Opracowując odpowiedzi na przykładowe pytania dołożyliśmy wszelkich starań posiłkując się publikacjami fachowymi. Nie uzurpujemy sobie jednak prawa do doskonałości i nieomylności - odpowiedzi mogą być niepełne lub zawierać błędy. Z opracowania korzystasz na własne ryzyko i odpowiedzialność.

Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu do 1 kV.

Podaj określenie instalacji elektrycznych.

Instalacje elektryczne stanowią zespół współpracujących ze sobą urządzeń, aparatów i osprzętu elektrotechnicznego niskiego napięcia, których celem jest doprowadzenie energii elektrycznej z sieci rozdzielczej niskiego napięcia do odbiorników elektrycznych

Podaj podstawowe warunki jakie powinien spełniać system instalacji elektrycznych.

Od instalacji elektrycznych wymaga się by były funkcjonalne, trwałe i estetyczne oraz bezpieczne w użytkowaniu.

Systemy instalacji elektrycznych stosowane w pomieszczeniach;

o charakterze mieszkalnym i ogólnym;

• w rurach instalacyjnych pod tynkiem;

• w rurach instalacyjnych na ścianie i suficie;

• wtynkowe (niezalecane);

• w prefabrykowanych bruzdach

• zatapiane w wielkich płytach

• zatapiane w konstrukcjach monolitycznych

• listwowe (w listwach i kanałach instalacyjnych)

• listwowo - zatapiane

o charakterze ogólnym;

• zunifikowanymi liniami pionowymi ZELP

• wykonane przewodami wielożyłowymi

• w korytkach instalacyjnych

• na drabinkach instalacyjnych

• na wspornikach (półkach)

• na wieszakach prętowych

• w prefabrykowanych kanałach naściennych, sufitowych, podparapetowych, podłogowych

Instalacja i urządzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisów rozporządzenia, przepisów odrębnych dotyczących dostarczania energii, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, a także wymaga Polskich Norm odnoszących się do tych instalacji i urządzeń, powinny zapewniać

1) dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do odbiorników, stosownie do potrzeb użytkowych,

2) ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami,

3) ochronę przed emisja drgań i hałasu powyżej dopuszczalnego poziomu oraz przed szkodliwym oddziaływaniem pola elektromagnetycznego.

Podaj warunki techniczne jakim powinna odpowiadać instalacja elektryczna w obiekcie budowlanym (co najmniej 4)

• złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych,

• oddzielny przewód ochronny PE i neutralny N,

• wyłączniki przeciwporażeniowe różnicowoprądowe,

• wyłączniki nadmiarowe w obwodach odbiorczych,

• połączenia wyrównawcze główne i miejscowe CC, łączące przewody ochronne PE z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,

• zasada prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów,

• żyły przewodów elektrycznych o przekrojach do 10 mm, wykonane wyłącznie z miedzi,

• urządzenia ochrony przeciwpożarowej,

• jako uziomy należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynków, inne metalowe elementy umieszczone w fundamentach stanowiące sztuczny uziom fundamentowy, zbrojenia fundamentów i ścian oraz przewodzące prąd instalacje wodociągowe, pod warunkiem uzyskania zgody jednostki eksploatującej siec wodociągową,

• urządzenia do pomiaru zużycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu łatwo dostępnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencją osób niepowołanych.

• prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku powinno zapewniać bezkolizyjność z innymi instalacjami w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania

• poziome odcinki przewodów elektrycznych i urządzeń iskrzących powinny być usytuowane w odległości co najmniej 0,1 m poniżej poziomych odcinków instalacji gazowych, gdy gęstość gazu jest mniejsza od gęstości powietrza (np. metan), lub powyżej jeżeli gęstość gazu jest większa od gęstości powietrza (np. propan-butan). Przy krzyżowaniu przewody powinny być oddzielone co najmniej o 20 mm,

• przewody i kable elektryczne, należy prowadzić w sposób umożliwiający ich wymianę bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku. Dopuszcza się prowadzenie przewodów elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstwą tynku o grubości co najmniej 5 mm,

• w instalacji elektrycznej w mieszkaniu należy stosować wyodrębnione obwody:

- oświetlenia górnego (sufitowego),

- gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia,

- gniazda wtyczkowego do pralki,

- gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni,

- obwody odbiorników zainstalowanych na stałe

• pomieszczenia w mieszkaniu należy wyposażyć w wypusty oświetleniowe górne (sufitowe) oraz w niezbędną liczbę gniazd wtyczkowych. Instalacja oświetleniowa w pokojach powinna umożliwiać załączanie za pomocą wyłączników wieloobwodowych,

• w budynkach wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej główne, pionowe ciągi instalacji elektrycznej należy prowadzić poza mieszkaniami i pomieszczeniami użytkowymi, w wydzielonych kanałach lub szybach instalacyjnych odpowiadających wymogom Polskich Norm. Oświetlenie i odbiorniki w pomieszczeniach komunikacji ogólnej oraz technicznych i gospodarczych powinny być zasilane z tablic administracyjnych.

Podaj warunki (odległości) układania instalacji elektrycznej przy zbliżeniu i skrzyżowaniu z instalacją gazową w pomieszczeniach obiektu budowlanego

Poziome odcinki przewodów elektrycznych i urządzeń iskrzących powinny być usytuowane w odległości co najmniej 0,1 m poniżej poziomych odcinków instalacji gazowych, gdy gęstość gazu jest mniejsza od gęstości powietrza (np. metan), lub powyżej jeżeli gęstość gazu jest większa od gęstości powietrza (np. propan butan). Przy krzyżowaniu przewody powinny być oddzielone co najmniej o 20 mm

Podaj minimalną grubość tynku jaką należy przykryć przewody elektryczne w obiektach budowlanych.

Dopuszcza się prowadzenie przewodów elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstwa tynku o grubości co najmniej 5 mm.

Jakie obwody instalacji elektrycznych powinny być wyodrębnione w mieszkaniu?

• oświetlenia górnego (sufitowego),

• gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia,

• gniazda wtyczkowego do pralki,

• gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni,

• gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w łazience,

• gniazd wtyczkowych do urządzeń o mocy powyżej 2000W,

• obwody odbiorników zainstalowanych na stałe

Jakie kryteria należy uwzględnić przy doborze przewodów w instalacjach elektrycznych?

• napięcie izolacji,

• najmniejszy przekrój żył ze względu na wytrzymałość mechaniczną,

• obciążalność prądową długotrwałą przewodu,

• spadek napięcia,

• odporność izolacji na szkodliwe oddziaływanie środowiska

Co to jest obciążalność prądowa długotrwała przewodu i od jakich parametrów zależy?

Obciążalność prądowa długotrwała przewodu Iz jest to maksymalna wartość prądu, który może płynąc długotrwale w określonych warunkach bez przekroczenia dopuszczalnej temperatury przewodu

Obciążalność prądowa długotrwała przewodu zależy od rodzaju materiału żyły, rodzaju izolacji, sposobu i miejsca ułożenia

Jakiego rodzaju ochrony muszą być zapewnione przy wykonaniu instalacji elektrycznej w budynkach?

Zastosowanie ochrony przed dotykiem bezpośrednim oraz co najmniej jednego ze środków ochrony przed dotykiem pośrednim

Ochrona przed dotykiem bezpośrednim jest realizowana przez:

• izolowanie części czynnych (izolacja podstawowa),

• obudowy (osłony) o stopniu ochrony co najmniej IP2X,

• wyłączniki ochronne różnicowoprądowe o znamionowym różnicowym prądzie nie większym niż 30 mA, szczególnie w pomieszczeniach mieszkalnych, jako uzupełniający środek ochrony przed dotykiem bezpośrednim.

Ochrona przed dotykiem pośrednim realizowana jest przez:

• zastosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania,

• zastosowanie urządzeń II klasy ochronności.

Podaj zasadę i sposób podłączenia przewodów w gnieździe wtyczkowym ze stykiem ochronnym.

Pojedyncze gniazda wtyczkowe ze stykiem ochronnym należy instalować w takim położeniu, aby styk ten występował u góry. Przewody do gniazd wtyczkowych dwubiegunowych należy przyłączać w taki sposób, aby przewód fazowy był przyłączony do lewego bieguna, a przewód neutralny do prawego bieguna

W przypadku gniazd wtyczkowych podwójnych powinna obowiązywać zasada przyłączania przewodów tak jak dla gniazd wtyczkowych pojedynczych. W związku z powyższym gniazda podwójne powinny mieć krzyżowe połączenia zacisków prądowych tak jak to przedstawiono na rysunku

Nie zaleca się stosowania gniazd wtyczkowych wielokrotnych (podwójnych, potrójnych), w których nie może być realizowany jednakowy układ biegunów względem styku ochronnego PE, taki jak podano wyżej.

Ile wypustów oświetleniowych w instalacji odbiorczej budynku mieszkalnego stanowi graniczną wartość w jednym obwodzie oświetleniowym?

20 wypustów oświetleniowych

Ile gniazd wtyczkowych w instalacji odbiorczej budynku mieszkalnego stanowi graniczną wartość w jednym obwodzie gniazd wtyczkowych?

Liczba gniazd wtyczkowych w jednym obwodzie odbiorczym nie powinna przekraczać 10, gniazda podwójne i potrójne liczy się jako jedno gniazdo.

Podaj minimalne przekroje przewodów w instalacji odbiorczej budynku mieszkalnego (obwody oświetleniowe i gniazd wtyczkowych, odbiorniki wymagające indywidualnego zabezpieczenia)

Obwody oświetlenia i gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia należy wykonać przewodami miedzianymi o przekroju nie mniejszym niż 1,5 mm²

Obwody zasilające wydzielone odbiorniki o większej mocy znamionowej powinny być wykonane przewodami o obciążalności odpowiedniej do ich prądu znamionowego, jednak o przekroju nie mniejszym niż 1,5 mm² Cu.

Podaj zalecane wysokości zabudowy gniazd wtyczkowych w mieszkaniach

• 30 cm pod gotową powierzchnią sufitu (górna strefa instalacyjna),

• 30 cm powyżej gotowej powierzchni podłogi (dolna strefa instalacyjna),

• 100 cm powyżej gotowej powierzchni podłogi (środkowa strefa instalacyjna).

W komentarzu do normy SEP-E-0002 Wytyczne dotyczące wymiarowania i wyposażenia instalacji, znajduje się zapis:

5.2.2.2. Gniazda wtyczkowe i łączniki instalowane ponad powierzchniami pracy powinny być umieszczane w poziomej strefie instalacyjnej na zalecanej wysokości 105 cm ponad gotową powierzchnią podłogi.

5.2.2.3. Gniazda wtyczkowe, łączniki i wypusty przyłączeniowe, które muszą być umieszczone poza zalecanymi strefami instalowania powinny być zasilane liniami biegnącymi prostopadle do najbliżej położonej poziomej strefy instalacyjnej.

Podaj jak powinno się podłączyć przewód neutralno - ochronny w gniazdach wtyczkowych w instalacji TN-C zasilającej urządzenia w I klasie ochronności i wyjaśnij.

W istniejących rozwiązaniach instalacyjnych, gdzie występuje układ sieci TN-C, przewód fazowy należy przyłączać do lewego bieguna, natomiast przewód ochronno-neutralny PEN do styku ochronnego połączonego z prawym biegunem jak to przedstawiono na rysunku

Klasy ochronności. Co oznaczają i ile jest klas ochronności? Sposoby oznaczania i krótkie omówienie charakterystycznych cech danej klasy

0 - ochronę przed porażeniem elektrycznym stanowi izolacja podstawowa; brak zacisku ochronnego. W przypadku uszkodzenia izolacji ochronę przeciwporażeniową powinny zapewnić odpowiednio korzystne warunki środowiskowe, takie jak zainstalowanie poza zasięgiem ręki, izolowanie stanowiska, brak zasięgu ręki uziemionych urządzeń, instalacji oraz elementów konstrukcyjnych Przykłady zastosowania - żyrandole, plafoniery.

I - ochronę przeciwporażeniową przed dotykiem pośrednim w tych urządzeniach wykonuje się łącząc zacisk ochronny urządzenia z przewodem PE, PEN lub bezpośrednio z uziemieniem. Stosowane w pomieszczeniach mieszkalnych, przemysłowych i podobnych. Przykłady zastosowania - silniki elektryczne, rozdzielnice, kuchenki elektryczne, zmywarki itp.

II - w urządzeniach tej klasy ochronności bezpieczeństwo pod względem porażeniowym jest zapewnione przez zastosowanie odpowiedniej izolacji - podwójnej lub wzmocnionej - której zniszczenie jest bardzo mało prawdopodobne; brak zacisku ochronnego. Stosowane we wszystkich warunkach o ile szczegółowe o ile szczegółowe postanowienia dotyczące określonych pomieszczeń i miejsc nie stanowią inaczej. Przykłady zastosowania - elektronarzędzia ręczne, młynki do kawy, lampy biurowe, transformatory ochronne.

III - ochrona przeciwporażeniowa w urządzeniach tej klasy ochronności jest zapewniona przez zasilanie ich napięciem z zakresu napięciowego o wartości nie przekraczającej w danych warunkach napięcia granicznego dopuszczalnego. Zasilanie napięciem bardzo niskim w układzie SELV lub PELV. Są stosowane we wszystkich warunkach. Przykłady zastosowania - przenośne lampy oświetleniowe, zabawki elektryczne, elektronarzędzia ręczne.

Podaj ile jest stref ochronnych i podaj odległości stref wymaganych w pomieszczeniach wyposażonych w wannę

Strefa 0 jest wnętrzem wanny lub basenu natryskowego,

Strefa 1 jest ograniczona płaszczyznami: pionową - przebiegającą wzdłuż zewnętrznej krawędzi obrzeża wanny, basenu natryskowego lub w odległości 0,60 m od prysznica w przypadku braku basenu natryskowego oraz poziomą -przebiegającą na wysokości 2,25 m od poziomu podłogi.

Strefa 2 jest ograniczona płaszczyznami: pionową - przebiegającą w odległości 0,60 m na zewnątrz od płaszczyzny ograniczającej strefę 1 oraz poziomą przebiegającą na wysokości 2,25 m od poziomu podłogi.

Strefa 3 jest ograniczona płaszczyznami: pionową - przebiegającą w odległości 2,40 m na zewnątrz od płaszczyzny ograniczającej strefę 2 oraz poziomą przebiegającą na wysokości 2,25 m od poziomu podłogi

Podaj opis przewodów instalacyjnych do 1 kV: 1) YDY żo, 2) OMYżo

1) przewód miedziany, o izolacji i w osłonie z polwinitu z żyłą przewodu ochronnego o izolacji zielonożółtej

2) przewód oponowy mieszkaniowy miedziany o izolacji polwinitu z żyłą przewodu ochronnego o izolacji zielonożółtej

Jakie pomiary kontrolne powinny być przeprowadzone przed przyjęciem instalacji elektrycznej do eksploatacji?

• ciągłość przewodów ochronnych, w tym głównych i dodatkowych połączeń wyrównawczych,

• rezystancji izolacji instalacji elektrycznej,

• ochrony przez oddzielenie od siebie obwodów (przez pomiar rezystancji),

• rezystancji podłogi i ściany,

• rezystancji uziomu;

• samoczynnego wyłączenia zasilania,

• sprawdzanie działania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych

• próbę biegunowości (sprawdzić czy wszystkie łączniki są włączone jedynie w przewody fazowe)

• próba wytrzymałości elektrycznej;

• próba działania;

• sprawdzenie skutków cieplnych;

• pomiar spadku napięcia.

Co powinny kontrolować osoby prowadzące eksploatację instalacji elektrycznych?

• pełnienie dyżurów zmianowych i wykonywanie czynności łączeniowych,

• usuwanie zakłóceń (np. wymiana wkładek topikowych, łączników itp.),

• okresowe oględziny i przeglądy instalacji,

• pomiary napięć i obciążeń,

• remonty instalacji

Podaj termin i zakres oględzin instalacji elektrycznych.

Oględziny instalacji należy przeprowadzać nie rzadziej, niż co 5 lat.

W zakres oględzin instalacji elektrycznej wchodzi sprawdzenie stanu:

• widocznych części przewodów, izolatorów i ich zamocowania

• dławików uszczelniających w miejscu wprowadzenia przewodów do odbiorników, skrzynek przyłączeniowych i sprzętu,

• osłon przed uszkodzeniami mechanicznymi przewodów,

• ochrony przeciwporażeniowej,

• urządzeń sterujących, zabezpieczających i automatyki,

• stan napisów i oznaczeń, tablic ostrzegawczych

Podaj termin i zakres przeglądów instalacji elektrycznych.

Terminy i zakres wykonywania przeglądów instalacji powinien wynikać z przeprowadzonych oględzin. Przeglądy instalacji powinny obejmować w szczególności:

• szczegółowe oględziny,

• sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej,

• czynności konserwacyjne i naprawy zapewniające poprawną pracę instalacji,

• pomiary i próby eksploatacyjne

- pomiar napięć i obciążeń;

- sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciwporażeniowej;

- pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych;

- sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej;

- pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji.

Podaj ogólne warunki bezpiecznej pracy przy eksploatacji instalacji elektrycznych.

Do podstawowych warunków bezpiecznej pracy przy instalacjach elektrycznych zalicza się:

• prawidłowe wykonanie instalacji z przystosowaniem do warunków otoczenia,

• utrzymanie instalacji w dobrym stanie technicznym,

• posiadanie przez pracowników odpowiednich kwalifikacji zawodowych oraz ich uczestnictwo w szkoleniach z zakresu BHP i ppoż.,

• stosowanie sprzętu ochronnego oraz ubrań roboczych i ochronnych

• stosowanie się do wymagań przepisów, zakresów obowiązków, instrukcji zakładowych, BHP i ppoż.

Jakie prace w instalacjach elektrycznych mogą być wykonywane „pod napięciem”?

• wymianie wkładek bezpiecznikowych i żarówek,

• próbach i pomiarach, przy których wymagane jest istnienie napięcia,

• inne prace, dla których opracowane są specjalne instrukcje

Kiedy przerwę w instalacji traktujemy, jako widoczną przerwę izolacyjną?

Za przerwę izolacyjną uważa się:

• otwarte zestyki łącznika

• wyjęte wkładki bezpiecznikowe,

• zdemontowanie części obwodu zasilającego,

• przerwanie ciągłości połączenia obwodu zasilającego w łącznikach o obudowie zamkniętej, stwierdzone w sposób jednoznaczny w oparciu o położenie wskaźnika odwzorowującego otwarcie łącznika.

Podaj minimalne odległości od obiektów i minimalną głębokość montażu uziomów poziomych instalacji piorunochronnej

Uziomy poziome należy układać na głębokości nie mniejszej niż 0,6 m i w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi obiektu budowlanego

Podaj minimalne głębokości (najniższej i najwyższej części) pogrążonego w gruncie uziomu pionowego instalacji piorunochronnej

• uziomy poziome należy układać na głębokości nie mniejszej niż 0,6 m i w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi obiektu budowlanego;

• uziomy zarówno poziome jak i pionowe powinny być układane w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od wejść do budynków, przejść dla pieszych oraz metalowych ogrodzeń;

• odległość kabli od uziomu piorunochronnego nie powinna być mniejsza niż 1 m

W jakim czasie powinna być prowadzona okresowa kontrola eksploatacyjna urządzenia piorunochronnego (instalacji piorunochronnej)?

Badania okresowe należy wykonywać nie rzadziej, niż co 5 lat lub w przypadku przebudowy albo zmiany funkcji budynku dla obiektów objętych ochroną podstawową oraz raz do roku przed okresem burzowym, nie później jednak niż do 30 kwietnia - dla obiektów w których zastosowano ochronę obostrzoną

Na czym polega okresowa kontrola instalacji piorunochronnej i jak często ją się przeprowadza?

Kontrolę okresową przeprowadza się w terminach podanych w odpowiedzi na poprzednie pytanie. W zakres badań okresowych urządzeń piorunochronnych wchodzą:

• oględziny części nadziemnej,

• sprawdzenia ciągłości połączeń części nadziemnej,

• pomiar rezystancji uziemienia,

• sprawdzenie stanu uziomów po ich odkopaniu

Objaśnij oznaczenie kabla YAKY 0,6/1 kV 4x50 mm²

Kabel (K) elektroenergetyczny aluminiowy (A), o izolacji polwinitowej (Y), w powłoce polwinitowej (Y), na napięcie 0,6/1 kV, z czterema żyłami roboczymi o przekroju 50 mm2 każda,

Objaśnij oznaczenie kabla YKY 0,6/1 kV 4x50 mm²

Kabel (K) elektroenergetyczny miedziany, o izolacji polwinitowej (Y), w powłoce polwinitowej (Y), na napięcie 0,6/1 kV, z czterema żyłami roboczymi o przekroju 50 mm2 każda,

Objaśnij oznaczenie kabla YAKXS 0,6/l kV 4x50 mm²

Kabel (K) elektroenergetyczny aluminiowy (A), o izolacji z polietylenu (X) usieciowanego (S), w powłoce polwinitowej (Y), na napięcie 0,6/1 kV, z czterema żyłami roboczymi o przekroju 50 mm2 każda,

W jaki sposób należy układać kable niskiego napięcia bezpośrednio w ziemi

Układanie kabli powinno być wykonane w sposób wykluczający ich uszkodzenie przez zginanie, skręcanie, rozciąganie itp.

Kable w ziemi należy układać na dnie wykopu, jeżeli grunt jest piaszczysty, w pozostałych przypadkach kable należy układać na warstwie piasku o grubości co najmniej 10 cm. Ułożone kable należy zasypać warstwą piasku o grubości co najmniej 10 cm, następnie warstwą rodzimego gruntu o grubości co najmniej 15 cm, a następnie przykryć folią z tworzywa sztucznego w kolorze niebieskim. Odległość folii od kabla powinna wynosić co najmniej 25 cm.

Jaka powinna być temperatura otoczenia przy układaniu kabla do 1kV w ziemi?

Temperatura kabla przy układaniu nie powinna być niższa od wielkości podanych przez producenta

Temperatura otoczenia i kabla przy układaniu nie powinna być niższa niż:

a) 4º C - w przypadku kabli o izolacji papierowej o powłoce metalowej

b) 0º C - w przypadku kabli o izolacji i powłoce z tworzyw sztucznych

W przypadku kabli o innej konstrukcji niż wymienione w pozycji a) i b) temperatura otoczenia i układanego kabla - wg ustaleń wytwórcy.

Wzrost temperatury otoczenia układanego kabla na dowolnie małym odcinku trasy kablowej powodowany przez sąsiednie źródła ciepła, np. rurociąg cieplny, nie powinien przekraczać 5º C

Ile powinna wynosić minimalna głębokość ułożenia kabli niskiego napięcia w ziemi?

• 50 cm w przypadku kabli ułożonych pod chodnikiem, przeznaczonych do oświetlenia ulicznego, do zasilania prześwietlonych znaków drogowych i sygnalizacji ruchu ulicznego.

• 70 cm — w przypadku pozostałych kabli o napięciu znamionowym do 1 kV, z wyjątkiem kabli ułożonych w ziemi na użytkach rolnych,

• 90 cm - na użytkach rolnych

Ile powinny wynosić zapasy kabla niskiego napięcia w wykopie? (Na falistość, przy mufie, głowicy, tunelu i kanale)

Kable powinny być ułożone w wykopie linią falistą z zapasem (1-3)% wystarczającym do skompensowania możliwych przesunięć gruntu.

Przy mufach zaleca się pozostawić zapas kabli po obu stronach mufy, łącznie nie mniej niż: 1 m.

Przy wprowadzeniu kabli do głowic, tuneli i kanałów zapas kabla powinien wynosić 2,5 m.

Co należy sprawdzić po ułożeniu kabla niskiego napięcia w ziemi i zamontowaniu osprzętu ale przed zasypaniem?

Przed zasypaniem kabla należy sprawdzić:

• czy ułożony kabel jest zgodny z dokumentacją techniczną,

• odległości między kablami i mufami,

• promienie łuków kabla na załamaniach trasy,

• czy na prostych odcinkach kabel jest ułożony linią falistą,

• czy zamontowany osprzęt jest zgodny z dokumentacją techniczną,

• uszczelnienie rur i innych przepustów

• oznaczenie kabli (liczba opasek i napisów na nich),

• sprawdzić ciągłość żył i powłok metalowych kabli,

• sprawdzić zgodność faz na obu końcach linii,

• wykonać pomiar rezystancji izolacji kabli.

Jakie warunki muszą być spełnione, aby można było załączyć linię kablową pod napięcie, jeżeli była wyłączona z ruchu ponad 30 dni?

Załączenie linii pod napięcie przy przerwie w ruchu trwającej ponad 30 dni może nastąpić po sprawdzeniu rezystancji izolacji linii i uzyskaniu zadowalających wyników.

Kiedy można przekładać i przesuwać kable elektroenergetyczne?

Przekładanie lub przesuwanie kabli będących pod napięciem jest niedozwolone i powinno być dokonywane po wyłączeniu napięcia oraz rozładowaniu i uziemieniu kabla.

Jak należy gasić palące się kable?

Palące się kable należy gasić piaskiem lub za pomocą gaśnicy proszkowej bądź śniegowej, po wyłączeniu napięcia

Kto może wykonywać próby i pomiary przy liniach kablowych?

Próby i pomiary mogą wykonywać wyłącznie pracownicy, którzy posiadają świadectwo kwalifikacyjne serii E z upoważnieniem do wykonywania pomiarów.

Czy załączenie linii kablowej wyłączonej ze względów ruchowych na okres nie przekraczający 30 dni wymaga uprzedniego wykonania jakichkolwiek badań?

Załączenie linii wyłączonej ze względów ruchowych na okres do 30 dni nie wymaga wykonania jakichkolwiek badan, jeżeli przy samej linii lub w pobliżu jej trasy nie wykonywano żadnych prac.

Jakie próby należy wykonać przed załączeniem linii kablowej jeżeli wykonywano na niej naprawy lub usuwano uszkodzenia?

Załączenie linii po usunięciu uszkodzeń może być dokonane po sprawdzeniu ciągłości żył, zgodności faz, rezystancji izolacji, wykonaniu próby napięciowej linii z wynikami pozytywnymi.

Jaka powinna być zachowana odległość gałęzi drzew od przewodów elektroenergetycznej linii napowietrznej niskiego napięcia?

1 m - w przypadku linii, o napięciu do 1 kV,

Podaj zasady organizacji prac wymagających wchodzenia na słupy.

Do poruszania się po żelbetowych słupach należy posługiwać się specjalnymi słupołazami lub też metalowymi szczeblami wykonanymi z odcinków rur. Szczeble takie przetyka się przez otwory pozostawione w słupie, Po konstrukcjach wsporczych stalowych można poruszać się wykorzystując istniejące przewiązki lub skratowania. Przy wykonywaniu robót na konstrukcjach wsporczych należy bezwzględnie ubezpieczyć się pasem bezpieczeństwa.

Podaj miejsca zabudowy oraz kolejne czynności, jakie należy wykonać przy zakładaniu ochronnych uziemień przenośnych.

Przenośne uziemienia muszą być założone po obu stronach miejsca pracy, przy czym co najmniej jeden uziemiacz winien być widoczny z miejsca pracy. W razie zasilania urządzenia w miejscu pracy z wielu linii zasilających należy uziemić wszystkie linie zasilające.

Przy zakładaniu uziemiaczy przenośnych należny w pierwszej kolejności dokręcić zacisk uziemiający do uziomu, a następnie przy pomocy drążka izolacyjnego założyć zaciski fazowe na szyny lub przewody zapewniające pewny styk. Przy zdejmowaniu należny zachować kolejność odwrotną. Przy zakładaniu uziemiaczy w urządzeniach powyżej 1 kV powinno się stosować okulary i hełmy ochronne.

Co nazywamy miejscem pracy na linii napowietrznej?

Jakie prace na liniach napowietrznych można wykonywać jednoosobowo?

Przy eksploatacji linii napowietrznych, jednoosobowo wykonywać można tylko następujące prace:

• oględziny linii,

• kontrola, drobne naprawy i konserwacja dolnych części konstrukcji wsporczych,

• wymiana tablic ostrzegawczych i numeracyjnych.

Jakie prace na liniach napowietrznych niskiego napięcia można wykonywać bez wyłączenia jej spod napięcia?

• nie wymagających zbliżenia się na odległość mniejszą od określonej "w pobliżu napięcia",

• wymianie w urządzeniach o napięci do 1kV wkładek bezpiecznikowych i żarówek,

• próbach i pomiarach, przy których wymagane jest istnienie napięcia,

• inne prace, dla których opracowane są specjalne instrukcje,

Jaka jest maksymalna wartość rezystancji uziemienia ograniczników przepięć (odgromników) zabudowanych na linii napowietrznej niskiego napięcia?

Rezystancja uziemienia ograniczników przepięć nie powinna przekraczać 10om

Objaśnij zasadę działania wyłącznika różnicowoprądowego.

Zasada działania wyłącznika zmiennoprądowego polega na pomiarze sumy prądów pobieranych przez odbiornik. W czasie normalnej pracy suma geometryczna prądów jest równa zeru. W przypadku uszkodzenia izolacji w stosunku do metalowej obudowy odbiornika część prądu zwanego prądem upływowym popłynie do źródła omijając przewody objęte rdzeniem i suma geometryczna prądów nie będzie równa zeru,

Urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV.

Jakie obostrzenia stosuje się w liniach napowietrznych średniego napięcia i kiedy są one stosowane?

W liniach napowietrznych o napięciu powyżej 1 kV stosowane są trzy stopnie obostrzeń (1°, 2°, 3°). W liniach o napięciu do 1 kV stosuje się tylko jeden stopień obostrzenia. Stopień obostrzenia zależy od ważności obiektu, z którym elektroenergetyczna linia napowietrzna się krzyżuje lub do którego się zbliża. Wykonanie obostrzeń dotyczy przewodów, izolatorów, słupów, zawieszenia przewodów i ich uchwycenia oraz naprężenia.

Linie napowietrzne wymagają obostrzeń w przypadku skrzyżowań lub zbliżeń przykładowo do następujących obiektów:

• ulic i dróg publicznych,

• linii kolejowych,

• wód spławnych (rzeki, stawy),

• linii elektroenergetycznych i telefonicznych,

• budynków,

• rurociągów naziemnych.

Jakie czynności wchodzą w zakres oględzin linii napowietrznych średniego napięcia?

Podczas przeprowadzania oględzin linii napowietrznych sprawdza się w szczególności:

• stan konstrukcji wsporczych, fundamentów i izbic;

• stan przewodów i ich osprzęt;

• stan elementów ochrony przeciwporażeniowej i odgromowej;

• stan odcinków kablowych sprawdzanej linii napowietrznej;

• stan izolacji linii i łączników;

• stan oznaczeń identyfikacyjnych, oraz zgodność oznaczeń z dokumentacją techniczną;

• zachowanie prawidłowej odległości przewodów od ziemi, zarośli, gałęzi drzew oraz obiektów znajdujących się w pobliżu linii oraz wymaganych obostrzeń przy skrzyżowaniach i zbliżeniach linii z innymi obiektami;

• prowadzeniu w pobliżu lub pod linią prac ziemnych lub budowlanych oraz występowanie odkształceń ziemi;

• zachowanie odpowiedniej odległości od składowisk materiałów łatwo zapalnych;

• wpływ na konstrukcję linii działania wód lub osiadania gruntu.

Jaki często należy przeprowadzać oględziny linii napowietrznych do 110 kV?

Nie rzadziej niż raz na 5 lat.

W jaki sposób wykonuje się oględziny linii napowietrznej średniego napięcia i ile osób ma uczestniczyć w oględzinach?

Oględziny polegają na obserwacji i ocenie elementów linii bez wchodzenia na słupy i bez wykonywania pomiarów. Oględziny powinny być wykonywane w miarę możliwości podczas ruchu sieci, w zakresie niezbędnym do ustalenia jej zdolności do pracy. Oględziny można wykonać jednoosobowo.

Jaka powinna być zachowana odległość gałęzi drzew od przewodów elektroenergetycznej linii napowietrznej średniego napięcia?

U - napięcie znamionowe linii elektroenergetycznej, w kilowoltach,

s - wielkość przyrostu pięcioletniego, właściwego dla gatunku i siedliska drzewa, w metrach.

Podaj zasady organizacji prac wymagających wchodzenia na słupy.

Do poruszania się po żelbetowych słupach należy posługiwać się specjalnymi słupołazami lub też metalowymi szczeblami wykonanymi z odcinków rur. Szczeble takie przetyka się przez otwory pozostawione w słupie, Po konstrukcjach wsporczych stalowych można poruszać się wykorzystując istniejące przewiązki lub skratowania. Przy wykonywaniu robót na konstrukcjach wsporczych należy bezwzględnie ubezpieczyć się pasem bezpieczeństwa.

Jakie prace na liniach napowietrznych można wykonywać jednoosobowo?

• oględziny linii,

• kontrola, drobne naprawy i konserwacja dolnych części konstrukcji wsporczych,

• wymiana tablic ostrzegawczych i numeracyjnych.

Co nazywamy miejscem pracy na linii napowietrznej?

Podaj miejsca zabudowy oraz kolejne czynności, jakie należy wykonać przy zakładaniu ochronnych uziemień przenośnych.

Przenośne uziemienia muszą być założone po obu stronach miejsca pracy, przy czym co najmniej jeden uziemiacz winien być widoczny z miejsca pracy. W razie zasilania urządzenia w miejscu pracy z wielu linii zasilających należy uziemić wszystkie linie zasilające.

Przy zakładaniu uziemiaczy przenośnych należny w pierwszej kolejności dokręcić zacisk uziemiający do uziomu, a następnie przy pomocy drążka izolacyjnego założyć zaciski fazowe na szyny lub przewody zapewniające pewny styk. Przy zdejmowaniu należny zachować kolejność odwrotną. Przy zakładaniu uziemiaczy w urządzeniach powyżej 1 kV powinno się stosować okulary i hełmy ochronne.

Objaśnij oznaczenie kabla YHAKXS 1x120/50 mm² 12/20 kV

Kabel elektroenergetyczny (K) aluminiowy (A), żyła robocza 120 mm2 ekranowana (H), w izolacji z polietylenu (X) usieciowanego (S), w powłoce polwinitowej (Y), z żyłą powrotną 50 mm2, na napięcie 12/20 kV,

Kiedy można przekładać i przesuwać kable elektroenergetyczne?

Przekładanie lub przesuwanie kabli będących pod napięciem jest niedozwolone i powinno być dokonywane po wyłączeniu napięcia oraz rozładowaniu i uziemieniu kabla.

Ile powinna wynosić minimalna głębokość ułożenia kabli o napięciu pracy powyżej 1 kV w ziemi?

80 cm — w przypadku kabli o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, lecz nie przekraczającym 15 kV, z wyjątkiem kabli ułożonych w ziemi na użytkach rolnych,

90 cm — w przypadku kabli o napięciu znamionowym do 15 kV ułożonych w ziemi na użytkach rolnych,

100 cm — w przypadku kabli o napięciu znamionowym wyższym niż 15 kV.

W jaki sposób należy układać kable średniego napięcia bezpośrednio w ziemi

Układanie kabli powinno być wykonane w sposób wykluczający ich uszkodzenie przez zginanie, skręcanie, rozciąganie itp.

Kable w ziemi należy układać na dnie wykopu, jeżeli grunt jest piaszczysty, w pozostałych przypadkach kable należy układać na warstwie piasku o grubości co najmniej 10 cm. Ułożone kable należy zasypać warstwą piasku o grubości co najmniej 10 cm, następnie warstwą rodzimego gruntu o grubości co najmniej 15 cm, a następnie przykryć folią z tworzywa sztucznego w kolorze czerwonym. Odległość folii od kabla powinna wynosić co najmniej 25 cm.

Kto może wykonywać próby i pomiary przy liniach kablowych?

Próby i pomiary mogą wykonywać wyłącznie pracownicy, którzy posiadają świadectwo kwalifikacyjne serii E z upoważnieniem do wykonywania pomiarów.

Co należy sprawdzić po ułożeniu kabla średniego napięcia w ziemi i zamontowaniu osprzętu ale przed zasypaniem?

Przed zasypaniem kabla należy sprawdzić:

• czy ułożony kabel jest zgodny z dokumentacją techniczną,

• odległości między kablami i mufami,

• promienie łuków kabla na załamaniach trasy,

• czy na prostych odcinkach kabel jest ułożony linią falistą,

• czy zamontowany osprzęt jest zgodny z dokumentacją techniczną,

• uszczelnienie rur i innych przepustów

• oznaczenie kabli (liczba opasek i napisów na nich),

• sprawdzić ciągłość żył i powłok metalowych kabli,

• sprawdzić zgodność faz na obu końcach linii,

• wykonać pomiar rezystancji izolacji kabli.

Ile powinny wynosić zapasy kabla na napięcie większe od 1 kV w wykopie? (Na falistość, przy mufie, głowicy, tunelu i kanale)

Kable powinny być ułożone w wykopie linią falistą z zapasem (1-3% długości wykopu) wystarczającym do skompensowania możliwych przesunięć gruntu.

Przy mufach zaleca się pozostawić zapas kabli po obu stronach mufy, łącznie nie mniej niż:

5 m — w przypadku kabli olejowych o napięciu znamionowym 110 kV,

4m — przypadku kabli o izolacji papierowe nasyconej lub z tworzyw sztucznych, o napięciu znamionowym 15-40 kV,

3 m — w przypadku kabli o izolacji papierowej nasyconej lub z tworzyw sztucznych o napięciu znamionowym od 1 kV do 10 kV,

Przy wprowadzeniu kabli do głowic, tuneli i kanałów zapas kabla powinien wynosić połowę wartości podanych wyżej z dodaniem 2 m.

Jakie warunki muszą być spełnione, aby można było załączyć linię kablową pod napięcie, jeżeli była wyłączona z ruchu ponad 30 dni?

Załączenie linii pod napięcie przy przerwie w ruchu trwającej ponad 30 dni może nastąpić po sprawdzeniu' rezystancji izolacji linii i uzyskaniu zadowalających wyników.

Ile osób musi uczestniczyć w oględzinach linii kablowej średniego napięcia?

Oględziny wykonuje się w formie obchodów tras linii kablowych bez wyłączenia linii spod napięcia Oględziny widocznych części kabla bez wchodzenia na słupy i do stacji można wykonać jednoosobowo, oględziny w kanałach i tunelach - dwuosobowo.

W jaki sposób wykonuje się ochronę przeciwporażeniowa podstawową w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV?

Ochronę podstawową w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV wykonuje się w sposób następujący:

• każde urządzenie elektroenergetyczne, jako całość i w swoich częściach powinno posiadać odpowiednią wytrzymałość elektryczną izolacji wynikającą z napięcia znamionowego urządzenia,

• części znajdujące się pod napięciem zarówno gołe, jak i izolowane, powinny być przez swoją budowę i usytuowanie zabezpieczone przed dotykiem.

W jaki sposób wykonuje się ochronę przeciwporażeniową dodatkowa w urządzeniach o napięciu powyżej 1 kV?

W urządzeniach o napięciu wyższym niż 1 kV, ochronę przeciwporażeniową dodatkową wykonuje się przez zastosowanie uziemień ochronnych polegających na uziemieniu części przewodzących, nie należących do obwodu elektrycznego.

Dla zmniejszenia zagrożenia porażeniowego łącznie z uziemieniem ochronnym można stosować uzupełniające środki ochrony w postaci:

• izolacji stanowisk,

• powłok elektroizolacyjnych,

• wstawek izolacyjnych w elementach przewodzących,

• ogrodzeń

Jakie części urządzeń o napięciu powyżej 1 kV podlegają uziemieniu ochronnemu?

Uziemieniu ochronnemu podlegają następujące części urządzeń:

• obudowy, osłony, kadłuby i podstawy maszyn elektrycznych, transformatorów, łączników i innych urządzeń,

• elementy napędów i urządzeń pomocniczych do obsługi urządzeń rozdzielczych, jeżeli nie mają połączeń z częściami uziemiającymi,

• stanowiska obsługi, pomosty montażowe i drabiny zamocowane na stałe,

• konstrukcje i osłony rozdzielnic,

• konstrukcje stacji elektroenergetycznych,

• słupy linii napowietrznych ze stali lub betonu zbrojonego,

• uzwojenia wtórne przekładników,

• głowice kablowe, powłoki, pancerze i żyły powrotne kabli oraz osłony przewodów,

• ogrodzenia, bariery i osłony zainstalowane na stałe,

• podstawy izolatorów zamocowanych na nie uziemionych konstrukcjach,

• rurociągi.

Jakich elementów urządzeń powyżej 1 kV nie uziemia się?

Nie uziemia się następujących elementów metalowych:

• ruchomych lub zdejmowanych drzwi, barier, ogrodzeń i osłon posiadających co najmniej dwa przewodzące umocowania na uziemionych konstrukcjach,

• metalowych obudów, kanałów i konstrukcji wsporczych na których ułożone są kable z uziemionymi pancerzami lub powłokami.

Co to jest transformator?

Transformator jest to urządzenie elektroenergetyczne przetwarzające energię elektryczną o danych parametrach na energię elektryczną o innych parametrach, za pomocą pola elektromagnetycznego bez udziału ruchu. Przy przetwarzaniu uzyskuje się zmianę napięcia i prądu przy stałej wartości częstotliwości

Jakie są podstawowe elementy transformatora?

Podstawowymi elementami transformatora są: rdzeń oraz uzwojenia pierwotne i wtórne.

Jak dzielimy transformatory ze względu na rodzaj czynnika chłodzącego?

Ze względu na rodzaj czynnika chłodzącego transformatory dzielimy na dwie grupy:

• transformatory powietrzne tak zwane suche chłodzone powietrzem. Transformatory te najczęściej chłodzone są w obiegu otwartym, to znaczy takim w którym powietrze chłodzące pobierane jest bezpośrednio z otoczenia transformatora,

• transformatory olejowe chłodzone olejem. Transformatory olejowe są umieszczone w kadzi wypełnionej olejem

Jakie rodzaje połączeń uzwojeń rozróżnia się w transformatorach trójfazowych?

W transformatorach trójfazowych rozróżnia się trzy rodzaje połączeń uzwojeń w trójkąt, w gwiazdę, w zygzak.

Co to jest prąd jałowy transformatora?

Prąd jałowy transformatora jest to prąd płynący w uzwojeniu pierwotnym przy otwartym uzwojeniu wtórnym.

W jakich terminach przeprowadza się oględziny transformatorów i co powinny obejmować?

Oględziny transformatorów powinny być wykonywane w terminach określonych w instrukcji eksploatacji, jednak nie rzadziej niż:

• raz w czasie zmiany w stacjach ze stałą obsługą,

• raz w miesiącu w stacjach bez stałej obsługi o górnym napięciu 110 kV i wyższym,

• nie rzadziej niż raz w roku w stacjach bez stałej obsługi o napięciu górnym niższym niż 110 kV i powinny głównie obejmować:

• stan napisów i oznaczeń informacyjno-ostrzegawczych,

• stan transformatorów i aparatury pomocniczej,

• gotowość ruchową transformatorów rezerwowych,

• działanie przyrządów kontrolno-pomiarowych i rejestrujących,

• poziom oleju i ewentualne wycieki,

• działanie oświetlenia elektrycznego komór,

• stan dróg, przejść, ogrodzeń i zamknięć,

• stan urządzeń grzewczych i wentylacyjnych,

• stan izolatorów.

W jakich terminach przeprowadza się przeglądy transformatorów i jaki powinien być ich zakres?

Terminy i zakres przeglądów transformatorów powinny wynikać z przeprowadzonych oględzin oraz oceny stanu technicznego transformatorów, jednak nie rzadziej niż co 10 lat dla transformatorów o mocy od 0,1 do 1,6 MVA hermetyzowanych.

Przegląd transformatorów powinien obejmować w szczególności:

• oględziny w zakresie podanym wyżej;

• pomiary i próby eksploatacyjne;

1. Transformatory suche (co 5 lat).

• pomiar rezystancji izolacji R₆₀ (odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu transformatora do eksploatacji)

2. Transformatory olejowe o mocy 0,1 do 1,6MVA oraz dławiki do kompensacji ziemnozwarciowej.

• pomiar rezystancji izolacji oraz wskaźników (rezystancja izolacji nie mniejsza niż 35 MΩ przy temperaturze 30°C. Wskaźnik R60/R15 nie mniejszy niż 1,15.

• badanie oleju w zakresie:

- zawartości wody i ciał stałych (brak wody wydzielonej i zawartości stałych ciał obcych),

- rezystywności (nie mniejsza niż 5 ÷ 10Ωm przy temperaturze 50°C),

- napięcia (nie niższe niż 30 kV przy temp. 20°C),

• sprawdzenie stanu technicznego transformatorów,

• sprawdzenie działania rezerwy ruchowej,

• sprawdzenie ciągłości i stanu głównych torów prądowych,

• sprawdzenie stanu osłon, blokad urządzeń ostrzegawczych i innych zapewniających bezpieczeństwo pracy,

• konserwacje i naprawy.

Co nazywamy stacja elektroenergetyczną?

Stacją elektroenergetyczną nazywamy zespół urządzeń służących do przetwarzania lub rozdzielania, albo przetwarzania i rozdzielania energii elektrycznej, znajdujących się we wspólnym pomieszczeniu lub ogrodzeniu, albo umieszczonych na wspólnych konstrukcjach wsporczych wraz z urządzeniami pomocniczymi.

Co nazywamy rozdzielnią elektroenergetyczną?

Rozdzielnią nazywamy stację elektroenergetyczną lub wydzieloną część stacji stanowiącą zespół urządzeń służących do rozdzielania energii elektrycznej, przystosowanych do tego samego napięcia

Jakie elementy wchodzą w skład obwodów pierwotnych stacji transformatorowych?

W skład obwodów pierwotnych wchodzą: wyłączniki, odłączniki, rozłączniki, bezpieczniki, przekładniki prądowe i napięciowe, dławiki przeciwzwarciowe, odgromniki,

Jakie elementy wchodzą w skład obwodów wtórnych stacji transformatorowej?

W skład obwodów wtórnych wchodzą elementy przyłączone do uzwojeń wtórnych przekładników prądowych i napięciowych, są to:

• układy pomiarowe,

• układy zabezpieczeń,

• telemechanika i telemetria,

• układy automatyki (SPZ - samoczynne ponowne załączenie, SZR samoczynne załączenie rezerwy, SCO - samoczynne częstotliwościowe odłączenie).

Co obejmują obwody pomocnicze stacji transformatorowej?

Obwody pomocnicze obejmują dodatkowe urządzenia zapewniające prawidłową pracę stacji, są to:

• instalacje oświetlenia i ogrzewania,

• instalacje prądu stałego i przemiennego potrzeb własnych,

• instalacje wodne i kanalizacyjne,

• instalacje ochrony przeciwporażeniowej,

• instalacje odgromowe.

Co to jest pole stacji transformatorowej i jaki jest ich podział?

Pole stacji jest to elementarna część rozdzielni, w której zainstalowana jest większość elementów wchodzących w skład stacji. Ze względu na funkcję spełnianą w układzie stacji wyróżnia się następujący podział:

• pole zasilania podstawowego lub rezerwowego,

• pole liniowe zasilające transformator lub inną stację,

• pole sprzęgłowe,

• pole odgromnikowe,

• pole pomiarowe

Do czego służy wyłącznik w stacji transformatorowej?

Wyłącznik służy do załączania i wyłączania prądów roboczych, przeciążeniowych i zwarciowych przy pełnym napięciu roboczym.

Do czego służy rozłącznik w stacji transformatorowej?

Rozłącznik służy do załączania i wyłączania prądów roboczych. Prąd roboczy obejmuje umownie prądy nie przekraczające 10-krotnej wartości prądu znamionowego ciągłego.

Do czego służy odłącznik w stacji transformatorowej?

Odłącznik służy do zamykania i otwierania obwodów elektrycznych, w których nie płynie prąd. Odłącznik w stanie zamkniętym przewodzi prądy robocze i zwarciowe, a w stanie otwartym stwarza widoczną przerwę izolacyjną.

Sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego

Warunki przyjęcia oświetlenia do eksploatacji

Przyjęcie do eksploatacji urządzenia oświetlenia elektrycznego może nastąpić po stwierdzeniu, ze:

• odpowiadają wymaganiom określonym w normach i przepisach dotyczących budowy urządzeń oświetlenia elektrycznego,

• zainstalowano je zgodnie z dokumentacją techniczną i warunkami technicznymi,

• odpowiadają warunkom ochrony przeciwporażeniowej i ochrony przeciwpożarowej,

• zostały dostosowane do środowiska i warunków pracy w miejscu ich zainstalowania,

• zapewniają właściwe natężenie i równomierne oświetlenie,

• rozwiązania i podział obwodów oświetlenia elektrycznego zewnętrznego i wnętrzowego umożliwiają racjonalne zużycie energii,

• odpowiadają wymaganiom w zakresie rezystancji izolacji urządzeń oświetlenia elektrycznego,

• protokół odbioru technicznego urządzenia po remoncie potwierdza zgodność parametrów technicznych z dokumentacją i warunkami technicznymi

Dopuszczalna liczba niesprawnych źródeł światła

Liczba niesprawnych źródeł światła nie powinna przekraczać w odniesieniu do oświetlenia wnętrzowego - 10%.

Liczba niesprawnych źródeł światła elektrycznego w stosunku do ogólnej liczby źródeł światła nie powinna przekraczać w odniesieniu do:

• oświetlenia centralnych i głównych dróg w granicach miast- 5%,

• oświetlenia dróg krajowych - 10%,

• oświetlenia innych dróg- 15%.

Dopuszczalna liczba niesprawnych źródeł światła oświetlenia drogowego dotyczy 100 kolejnych opraw dowolnie wybranego ciągu oświetlenia jednej lub kilku dróg w granicach miast. Dopuszczalna liczba niesprawnych źródeł światła w przypadku dróg w granicach miast, na których zainstalowano kilka lub kilkanaście opraw, nie powinna przekraczać 20% ogólnej ich liczby i dotyczyć kolejnych opraw

Jakie źródła światła stosuje się do oświetlenia ulicznego?

Do oświetlenia ulic stosuje się wysokoprężne lampy wyładowcze rtęciowe, metalohalogenkowe i sodowe

Jakie przeprowadza się pomiary eksploatacyjne oświetlenia ulicznego?

Sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciw porażeniowej Pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych. Sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej. Pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji.

Jak reguluje się czas pracy oświetlenia ulicznego?

Czas pracy urządzeń oświetlenia zewnętrznego powinien być regulowany automatycznie (np. przekaźnikiem zmierzchowym) i być dostosowany do pory roku i warunków lokalnych

Omówić kolejność montażu latarni ulicznej

Montaż latarń może odbywać się wg następujących metod:

1. Najpierw ustawia się trzony latarni, a następnie montuje się ich wyposażenie.

2. Pełne wyposażenie latarni montuje się w pozycji leżącej, a następnie kompletne latarnie ustawia się w przygotowanych fundamentach za pomocą dźwigu.

Montaż wyposażenia obejmuje:

• wciągnięcie przewodów w trzony latarni i wysięgniki;

• zamocowanie opraw;

• wprowadzenie kabli do wnęk słupów;

• zainstalowanie tabliczek bezpiecznikowych;

• wykonanie połączeń przewodów i kabli w oprawach oraz na tabliczkach bezpiecznikowych;

• wykonanie połączeń w celu ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym.

Zakres oględzin oświetlenia ulicznego

Oględziny powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz w roku.

Podczas oględzin urządzeń oświetlenia elektrycznego należny dokonać oceny stanu technicznego urządzeń i sprawdzić w szczególności:

• stan widocznych części przewodów, głównie ich połączeń oraz osprzętu,

• stan czystości oprawy i źródeł światła, okien i świetlików,

• stan ubytku źródeł światła,

• realizacja zasad racjonalnego użytkowania oświetlenia,

• stan ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej,

• poziom hałasu i drgań źródeł światła,

• stan urządzeń zabezpieczających i sterowania,

• stan napisów informacyjnych i ostrzegawczych oraz oznaczeń

Zakres przeglądu oświetlenia ulicznego

Raz na 5 lat

Przeglądy powinny obejmować w szczególności:

• szczegółowe oględziny,

• sprawdzenie działania urządzeń sterowania,

• sprawdzenie stanu technicznego i pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej,

• pomiary rezystancji izolacji,

• wymianę uszkodzonych źródeł światła,

• sprawdzenie stanu osłon i zamocowania urządzeń oświetlenia elektrycznego,

• badania kontrolne natężenia oświetlenia i jego zgodności z normą,

• sprawdzenie stanu powierzchni ścian i sufitów oraz czystości okien i świetlików w pomieszczeniach, gdzie zainstalowano urządzenia oświetlenia elektrycznego,

• czynności konserwacyjne i naprawy zapewniające poprawę pracy urządzeń oświetlenia elektrycznego

Co obejmuje montaż wyposażenia elektrycznego latarni?

Montaż wyposażenia elektrycznego latarń obejmuje:

• wciągniecie przewodów w trzony latarń i wysięgniki,

• wprowadzenie kabli do wnęk słupów,

• zainstalowanie tabliczek zabezpieczających,

• wykonanie połączeń przewodów i kabli w oprawach i na tabliczkach zabezpieczeniowych,

• wykonanie połączeń ochrony przeciwporażeniowej.

Jak powinna być bezpiecznie wykonana praca na sieci oświetlenia ulicznego?

Elektryczna sieć trakcyjna 3 kV prądu stałego

Co to jest dławik torowy?

Dławiki torowe to urządzenia, które przewodzą prąd stały natomiast stanowią izolację dla prądów przemiennych dla prądów przemiennych urządzeń sterowania ruchem kolejowym.

Jakie są rodzaje łączników szynowych?

Łączniki szynowe podłużne, poprzeczne międzytokowe i międzytorowe oraz obejściowe.

Co to jest sieć powrotna?

Sieć powrotna - część sieci trakcyjnej złożona z przewodzących prąd trakcyjny szyn kolejowych oraz ich połączeń elektrycznych. Sieć powrotna służy do odprowadzenia prądu od elektrycznego pojazdu trakcyjnego do podstacji trakcyjnej.

Co to jest tok izolowany?

Tok zelektryfikowanego toru kolejowego nieprzewodzący (niewiodący) prądu trakcyjnego.

Co to jest uszynienie?

Uszynienie - połączenie elektryczne (zespół połączeń) elementów konstrukcyjnych z siecią powrotną.

Metalowe konstrukcje naziemne, usytuowane w pasie linii kolejowej w odległości mniejszej niż 5 m od osi skrajnego toru zelektryfikowanego, powinny być przyłączone do sieci powrotnej (uszynione).

Jakie są rodzaje uszynień?

- indywidualne

- grupowe

Co to jest prąd powrotny?

Co to jest prąd błądzący?

Prąd trakcyjny zamykający się przez ziemię, którego drogę trudno przewidzieć.

Co to jest iskiernik, zwiernik?

Iskiernik ochronny składa ochronny składa się z metalowej obudowy i dwóch elektrod miedzianych odizolowanych cienką (0,05 mm) przekładką mikową z otworem w środku. Elektroda przyłączona do konstrukcji uczynionej jest odizolowana od obudowy iskiernika. W warunkach normalnej pracy iskiernik zapewnia przerwę w obwodzie uszyniającym i uniemożliwia odpływanie do ziemi (przez uczynioną konstrukcję) prądów trakcyjnych. W przypadku przebicia izolacji lub bezpośredniego zwarcia przewodów z konstrukcją przerwa iskrowa ulega przebiciu i konstrukcja zostaje uszyniona.

Zwiernik przekształca zwarcie doziemne w zwarcie międzybiegunowe o dużej wartości prądu gwarantujące szybkie wyłączenie przez wyłącznik szybki w podstacji trakcyjnej. W zwierniku elementem czynnym jest tyrystor sterowany przez układ monitorujący napięcie między ziemią, a szynami kolejowymi (połączonymi z ujemnym biegunem zasilania trakcji). Przekroczenie założonej wartości progowej napięcia 120 ±5 V przez określony czas, powoduje wysterowanie tyrystora i zwarcie tym samym uziemionej konstrukcji z szynami.

Stosowanie jest iskierników i zwierników jest konieczne ze względu na niebezpieczeństwo odgałęzienia się od torów znacznych prądów błądzących.

Co to jest strefa oddziaływania trakcji elektrycznej?

Co podlega uszynieniu a co nie?

Wymogi techniczne dla łączników szynowych podłużnych

Łączniki szynowe podłużne, poprzeczne (międzytorowe, międzytokowe), obejściowe połączenia dławików torowych i kabli powrotnych nie mogą być oderwane od szyn, spawy nie mogą być popękane, a przekrój łącznika (przewodu) nie może być mniejszy od 2/3 przekroju znamionowego. Powłoki ochronne izolacyjne łączników (tam, gdzie są one zastosowane) nie mogą być uszkodzone.

Wymogi techniczne dla łączników szynowych poprzecznych m/tokowych

Powinny być wykonane z giętkiej linki miedzianej o przekroju nie mniejszym niż 95 mm2 dla łączników podłużnych i poprzecznych, łączniki poprzeczne powinny mieć osłony izolujące na napięcie 750 V

Wymogi techniczne dla łączników szynowych poprzecznych m/torowych

Powinny być wykonane z dwóch giętkich linek miedzianych o przekroju nie mniejszym niż 2x70 mm2 d, powinny mieć osłony izolujące na napięcie 750 V

Wymogi techniczne dla łączników szynowych obejściowych

Powinny być wykonane z dwóch giętkich linek miedzianych o przekroju nie mniejszym niż 2x70 mm2 powinny mieć osłony izolujące na napięcie 750 V

Jak odizolowuje się tor niezelektryfikowany od toru zelektryfikowanego?

W celu izolowania od siebie toków szyn odcinek toru musi być ułożony na podkładach zapewniających dostateczna izolacje elektryczną. Na podkładach drewnianych szyny mogą być układane bezpośrednio, bez dodatkowych materiałów izolacyjnych. Natomiast podkłady betonowe i ich odmiany, nie zapewniające dostatecznej izolacji elektrycznej, wymagają zastosowania materiałów izolacyjnych między podkładami i szyną.

Do wykonania przerw izolacyjnych w tokach szynowych najczęściej stosowane są złącza z łubkami poliamidowymi lub łubkami stalowymi i przekładkami z materiałów izolacyjnych. Na śruby, w miejscu ich przechodzenia przez szyjkę szyny, nałożone są tuleje izolacyjne. Aby uniemożliwić zetknięcie się końców szyn lub wpadnięcie w szczelinę materiału przewodzącego, między szyny wkłada się izolacyjną przekładkę czołową o kształcie odpowiadającym przekrojowi szyny. Wymagana izolacja dwutokowa polega na umieszczeniu złączy izolowanych w obu tokach szynowych danego toru.

Wymogi techniczne dla przewodów uszyniających.

Uszynienie konstrukcji wsporczych stalowych wykonuje się prętem stalowym Φ 20 mm (79mm²). Jeżeli odległość od szyny, z którą się łączy, jest większa niż 5 m, zamiast pręta stalowego stosuje się linkę miedzianą o przekroju 50 mm².

Na konstrukcjach żelbetowych wszystkie elementy podlegające uczynieniu łączy się ze sobą i z prętem uszyniającym przewodem AFL70.

Uszynienie grupowe napowietrzne wykonuje się za pomocą przewodu stalowo aluminiowego o przekroju znamionowym 70 mm² zawieszonego na wierzchołkach konstrukcji wsporczych.. Przy stosowaniu uszynień grupowych podłączenie do sieci powrotnej powinno być wykonane za pośrednictwem odpowiednich zwierników zapewniających przepływ prądu tylko w warunkach zakłóceniowych; system uszynień indywidualnych i grupowych powinien spełniać wymagania Polskiej Normy dotyczącej upływu prądów błądzących. Przewody uszyniające indywidualne i grupowe podziemne są na całej długości odizolowane od ziemi za pomocą pokryć z tworzyw sztucznych.

Na torach wyposażonych w dwutokowe urządzenia sterowania ruchem pociągów (blokada samoczynna dwutokowa) uczynienia indywidualne można przyłączać tylko do jednego toku (zwykle jest to tok bliższy konstrukcji wsporczych). W torach z izolacją jednotokową, uszynienia indywidualne można przyłączać do toku szyn wiodącego prąd trakcyjny.

Konstrukcje wsporcze, na których zamontowano odłączniki, odgromniki oraz konstrukcje ustawione w miejscach dostępnych dla podróżnych, uszynia się podwójnie. Konstrukcje uszynione grupowo są uważane za konstrukcje uszynione podwójnie.

Wymogi techniczne dla kabli powrotnych przy Podstacji Trakcyjnej

Wymogi techniczne dla kabli uszyniających przy Kabinie Sekcyjnej

Co składa się na przegląd okresowy sieci trakcyjnej?

Przegląd polega na:

• dokładnym sprawdzeniu wszystkich elementów sieci jezdnej pod względem ich stanu i prawidłowości połączenia z innymi elementami oraz zamocowania na elementach współpracujących;

• kompletnej regulacji urządzeń;

• czyszczeniu izolatorów;

• wymianie wszystkich elementów zużytych lub uszkodzonych;

• konserwacji poszczególnych elementów;

• wykonaniu pomiarów kontrolnych.

Pomiarom kontrolnym podlegają:

- przewody jezdne pod względem ich zużycia;

- odsuwy przewodów jezdnych;

- wysokość zawieszenia przewodów jezdnych nad powierzchnią szyn;

- pochylenia (profilowanie) sieci w miejscach obniżonego zawieszenia;

- odstępy izolacyjne pomiędzy częściami sieci pod napięciem a uziemionymi lub uszynionymi częściami budowli, pod którymi przebiega sieć jezdna lub które znajdują się w jej pobliżu.

Jakie są rodzaje czynności utrzymania sieci trakcyjnej?

Oględziny przeglądy naprawy planowe naprawy nieplanowe

W jakich miejscach wykonuje się pomiary zużycia djp?

• w odległości około 50 mm przed i za szczęką każdego uchwytu przegubowego przewodu jezdnego,

• w pobliżu każdego uchwytu odległościowego przewodów jezdnych,

• w środku rozpiętości każdego przęsła.

Na jakiej wysokości zawieszony jest djp?

• nominalna 5600[mm]

• maksymalna 6100[mm]

• minimalna 4900, wyjątkowo 4850[mm]

Jaka jest dopuszczalna liczba złączek w linie nośnej?

W odcinku 100-metrowym jednego przewodu jezdnego nie może znajdować się więcej niż 2 złączki, a ilość złączek w odcinku naprężenia przewodu nie może przekraczać 6 sztuk.

Liczba złączek w jednym odcinku naprężenia nie powinna przekraczać 6 szt. w torach głównych.

Gdzie nie wolno stosować złączek w linie nośnej?

W linach odciągów sieciowych nie wolno stosować złączek.

Gdzie można wieszać tablice ostrzegawcze, informacyjne i wskaźniki?

Na konstrukcji wsporczej sieci

Gdzie montuje się uchwyty odległościowe?

W przęsłach sieci jezdnej z dwoma przewodami jezdnymi o rozpiętości powyżej 50 m powinny znajdować się 2 uchwyty odległościowe zamocowane w 1/3 i 2/3 rozpiętości przęsła. W przęsłach do 50 m -jeden uchwyt w środku.

Jaki jest min. odstęp izolacyjny 2 różnych obwodów elektrycznej sieci trakcyjne?

Wzajemna odległość pomiędzy osprzętem sieci jezdnej różnych odcinków naprężenia, należących do różnych obwodów elektrycznych, powinna wynosić co najmniej 200 mm. Odległość ta w razie potrzeby może być zmniejszona do 150 mm, jeżeli dalsze wzajemne zbliżanie się jest ograniczone przez zastosowanie konstrukcji usztywniającej lub elementów izolacyjnych.

Jaka jest wielkość przerwy iskrowej odgromnika, jaka regulacja przerwy?

Wielkość przerwy iskrowej powinna wynosić 10 mm. Dopuszczalne są odchyłki nie przekraczające l mm. Wielkość przerwy iskrowej należy regulować przez przesuwanie rożka uszynionego.

Gdzie uszynienia konstrukcji wsporczych wykonuje się jako podwójne?

Ze względu na duże ryzyko porażenia prądem, konstrukcje wsporcze, na których zamontowano odłączniki, odgromniki oraz konstrukcje wsporcze ustawione na peronach lub w innych miejscach dostępnych dla podróżnych, uszynia się podwójnie.

Wyjaśnić różnice pomiędzy siecią trakcyjną skompensowaną a półskompensowaną.

Sieć, w której lina nośna jest zamocowana na końcach na stałe, a kompensacji naprężeń podlega wyłącznie przewód jezdny nazywamy siecią półskompensowaną. W sieci skompensowanej kompensacji naprężeń podlega przewód jezdny oraz lina nośna.

Co oznacza nr 106 odłącznika?

1, 11, 21...91 - oznaczają granicę elektryczną po stronie wjazdu na stację w torze nieparzystym.

2, 12, 22...92 - oznaczają granicę elektryczną po stronie wjazdu na stację w torze parzystym.

3, 13, 23...93 - oznaczają granicę elektryczną po stronie wyjazdu ze stacji w torze nieparzystym.

4, 14, 24...94 - oznaczają granicę elektryczną po stronie wyjazdu ze stacji w torze parzystym.

5, 15, 25...95 - odłączniki zwierające sieci torów parzystych z nieparzystymi.

6, 16, 26...96 - odłączniki ze stykiem uszyniającym.

106 - odłącznik ze stykiem uszyniającym sieć grupy torów wchodzących do hali.

7, 17, 27...97 - odłączniki sekcjonujące sieć toru nieparzystego głównego stacji.

107, 117...197 - odłączniki podające napięcie na sieć torów nieparzystych dodatkowych.

8, 18, 28...98 - odłączniki sekcjonujące sieć toru parzystego głównego stacji.

108, 118...198 - odłączniki podające napięcie na sieć torów parzystych dodatkowych.

9, 19, 29...99 - odłączniki podające napięcia na wydzieloną grupę torów.

101, 111...191 - odłączniki w sieci toru głównego nieparzystego przy podstacjach i kabinach sekcyjnych.

102, 112...192 - odłączniki w sieci toru głównego parzystego przy podstacjach i kabinach sekcyjnych.

10, 110...910 - odłączniki zasilaczy sieci toru nieparzystego po stronie wjazdu na stację.

20, 120...920 - odłączniki zasilaczy sieci toru parzystego po stronie wjazdu na stację.

30, 130...930 - odłączniki zasilaczy sieci toru nieparzystego po stronie wyjazdu ze stacji.

40, 140...940 - odłączniki zasilaczy sieci toru parzystego po stronie wyjazdu ze stacji.

60 - odłącznik zasilacza sieci torów wchodzących do hali.

70 - odłącznik zasilacza torów po nieparzystej stronie stacji.

80 - odłącznik zasilacza torów po parzystej stronie stacji.

90, 190...990 - odłączniki zasilaczy wydzielonej grupie torów w obrębie stacji.

Do czego służą wskaźniki We?

Wskaźniki We stosowane na liniach kolejowych zelektryfikowanych określają obowiązujący maszynistę sposób prowadzenia elektrycznego pojazdu trakcyjnego wynikający z układu zasilania i układu sieci trakcyjnej.

Omówić zasady bezpiecznej obsługi odłącznika sieci trakcyjnej;

3. Przed każdorazowym ręcznym wykonaniem czynności łączeniowych należy:

1. stwierdzić na podstawie numeru, czy odłącznik jest tym, do którego odnosi się nakaz łączeniowy;

2. sprawdzić uszynienia (uziemienia) konstrukcji wsporczej, na której zamontowany jest odłącznik;

3. sprawdzić pozycję styków odłącznika, czy jest zgodna ze stanem przed przełączeniem;

4. dokonać oględzin stanu odłącznika i jego napędu, zwracając szczególną uwagę na stan izolatorów i układ przeniesienia napędu.

4. Po stwierdzeniu prawidłowego stanu urządzeń wymienionych w ust. 1 należy odblokować napęd i wykonać czynność łączeniową w sposób właściwy dla danego typu odłącznika i zastosowanego napędu. Po zakończeniu czynności łączeniowej należy utwierdzić (zablokować) napęd przed niezamierzoną zmianą położenia w sposób określony dla danego typu, a następnie dokonać powtórnych

5. Czynność łączeniową należy wykonywać zdecydowanie, przemieszczając dźwignię napędu w skrajne położenie. Ręczne czynności łączeniowe należy wykonywać w rękawicach izolacyjnych i hełmie ochronnym, używając właściwej dla danego typu napędu dźwigni lub korby. Zabrania się wykonywania czynności łączeniowych odłącznikiem, który posiada widoczne cechy uszkodzeń oraz gdy konstrukcja wsporcza, na której jest zainstalowany, nie jest uszyniona (uziemiona).

Omówić zasady bezpiecznego zakładania uszynienia ochronnego na sieci trakcyjnej

1. Po ustaleniu miejsca, w którym ma być uszyniona sieć jezdna, należy:

1. dokonać sprawdzenia braku napięcia w sieci

2. po stwierdzeniu, że sieć jezdna jest bez napięcia, założyć styk główny uszyniacza przenośnego na wybrany element sieci; zaleca się zakładanie styku głównego na wysięg pomocniczy.

Zakładanie przenośnego uszyniacza ochronnego winno odbywać się w rękawicach izolacyjnych i hełmie ochronnym.

Należy zacisk szynowy przyłączać do szyny przewodzącej powrotny prąd trakcyjny

Bezpieczeństwo i higiena pracy - Ogólnie

Jaki akt prawny reguluje kompleksowo sprawy bhp?

Zasadniczym aktem prawnym regulującym kompleksowo sprawy bhp jest Kodeks Pracy (D.U. z 1998, Nr 21 poz. 94 z późniejszymi zmianami) oraz Rozporządzenia:

• Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (z d. 26.09.1997) w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

• Ministra Gospodarki (z d. 17.09.1999) w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach elektrycznych;

• Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (z d. 28.05.1996) w sprawie rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby;

• Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (z d. 28.05.1996) w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej;

• Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej (z d. 29.05.2003) w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa;

• Ministra Infrastruktury (z d. 06.02.2003) w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.

Kto ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie?

Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca (kierownik zakładu).

Kto ponosi koszty szkoleń i badań profilaktycznych pracowników?

Badania lekarskie w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej pracowników przeprowadzane są na koszt pracodawcy i w miarę możliwości w godzinach pracy. Szkolenia odbywają się na koszt pracodawcy i w godzinach pracy. Koszty związane ze szkoleniem pracownika i badaniami lekarskimi ponosi pracodawca.

Kiedy pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonania pracy?

Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca zagraża innym osobom. O powyższym musi powiadomić przełożonego

Co należy do obowiązków świadka wypadku?

Pracownik, który zauważył wypadek obowiązany jest udzielić pomocy poszkodowanemu, zawiadomić kierownictwo zakładu i zabezpieczyć miejsce wypadku.

Co należy do obowiązków poszkodowanego w wypadku przy pracy?

Pracownik, który uległ wypadkowi a stan jego zdrowia na to pozwala winien bezzwłocznie zawiadomić kierownika zakładu.

Zasady organizacji i wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych

Jakie przepisy regulują organizację i warunki bezpiecznego wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych?

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych

Na jakie polecenia mogą być wykonywane prace przy urządzeniach elektroenergetycznych?

-na polecenie pisemne;

-na polecenie ustne;

- bez polecenia.

Jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych mogą być wykonywane bez polecenia?

Bez polecenia mogą być wykonywane: czynności związane z ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego, zabezpieczenia urządzeń i instalacji przed zniszczeniem, prace eksploatacyjne, określone w instrukcjach eksploatacyjnych i wykonywane przez osoby uprawnione (posiadające właściwe świadectwa kwalifikacyjne) i upoważnione (tj. osoby wykonujące w ramach swoich obowiązków służbowych określone prace) wyznaczone na stałe do tych prac.

Jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych mogą być wykonywane na polecenie ustne?

Na polecenie ustne mogą być wykonywane prace przy urządzeniach o napięciu znamionowym do 1 kV, w warunkach bezpiecznych (które nie wymagają polecenia pisemnego) i przez pracowników na stałe wyznaczonych do tych prac.

Na jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych jest wymagane polecenie pisemne?

Na polecenie pisemne wykonuje się: prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, przy zastosowaniu odpowiednich środków zabezpieczających zdrowie i życie ludzkie (wykaz prac podano w pytaniu 785), prace wykonywane przez pracowników z innych zakładów pracy niż zakład prowadzący eksploatację danego urządzenia, prace szczególnie niebezpieczne w warunkach pracy danego zakładu, jeżeli pracodawca lub poleceniodawca uzna to za niezbędne

Jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych określa się jako prace z całkowicie wyłączonym napięciem?

Prace z całkowicie wyłączonym napięciem są to prace wykonywane przy urządzeniach oddzielonych od obwodów zasilających przerwą izolacyjną.

Jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych określa się jako prace w pobliżu napięcia?

Do prac w pobliżu napięcia zalicza się wszelkie prace, podczas których pracownik dowolną częścią swojego ciała, narzędziem lub innym przedmiotem wkracza lub może wkroczyć w strefę prac w pobliżu napięcia, nie przekraczając jednak granicy strefy prac pod napięciem

Jakie prace przy urządzeniach elektroenergetycznych określa się jako prace w pod napięciem?

Prace pod napięciem są to wszelkie prace, podczas których pracownik ma kontakt z częściami pod napięciem, znajduje się albo wewnątrz strefy prac pod napięciem albo sięga w jej obszar dowolną częścią ciała lub trzymanymi w rękach narzędziami, elementami wyposażenia lub sprzętem.

Kto może wydawać polecenie na wykonanie prac przy urządzeniach elektroenergetycznych i co powinno ono zawierać?

Polecenie na wykonanie pracy wydaje poleceniodawca, którym może być pracownik upoważniony pisemnie przez pracodawcę, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru - „D".

Polecenie wykonania pracy powinno w szczególności określać:

• zakres, rodzaj, miejsce i termin wykonania pracy,

• środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy

• liczbę pracowników skierowanych do pracy,

• pracowników odpowiedzialnych za organizację i bezpieczne wykonanie pracy, pełniących funkcje

Kiedy wyznacza się dopuszczającego i co należy do jego obowiązków?

Dopuszczającego wyznacza poleceniodawca przy wykonywaniu każdej pracy na polecenie. Dopuszczającym może być pracownik upoważniony pisemnie przez pracodawcę, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji (E).

Do obowiązków dopuszczającego należy:

• przygotowanie miejsca pracy,

• dopuszczenie do wykonania pracy,

• sprawdzenie wykonania pracy,

• zlikwidowanie miejsca pracy po jej zakończeniu

Kiedy wyznacza się kierownika robót i jakie są jego obowiązki?

Kierownik robót wyznaczany jest przez poleceniodawcę w przypadku, gdy na jednym miejscu pracy (obiekcie elektroenergetycznym) lub w miejscach pracy przyległych pracuje jednocześnie więcej niż jeden zespół pracowników. Zadaniem kierownika robót jest prowadzenie współpracy między różnymi zespołami pracowników w celu wyeliminowania zagrożeń wynikających z ich jednoczesnego działania w tym samym miejscu pracy (obiekcie elektroenergetycznym) lub sąsiadujących miejscach pracy.

Kiedy wyznacza się nadzorującego i co należy do jego obowiązków?

Jeżeli:

1. istnieje zagrożenie przekroczenia granicy strefy prac w pobliżu napięcia, a praca będzie wykonywana przez zespół pracowników niekwalifikowanych lub kierujący zespołem nie posiada odpowiedniego świadectwa kwalifikacyjnego,

2. poleceniodawca uzna to za konieczne ze względu na szczególny charakter zagrożeń elektrycznych lub innych zagrożeń w miejscu pracy;

Na czym polega przygotowanie miejsca pracy przez dopuszczającego?

1. wyłączenie urządzeń w zakresie określonym w poleceniu i uzgodnionym z dyspozytorem zasilania,

2. sprawdzenie braku napięcia,

3. założenie przenośnych uszyniaczy lub uziemiaczy ochronnych w miejscach przewidzianych w poleceniu wykonania pracy, w celu zabezpieczenia miejsca pracy,

4. osygnalizowanie miejsca pracy w sposób podany w poleceniu wykonania pracy;

Jakie są zasady sprawdzania braku napięcia wskaźnikiem?

Przy sprawdzaniu braku napięcia wskaźnikiem należy przestrzegać następujących zasad:

• sprawdzamy czy napięcie znamionowe wskaźnika odpowiada napięciu znamionowemu urządzenia,

• sprawdzamy datę ważności próby napięciowej,

• oczyszczamy wskaźnik z kurzu i innych zanieczyszczeń

• sprawdzamy czy nie ma zewnętrznych uszkodzeń mechanicznych,

• wskaźnik należy trzymać poniżej ogranicznika uchwytu,

• brak napięcia należy sprawdzać we wszystkich fazach przy czym przed, jak i po użyciu należy sprawdzić jego działanie przez dotkniecie do części urządzenia będącej pod napięciem (dotyczy wskaźników bez samokontroli),

• stosowanie wskaźników napięcia przy urządzeniach napowietrznych powyżej 1 kV w niekorzystnych warunkach atmosferycznych (mgła, mżawka) wymaga użycia rękawic elektroizolacyjnych,

• przy urządzeniach powyżej 1 kV zaleca się stosowanie akustycznych lub akustyczno-optycznych wskaźników napięcia z samokontrolą działania

W jaki sposób można sprawdzić brak napięcia jeżeli sprawdzenie wskaźnikiem jest niemożliwe?

Należy określić na podstawie analizy aktualnego układu połączeń i po stwierdzeniu (przez co najmniej dwie osoby) przerw izolacyjnych.

Co uważamy za przerwę izolacyjną w obwodach elektroenergetycznych?

Za izolacyjną przerwę uznaje się:

• otwarte zestyki łącznika;

• wyjęte wkładki bezpiecznikowe;

• zdemontowanie części obwodu zasilającego;

• przerwanie ciągłości połączenia obwodu zasilającego w łącznikach o obudowie zamkniętej, stwierdzone w sposób jednoznaczny w oparciu o położenie wskaźnika odwzorowującego otwarcie łącznika;

• pozycję „próba” lub „remontowa” wózka w rozdzielniach z wyłącznikiem umieszczonym na wózku.

Jaka jest zasada zakładania uziemień ochronnych?

Przy uziemianiu uziemiaczami przenośnymi należy w pierwszej kolejności dokręcić zacisk uziemiacza do magistrali uziemiającej (uziomu), a w drugiej kolejności za pomocą drążka izolacyjnego założyć lub przykręcić zaciski fazowe na szyny lub przewody gwarantując pewny styk.

Kiedy może nastąpić wznowienie pracy, jeśli w czasie wykonywania pracy na polecenie wystąpiła przerwa?

Ponowne przystąpienie do pracy może nastąpić za zgodą osoby, która przerwę zarządziła, i po ponownym dopuszczeniu do pracy.

Wznowienie pracy po przerwie nie wymaga ponownego dopuszczenia jeżeli:

• w czasie trwania przerwy zespół pracowników nie opuścił miejsca pracy lub

• miejsce pracy na czas opuszczenia go przez zespół pracowników zostało zabezpieczone przed dostępem osób postronnych

Jak dzielimy izolacyjny sprzęt ochronny?

1. sprzęt zasadniczy - za pośrednictwem którego można dotykać części będących pod napięciem,

2. sprzęt dodatkowy - który użyty łącznie ze sprzętem zasadniczym pozwala na bezpieczne wykonywanie pracy (sam nie stanowi zabezpieczenia).

Jakie trwałe oznaczenia powinien posiadać sprzęt izolacyjny?

1. numer ewidencyjny;

2. datę następnego badania okresowego;

3. cechy przeznaczenia (np. wartość napięcia znamionowego urządzenia, do którego sprzęt ma zastosowanie).

Zasady udzielania pierwszej pomocy

Jakie są skutki przepływu prądu przez ciało człowieka?

Najważniejszymi skutkami przepływu prądu przez ciało ludzkie są:

• skurcz mięśni i utrata kontroli porażonego nad działalnością mięśni,

• utrata świadomości,

• zatrzymanie oddychania,

• zakłócenie pracy serca,

• oparzenia zewnętrzne i wewnętrzne,

• pośrednie działanie prądu elektrycznego (przebywanie w polu działania łuku elektrycznego).

Od czego zależą skutki porażenia prądem?

Skutki przepływu prądu przez ciało człowieka zalezą od:

• rodzaju prądu (stały lub przemienny),

• natężenia prądu,

• czasu przepływu prądu,

• drogi przepływu prądu przez ciało.

Podaj wartości napięć dotykowych dopuszczalnych długotrwale w różnych warunkach środowiskowych.

Prąd bezpieczny - 25 mA/5s, 25V prądu przemiennego.

Korzystne warunki środowiskowe, opór ciała od 700om - średni opór ciała 1000om

	warunki środowiskowe
	niekorzystne	korzystne warunki
prąd przemienny	25V	50V
prąd stały	60V	120V

Jakie są sposoby uwalniania porażonego spod działania prądu elektrycznego o napięciu do 1 kV?

Przy napięciu do 1 kV porażonego można uwolnić spod działania prądu elektrycznego jedną z następujących metod:

• przez wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,

• przez odciągniecie porażonego od urządzeń będących pod napięciem,

• przez odizolowanie porażonego uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało.

Jakie są sposoby uwalniania porażonego spod działania prądu elektrycznego o napięciu powyżej 1 kV?

Przy napięciu powyżej 1 kV porażonego należy uwolnić spod działania prądu elektrycznego jedną z następujących metod:

• przez wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,

• przez odciągniecie porażonego od urządzeń będących pod napięciem przy pomocy sprzętu izolacyjnego

Jakie czynności należy wykonać po uwolnieniu porażonego spod działania prądu elektrycznego w celu udzielenia pierwszej pomocy?

Bezpośrednio po uwolnieniu porażonego spod napięcia należy wykonać następujące czynności:

• jeżeli porażony krwawi - zatrzymać krwawienie,

• zdecydować jaki ma być zakres doraźnej pomocy i sposób jej udzielenia.

Jak należy postępować gdy poszkodowany jest nieprzytomny i oddycha?

Jeżeli porażony jest nieprzytomny, lecz oddycha, to należy ułożyć porażonego na, boku, rozluźnić ubranie i stosować ratowanie jak zemdlonego, a więc: podać mu pod nos substancje cucące, położyć na czoło zimny kompres. Nie wolno odstępować od porażonego Należy go stale obserwować albowiem oddech może się zatrzymać

Jak należy postępować gdy poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha?

Jeżeli porażony jest nieprzytomny i nie oddycha, lecz krążenie krwi trwa to należy go położyć na wznak, porozpinać uciskające części garderoby, oczyścić jamę ustną, zapewnić dopływ świeżego powietrza i rozpocząć sztuczne oddychanie oraz wezwać pomoc lekarską. Jeżeli porażony jest nieprzytomny, nie oddycha i krążenie krwi jest zatrzymane należy bezzwłocznie rozpocząć sztuczne oddychanie i pośredni masaż serca.

Omówić sposób wykonania sztucznego oddychania metod ą ust-usta.

Przed przystąpieniem do sztucznego oddychania należy głowę porażonego odchylić do tyłu, zatkać palcami jego nos i po wykonaniu głębokiego wdechu własnymi ustami wdmuchiwać powietrze do ust porażonego. Po odjęciu ust od ratowanego następuje bierny wydech. Czynność wdmuchiwania powietrza do płuc porażonego wykonujemy z częstotliwością od 16 do 20 razy na minutę

Omówić sposób wykonania pośredniego masażu serca.

Porażonego układamy na plecach na twardym podłożu. Ucisk na mostek dokonujemy nadgarstkami ułożonymi jeden na drugim. Ucisk powinien być silny, szybki i krótki. Jeżeli akcję prowadzi jeden człowiek musi wykonać zarówno sztuczne oddychanie jak i masaż serca. Po każdych dwóch wdmuchnięciach powietrza do płuc dokonuje się 15 uciśnięć na mostek. Jeżeli reanimację wykonuje dwóch pracowników, wówczas jeden wykonuje sztuczne oddychanie, a drugi zewnętrzny masaż serca.

Pośredni masaż serca, należy prowadzić do chwili przybycia lekarza bądź do momentu przywrócenia w pełni wydolnego oddechu i krążenia

Jak udzielić pomocy osobie u której stwierdzono krwotok?

W lekkim krwotoku należy ranę zabezpieczyć na czas transportu jałowym opatrunkiem.

Silny krwotok, wymaga natychmiastowego zatamowania przez miejscowy ucisk rany. Przy zakładaniu opatrunku uciskowego należy pamiętać o zmianie siły lub miejsca ucisku, aby nie doprowadzić do zastoju krwi.

Krwawienie żylne i tętnicze powinno być zatrzymane w pierwszej kolejności - przed przywróceniem rażonemu oddechu, natomiast opatrunek na miejsce krwawienia tętniczego winien być nałożony po przywróceniu rażonemu oddechu i czynności serca.

Jak udzielić pomocy osobie poparzonej?

W przypadku oparzeń termicznych należy:

• miejsca oparzone polewać zimną wodą o temperaturze 20°C przez 20 do 30 minut - do chwili zniesienia bólu,

• usunąć ubranie i bieliznę z oparzonych miejsc, jeśli nie są one stopione lub przyklejone do rany skóry,

• na ranę oparzeniową założyć jałowy opatrunek,

• chronić oparzonego przed utratą ciepła owijając go w koc; wszystkie rany powinny być zaopatrzone w taki sposób aby koc nie stykał się z oparzoną powierzchnią ciała,

• w zależności od stanu poparzonego wezwać pogotowie lub własnym transportem dostarczyć go do szpitala.

W przypadku oparzeń chemicznych należy:

• w całości zdjąć z ciała poparzonego ubranie bieliznę buty i skarpety,

• zmyć jak najszybciej środek chemiczny z ciała poparzone używając do tego dużej ilości wody,

• przy oparzeniach kwasem, po zmyciu jego resztek z po wierzchni ciała, na uszkodzoną powierzchnię skóry należy w miarę możliwości zastosować okład z 3% roztworu sody oczyszczonej (rys. 9.20a),

• przy oparzeniach płynami zasadowymi po zmyciu jego resztek z powierzchni ciała należy zastosować okład z 1% kwasu octowego.

Jak udzielić pierwszej pomocy osobie u której stwierdzono złamanie kości?

Jeżeli widoczne jest lub podejrzewa się złamanie kości w obrębie kończyn, to należy starać się unieruchomić złamaną kończynę, pamiętając o zasadzie unieruchomienia dwóch stawów sąsiadujących z miejscem złamania. Poszkodowanego ze złamanym kręgosłupem lub miednicą należy ułożyć na twardym podłożu (deska, drzwi, podłoga samochodu) i transportować bez zmian pozycji do zakładu leczniczego.

Ochrona przeciwpożarowa

Jakie zjawiska w urządzeniach elektrycznych mogą być powodem pożaru?

Przyczyną pożarów w urządzeniach elektrycznych mogą być: przepływ prądów roboczych i zwarciowych, łuk elektryczny, zwiększenie rezystancji styków i złączy, przepięcia łączeniowe, przepięcia atmosferyczne.

Jakie mogą być przyczyny pożarów wywołanych przez instalacje i urządzenia elektryczne?

Najczęściej spotykanymi przyczynami pożarów wywołanych przez urządzenia elektryczne są:

• przeciążenia urządzeń elektrycznych,

• wykonywanie instalacji niezgodnie z normami i przepisami,

• brak prawidłowej konserwacji urządzeń,

• nieprawidłowe zabezpieczenia urządzeń,

• nieprawidłowe usytuowanie urządzeń grzewczych.

Jak powinna zachować się osoba, która pierwsza zauważyła pożar?

Zasady postępowania pracowników w razie pożaru określa instrukcja przeciwpożarowa Osoba, która pierwsza zauważyła pożar, powinna zachowując spokój, zaalarmować pozostałe osoby głośnym wołaniem „pożar - pali się". Następnie zaalarmować straż pożarną, kierownictwo zakładu oraz osoby dozoru nad urządzeniami energetycznymi. Do czasu przybycia straży pożarnej wszyscy pracownicy powinni starać się zlikwidować pożar za pomocą sprzętu gaśniczego

Jakich środków gaśniczych należy używać do gaszenia pożarów urządzeń elektrycznych pod napięciem?

Należy gasić gaśnicami śniegowymi po wyłączeniu napięcia W przypadku niemożliwości wyłączenia napięcia należy zachować odległość dyszy gaśnicy od źródła ognia nie mniejszą niż 1 m.

W jaki sposób można gasić płonącą odzież na człowieku?

Płonącą odzież najlepiej ugasić wodą. W przypadku jej braku należy poszkodowanego nakryć kocem gaśniczym

lub jakimkolwiek innym, dużym i grubym kawałkiem materiału.

Jakich pożarów nie wolno gasić wodą?

Wody jako środka gaśniczego nie wolno stosować do gaszenia:

• substancji, które pod wpływem wody wytwarzają ciepło i gazy palne jak: karbid, sód, potas,

• płynów łatwopalnych lżejszych od wody jak: benzyna, nafta, olej opałowy,

• materiałów palących się w postaci żarów o wysokiej temperaturze,

• instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem

Dlaczego podczas pożaru nie wolno włączać wentylacji i wietrzyć pomieszczeń?

Ponieważ dopływ powietrza sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia.

BHP Przy urządzeniach elektroenergetycznych do 1 kV i powyżej 1 kV

Podaj zasady bezpieczeństwa przy wykonywaniu prac przy eksploatacji instalacji elektrycznych.

Do podstawowych warunków bezpiecznej pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych zalicza się: prawidłową budowę urządzeń elektroenergetycznych przystosowaną do warunków występujących w miejscu pracy, utrzymanie urządzeń w dobrym stanie technicznym, właściwą obsługę urządzeń

Jakiego sprzętu ochronnego i narzędzi pracy używa się przy wykonywaniu pracy przy instalacjach elektrycznych?

• uziemiacze przenośne i drążki i kleszcze izolacyjne,

• wskaźniki napięcia i uzgadniacze faz,

• sprzęt ochrony osobistej (hełmy, rękawice, ubrania robocze, etc),

• pomocniczy sprzęt izolacyjny: pomosty, dywaniki, chodniki, płachetki, izolacyjne, etc)

• narzędzia izolowane i sprzęt do prac pod napięciem

Podaj zasady organizacji prac wymagających wchodzenia na słupy.

Do poruszania się po żelbetowych słupach należy posługiwać się specjalnymi słupołazami lub też metalowymi szczeblami wykonanymi z odcinków rur. Szczeble takie przetyka się przez otwory pozostawione w słupie, Po konstrukcjach wsporczych stalowych można poruszać się wykorzystując istniejące przewiązki lub skratowania. Przy wykonywaniu robót na konstrukcjach wsporczych należy bezwzględnie ubezpieczyć się pasem bezpieczeństwa.

Jak należy gasić palące się kable?

Palące się kable należy gasić piaskiem lub za pomocą gaśnicy proszkowej bądź śniegowej, po wyłączeniu napięcia

Podaj środki bezpieczeństwa przy przecinaniu kabla.

Przy przecinaniu kabla (po wyłączeniu linii kablowej spod napięcia) oraz przy otwieraniu mufy kablowej należy stosować następujący sprzęt ochronny:

• rękawice i buty dielektryczne,

• dywanik lub podest izolacyjny,

• okulary ochronne.

Piłka, którą przecina się kabel, powinna mieć uchwyt izolowany i być uziemiona. Przy wykonywaniu wymienionych prac osoby niezatrudnione powinny być odsunięte na bezpieczną odległość

Ile osób powinno uczestniczyć w oględzinach i przeglądach linii kablowych?

Oględziny wykonuje się w formie obchodów tras linii kablowych bez wyłączenia linii spod napięcia Oględziny widocznych części kabla bez wchodzenia na słupy i do stacji można wykonać jednoosobowo, oględziny w kanałach i tunelach - dwuosobowo. Przeglądy przeprowadza się po wyłączeniu linii spod napięcia.

Jaka jest kolejność czynności przy zakładaniu przenośnych uziemiaczy na linii napowietrznej?

Uziemianie należy wykonywać zaraz po sprawdzeniu braku napięcia. W pierwszej kolejności dokręcić zacisk uziemiacza do magistrali uziemiającej (uziomu), a w drugiej kolejności za pomocą drążka izolacyjnego założyć lub przykręcić zaciski fazowe na przewody gwarantując pewny styk. Przy zdejmowaniu należy zachować odwrotną kolejność postępowania

Podaj zasady bezpieczeństwa przy wykonywaniu czynności łączeniowych w stacjach energetycznych

W czasie wykonywania czynności łączeniowych należy przestrzegać następujących zasad:

• prądy obciążenia roboczego w obwodach o napięciu znamionowym powyżej 1 kV należy włączać i wyłączać za pomocą wyłączników lub rozłączników,

• w razie braku wyłączników lub rozłączników można za pomocą odłączników załączać i wyłączać prądy:

- obciążenia przekładników napięciowych,

- ładowania szyn zbiorczych oraz innych urządzeń trwale

- podłączonych do szyn,

- ładowania linii napowietrznych kablowych tylko w zakresie określonym w dokumentacji fabrycznej odłącznika,

- transformatorów w zakresie określonym w szczegółowych zasadach eksploatacji transformatorów

• w obwodach o napięciu do 1 kV prądy obciążenia należy włączać i wyłączać za pomocą łączników zwarciowych bądź roboczych, a w przypadku ich braku - za pomocą odłączników w zakresie dopuszczonym przez wytwórcę,

• łączenia rożnych obwodów do pracy równoległej można wykonać po sprawdzeniu zgodności faz,

• łączniki sprzęgieł mogą być zamknięte po sprawdzeniu, ze nie spowoduje to połączenia do pracy równoległej obwodów nie spełniających wymagań

Prace kontrolno - pomiarowe

Podaj wymagania w stosunku do osób wykonujących prace pomiarowe

Osoby wykonujące pomiary powinny posiadać odpowiednie wykształcenie techniczne, doświadczenie eksploatacyjne oraz posiadać aktualne świadectwa kwalifikacyjne, upoważniające do wykonywania pomiarów

Do kogo należy wydawanie poleceń na wykonywanie pomiarów i dopuszczanie do pracy?

Kiedy pomiary powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby?

Zawsze przy wykonywaniu prób i pomiarów, z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez upoważnionych pracowników w ustalonych miejscach (laboratoria, stacje prób)

Podaj procedury wykonywania pomiarów

Przed przystąpieniem do pomiarów należy dokonać niezbędnych ustaleń i obliczeń warunkujących:

 wybór poprawnej metody pomiaru,

 jednoznaczność kryteriów oceny wyników,

 możliwość popełnienia błędów czy uchybów pomiarowych,

 konieczność zastosowania współczynników poprawkowych do wartości zmierzonych.

Przy wykonywaniu wszystkich pomiarów odbiorczych i eksploatacyjnych należy przestrzegać następujących zasad:

a) pomiary powinny być wykonywane w warunkach identycznych lub zbliżonych do warunków normalnej pracy podczas eksploatacji urządzeń czy instalacji,

b) przed przystąpieniem do pomiarów należy sprawdzić prawidłowość funkcjonowania przyrządów (kontrola, próba itp.),

c) przed przystąpieniem do pomiarów należy zapoznać się z dokumentacją techniczną celem ustalenia poprawnego sposobu wykonania badań.

d) przed rozpoczęciem pomiarów należy dokonać oględzin badanego obiektu dla stwierdzenia jego kompletności, braku usterek oraz prawidłowości wykonania i oznakowania, sprawdzenia stanu ochrony podstawowej, stanu urządzeń ochronnych oraz prawidłowości połączeń,

e) nie należy bez potrzeby dotykać bezpośrednio części czynnych i części przewodzących oraz części obcych, pamiętając, że ochrona przeciwporażeniowa może być niesprawna.

f) należy pamiętać, że urządzenia charakteryzujące się dużą pojemnością, jak kable i kondensatory po wyłączeniu napięcia zagrażają jeszcze porażeniem.

Jakie przyrządy podlegają legalizacji?

Liczniki energii elektrycznej czynnej prądu przemiennego, klasy dokładności 0,2; 0,5; 1 i 2.

Przyrządy do sprawdzania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej

Na czym polega określenie stanu instalacji elektrycznych?

Podaj zakres pomiarów i prób w celu określenia stanu instalacji elektrycznej budynku

Okresowe sprawdzania i próby powinny obejmować, co najmniej:

• oględziny dotyczące ochrony podstawowej (przed dotykiem bezpośrednim) i ochrony przeciwpożarowej;

• pomiary rezystancji izolacji;

• badania ciągłości przewodów ochronnych;

• badania ochrony przy uszkodzeniu (przed dotykiem pośrednim); czyli sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej;

• próby działania urządzeń różnicowoprądowych.

Jaka powinna być minimalna wartość rezystancji izolacji odbiorników?

Wymagana rezystancja izolacji dla urządzeń II klasy ochronności wynosi co najmniej 7 Mom, a dla urządzeń I i III klasy ochronności wynosi co najmniej 2 Momy.

Podaj wartość napięcia miernika rezystancji izolacji przy pomiarze kabli na napięcie znamionowe do 1 kV

1000 V

Podaj metody pomiaru rezystancji uziemienia

Pomiar rezystancji uziemienia uziomu powinien być wykonany metodą techniczną lub kompensacyjną. Rezystancję uziemień mierzy się prądem przemiennym.

Pomiary rezystancji uziemienia uziomu mogą być wykonywane przy użyciu miernika MRU-100 opartego na metodzie technicznej lub induktorowego miernika do pomiaru uziemień IMU opartego na metodzie kompensacyjnej.

Praktycznie metodą techniczną możemy również mierzyć rezystancję uziomu wykorzystując miernik rezystancji pętli zwarcia,

W jaki sposób należy wykonać pomiary prądów upływowych w instalacji elektrycznej?

W instalacji w układzie TN-S należy wyłączyć instalację wykonując przerwę w przewodach L i N, załączyć wszystkie odbiorniki i podać napięcie na przewód fazowy poprzez wielozakresowy miliamperomierz o zakresie od 1 do 20 mA

W instalacji w układzie TN-C przed wykonaniem pomiaru należy wykonać przerwę w przewodzie PEN a po wykonaniu pomiaru usunąć tą przerwę, przywracając pierwotny stan połączeń.

Ile powinna wynosić rezystancja izolacji uzwojeń silników I grupy zmierzona po 60s od chwili rozpoczęcia pomiaru?

Powinna wynosić co najmniej 1 Mom na 1 kV napięcia znamionowego uzwojenia

Co należy zrobić przed sprawdzeniem ciągłości żył kabli?

Ciągłość żył kabla można sprawdzić megaomomierzem, po zwarciu i uziemieniu żył na jednym końcu kabla, a na drugim mierząc rezystancję między poszczególnymi żyłami a ziemią.

Ile wynoszą czasy próby napięciowej kabli nowych i eksploatowanych o izolacji polwinitowej?

5 minut dla kabli nowych, 10 minut, dla linii kablowych eksploatowanych

1

---