Leasing jako źródło finansowania inwestycji i rozwoju na przykładzie przedsiębiorstwa X
Spis treści
Wstęp x
Rozdział 1.Inwestycje rozwojowe x
Pojęcie i rodzaje inwestycji x
Znaczenie inwestycji w rozwoju organizacji x
Źródła finansowania inwestycji x
Rozdział 2. Wykorzystanie leasingu w finansowaniu inwestycji x
Leasing jako alternatywa kredytów bankowych x
Rodzaje leasingu x
Uczestnicy transakcji x
Umowa leasingu - treść i proces. x
Koszty i korzyści leasingu x
Rozdział 3. Charakterystyka firmy x
Powstanie i rozwój firmy x
Przedmiot działalności x
Strategia organizacji i system zarządzania x
Strategia rozwoju x
Rozdział 4. Możliwości wykorzystania leasingu w finansowaniu inwestycji badanej firmy x
Rodzaje podjętych inwestycji x
Pochodzenie środków na finansowanie inwestycji x
Udział leasingu w finansowaniu inwestycji x
Ocena zasadności wykorzystania leasingu jako źródła finansowania inwestycji x
Zakończenie x
Wykaz literatury x
Wykaz aktów prawnych x
Wykaz orzeczeń x
Wykaz innych źródeł informacji x
Rozdział 1
Inwestycje rozwojowe
Pojęcie i rodzaje inwestycji
Pojęcie inwestycji możemy odnaleźć w wielu słownikach, leksykonach i encyklopediach, nie tylko ekonomicznych, ale i ogólno zakresowych. Najprościej inwestycje można opisać jako nakłady, które przedsiębiorca musi ponieść w celu powiększenia istniejącego majątku firmy lub tez stworzenia całkiem nowego majątku. W przyszłości nakłady zwrócą mu się w ilości sprzedawanych dóbr i usług, a co za tym idzie systematycznie powiększał się będzie jego zysk. Taki właśnie sposób definiowania inwestycji można znaleźć w wielu źródłach. I tak np. Leksykon PWN określa inwestycje jako „nakłady gospodarcze. Których celem jest stworzenie nowych lub powiększenie istniejących środków trwałych”
W starszej literaturze tematu inwestycja to „trwałe lokaty jednostek gospodarczych w majątek rzeczowy lub finansowy” Tak właśnie inwestycja jest postrzegana w wielu pozycjach literatury ekonomicznej. Podają one, iż inwestycja to „(…) zaangażowanie środków gospodarczych w przedsięwzięcie gospodarcze mające na celu pomnożenie majątku właściciela przez przysporzenie określonych dochodów” Można znaleźć bardzo podobne definicje mówiące, że „(…) inwestycją jest każde wykorzystanie kapitału w celu jego powiększenia”. Wszystkie powyższe definicje podkreślają fakt ponoszenia określonych kosztów w celu osiągnięcia jakiejś korzyści. Jednakże we wszystkich przykładach bardzo wąsko opisany został efekt inwestycji. Rezultatem inwestycji są nie tylko korzyści majątkowe. Mogą to być również albo przede wszystkim korzyści takiego rodzaju jak podniesienie kwalifikacji personelu, uzyskanie lepszej jakości sprzedawanych dóbr lub świadczonych usług, a co za tym idzie podniesienie statusu firmy na rynku ich zbytu.
Dla wielu przedsiębiorców inwestycja jest przede wszystkim częściowa rezygnacją z bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych korzyści. Firmy inwestując wydzielają ze swojego budżetu część przeznaczoną na inwestycję, a to wiąże się z faktem, iż każde zwiększenie konsumpcji zmniejsza inwestycję, natomiast każde dodatkowe przeznaczenie środków pieniężnych na rzecz inwestycji, zmniejsza potrzebną firmie konsumpcję.
Inwestycja w przedsiębiorstwie może wiązać się z trzema głównymi elementami struktury majątkowej podmiotu, ponieważ może dotyczyć inwestycji w:
Aktywa rzeczowe
Aktywa finansowe
Aktywa niematerialne
Przyjęty w teorii i praktyce podział inwestycji przedstawia rysunek 1.
Rysunek 1. Rodzaje inwestycji
Podstawowym celem inwestycji rzeczowych jest zwiększenie wartości majątku firmy, a także uzyskanie odpowiednich dochodów. Inwestycje te polegają na angażowaniu środków finansowych przedsiębiorstwa w środki trwałe przedsiębiorstwa, poprzez ich zakup lub wytworzenie. Ponadto zwiększają zdolność wytwórczą przedsiębiorstwa, jego wartość oraz konkurencyjność, a to z kolei wiąże się ze wzrostem wielkości produkcji i sprzedaży.
Inwestycje finansowe są przed wszystkim realizowane jako transakcje instrumentami finansowymi. Polegają na lokowaniu środków finansowych przedsiębiorstwa w rozwój innego podmiotu gospodarczego. Celem jest osiągnięcie określonych dochodów w postaci dywidend, odsetek, czy też wzrostu wartości rynkowej zainwestowanego kapitału. Chodzi tu głównie o inwestycję w papiery wartościowe, tj. akcje, obligacje, bony skarbowe, udziały w spółkach nieemisyjnych, oraz w inne instrumenty finansowe jak: opcje czy transakcje terminowe. Inwestycje finansowe to również różnego rodzaju lokaty bankowe, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych oraz specjalne formy ubezpieczeń.
Inwestycje niematerialne wiążą się z nabyciem przez inwestora licencji, patentów, oprogramowania komputerowego a także innych dóbr potrzebnych do badań, rozwoju, reklamy oraz poprawy jakości sprzedawanych dóbr i usług. Zaliczyć tu można również wydatki na kształcenie i doszkalanie kadry pracowniczej, a także wydatki na poprawę wizerunku firmy w otoczeniu.
Z wyżej wymienionych i opisanych rodzajów inwestycji najbardziej znaczący charakter mają inwestycje rzeczowe, ponieważ dają one duże możliwości rozwojowe dla firmy. Szczególny charakter tych inwestycji wynika z faktu, iż pociągają one za sobą zaangażowanie znaczących środków finansowych przez długi okres czasu. Poza tym w inwestycjach rzeczowych decyzje raz podjęte są trudne do odwrócenia, a sukces czy porażka niekiedy zależy od jednej decyzji inwestycyjnej.
Inwestycje rzeczowe można podzielić klasyfikując je według wielu różnych kryteriów. Najbardziej popularny podział, który występuje w prawie każdej klasyfikacji rodzajowej inwestycji przedstawia rysunek 2.
Literatura tematu nie podaje szczegółowo jakie cechy inwestycji należy wziąć pod uwagę, by zakwalifikować je do małych, średnich lub dużych. W praktyce przyjęło się iż do takiej klasyfikacji bierze się pod uwagę zarówno czas trwania inwestycji, jak i wielkość zaangażowanego kapitału. Francuska Instytucja Normalizacyjna AFNOR (Association Francaise de Normalisation) do tej klasyfikacji bierze również pod uwagę złożoność inwestycji, czyli fakt czy inwestor zatrudnia w czasie trwania inwestycji specjalistów różnych dziedzin z poza przedsiębiorstwa, czy też wszystko realizuje we własnym zakresie.
Inwestycje duże są określane jako wielozadaniowe. Angażują one znaczne zasoby finansowe firmy, są czasochłonne i wymagają zatrudnienia dodatkowego wyspecjalizowanego personelu z innych branż, by można było sprawnie realizować inwestycje. Właśnie ten rodzaj inwestycji przynosi znaczny wzrost wartości firmy, powiększa dotychczasową działalność, rozwija nowe technologia i podnosi pozycję firmy na rynku.
Inwestycje średnie nazywane są w literaturze inwestycjami jednozadaniowymi złożonymi. Mogą one polegać na przeprowadzeniu określonych prac przy istniejących środkach trwałych lub zakupie nowych składników majątku. Dlatego przyjęło się określenie że inwestycje średnie mają charakter budowlano-montażowy. Inwestycje te zwiększają skalę dotychczasowej działalności poprzez tworzenie nowych obiektów przedsiębiorstwa.
Dotyczyć mogą zarówno poprawy bezpieczeństwa pracy, dostosowania przedsiębiorstwa do obowiązujących przepisów prawa, norm czy standardów, ale również mogą być związane z ekologią. W przeciwieństwie do inwestycji wielozadaniowych, te nie zawsze wymagają zatrudniania dodatkowego personelu, przedsiębiorstwo może realizować inwestycje w własnym zakresie.
Ostatnim rodzajem inwestycji rzeczowych są inwestycje małe nazywane jednozadaniowymi prostymi. Są one krótkoterminowe i polegają zazwyczaj na nabyciu przez przedsiębiorstwo nowego składnika majątku, w celu zastąpienia nim identycznego, lecz już zużytego środka trwałego, który naraża firmę na dodatkowe wydatki związane z jego naprawami. Inwestycje te utrzymują produkcję na tym samym poziomie, a dodatkowo redukują niespodziewane koszty. Inwestycje takie nie rozszerzają działalności podmiotu, a jedynie usprawniają dotychczasową działalność. Ewentualnie zaspokajają okresowy wzrost popytu na produkowane dobra i świadczone usługi, przy czym są realizowane wyłącznie w zakresie istniejącego personelu przedsiębiorstwa.
Znaczenie inwestycji w rozwoju organizacji
Rozwój przedsiębiorstwa jest możliwy dzięki podejmowaniu nowych inwestycji. Takie działanie jest traktowane jako główny element w dążeniu do wyznaczonych celów przedsiębiorstwa. Chce ono maksymalizować swoje zyski, swoją sprzedaż i swoją pozycję na rynku, chce zwiększyć wartość całego przedsiębiorstwa. Aby osiągnąć te cele musi się rozwijać i przejść „ proces zmian ilościowych i jakościowych, zasadniczo przekształcających strukturę wewnętrzną i sposób działania przedsiębiorstwa”. Rozwój może być ponadto związany z wzrostem produkcji, uzyskaniem nowych technologii, wzrostem kwalifikacji kadry pracowniczej czy też z wejściem na rynki zagraniczne.
Bardzo ważne znaczenie w rozwoju przedsiębiorstwa poprzez inwestycje ma fakt dobrego przygotowania do inwestycji, zarówno pod względem finansowym jak i czasowym. Dlatego w działalności inwestycyjnej należy przestrzegać kilku zasad.
Zazwyczaj posiadane środki finansowe są dużo mniejsze niż potrzeby inwestycyjne przedsiębiorstwa. Konieczne jest więc skupienie się na tych inwestycjach które przyniosą najlepsze efekty. Jest to zgodne z zasadą celowości inwestycji, która mówi dążeniu do zakończenia podjętej inwestycji zanim zaczniemy następną.
Kolejną zasadą jest kompleksowość, czyli w sytuacja polegająca na tym iż wykonanie jednej inwestycji, pociąga za sobą kolejne, bez których poprzednia inwestycja nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować.
Bardzo ważne znaczenie mają zasady typowości i powtarzalności obiektów i wyposażenia. Polegają one na stosowaniu typowych rozwiązań, ponieważ w rozbudowanych przedsiębiorstwach przynoszą wiele korzyści, z których najważniejsze to obniżka kosztów inwestycji.
Okres inwestycyjny składa się z trzech etapów działalności inwestycyjnej. Należy do nich przygotowanie inwestycji, wykonanie inwestycji i jej odbiór. Realizacją inwestycji zajmują się wykonawcy i podwykonawcy działający w imieniu lub na rzecz generalnego wykonawcy Długość inwestycji jest różna, jednak korzystniejsze są te o krótszym okresie wykonania. Ma to bardzo duże znaczenie, ponieważ środki na daną inwestycję są w niej zamrożone, a pieniądze na działanie to najczęściej oprocentowane kredyty. Skracanie okresu inwestycji powoduje wiele korzyści, między innymi przyspieszenie i zwiększenie efektywności nakładów inwestycyjnych.
Na przygotowanie inwestycji składa się jej programowanie i projektowanie. Programowanie inwestycji polega na zbadaniu rzeczywistej potrzeby podejmowania inwestycji. Następnie zostaje określony rodzaj inwestycji, jej wielkość i efektywność. Natomiast projektowanie inwestycji to głównie ustalenie lokalizacji obiektu, a następnie ustalenie szczegółowych rozwiązań technicznych. Wykonanie inwestycji jest zasadniczym etapem procesu inwestycji, a zarazem jego nieodłącznym celem. Po zakończeniu inwestycji następuje jej odbiór, a przy tym ustala się zgodność wykonanych prac z umową. Po odbiorze następuje przekazanie inwestycji do użytkowania.
Jak już zostało wspomniane w poprzednim podpunkcie tego rozdziału, działalność inwestycyjna polega na tworzeniu nowego i modernizacji istniejącego majątku produkcyjnego przedsiębiorstwa. W szerszym znaczeniu wiąże się to również z przekształceniem struktury majątku produkcyjnego, a także aktywów finansowych oraz niematerialnych składników majątku firmy.
Poziom inwestowania decydujecie tylko o utrzymaniu, ale głównie o wzroście zdolności produkcyjnych, wielkości sprzedaży, jakości produktu czy usługi, bezpieczeństwie pracy itp. Inwestycje powodują pozytywne zmiany w przedsiębiorstwie, a to z kolei przekłada się na rozwój danej jednostki gospodarczej.
Ściśle związane z decyzją o działalności inwestycyjnej są też decyzje z zakresu sposobu ich finansowania. Inwestor musi realnie określić czy sfinansuje rozwój z zysków własnych przedsiębiorstwa, czy też pozyska kapitał obcy. A jeśli zdecyduje się na ten drugi sposób to musi wykazać środki z których ten kapitał obcy spłaci. Dlatego tak ważne jest by przed rozpoczęciem działalności inwestycyjnej, wziąć pod uwagę obecną i spodziewaną sytuację finansową firmy po zakończeniu inwestycji. Jeżeli przedsiębiorca tego nie uwzględni może doprowadzić firmę do poważnych problemów płatniczych a nawet do bankructwa.
Inwestor musi dążyć do zrównoważonego długotrwałego rozwoju, tak by zapewnić stały dopływ kapitałów niezbędnych do finansowania podjętych inwestycji.
Źródła finansowania inwestycji
Istotną rolę w każdej działalności gospodarczej odgrywa sposób jej finansowania. Przedsiębiorstwa mogą korzystać z różnych form pozyskiwania kapitału. Bardzo ważny jest jednak dobór właściwego źródła jego pochodzenia, gdyż może on mieć znaczący wpływ na dalszy rozwój, lub doprowadzić do niepowodzenia przedsiębiorstwa. Podobnie jak leasing, formy finansowania przedsiębiorstw można podzielić w oparciu o kilka kryteriów. Procesy finansowania możemy rozpatrywać z różnej perspektywy.
Podziału źródeł finansowania można dokonać na podstawie poniższych kryteriów:
prawo własności kapitału:
kapitał własny
kapitał obcy
źródło pochodzenia kapitału:
zewnętrzne
wewnętrzne
okres dysponowania kapitałem:
krótkoterminowy
długoterminowy
powód finansowania:
finansowanie pierwotne
finansowanie bieżącej działalności
finansowanie rozwojowe, procesów inwestycyjnych.
Podstawowym kryterium podziału źródeł finansowania działalności gospodarczej jest prawo własności kapitału. Wyróżnia się kapitał własny oraz kapitał obcy. Szczegółowy podział przedstawia rysunek 3.
Struktura kapitału kształtowana jest na podstawie takich czynników jak: forma organizacyjno - prawna przedsiębiorstwa, jego sytuacji finansowej, stanu rynku finansowego lub stanu całej gospodarki kraju, w którym firma wykonuje swą działalność.
Kapitał własny powoduje, że dawca tego kapitału staje się właścicielem przedsiębiorstwa. Może również powodować wzrost udziału danego właściciela, w momencie gdy podwyższa on wartość wniesionych do przedsiębiorstwa funduszy. Wynika z tego prawo własności dawcy. Daje to możliwość uczestniczenia w podziale osiągniętych zysków lub niekiedy wymusza partycypowanie w pokrywaniu straty, odpowiednio do wysokości wniesionego kapitału. Właściciele kapitału własnego mają wpływ na jego dysponowanie i dążą do wzrostu jego wykorzystania mając na celu maksymalizację jego dochodowości. Kapitał własny stanowi bazę gwarancyjną przedsiębiorstwa dla przyszłych, potencjalnych wierzycieli.
Kapitał obcy cechuje się tym, iż jest oddawany do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas określony, po terminie umowy musi być zwrócony. Korzystanie z niego związane jest z określonym kosztem - w postaci odsetek. Dawcy kapitału obcego z reguły mają wpływ na jego wykorzystanie, natomiast nie mają prawa podejmowania decyzji dotyczących całokształtu funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Kapitał własny może być pozyskiwany z wewnętrznych, jak również zewnętrznych źródeł przedsiębiorstwa. Może pochodzić z samofinansowania lub od podmiotów zewnętrznych. Kapitał obcy pochodzi zawsze z zewnątrz. Dlatego też obok podziału, na kapitał własny i obcy, związanego z metodami pozyskania kapitału istotne jest także wyróżnienie form finansowania pozyskiwanych ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych.
Finansowanie wewnętrzne polega zwłaszcza na uzyskiwaniu środków finansowych przez przekształcenia majątkowe i przez gromadzenie (kształtowanie) kapitału. Poszczególne sposoby mają różny wpływ na finansowanie działalności bieżącej i rozwojowej przedsiębiorstwa. Przemiany majątkowe bezpośrednio oddziałują na kształtowanie płynności finansowej, a w konsekwencji na finansowanie działalności operacyjnej oraz, pośrednio, na finansowanie działalności rozwojowej
Finansowanie zewnętrzne to pozyskiwanie środków finansowych, jak również dóbr inwestycyjnych spoza przedsiębiorstwa, nie będących wynikiem jego podstawowej działalności. Wykorzystywanie źródeł zewnętrznych, na szeroką skalę, dotyczy procesów rozwojowych i wiążę się ze zwiększonym zapotrzebowanie na kapitał. Fundusze pochodzące z zewnątrz wykorzystywane są również w bieżącej działalności przedsiębiorstwa w celu poprawy jego płynności finansowej.
Spośród zewnętrznych źródeł finansowania można wyodrębnić, ze względu na czas dysponowania danym kapitałem, finansowanie krótko oraz długoterminowe.
Finansowanie długoterminowe przedsiębiorstwa występuje wówczas, gdy pozyskany kapitał jest zaangażowany w nim na stałe (kapitał własny) lub na dłuższy okres (kapitał zewnętrzny długoterminowy). Finansowanie tego typu na ogół umożliwia realizację inwestycji, czyli powiększenia majątku przedsiębiorstwa lub zmianę struktury kapitału (w celu osiągnięcia innej relacji kapitału obcego do kapitału własnego). W praktyce przyjęło się, iż są to kapitały, które oddane są do dyspozycji przedsiębiorstwa na okres powyżej roku.
Z finansowaniem krótkoterminowym spotykamy się gdy pozyskane środki finansowe udostępniane są na krótszy okres. Z reguły okres ten wynosi do 12 miesięcy i stosuje się je przede wszystkim w celu finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa.
Główne źródło pozyskania kapitału powinien stanowić kapitał własny. Może mieć on zarówno charakter wewnętrzny jak i zewnętrzny. Najbardziej typowe i najszerzej wykorzystywane źródła kapitałów własnych przedstawione zostały w tabeli 1.
.
Kapitały własne |
|
Źródła wewnętrzne |
Źródła zewnętrzne |
nadwyżki zysku netto |
dopłaty wspólników |
amortyzacja |
pozyskiwanie nowych wspólników |
przekształcenia w aktywach |
fundusze venture capital |
przekształcenia w pasywach |
rynek pozagiełdowy |
Tabela 1. Źródła pochodzenia kapitałów własnych przedsiębiorstwa
Pierwszym rodzajem finansowania kapitałem własnym pochodzącym z wnętrza przedsiębiorstwa jest finansowanie z zysku netto. Fundusze pochodzą z wypracowanego zysku na działalności przedsiębiorstwa lub z nadwyżek z lat ubiegłych. Mogą one być przeznaczone na każdy cel i element działalności. Finansowanie przedsiębiorstwa z zysku zwiększa jego niezależność oraz zdolność kredytową. Wielkość pozyskanych funduszy zależy od rentowności firmy, im większa tym większą ilość środków możemy przeznaczyć na dalszą działalność, rozwój.
Kolejnym źródłem wewnętrznym jest amortyzacja. Ukazuje ona krążenie wartości w przedsiębiorstwie spełniając funkcję umorzeniową, kosztową oraz finansową. W funkcji finansowej tworzy fundusze z odpisów umorzeniowych, które mogą być przeznaczone na dodatkowe lub odtworzeniowe inwestycje. Wielkość tej formy finansowania zależy od wielkości aktywów trwałych przedsiębiorstwa oraz od stosowanych metod ich amortyzacji.
Pozostałe formy finansowania kapitałem własnym wiążą się z przekształceniami w strukturze aktywów i pasywów przedsiębiorstwa. Zaliczyć do nich możemy środki pochodzące ze sprzedaży składników majątku przedsiębiorstwa, jak również pozyskane z przyspieszenia cyklu rotacji aktywów obrotowych - szybsza produkcja i sprzedaż. Fundusze mogą pochodzić także z przekształceń w kapitałach przedsiębiorstwa.
Kapitały własne mające charakter zewnętrzny w stosunku do przedsiębiorstwa skupiają się na dopłatach aktualnych wspólników lub pozyskiwaniu nowych udziałowców. Dla firmy lepszym rozwiązaniem jest powiększanie kapitału własnego przez aktualnych współwłaścicieli gdyż nie zmienia to struktury właścicielskiej i nie ma wpływu na zarządzanie przedsiębiorstwem, w przeciwieństwie do nowych współwłaścicieli. Przedsiębiorstwo może również poszukiwać udziałowców na rynku pozagiełdowym, zwłaszcza gdy nie jest ono dopuszczone do obrotu giełdowego.
Specyficznym źródłem pozyskania kapitału własnego są fundusze venture capital. Istotą tej formy finansowania jest udostępnienie przedsiębiorstwu, przez podmioty zewnętrzne nie oprocentowanego kapitału na działalność innowacyjną. Dawca kapitału zarabia wówczas gdy wprowadzony przez przedsiębiorstwo nowy rodzaj działalności przyniesie sukces i wtedy pobierają wysoki procent z zysku.
Ważnym elementem przedsiębiorstwa jest finansowanie funduszami obcymi spoza przedsiębiorstwa. Kapitał obcy można pozyskać zarówno na krótki, jak i długi okres. Z uwagi na kwestie podatkowe oraz ryzyko jest on tańszy niż kapitał własny, często również łatwiejszy do pozyskania. Z uwagi na te dwa elementy dużo częściej stosowany przez firmy. Kapitał ten jest obarczony niższym ryzykiem z uwagi na czas, kolejność zaspokajania roszczeń w przypadku likwidacji oraz na zwyczajowo przyjmowane zabezpieczenia. Klasyfikację kapitałów obcych przedstawiona została za pomocą tabeli 2.
.
Kapitały obce |
|
Kapitały długoterminowe |
Kapitały krótkoterminowe |
kredyty bankowe długoterminowe |
kredyty bankowe krótkoterminowe |
rezerwy |
zobowiązania odnawialne |
poręczenia kredytowe |
kredyty od dostawców |
leasing |
kredyty od odbiorców |
franchising |
faktoring |
obligacje |
pożyczki pozabankowe |
dotacje i subwencje |
krótkoterminowe papiery dłużne |
fundusze pomocowe |
|
Tabela 2. Źródła pozyskania kapitałów obcych przez przedsiębiorstwa
Jednym z najbardziej rozpowszechnionych kapitałów obcych są kredyty bankowe, zaciągane zarówno na krótki jak i długi okres czasu. Krótkoterminowe służą do finansowa bieżącej działalności i poprawy płynności finansowej przedsiębiorstwa. Mogą być wykorzystywane w polityce sprzedaży przy kredytach kupieckich dla odbiorców. Kredyty długoterminowe służą działalności rozwojowej poprzez nabywanie dóbr inwestycyjnych. Przedsiębiorstwa starające się o kredyt muszą posiadać odpowiednią zdolność kredytowa, czyli muszą być rentowne, oraz posiadać odpowiednie zabezpieczenie kredytu.
Do kapitałów obcych długoterminowych należą rezerwy. Rezerwy tworzone są na ściśle określone cele. Nie można ich dowolnie wykorzystać. Tworzy się je na przyszłe zobowiązania, takie jak podatki, naprawy gwarancyjne, itp. Dają gwarancję utrzymania płynności finansowej przedsiębiorstwa. Nie wykorzystane rezerwy zwiększają wynik finansowy przedsiębiorstwa.
Kolejną formą finansowania długoterminowego są fundusze poręczeń. Poręczenia kredytowe są pośrednim źródłem zaspokojenia potrzeb kapitałowych przedsiębiorstwa. Instytucje udzielające poręczeń ułatwiają pozyskanie kredytów, dając gwarancję spłaty zaciągniętych przez przedsiębiorstwo pożyczek i kredytów. Fundusze poręczeniowe zmniejszają ryzyko finansowania działalności.
Do specyficznych form wykorzystania źródeł kapitału należy franchising. Umowa franchasingu traktowana jest jako substytucyjne źródło finansowania działalności. Dawca w tej umowie przekazuje możliwość korzystania z marki oraz wiedzę know-how, za co uzyskuje ustalone wynagrodzenie. Stwarza to dla przedsiębiorstwa możliwość pozyskania większych zysków jak również poprawia jego konkurencyjność na rynku.
Następnym źródłem pozyskania kapitałów długoterminowych są obligacje. Wykorzystywane są w przypadku dużego zapotrzebowania na kapitał, najczęściej emitowane przez większe przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa emitują papiery wartościowe o określonym oprocentowaniu i zobowiązują się do ich wykupu w określonym terminie. Właścicielom obligacji często przysługują dodatkowe świadczenia.
W Unii Europejskiej rozpowszechnione jest korzystanie przez przedsiębiorstwa z programów pomocowych jak również dotacji i subwencji. Środki pozyskane mają na celu zacieranie barier pomiędzy krajami członkowskimi jak również wspieranie mało dochodowych dziedzin gospodarki. Środki pozyskane za pomocą tych funduszy pochodzą z budżetu Unii Europejskiej jak również po części z budżetów poszczególnych państw.
Kapitałem obcym krótkoterminowym są także tak zwane zobowiązania odnawialne. Zobowiązaniami tymi nazywamy fundusze zobowiązania bieżące, które płatne są okresowo. Dotyczy to wynagrodzeń pracowników, podatków, składek na ubezpieczenie społeczne, itp. Przedsiębiorstwo może obracać takim kapitałem do momentu jego wymagalności, praktycznie bezpłatnie.
Kolejnymi formami finansowania obcego krótkoterminowego są kredyty od dostawców i odbiorców. Kredyt dostawcy polega na odroczeniu, na pewien okres, zapłaty za dokonany zakup, dostawę. Inaczej zwane jest to kredytem kupieckim. Kredyt odbiorcy ma formę przedpłaty, zaliczki na daną transakcję.
Krótkoterminowym źródłem kapitału obcego jest także faktoring. Polega on na tym, iż firma faktoringowa reguluje nasze należności (nie przeterminowane), związane z konkretnym odbiorcą, i następnie zajmuje się ich wyegzekwowaniem. Uzyskiwane wtedy są należności przed terminem płatności. Miedzy sprzedającym należności, a spółką faktoringową powstaje stosunek kredytowy, za który spółka faktoringowa pobiera wynagrodzenie. Podobnym w budowie do faktoringu źródłem finansowania jest forfaiting. Polega on na tym samym co faktoring, jednak z tą różnicą, że odkupywanie należności dotyczy szerszej ilości wierzycieli, a transakcje przedsiębiorstwa ze spółką forfaitingową dotyczą dłuższego okresu czasu. Forfaiting może mieć formę przejmowania wszystkich należności przedsiębiorstwa przez wyspecjalizowaną firmę forfaitingową za ustaloną opłatą.
W celu pozyskania kapitałów krótkoterminowych przedsiębiorstwo może również zaciągać pożyczki od instytucji z sektora pozabankowego. Przykładem takiej instytucji mogą być fundusze wspierania przedsiębiorczości i fundusze pożyczkowe. Przedsiębiorstwa mogą również emitować krótkoterminowe dłużne papiery wartościowe, podobnie jak obligacje, jednakże na krótszy okres.
Leasing jak każda z form pozyskania kapitałów obcych należy do zewnętrznych form finansowania. Kapitał ten może pochodzić od jednostek nie powiązanych kapitałowo ze sobą, gdyż w przeciwnym razie należałby do kapitałów własnych. Leasing sklasyfikowany został w długoterminowych źródłach kapitałów obcych dlatego, iż w takiej formie jest on najczęściej wykorzystywany. W obrocie gospodarczym występuje prócz leasingu długoterminowego leasing krótkoterminowy i średnioterminowy. Do najczęściej wykorzystywanych źródeł finansowania ze środków obcych zaliczamy kredyty bankowe oraz leasing. „Leasing jest alternatywą dla zakupu określonych składników majątku na kredyt.” Wzrost występowania leasingu zauważalny jest w jego aktualnej ekspansji. Częste wykorzystywanie leasingu uwarunkowane jest łatwością jego pozyskania, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw jak również dla tych posiadających słabą zdolność kredytową, dla których trudne jest uzyskanie kredytu. Leasing cechuje się uproszczonymi procedurami i wymaganiami przy konstruowaniu transakcji i zawieraniu kontraktu. Leasing stosowany jest w celu finansowania procesów rozwojowych i inwestycyjnych przedsiębiorstwa. Za jego pomocą możliwe jest wdrożenie nowych technologii oraz pozyskanie środków produkcyjnych i innych potrzebnych w realizacji zamierzonych przez przedsiębiorstwo celów. Możliwe jest również odstąpienie od wykorzystywania przedmiotów leasingu w przypadku gdy nie będą one przynosić zamierzonych rezultatów. W przypadku leasingu operacyjnego korzystający unika problemu usuwania przestarzałego bądź wykorzystanego sprzętu - zwraca go leasingodawcy. Jest on przez to bardzo podobny do umów najmu i dzierżawy, jednak w przypadku leasingu ściślej określone są terminy użytkowania danego dobra, jak również dalsze losy przedmiotu leasingu. Leasing finansowy podobny jest natomiast do kredytu lub pożyczki bankowej. Podobieństwo zauważalne jest w tym, iż raty leasingowe zawierają w przeważającej części spłatę przedmiotu leasingu, następuje zaliczenie przedmiotu leasingu do aktywów leasingobiorcy podczas trwania umowy oraz prawie zawsze następuje przeniesienie prawa własności rzeczy z leasingodawcy na leasingobiorcę po okresie zakończenia obowiązywania umowy. Przy wyborze leasingu, spośród innych źródeł pozyskania kapitału, mają również znaczenie przepisy prawno - podatkowe. Przepisy podatkowe są znaczącą zaletą leasingu w porównaniu z innymi formami finansowania.
Rozdział 2
Wykorzystanie leasingu w finansowaniu inwestycji
2.1 Leasing jako alternatywa kredytów bankowych
Przedsiębiorstwo chcąc pozyskać dodatkowe środki na dofinansowanie swojej firmy może skorzystać z różnych form pozyskiwania środków na ten cel. Jednym z podstawowych sposobów jest kredyt bankowy i leasing.
W umowie kredytowej bank zobowiązuje się do użyczenia kredytobiorcy na oznaczony okres czasu ustaloną kwotę środków pieniężnych a kredytobiorca zobowiązuje się do jej oddania wraz z odsetkami w oznaczonym terminie spłaty oraz do zapłacenia prowizji od udzielonego kredytu.
Alternatywną wobec kredytu bankowego oraz inną formą finansowania inwestycji może być leasing. Stanowi on upoważnienie właściciela składników majątkowych do korzystania z nich przez inną firmę bądź osobę na podstawie zawartej umowy. W takiej umowie występują dwie strony:
Leasingobiorca, czyli osoba bądź firma wynajmująca od właściciela aktywa w zamian za uiszczoną opłatę, gdyż jest on użytkownikiem tych przedmiotów a nie ich właścicielem,
Leasingodawca który nabywa lub wytwarza składniki majątkowe a następnie oddaje leasingobiorcy do ich użytkowania.
W przedstawionych umowach występują elementy wspólne między innymi to, że, należności są płatne w jednostkach pieniężnych i określony jest czas na jaki została zawarta umowa. Różnice stanowi przedmiot umowy, kredyt bankowy mówi o pewnej kwocie wyrażonej w pieniądzu z której będzie korzystał kredytobiorca, natomiast w umowie leasingu do czynienia mamy z przedmiotem leasingowym oddanym do użytkowania.
Według międzynarodowych Standardów Rachunkowości leasing to umowa, na mocy
której leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania w określonym czasie określonych dóbr w zamian za uiszczoną opłatę. Wysokość opłat zależna jest między innymi od wartości rzeczy użytkowanych przez leasingobiorcę, oprocentowania kredytu bankowego czy też okresu ich użytkowania. W myśl tej definicji leasing jest sposobem na korzystanie z dobra i pobieraniu z niego pożytku nie będąc jego właścicielem. Leasing traktowany jest więc jako forma finansowania działalności która po zakończeniu obowiązywania umowy daje możliwość korzystającemu wykupu przedmiotu leasingowego.
Kodeks cywilny przedstawia leasing jako umowę, w której „finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do użytkowania albo użytkowania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego”
Na podstawie tej definicji można wnioskować, że umowa leasingu zawierana jest na czas określony. Korzystający otrzymuje prawo od finansującego do użytkowania dobra za co płaci raty leasingowe, których szacowana wartość musi co najmniej równać się wartości przedmiotu.
Według przepisów podatkowych leasing rozumiany jest jako umowa nazwana w kodeksie cywilnym, ale również pozostałe umowy w których leasingodawca oddaje korzystającemu za opłatą dobro do użytkowania lub użytkowania i pobierania pożytków na podstawie zawartej umowy. Może to dotyczyć środków trwałych które podlegają amortyzacji również gruntów oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Transakcja leasingowa przedstawiona przez J. Czekaja zalicza leasing do nowoczesnych form finansowania przedsiębiorstwa. Stanowi jeden ze sposobów pozyskania zasobów produkcyjnych. Wykazuje duże podobieństwo do umowy najmu, dzierżawy czy kredytu.
Leasing ujęty przez L. Jaworskiego polega na dostarczeniu przez finansującego dobra określonego w umowie. Korzystający zobowiązuje się do uiszczenia opłat rozłożonych zazwyczaj na raty. Właścicielem przedmiotu leasingu pozostaje leasingodawca, ale strony mogą zaznaczyć w umowie przeniesienie własności na korzystającego. W takim przypadku w ratach zawarta będzie również część za nabycie rzeczy.
Europejska Federacja Krajowych Związków Spółek leasingowych definiując leasing rozdziela go na leasing rzeczy ruchomych i nieruchomości. Transakcja leasingu rzeczy ruchomych obejmuje ruchome dobra inwestycyjne, stanowiące wyposażenie przedsiębiorstwa, do użytku zawodowego. Przedmiot umowy zostaje zakupiony przez finansującego i pozostaje jego własnością ale oddany zostaje korzystającemu do okresowego użytkowania. Leasing nieruchomości polega na oddaniu przez leasingodawcę nieruchomości na długookresowy czas uwzględniający jego amortyzacje.
Wszyscy autorzy podkreślają, że leasing może być traktowany jako specyficzny rodzaj użytkowania dóbr bez konieczności ich nabywania, ale z możliwością późniejszego ich wykupu. Stanowi, więc swoistego rodzaju formę kredytowania, w której korzystający nie otrzymuje środków pieniężnych, ale składniki majątku. Oznacza to również, że leasingobiorca nie jest ich posiadaczem, lecz korzystającym. To odróżnia leasing od pozostałych form finansowania, z których większość jednak polega na nabyciu przez przedsiębiorstwo praw własności do dysponowania dobrem. Obecnie zakres leasingu ma coraz większe znaczenie, gdyż nie zajmuje się nim już tylko firmy leasingowe, lecz również handlowcy i producenci dóbr traktują go jako formę zbytu swoich dóbr.
2.2 Rodzaje leasingu
Transakcje leasingowe na całym świecie nie są jednolitą forma finansowania. Możliwości formułowania warunków umowy pomiędzy leasingodawcą i leasingobiorcą są bardzo elastyczne i mają duży zasięg. W każdym kraju możemy wyróżnić wiele odmian leasingu, czasami nawet znacznie od siebie się różniących.
Przedstawiając różne formy i rodzaje leasingu koniecznym jest określenie kryteriów podziału. W związku z tym, iż istnieje wiele rodzajów i form transakcji leasingowych zrozumiałe jest, że jedne z nich są częściej stosowane, a inne cieszą się mniejszą popularnością. Wyróżnianie tych form jest związane z możliwymi do zastosowania kryteriami porównawczymi. Mogą nimi być: cel leasingu, sposób finansowania, charakter umowy, okres jej obowiązywania. Leasingu nie należy analizować jako całości, lecz skutki prawno -ekonomiczne realizacji jego konkretnych rodzajów. Przynależność danego rodzaju leasingu do danej grupy podziałowej, uzyskanej poprzez przyjęcie odpowiedniego kryterium podziału, nie oznacza, że nie może on zostać sklasyfikowany w innym zbiorze. Poszczególne formy leasingu łączą się ze sobą i wzajemnie zazębiają. Podział leasingu na podstawie poszczególnych kryteriów przedstawiony został za pomocą rysunku 4.
Rysunek 4. Podział leasingu według określonych kryteriów.
Podstawowym podziałem leasingu jest wyodrębnienie leasingu operacyjnego oraz leasingu finansowego.
Biorąc pod uwagę charakter prawno - podatkowo kontraktu można wyróżnić dwa główne rodzaje transakcji leasingu - leasing finansowy (zwany również kapitałowym lub właściwym) oraz leasing operacyjny (nazywany także leasingiem bieżącym). Podstawowe różnice w sposób czytelny i zrozumiały przedstawione zostały w tabeli 3.
Tabela 3. Podstawowe różnice między leasingiem operacyjnym, a finansowym.
Leasing operacyjny |
Leasing finansowy |
Okres umowy jest krótszy od okresu eksploatacji przedmiotu leasingu. |
Okres umowy jest zbliżony do okresu ekonomicznego zużycia przedmiotu leasingu. |
Koszty amortyzacji, konserwacji i remontów przedmiotu leasingu ponosi leasingodawca. |
Koszty amortyzacji, konserwacji i remontów przedmiotu leasingu ponosi leasingobiorca, a jeśli pokrywa je leasingodawca, to za dodatkową opłatą. |
Opłaty leasingowe składające się z części kapitałowej i odsetkowej w całości zaliczane są do kosztów operacyjnych leasingobiorcy. |
Część kapitałowa opłaty leasingowej pokrywana jest z zysku netto leasingobiorcy, zaś część odsetkowa zaliczana jest ciężar kosztów operacyjnych biorcy. |
Opłaty leasingowe nie pokrywają pełnej wartości przedmiotu leasingu. |
Opłaty leasingowe pokrywają pełną wartości przedmiotu leasingu. |
Przedmiot leasingu nie jest składnikiem aktywów leasingobiorcy. |
Przedmiot leasingu jest składnikiem aktywów leasingobiorcy. |
Możliwe jest odstąpienie od umowy przed jej wygaśnięciem. |
Wcześniejsze odstąpienie od umowy wymaga zapłaty odszkodowania leasingodawcy przedmiotu leasingu. |
Leasing operacyjny jest to rodzaj leasingu, który polega na korzystaniu lub korzystaniu i pobieraniu pożytków z danego przedmiotu transakcji, na określonych warunkach i przez określony okres. Jego specyfika w dużym stopniu nawiązuje do umów najmu i dzierżawy, gdyż po zakończeniu obowiązywania umowy przedmiot kontraktu zostaje najczęściej zwrócony przez leasingobiorcę leasingodawcy. Oprócz zwrotu przedmiotu leasingu leasingobiorca może również przedłużyć umowę na następny okres, podpisać nową umowę na nowe dobro lub skorzystać z prawa wykupu jeżeli opcja taka została zagwarantowana w umowie, jednak w przypadku leasingu operacyjnego opcja ta jest rzadkością. W praktyce gospodarczej dosyć często pojawiają się sytuacje, gdy po wygaśnięciu umowy przedmiot leasingu zostaje zwrócony leasingodawcy, a leasingobiorca podpisuje nową umowę na nowy przedmiot. Leasingodawca może w takim przypadku sprzedać przedmiot leasingu osobom trzecim lub oddać go w leasing innemu podmiotowi. Leasing operacyjny cechuje się również krótszym okresem trwania umowy niż w przypadku leasingu finansowego. Raty w leasingu operacyjnym w znacznej mierze składają się z opłat za użytkowanie przedmiotu leasingu, a część dotycząca spłaty przedmiotu leasingu procentowo jest niewielka.
Leasing finansowy natomiast jest bardziej podobny do kredytu czy pożyczki. Leasingodawca praktycznie w momencie zawierania umowy wie, że skorzysta z opcji wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. Leasing w tym przypadku jest spłacaniem rat za przedmiot leasingu, który jest już składnikiem aktywów leasingobiorcy. Po zakończeniu okresu trwania umowy strony kontraktu mogą ją także przedłużyć ale najczęściej następuję wykup dobra przez leasingobiorcę po cenie niższej od rynkowej, ustalonej w momencie sporządzania kontraktu. W opłatach leasingowych większą część stanowią opłaty za spłatę przedmiotu leasingu niż opłaty odsetkowe za korzystanie z danego dobra. Raty leasingowe są wyższe niż przy leasingu operacyjnym.
Z powodu występowania różnic w sposobie działań po zakończeniu trwania umów leasingu inaczej są kalkulowane koszty i opłaty leasingowe w momencie ustalania warunków umów. Klasyfikacja leasingu na finansowy i operacyjny jest również bardzo ważna dla celów rachunkowo - podatkowych. Od zakwalifikowania umowy do leasingu finansowego czy też leasingu operacyjnego zależy sposób ujęcia umów w księgach rachunkowych i sprawozdaniach finansowych. Podział ten ma również ważne znaczenie dla odpowiedniej kwalifikacji umów leasingu dla celów podatkowych.
Na podstawie kolejnego kryterium związanego z ilością podmiotów umowy, leasing możemy podzielić na: bezpośredni, pośredni oraz zwrotny.
Ze względu na ilość podmiotów występujących w umowie leasingu rozróżnia się głównie dwa rodzaje leasingu, a mianowicie leasing bezpośredni i pośredni. Czasem przedsiębiorstwa mają do czynienia z leasingiem zwrotny. W największym jednak stopniu wykorzystywany jest leasing bezpośredni, przy udziale wyspecjalizowanych przedsiębiorstw.
Leasing bezpośredni cechuje się występowaniem dwóch podmiotów umowy, tj. korzystającego oraz dostarczającego. W przypadku tym dostawca jest również finansującym. Leasingodawcą w tego typu kontraktach jest producent lub dystrybutor dóbr i wykorzystuje leasing jako wariant polityki zbytu.
Z transakcjami leasingu pośredniego podmioty umowy mają do czynienia gdy bierze w nich udział większa liczba stron. Najczęściej między dostawcę, a korzystającego wprowadzana jest wyspecjalizowana firma leasingowa, która pośredniczy w transakcji. Przedsiębiorstwo leasingowe nabywa w swoim imieniu dane dobro i oddaje w użytkowanie leasingobiorcy na podstawie umowy. Często zdarza się również, że w transakcji pojawia się jeszcze jedna strona - refinansująca leasingodawcę (najczęściej bank). Nie wpływa to na podział leasingu, gdyż nie bierze ona bezpośrednio udziału w obrocie przedmiotem leasingu.
Istotą leasingu zwrotnego jest występowanie dostawcy sprzętu i korzystającego w jednej osobie. Właściciel dobra inwestycyjnego sprzedaje go finansującemu, a następnie bierze go w użytkowanie w wyniku zawartej umowy leasingowej. Pozwala to na zamianę aktywów przedsiębiorstwa oraz na pozyskanie płynnego kapitału obrotowego.
Ze względu na czas trwania umowy leasingu poddaje się podziałowi na: krótkoterminowe, średnioterminowe, a także długoterminowe.
Kontrakty leasingu zawierane są na różne okresy. Zatem czas również wpływa na klasyfikację leasingu. Przyjęło się w praktyce, że umowy trwające do 3 lat nazywamy krótkoterminowymi, odpowiednio średnioterminowymi przy długości od 3 do 10 lat oraz długoterminowymi gdy zawierane są na okres powyżej 10 lat. W długości trwania umowy znaczenie mają przepisy podatkowe oraz wartość przedmiotu podlegającego leasingowi.
Dla stron transakcji znaczący jest również podział leasingu na czysty i pełny oraz na leasing mokry i suchy
Podział na leasing czysty i pełny dotyczy kwestii obciążenia jednej ze stron dodatkowymi kosztami związanymi z utrzymaniem i wykorzystywaniem danego dobra. Kosztami tymi są wydatki poniesione na konserwację, naprawy, remonty, podatki, ubezpieczenia, transport itp. W przypadku gdy wydatki ponosi korzystający (leasingobiorca) występuje sytuacja z leasingiem czystym, natomiast gdy pokrywa je leasingodawca to mówimy wtedy o leasingu pełnym.
Można dokonać jeszcze podziału uwzględniając zakres usług dodatkowych oferowanych przez leasingodawcę. W leasingu mokrym oferowane są dodatkowe korzyści w postaci szkoleń, transportu, wynajmu pracowników itp. Przy leasingu suchym usługi dodatkowe nie występują.
Klasyfikacji leasingu dokonuje się również pod kątem waluty i oprocentowania oraz zasięgu przestrzennego. Większość transakcji w walucie polskiej zawierane jest w oparciu o stałą stopę procentowa - raty są takie same przez cały okres trwania umowy. Istnieją również transakcje wykorzystujące zmienne oprocentowanie w oparciu np. o stawki WIBOR. Umowy dewizowe wyrażone są w walucie obcej i kalkulowane są po aktualnym kursie. Raty mogą być stałe lub zmienne, również oparte na wskaźnikach czy indeksach. W przypadku kontraktów dewizowych opłaty mogą ulegać wahaniom w zależności od kursu waluty obcej.
Umowy zawierane pomiędzy podmiotami pochodzącymi z jednego kraju nazywamy leasingiem krajowym. Wpływ na nazewnictwo ma również jeden system podatkowy. Przy współpracy przedsiębiorstw z innych krajów przedsiębiorstwa mają do czynienia z międzynarodową formą leasingu. Transakcje te są narzędziem wspierania zarówno eksportu jak i importu, jednakże występują przy nich problemy z jednolitym formułowaniem leasingu w systemach prawnych różnych krajów.
Ważnym kryterium klasyfikacji jest również podział ze względu na podmiot transakcji. Otrzymuje się wtedy leasing dóbr inwestycyjnych, konsumpcyjnych i unikatowych.
Przedmiotowy zakres transakcji leasingowych jest bardzo szeroki. Mogą nim być zarówno ruchomości (maszyny, urządzenia, środki transportu) jak również nieruchomości (grunty, budynki i lokale, przedsiębiorstwa).
Ponadto leasing można podzielić na:
leasing dóbr konsumpcyjnych - wykorzystywanych przez korzystającego do zaspokajania własnych potrzeb,
leasing dóbr inwestycyjnych - wykorzystywanych w działalności gospodarczej.
Szczególnym przypadkiem leasingu jest leasing dóbr unikatowych, np. specjalistycznych linii produkcyjnych. Przedmiotami tego typu umów są przedmioty specyficzne.
Po za powyższymi podziałami istnieje wiele innych form i klasyfikacji leasingu tworzonych na przestrzeni lat. Różnorakie formy leasingu były konstruowane od początku jego powstania. Sprzyjająca najróżniejszym podziałom jest możliwość elastycznego formułowania umowy i warunków transakcji.
Przykładem wywodzącym się z przeszłości jest leasing mieszany - łączący w sobie cechy leasingu finansowego i operacyjnego. Aktualnie coraz mniej stosowany. Jest nim również leasing norweski, stworzony w celu wykorzystywania przepisów podatkowych związanych z amortyzacją - wykorzystywany w Polsce gdy nie było jeszcze unormowań prawnych dotyczących leasingu. Kolejnym przykładem jest leasing lombardowy z wpłatą wstępną około 50% dla klientów o słabych kondycjach finansowych.
2.4 Umowa leasingu - treść i proces
Procedurę zawarcia umowy leasingu rozpoczyna zawsze przyszły korzystający, poprzez wybór dobra spełniającego jego cele oraz poprzez decyzję o wyborze formy finansowania, jaką jest leasing.
Przedmioty podlegające transakcjom leasingu określone zostały w aktach prawnych obowiązujących w Polsce. Zgodnie z art. 45 Kodeksu cywilnego przedmiotem leasingu mogą być wyłącznie rzeczy - przedmioty materialne zarówno ruchome, jak i nieruchomości. Kodeks cywilny wyklucza możliwość objęcia kontraktem leasingu przedsiębiorstwa, gdyż nie jest to rzecz. Istnieje także możliwości leasingu rzeczy złożonych, takich jak na przykład linie technologiczne, parki maszynowe. Na podstawie umowy nienazwanej leasingiem, ale posiadającej charakter leasingu spełniającej określone wymagania przepisów podatkowych i rachunkowych umowie leasingu mogą podlegać podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. Umową o charakterze leasingu możliwe jest objęcie budynków, budowli oraz innych rzeczy trwale związanych z gruntem w wieczystym użytkowaniu. Przedmiotami tymi mogą być: budowle, budynki, maszyny, urządzenia, środki transportu, inne przedmioty podlegające amortyzacji jak również prawa własności, spółdzielcze, autorskie, itp.
Kwestię sporną stanowi leasing przedsiębiorstwa. W historii leasingu na świecie wykorzystywane były transakcje leasingu, których przedmiot stanowiły całe przedsiębiorstwa. Istnieje nieścisłość zapisów prawnych dotyczących wykorzystania całości przedsiębiorstwa jako przedmiotu leasingu. Kodeks cywilny całkowicie wyklucza taką możliwość, natomiast ustawy o podatku dochodowym dopuszczają objęcie leasingiem większości z części składowych przedsiębiorstw. W znaczeniu podmiotowym niemożliwe jest objęcie leasingiem całości przedsiębiorstwa, zwłaszcza po zapożyczeniu przez ustawy podatkowe, w ostatnich latach, definicji przedsiębiorstwa wprost z art. 55 Kodeksu cywilnego. Istnieje jednak możliwość stworzenia kontraktu podobnego do umowy leasingu, który nie stanowi umowy nazwanej i w takim przypadku możliwe jest korzystanie i wykorzystywanie przedsiębiorstwa na zasadach podobnych do leasingu.
W transakcji leasingu udział bierze najczęściej kilka podmiotów. Podmioty występujące w transakcji leasingu, oraz ich wzajemne powiązania ze sobą przedstawiony został za pomocą rysunku 5.
Rysunek 5.Powiązania podmiotów transakcji leasingu.
Nie wszystkie podmioty biorące udział w transakcji leasingowej występują bezpośrednio w umowach leasingu. Podmioty nie występujące w umowie mogą być powiązane z podmiotami bezpośrednio występującymi w kontrakcie leasingu na podstawie innych, dodatkowych umów.
Do podmiotów umowy zasadniczo występujących w zawartej pomiędzy nimi umowie leasingu zalicza się finansującego i korzystającego oraz zbywcę przedmiotu leasingu w przypadku leasingu finansowego.
Finansującym jest strona umowy, która oddaje przedmiot umowy do odpłatnego używania, albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w kontrakcie leasingu. Jako leasingodawca może wyłącznie występować przedsiębiorstwo, prowadzące działalność leasingową w zakresie swego przedsiębiorstwa. Działalności leasingowej nie mogą prowadzić przypadkowi przedsiębiorcy, lecz wyłącznie tacy, którzy robią to w sposób ciągły i profesjonalny. Finansującym nie może być osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej. Leasingodawca w momencie zawierania umowy leasingu jest właścicielem dobra oddawanego w użytkowanie lub staje się nim na podstawie zawieranej umowy leasingu, w przypadku, gdy występuje w niej zbywca lub dostawca danego dobra. Finansujący jest również właścicielem dobra w trakcie trwania umowy leasingu oraz pobiera z tego tytułu określone opłaty.
Korzystającym, który jest inaczej zwanym leasingobiorcą jest strona umowy, która przyjmuje od finansującego przedmiot umowy do odpłatnego używania bądź używania i pobierania pożytków, na zasadach określonych w umowie leasingu, w zamian za ustalone opłaty, których łączna suma musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu. Korzystający nie staje się właścicielem dobra na podstawie umowy leasingu, a tylko użytkownikiem. Jako leasingobiorca może występować zarówno osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej, jak również osoba prawna.
Zbywca lub dostawca przedmiotu leasingu jest podmiotem transakcji leasingu, jednak nie ma obligatoryjnego przymusu, aby podmiot ten występował w umowie leasingu. Zbywca lub dostawca jest producentem, importerem, dystrybutorem bądź sprzedawcą dobra, którym jest zainteresowany leasingobiorca. Zbywca przenosi własność danego dobra na finansującego na podstawie klauzul zawartych w umowie leasingu bądź na podstawie dodatkowych umów.
W transakcji leasingu, jak również w umowie leasingu mogą występować również takie podmioty jak poręczyciel oraz instytucja finansowa. Dzieje się tak, z reguły, gdy przedmiotem leasingu jest rzecz bądź dobro, które posiada znaczną wartość oraz gdy umowa zawierana jest na długi okres. Przykładem może być leasing, którego przedmiotem są nieruchomości.
Poręczyciel to osoba występująca w transakcji leasingu w przypadku, gdy przyszły korzystający posiada niską zdolność kredytową oraz słabą kondycję finansową. Poręczyciel zabezpiecza dodatkowo spłatę zobowiązań leasingobiorcy. Może nim być zarówno przedsiębiorstwo, jak również osoba fizyczna.
Podmiotem biorącym udział w transakcji leasingu może być również instytucja finansowa bądź bank. W przypadku występowania w umowie leasingu strona ta nosi nazwę finansującego. Podmiot ten finansuje zakup danego dobra, przez leasingodawcę, które ma zostać oddane w leasing leasingobiorcy. Podmiot ten pełni funkcję podmiotu kredytującego działalność leasingodawcy.
Na treść umowy leasingu składają się klauzule, które brzmieniem i sformułowaniem nawiązują i są podobne do leasingu określonego w aktach prawnych - Kodeksie cywilnym. Umowa leasingu może być podzielona na rozdziały i paragrafy. Każda umowa leasingu zawiera podstawowe elementy, takie jak:
data i miejsce podpisania,
określenie stron umowy,
opis przedmiotu umowy,
warunki opłat leasingowych - wysokości oraz harmonogram spłaty,
określenie okresu obowiązywania umowy,
opis zabezpieczenia umowy leasingu,
warunki użytkowania przedmiotu leasingu.
Jednym z ważnych elementów umowy jest określenie czasu jej trwania. Umowę leasingu zawiera się na czas oznaczony. Jest to więc umowa terminowa. Niemożliwe jest zawarcie umowy leasingowej na czas nieokreślony Umowa może być zawarta na okres krótkoterminowy (do 3 lat), średnioterminowy (od 3 do 10 lat) oraz długoterminowy (powyżej 10 lat).
Po podjęciu decyzji o wyborze odpowiedniego przedmiotu i skorzystaniu z leasingu przyszły leasingobiorca przystępuje do wyboru firmy leasingowej. Dokonuje tego w sposób kalkulacji kosztów i przywilejów wynikających z leasingu za pośrednictwem konkretnej firmy. Normalną zasadą konkurencji rynkowej jest to, że jedne firmy są droższe, a inne tańsze. Niektóre oferują jeszcze dodatkowe przywileje, w postaci zniżek na ubezpieczenie, itp.
Zasadniczy elementem procedury leasingowej jest złożenie przez leasingobiorcę wniosku leasingowego. Razem z wnioskiem przyszły korzystający składa u finansującego dokumenty prawne i finansowe oraz wymagane zaświadczenia. Dokumenty te uzależnione są od formy prowadzenia działalności, jednakże te najważniejsze prawie zawsze są takie same.
Do dokumentów prawnych zalicza się:
aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności lub wypis z Krajowego Rejestru Sądowego lub Rejestru Handlowego
zaświadczenie o nadaniu numeru NIP,
zaświadczenie o nadaniu numeru REGON,
inne dokumenty jak: umowa spółki, statut, ksera dowodów wspólników.
Do dokumentów finansowych zalicza się:
zeznanie podatkowe za ubiegły rok,
deklaracje i sprawozdania finansowe za ostatni miesiąc,
inne dokumenty: bilans, rachunek wyników, zeznania podatkowe wspólników.
Oprócz dokumentów prawnych i finansowych do wniosku załącza się aktualne zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami, aktualne zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o niezaleganiu ze składkami ubezpieczeniowymi oraz opinię banku prowadzącego rachunek podstawowy. Do dokumentów składanych wraz ze wnioskiem może być dołączona faktura proforma od zbywcy danego dobra.
Leasingodawca może sam wynegocjować warunki techniczno finansowe przedmiotu leasingu u konkretnego dystrybutora bądź producenta, czego potwierdzeniem jest faktura proforma. Zwraca się on wtedy z nią do leasingobiorcy, który na jej podstawie nabywa dane dobro, w celu oddania go w leasing. Przyszły korzystający może również zwrócić się do leasingodawcy z chęcią zakupu danego przedmiotu i jemu zlecić wybór dostawcy. W przypadku tym możliwe jest skorzystanie z dodatkowych przywilejów, jeśli leasingodawca wybierze dostawcę, z którym często współpracuje i przez co ma preferencje przy zakupie.
Kolejnym etapem jest weryfikacja przez firmę leasingową dokumentów dostarczonych przez korzystającego. Na ich podstawie oceniana jest wiarygodność oraz zdolność do pokrywania zobowiązań przez podmiot starający się o leasing. Firmy leasingowe badają również przeszłość finansową przyszłych korzystających. „Standardy oceny klientów przez firmy leasingowe są podobne do oceny klientów przez banki. Jednakże wymagania firm nie są tak wysokie jak wymagania banków. Procedury muszą być prostsze, liczba wymaganych dokumentów mniejsza, w przeciwnym razie klient nie korzystałby z leasingu, tylko szedł do banku po kredyt. W przypadku gdy zdolność kredytowa przyszłego korzystającego jest zbyt niska, lub umowa ma być zawarta na przedmiot o znacznej wartości i na długi okres wymagane jest wystąpienie poręczyciela, który zabezpiecza spłatę zobowiązań przez leasingobiorcę, w przypadku gdyby miał problemy finansowe.
Po pozytywnej ocenie zdolności kredytowej i chęci udzielenia przez firmę leasingową leasingu leasingobiorcy następuje negocjacja warunków kontraktu, a zwłaszcza terminów i wysokości opłat oraz praw i obowiązków stron umowy. Proces negocjacji i uzgodnień zostaje zakończony podpisaniem umowy leasingowej.
Umowa leasingowa może być sporządzona z udziałem kilku podmiotów. Po pierwsze z udziałem zbywcy, korzystającego i finansującego. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku leasingu pośredniego. Na mocy tej umowy zbywca przenosi własność rzeczy na finansującego, a on na zasadach leasingu oddaje tą rzecz w użytkowanie korzystającemu. Na podstawie tej umowy finansujący zobowiązany jest uregulować należność z tytułu zakupu danego dobra, a korzystający do zapłaty określonych opłat leasingowych. Przedmiot leasingu może zostać dostarczony przez zbywcę finansującemu i oddany korzystającemu do używania lub może zostać bezpośrednio przekazany przez dostawcę do korzystającego.
Drugim rodzajem umowy leasingu jest kontrakt pomiędzy finansującym, a korzystającym. Umowa taka występuje w przypadku leasingu bezpośredniego, kiedy to finansujący jest jednocześnie dostawcą danego dobra, lub w przypadku, gdy zbywca przedmiotu leasingu powiązany jest z finansującym inna transakcją np. sprzedaży. Tak jak w przypadku umowy trójstronnej przedmiot leasingu może zostać przekazany leasingobiorcy przez leasingodawcę (w leasingu bezpośrednim istnieje wyłącznie taka możliwość) lub może zostać przekazany do leasingobiorcy bezpośrednio przez zbywcę.
Niezależnie od rodzaju podpisanej umowy mogą w niej dodatkowo wystąpić takie podmioty jak instytucja finansowa - kredytująca finansującego lub poręczyciel, poręczający korzystającego. Podmioty te mogą także pełnić swą funkcję na podstawie innych umów gospodarczych i nie występować bezpośrednio w umowie leasingu.
Podczas negocjacji warunków umowy ustalane zostają opłaty leasingowe. Wysokości oraz termin płatności opłat leasingowych zostają określone w umowie. Rodzaje opłat przedstawiony został za pomocą rysunku 6.
Opłaty leasingowe
koszty manipulacyjne opłata końcowa
opłata wstępna raty leasingowe
Rysunek 6. Rodzaje opłat leasingowych.
Opłata manipulacyjna jest to prowizja, która zapłacona zostaję leasingodawcy za pokrycie kosztów transakcji oraz przygotowanie umowy. Naliczona ona zostaje w sposób procentowy, w zależności od wartości przedmiotu leasingu. Wysokość tej opłaty wynosi do około 3%, w zależności od firmy leasingowej.
Wraz z opłatą manipulacyjną przy podpisaniu umowy naliczana zostaje opłata wstępna lub tak zwany czynsz inicjalny. Stanowi ona pewną wartość dobra podlegającego leasingowi i wyrażona jest ona w procentach. Jej wysokość uzależniona jest od umowy i możliwości korzystającego. Można ją nazwać „wkładem własnym” w przedmiocie leasingu.
Zarówno koszty manipulacyjne jak i opłata wstępna są pierwszymi pod względem wymagalności opłatami leasingowymi. Regulowane są one najczęściej z góry, wraz z pierwszą ratą leasingową lub jeszcze wcześniej, przed wpłatą pierwszej z rat, w zależności od ustaleń w umowie
Ratą leasingową lub inaczej czynszem leasingowym nazywamy opłaty miesięczne wnoszone najczęściej w jednakowej wysokości i w jednakowych odstępach czasu. Przyjmują one postać opłat seryjnych. Jest to zasadnicza opłata leasingowa za użytkowanie przedmiotu leasingu.
Rata leasingowa składa się z:
części kapitałowej - odpowiadająca spłacie wartości przedmiotu leasingu,
część odsetkowa - pokrywająca koszt zaangażowanego kapitału oraz wynagrodzenie firmy leasingowej.
Typowym elementem leasingu finansowego jest opłata końcowa. Opłata ta zwana jest również opcją wykupu. Jest to wartość, za jaką leasingobiorca może wykupić przedmiot leasingu po zakończeniu umowy. Najczęściej umowa zobowiązuje korzystającego do wykupu dobra leasingu po zakończeniu leasingu, jednakże czasem może on od tego odstąpić. Opłata ta nie występuje w przypadku leasingu operacyjnym gdyż przedmiot leasingu, po wygaśnięciu umowy, zostaje zwrócony leasingodawcy lub umowa zostaje przedłużona. Wartość ta jest najczęściej wyrażona procentowo i jest niższa od aktualnej wartości rynkowej przedmiotu leasingu.
Literatura
Bień W., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Difin, Warszawa 2002
Brandenburg H., Zarządzanie projektami, wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1999,.
Czekaj J., Dresler Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, WN PWN, Warszawa 2005
Dębski W., Teoretyczne aspekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa, WN PWN, Warszawa 2004,
Finanse przedsiębiorstwa, praca zbiorowa pod red. J. Szczepańskiego i L. Szyszko, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007
Gabrusewicz W., Rozwój przedsiębiorstw przemysłowych i jego ocena w gospodarce rynkowej, wyd. AE w Poznaniu, Poznań 1992,
Gigol K., Bank a leasing (finansowanie, zabezpieczenie, dochodzenie należności), TWIGGER, Warszawa 2001
Gigol K., Opłacalność działalności kredytowej banku, TWIGGER, Warszawa 2000,
Gołda M., Leasing, Difin, Warszawa 2002,
Głodek Z., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004
Grzegorczyk W., Finansowanie strategii marketingowych, wyd. Branta, Bydgoszcz - Łódź 2003,
Jog V., Suszyński C., Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, PWE 1993
Kruczalak K., Leasing, Wydawnictwo Prawnicze LEX, Sopot 1999
Leksykon podatku dochodowego od osób fizycznych, wyd. UNIMEX, Wrocław 2009,
Leksykon PWN, WN PWN, Warszawa 2004,
Nowak E., Pielichaty E., Poszwa M., Rachunek opłacalności inwestowania, PWE, Warszawa 1999,
Orłowski T., Nowy Leksykon Ekonomiczny, GRAF-PUNKT, Warszawa 1998,
Okręglicka M., Leasing: aspekty prawne, organizacyjne i ekonomiczne, Difin, Warszawa 2004,
Rutkowski A., Zarządzanie finansami, Warszawa 2007 Sasin W., Nowe zasady leasingu dla przedsiębiorców, Interfart, Łódź 2003,
Skowronek-Mielczarek A., Małe i średnie przedsiębiorstwa: źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa 2005
Szczepankowski P., Finansowanie działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw, Warszawa 2002
Szewc W., Zieleń S., Leasing w świetle prawa cywilnego i podatkowego, Difin, Warszawa 2006,
Towarnicka H., Strategia inwestycyjna przedsiębiorstwa, wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław 1998
Tuczko J., Zrozumieć finanse firmy, Difin, Warszawa 2005
Leksykon PWN, 2004, s.406
Orłowski, 1998, s. 196
Nowak i In., 1999, s.16
Jog, Suszyński, 1993 s.9
H. Brandenburg, Zarządzanie projektami, Gliwice 1999, s. 18.
H. Towarnicka, Strategia inwestycyjna przedsiębiorstwa, Wrocław 1998, s. 34 i s. 38
A. Rutkowski, Zarządzanie finansami, Warszawa 2007, s. 15
W. Gabrusewicz, Rozwój przedsiębiorstw przemysłowych i jego ocena w gospodarce rynkowej, Poznań 1992, s.12
J. Czekaj, Z. Dresler, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Warszawa 2005, s. 14
M. Okręglicka, Leasing: aspekty prawne, organizacyjne i ekonomiczne, Difin, Warszawa 2004, s. 34
A. Skowronek-Mielczarek, Małe i średnie przedsiębiorstwa: źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 22
Finanse przedsiębiorstwa, pod red. J. Szczepańskiego i L. Szyszko, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s. 65
Z. Głodek, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2004, s.105
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Skowronek-Mielczarek, Małe i średnie przedsiębiorstwa: źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa 2005
J. Tuczko, Zrozumieć finanse firmy, Difin, Warszawa 2005, s. 151
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Skowronek-Mielczarek, Małe i średnie przedsiębiorstwa: źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa 2005
W. Dębski, Teoretyczne aspekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Warszawa 2004, s. 282
W. Grzegorczyk, Finansowanie strategii marketingowych, Bydgoszcz - Łódź 2003, s. 72
W. Dębski, Teoretyczne aspekty…, s. 279
W. Dębski, Teoretyczne aspekty …, s. 287
W. Dębski, Teoretyczne aspekty …, s. 291
Z. Głodek, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Polskie Wyd. Ekonomiczne, Warszawa 2004, s. 134
Leksykon podatku dochodowego od osób fizycznych, Wrocław 2009, s 810
W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Warszawa 1998, s. 257-259
Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93
A. Skowronek-Mielczarek , Małe i średnie przedsiębiorstwa: źródła finansowania, C. H. Beck, Warszawa 2005, s. 76-77.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: M. Okręglicka, Leasing: aspekty prawne, organizacyjne i ekonomiczne, Difin, Warszawa 2004, s. 26
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: P. Szczepankowski, Finansowanie działalności gospodarczej małych i średnich przedsiębiorstw, Warszawa 2002, s. 67
M. Okręglicka, Leasing: aspekty prawne, organizacyjne i ekonomiczne, Difin, Warszawa 2004, s. 32
K. Kruczalak, Leasing, Wydawnictwo Prawnicze LEX, Sopot 1999, s. 26-27
Przewodnik po leasingu w Polsce : praca zbiorowa pod red. Adama S. Martowskiego i Mariusza Kośmidra, Fundacja Rozwoju Rachunkowości, Warszawa 2004, s. 42
Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93
Źródło: opracowanie własne na podstawie K. Gigol, Opłacalność działalności kredytowej banku, TWIGGER, Warszawa 2000, s. 108
M. Gołda, Leasing, Difin, Warszawa 2002, s. 61
Przewodnik po leasingu w Polsce : praca zbiorowa pod red. Adama S. Martowskiego i Mariusza Kośmidra, Fundacja Rozwoju Rachunkowości, Warszawa 2004, s. 57
K. Gigol, Bank a leasing (finansowanie, zabezpieczenie, dochodzenie należności), TWIGGER, Warszawa 2001, s. 52
W. Szewc, S. Zieleń, Leasing w świetle prawa cywilnego i podatkowego, Difin, Warszawa, s. 25
K. Gigol, Bank a leasing (finansowanie, zabezpieczenie, dochodzenie należności), TWIGGER, Warszawa 2001, s. 28
W. Sasin, Nowe zasady leasingu dla przedsiębiorców, Interfart, Łódź 2003, s. 18 - 20
Źródło: opracowanie własne
W. Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa, s.283
M. Okręglicka, Leasing: aspekty prawne, organizacyjne i ekonomiczne, Difin, Warszawa 2004, s. 84
1
Inwestycje finansowe
Inwestycje rzeczowe
Inwestycje niematerialne
Podstawowe rodzaje inwestycji
Rysunek 2. Podział inwestycji rzeczowych
Inwestycje rzeczowe
Inwestycje duże -wielozadaniowe
Inwestycje średnie -jednozadaniowe złożone
Inwestycje małe -jednozadaniowe proste
odpisy amortyzacyjne
wewnętrzny
Kapitał własny
Kapitał obcy
Rodzaje kapitału
zewnętrzny
zewnętrzny
nadwyżki finansowe
odpłatne udostępnianie majątku
wyprzedaż zbędnego majątku
wkłady założycielskie
emisja akcji lub udziałów
zwrotny
bezzwrotny
kredyty, pożyczki
emisja dłużnych papierów wartościowych
leasing
środki z funduszy celowych
środki budżetowe
Rysunek 3. Rodzaje kapitału
Kryteria podziału leasingu
Leasing operacyjny
Leasing finansowy
Przedmiot umowy
Zakres przestrzenny
Leasing ruchomości
Leasing nieruchomości
Leasing dóbr konsumpcyjnych
Leasing dóbr inwestycyjnych
Leasing dóbr unikatowych
Leasing krajowy
Leasing międzynarodowy
Leasing o oprocentowaniu stałym
Leasing o oprocentowaniu zmiennym
Leasing złotówkowy
Leasing dewizowy
Oprocentowanie umowy
Waluta umowy
Leasing mokry
Leasing suchy
Zakres usług dodatkowych
Leasing czysty
Leasing pełny
Obciążenie stron nakładami dodatkowymi
Okres trwania umowy
Liczba podmiotów
Charakter prawno-podatkowy leasingu
Leasing bezpośredni
Leasing pośredni
Leasing zwrotny
Leasing krótkoterminowy
Leasing średnioterminowy
Leasing długoterminowy
Instytucja Finansowa/Bank
Poręczyciel
FINANSUJĄCY/
LEASINGODAWCA
KORZYSTAJĄCY/
LEASINGOBIORCA
Umowa leasingu
ZBYWCA