06.12.2010r.
Sprawozdanie z zajęć „Efekt fotodynamiczny”
Kierunek studiów: Biologia
Grupa: 1 (poniedziałek, godz. 12.00)
Osoby wykonujące: Karolina Olek, Anna Piotrowska, Katarzyna Szaraniec
Cele ćwiczenia:
zapoznanie się z pojęciem „efekt fotodynamiczny”
zapoznanie się z reakcjami fotouczulanymi
obserwacja wpływu reakcji fotouczulanych na organizmy żywe
Wykonanie ćwiczenia:
Wpływ reakcji fotouczulanych różem bengalskim na żywotność pantofelków (Paramecium caudatum)
Przygotowano cztery szalki zawierające po 3 ml zawiesiny pierwotniaków. Pod lupą obserwowano ich żywotność i ruchliwość.
Do dwóch szalek dodano po 20 µl różu bengalskiego (RB) o stężeniu 200 µM. Do pozostałych dwóch szalek nie dodawano barwnika.
Następnie dwie szalki: jedną z RB, drugą bez RB okryto szczelnie folią aluminiową. Pozostałe dwie szalki naświetlano światłem białym. Co 30 sekund obserwowano zmiany zachodzące w szalkach pierwotniakami.
Wyniki obserwacji zestawiono w Tabeli 1:
Tabela 1
Czas naświetlania [sek] |
Naświetlana próbka z dodatkiem RB |
Naświetlana próbka bez dodatku RB |
0 |
Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. |
Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. |
30 |
Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe, niektóre przybrały delikatny różowawy kolor, ich kształt jest prawidłowy. |
Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. |
60 |
Większość pierwotniaków porusza się wolniej, wszystkie zabarwiły się na kolor różowy, większość pierwotniaków zaczęła pęcznieć |
Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. |
90 |
Wszystkie pierwotniaki poruszają się bardzo wolno, część pierwotniaków nie żyje, komórki są różowe, wszystkie pierwotniaki pęcznieją |
Większość pierwotniaków porusza się i wygląda tak, jak na początku obserwacji. |
120 |
W szalce znajdują się jedynie martwe, mocno różowe, bardzo napęczniałe pierwotniaki |
Większość pierwotniaków porusza się i wygląda tak, jak na początku obserwacji. |
Po czasie potrzebnym do zaobserwowania zmian ruchliwości pantofelków w naświetlanej szalce zawierającej RB, porównano pantofelki inkubowane z fotouczulaczem i bez fotouczulacza w ciemności.
W szalce inkubowanej w ciemności z RB pantofelki były zaróżowione, pływały wolniej, ale nie zaobserwowano martwych komórek.
W szalce inkubowanej w ciemności bez RB wszystkie pantofelki miały zachowany prawidłowy kształt, były przezroczyste i bardzo żywotne.
Światło pochłaniane przez błękit metylenowy jest zdolne do utlenienia tryptofanu
Celem doświadczenia przeprowadzanego na zajęciach jest zbadanie efektu fotodynamicznego - degradacji tryptofanu wywołanego absorpcją światła przez obecne w roztworze wodnym cząsteczki błękitu metylenowego.
Sporządzono dwie próbki o objętości 3ml, z których jedna zawierała 0,3ml tryptofanu(Trp), a druga 0,03ml błękitu metylenowego (BM). Każdą substancję rozcieńczono wodą destylowaną do zadanej objętości i dokonano pomiaru absorbancji sporządzonych roztworów względem wody destylowanej. Wyniki zestawiono w Tabeli 2.
Tabela 2
Związek chemiczny |
λ [nm] |
A |
Trp |
280 |
0,89 |
BM |
664 |
0,73 |
Dla tryptofanu charakterystyczną długością fali jest λ = 280nm.
Dla błękitu metylenowego zaobserwowano trzy widma dla charakterystycznych trzech długości fali.
Kolejnym krokiem było przygotowanie roztworu o objętości 30ml - mieszaniny Trp i BM rozcieńczonych wodą destylowaną, zawierającej takie same rozcieńczenia substancji jak wcześniejsze próbki.
Dla przygotowanej mieszaniny dokonano pomiaru absorbancji, otrzymując 3 widma będące połączeniem widm dla obu substancji z charakterystycznymi maksimami. Wyniki przedstawiono w Tabeli 3/
Tabela 3
|
λ [nm] |
A |
mieszanina |
280 |
1,03 |
Trp+BM |
664 |
0,75 |
Na podstawie otrzymanych wyników wybrano długość fali λ = 280nm - charakterystyczna dla mieszaniny Trp + BM, względem której będzie dokonywany pomiar absorbancji na dalszym etapie doświadczenia. Długość fali λ = 664nm jest charakterystyczna dla samego BM.
Dla przygotowanej mieszaniny i wybranej długości fali, co 3 minuty dokonywano pomiaru zmian absorbancji. Wyniki zgromadzono w Tabeli 4.
Tabela 4
λ = 280 nm |
|
t [min] |
A |
0 |
0,463 |
3 |
0,461 |
6 |
0,409 |
9 |
0,402 |
12 |
0,399 |
15 |
0,369 |
Dla otrzymanych wyników sporządzono wykres zależności zmiany absorbancji tryptofanu od czasu naświetlania.
Dyskusja wyników:
Wpływ reakcji fotouczulanych różem bengalskim na żywotność pantofelków (Paramecium caudatum)
W powyższym doświadczeniu udowodniono, że róż bengalski jest substancją powodującą efekt fotodynamiczny . Po dodaniu jej do roztworu zawierającego pierwotniaki i odpowiednim naświetlaniu, substancja powodowała zmiany w strukturze komórek pierwotniaków (pęcznienie) i ich żywotności (po odpowiednio długim czasie naświetlania pierwotniaki były martwe).
Na podstawie obserwacji próbki z różem bengalskim umieszczonej w całkowitej ciemności udowodniono, że sam róż bengalski nie jest substancją śmiertelną dla pierwotniaków (w tych warunkach róż powodował jedynie zabarwienie się komórek i spowolnienie ruchu pierwotniaków).
Na podstawie obserwacji próbki bez dodatku różu bengalskiego udowodniono, że samo światło nie powoduje zmian morfologicznych i obniżenia żywotności pierwotniaków (pierwotniaki nie zmieniły kształtu, w próbce nie zaobserwowano również martwych pantofelków).
Wpływ światła pochłanianego przez błękit metylenowy na aminokwas aromatyczny - tryptofan
Tryptofan jako aminokwas aromatyczny - zgodnie z teorią, absorbuje promieniowanie UV przy λ = 280nm.
Błękit metylenowy w wyniku absorpcji promieniowania z zakresu UV-VIS daje trzy charakterystyczne pasma. Zmianę absorbancji błękitu metylenowego najlepiej mierzyć w 240nm ponieważ w tej długości fali nie absorbują białka obecne w roztworze, a w 664nm absorbancja nie ulega zmianie - związek pod wpływem światła nie ulega fotoblaknięciu.
Światło pochłaniane przez błękit metylenowy jest zdolne do utlenienia tryptofanu, co przejawia się spadkiem absorbancji przez aminokwas.
5