06.12.2010r.
Sprawozdanie z zajęć „Efekt fotodynamiczny”
Kierunek studiów: Biologia
Grupa: 1 (poniedziałek, godz. 12.00)
Osoby wykonujące: Karolina Olek, Anna Piotrowska, Katarzyna Szaraniec
Cele ćwiczenia:
zapoznanie się z pojęciem „efekt fotodynamiczny”
zapoznanie się z reakcjami fotouczulanymi
obserwacja wpływu reakcji fotouczulanych na organizmy żywe
Wykonanie ćwiczenia:
Wpływ reakcji fotouczulanych różem bengalskim na żywotność pantofelków (Paramecium caudatum)
Przygotowano cztery szalki zawierające po 3 ml zawiesiny pierwotniaków. Pod lupą obserwowano ich żywotność i ruchliwość.
Do dwóch szalek dodano po 20 µl różu bengalskiego (RB) o stężeniu 200 µM. Do pozostałych dwóch szalek nie dodawano barwnika.
Następnie dwie szalki: jedną z RB, drugą bez RB okryto szczelnie folią aluminiową. Pozostałe dwie szalki naświetlano światłem białym. Co 30 sekund obserwowano zmiany zachodzące w szalkach pierwotniakami.
Wyniki obserwacji zestawiono w Tabeli 1:
Tabela 1
| Czas naświetlania [sek] | Naświetlana próbka z dodatkiem RB | Naświetlana próbka bez dodatku RB | 
| 0 | Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. | Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. | 
| 30 | Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe, niektóre przybrały delikatny różowawy kolor, ich kształt jest prawidłowy. | Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. | 
| 60 | Większość pierwotniaków porusza się wolniej, wszystkie zabarwiły się na kolor różowy, większość pierwotniaków zaczęła pęcznieć | Wszystkie pierwotniaki są ruchliwe i przezroczyste, ich kształt jest prawidłowy. | 
| 90 | Wszystkie pierwotniaki poruszają się bardzo wolno, część pierwotniaków nie żyje, komórki są różowe, wszystkie pierwotniaki pęcznieją | Większość pierwotniaków porusza się i wygląda tak, jak na początku obserwacji. | 
| 120 | W szalce znajdują się jedynie martwe, mocno różowe, bardzo napęczniałe pierwotniaki | Większość pierwotniaków porusza się i wygląda tak, jak na początku obserwacji. | 
Po czasie potrzebnym do zaobserwowania zmian ruchliwości pantofelków w naświetlanej szalce zawierającej RB, porównano pantofelki inkubowane z fotouczulaczem i bez fotouczulacza w ciemności.
W szalce inkubowanej w ciemności z RB pantofelki były zaróżowione, pływały wolniej, ale nie zaobserwowano martwych komórek.
W szalce inkubowanej w ciemności bez RB wszystkie pantofelki miały zachowany prawidłowy kształt, były przezroczyste i bardzo żywotne.
Światło pochłaniane przez błękit metylenowy jest zdolne do utlenienia tryptofanu
Celem doświadczenia przeprowadzanego na zajęciach jest zbadanie efektu fotodynamicznego - degradacji tryptofanu wywołanego absorpcją światła przez obecne w roztworze wodnym cząsteczki błękitu metylenowego.
Sporządzono dwie próbki o objętości 3ml, z których jedna zawierała 0,3ml tryptofanu(Trp), a druga 0,03ml błękitu metylenowego (BM). Każdą substancję rozcieńczono wodą destylowaną do zadanej objętości i dokonano pomiaru absorbancji sporządzonych roztworów względem wody destylowanej. Wyniki zestawiono w Tabeli 2.
Tabela 2
| Związek chemiczny | λ [nm] | A | 
| Trp | 280 | 0,89 | 
| BM | 664 | 0,73 | 
Dla tryptofanu charakterystyczną długością fali jest λ = 280nm.
Dla błękitu metylenowego zaobserwowano trzy widma dla charakterystycznych trzech długości fali.
Kolejnym krokiem było przygotowanie roztworu o objętości 30ml - mieszaniny Trp i BM rozcieńczonych wodą destylowaną, zawierającej takie same rozcieńczenia substancji jak wcześniejsze próbki.
Dla przygotowanej mieszaniny dokonano pomiaru absorbancji, otrzymując 3 widma będące połączeniem widm dla obu substancji z charakterystycznymi maksimami. Wyniki przedstawiono w Tabeli 3/
Tabela 3
| 
 | λ [nm] | A | 
| mieszanina | 280 | 1,03 | 
| Trp+BM | 664 | 0,75 | 
Na podstawie otrzymanych wyników wybrano długość fali λ = 280nm - charakterystyczna dla mieszaniny Trp + BM, względem której będzie dokonywany pomiar absorbancji na dalszym etapie doświadczenia. Długość fali λ = 664nm jest charakterystyczna dla samego BM.
Dla przygotowanej mieszaniny i wybranej długości fali, co 3 minuty dokonywano pomiaru zmian absorbancji. Wyniki zgromadzono w Tabeli 4.
Tabela 4
| λ = 280 nm | |
| t [min] | A | 
| 0 | 0,463 | 
| 3 | 0,461 | 
| 6 | 0,409 | 
| 9 | 0,402 | 
| 12 | 0,399 | 
| 15 | 0,369 | 
Dla otrzymanych wyników sporządzono wykres zależności zmiany absorbancji tryptofanu od czasu naświetlania.
 
Dyskusja wyników:
Wpływ reakcji fotouczulanych różem bengalskim na żywotność pantofelków (Paramecium caudatum)
W powyższym doświadczeniu udowodniono, że róż bengalski jest substancją powodującą efekt fotodynamiczny . Po dodaniu jej do roztworu zawierającego pierwotniaki i odpowiednim naświetlaniu, substancja powodowała zmiany w strukturze komórek pierwotniaków (pęcznienie) i ich żywotności (po odpowiednio długim czasie naświetlania pierwotniaki były martwe).
Na podstawie obserwacji próbki z różem bengalskim umieszczonej w całkowitej ciemności udowodniono, że sam róż bengalski nie jest substancją śmiertelną dla pierwotniaków (w tych warunkach róż powodował jedynie zabarwienie się komórek i spowolnienie ruchu pierwotniaków).
Na podstawie obserwacji próbki bez dodatku różu bengalskiego udowodniono, że samo światło nie powoduje zmian morfologicznych i obniżenia żywotności pierwotniaków (pierwotniaki nie zmieniły kształtu, w próbce nie zaobserwowano również martwych pantofelków).
Wpływ światła pochłanianego przez błękit metylenowy na aminokwas aromatyczny - tryptofan
Tryptofan jako aminokwas aromatyczny - zgodnie z teorią, absorbuje promieniowanie UV przy λ = 280nm.
Błękit metylenowy w wyniku absorpcji promieniowania z zakresu UV-VIS daje trzy charakterystyczne pasma. Zmianę absorbancji błękitu metylenowego najlepiej mierzyć w 240nm ponieważ w tej długości fali nie absorbują białka obecne w roztworze, a w 664nm absorbancja nie ulega zmianie - związek pod wpływem światła nie ulega fotoblaknięciu.
Światło pochłaniane przez błękit metylenowy jest zdolne do utlenienia tryptofanu, co przejawia się spadkiem absorbancji przez aminokwas.
5