Każde społeczeństwo tworzy własna kulturę. W każdym też społeczeństwie mogą istnieć grupy ludzi o charakterystycznej odrębności, tworzące subkultury (podkultury). Każdy młody człowiek potrzebuje grupy, w której mógłby zrealizować potrzebę przynależności, akceptacji i uznania. Właśnie w okresie dorastania następuje szybki rozwój aktywności umysłowej: zdolność analizowania, wydawania sądów i wnioskowania. To powoduje, że młodzież zaczyna się krytycznie odnosić do dorosłych, a co za tym idzie do ich poglądów
i zasad, nie akceptuje ich wartości i norm. Brak możliwości porozumienia się dorastających dzieci z rodzicami staje się początkiem tego, że młody człowiek zaczyna szukać zrozumienia i akceptacji w grupie rówieśniczej. Jest to swoisty rodzaj ucieczki od dorosłego społeczeństwa pełnego zakazów i nakazów oraz próba znalezienia zastępczego, przyjaznego w ich mniemaniu środowiska. Bardzo często staje się członkiem grup nieformalnych, nazywanych często subkulturami bądź podkulturami młodzieżowymi, które niejednokrotnie wzbudzają niechęć i negatywną ocenę społeczeństwa. Struktura nieformalna powstaje na bazie tego jak członkowie danej grupy siebie widzą, reagują na siebie uczuciowo, oceniają i do jakich działań są skłonni jedni wobec drugich. Można powiedzieć, że podkultury młodzieżowe są sposobem na egzystencję młodzieży w trudnym okresie życia jakim jest dorastanie.
W słowniku subkultur młodzieżowych M. Pęczak definiuje termin subkultury jako

„względnie spójną grupę społeczną, pozostającą na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego, wyrażającą swoją odrębność poprzez zanegowanie utrwalonych i powszechnie uznawanych wzorów kultury". Natomiast Ryszard Dyonizak scharakteryzował subkulturę w sposób następujący: "Gdy wiele jednostek ma podobne problemy i gdy na gruncie wspólnych zainteresowań i dążeń powstają dość trwałe więzi między rówieśnikami, którzy tworzą im tylko odpowiadające i ich tylko obowiązujące normy, wartości i wzory, to pewna całość tych norm, wartości i wzorów stanowi podkulturę określonej zbiorowości."Przedstawiciele aktualnie działających podkultur odróżniają się od pozostałej młodzieży oraz społeczności dorosłych wieloma cechami, m.in. preferują
i realizują:

- własny styl życia o odrębnym systemie wartości, a nieraz i założeniach ideologicznych,

- odmienne wzorce osobowe, stanowiące obiekty naśladownictwa oraz szczególne

przedmioty kultury i czci,

- odrębne normy i sposoby postępowania, które w wielu przypadkach wyrażone są

działaniami bulwersującymi opinię publiczną, a nieraz budzącymi nawet strach i panikę

wśród ludzi,

- inny styl ubierania się, odmienną ekspresję emocjonalną, w tym muzyczną, czasem taneczną lub literacką,

- swoisty język.

Grupa nieformalna nie jest obwarowana żadnymi przepisami. Członkowie wypracowują własne normy postępowania, którym się podporządkowują i tworzą swoisty kodeks etyczny czy honorowy. Większość subkultur młodzieżowych kładzie nacisk na przyjemne spędzanie czasu, graniczące niejednokrotnie z biernym wyczekiwaniem, że coś się może zdarzyć. Bardzo niebezpieczne jest natomiast zabijanie czasu i nudy poprzez sięganie po różne środki odurzające. Powodują one oprócz skutków fizycznych również głębokie zmiany psychiczne prowadzące najczęściej do uzależnienia. Trzeba jednak przyznać, że solidarność w grupach subkulturowych jest bardzo silna, a więzi interpersonalne "żywe". Członkowie grup subkulturowych posługują się w rozmowach językiem naszpikowanym różnymi charakterystycznymi wyrazami i zwrotami, które przeważnie nie będą oczywiste i zrozumiałe dla członka spoza danej grupy. Posługują się też pseudonimami. Mają swoje odrębne symbole, po których można odróżnić do jakiej podkultury należą.

Każda podkultura ma swojego przywódcę. Swoje przywództwo osiąga on drogą pokojową bądź siłą. Do niego należy zadanie kierowania grupą, które dokonuje się w sposób autokratyczny, demokratyczny lub anarchiczny. Przywódcą grupy jest najczęściej osoba najsilniejsza, najstarsza, najwyższa, z tak zwaną przeszłością lub ktoś kto wyróżnia się
z grupy w inny sposób. O ile większość subkultur wyraża się w poszukiwaniu własnego „ja” w świecie, o tyle niektóre z nich mogą stanowić dla młodego człowieka i jego rozwoju poważne zagrożenie. Nie da się ukryć, że subkultury młodzieżowe bardzo często naruszają porządek prawny oraz publiczny. Ich udziałem są przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu
i mieniu. W takich przypadkach ich zachowanie wyraża chęć wyżycia się, szpan, brutalność idące w parze ze zwykłym chuligaństwem i wandalizmem.

Trudno jest ocenić ile młodych ludzi jest skupionych w subkulturach. Nie można mieć jednak wątpliwości, że zjawisko demoralizacji młodzieży i ich przynależność do licznych podkultur młodzieżowych ostatnimi czasy bardzo przybrało na sile.

Do podkultur młodzieżowych o wyraźnych zachowaniach antyspołecznych (przestępczych), które od kilkudziesięciu lat działają na terenie naszego kraju można zaliczyć między innymi: chuliganów, gitowców, skinów, szalikowców, punków, dresiarzy, metalowców, rockersów, neofaszystów, satanistów.

CHULIGANI (ang. hooligans) jest to przestępcza lub para kryminalna subkultura młodzieżowa. Najbardziej charakterystyczną cechą tej subkultury jest nadanie grupie rówieśniczej nastolatków charakteru i struktury gangu. Przewodzi nią najczęściej silny zwykle nieco starszy od reszty grupy przywódca. Obowiązuje w niej mocna spoistość grupy
i wynikająca stąd grupowa solidarność, przyjęcie swoistego rodzaju "kodeksu" wiążącego wszystkich członków grupy. Nazwa pochodzi najprawdopodobniej od nazwiska zamieszkałej w południowym Londynie irlandzkiej rodziny Houligan, żyjącej z dnia na dzień, wbrew przyjętym przez ogół normom. Niektórzy wywodzą ten termin od nazwiska słynnego w XIX wieku w Anglii przywódcy bandy młodych przestępców - Hooleya. Nazwa „chuligaństwo” jest synonimem wykolejonej młodzieży. W Polsce subkultura chuligańska z wszystkimi jej charakterystycznymi cechami rozwinęła się dopiero w latach 50-tych. Chuligani przyswajali sobie styl i wygląd właściwy bikiniarzom. Jednak z czasem wypracowali swój własny styl m.in. golf i czapki-oprychówki nawiązujące nieco do wizerunku przedwojennego apasza. Najczęściej występowali w środowiskach wielkomiejskich, robotniczych, w nowych osiedlach gdzie zanikały obyczaje i normy społeczne oraz szerzyła się przestępczość. Chuligani wywodzili się często z rodzin patologicznych, rozbitych, obciążonych alkoholizmem i przestępczością. Tworzyli gangi, w których każdy pełnił swoją rolę, zadania
i był kimś wśród nieformalnych grup. Kilku lub kilkunastoosobowe grupy młodzieży organizowały sobie wspólna rozrywkę, spotkania a także napady na przechodniów, bójki, włamania, niszczenie mienia społecznego i prywatnego. Charakterystyczną cechą zachowań chuligańskich było to, że jak już wspomniałem działali grupowo, byli bardzo agresywni, często nadużywali alkoholu i występowali przeciwko wszystkim normom społecznym.
W kontaktach z innymi byli nieufni, agresywni, zgorzkniali, często okrutni. Swoją wolę narzucali innym w sposób bezwzględny i agresywny. Przeciwstawiali się normom
i zwyczajom ustalonym w środowiskach. Propagowali negatywny stosunek do nauki, pracy
i służby w wojsku. Pracowali tylko okresowo, dorywczo , aby zarobić na alkohol i inne używki. Nikt ani nic nie było dla nich autorytetem. W chwili obecnej grupy chuliganów zmieniły swoje oblicze. Zmieniła się ich masowość i spektakularność. Aktywność tej subkultury ogranicza się do organizowania gangów, kradzieży samochodów, włamań do piwnic, organizowania bójek na stadionach sportowych, do picia alkoholu oraz rywalizacji między sobą podczas kibicowania swoim ulubionym drużynom sportowym. Niekiedy ich wystąpienia są bardzo okrutne. Często podczas bójek używają noży, żyletek, kastetów, pałek, cegieł, łańcuchów itp.

GITOWCY - problem git - ludzi pojawił się najpierw w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, internatach, zakładach karnych i wychowawczych. Jest to zjawisko rdzennie polskie. Pojawiło się na początku lat 70-tych. Agresja git - ludzi wyrażała się pocięciem żyletkami ubrań, paleniem klasowych dzienników, niszczeniem przedmiotów
i aparatury w gabinetach szkolnych. Rdzeniem ideologii gitowców był dychotoniczny podział na ludzi - jak nazywali siebie samych – oraz frajerów. Frajerów należało wykorzystywać
w każdy możliwy sposób. Git - ludzie to „swoi", wszyscy inni to obcy. Frajerzy stanowili najniższą klasę gitowców, musieli wykonywać różne usługi na rzecz git - ludzi: sprzątać, oddawać żywność, papierosy, czyścić ubrania. Wśród kategorii pośredniej wyróżniało się
w tej subkulturze: „ludzi porządnych”; „festów” lub „apropaków”. Na szczycie hierarchii stali „git ludzie”, nazywani „gitowcami”, „garusami”, „garownikami”, „grypserami”. Git ludzie
w konspiracji wobec dorosłych głosili solidarność między sobą w stosowaniu agresji
i brutalności, w dążeniu do podporządkowania sobie innych. Takie postępowanie miało być przejawem męskości i odwagi – oczywiście w ich pojęciu. Uważali się za „awangardę” powołaną do rządzenia. Niektórzy gitowcy nawiązywali do faszyzmu niemieckiego – jego symboli i przemówień Adolfa Hitlera, głosząc prawo rządzenia innymi w imię wyższości.
W subkulturze gitowców dominował kult siły fizycznej, ale nie był to warunek absolutny. Bardziej jednak liczyła się u nich odwaga i nieunikanie konfrontacji. W praktyce siła stanowiła źródło prestiżu i decydowała o miejscu w hierarchii gitowskiej. Istotną cechą, która wyróżniała git-ludzi było posługiwanie się specjalną mową – grypserą. I choć podstawą gramatyczną grypsery jest język polski, to wyraźnie widać też wpływy języków obcych: jidysz („żydowski język niemiecki”), rosyjskiego, niemieckiego, ukraińskiego i różnych gwar środowiskowych (lwowskiego bałachu czy gwary warszawskiej z charakterystyczna wymową „i” oraz „y”). Gitowcy mieli tatuaże w postaci kropek na powiekach tzw. śpioszki na lewym oku lub przegubie ręki. Pasowanie na gitowca zdobywali przez tzw. prostowanie czyli czyn przestępczy (kradzieże, szantaż, wymuszanie). Nie jest jednak łatwo podać wspólne cechy tego ruchu. Trudność polega na tym, że ile zakładów wychowawczych, poprawczych i grup wartościowych - tyle jest odmian git – ludzi. Główne cechy ruchu, mające wpływ na kształt struktur organizacyjnych, normy i wartości git - ludzi, to heterogeniczność, monokulturowość, determinizm, fatalizm, pesymizm, pasożytnictwo. Subkultura ta szczyty popularności ma już co prawda za sobą, ale sporo jej elementów zostało przejętych przez będące w procesie rozwoju zorganizowane podziemie przestępcze.

SKINHEAD – (ang. dosł. - skórzana głowa) przedstawiciel podkultury młodzieżowej, wyrażającej sprzeciw wobec norm społecznych brutalnym zachowaniem i szokującym sposobem ubierania się. Początku ruchu skinheads należy upatrywać na początku lat 60-tych, kiedy to w Londynie i innych dużych miastach dochodziło do częstych zamieszek między dwiema subkulturami młodzieżowymi: „ROCKERS” i „MODS”. Pierwsi zwolennicy tego ruchu pochodzili z ubogich patologicznych i zdemoralizowanych rodzin, w których brakowało miłości i zrozumienia dla młodych ludzi. Dlatego też stąd ich agresja, terror
i nienawiść. Owa agresja skierowana była głównie przeciwko kolorowym, bo jak skini twierdzili – ci właśnie zabierali im miejsca pracy, mieszkania, miejsca w szkole oraz nie wiadomo dlaczego przeciw Żydom, komunistom i homoseksualistom. W Polsce o skinach pierwszy raz usłyszano z doniesień prasowych dotyczących koncertu, który odbył się
w Warszawie jeszcze podczas „stanu wojennego”. Skini spowodowali zadymę, która przerwała koncert. Skinów łatwo było rozpoznać po ubiorze i sposobie bycia. Cecha charakterystyczną członków tej podkultury jest ogolona głowa, a strój składa się z obcisłych spodni, szerokiego pasa z dużą klamrą, wysokich sznurowanych wojskowych butów podkutych ćwiekami i kurtki koloru czerwonego lub zielonego typu „flejerka” (przewrócona na wierzch symbolizuje wezwanie do udziału w „zadymie”). Inna wersja stroju skina to drelichowe spodnie i kurtka,, jasna koszula, obowiązkowo solidne kolorowe szelki. Dziewczyny - skini, ubierają się bardzo podobnie. Język, jakim posługują się skini na co dzień nie różni się wiele od języka używanego przez młodzież. Jednak skini jako grupa wytworzyli wiele charakterystycznych zwrotów. Odpowiednie formy powitania i pożegnania. Wiele zwrotów zostało przejętych ze środowisk kryminogennych. Trzeba zwrócić również uwagę na to, iż język jakim posługują się skini jest bardzo często wzbogacany wulgaryzmami i epitetami. Ich naczelną dewizą było i jest nadal walczyć o Polskę dla Polaków, stąd głosili
i głoszą hasła nacjonalistyczne i faszystowskie „Żydzi do gazu”, „Precz z czarnuchami”.
W okresie przemian systemu politycznego w Polsce w latach 1989-1990 walczyli
z anarchistami i organizowali „zadymy”. Agresywność skinów jest szczególna nie tylko
w walce, ale w ogóle. Stąd też często bez powodu napadają na przechodniów zadając im trudne
i dziwne pytania, żądają natychmiastowej odpowiedzi. Jeśli odpowiedź nie jest szybka i po ich myśli – jest to wystarczający powód do brutalnego ataku z użyciem noża, żyletek i innych niebezpiecznych narzędzi. Zresztą to nie dziwi, bo przyznają się do bycia spadkobiercami
i kontynuatorami tradycji git ludzi z tym, że na wyższym stopniu „rozwoju”. Wejście do grupy skinów nie jest trudne, nie poprzedzają go żadne obrzędy inicjacyjne. Wystarczy skompletować strój - taki jak wcześniej wspomniałem - ogolić głowę i nawiązać kontakt
z grupą. Subkultura skinów nie jest wewnętrznie jednorodna ani spójna. Występują w jej obrębie różne ugrupowania oraz frakcje polityczne. Cechują się one odmiennymi charakterystykami ideologicznymi oraz orientacjami na cel. Z tej subkultury wywodzą się między innymi – szalikowcy i dyskobije.

SZALIKOWCY – ich początek to przede wszystkim subkultura "chuliganów", która posiadając wszelkie znamiona gangu - z silnym przywódcą, spoistością i hierarchią w grupie - rozwinęła się w Anglii pod koniec XIX wieku i była synonimem wykolejonej młodzieży. Jednak wtedy nie była związana z piłką nożną. W każdym kraju, w którym istnieją tradycje piłkarskie istnieją też trudni kibice. Podobnie jest i u nas chociaż historia polskich szalikowców ma dopiero około 25 lat. Szalikowcy odznaczają się stylem życia, sposobem ubierania się, językiem i specyficznym zachowaniem. Istotną cechą subkultury szalikowców jest stworzenie i poczucie swoistej wspólnoty, co z pewnością służy zaspokojeniu potrzeby "bycia razem". Wszelka podejmowana aktywność ma charakter zbiorowy, począwszy od dojazdu na mecz, przez wspólne śpiewy, gesty i wulgarne okrzyki na stadionie, aż - już po meczu - do zbiorowego wyładowania agresji w przypadku porażki ulubionej drużyny lub ekstazy z powodu zwycięstwa. Odpowiednie barwy stroju, najczęściej kolory swojego klubu, to rytualne elementy "jednoczące" grupę, znaki tożsamości grupowo-klubowej. Najważniejszy jest jednak szalik. Inne elementy to flagi, transparenty, sztuczne ognie, baloniki w klubowych barwach. Cechą charakterystyczną każdej subkultury jest specyficzny język, który w przypadku szalikowców jest silnie zabarwiony agresją i nienawiścią. Dla szalikowca kibice przeciwnej drużyny, jak i sami piłkarze, to wrogowie pod adresem których kierowanych jest wiele wulgarnych okrzyków i przyśpiewek. Agresja wobec samej drużyny pozostaje najczęściej na poziomie symbolicznym, natomiast agresja wobec kibiców przeciwnej drużyny ma charakter bezpośredni i przeradza się najczęściej w bijatykę - przed, w trakcie i po meczu. Jednym ze środków komunikacji i wymiany korespondencji dla szalikowców są tzw. "fanziny" inaczej gazetki w których znajdują się relacje „korespondentów” z wyjazdów na mecze. Tam też prowadzony jest ranking najlepszych bojówek, w których przydzielane są punkty między innymi za „jakość” burd na stadionach
i wokół nich, liczebności bojówki na wyjeździe i u siebie, pomysłowości, najlepsi
w zadymach z policją czy najlepszy "młyn", czyli doping i efekty pirotechniczne. Odwaga – według mniemania szalikowców - to podstawowa "cnota" i warunek wierności wobec grupy, natomiast tchórzostwo to najgorsza hańba dla szalikowca. Wyznawany przez nich "kodeks honorowy" głosi ponadto, iż nie atakuje się kobiet, dzieci i osób postronnych. Szalikowcy „kibicujący” różnym klubom piłkarskim potrafią jednak zostawić swoje wewnętrzne "kosy"
i "przybić sztamę", gdy chodzi o "zadymę" z policją, która w subkulturze szalikowców kumuluje wszystkie negatywne cechy. Policjantów uważa się za ludzi brutalnych, głupich, niekompetentnych i tchórzliwych. Wobec policji najbardziej wrogie grupy kibiców potrafią stanąć obok siebie i walczyć zaciekle, bo to jest powodem do dumy dla każdej z nich.

PUNK - w luźnym tłumaczeniu: śmieć, rzecz wstrętna, marność, odpadek, zgniłek, obrzydliwość. Podkultura ta powstała w 1970 roku w Londynie i bardzo szybko rozprzestrzeniła się w całej Anglii oraz w innych krajach. Członkowie tej subkultury zakładali, że świat jest obrzydliwy i wcześniej czy później ulegnie zagładzie,
a odpowiedzialność za to poniosą ludzie z klas bogatych. Na takim świecie nie ma przyszłości dla młodzieży. Ubiór punków to stara, brudna odzież, za duże buty oraz bogato zdobiona ćwiekami, swastyką i napisem „NO FUTURE” („bez przyszłości”) czarna skórzana kurtka. Do tego dochodzą ciemne okulary, łańcuchy i obroże na szyję, które symbolizują przykucie do aktualnego bytu, z którego nie można się uwolnić. Wpięte w nos i uszy agrafki bądź klipsy są symbolem naznaczenia punka. Włosy – brudne, często farbowane na wszystkie możliwe kolory - po bokach golone, a pośrodku tzw. czub Irokeza lub sterczące grzywki z pewną asymetrią. W formach zachowań tej grupy ujawnia się totalna negacja rzeczywistości. Subkultura ta szybko rozprzestrzeniła się w Polsce. Pojawiły się liczne grupy punk-rockowe. Utwory muzyczne zawierają ideologię polskich punków, zwłaszcza brak wiary w przyszłość, godność człowieka, niechęć do nauki, pracy, negacja instytucji prawnych, społecznych, wyznaniowych, a nawet podważanie sensu istnienia państwa czyli preferowanie anarchistycznej postawy. Tańcem rytualnym jest POGO. Pogo polega na dość chaotycznym wzajemnym odbijaniu się od siebie, przepychankach w tańczącym tłumie. Zdarza się, że tańczący padają na ziemię, jednak zwykle od razu podnoszeni są przez osoby tańczące obok. Czasami tańczący chwytają się pod ramię, wtedy zmniejsza się ryzyko upadku. Pogo w większości przypadków nie zawiera elementów groźnych dla zdrowia, choć dla osób postronnych może sprawiać wrażenie prawdziwej bijatyki. Istnieje jednak bardziej brutalna, rzeczywiście niezbyt bezpieczna dla zdrowia odmiana tej zabawy - mosh. Tak jak pogo właściwe preferują punki i spora część metalowców, tak mosh jest zabawą ulubioną przez hardcore'owców. Obie jednak wywodzą się z tego samego rdzenia. Do niedawna największą imprezą punkową był oczywiście JAROCIN. Zachowania punków bulwersują opinię publiczną, zwłaszcza ubiór, fryzura, słownictwo. Polski punk, nie wierzy w przyszłość, przeważnie wywodzi się z rodziny niepełnej, skłóconej, szuka w grupie przyjaźni, akceptacji, i rozwiązania trudności życiowych. Jest fanem punk rocka, jeździ na koncerty swojego ulubionego zespołu i ma swojego największego wroga - skina. Nauka i praca to ,,hańba"
i ,,ogłupianie człowieka".

DRESIARZE - ruch powstały w Polsce w latach 90-tych. Za ich poprzedników można uważać discomanów. W swoich poglądach kwestionują model życia rodziców – czyli pracę
i dorabianie się przez całe życie. Dresiarzami najczęściej zostają osoby (głównie płci męskiej) bardzo zakompleksione, które obawiają się uznania ich za słabych. To powoduje, że dresiarz zrobi wszystko, by otoczeniu pokazać jaki to on jest silny. Obawa ta najczęściej ma swoje podłoże w domu rodzinnym. Brak uwagi i zainteresowania ze strony rodziców sprawia, że kandydat na dresiarza czuje się nic niewarty, dlatego też szuka akceptacji wśród kolegów
z podobnymi problemami. Problem ten dotyka zarówno rodzin zamożnych jak
i patologicznych. Dresiarze świadomie zaprzeczają oficjalnym wartościom kościoła
i instytucji prawnych. Wyznają zasadę ,,szybkiego szmalu i łatwej przyjemności". Ważny jest u nich strój- najlepiej drogi (tzw. kult metki), firmowy, luźny, sportowy i higieniczny czyli dres. Dobrze widziane są także gadżety świadczące o wysokiej pozycji - komórka, samochód oraz przy boku ładna dziewczyna. Według nich, do osiągnięcia życiowego sukcesu nie jest potrzebne wykształcenie i praca Swoje dochody zdobywają poprzez nielegalne interesy, często wiążąc się z mafiami. Bywają zagorzałymi kibicami piłki nożnej, wywołując liczne awantury na meczach. Poczucie bezradności przechodzące w strach często przeradza się
w agresję, gdy osoba z kompleksami widzi inną osobę bez kompleksów. Dresiarze
z przekonania poszukują dobroci, życzliwości, niestety sami siejąc dookoła nienawiść, nie mają szans by te ukryte pragnienia urzeczywistnić. Dresiarze dzielą się na dwie grupy – zamożnych i mniej zamożnych. Pierwsi pieniądze na dresy i wszelkie akcesoria potrzebne do szpanowania dostają od bogatych rodziców. To oni noszą łańcuszki i wszelkiego rodzaju wisiorki z metali wartościowych. Dresiarze niezamożni pochodzą najczęściej z rodzin patologicznych, dla nich rodzina to kumple z podwórka, i to właśnie im taki dresiarz próbuje zaimponować. Niezamożni dresiarze raczej nie noszą zbędnych ozdób, przynajmniej na początku kariery dresiarskiej. Częściej od swoich zamożnych kolegów biorą udział
w nielegalnych przedsięwzięciach, a to dlatego, że nie mają stałego przypływu gotówki od rodziców. Gdy już taki dres z przekonania wkręci się w nielegalne interesy staje się przestępcą.

METALOWCY - subkultura fanów odmiany rocka zwanej heavy metal. W Polsce powstanie subkultury metalowców datuje się na początek lat 80-tych. Metalowcy nie formułują odrębnej, specyficznej dla nich ideologii. Charakteryzuje ich „bycie razem” na koncertach i ten sam gust muzyczny oraz charakterystyczny strój. Preferują ostrego rocka, którego charakterystyczną cechą nie jest sam tekst utworu, ale jego ciężkie, posępne
i apokaliptyczne brzmienie. Fani tej muzyki przybrali odpowiedni strój – obcisłe, łatane dżinsy, skórzane kurtki na które nakładają dżinsowe kamizelki opisane nazwami ulubionych zespołów, noszą długie włosy, niklowane łańcuszki, metalowe znaczki, czasem kolczyki
w uszach, używają motocykli. Występy metalowców miają zawsze teatralny charakter – muzyka, żywa akcja, celebracja, symbolika gestów i stroju. Teksty piosenek metalowców podkreślają kult szatana, zła, apoteozę negatywnych sił, stąd utożsamiani są z satanistami.

W subkulturze metalowców można wyróżnić dwa nurty:

• mitologiczny, który nawiązuje do ery przedchrześcijańskiej kultury germańskiej, celtyckiej lub do średniowiecza. Eksponowany jest w nim mit rycerza lirycznego czy romantycznego – gotowego do walki. Charakterystyczne jest też używanie własnego pisma runicznego, gotyckiego lub innych znaków dla nich tylko zrozumiałych.

• satanistyczny, któremu odpowiada fascynacja śmiercią, zainteresowanie czarną magią, okultyzmem, tajemną wiedzą. Zwolennicy tego nurtu posługują się symbolami satanistycznymi. Dlatego w czasie koncertów panuje nastrój grozy, apoteoza zła, kult szatana. Ubiór, obrzędy i ceremonie są często profanacją symboli religijnych – czego dowodem jest podpalenie krzyża przez zespół „Kreon” z Katowic na festiwalu w Jarocinie w roku 1986.

Ostatnio pisze się coraz częściej o muzyce spod znaku black metal i death metal. Jest to skrajnie brutalna odmiana muzyki metalowej. Określenie death czyli śmierć określa charakter śpiewanych tekstów oraz tendencję ich twórców i wykonawców: ma porazić słuchaczy, opanować ich mózg i trzewia, ma ich „ zabić".

Być może w piosenkach granych i słuchanych przez matalowców chodzi wyłącznie o czystą symbolikę, nie jest wykluczone, że zespoły metalowe lansujące pełne krwi teksty i agresywną muzykę przyjęły po prostu pewną pozę, aby przyciągnąć publiczność. Niemniej trzeba pamiętać, że w ślad za hasłami idą konkretne czyny. W artykułach prasowych pojawiają się raz po raz doniesienia o profanacji grobów oraz innych aktach wandalizmu popełnianych przez młodocianych przestępców przyznających się do satanizmu, czerpiących natchnienie
z „ biblii szatana" i z muzyki szatana. Teksty piosenek traktują poważnie, symbolika dla nich nie istnieje.

ROCKMANIACY - słuchacze głośnego acid rocka – rocka narkotycznego- halucynogennego, będący najczęściej pod wpływem środków odurzających, nie zdają sobie sprawy, że w ich świadomość i podświadomość wkradają się obce im treści myślowe. Stąd grupy młodzieży słuchające tego rodzaju rocka są agresywne a ich ideologia ma znamiona anarchizmu i terroryzmu. Utwory muzyczne preferowane przez rockmaniaków przekazują różne treści wypaczając ich słuchaczy. Propagują bunt przeciw obecnemu porządkowi społecznemu. Podświadomy przekaz treści jest bardzo subtelny i niejednokrotnie trudno wykrywalny. Polega bowiem na wmontowaniu do taśmy od tyłu z muzyką rockową zdań, które stają się słyszalne, gdy puszcza się taśmę w kierunku odwrotnym. Nietrudno więc dojść do wniosku, że „rewolucja” narkotyczna i rockowa jest szkodliwa, bo podsyca bunt młodych przeciw rodzinie, religii, ekonomii – występuje przeciw całemu porządkowi

ROCKERY - subkultura pochodzenia brytyjskiego z lat 60, nawiązująca do ówcześnie nieakceptowanego społecznie rock-and-rolla. Jej członkowie jeździli motocyklami, nosili długie włosy i ubierali się „niedbale” w podarte dżinsy i czarne kurtki. W ich ideologii dominowała pogarda wobec wzorów i norm oraz odrzucenie dążenia do kariery. Ruch zaczął zanikać w połowie lat 60. XX w. Był podłożem takich subkultur jak: harleyowcy, motocykliści, ridersi, punkowcy (punki). Najbardziej łagodnym odłamem tej podkultury są ROCKERSI. Skupiają oni całą swoją działalność wokół własnego motocykla, urastającego wręcz do przedmiotu kultu i czci. Rockery natomiast cenią kult siły, twierdząc ,,Jesteśmy kimś tylko dlatego, że ludzie panicznie nas się boją". Jeżdżą na ciężkich motocyklach typu Harley, Kawasaki, BMW. Ubierają czarne skórzane kurtki, zakładają specjalne kaski, długie czarne buty, czarne wąskie spodnie, na włosach często wiążą opaski. Dość często rockery ,,upiększają" ciało tatuażem i napisami ,,SS", ,,War', ,,Wermacht". Aby być członkiem tej grupy trzeba posiadać odpowiedni motocykl, mieć przestępczą przeszłość i złą opinię
w środowisku. Ulubionymi sposobami wywoływania paniki są nocne przejazdy obok domów na ciężkich motorach, przy eksponowaniu wrzasków, pogróżek, nieraz podrzucanie ognia. Inną formą działania jest okrążanie przechodniów czyli tzw. ,,spirala". Kobiety pełnią
w podkulturze rolę marginalną. Rockersi posiadają swoją określoną organizację, ze ściśle ustaloną strukturą władzy. Najwyższy w hierarchii władzy jest Klub, na czele, którego stoi prezydent ze swą niepodzielną i dyktatorską władzą. Niższe szczeble to vice- prezydenci, sierżanci i szeregowcy. Dziewczęta są poza tą strukturą organizacyjną, ranga każdej z nich zależy od tego, jaką rolę pełni jej „właściciel". W Polsce subkultura rockerów ma mniej ekskluzywne motory, często bez tłumików, z obciętymi końcówkami rur wydechowych, a ich właściciele dodatkowo są uzbrojeni w pałki, łańcuchy i inne przedmioty do zastraszania przechodniów i toczenia walki. Określają siebie ,,Aniołami Piekieł" uważając, że swym zachowaniem są w stanie stworzyć najprawdziwszą postać piekła na ziemi.

NEOFASZYŚCI - kontynuatorzy ideologii faszystowskiej - podgrupa rozpowszechniona z większym lub mniejszym nasileniem na całym świecie, również wśród dorosłych, w tym także w Polsce. Neofaszyści głoszą kult siły i przemocy - są to główne założenia ich ideologii. Stąd najczęstszymi jej przejawami są pobicia, gwałty, szantaże, zmuszanie innych ludzi do upokarzających zachowań. Ich charakterystyczny strój to przeważnie białe lub szare koszule, wąskie krawaty, często skórzane płaszcze lub kurtki, nieraz mundury kolejarskie, które ich zdaniem przypominają mundury SS. Porozumiewają się wypracowanym przez siebie słownictwem, zawierającym zwroty hitlerowskie ze swoistą tonacją uczuciowo- emocjonalną. Skupują na targach i jarmarkach pohitlerowskie pamiątki. Interesują się historią II wojny światowej i wszelkimi poczynaniami Hitlera, oraz obozami koncentracyjnymi, odnosząc się do nich z aprobatą i sympatią. Wiele refleksji
i pesymistycznych sądów o postrzeganiu przez młode pokolenie rzeczywistości kraju budzi wypowiedź jednego z polskich neofaszystów: "Za Hitlera było dobrze. On chciał stworzyć wielkie państwo bez Żydów. Był wtedy porządek, dobre wychowanie młodzieży, bo Adolf troszczył się o młodzież. Każdy człowiek wiedział co może, a czego nie i znał swoje miejsce w życiu. Poza tym były ładne mundury, fajne marsze wojskowe. A zbrodnie? - poza tymi na Żydach to przesada i propaganda, ale niektórym to i teraz należałby się porządny wycisk albo kacet... Gdyby obecnie w Polsce rządził Hitler, na pewno byłoby lepiej".

SATANIŚCI - różne odmiany kultów satanistycznych istniały, jak wiadomo od dawna. Napisana przez Antona Szandora La Vey’a „Biblia szatana” stała się podstawą do zorganizowania ruchu satanistów. Ruch satanistyczny skierowany jest w zasadzie przeciw każdej religii teistycznej, głównie jednak jego ostrze skierowane jest przeciw chrześcijaństwu, a w szczególności przeciwko kościołowi rzymskokatolickiemu. Pseudowartości proponowane w biblii przez La Vey’a wychodzą naprzeciw psychicznym i fizycznym potrzebom młodzieży. Wiążą się z takimi potrzebami jak potrzeba wolności, nieskrępowanie, przeżywanie buntu, fascynacji, tajemniczości, odrębności i oryginalności. „Biblia szatana” inspiruje i lansuje jeszcze jedną wątpliwą modę, bardzo niebezpieczną ze względu na podejmowane czyny kryminalne związane z kultem szatana w imię błędnej i mętnej ideologii narzucanej z zewnątrz. Satanizm w obecnej formie dotarł do Polski ze Stanów Zjednoczonych przez zespoły muzyczne typu heavy metal. Jest to muzyka ogromnie głośna, hałaśliwa, ponura i agresywna. Teksty śpiewane z nią lansują treści satanistyczne, bluźniercze
i wyrażające nienawiść do ludzi i siebie samego. Sataniści w Europie Zachodniej są sektą oraz ruchem kulturowym, natomiast w Polsce jest to subkultura. W ich szeregach znajduje się głównie młodzież. Większego znaczenia nie odgrywają tutaj: status społeczny, majątkowy, sytuacja rodzinna czy wyznanie wiary. Nowi członkowie werbowani są za pomocą namowy przez członków grupy. Dotychczasowy światopogląd zostaje odrzucony i człowiek jest jak gdyby "programowany na nowo" przez liderów sekty. Młode osoby są szczególnie podatne na tego typu działania, pragną doświadczyć nowych, zakazanych rzeczy lub bezmyślne upodabnianie się do artystów stylizujących się na satanistów, poprzez noszenie odpowiednich symboli identyfikowanych z członkami tej subkultury. Sataniści manifestują swoją tożsamość poprzez: "organizacyjne" czarne barwy ubrań, kolczyki umieszczone w nosie, odwrócony "do góry nogami" krzyż - w ten sposób szydzą z Jezusa Chrystusa. Pozostałe znaki to m.in.: trzy szóstki oznaczające postać szatana, trzy litery F czyli szósta litera w alfabecie, trzy koła połączone ze sobą, a także pentagram - jest to pięcioramienna gwiazda zawarta w okręgu - jest potrzebna do przyciągnięcia złych duchów. Nierzadko mają te symbole wytatuowane na ciele. Sataniści nie uznają czegoś takiego jak podział na dobro oraz zło. Ich głównym rytuałem jest tzw. „czarna msza". Na terenie Polski subkultura ta rozpoczęła swoje istnienie około 1984 roku pod wpływem dużej popularności zespołów grających muzykę określaną jako "speed - black - metalową", m.in.”Kat", "Kreon" oraz "Fatum". Teksty utworów tych grup są przesiąknięte satanistycznymi akcentami a także starają się jawnie pokazać zło oraz szatana. Polska odmiana satanizmu znacząco różni się od pierwowzoru ze Stanów Zjednoczonych. W kulminacyjnych momentach koncertu członkowie tej subkultury biorą górę ręce, zaciskają pięść i jednocześnie wystawiaj palec wskazującym oraz mały na znak przynależności do tej grupy. Od momentu pamiętnej "czarnej mszy", która odbyła się
w Jarocinie, w 1986 roku sataniści zostali uznani za poważne zagrożenie dla obywateli
i całego społeczeństwa. Liczbę satanistów w Polsce trudno określić. Jest ich prawdopodobnie do kilkunastu tysięcy. Osoby uważające się za satanistów różnią się bardzo między sobą pod względem stopnia zaangażowania w ruchu. J. Zbigmalski wyróżnia dwa typy: satanizm ideologii i perwersji, oraz sprzeciwu i mocy. Pierwszy obejmuje osoby najbardziej wtajemniczone. Wyznają one jako zasadę czynienie zła, odrzucenie Boga i kult szatana. Biorą udział w obrzędach ku jego czci, w czasie których dochodzi do profanowania zwłok, zabijania zwierząt i świętokradztwa. Posiadają swoje rytuały z obrzędami wtajemniczenia różnych stopni, nadania imion, „zdrapania” chrztu świętego, czarnych mszy itp. Na czele grupy jest „kardynał” lub „przeor”, a zwykli członkowie to „wyznawcy” i „słudzy” oraz „wtajemniczeni”. czarne msze odbywają się w kaplicach cmentarnych, grobowcach, na strychach lub piwnicach, a rekwizytami są zawsze symbole śmierci: czaszki, szkielety ludzkie, katafalk, trumna, nagrobek, świece, ale ofiarą – istoty żywe: pies, kot, ptak. Obrzędy kończą się zwykle gwałtem seksualnym. Gwałciciel lub gwałciciele nie są zwykle znani, gdyż chronią ich maski i kaptury. Najbardziej przerażającym momentem czarnej ceremonii bywa fakt pomazania jej uczestników krwią składanego w ofierze zwierzęcia. Druga grupa to młodzież fascynująca się ideologią, a swój związek z nią ujawnia przez udział w obrzędach
i spotkaniach, chuligańskie wyczyny, dewastacje kapliczek i cmentarzy, bluźniercze napisy. Wszyscy są fanami muzyki „metalowej”. Podobnie jak sataniści z pierwszej grupy, nie są ateistami, ale od Boga się odwracają. Obserwując ogrom zła w świecie uważają, że jest silniejsze niż dobro i opowiadają się za nim przez swoje zachowanie i oddawanie czci szatanowi. Uważają to za wygodniejsze, gdyż szatan nie stawia im żadnych ograniczeń. Trzecia grupa to młodzież, która przez kolegów zetknęła się z ruchem satanistycznym, przyjęła okresowo pewne obyczaje, zwłaszcza uwielbienie dla muzyki „metalowej”, ale nie jest głębiej związana z tą ideologią i nie identyfikuje się z nią tak wyraźnie, jak grupa pierwsza i druga. Raz w roku - w nocy 30 kwietnia - sataniści obchodzą swoje święto zwane Świętem Walpurgii. Ruch satanistyczny jest zróżnicowany i obejmuje kilka odłamów. Dzieli się kierunki i różne stopnie wtajemniczenia, nie jest to ruch jednolity i skrystalizowany.

Podłożem powstania subkultur był zwykle protest przeciwko zastanej rzeczywistości społecznej, a zwłaszcza sprzeciw w stosunku do tradycyjnych instytucji społecznych takich jak rodzina oraz wartości, wzorów i norm postępowania. Tradycyjne wartości w rodzinie upadają, zacierają się granice pomiędzy dobrem i złem a w domach coraz częściej widoczna staje się siła i znaczenie pieniądza. Rodzice pochłonięci są pracą, która doprowadza do zerwania kontaktów z dziećmi, przez co niezaspokajane zostają elementarne potrzeby
a w konsekwencji tego jest przyłączanie się dzieci do grup nieformalnych. Grupy takie cechują się wyraźnie i celowo manifestowaną obyczajowością. Reprezentantów subkultur łączą najczęściej poglądy, które składają się na ideologię. Zewnętrznym wyróżnikiem jest charakterystyczny wygląd członków subkultury, który tworzą fryzura, ubranie, tatuaże
i akcesoria. Wiązanie się z różnymi grupami ma swoje przyczyny też w nudzie i braku zainteresowań. Młodzież nie bardzo potrafi, a czasami nie ma możliwości na wykorzystanie swojego wolnego czasu w sposób efektywny. Grupy młodzieżowe dają odmienność i często możliwość realizacji własnych planów. Otoczenie narzuca pewne zachowania z którymi młodzież nie koniecznie musi się zgadzać. Taki konflikt ze środowiskiem powoduje ucieczkę i szukanie alternatywnego świata. Dla niektórych subkultura to jedyna droga do odnalezienia wsparcia, zainteresowania, przyjaźni czy tożsamości społecznej. Ponadto młodzieżowe grupy dają to, co w szerszej zbiorowości jest trudne do zdobycia: nagradzają i pozwalają na uzyskanie prestiżu. Z przekonaniem, że w subkulturze zawsze będzie coś się działo, coś ciekawego, coś niezgodnego z pożądanymi normami społecznymi, młode pokolenie ucieka
w świat, który często, ale nie zawsze może sprowadzać ich na złą drogę.

Literatura:

1. Filipiak M., Od subkultury do kultury alternatywnej. Wprowadzenie do subkultur młodzieżowych, Lublin 1999

2. Jędrzejowski M., Młodzież a subkultury. Problematyka edukacyjna, Warszawa 1999

3. Pęczak M., Mały Słownik Subkultur Młodzieżowych, Warszawa, 1992

4. Wójcik J., Od Hipisów do Satanistów, Kraków 1992