Anatomia - układ szkieletowy, masaż - materiały różne


ANATOMIA PRAWIDŁOWA

„Układ szkieletowy, szkielet osiowy, kończyna górna, kończyna dolna

Kręgosłup (columna vertebralis)

Stanowi ruchomą oś tułowia i szyi, biegnącą od podstawy czaszki po dolny odcinek tułowia.

Składa się z 33-34 kręgów ułożonych jeden na drugim w pięciu odcinkach:

Kręgi prawdziwe - ruchome, przedkrzyżowe - C, Th, L

Kręgi rzekome

Charakterystyka kręgu

Kręg składa się z:

Łuk kręgu składa się z nasady i blaszek łuku.

Nasada ma wcięcia kręgowe: górne i dolne, które otaczają otwór międzykręgowy.

Kręgi szyjne

wyrostka poprzecznego - biegnie przez nie w odcinku C6->C2 tętnica kręgowa.

Kręg szczytowy (atlas) - C1

pośrodkowo od przodu guzek przedni (tuberculum anterius),

na tylnej powierzchni łuku powierzchnia dla połączenia stawowego z zębem obrotnika

zwana dołkiem zębowym (fovea dentis)

symetryczne od góry mają powierzchnię stawową dla połączenia z kłykciami kości

potylicznej tzw. dołki stawowe górne (foveae articulares superior), zaś na dolnej tzw.

dołki stawowe dolne (f. articulares inferior) dla połączenia z kręgiem obrotowym. Pomiędzy

przyśrodkowymi częściami mas bocznych przyczepia się więzadło poprzeczne kręgu

szczytowego (ligamentum transversum atlantis)

na górnej powierzchni ma guzek tylny (tuberculum posterius) oraz bruzdę tętnicy kręgowej

(sulcus arteriae vertebralis)

odchodzą od jego części bocznych

Kręg obrotowy (axis) - C2

(dens axis) układa się pomiędzy łukiem przednim atlasu a więzadłem poprzecznym kręgu

szczytowego. Na obu powierzchniach zęba są powierzchnie stawowe: przednia do

połączenia stawowego z łukiem przednim atlasu i tylna dla połączenia stawowego z

więzadłem poprzecznym kręgu szczytowego.

szczytowym tzw. powierzchnie stawowe górne (facies articulares superiores)

wyrostkach stawowych dolnych (processus articulares inferior).

(proc.spinosus) oraz wyrostki poprzeczne (procesus transversus).

Kręg wystający (vertebra prominens) - C7

Kręgi piersiowe

Kręgi lędźwiowe

Kość krzyżowa

podstawa - górna część, wierzchołek - dolna, wzgórek k. krzyżowej - promontorium,

powierzchnie: miedniczna - otwory miedniczne, grzbietowa - grzebienie krzyżowe,

części boczne - powierzchnie uchowate, kanał krzyżowy.

Kość guziczna: rożki guziczne

Połączenia trzonów kręgów:

Ścisłe:

Chrząstkozrosty:

= pierścień włóknisty - silnie hamuje ruchy kręgosłupa

= jądro miażdżyste - kulista poduszka wodna, zabezpieczająca chwiejną równowagę

Więzozrosty:

Połączenia wyrostków i łuków kręgów:

Ścisłe (więzozrosty):

Wolne:

- stawy międzykręgowe (23 pary stawów)

Połączenia kręgosłupa z czaszką

Ze względu na znaczną ruchomość głowy, a jednocześnie konieczność jej silnego związania z kręgosłupem dla zabezpieczenia połączeń mózgowia z rdzeniem kręgowym, istnieje mocny system stawów i więzadeł w obrębie dwóch górnych kręgów szyjnych.

Tworzą one stawy: szczytowo-potyliczny i szczytowo-obrotowy.

1.Staw szczytowo-potyliczny (articulatio atlanto-occipitalis) - górny staw głowy

= kłykcie potyliczne (condyli occipitales)

= dołki stawowe górne kręgu szczytowego (foveae articulares superiores atlantis).

= zginania i prostowania głowy oraz w niewielkim stopniu zgięcie boczne.

= torebki stawowe (capsule articulares)

= błona szczytowo-potyliczna przednia (mambrana atlantooccipitalis anterior)

= błona szczytowo-obrotowa tylna .

2.Staw szczytowo-obrotowy (articulatio atlanto-axialis) - dolny staw głowy

= stawów szczytowo-obrotowych pośrodkowych: przedniego i tylnego

(art. atlantoaxiales medianae anterior et posterior)

= dwóch symetrycznych stawów szczytowo-obrotowych bocznych

(art. atlantoaxiales laterales)

= dla st. szczytowo-obrotowego pośrodkowego przedniego to dołek zęba (fovea dentis) na

tylnej powierzchni łuku przedniego atlasu oraz powierzchnia stawowa na przedniej

powierzchni zęba obrotnika (facies articularis anterior dentis)

= dla stawu szczytowo-obrotowego pośrodkowego tylnego to powierzchnia stawowa tylna

zęba (facies articularis posterior dentis) i powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego

kręgu szczytowego.

= dla stawów szczytowo-obrotowych bocznych to dołki stawowe dolne atlasu i

powierzchnie stawowe górne kręgu obrotowego - (nie przylegają w pełni do siebie)

- torebki stawowe (wszystkie cztery maja niewielkie jamy stawowe)

- Więzadła i błony wzmacniające staw:

= więzadło krzyżowe kręgu szczytowego (ligamentum cruciforme atlantis) - część

poprzeczna to więzadło poprzeczne kręgu szczytowego, zaś pionowa to pęczki podłużne,

przyczepiające się do przedniej powierzchni otworu wielkiego oraz do tylnej

powierzchni trzonu obrotnika

= więzadło wierzchołka zęba (ligamentum apicis dentis) - łączy szczyt zęba z brzegiem

przednim otworu potylicznego wielkiego

= więzadło skrzydłowate (ligamentum alaria) biegnie obustronnie od bocznych

powierzchni zęba obrotnika do przyśrodkowych części kłykci potylicznych

= błona pokrywająca (membrana tectoria) - biegnie od wewnętrznej powierzchni części

podstawnej kości potylicznej ku dołowi i kończy się na tylnej powierzchni trzonu

obrotnika

Kręgosłup :

ruchy obwodzenia

Klatka piersiowa

Żebra (12 par)

Części składowe żebra:

- szyjka żebra,

- chrząstka żebrowa - żebro chrzęstne

Mostek: rekojeść, trzon, wyrostek mieczykowaty

Klatka piersiowa jest wybitnie sprężysta, co zawdzięcza budowie (części kostne i chrzęstne) oraz licznym, ruchomym połączeniom:

1. połączenia żeber z kręgosłupem

2. połączenia żeber z mostkiem

3. połączenie części kostnych i chrzęstnych żeber

4. połączenia chrząstek żebrowych z sobą .

5. połączenia części mostka z sobą

Połączenia klatki piersiowej:

1.Połączenia żeber z kręgosłupem:

Stawy żebrowo-kręgowe (tworzą jeden staw)

= głowa żebra przylega do dołków żebrowych na sąsiadujących powierzchniach bocznych trzonów kręgów piersiowych

= więzadła stawowe: promieniste głowy żebra, śródstawowe głowy żebra

= guzek żebra łączy się dołkiem żebrowym wyr. poprzecznego

= więzadła żebrowo-poprzeczne

2.Połączenia żeber z mostkiem

- końce przednie chrząstek żebrowych przylegają do wcięć żebrowych mostka

= I żebro, chrząstkozrost

= II-VII to stawy mostkowo-żebrowe z jamą stawową

= więzadła stawowe żebrowo-mostkowe: promieniste, śródstawowe,

żebrowo-mieczykowe

3.Połączenia kości żebrowych z chrząstkami żebrowymi - połączenie ścisłe bezpośrednie

4.Połączenia chrząstek żebrowych - stawy międzychrzęstne VI-VIII, czasem V i IX

5.Połączenia poszczególnych części mostka - chrząstkozrosty mostkowe

Klatka piersiowa (thorax):

= do jego granic przyczepia się przepona.

Zniekształcenia klatki piersiowej: klp kurza, klp lejkowata

Cechy klatki piersiowej:

- ruchomość

= podczas wdechu klp poszerza się, pogłębia, i unosi ku górze

= podczas wydechu klp zwęża się spłaszcza i obniża.

Kościec kończyny górnej

Podstawa tj. obręcz barkowa (obojczyk + łopatka)

Część wolna:

Kończyna górna wobec pionowej postawy człowieka służy za narząd chwytny i ma konstrukcję wybitnie dynamiczną.

Kości obręczy barkowej (ossa cingulum membri superioris)

Koniec bliższy obojczyka jest jedynym miejscem, w którym obręcz barkowa łączy się z tułowiem - pozostałe połączenia mają charakter mięśniowy.

Obręcz ta jest niekompletna : otwór przedni wypełnia rękojeść mostka, otwór tylny pomiędzy łopatkami pozostaje niewypełniony .Zapewnia to wybitną ruchomość obręczy w stosunku do tułowia.

1.Obojczyk (clavicula)

2.Łopatka (scapula)

= powierzchnia żebrowa (dół podłopatkowy)

= powierzchnia grzbietowa (dół nad- i podgrzebieniowy)

Kościec części wolnej

3.Kośc ramienna (humerus) - kość długa

= powierzchnia przednia boczna - guzowatość naramienna

= powierzchnia przednia przyśrodkowa

= powierzchnia tylna - bruzda nerwu promieniowego

= brzeg boczny

= brzeg przyśrodkowy

= szyjka anatomiczna

= guzek większy

= guzek mniejszy

= szyjka chirurgiczna

=nadklykieć przyśrodkowy (bruzda nerwu łokciowego)

=nadkłykieć boczny

=powierzchnie stawowe: bloczek (k. łokciowa), główka (k. promieniowa)

=dół dziobiasty

=dół wyrostka łokciowego (fossa olecrani)

=dół promieniowy

Kości przedramienia

Kości przedramienia i ramię nie leża w jednej osi lecz tworzą kąt 165-170º zwrócony w kierunku promieniowym. Kość łokciowa jest dłuższa. Kości te łączą się górnymi i dolnymi końcami, zaś przestrzeń pomiędzy nimi zamyka błona międzykostna.

4.Kość łokciowa (ulna)

= trzy powierzchnie: przednia, tylna, przyśrodkowa

= trzy brzegi: przedni, tylny, międzykostny (boczny)

= wyrostek dziobiasty

= wyrostek łokciowy

= powierzchnie stawowe: wcięcie bloczkowe, wcięcie promieniowe

= guzowatość kości łokciowej

= głowa kości łokciowej: powierzchnie stawowe dla k. nadgrastka i k. promieniowej

(obwód stawowy głowy - circumferentia articularis capitis ulnae)

=wyrostek rylcowaty

5.Kość promieniowa (radius)

= trzy brzegi: przedni, tylny i międzykostny, czyli przyśrodkowy

= trzy powierzchnie: przednia, tylna, boczna

= głowa kości promieniowej: dołek głowy, obwód stawowy

= szyjka k. promieniowej

= guzowatość kości promieniowej

=powierzchnia stawowa nadgarstkowa: połączenie z kością łódeczkowata i księżycowatą.

= wcięcie łokciowe - powierzchnia stawowa dla połączenia z kością łokciową.

= wyrostek rylcowaty

Kości ręki

W skład ręki (manus) wchodzi zwykle 27 kości, które dzieli się na:

nadgarstek (carpus), śródręcze (metacarpus), palce (digiti).

Kości nadgarstka - dwa szeregi kości bliższy i dalszy

szereg bliższy:

szereg dalszy:

Powierzchnia dłoniowa nadgarstka jest wklęsła i wytwarza bruzdę nadgarstka, zaś powierzchnia grzbietowa wypukła, pokryta ścięgnami prostowników.

Po stronie łokciowej: k. grochowata i haczyk k. haczykowatej tworzą wyniosłość łokciową nadgarstka (eminentia carpi ulnaris), po str. promieniowej guzek kości łódeczkowatej i guzek k. czworobocznej większej tworzą wyniosłość promieniową nadgarstka (eminentia carpi radialis). Między obu wyniosłościami rozpięty jest troczek zginaczy, pod którym biegnie kanał nadgarstka (canalis carpi), przez który przechodzą ścięgna zginaczy palców i nerw pośrodkowy.

Kości śródręcza

Śródręcze (metacarpus) składa się z pięciu kości długich oznaczonych cyframi I-V

Kości palców ręki

Stawy kończyny górnej

Połączenia kostne (stawy i więzozrosty) obręczy barkowej

1.Staw mostkowo-obojczykowy

= więzadło mostkowo-obojczykowe przednie i tylne

= więzadło międzyobojczykowe

= więzadło żebrowo-obojczykowe

do przodu, do tyłu, ku górze, ku dołowi i ruchy obrotowe dokoła osi obojczyka.

Ruchy ku dołowi ograniczone sąsiedztwem I żebra.

2.Staw barkowo-obojczykowy

= są nachylone do siebie pod kątem, tak, iż koniec dalszy obojczyka leży na wyrostku barkowym

= więzadło barkowo-obojczykowe

= więzadło kruczo-obojczykowe

= więzadło czworoboczne

= więzadło stożkowate

3.Więzozrosty łopatki

= wytwarza sklepienie stawu ramiennego, chroniąc staw ramienny przed

wywichnięciem ku górze

= zamyka wcięcie łopatki, przez które przechodzi żyła i nerw nadłopatkowy

4.Staw ramienny (articulatio humeri)

= panewka stawowa (wydrążenie stawowe - szersza u dołu) otoczona obrąbkiem

stawowym, który w górnej części łączy się ze ścięgnem głowy długiej mięśnia

dwugłowego ramienia.

= głowa stawowa (granicę głowy stawowej wyznacza szyjka anatomiczna)

= obszerna (zachyłek pachowy),

= cienka, bo staw ochraniany jest mięśniami: podłopatkowym, nadgrzebieniowym,

podgrzebieniowym i obłym mniejszym

= przyczepia się dookoła obrąbka stawowego, tylko w górze nieco dalej, obejmując

ścięgno głowy długiej m. dwugłowego ramienia; przyczepia się na szyjce

anatomicznej, kości ramiennej, tak iż oba guzki pozostają poza torebką stawową.

= więzadło kruczo-ramienne (od wyr. kruczego biegnie do guzków k. ramiennej)

= więzadło obrąbkowo-ramienne

= pochewka maziowa międzyguzkowa (dla ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia)

= kaletka podścięgnowa m. podłopatkowego

= kaletka podkrucza

= kaletka podbarkowa

= kaletka mięśnia kruczo - ramiennego

= zginanie prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, obwodzenie, obrót.

5.Staw łokciowy

Dwa pierwsze współpracują wykonując ruchy zgięcia i prostowania w stawie łokciowym, trzeci zaś, czynnościowo niezależny od nich, wspólnie ze stawem promieniowo-łokciowym dalszym umożliwia ruchy nawracania i odwracania przedramienia.

Staw ramienno-łokciowy

Staw ramienno-promieniowy

= więzadło poboczne łokciowe

= więzadło poboczne promieniowe

Połączenia kości przedramienia

6.Staw promieniowo-łokciowy bliższy (obrotowy)

7.Staw promieniowo-łokciowy dalszy (obrotowy)

8.Więzozrost - tzw. błona międzykostna

Oba stawy są czynnościowo sprzężone, możliwe są ruchy nawracania i odwracania

Stawy ręki

9.Staw promieniowo-nadgarstkowy

10.Staw śródnadgarstkowy

Połączenia stawowe szeregu dalszego nadgarstka

= całkowicie odrębny, nie łączy się z innymi

= staw siodełkowy

= pomiędzy kością czworoboczna większą a podstawą I kości śródręcza.

Stawy między kośćmi śródręcza.

- stawy międzyśródręczne - połączone podstawy kości II-V śródręcza (3 stawy) - st. płaskie

Więzadła stawów ręki

Pasma więzadłowe łączące poszczególne kości nie dają się na ogół ściśle odgraniczyć - więzadła bliższego i dalszego szeregu kości nadgarstka są przeważnie wspólne, częściowo przedłużają się na stawy nadgarstkowo-śródręczne. Należy jedynie szczególnie wspomnieć o paśmie więzadłowym troczka zginaczy (retinaculum flexorum), które rozpięte między wyniosłościami promieniową i łokciową nadgarstka zamyka kanał nadgarstka (canalis carpi)

Ruchy ręki :

ruchy przeciwstawiania kciuka umożliwiają pracę z pozostałymi palcami i warunkują chwytne możliwości ręki.

Stawy palców ręki

Stawy śródręczno-paliczkowe II-V (stawy kuliste ograniczone)

Staw śródręczno-paliczkowy kciuka (st. zawiasowy)

Stawy międzypaliczkowe ręki (st. zawiasowe)

Kościec kończyny dolnej

Podstawa tj. obręcz miedniczna ( dwie kości miedniczne, kość krzyżowa i kość guziczna)

Cześć wolna:

Osteologia szczegółowa kończyny dolnej:

Kości obręczy miednicznej

1.Kość miedniczna (os coxae)

Wszystkie trzy kości łączą się w środku uczestnicząc w budowie panewki (acetabulum), która leży na zewnętrznej powierzchni k. miednicznej. Ponadto kość łonowa i kulszowa ograniczają otwór zasłoniony (foramen oburatum).

= wcięcie panewki

= obrąbek panewkowy (labrum acetabulare), nad wcięciem panewki nazywa się

więzadłem poprzecznym panewki (ligamentum transversum acetabuli)

= dół panewki (fossa acetabuli)

= powierzchnia księżycowata (facies lunata)

= błona zasłonowa rozpięta między guzkiem zasłonowym przednim i tylnym, odgranicza

w górno-bocznej części otworu zasłonowego - kanał zasłonowy (wchodzą t. ż. n .zasłonowy)

a.Kość biodrowa

= powierzchnia pośladkowa - kresy pośladkowe: tylna, przednia i dolna

= powierzchnia krzyżowo-miedniczna:

a/ dół biodrowy

b/ powierzchnia uchowata

c/ guzowatość biodrowa

= grzebień biodrowy

a/ kolce biodrowe przedni górny i tylny górny

b/ warga zewnętrzna, warga wewnętrzna i kresa pośrednia

= brzeg przedni

a/ kolce biodrowe przedni górny i przedni dolny

b/ wyniosłość biodrowo-łonowa

= brzeg tylny

a/ kolce biodrowe tylny górny i tylny dolny

b/ wcięcie kulszowe większe

b.Kość kulszowa

= guzek zasłonowy tylny (tuberculum obturatorium posterius)

= kolec kulszowy (spina ischiadica)

= guz kulszowy (tuber ischiadicum)

= wcięcia kulszowe większe

(otwór kulszowy większy zamknięty więzadłem krzyżowo-kolcowym)

przechodzi tędy : m. gruszkowaty, t. ż. n. pośladkowe górne i dolne, n. kulszowy, n. skórny uda, t. ż. sromowe wew.,

n. sromowy

= wcięcie kulszowe mniejsze

(otwór kulszowy mniejszy zamknięty w. krzyżowo-kolcowym i w. krzyżowo-guzowym)

przechodzi tędy : ścięgno m. zasłaniacza wew., t. ż. n. sromowy wew.

= powierzchnia zewnętrzna

= powierzchnia wewnętrzna

c.Kość łonowa

= wyniosłość biodrowo-łonowa

= powierzchnia tylna

= powierzchnia górna

a/ brzeg tylny -> grzebień (pecten ossis pubis)

b/ brzeg przedni -> guzek łonowy (tuberculum pubicum)

= powierzchnia dolna

a/ bruzda zasłonowa (sulcus obturatorius)

b. grzebień zasłonowy (crista obturatoria)

c/ guzek zasłonowy przedni (tuberculum obturatorium anterius)

= powierzchnia spojeniowa (facies symphysialis)

= powierzchnia zewnętrzna

= powierzchnia wewnętrzna

Miednica (pelvis) - pierścień kostny zbudowany z kości miednicznych, k. krzyżowej i k. guzicznej

(grzebień gałęzi górnej k. łonowej, kresa łukowata talerza k. biodrowej i wzgórek łonowy)

= wejście (wchód) miednicy - otwór górny ograniczony kresą graniczną

= wyjście (wychód) miednicy - otwór dolny

(gałęzie k. kulszowych i łonowych, wierzchołek k.guzicznej i więzadła krzyżowo-guzowe)

= łuk łonowy

= kąt podłonowy

Kości części wolnej kończyny górnej

1.kość udowa (femur)

- najdłuższa i najmocniejsza kość szkieletu, kość długa

= powierzchnia przednia

= powierzchnia tylna: kresa chropawa (linea aspera)

a/ warga przyśrodkowa

u dołu otacza powierzchnię podkolanową (facies poplitae) i kończy się guzkiem

przywodziciela (tuberculum adductorium), u góry tworzy kresę grzebieniową

(linea pectinea)

b/ warga boczna

u dołu otacza powierzchnię podkolanową, ku górze tworzy guzowatość pośladkową

(tuberositas glutea ->krętarz trzeci)

= głowa k. udowej (3/4 powierzchni kuli)

a/ dołek głowy (fovea capitis) - przyczepia się tu więzadło głowy k. udowej

= szyjka k. udowej tworzy kąt z osią długą trzonu ok.135º

= krętarz większy (trochanter major)

poprzeczna oś łącząca środki obu stawów biodrowych biegnie przez wierzchołki obu krętarzy większych

a/ dół krętarzowi - od strony przyśrodkowej

= krętarz mniejszy

krętarze połączone są z tyłu grzebieniem międzykrętarzowym (crista intertrochanterica),

zaś z przodu słabszą kresą międzykrętarzową (linae intertrochanterica).

= kłykieć przyśrodkowy (większy): nadkłykieć przyśrodkowy

= kłykieć boczny (mniejszy): nadkłykieć boczny

Oba kłykcie od tyłu przedzielone są dołem międzykłykciowym (fossa intercondylaris), który od góry odgranicza kresa międzykłykciowa. Od przodu powierzchnie stawowe obu kłykci zlewają się ze sobą tworząc powierzchnię rzepkową (facies patellaris). Do powierzchni przyśrodkowych obu kłykci przyczepiają się więzadła krzyżowe stawu kolanowego: tylne do kłykcia przyśrodkowego, przednie do kłykcia bocznego

2.Rzepka (patella)

Kości goleni (podudzia - crus)

3. Kość piszczelowa (tibia)

- druga, co do długości kość w ustroju człowieka

= brzegi: przyśrodkowy, boczny (międzykostny)

= powierzchnie: przyśrodkowa, boczna, tylna (kresa m. płaszczkowatego)

= kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis)

= kłykieć boczny (condylus lateralis)

a/ powierzchnia stawowa strzałkowa

= wyniosłość międzykłykciowa (eminentia intercondylaris)

a/ guzek międzykłykciowy przyśrodkowy i boczny

(tuberculum intercondylare mediale et laterale)

b/ pola międzykłykciowe przednie i tylne

(area intercondylaris anterior et posterior)

-/ przyczepiają się tu odpowiednie więzała krzyżowe

Powierzchnie stawowe obu kłykci przedłużają się na wyniosłość międzykłykciową

= brzeg podpanewkowy

= guzowatość piszczeli (tuberositas tibiae) - przyczepia się tu więzało rzepkowe

= powierzchnie:

a/ boczna (wcięcie strzałkowe dla połączenia ze strzałką)

b/ przednia

c/ przyśrodkowa: kostka przyśrodkowa z biegnącą od tyłu bruzda kostkową

d/ tylna

e/ dolna - powierzchnia stawowa dolna

4.Strzałka (fibula)

= brzegi: przedni, tylny, przyśrodkowy, czyli międzykostny

= powierzchnie: przyśrodkowa, boczna, tylna (grzebień przyśrodkowy)

= przedłuża się w wierzchołek (apex capitis fibulae)

= powierzchnia stawowa głowy strzałki do połączenia z kością piszczelową

= wierzchołek, sięga niżej od kostki przyśrodkowej

= strona przyśrodkowa ma powierzchnię stawową dla k. skokowej,

zaś powyżej przylega do wcięcia strzałkowego piszczeli

= brzeg przedni

= brzeg tylny - dół kostki bocznej

Kości stopy

Kości stępu (7)

Ułożone są tak, iż dwie kości tylne: skokowa i piętowa, leżą jedna na drugiej, a cztery przednie tj. kość sześcienna i trzy kości klinowate leżą w jednym rzędzie przed obiema kośćmi tylnymi. Siódma kość stępu: łódkowata, wsuwa się między kość skokową a kości klinowate.

1.Kość skokowa (talus)

= powierzchnia górna (bloczek): połączenie stawowe z obu kośćmi goleni

a/ powierzchnia kostkowa boczna bloczka

b/ powierzchnia kostkowa przyśrodkowa bloczka

= powierzchnia tylna

a/ wyrostek tylny, podzielony bruzdą zginacza długiego palucha na

guzek przyśrodkowy i boczny

= powierzchnia dolna

a/ powierzchnia stawowa piętowa tylna - duża ,wklęsła

b/ powierzchnia stawowa piętowa środkowa i przednia

Miedzy powierzchnią stawową piętową przednią i środkową leży bruzda kości skokowej (sulcus tali), która z odpowiednim rowkiem na k. piętowej tworzą zatokę stępu (sinus tarsi) !

= powierzchnia stawowa łódkowa (przednia)

= powierzchnia dolna

a/ powierzchnia stawowa piętowa przednia

2.Kość piętowa (calcaneus s. os calcis)

= powierzchnia stawowa skokowa tylna

= powierzchnia stawowa skokowa środkowa i przednia

Obie powierzchnie oddzielone są bruzdą kości piętowej ,Powierzchnia stawowa skokowa środkowa położona jest na podpórce kości skokowej (sustentaculum tali)

= guz piętowy (tuber calcanei) - przyczepia się ścięgno m.trójgłowego łydki (Achillesa)

= wyrostki boczny i przyśrodkowy

= podpórka kości skokowej

= bruzda ścięgna zginacza długiego palucha

= bloczek strzałkowy, bruzda ścięgien mm. strzałkowych

3.Kość łódkowata (os naviculare)

4-6. Kości klinowate (ossa cuneiforme)

= łączy się z k. łódkowatą, klinową pośrednia i I - II kością śródstopia

= łączy się z k. łódkowatą, kk. klinowatymi przyśrodkową i boczną oraz II k. śródstopia

= łączy się z kością łódkowatą, sześcienną, klinowata pośrednią i kośćmi śródstopia II-IV.

Kości śródstopia ( 5)

- kości długie (trzon, podstawa i głowa)

I - najkrótsza i najgrubsza

II - najdłuższa

V - wytwarza na końcu bliższym guzowatość (tuberositas ossis metatarsalis V)

Kości palców stopy

I - ma dwa paliczki

II-V maja po trzy paliczki

V - paliczki środkowy i dystalny zrośnięte

Trzeszczki (ossa sesamoidea)

Połączenia miednicy

1.Spojenie łonowe (symphysis pubica)

= kąt podłonowy

= łuk łonowy - zbieżny przebieg k. kulszowych i gałęzi dolnych k. łonowych

= więzadło łonowe górne - między guzkami łonowymi

= więzadło łonowe łukowate - wzdłuż dolnego brzegu spojenia

2.Staw krzyżowo-biodrowy (articulatio sacroiliaca)

- parzysty, płaski

= powierzchnie uchowate k. krzyżowej i talerza k. biodrowej

= w. krzyżowo-biodrowe brzuszne

= w. krzyżowo-biodrowe grzbietowe

= w. krzyzowo-biodrowe międzykostne

= w. biodrowo-lędźwiowe

3.Więzozrosty miednicy

dla naczyń sromowych wewnętrznych i nerwu sromowego oraz ścięgna m. zasłaniacza wew.

= tworzy dno miednicy,

= zamyka otwór kulszowy większy: przechodzi tędy : n. kulszowy, m. gruszkowaty, n. t. ż. pośladkowe

górne i dolne, n. skórny uda, t. ż. sromowe wew., n. sromowy

= powstała z powięzi mięśniowych, służy za pole przyczepu dla mm. zasłaniacza wew. i zewn.

= biegnie od kolca biodrowego przedniego górnego do guzka łonowego na brzegu

przednim gałęzi górnej k. łonowej.

= utworzone przez włókna ścięgniste brzegu dolnego mięśnia bocznego brzucha.

= do brzegu dolnego przyczepia się powięź szeroka uda.

= od strony przyśrodkowej wytwarza się więzadło rozstępowe (lig. lacunare),

które biegnie do grzebienia kości łonowej .

= w. pachwinowe wraz z brzegiem przednim miednicy ograniczają przestrzeń

stanowiącą wrota dla przejścia mięśni ,naczyń i nerwów z jamy .brzusznej na

kończynę dolną

Połączenia części wolnej kończyny dolnej

1.Staw biodrowy ( art. coxae)

- staw kulisty panewkowy

= panewka (acetabulum)

a/ obrąbek stawowy - nad wcięciem panewki -> w. poprzeczne panewki

(pod nim przechodzi gałąź panewkowa t. zasłonowej)

b/ powierzchnia księżycowata - odcinek obwodowy panewki pokryty chrząstką

c/ dół panewki (fossa acetabuli) - poniżej poziomu chrząstki

(dla więzadła głowy kościudowej + tkanka tłuszczowa i błona maziowa)

= głowa stawowa - o promieniu 2,5 cm , ¾ wycinka kuli

a/ dołek głowy - przyczepia się więzadło

- torebka stawowa - b. silna, przyczepia się do szyjki nieco do przodu od grzebienia i kresy

międzykrętarzowej (obejmuje ¾ bliższe części szyjki)

= więzadła wzmacniające staw biodrowy

(kończyna dolna jako narząd podpory i ruchu ustroju wymaga szczególnie silnego

aparatu więzadłowego, wzmacniającego torebkę stawową)

  1. więzadło biodrowo-udowe

= od kolca biodrowego przedniego dolnego do kresy miedzykrętarzowej

= wzmacnia ścianę przednią torebki, bardzo mocne, nie ulega zerwaniu

  1. więzadło łonowo-udowe

= biegnie od trzonu i gałęzi górnej k. łonowej - częściowo do górnego brzegu krętarza

mniejszego, częściowo splata się z włóknami warstwy okrężnej

= najsłabsze, podbiera dolną, przednią część torebki, zwłaszcza w odwiedzeniu.

  1. więzadło kulszowo-udowe

= biegnie od tylnego brzegu panewki w zakresie trzonu k. kulszowej częściowo do

brzegu przedniego krętarza większego, częściowo łączy się z włóknami warstwy

okrężnej.

  1. warstwa okrężna (zona orbicularis)

= na powierzchni wewnętrznej torebki włóknistej dookoła najwęższego miejsca szyjki

w połowie jej długości

= zakryta pozostałymi więzadłami i do każdego z nich dochodzą jej włókna

  1. więzadło głowy kości udowej (ligamentum capitis femoris)

= wewnątrzstawowe, objęte błoną maziową, biegnie od końców powierzchni

księżycowatej i więzadła poprzecznego do dołka głowy kości udowej.

2.Staw kolanowy (articulatio genus)

- największy staw ustroju, połączenie k. udowej z kością piszczelową - nie licząc rzepki.

= głowa : kłykcie k. udowej

= panewka : kłykcie k. piszczelowej

= dla uzupełnienia ruchów: łąktoki - półksiężycowate pierścienie włóknisto-chrzęstne

Łąkotki dzielą jamę stawu na dwa piętra:

= górne (miedzy k. udową a łąkotkami), gdzie odbywaja się ruchy zgięcia i prostowania

= dolne (między łąkotkami a k. piszczelową), gdzie zachodzą ruchy obrotowe

a/ łąkotka boczna (meniscus lateralis)

krótsza, silnej zakrzywiona, przyczepia się do guzka międzykłykciowego bocznego

b/ łąkotka przyśrodkowa (meniscus medialis)

dłuższa, szersza, mniej zakrzywiona, rozpoczyna się w polu międzykłykciowym

przednim i kończy w polu międzykłykciowym tylnym.

= na całym obwodzie silnie wzmocniona

a/ ściana przednia ścięgnem m. czworogłowego

b/ ściana tylna i obie boczne ścięgnami mięsni: półścięgnistego, brzuchatego łydki i

podkolanowego.

= błona włóknista tylko z tyłu i po bokach.

= przebieg błony maziowej jest różny od przyczepu torebki włóknistej

= ciało tłuszczowe podrzepkowe

a/ fałdy skrzydłowate boczny i przyśrodkowy + fałd podrzepkowy, skierowany

pośrodkowo do tyłu, gdzie łączy się z przednim brzegiem dołu miedzykłykciowego

k. udowej (tworzą ciało tłuszczowe Hoffy)

= przedział prawy i lewy

a/ oddzielone przegrodą strzałkową (ciało tłuszczowe i więzadła krzyżowe)

= przedział górny i dolny - oddzielone łąkotkami

= w. krzyżowe przednie (lig. cruciatum anterius)

a/ dłuższe i węższe

b/ odchodzi od powierzchni wewnętrznej kłykcia bocznego k. udowej

c/ biegnie skośnie do przodu i ku dołowi

d/ przyczepia się w polu międzykłykciowym przednim piszczeli.

= w. krzyżowe tylne (lig. cruciatum posterius)

a/ krótsze i mocniejsze, stromo ustawione

b/ odchodzi od powierzchni wewnętrznej kłykcia przyśrodkowego i w pobliżu jego

brzegu przedniego,

c/ biegnie skośnie do tyłu ku dołowi i bocznie

d/ przyczepia się do pola międzykłykciowym tylnym piszczeli

- układają się one w kształcie litery X

- są połączone ze sobą luźną tkanką łączna i tłuszczową

- są tak ułożone iż we wszystkich położenia stawu ich poszczególne pasma są napięte

- stanowią istotne zabezpieczenie stawu, zwłaszcza w położeniu zgięcia

= więzadło rzepki (ligamentum patelle)

a/ część ścięgna m. czworogłowego uda, ok. 5-8 cm długości

b/ biegnie od wierzchołka i powierzchni przedniej rzepki do guzowatości piszczeli

c/ pod więzadłem nad k. piszczelową leży kaletka podpanewkowa głęboka

= troczki rzepki przyśrodkowy i boczny

a/ biegną od odpowiednich głów m. czworogłowego obok rzepki do powierzchni

przedniej obu kłykci k. piszczelowej.

= więzadło poboczne strzałkowe (lig. collaterale fibulare)

a/ między nadkłykciem bocznym kości udowej a powierzchnią boczną głowy strzałki,

b/ nie jest zrośnięte z torebką.

= więzadło poboczne piszczelowe (lig. collaterale tibiale)

a/ biegnie od nadkłykcia przyśrodkowego k. udowej do cz. przyśrodkowej brzegu

podpanewkowego i dalej ku dołowi do piszczeli

b/ łączy się torebką przyczepiając się do łąkotki

= więzadło podkolanowe skośne (lig. popliteum obliquum)

a/ wzmacnia tylną torebkę

b/ biegnie od kłykcia bocznego do powięzi m. podkolanowego

= więzadło podkolanowe łukowate (lig. politeum arcuatum)

a/ wzmacnia tylną ścianę torebki

b/ biegnie od kłykcia bocznego do części środkowej ściany tylnej torebki

c/ odchodzi od niego pasmo tzw. troczek więzadła łukowatego do głowy strzałki

= więzadło poprzeczne kolana (lig. transversum genus)

a/ rozpięte między przednimi odcinkami łąkotek

= wiezadło łąkotkowo udowe przednie i tylne (lig. meniscofemorale ant. et post.)

a/ biegną od końca tylnego łąkotki bocznej jedno na stronie przedniej drugie tylnej

w. krzyżowego tylnego

b/ przyczepiają się tak jak ono do wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego

k. udowej

= zachyłek podkolanowy

a/ połączony stale

b/ przykryty w. pobocznym strzałkowym,

c/ sięga czasem do stawu piszczelowo-strzałkowego,

= kaletki przedrzepkowe

= kaletka podrzepkowa głęboka

a/ między k. piszczelową a w. rzepkowym

= kaletka nadrzepkowa

a/ jama stawowa u dorosłego przedłuża się bezpośrednio w kaletkę nadrzepkową

b/ oddziela przednią powierzchnię uda od ścięgna m. czworogłowego uda

= kaletki mięśni

a/ półbłoniastego

b/ podścięgnowe głów bocznej i przyśrodkowej m.brzuchatego łydki

za torebką tylną stawu.

Połączenia kości goleni

1.Staw piszczelowo-strzalkowy

piszczeli

2.Więzozrost piszczelowo-strzałkowy (syndesmosis tibiofibularis)

- połączenie pomiędzy wcięciem strzałkowym dolnego końca piszczeli a powierzchnią

przyśrodkową dolnego końca strzałki.

- między obie te powierzchnie wpukla się szczelinowata wypustka maziowa

stawu skokowego górnego.

- więzadła piszczelowo-strzałkowe przednie i tylne - biegną skośnie i ku dołowi do

odpowiednich powierzchni kostki bocznej

- ruchomość niewielka ,umożliwia odchylenie boczne obu kostek w ruchu zgięcia

grzbietowego stopy .

3.Błona międzykostna goleni (membrana interossea cruris)

Połączenia stopy

= staw skokowo-piętowo-łódkowy

= stawy między pozostałymi kośćmi stępu

= stawy śródstopno-paliczkowe

= stawy międzypaliczkowe

Spośród stawów stopu dwa mają znaczącą ruchomość tj.: staw skokowo-goleniowy, zwany inaczej stawem skokowym górnym i staw skokowo-piętowo-łódkowy, zwany inaczej stawem skokowym dolnym.

Ruchomość pozostałych stawów jest bardzo mała, co wiąże się z przystosowaniem stopy do funkcji podporowej (jedynie paliczki palców stanowią w tym względzie wyjątek).

Staw skokowy górny odpowiada za poruszanie się, chodzenie

Staw skokowy dolny odpowiada za dopasowanie się do nierówności podłoża

1.staw skokowy górny (skokowo-goleniowy)

= głowa: bloczek kości skokowej -> trzy powierzchnie: górna, boczna i przyśrodkowa

= panewka: powierzchnia stawowa dolna k. piszczelowej i pow. stawowa obu kostek

= więzadło przyśrodkowe (trójgraniaste)

a/ pasmo przednie - do pow. grzbietowej k. łódkowatej

b/ pasmo boczne - do podpórki kości skokowej

c/ tylne - do brzegu powierzchni stawowej przyśrodkowej bloczka k. skokowej

= więzadło skokowo-strzałkowe przednie

a/ do brzegu przedniego powierzchni stawowej bloczka k. skokowej

= więzadło skokowo-strzałkowe tylne

a/ do guzka bocznego wyr. tylnego k. skokowej

= więzadło piętowo-strzałkowe

a/ do powierzchni bocznej k. piętowej

2. Staw skokowy dolny ( skokowo-piętowo-łódkowy)

więzadło skokowo-piętowe międzykostne dzieli ten staw na dwie komory :

a.) staw skokowy tylny (skokowo-piętowy)

= wklęsła pow. stawowa piętowa tylna k. skokowej

= wypukła pow. stawowa skokowa tylna kości piętowej

= więzadła skokowo-piętowe tylne, przednie, przyśrodkowe i boczne

= więzadło skokowo-piętowe międzykostne - wypełnia zatokę stępu

b.) staw skokowy przedni (skokowo-piętowo-łódkowy)

= głowa : głowa kości skokowej (pow. staw. piętowa przednia i środkowa )

= panewka : kość łódkowata, i k. piętowa (pow. staw. skokowa przednia i środkowa)

oraz więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe

= więzadło piętowo-łódkowe podeszwowe (lig. calcaneo naviculare plantare)

a/ rozpoczyna się na podpórce kości skokowej i przyczepia do dolnej i przyśrodkowej

powierzchni k. łódkowatej

b/ zawiera chrząstno-włóknistą powierzchnie stawową

c/ dźwiga głowę kości skokowej - > płaskostopie

d/ od str. dolnej i przyśrodkowej ścięgno m. piszczelowego tylnego oddzielone kaletką

= więzadło piętowo-łódkowe, część przyśrodkowa więzadła rozdwojonego (lig. bifurcatum)

a/ rozpoczyna się na brzegu przednim pow. grzbietowej k. piętowej i dzieli się na dwie

części :

-> przyśrodkową: biegnie do tylno-bocznego kąta k. łódkowatej

-> boczną: (lig. calcaneocuboideum) biegnie do pow. grzbietowej k. sześciennej

= więzadło skokowo-łódkowe

a/ biegnie z pow. grzbietowej szyjki k. skokowej do pow. grzbietowej k. łódkowatej

Połączenia pozostałych kości stępu

1.staw piętowo-sześcienny (art. calcaneo-cuboidea)

= w. piętowo-sześcienne (część boczna w. rozdwojonego)

= w. piętowo-sześcienne grzbietowe

= w. podeszwowe długie (lig. plantare longum) - najsilniejsze z więzadeł stopy

a/ rozpoczyna się na pow. dolnej k. piętowej przed guzem piętowym

b/ biegnie do guzowatości k. sześciennej, do końców bliższych k. śródstopia II-V

c/ zamyka bruzdę dla ścięgna m. strzałkowego długiego

= w. piętowo-sześcienne podeszwowe

2. staw poprzeczny stepu (art. tarsi transversa s. Choparti)

Tworzą go dwa stawy, zwykle oddzielone od siebie:

Podział chirurgiczny

- rola więzadła rozdwojonego, które je silnie spina (tzw. klucz do stawu)

3.Staw klinowo-łódkowy (art. cuneonavicularis)

Łączy wszystkie trzy kości klinowate z kością łódkowatą

= powierzchnię dalszą k. łódkowatej

= trzy oddzielne pólka k. klinowatych

= jamą stawu stępowo-śródstopnego kości II śródstopia

= a przez nią z jamą stawową III kości śródstopia

= więzadła klinowo-łódkowe grzbietowe i podeszwowe

= więzadło sześcienno-łódkowe grzbietowe i podeszwowe

= więzadła międzyklinowe grzbietowe i podeszwowe oraz międzykostne

= więzadła klinowo-sześcienne grzbietowe i podeszwowe

4.Stawy stępowo-śródstopne (art. tarsometatarseae)

= dalsze kości klinowatych i kości sześciennej

= powierzchnie stawowe bliższe kości śródstopia I-V

a/ k. klinowata przyśrodkowa i I k. śródstopia

b/ k. klinowata pośrednia i boczna i II-III k. śródstopia

c/ k. sześcienna i IV-V k. śródstopia

= stawu a i c oddzielne

= stawu b łączy się z jamą stawu klinowo-łódkowatego i jamami stawów

międzyśródstopnych II-IV

= w. stępowo-śródstopne grzbietowe i podeszwowe

= w. międzykostne

= w. klinowo-śródstopne międzykostne

Stawy międzyśródstopne (art. intermetatarseae)

Stawy palców stopy

stawy śródstopno-paliczkowe I-V

stawy międzypaliczkowe stopy

Trzeszczki



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Układ horyzontalny, Geodezja materiały różne
KOMÓRKA ZWIERZĘCA 1, masaż - materiały różne
Anatomia i fizjologia układ szkieletowy
Anatomia - Układ pokarmowy, Wychowanie Fizyczne (materiały i notatki)), Anatomia
MAteriały na EGzaMin Anatomia, UKŁAD POKARMOWY (uzupełniony), 1
Anatomia- układ wewnątrzwydzielniczy, Wychowanie Fizyczne (materiały i notatki)), Anatomia
układ szkieletowy - nazwy łacińskie, Fizjoterapia, Anatomia Prawidłowa człowieka (Naruchi)
Anatomia - Układ Autonomiczny, Wychowanie Fizyczne (materiały i notatki)), Anatomia
Kosci, ZDROWIE PUBLICZNE, Anatomia, Układ mięśniowo - szkieletowy
anat1 - Uklad szkieletowy, anatomia
Układ szkieletowy i mięsniowy, Anatomia
MAteriały na EGzaMin Anatomia, UKŁAD MOCZOWY, UKŁAD MOCZOWY
MAteriały na EGzaMin Anatomia, UKŁAD KRˇŻENIA, UKŁAD KRĄŻENIA
OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY, Lekarski- materiały, Anatomia
ANATOMIA - układ nerwowy ściąga, Wychowanie Fizyczne (materiały i notatki)), Anatomia
Ściąga - Układ szkieletowy, Sciagi Anatomia

więcej podobnych podstron