ĆWICZENIE 7B

Antybiotyki

Obserwacje hamowania rozwoju pewnych drobnoustrojów przez inne sięgają 1874 roku. Pasteur i jego współpracownicy zauważyli, że zakażenie zwierząt przez Pseudomonas aeruginosa stanowiło zabezpieczenie przed infekcją Bacillus anthracis. W 1928 roku Alexander Fleming zaobserwował zahamowanie wzrostu staphylococci na szalkach zainfekowanych Penicillium. Ekstrakt z tego grzyba okazał się skutecznym środkiem hamującym wzrost wielu rodzajów bakterii Gram-dodatnich. W 1940 roku wyizolowano streptomycynę syntetyzowaną przez promieniowce. Środek ten okazał się być skuteczny do zwalczania bakterii odpornych na penicylinę. Promieniowce pozostają do dzisiaj ważnym źródłem antybiotyków.

Lekarze i dentyści powinni dobierać antybiotyki i ustalać dawki odpowiednio, tak by leczyć infekcje i pozbyć się odpornych form drobnoustrojów, które mogą pojawić się w trakcie leczenia. W celu dobrania odpowiedniego środka terapeutycznego, patogeny izoluje się z próbek klinicznych, a następnie ustala ich wrażliwość na antybiotyki.

W metodzie dyfuzyjnej za pomocą krążków bibułowych, w szalce Petriego z pożywką agarową bakterie zaszczepia się równomiernie po całej powierzchni. Następnie na powierzchni agaru umieszcza się krążki bibułowe impregnowane znaną ilością antybiotyku. Podczas inkubacji, antybiotyk ulega dyfuzji z krążka do agaru i działa na komórki badanego szczepu. Efektywny środek będzie hamował wzrost bakterii wokół krążka tworząc strefę zahamowania wzrostu. Stężenie środka na brzegu strefy zahamowania wzrostu stanowi najmniejsze stężenie antybiotyku hamujące wzrost drobnoustrojów (MIC - minimum inhibitory concentration). MIC w przypadku konkretnego badania jest określone poprzez porównanie strefy zahamowania wzrostu (mm) z wartościami MIC dla danego antybiotyku określonymi przez międzynarodowe standardy. W ten sposób bakterie określa się jako oporne lub wrażliwe na daną substancję. Na wielkość strefy zahamowania wzrostu wpływa tempo dyfuzji badanego środka terapeutycznego do pożywki oraz tempo wzrostu mikroorganizmów. W celu zminimalizowania zróżnicowania pomiędzy laboratoriami w badaniach klinicznych stosuje się standardową metodę - test Kirby-Bauer'a. Test ten standardowo wykonuje się na agarze Muellera-Hintona, który pozwala na swobodną dyfuzję środka terapeutycznego.

Materiały

Płytki Petriego z agarem Muellera-Hintona

Jałowe waciki do wymazu

Krążki impregnowane antybiotykami (Ampicylina (AM) 10 µg, Cefazolina (CZ) 30 µg, Doksycyklina (D) 30 µg, Erytromycyna (E) 15 µg, Penicylina G (P) 10 jednostek, Streptomycyna (S) 10 µg)

pęseta, eza

Alkohol

Linijka

Kultury (w pożywce płynnej)

Escherichia coli

Mycobacterium phlei

Bacillus megaterium

Bacillus subtilis

Pseudomonas syringae pv. syringae

Serratia marcescens

Procedura

1. Przy pomocy jałowego wacika nanieś kulturę na agar w szalce Petriego. Wykonaj rozmaz w trzech kierunkach, tak by uzyskać całkowite pokrycie powierzchni agaru. Odstaw kulturę na 15 min.

2. Wysterylizuj pęsetę poprzez zamoczenie jej w alkoholu i opalenie w ogniu palnika a następnie nanieś krążek impregnowany antybiotykiem na powierzchnię agaru. Delikatnie dociśnij krążek do agaru przy pomocy sterylnej ezy, by uzyskać lepszy kontakt pomiędzy krążkiem i agarem.

3. Nanieś kolejne krążki impregnowane innymi substancjami, tak by były rozmieszczone w równej odległości na powierzchni agaru.

4. Szalki będą inkubowane w 35^oC (wyniki zostaną odczytane i opracowane na początku ćwiczeń nr 8).

5. Zmierz i zanotuj średnicę strefy zahamowanego wzrostu.

Do samodzielnego przygotowania

Połącz wymienione antybiotyki z typem środka terapeutycznego i mechanizmem działania.

Typy antybiotyku:

1. Aminoglikozydy

2. β-laktamy

3. Glikopeptydy

4. Sulfonamidy

5. Tetracykliny

6. Chinoliny

7. Makrolidy

8. Linkozaminy

9. Nitroimidazole

Mechanizm działania

1. Inhibitory enzymów

2. Inhibitory syntezy ściany komórkowej

3. Inhibitory syntezy białek

Działanie:

Bakteriobójcze

Bakteriostatyczne

	Typ	Mechanizm działania	Działanie
Ampicylina
Cefazolina
Doksycyklina
Erytromycyna
Penicylina G
Streptomycyna

---