FLAGA UMBRII

http://www.regione.umbria.it/MediaCenter/FE/media/lumbria-000.html

Villa il Pischiello

undefined

Corteo storico del Palio delle Barche

palio-delle-barche

Umbria

● Włochy środkowe, powierzchnia - ok. 8,5 tyś km2 (provincia di Perugia - ok. 6,3 tyś km2, Terni - 2,1 tyś km2); ludność - ok. 900 tyś mieszkańców, zagęszczenie - 106 os/km2. Ujemny przyrost naturalny. Obcokrajowcy - ok. 7% mieszkańców regionu.

● jeden z najmniejszych regionów włoskich, jedyny nie posiadający granic zewnętrznych - morskich lub lądowych, jedyny bez dostępu do morza. Zielone serce Italii

● graniczy na wschodzie i pólnocnym wschodzie z le Marche, na zachodzie i północnym zachodzie z Toskanią, na południu i południowym zachodzie z Lazio. Oggi l'economia della regione basa la sua forza su quattro comparti specifici: industria, artigianato, agricoltura e turismo.

● stolica regionu - Perugia, prowincje - Perugia i Terni, ogółem 92 comuni. Największe pod względem ilości mieszkańców comuni to: Perugia, Terni, Foligno, Citta' di Castello, Spoleto, Gubbio, Assisi, Bastia Umbra, Orvieto, Narni. Liczne kościoły romańskie, pałace miejskie, piękne cykle fresków i niezliczone średniowieczne zaułki. Spoleto, słynące z letniego festiwalu sztuki, oferuje wielką rozmaitość architektury; są tu zabytki rzymskie, budowle średniowieczne i jedne z najstarszych we Włoszech kościoły. Dolina Spoleto jest obszarem rolniczym z wieloma starymi miasteczkami. Asyż i Spoleto, najładniejsze miasta Umbrii, są zarazem najdogodniejszymi bazami do zwiedzania regionu. Oba te klejnoty średniowiecznej architektury trzeba zobaczyć koniecznie, podobnie jak stare centrum Perugii, a także malownicze miasta na wzgórzach - Gubbio, Spello, Montefalco i Todi. Krajobrazy Umbrii są równie piękne, jak i jej miasta - od niesamowitych pustkowi Piano Grande, poprzez majestat gór w Parku Narodowym Monti Sibillini, aż po łagodne okolice Valneriny i plaże nad jeziorem Trazymeńskim.

Umbryjskie dąbrowy, kryształowo czyste strumienie i bogate gleby dostarczają wielu przysmaków. Najważniejsze z nich to pstrągi i trufle, oliwa z oliwek rywalizująca z toskańską, ceniona soczewica z Castelluccio, marynowane mięsa z Nursji i wonne górskie sery. Winnice Torgiano i Montefalco dostarczają wielu cennych gatunków win.

● region posiada własny sztandar, herb i flagę (będzie w slajdach). Herb został utworzony na podstawie prawa z 1973 r. i odnosi się do obchodów Festa dei Ceri - jedno z najstarszych świąt w regionie. Symbol ten wybrano na symbol całego regionu ponieważ zawiera w sobie typowe elementy kultury i historii - religijny i państwowy, chrześcijański i przedchrześcijański, starożytny i współczesny, wiejski i miejski. Herb - trzy czerwone cerie(element lokalnej obrzędowości - rodzaj świecy), otoczone białymi pasami, na srebrnym prostokątnym tle. Nad Gubbio ładnie prezentuje się wzgórze Rocca, gdzie znajduje się Bazylika św. Ubalda - patrona miasta. Można tam zobaczyć jego ciało, a także tzw. „ceri” - trzy duże, cylindryczne przedmioty, z których jeden symbolizuje św. Ubalda, a pozostałe dwa innych świętych. W ramach dorocznego Corsa dei Ceri (15 maja) są one przenoszone przez trzy drużyny z Piazza della Signoria do wspomnianej bazyliki z tym, że zawsze pierwsza przybywa i wygrywa drużyna św. Ubalda. Ten wyścig, oglądany przez tłumy widzów, jest we Włoszech prawie tak słynny jak Palio, natomiast poza ich granicami mało znany. Tu nie ma w ogóle wyboru zawsze jako pierwsza dobiega drużyna świętego Ubalda i nie tylko dlatego ,że jej "świeca" jest około 10 kg lżejsza (ale jakie to ma znaczenie gdy te świece ważą prawie 300 kg!). Tak nakazuje tradycja: pierwsza drużyna św. Ubalda, a ostatnia św. Antoniego, tak drużyny startują, wyprzedzać się nie mogą. Jeżeli chcemy mówić kto jest zwycięzcą- zresztą jest to faktycznie dyskutowane długimi tygodniami po fieście przez mieszkańców Gubbio - to musimy ocenić w jakim stylu dobiegła drużyna, czy nie upadła jej świeca- zdarza się to często gdy pada deszcz i strome kamienne uliczki są niezwykle śliskie - jak była niesiona świeca czy nie za bardzo się pochylała, jak płynnie następowały zmiany w biegu niosących święcę itp. Ważny więc jest styl w jakim drużyny będą biegły. Zwycięzcą jest ten kto zrobił to w lepszym stylu.

Miasteczko Gubbio można "odwiedzić" oglądając słynny włoski serial telewizyjny (o ile się nie mylę i przez polską telewizję czasami nadawany). Mam na myśli serial "Don Matteo". Don Matteo (Terence Hill), ksiądz z Gubbio często pomaga karabinierom rozwiązywać zagadki kryminalne. Akcja filmu zazwyczaj właśnie toczy się w Gubbio.

● geografia - teren górzysty w 53%, pagórkowaty w 41%, niewielki obszar równinny (6%). Zróżnicowane ukształtowanie terenu i krajobrazy - doliny, łańcuchy górskie, wyżyny. Najwyższy punkt regionu znajduje się w pasmie górskim Monte Vettore na granicy z Marche na wysokości 2476 m n.p.m., najniższy zaś punkt regionu znajduje się w dolinie Tybru w gminie Attigliano (96 m n.p.m.). Jego wspaniałe góry, pagórki, jezioro Trazymeńskie, wodospady koło Terni znakomicie reprezentują walory krajobrazowe tego pięknego regionu.

Góry Sybillińskie, a w szczególności płaskowyże: Piano Grande i Piano Perduto, rozdzielone wioską Castelluccio di Norcia, to niezwykła kraina, do której chcę wracać i wracać bez końca. fantastyczne zdjęcia z okresu kwitnienia łąk i pól, tzw. Fioritura lub Fiorita. Fioritura zazwyczaj ma miejsce między końcem maja, a połową lipca. Nigdy jednak nie wiadomo, jakie kwiaty będą dominować, kiedy zakwitną i czy w ogóle kwitnienie będzie obfite. Wszystko zależy od warunków atmosferycznych, naprzemiennych sekwencji deszczu, upału, zimna, suszy? Właśnie to czyni owe zjawisko magicznym i tajemniczym. Zresztą tajemniczość wpisana jest już w samą nazwę gór: Monti Sibillini - pochodzącą od Sybilli - wieszczki, która za swą siedzibę obrała tę część centralnych Apeninów.

● klimat - bardzo zróżnicowany, co wynika z różnicy wysokości. Na równinach i pagórkach - umiarkowany, z letnimi okresami suszy, w obszarach górskich - umiarkowany subkontynentalny, wyżej - chłodniejszy, z obfitymi opadami zwłaszcza wiosną i jesienią. Średnia temperatura zależy od wysokości npm. Średnie temperatury w najcieplejszym miesiącu - lipcu: Terni (średnio 25C), następnie Perugia(23C), Norcia(21C), ale w dolinach zdarza się ponad 40C.

● w latach '70 Umbria została podzielona na 12 obszarów administracyjnych (comprensori), wydzielonych ze względu na pewną odrębność geograficzną, językowo dialektalną i turystyczną. Są to comprensoria :

perugino, ternano, Alta Valtiberina, amerino, assisano (o Valle Umbra Nord), folignate (o Valle Umbra Sud), eugubino-Alto Chiascio, orvietano, spoletino, Trasimeno, tuderte, Valnerina

● parki naturalne (krajobrazowe, narodowe?) - 6 parków w regionie, z tego 5 w prowincji Perugia i jeden w Terni. W tym park jeziora Trasimeno, park wodny Tybru. W 1993 został dodany Parco nazionale dei Monti Sibillini, należący częśćiowo także do le Marche

● Turystyka:

Włosi nazywają Umbrię "zielonym sercem Włoch". I rzeczywiście, region ten można krótko scharakteryzować: lasy, góry, doliny i... pola słonecznikowe. To jedyna prowincja Włoch, która nie ma dostępu do morza i może właśnie, dlatego troszeczkę zapomniana została przez turystów i biura podróży. Większość z nich zatrzymuje się w sąsiadującej Toskanii, przeżywającej ostatnio prawdziwy boom. Ci, którzy docierają do Umbrii to turyści przejezdni, będący zazwyczaj w drodze do Rzymu. Jest też grupa, która decyduje się na wypoczynek w Umbrii, ale wybiera najczęściej najbliższą okolicę Asyżu, Perugii lub jeziora Trasimeno.
Warto dodać, że dzięki filtrowi, jaki stanowi Toskania, kwatery w Umbrii są znacznie tańsze, zaś widoki równie piękne. Jest to jednak region dla ambitnych, ludzi lubiących wędrówki piesze, których nie przeraża odległość do najbliższego sklepu liczona w kilometrach oraz rzadkie rozmieszczenie dyskotek i innych tego typu miejsc rozrywki. Umbria to górzysta lub pagórkowata kraina, mocno zalesiona i mało zaludniona. Obejmuje kilkanaście wzgórz zajętych przez urokliwe miasteczka, które z dala wyglądają bardzo podobnie, jednak przy bliższym poznaniu ukazują indywidualny charakter. Krajobrazy są zdecydowanie różne niż te toskańskie. Umbria jest surowa.

Umbria czasami nazywana jest także Umbra mistica i rzeczywiście "coś" jest w klimatach tych samotnych miasteczek rozsianych po zielonych wzgórzach latem, a rdzawo-żółtych jesienią. "Coś" jest w tych pejzażach, oświetleniu, kolorze nieba i mgiełce lśniącej w dolinach. I może właśnie dlatego ziemia ta także nazywana jest Umbra santa - ziemia świętych. Bo to właśnie ten region Włoch wydał największych i najwięcej świętych niż jakakolwiek inna część tego kraju, ale i całej Europy. To ziemia, która wydała św. Franciszka, św. Benedykta, św. Klarę, św. Walentego i wielu, wielu innych. Nazwa prowincji wywodzi się od tajemniczego plemienia Umbrów, uznanego przez Pliniusza za najstarsze plemię kraju. Jednak wiele miast, takich jak Perugia czy Orvieto, założyli Etruskowie.

● Historia:

Nazwa „Umbria” odnosiła się początkowo do krainy historycznej w antycznej Italii, znajdującej się w środkowej części Półwyspu Apenińskiego. Nazwa regionu używana jest także współcześnie — pochodzi od starożytnego ludu Umbrów, który osiadł tam w VI wieku przed Chr. i był następnie wypierany przez Etrusków w kierunku Apeninów. W I poł. III w. przed Chr. Umbria stopniowo została włączona do państwa Rzymskiego.

Główne miasta w okresie antycznym to Mevania (dziś Bevagna) i Narnia (dziś Narni)

Region był zamieszkały już w okresie prehistorycznym (Neolit). Przedmioty z tego okresu można ogłądać w Museum Archeologicznym w Perugii.

Starożytność:

Umbrowie, Umbri - jedno z plemion italskich, które przybyło pod koniec II tysiąclecia p.n.e. z północy i osiadło w północnej i środkowej Italii. Założyli wiele współczesnych miast Umbrii- dzisiejszej Amelii, Asyżu, Bettony, Citta di Castello, Foligno, Gubbio, Narni,Perugia, Spoleto, Terni, Todi. Potem, razem ze wsrostem potęgi sąsiednich ludów, granice Umbrii zaczęły się zawężać. Najpierw Umbria straciła swoją część zachodnią (dzisiejszą Toskanię) na korzyść Etrusków. Później, w wyniku walk Umbrowie musieli ograniczyć swoje panowanie jedynie do późniejszej Umbrii.

Pozostawali pod wpływem kultury etruskiej. Nie stworzyli jednolitej organizacji plemiennej, na początku III w. p.n.e. ulegli Rzymianom i stali się ich sojusznikami, między innymi jako żołnierze. Rzymianie zakładają kolonie: Senigallia (Sena Gallica, 283 a.C.), Rimini (Ariminum, 268 a.C.), Spoleto (Spoletium 241 a.C.) i inicjują ważne roboty publiczne, m.in. via Flaminia (220 a.C.) między Rzymem i Rimini.

W 90 a.C. Rzymianie przyznają Umbrom prawa, którymi sami dysponują (gli stessi diritti amministrativi e civili dei Romani, ossia lo status di cives romani).

Cesarz August, dzieląc Italię na okręgi administracyjne, stworzył region Umbria, ale nie odpowiadał on dzisiejszym granicom (bez Perugii i Orvieto, ale z terytorium między Senigallia i Rimini).

W czasie wielkiej wędrówki ludów w V w. Umbria podupadła gospodarczo; na jej terenie toczyły się też krwawe bitwy.

Średniowiecze:

po najeździe plemion barbarzyńskich Umbria została zajęta przez Bizancjum, a potem przez Longobardów. W miedzyczasie na jej terytorium rozprzestrzeniło się chrześcijaństwo.

W 571 r. Longobardowie, po podbiciu niziny padańskiej, założyli w Umbrii księstwo Spoleto - formalnie niezależne do 1250 r. Od tego momentu Umbria byłą podzielona między Longobardów (Spoleto) i Bizancjum (korytarz łączący Rzym i Ravennę).

W 774 r. Karol Wielki zajmuje Umbrię i dołącza ją do Królestwa Franków, następnie przekazuje je papiestwu, zachowując nad nimi formalne zwierzchnictwo. Późniejsze walki między Cesarstwem i Kościołem o zwierzchnictwo nad terytorium.

Komuny i signorie

Po upadku cesarstwa Karola Wielkiego Kościól włączył Umbrię do swoich ziem, ale miasta żądały coraz większej niezalezności. Powstały pierwsze wolne komuny, często walczące między sobą o terytoria czy władzę. Gwelfi (za Kościołem) i Gibellini (za cesarzem) - stąd walki m. in. między Perugią a Asyżem i Foligno

XIV w - powstają lokalne signorie, np. dei Monaldeschi ad Orvieto, degli Atti a Todi, dei Vitelli a Città di Castello, dei Gabrielli a Gubbio, degli Anastasi prima e dei Trinci poi a Foligno, e dei Baglioni a Perugia. Rozwijają się w kolejnym wieku w obrębie Państwa Kościelnego, które odzyskało w XIV w kontrolę nad regionem. Miasta do pocz. XVI wieku zachowują jednak swoją wolność i przywileje.

Schyłek niezależności miast

Do końca XVII w Umbria poza głównym nurtem historii Włoch, bo całkowicie podległa papiestwu i pozbawiona wcześniejszej autonomii miast. Miasta wessane przez Państwo Kościelne. Rewolty, ale stłumione.

Historia Współczesna

Koniec władzy Kościoła:

Z oświeceniem i rewolucją francuską także w Umbrii powstają ruchy rewolucyjne przeciw władzy kościelnej. W tym okresie Umbria jest zajęta najpierw przez Francuzów (i przyłączona do Republiki Rzymskiej), a potem staje się częścią cesarstwa Napoleona (stolica: Foligno, potem Spoleto). Po upadku Napoleona Kościól odzyskuje władzę w regionie. Z wejściem trup piemonckich do Perugii (14.08.1860) cały region zostaje dołączony do powstającego Królestwa Włoch. W listopadzie przyłączenie zostaje potwierdzone decyzją mieszkańców w referendum.

Początkowo region zachowuje dawny podział wewnętrzny, w 1927 zostaje utworzona prowincja Terni i prowincja Rieti, przekazana Lacjum.

Podczas grugiej wojny światowej z miast Umbrii ucierpiało najbardziej Terni - ówczesne centrum przemysłowe, w tym hutnictwa. Miasto było bombardowane 108 razy przez Anglików i Amerykanów, co spowodowało tysiące ofiar cywilnych. Bombardowane były także inne miasta. Działał silny ruch partyzancki

Opisy miast:

Asyż (Assisi)
- piękne średniowieczne miasto, pełne uroczych zaułków i placów, jest spadkobiercą dziedzictwa św. Franciszka. Na głównym placu miasta, Piazza del Comune, wznoszą się kolumny Templo di Minerva, fasady świątyni rzymskiej z czasów Augusta. W stojącym naprzeciwko Palazzo Comunale mieści się galeria sztuki z dziełami miejscowych artystów okresu średniowiecza. W miejscu spoczynku św. Franciszka, w dwa lata po jego śmierci w 1228 r., zaczęto wznosić bazylikę. W ciągu następnego stulecia kościoły górny i dolny były ozdabiane przez czołowych artystów tamtych czasów, między innymi przez Cimabuego, Simone Martiniego, Pietra Lorenzettiego oraz Giotta, którego freski ze scenami z życia św. Franciszka należą do najsłynniejszych w całych Włoszech. Bazylika, górująca nad Asyżem, jest jedną z ważniejszych świątyń chrześcijaństwa i w ciągu roku odwiedzają ją rzesze pielgrzymów.

Perugia
- Stare centrum Perugii skupione jest wokół Corso Vanucci - ulicy noszącej imię urodzonego tu malarza Pietra Vannucciego, zwanego Perugino. Na północnym krańcu ulicy wznosi się XV-wieczna katedra. W nawie głównej, na filarze pokrytym zawieszonym wotami umieszczony jest renesansowy obraz "Madonna delle Grazie" pędzla Giannicolo di Paolo. Wizerunek ma ponoć cudowne właściwości, dlatego matki przynoszą tu dzieci po ceremonii chrztu. Za murami miejskimi, przy Borgo XX Giugno stoi San Pietro - najefektowniej dekorowany kościół w Perugii. Najciekawszym elementem wyposażenia wnętrza są drewniane stalle z XVI w.

Gubbio
współzawodniczy z Asyżem o tytuł „najbardziej średniowiecznego” miasta Umbrii. Kręte uliczki i kryte terakotowymi dachówkami domy wyglądają malowniczo na tle porosłych lasami zboczy Apeninów. XIV-wieczna katedra ma ciekawe sklepienie, którego wygięte łuki przywodzą na myśl ręce złożone do modlitwy. Przy Piazza Grande znajduje się Palazzo dei Consoli, w którym mieści się Museo Civico. Najcenniejszym zabytkiem są tzw. tabliczki iguwińskie (250-150 rok p.n.e.). Jest to siedem płytek z brązu zapisanych pismem etruskim oraz łacińskim.

Spoleto
Wielkomiejską atmosferę Spoleto podkreślają znakomite zabytki i Festival dei Due Mondi - jeden z najważniejszych festiwali artystycznych w Europie. Po południowej stronie Piazza del Mercato stoi Arco di Druso - rzymski łuk z I wieku n.e. Koło niego znajduje się kościół Sant'Ansano, którego krypta pokryta jest freskami pochodzącymi z XI-XII w. Niedaleko stąd rozpościera się na kształt wachlarza Piazza del Duomo, przy którym wznosi się XII-wieczna katedra. Apsydę jej barokowego wnętrza pokrywa niedawno odrestaurowany cykl fresków przedstawiających sceny z życia Marii. Najsłynniejszy zabytek miasta to Ponte delle Torri - wspaniały XIV-wieczny akwedukt, zwany też „mostem wież”, mierzący 80 m wysokości.

Montefalco
(„góra sokoła”) wzięło swą nazwę od położenia i rozpościerających się z niego rozległych widoków. Jest to najbardziej malownicze z miasteczek w dolinie Spoleto. Przecinają je wąskie uliczki, w których ledwie mieści się samochód; łatwo nimi przejść z jednego krańca miasta na drugi w pięć minut. Można tu ciekawie spędzić całe przedpołudnie, głównie w Museo Civico. Najcenniejszym eksponatem jest cykl promiennych fresków "Żywot św. Franciszka" Benozza Gozzolego.

Todi
zawieszone na skale ponad doliną Tybru, wywiera ogromne wrażenie. Dawna osada etruska, potem rzymska, zachowała do dziś atmosferę średniowiecznego miasta z kilkoma kościółkami, pałacami i cichymi zaułkami. Większość turystów przyjeżdża tu, by zobaczyć Piazza del Popolo, przy którym stoi katedra zbudowana w XII-XIV w. na miejscu rzymskiej świątyni Apolla.

---