzaje wykładni ze względu na metodę:

1. Słowna ustalenie znacznie norm prawnych poprzez analizę struktur językowych, znaczenia poszczególnych wyrazów;

2. Celowościowa- ustalenie znaczenia norm poprzez określenie celu w jakim zostały one wydane

3. Systematyczna- ustalenie znaczenia norm poprzez określenie miejsca jakie zajmuje ona w ramach aktu normatywnego, czy całego ustawodawstwa;

4. Historyczna- za pomocą materiałów historycznych;

Rodzaje wykładni ze względu na wynik:

1. Rozszerzająca- rozumieć normę szerzej

2. Ścieśniająca- rozumieć normę węziej

3. Stwierdzająca- rozumieć jak wykładnia słowna

Źródła prawa- to sformalizowany akt władzy państwowej zawierający przepisy państwowe; np. konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynardowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego;

Organy promulgacyjne- zostały w nich ogłoszone przepisy (dziennik ustaw, monitor polski itp.)

1. Ustawa

Przedmiot ustawy: do wydania ustawy upoważniony jest sejm i nikt inny sejm nie może tego nikomu przekazać

Zasady określające przypadki, w których wymagane jest wydanie ustawy:

1. Konieczne w przypadku ustanawiania obowiązków prawnych obywateli (przepisy karna, przepisy w sprawie podatków i innych danin publicznych itp.)

2. Forma ustawy jest niezbędna w przypadku regulowania najważniejszych zagadnień organizacyjno- ustrojowych organów ustawodawczych i administracji państwowej, sądownictwa, prokuratury, kontroli państwowej.

3. Sejm powinien wydawać ustawy w tych wszystkich sprawach, które już poprzednio były regulowane w drodze ustawowej chociażby tego żaden szczególny przepis nie wymagał.

Tryb uchwalania ustaw: jest regulowany przepisami konstytucyjnymi, regulaminem sejmu i sentó i praktyka konstytucyjna;

1.Inicjatywa ustawodawcza- prawo przedstawienia Sejmowi gotowego projektu ustawy z tym skutkiem prawnym, ze Sejm takim projektem musi się zająć; może go odrzucić, lecz nie może pozostawić bez rozpatrzenia; Posiadają ja:

1. Posłowie,

2. Senat,

3. Prezydent,

4. Rada ministrów,

5. Grupa 100 000 obywateli mających prawo wybierając do sejmu

2. Do prezydium sejmu trafia ustawa:

• wpływa do sejmu

• System 3 czytań- 1 czytanie- uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę, pytania posłów, dyskusja nad ogólnymi zasadami projektu; 2 czytanie- przedstawienie sejmowi sprawozdania z pracy komisji debata i zgłoszenie poprawek; 3 czytanie- przedstawienie dodatkowego sprawozdania i glosowanie;

• Głosowanie- odbywa się w ustalonym przez regulamin porządku (odrzucenie w całości, poszczególne poprawki, cały projekt)

• Przekazanie senatowi- po miesiącu, po przeprowadzeniu debaty może wnieść poprawki, przyjąć lub odrzucić, po miesiącu uważa się ustawę za przyjętą,

• Ustawa wraca do sejmu- glosowanie nad poprawkami lub odrzuceniem (większością bezwzględną)

• Ustawa trafia do Prezydenta który ma 21 dni na jej podpisanie/ veto/ zgłoszenie do TK (veto zostaje poddane glosowaniu w sejmie; a TK jeżeli orzeknie ze całkowicie niezgodne to odpada, a jak częściowo to trzeba wprowadzić poprawki, ORZECZENIE TK JEST OSTATECZNE I NIE PODLEGA GLOSOWANIU)

• Podpisanie przez prezydenta

• Ogłoszenie w dzienniku ustaw (zacznie obowiązywać po 14 dniach lub po ustalonym czasie- czas spoczynku ustawy)

2. Ratyfikowana umowa międzynarodowa- jest to umowa między państwami, zazwyczaj zawierają ja organy wykonawcze państwa (w Polsce prezydent), musi być opublikowana w Dzienniku Ustaw, eliminuje prawa ustawowe, które są z nią niezgodne, jest ponad ustawa krajową;

• bilateralna- miedzy 2 państwami

• unilateralna- więcej niż 2 państwa, często przyjmuje formę konwencji międzynarodowej; do konwencji można przystąpić w części

Jeżeli jedna strona nie ratyfikuje umowy międzynarodowej to teoretycznie nie może jej przestrzegać, jednak druga strona może z tego powodu jej nie przestrzegać, wyciągnąć konsekwencje;

Często trzeba dostosować prawo krajowe do umowy międzynarodowej.

3. Rozporządzenie- Aby wydać rozporządzenie potrzebne jest umocowanie usatwowe, w usatwie znajdziemy ramy tego rozporządzenia;

Wydawane jest przez:

1. RM

2. Premiera

3. Ministra

4. Przewodniczącego określonych w ustawie komitetów

5. Prezydenta

Rozporządzenie dotyczy z reguły jednego z zagadnień uregulowanych w sposób ogólny w ustawie, ma stworzyć szczegółowe przepisy wykonawcze umożliwiające wcielenie ustawy w życie; za pomocą rozporządzenia nie można zmieniacz przepisów ustawy; musi być ogłoszone w Dzienniku Ustaw;

	Rozporządzenie	Ustawa
Akt	Akt wykonawczy	Akt ustawodawczy
Kto wydaje?	RM, ministrowie premier, prezydent	Wydaje sejm, podpisuje prezydent
Akt samoistny?	Nie, oparty na ustawie	Tak
Czym ograniczone?	Ustawa do której się odnosi	Konstytucja
Cel	Wykonanie ustawy	Unormowanie pewnego obszaru stosunków społecznych
Źródła prawa w znaczeniu formalnym
Publikowane w dzienniku Ustaw
Wchodzą w życie po 14 dniach od ogłoszeni chyba że jest określone inaczej (vacatio legis)

4. Akty prawa miejscowego-

Prawo miejscowe jest prawem powszechnie obowiązującym na terenie działanie organów które je ustanowiły np. gmina;

1. Pochodzą od organów samorządowych i od terenowych oddziałów administracyjnych

2. Ich zasięg teryt. Jest mniejszy niż pow. Państwa; funkcjonują na części państwa

3. Musza być publikowane:

• Akty prawne poprzez obwieszczenie na terenie gminy/województwa

• W dzienniku wojewody

• W dzienniku urzędowym

4. Forma:

• Uchwała

• Zarządzenie zatw. Przed rade gminy

• Rozporządzenie (wojewoda)

	Ustawa	Akt prawa miejscowego
Przez kogo?	Przez sejm z udziałem senatu	Organy samorządu terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej
Gdzie obowiązują?	Na terenie całego kraju	Na obszarze działania organów, które je ustanowiły
Inicjatywa ustawodawcza	Wymagana	Niewymagana (?)
Gdzie ogłoszone?	Dziennik Ustaw	Obwieszczenia, ogłoszenia w prasie, lokalnych mediach, wojewódzki dziennik urzędowy
Kiedy wchodzi w życie?	Po 14 dniach chyba że inaczej nie stanowi inaczej	Rozporządzenia wojewody po 14 dniach chyba ze nie stanowią inaczej Rozporządzenia podatkowe niezwłocznie
Podpis prezydenta	Wymagany	niewymagany

Akt prawny- ujętny w odpowiedniej formie wyraz woli państwa- zarówno o charakterze ogólnym jak i dotyczący indywidualnej sprawy;

Dziela się na:

1. Akty normatywne- każdy akt prawny zawierający normy prawne. Mają charakter powszechny; pochodzą od organów państwowych (ustawodawczych);

2. Akt nienormatywny- decyzja organu państwowego w konkretnej sprawie; nie ma charateru powszechnego, dotyczy konkretnych osób lub instytucji, wydawane przez różne organy państwowe;

np. akt administracyjny- władzcze wyrażenie woli organu administracyjnego skierowane do indywidualnego adresata w konkretnej sprawie;

Kodeks- obszerny akt normatywny, oparty na jednolitych zasadach zazwyczaj w formie ustawy, regulujący w sposób kompleksowy pewną dziedzinę stosunków

Działalności doskonalące prawo:

1. Unifikacja prawa- ujednolicenie prawa na terenie państwa, rozpoczęte jako proces po odzyskaniu niepodległości a skończony po II wś;

2. Inkorporacja- zebranei rozproszonych dotad przepisów w jeden uporządkowany zbiór (porządkowanie, łączenie, włączanie)

3. Kodyfikacja- najwyższa forma doskonalenia prawa; zebranie przepisów w jeden nowy akt prawny- kodeks; proces ten nie jest zakończony bo ciągle zachodzą pewne zmiany prawa;

Luki w prawie- stan, gdzie dany stosunek społeczny analizowany w procesie tworzenia prawa nie jest normowany, a powinien;

Usuwanie luk w prawie:

1. Metoda analogii legis- stosowana wtedy gdy do jakeigos stanu faktycznego stosowane sa normy prawne odnoszące się do innego, podobnego stanu.

2. Metoda analogii iuris- zastosowanie analogi nie jest możliwe ponieważ nie istnieją przepisy nadające się do analogicznego zastosowania; wtedy organ musi stworzyć normę z ogolnych zasad prawa do których możemy podporzadkowac normę aleńei wchodzi ona w zasob norm prawnych

Legis	Iuris
Ma na celu wypełnić lukę w prawie poprzez znalezienie normy podobnej….	Ma na celu …..
Maja na celu znalezienie normy prawnej dla sytuacji nie uregulowanej przez prawo
Nie maja charakteru trwałego nie są źródłem prawa
Najpowszechniej stosowane w prawie cywilnym
Nie mogą być stosowane w prawie karnym

Kolizje w prawie- zachodzą gdzy jeden stan faktyczny regulowany jest dwojako przez wykluczające się normy.

Zachodzi w 2 płaszczyznach:

1. W czasie- gdy jeden akt normatywny zastąpimy następnym a normy w aktach są sprzeczne a mamy do rozstrzygnięcia zdarzenie które zaistniało w jednej ustawie a ma skutki w drugie ustawie. Usuwamy to za pomocą przepisów przejściowych- ustalają jak należy rozstrzygać kolizje, wskazują które przepisy tracą moc w chwili wejścia nowej ustawy);

Reguły kolizyjne:

1. Ustawa wcześniejsza jest uchylana przez ustawę późniejsza (lex posteriori derogat priori)

2. ustawa nie działa wstecz (lex retro non agit)

2. W przestrzeni- kolizja pomiędzy przepisami obowiązującymi w różnych miejscach;

1. Przepisy obowiązujące w różnych dzielnicach kraju- gdy dzielnice państwa maja swoje prawodawstwo

2. Przepisy różnych krajów- małżeństwo 26 letniego Polaka z 14-letnia dziewczyna z Afryki jest możliwe, adopcja fińskiego dziecka przez parę z polski itp.

Zasady międzynarodowe:

1. W zakresie prawa osobowego stosowane sa przepisy tego państwa którego obywatelem jest dana osoba

2. W zakresie prawa rzeczowego stosuje się przepisy państwa na terenie którego rzecz się znajduje

3. W zakresie oceny umów i innych aktów prawnych oraz oceny ich formy prawnej właściwe są przepisy tego państwa na terytorium którego miało miejsce zawarcie umowy;

SYSTEMATYKA PRAWA

	Prawo publiczne	Prawo prywatne
Czyj interes?	Państwa	Jednostki
Sposób dochodzenia	Automatyczna interwencja prawna	Wniosek obywatela
Stosunek między stronami	Jedna strona stosunek władczy nad druga	Stosunek równorzędny
Normy	Prawo karne	cywilnoprawne

	Prawo materialne		Prawo formalne
Zakres	Ustanawiają merytoryczne obowiązki i prawa, regulują zachowania ludzkie i instytucji w społ.		Organizacje aparatu dbającego o przestrzeganie prawa materialnego oraz trybu dochodzenia praw i egzekwowania obowiązków
Charakter	Pierwotny		wtórny
Prawo międzynarodowe		Prawo wewnętrzne
Reguluje stosunki miedzy państwami i innymi podmiotami międzynarodowymi		Reguluje stosunki miedzy podmiotami w państwie
Umowy międzynarodowe i zwyczaje międzynarodowe		Konstytucja, uchwały, rozporządzenia, akty prawa miejscowego
Przymus w zasadzie nie istnieje		istnieje
Międzynarodowe ma pierwszeństwo przed prawem wew. Jeśli umowa była ratyfikowana za zgoda sejmu inaczej kolizje są rozstrzygane miedzy przepisami krajowymi

Porównania

Zastaw	Hipoteka
Tylko na ruchomości	Tylko na nieruchomości
Może być ustanowiony przez zawarcie umowy między stornami lub powstaje w określonych okolicznościach z mocy samej ustawy	Obciążenia dokonuje się w umowie zawartej w formie aktu notarialnego
Wpis do rejestru sadownictwa w przypadku zastawu rejestrowanego	Wpis do księgi wieczystej przy zawarciu umowy
Dłużnik może sprzedać zastawiona rzecz	Obciąża nieruchomość bez względu na zmianę właściciela
Rzecz pozostaje wydana wierzycielowi	Nieruchomość zostają przy właścicielu
Kończy się po spłaceniu długu przez dłużnika	Kończy się uregulowaniem długu oraz wykreśleniem z księgi wieczystej
Formy zabezpieczenia nieruchomości

Rękojmia	Gwarancja
Odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne rzeczy
Instytucja ustawowa, automatyczna konsekwencja umowy sprzedaży	Instytucja umowna, wydawana z dokumentem gwarancyjnym, instrument marketingowy
Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wadę bez względu na swoją winę i wiedzę nt wady	Obowiązki gwaranta określa dokument gwarancyjny
Sprzedawca zostaje zwolniony z rękojmi gdy kupujący wiedział o wadzie przy zawieraniu umowy
Zawiadomienie sprzedawcy o wykryciu wady musi odbyc się w terminie 30 dni od zakupu towaru a zadanie roszczeń w ciągu roku	Termin gwarancji jest określony przez gwaranta jeżeli nie ustanowiono inaczej wynosi ona 1 rok i liczy się od chwili wydania rzeczy
Instytucje prawne chroniące interesy nabywcy rzeczy dotkniętej wadami
Dotyczy tylko wad powstałych z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy

Użytkowanie	Użytkowanie wieczyste
Rzecz ruchoma, nieruchoma bądź prawo	Nieruchomości grunty należące do skarbu państwa oraz gmin
Można ściśle określić jakie pożytki przysługują a jakie nie przysługują użytkownikowi	Możliwość swobodnego władania i dysponowania gruntem (w granicach ustalonych w umowie)
Prawo niezbywalne	Prawo zbywalne
Może być darmowe bądź odpłatne	Odpłatne
Wygasa gdy użytkownik przez 10 lat nie wykonuje swojego prawa	Wygasa gdy użytkownik złamie zasady umowy, nie zbuduje nic lub nie to co powinien
-	Podlega wpisaniu do księgi wieczystej
-	Następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego między organem organizacji państwowej lub samorządowej a użytkownikiem
Może być na czas określony bądź nieokreślony	Na czas 40-99lat z możliwością przedłużenia
Może być ustanowione na osobę fizyczna lub prawna

Normy imperatywne	Normy dyspozytywne
Bezwzględnie obowiązujące	Względnie obowiązujące
Niepodważalny nakaz państwa od którego nie można się uchylić	Strony umowy zobowiązane sa w trakcie jej wykonywania postępować zgodnie z tymi normami gdy spraw których dotyczy norma nie uregulowały wcześniej
Wola państwa, nie znosi oporu i wymaga bezwzględnego posłuszeństwa	Swoboda w układaniu stosunków umownych
Stanowią większość obowiązujących w państwie norm	Pozwalają stronom do zamieszczania najważniejszych tylko postanowień, codzienne umowy np. kupno chleba
Gł. Pr. Konstytucyjne, administracyjne, finansowe, karne składają się wyłącznie z tych norm	Prawo cywilne
Nakaz bezwzględny niezależny od woli zainteresowanych osob	Zastosowanie tylko wtedy gdy strony nie umówiły się inaczej
Postanowienia umów inne niż w normach sa nieważne	Postanowienia inne niż w normach wyłączają działanie norm

Pożyczka	Użyczenie
Pożyczenie pieniędzy lub rzeczy gatunkowo oznaczonych	Każda rzecz najczęściej indywidualnie oznaczona
Może być płatne lub bezpłatne	Zawsze bezpłatne
Należy zwrócić tyle samo pieniędzy lub takie same rzeczy	Należy zwrócić te sama rzecz w niezmienionym stanie
Ustalony termin zwrotu	Użyczający może w każdej chwili zażądać zwrotu rzeczy
Własność pozostaje przeniesiona na pożyczkobiorcę	Własność pozostaje przy użyczającym

Zgaśnięcie zobowiązań:

Zobowiązanie przestaje istnieć a więc gaśnie, gdy zostanie osiągnięty cel(roszczenia wierzyciela), dla którego powstało.

1. Świadczenie w miejsce wykoniania: dłużnik proponuje wierzycielowi spełnienie innego świadczenia w miejsce tego, do którego był zobowiązany, a wierzyciel wyrazi na to zgodę.

2. Potrącenie: dwie osoby sa jednocześnie wobec siebie wierzycielami i dłużnikami, a jedna z nich zamiast spełniać swoje świadczenie odlicza je od świadczenia które jej się należy.

1. Musza istnieć dwie wzajemne wierzytelności

2. Wierzytelności te muszą zachodzić miezy tymi samymi osobami

3. Świadczenia muszą być tego samego rodzaju

4. Obie wierzytelności muszą być wymagalne i zaskarżalne

3. Odnowienie: dłużnik w celu umorzenia zobowiązania zobowiązuje się za zgoda wierzyciela świadczyć co innego niż był zobowiązany albo to samo ale z innej podstawy prawnej (umozenei starego zobowiązanie i jego miejsce nowe)

4. Złożenie do depozytu sądowego: dłużnik może spowodować wygaśniecie zobowiązania. Jest to dopuszczalne gdy z jakiś przyczyn nie może spełnić świadczenia do rąk wierzyciela, złożenie nastepuje po orzeczeniu sadu. Sa przyjmowane jedynie pieniądze oraz kosztowności i dokumenty, reszta złożenie na zachowanie;

5. Zwolnienie z długu: wierzyciel zwlania dluznika z długu a dluznik to przyjmuje,

6. Zmiana wierzyciela lub dłużnika

Umowa sprzedaży:

Prze umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydac mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Jest umową wzajemna i konsensualną. Rodzi zobowiązanie do wykonania obustronnych, równoważnych świadczeń.

1. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi:

1. Instytucja ustawowa

2. Stronom można w umowie rękojmie rozszerzyć zawęzić lub znieść (nie mogą w umowach z udziłem konsumentów)

3. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność bez względu na swoją winę i bez względu czy o wadzie wiedział.

4. Sprzedawca jest zwolniony z rękojmi gdyż kupujący w momencie nabywania o wadzie wiedział

5. Wada fizyczna gdy rzecz ma usterki zmniejszające jej wartość lub użyteczność, nie ma właściwości o których sprzedawca zapewniał lub rzecz została wydana w stanie niezupełnym;

1. Uprawnienia w razie wady fizycznej:

1. Zadanie dostarczenia rzeczy wolnej od wad, sprzedawca ponosi wszelkie koszty wynikłe z wymiany

2. Odstąpienie od umowy o ile sprzedający nie wymieni niezwłocznie rzeczy na niewadliwą

3. Zatrzymanie wadliwej rzeczy i zażądanie zmniejszenia ceny

4. Gdy sprzedawca jest tez producentem kupujący może zażądać naprawy

2. Kupujący musi spełnić AKTY STARANNOŚCI:

1. Zbadanie dostarczonych rzeczy

2. Zawiadomienie sprzedawcy o wadach (w ciągu miesiąca)

3. Zgłoszenie roszczeń (w ciągu roku)

6. Wada prawna- gdy przedmiot sprzedaży stanowi własność osoby trzeciej lub jest obciążony jej prawem np. sprzedaż rzeczy kradzionej)

2. Gwarancja jakości-

1. Nie jest instytucja ustawowa (jest umowna)

2. W razie wystąpienia wady gwarant ja usuwa lub wymienia rzecz

3. Prawo wyboru pomiędzy naprawa a wymiana lezy w gestii gwaranta

4. Termin i warunki gwarancji w dokumencie gwarancyjnym

5. Jeżeli termin nie określony to gwarancja wynosi rok

3. Sprzedaż konsumencka:

1. Umowa sprzedaży charateryzująca się:

1. Sprzedawcą jest przedsiębiorstwo a kupującym osoba fizyczna

2. Umowa miesci się w zakresie działalności sprzedawcy

3. Przedmiotem umowy jest rzecz ruchoma

4. Sprzedaz na raty:

1. Sprzedawca jedynie przedsiębiorstwo a kupujący osoba fizyczna

2. Dotyczy tylko rzeczy ruchomych

3. Zasady :

1. Sprzedawca może zastrzec w umowie natychmiastową wymagalność reszty ceny w razie nie zapłacenia w terminie rat (tylko gdyż zalega 2 raty a zaległość jest większa niż 1/5 ceny)

2. W tych samych warunkach może sprzedający może odstąpić od umowy i zażądać zwrotu rzeczy (wyznaczenie terminu spłaty z zagrożeniem zerwania umowy)

3. Kupujący może płacić raty przed terminem ich płatności odliczając sobie stosowną część oprocentowania

4. Umowa nie może utrudniać kupującemu wykonania uprawnień z tytułu rękojmi

5. Prawo pierwokupu- na podstawie ustawy lub zawartej wcześniej umowy określonej osobie przysługuje pierwszeństwo kupna oznaczonej rzeczy na wypadek gdyby druga strona ja sprzedawała osobie trzeciej.

Umowa zlecenia	Umowa o dzieło
dokonania jakiejś czynności lub usługi z dołożeniem należytej staranności	rezultat pracy i umiejętności przyjmującego zamówienie, niezależnie od dalszego działania twórcy
Nie gwarantuje ze czynność przyniesie rezultat	Gwarantuje rezultat
Zleceniodawca może udzielić wiążących wskazówek	Nie może udzielić wiążących wskazówek
Może być odpłatna lub nie	Musi być odplatne

Umowa najmu	Umowa dzierżawy
Przedmiotem rzeczy indywidualne oznaczone	Przedmiotem rzeczy indywidualne oznaczone ale także przepisy stosuje się do dzierżawy praw
Najemca może rzeczy używać	Dzierżawca może rzecz użytkować (używać i pobierać pożytki)
Płatność czynszu z góry o ile inaczej nie postanowiono	Płatność z dołu

---