Temat: Subkultury młodzieżowe.

Pragnieniem człowieka od jego najmłodszych lat jest akceptacja środowiska, w jakim żyje i funkcjonuje. Te potrzeby do pewnego wieku zaspokaja rodzina i szkoła, których głównym zadaniem jest przekazywanie różnych wzorców postępowań i zachowań, nauczenie dziecka funkcjonowania w grupach społecznych, budowa poczucia własnej wartości. Wraz ze wstępowaniem w okres dojrzewania wzrasta potrzeba akceptacji i odrębności od środowiska, w którym się dorasta. Zaczyna narastać sprzeciw wobec dotychczasowych autorytetów i wzorów, rodzina staje się powodem konfliktów i niezrozumienia. To właśnie w wieku około trzynastu-czternastu lat dziecko wchodzi w okres buntu, jego poglądy kształtują się, a swoją odrębność często zaczynają podkreślać swoim strojem. Ale w tej inności również potrzebują akceptacji, stąd częste wstępowanie młodzieży do różnych subkultur i kontrkultur.

Subkultury młodzieżowe dają poszukującemu swojego ”ja” młodemu człowiekowi potrzebne mu w tym trudnym okresie wsparcie i obcowanie z rówieśnikami, myślącymi podobnie jak on. W zależności od środowiska, w którym się wychowali i warstwy społecznej, z jakiej się wywodzą, wybierają określone subkultury i przejmują ich zachowania. Przeważnie ludzie z tak zwanych „dobrych domów”, którym nigdy nie brakowało pieniędzy wstępują do organizacji nie wyznającej żadnej „ciężkiej” ideologii, a celem ich życia jest po prostu dobra zabawa. Subkultury o sprecyzowanych poglądach i zapatrywaniach na świat zawsze pojawiały się w miejscach gdzie ludzie czuli się odsunięci na margines społeczeństwa, a ich dzieci widząc życie swoich rodziców zaczynali głośno buntować się przeciw zastanemu światu.

Termin „subkultura” bywał różnie definiowany. Przeważnie wiązano go z patologią społeczną, podważaniem obowiązujących norm, wyrazem protestu przeciw rzeczywistości. W samej etymologii słowa zdaje się zawierać to, co gorsze. Subkulturą nazywano też grupy etniczne, religijne, a nawet zawodowe, jako wyodrębnione wedle różnych kryteriów elementy systemu społecznego. Czesław Czapów określił subkulturę jako „pewien układ wzorów kulturowych, odpowiednio wyselekcjonowanych ze względu na charakterystyczne cechy określonego, partykularnego środowiska społecznego i ze względu na cechy ról społecznych, które dla tego środowiska są charakterystyczne.” Nowe rozumienie pojęcia „subkultura” pojawiło się, gdy zaczęto nim określać zjawiska kultury młodzieżowej lat sześćdziesiątych. Na przykład hipisi nie pasowali do wizerunku młodocianych przestępców, ale nie byli też jedną z wielu innych grup społecznych. Zaczyna się tworzyć kultura alternatywna, istniejąca bardziej obok, niż przeciwko tej kulturze, którą odrzuciło. Socjolog Anna Wyka, w swoich rozważaniach na temat nowych stylów życia, pojęcie subkultury definiuje jako wstępną fazę procesu, którego wynikiem jest kultura alternatywna. Fazą pośrednią jest kontrkultura, która jest efektem spontanicznego odrzucenia tego, co w kulturze dominujące, utrwalone i uznane przez odrzucających za niegodne kultywowania.

Najtrafniejszą definicją subkultury wydaje się jednak być sformułowana przez Mirosława Pęczaka, która brzmi: „Subkultura to względnie spójna grupa społeczna, pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego, wyrażająca swoją odrębność poprzez zanegowanie lub podważanie utrwalonych i powszechnie akceptowanych wzorów kultury.” Podstawą istnienia subkultury jest więc podważanie całego lub niektórych elementów systemu kulturowego. W ten sposób dana grupa wyraża swoją odrębność. Takie podkultury wyróżnia względna wspólność, trwałe więzi między jej członkami. Łączą ich wspólne zainteresowania, dążenia, wartości i wzory akceptowane przez grupę. Grupa subkulturowa pozostaje też na obrzeżach życia społecznego.

Do czasów dzisiejszych powstało wiele subkultur, starających się ukazać swój sprzeciw i odrębność. Jedną z najpopularniejszych i najwcześniej powstałych podkultur są hipisi, określani również mianem dzieci-kwiatów (ang. flower-power). To ruch młodzieżowy powstały w USA w połowie lat 60-tych. Do ich powstania przyczynił się m.in. kryzys kultury amerykańskiej, opartej na wzorze rywalizacji, dążenia do sukcesu materialnego i
podporządkowania się ustalonym normo obyczajowym; a także woja wietnamska, w której wielu Amerykanów nie chciało brać udziału. Ruch hipisów powstał w atmosferze rozruchów na uniwersytetach, zamieszek na tle rasowym i pewnej dezorientacji w elicie władzy. Nie tyle jednak polityka, ile kultura stała się dla hipisów obiektem zakwestionowania. Pogłębiał się konflikt pokoleń, mający podłoże w odmiennej ocenie wartości, przyczyniającej się do wzrostu wzajemnej niechęci i niezrozumienia między młodymi Amerykanami a ich rodzicami. Starsze pokolenia wierzyły w mocarstwość Ameryki, a młodzież wolała koncentrować się na człowieku jako wartości samej w sobie. Dlatego też podstawowym kanonem ich egzystencji jest wolność, nieskrępowana przez normy społeczne czy system polityczny. Swoją wolność manifestują w różny sposób, nawet poprzez swój wygląd i strój. Charakterystyczne dla nich są długie włosy i bródki. Noszą luźne i kolorowe koszule i obcisłe spodnie rozszerzane u dołu, które mają być funkcjonalne i zgodne z naturą. Ich stroje inspirowane są wzorami indyjskimi i indiańskimi, uzupełnianymi zrobionymi własnoręcznie ozdobami w postaci koralików, plecionek czy apaszek. Do tego opaski na włosach, paciorki na szyi i przegubach dłoni. Często też chodzą boso, by, jak twierdzą, być bliżej Matki Ziemi. Wolność dla hipisów wiąże się także z zerwaniem z hierarchią społeczną według płci, statutu, majątku czy roli w rodzinie. Stąd odrzucenie tradycyjnej rodziny na rzecz nieskrępowanych związków na zasadzie równouprawnienia. Rozwiniętemu przemysłowi przeciwstawiają proekologiczny styl życia, wegetarianizm. Życie na wolności to też życie twórcze. Hipisi twierdzą, że w każdym człowieku tkwi artysta, dlatego każdy może malować, grać, śpiewać, pisać wiersze. W swojej twórczości przeciwstawiają nudnej i szarej rzeczywistości kolorowy obraz radosnego życia zgodnego z naturą. Hipisi są niezależni i każdy chodzi swoimi drogami, a jednak i tak wszyscy żyją wspólnie, łączy ich silna więź oparta na zaufaniu, wspólnym światopoglądzie i beztroskie podejście do życia. Zażywają narkotyki, które potęgują ich szczęście, ich kolorowe widzenie świata. Realizują wzór kultury spontanicznej i chyba najskuteczniej oddziałują na całość uniwersalnej kultury młodzieżowej. Ich ogromny wpływ widać w różnych formach ekspresji artystycznej. Muzyka jaką wykreowali można nazwać rockiem psychodelicznym inspirowanym niekiedy folkiem. Najbardziej znani przedstawiciele tego gatunku to niewątpliwie The Doors, Bob Dylan i The Animals. Festiwal muzyczny, który odbył Woodstok w sierpniu 1969 roku jest do dziś wspominany jako największe święto ludzi wolnych. Wystąpili tam m.in. Janis Joplin i Jimi Hendrix, który swój hippisowski styl bycia przepłacili życiem. Jednak nie wszyscy wpadli w szpony uzależnienia od narkotyków, są hipisami do dziś, nadal wierni ideałom.

Ruch punk zrodził się w dużych, przemysłowych miastach Anglii, w połowie lat 70-tych. Trzon tej podkultury stanowiła bezrobotna młodzież, zamieszkująca dzielnice robotnicze. Przyjmuje się, ż pierwszym wydarzeniem publicznym związanym z punkami był koncertowy debiut zespołu Sex Pistols w Londynie w 1976 r. Punkt wyjścia stanowi totalna krytyka otaczającej rzeczywistości. Negacji podlegają tradycyjne wartości społeczne, instytucje polityczne, edukacyjne i prawne. Szczególnie ostrej krytyce punki poddają sens istnienia armii i policji, ale też każdej organizacji czy stowarzyszenia opartego na zasadzie porządku hierarchicznego, jak choćby Kościoła. Wartości kultury dominującej są dla nich fałszywe i usprawiedliwiające wyzysk. Cechą charakterystyczną jest odrzucenie wszelkich autorytetów, czy to moralnych czy instytucyjnych. Ruch punków nie ma żadnej sformalizowanej struktury. Związki pomiędzy załogami są luźne i niezobowiązujące. Można założyć, że tendencja do tworzenia wspólnot wiąże się z próbą kultywowania wolności. Przy czym wolność, inaczej niż w ruchu hipisowskim, nie pociąga za sobą uznania wysokiej wartości indywidualizmu. Skrajna nieufność cechuje ich stosunek do oficjalnych środków przekazu. Punki nie są bogaci, nie słuchają komercyjnej muzyki, lecz tak zwanej
undergrundowej. Stronią od ludzi, żyją w swoich komunach. Mają swoją społeczność, w której akceptują siebie nawzajem i nie interesują się zewnętrznym światem. Nie stronią od alkoholu i narkotyków, przez co są traktowani jak wyrzutki społeczeństwa. Żyją swoim życiem, a w ich subkulturze nie ma choć cienia ukrytej komercji. Język członków tej subkultury jest całkowicie pozbawiony słów o pozytywnym zabarwieniu emocjonalnym. Podstawowe atrybuty stylu punk najwyraźniej uwidaczniają się w strojach, często podartych na znak ogólnej pogardy dla mody reszty społeczeństwa, Są to przede wszystkim czarna, skórzana kurtka nabijana ćwiekami, ćwiekowy pas. Punki noszą pieszczotki na przegubie dłoni, spodnie z powszywanymi dodatkowo zamkami błyskawicznymi i ciężkie wojskowe buty. Całość uzupełnia fryzura: postawione wysoko, często ufarbowane włosy w stylu Irokeza. Do tego dochodzą kolczyki lub agrafki w uszach. Punki tworzą własną muzykę nawiązującą do tradycyjnego rocka - punk rock. Koncerty punkowe pozwalają młodzieży wyładować nagromadzoną energię i agresję w rytualnym tańcu - pogo. Wydają także własną prasę i książki.

Agresywną subkulturą są skini (ang. skinheadzi - skórogłowi). Pojawili się po raz pierwszy a Anglii ok. 1966 r., początkowo jako odłam mods (tzw. hard mods). Wywodzili się ze środowisk robotniczych, a ich wygląd i sposób zachowania ma akcentować „wzór proletariacki”. Wysokie ciężkie buty, dżinsy, wojskowe kurtki i ogolone do skóry głowy symbolizują stałą gotowość do walki z „obcymi”, czyli ludźmi wyżej umiejscowionymi w hierarchii społecznej. Skini pochodzą z biednych rodzin i pogardzają anarchistami z burżujskich rodzin, czyli hipisami. Buntują się przeciw wszystkim uznanym autorytetom, instytucjom, przeciw skorumpowanemu państwu, mieszczańskiej moralności, szkole, policji, kościołowi, deklarując solidarność z robotnikami. Młodzi ludzie należący do tej grupy są zwykle wysportowani i sprawni fizycznie. Z reguły nie nadużywają alkoholu i nie zażywają narkotyków. Działają w zorganizowanych, kierowanych przez przywódców grupach wywodzącej się z jednej dzielnicy miasta. Podstaw własnej ideologii poszukują w pismach i książkach, gdzie głównymi hasłami są: duma, honor i ojczyzna w swojej nacjonalistycznej, najbardziej skrajnej, szowinistycznej postaci. Typowe slogany tej ideologii to: „Polska dla Polaków”, „Polska ponad wszystko”, „Precz z czarnuchami”. W tych hasłach wyczuwa się wiele agresji i chęci przemocy wobec innych nacji. Uważają się za patriotów, ludzi z twardymi zasadami, dla których porządek moralny i ojczyzna stoją na pierwszym miejscu. Nie uznają wrogów narodu, są często nacjonalistami. Wygłaszają faszystowskie hasła, prześladują ludzi innej narodowości, koloru skóry i wiary (szczególnie Żydów) uważając, że zabierają oni np. prace rdzennym mieszkańcom kraju, w którym żyją. Nie tolerują też członków innych subkultur, które nie spełniają ich wymagań i brutalnie je zwalczają, napadając i dotkliwie bijąc. Uznają przemoc jako środek najlepszy do rozwiązywania konfliktów. Zwykle są nietolerancyjni. Żyją w myśl swoich, często niezgodnych z normami przyjętymi przez społeczeństwo zasad. Trzymają się razem, a najważniejsze w ich grupach jest braterstwo i wspólne połączenie w walce przeciw wrogom ich ojczyzny. Skini są podzieleni na wiele odłamów, często ze sobą skłóconych. W ruchu skinheads zachodziły różne przemiany - od wandalizmu do nacjonalizmu. Poglądy skina powiązane są z muzyka jakiej słuchają. Wyróżnić możemy apolityczne kapele tj. Last Resort, narodowościowe Blood &Honor i polski Legion, a także zespoły lewicowe Redskins i Kortatu.

Metalowcy to subkultura fanów odmiany rocka zwanej heavy-metal. Uformowała się w latach 70-tych w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych, chociaż swój ostateczny kształt i popularność zyskała w następnej dekadzie. Styl ten łączy w sobie pewne cechy rockersowskie z hipisowskimi i punkowymi. Wyodrębnia się dwa nurty: satanistyczny i mitologiczny. Subkultura metalowa nie opiera się na żadnej konkretnej ideologii. Liczy się „bycie razem” na koncertach oraz ten sam gust muzyczny. Metalowcy to ludzie pozytywnie nastawieni do innych ludzi i subkultur, dążą jedynie do niezależności osobistej. Dla nich najważniejsza jest ich muzyka. Jedyne podziały w ich środowisku dotyczą zrzeszania się wokół poszczególnych zespołów grających różne odmiany metalu. Teksty piosenek przepełnione są okultyzmem i pochwałą zła. Fani heavy-metalu ubierają się w wąskie skórzane lub dżinsowe spodnie i w skórzane kurtki - ramoneski. Coraz częstsze są długie włosy. Niezbędne są koszulki i naszywki z ulubionymi zespołami. Symbolami tej grupy są trupie czaszki, kościotrupy, płonące krzyże, przedstawiane także w formie tatuaży. Koncerty są nie tylko widowiskiem, ale także swoistą celebracją, katartycznym rytuałem, którego charakter i atmosferę podkreśla symbolika gestów i strojów, zarówno muzyków jak i widowni. Takim znakiem rozpoznawczym metalowców jest znak „mano cornuta” - gest wyciągniętej dłoni tworzący z palców rogi. Samą muzykę metalową można podzielić na kilka jej odmian: death metal, thrash metal, black metal, gothic metal. Niekwestionowanym królem i prekursorem muzyki heavymetalowej jest brytyjski zespół Black Sabbath, szersza publiczność poznała ten gatunek muzyczny dzięki amerykańskiej grupie Metallica, która gra dosyć przystępną odmianę metalu z łagodnymi tekstami szczególnie zauważalną w późniejszej ich działalności.

Charakterystyczną sekstą, która w Polsce ma charakter subkulturowy są sataniści. Ruchy satanistyczne pojawiały się od wieków, zawsze związane były z opozycją wobec chrześcijaństwa i jego doktryny. W Polsce subkultura ta pojawiła się w latach 80-tych i wiąże się z rosnącą w tym czasie popularnością zespołów heavy-metalowych. Podczas koncertów można zaobserwować elementy symboliki i rytualnych gestów charakterystycznych dla satanistów. Zewnętrznymi oznakami identyfikacji z satanizmem są długie włosy, czarne, skórzane i nabijane ćwiekami kurtki z namalowanymi na plecach lub wyszytymi wizerunkami diabła lub kozła oraz z napisami będącymi wyrazem uwielbienia szatana. Charakterystycznymi znakami satanistów są też pentagramy, wisiorki w postaci odwróconego krzyża, trzy szóstki, a także pozdrowienie symbolizujące rogi szatana. Najbardziej znanym obrzędem satanistycznym jest czarna msza. Rytuał ten polega na odwróceniu i zbeszczeszczaniu porządku liturgii chrześcijańskiej. Odbywają się w pomieszczeniu utrzymanym w kolorystyce czerni i czerwieni, w scenerii symboli takich jak odwrócony krzyż czy wizerunki głowy kozła-Bahometa (jednego z imion i tradycyjnych wcieleń Szatana). Centralnym punktem miejsca kultu jest kamienny podest, na którym w czasie czarnej mszy leży naga kobieta w otoczeniu świec. Sataniści dewastują także cmentarze, dokonują profanacji zwłok, kradzieży i aktów wandalizmu w kościołach. Również znęcanie się nad zwierzętami. Stali się najwyraźniejszym negatywnym punktem odniesienia dla praktycznie wszystkich innych subkultur młodzieżowych, ale tez zyskali silniejszą tożsamość grupową.

Skaterzy, inaczej deskorolkowcy, skejci. Tę nazwę można odnieść do wszystkich młodych ludzi uprawiający sport deskorolkowy, ale od początku lat 80-tych istnieje też związana z tym sportem subkultura młodzieżowa. Młodzież w USA, Wielkiej Brytanii, Skandynawii i innych krajach Europy szukała czegoś, co pozwoliłoby skojarzyć etos spontanicznej kultury z zabawą wymagającą sprawności i dbałości o kondycję. Uprawianie skateboardingu nie wymaga zbyt wielkich nakładów. Skaterzy koncentrują się na przedmiocie-symbolu, którym jest deskorolka. Wyróżnikiem jest strój dostosowany do specyfiki dkateboardingu: bluza dresowa z kapturem lub długi luźny T-shirt z odpowiednim nadrukiem, kolorowe bermudy lub spodnie nisko opuszczone w kroku, specjalnie przystosowane trampki lub inne sportowe buty z grubą podeszwą, czapka z daszkiem, bądź szeroka opaska na włosy lub wzorzysta chusta, którą nosi się na szyi lub na głowie jako opaskę. Ważną rolę odgrywają gadżety, takie jak telefon, odtwarzacz mp3, iPode. Ogólnie skaterzy są pozytywnie nastawieni do świata i nie wyznają żadnej ideologii. Dla nich najważniejsza jest dobra zabawa i opanowanie coraz to nowszych i trudniejszych trików. Spotykają się na placach, albo specjalnie dla nich przygotowanych skateparkach. Nie są agresywni, jednak ich ekstremalne zabawy nie są przychylnie odbierane przez otoczenie. Wielu skaterów to grafficiarze często podpisujący się na ścianach bloków czy choćby pociągów. Idolem wielu deskorolkarzy jest Tony Hawk, który jest prekursorem wielu trików wykonywanych na desce. Stworzył on wokół siebie całe imperium skejtowe. Amerykańscy skejci słuchają głównie tzw. skate punku granego przez The Offspring i NOFX. W Polsce wśród tej grupy społecznej najpopularniejszy jest rodzimy hip-hop, zespół Kaliber 44 i Peja.

Ruch Rastafari to ruch społeczny obejmujący głównie środowiska murzyńskich emigrantów w Wielkiej Brytanii, spopularyzowany też wśród czarnej imigracji innych krajów Europy. Powstał na Jamajce w II poł. lat 60-tych za sprawą etiopskiego księcia Ras Tafari Makkonena (znanego później jako Haile Selassie), który uważał, że pokój na świecie pojawi się dopiero, gdy kolor skóry człowieka będzie miał mniejsze znaczenie niż jego kolor oczu. Ruch ten ma charakter religijno-filozoficzny. Rasta zakłada konieczność zwrócenia się ku religii. Religia, którą wyznają to połączenie judaizmu, hinduizmu i etiopskiego chrześcijaństwa. Korzystają z Pisma Świętego w wersji Króla Jakuba, mają zakaz spożywania wieprzowiny, a większość i tak jest wegetarianami. Elementem religijnych obrzędów jest rytualne palenie przez nich marihuany nazywanych przez nich świętym ziołem, wspomnianym w Biblii Drzewem Życia. Uważają, że palenie zwiększa ich świadomość, przybliża do Boga, pozwala na pokojowe podchodzenie do świata i ludzi. Ruch Rastafari wykazywał zbieżność z kontrkulturą główną poprzez odrzucenie systemu dominacji, niezgodę na świat pozbawiony wartości. Rastafarianie rezygnowali z agresji, głosili potrzebę pokoju. Nie piją alkoholu, unikają narkotyków (prócz tych lekkich), spożywają żywność czystą ekologicznie, propagują zasady równości i braterstwa między ludźmi, wyzbywają się przemocy. Prowadzą spokojny tryb życia zgodny z naturą, wolny od rywalizacji, agresji i stresu. Styl życia rastafarianina stanowi dość niezwykłą mieszankę tradycji i modelu wprowadzonego przez kontrkulturę. Rola kobiety we wspólnocie ma charakter tradycyjny. Nie może ona pełnić rytualnych funkcji w czasie nabożeństw, nie wolno jej zażywać
marihuany, a także zajmować się sprawami związanymi z polityką. Tą traktują jako formę hazardu, a hazard jest zakazany. Życie społeczne powinno ogniskować się na małej wspólnocie, takiej jak rodzina czy komuna, ale poza

tym istnienie tylko wielka wspólnota „Lud Izraela”. Rastafarianie chcą odróżnić się zarówno od białych jak i czarnych. Służy temu nie tylko odrębny styl życia, ale też języki strój. Język jest praktycznie nie zrozumiały dla niewtajemniczonych, przez slangową formę, którą się posługują. Wygląd ma podkreślić związanie z Afryką, dlatego oznaką przynależności do tego ruchu jest akcentowanie w swoim ubiorze barw flagi etiopskiej, czyli

trzech kolorów: czerwonego, żółtego i zielonego. Ich stroje

są luźne, zwiewne, ekologiczne. Na głowie rastafarian często nosi dredy, czyli długie, skręcone w wąskie pasma włosy, których się nie rozczesuje. Na nich kolorową wełnianą czapę. Muzyką inspirowana tym ruchem jest reggae - muzyka serc, jednocząca wszystkich ludzi. Jest połączeniem muzyki jamajskiej, bluesa i soulu. Oparta zwykle na małej liczbie akordów, w której rolę instrumentów perkusyjnych, obok bębnów i wybijającego się na pierwszy plan basu, spełniają także inne instrumenty, takie jak gitara, organy czy instrumenty dęte. Najsłynniejszym rastamanem grającym ten rodzaj muzyki był Bob Marley. Można powiedzieć, że był on wielkim piewcą rastafarii i dzięki niemu cały świat poznał tą ideologię. W Polsce można doszukać się kilkudziesięciu grup reggae' owych, a najważniejsze to Habakuk, Bakshish i Maleo Reggae Rockers.

Szalikowcy to potoczne określenie różnych grup kibiców klubów sportowych (głównie piłkarskich i żużlowych), wywodzące się od różnobarwnych szalików klubowych noszonych przez kibiców podczas meczów. Są to agresywne grupy ludzi, wywodzących się często z biednych rodzin, związanych ze sobą przez drużyny sportowe, którym kibicują. Zjawisko chuligaństwa na stadionach piłkarskich w Polsce ma swoje początki w połowie lat 70-tych. Większość grup szalikowców posiada dość luźną organizację. Wyłaniają oni spośród siebie lidera. Przywódcą jest kibic, cieszący się szacunkiem grupy, wielokrotnie demonstrujący odwagę, gotowość do walki oraz lojalność wobec kolegów. Główne przejawy działalności szalikowców to naruszanie porządku, do których dochodzi nie tylko podczas meczów piłki nożnej, ale również przed i po spotkaniach oraz na trasach dojazdowych do stadionów. Można wyróżnić trzy najczęściej występujące formy negatywnych zachowań agresywnych kibiców. Są to awantury połączone z bójkami, rzucanie niebezpiecznych przedmiotów, a także tzw. pociągi grozy. Chóralne śpiewy i wulgarne okrzyki są przede wszystkim naruszeniem zasad fair play. Większość grup szalikowców ma ustalonych repertuar kilku lub kilkunastu najczęściej wykonywanych piosenek. Zdecydowana większość szalikowców odnosi się do siebie wrogi i zwalczają się na wzajem. Kibole odczuwają silne emocje w stosunku do „swojego” zespołu, a ich przekonanie o wierności uczuciowej wobec zespołu jest podstawą wysokiej samooceny kibica. Występują u nich problemy wychowawcze, konflikty z innymi ludźmi. Agresja jest przez nich traktowana jako sposób osiągania założonych celów, ma charakter wyuczony. Istnieje jednak wśród nich niepisany zakaz atakowania kobiet, osób postronnych i dzieci. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech szalikowców są powiązania miedzy grupami fanów. Każda z grup ma przynajmniej jednego sojusznika. Fani różnych drużyn mianem wroga numer jednej określają policję. Tradycyjna nienawiść występuje pomiędzy lokalnymi rywalami, grupami kibiców wywodzących się z jednego miasta lub regionu. Pomiędzy takimi grupami szalikowców często dochodzi do strać, określanych potocznie jako „zadymy”. Celem fanów, prócz wykazania fizycznej przewagi jest upokorzenie i poniżenie przeciwnika. Zwyciężonemu w walce rywalowi zostają często odebrane insygnia kibicowskie - flagi, czapki, szaliki i koszulki w barwach klubowych.

Chuligani to przestępcza lub parakryminalna subkultura młodzieżowa, której najbardziej znamienną cechą socjologiczną jest nadanie grupie rówieśniczej nastolatków charakteru i struktury gangu: silny, zwykle nieco straszy od reszty przywódca, hierarchia obowiązująca w grupie, można spoistość grupy i wynikająca stąd solidarność grupowa. Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od nazwiska zamieszkałej w Londynie irlandzkiej rodziny Huligan, żyjącej wbrew przyjętym przez ogól normom. Chuligani przyswajali sobie styl i wygląd właściwy bikiniarzom, ale po pewnym czasie wypracowali własny styl nawiązujący nieco do wizerunku przedwojennego apasza. Istotną rolę odegrało w tym dążenie do odrębności subkultury. Negują oficjalną kulturę, skłonni są kwestionować racje bytu każdego uznanego oficjalnie porządku wartości. Taka postawa znajduje swój wyraz w relacjach grup chuliganów do świata zewnętrznego i w relacjach wewnętrznych grupy. Daje o sobie znać ostry podział na swoich i obcych oraz szczególny tym wzajemnego traktowania się. Wszyscy spoza własnej grupy są dla nich potencjalnymi ofiarami ich działalności - rozbojów, napadów, gwałtów. Natomiast solidarność wewnątrzgrupowa bywa wymuszona strachem. Styl życia chuliganów charakteryzuje się wykazywaniem pogardy i agresywnej brutalności wobec obcych. Stąd biorą się kryminalne wykroczenia, które stanowiły pewien rodzaj zabawy. Ulubionymi rozrywkami dla członków tej grupy są imprezy sportowe, picie alkoholu, bójki i szczególny sposób uprawianie seksu (seks wielu chłopców z jedną dziewczyną). Muzyka, która zyskała popularność wśród chuliganów to rap, a także muzyka techno.

Jedną z najbardziej popularnych subkultur w obecnych czasach są hip-hopowcy, którzy pojawili się na początku lat siedemdziesiątych południowym Bronksie, w czarnej dzielnicy Nowego Jorku. Właśnie tam DJ-e, raperzy, grafficiarze i breakdancerzy stworzyli własną kulturę. Hip-hopowiec jest człowiekiem wyzwolonych o sprecyzowanych poglądach. Najważniejszy jest swobodny i luzacki styl życia. Jest buntownikiem walczącym z szarą rzeczywistością, często i z niesprawiedliwością. Hip-hopowcy nie wstydzą się marzeń i ambicji. Nie odrzucając rzeczywistości, również nie chcą się jej podporządkować. Najważniejsze są luźne ubrania, koniecznie markowe, obszerne bluzy z kapturami i nisko opuszczone spodnie - lenary. Chodź odchodzą już od takiej mody, ponieważ dla nich hip-hop to bardziej filozofia i styl bycia niż moda. Popularni są także harleyowcy, którzy jednoczą się jeżdżąc na motorach. Nie posiadają żadnej specjalnej ideologii, są miłośnikami ciężkich motocykli, nie interesują ich nowe modele. Stereotypowy harleyowiec to gruby, umięśniony mężczyzna z brodą i bujnymi wąsami w ciemnych okularach. Często też posiada liczne tatuaże.

Najmłodszą subkulturą młodzieżową i najbardziej rozwijającą się w obecnym świecie młodych ludzi jest emo. Ich kultura to nie styl bycia, a raczej stan ducha. Prawdziwy emo to osoba dość depresyjna i introwertyczna, zamknięta w sobie, uważająca, że nikt na świecie nie jest w stanie zrozumieć jego bólu egzystencjalnego (prócz innych emo). Rozmyśla o śmierci i samobójstwie, pisze wiersze. Członkowie tej subkultury tworzą krótkotrwałe związki między sobą. Czasami dla rozładowania złych emocji robią sobie na ciele sznyty żyletkami. Charakterystyczne są długie skośne grzywki zasłaniające twarz, potargane włosy przeważnie przefarbowane na czarno, blady makijaż, w którym mocno podkreślone są oczy. Spodnie rurki, stare trampki i koszulki z ukochanym zespołami. W ich strojach dominuje czerń, ale także fiolet, czerwień i róż. Moda emo jest modą unisex - zarówno dziewczyny jak i chłopacy naszą identyczny styl. Klasycznymi zespołami gatunku emo są Nation of Ulysses i Heroin. Ale najbardziej znanym wykonawcą nawet dla laików tego gatunku muzycznego jest niemiecka grupa Tokio Hotel.

Subkultury to sposób na życie, dający poczucie akceptacji i własnej wartości swoim członkom. Sprawiają, że w nich człowiek może poczuć się naprawdę kimś ważnym. Łączą młodych ludzi wspólnym dążeniu do celów, wyznawaniu tych samych poglądów i ideałów.

To właśnie w subkulturach zagubieni ludzie znajdują to, czego nie mogło dać im „normalne” społeczeństwo.

Bibliografia:

Piotrowski P., Subkultury młodzieżowe, wydanie I. 2003

Piotrowski P., Szalikowcy, Toruń 2000

Pęczak M., Mały słownik subkultur młodzieżowych, Warszawa 1992

Frankowski M. T., Socjologia - mikrostruktury społeczne, Warszawa 2004

www.wikipedia.pl

---