Ogólna charakterystyka systemu podatkowego; podatek od towarów i usług 01.03.2009, 15.03,2009
1. Jakie są kryteria klasyfikacji podatków w systemie podatkowym?
2. Proszę podać następujące pojęcia:
a. towar
b. usługa
3. Proszę wymienić i zdefiniować poszczególne czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
4.W jakich przypadkach dochodzi do wyłączenia określonych czynności z opodatkowania VAT?
5.Kto i w jakiej sytuacji staje się podatnikiem podatku od towarów i usług?
6.Jaka jest definicja pojęcia działalność gospodarcza dla potrzeb podatku od towarów i usług?
7. W jakich przypadkach usługi świadczone przez podatnika są wyłączone z pojęcia działalności gospodarczej?
8. Charakterystyka powstawania obowiązku podatkowego:
a. miejsce powstania obowiązku podatkowego
b. momenty powstawania obowiązku podatkowego
Podatek od nieruchomości 23.03.2009
9. Scharakteryzuj podatników podatku od nieruchomości
10. Co jest objęte przedmiotem opodatkowania tym podatkiem?
11. Jakie są zasady określenia podstawy opodatkowania w tym podatku?
12. Jakie są rodzaje stawek w podatku od nieruchomości?
13. Przedstaw zasady powstawania:
a. obowiązku podatkowego
b. zobowiązania podatkowego
14. Charakterystyka zwolnień podatkowych
a. przedmiotowych
b. podmiotowych
Podatek dochodowy od osób prawnych 19.04.2009
15. Charakterystyka podatników tego podatku - wyliczenie poszczególnych grup podatników wraz ze wskazaniem przykładów dla każdej z tych grup.
16. Zakres przedmiotowy opodatkowania:
a. definicje: przychód, dochód, koszt uzyskania przychodu
b. przykłady wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu
c. co to jest strata podatkowa i jakie są zasady jej rozliczania?
17. Charakterystyka zwolnień podatkowych:
a. mających charakter przedmiotowy
b. mających charakter podmiotowy
18. Ulgi i odliczenia podatkowe - na jaki cel i w jakiej wysokości maksymalnej mogą być one stosowane?
19. Charakterystyka stawek podatkowych
a. rodzaje stawek podatkowych
b. wysokość poszczególnych stawek
c. przykłady stosowania poszczególnych stawek
20. Rozliczenie podatku
a. miesięczne - w jakim terminie, do jakiego organu podatkowego, jakie składane są dokumenty i ile razy w ciągu roku to następuje
b. roczne - w jakim terminie, do jakiego organu podatkowego, jakie składane są dokumenty i ile razy w ciągu roku to następuje.
Ogólna charakterystyka systemu podatkowego 01.03.2009, 15.03.2009
1. Jakie są kryteria klasyfikacji podatków w systemie podatkowym?
Rodzaje podatków:
I Kryterium przerzucalności
pośrednie (podatnicy w pewnych sytuacjach są w stanie przerzucić ciężar podatków na podmiot trzeci i wówczas mamy do czynienia z podatkami, które mają charakter pośredni; Podatki pośrednie:
- podatek od towarów i usług,
- podatek akcyzowy.
Podatnicy tych podatków przerzucają ich ciężar na nabywcę towarów bądź usług nabywanych w obrocie gospodarczym. Przerzucenie odbywa się poprzez podwyższenie ceny sprzedawanego towaru bądź usługi o kwotę podatku. Podatek akcyzowy dotyczy obrotu towarami akcyzowymi np. alkohole, wyrobu tytoniowe, paliwa płynne, wówczas w każdej cenie sprzedawanego wyrobu akcyzowego znajduje się również podatek akcyzowy, który przerzucany jest na konsumentów w momencie nabycia. Podatki pośrednie powodują, że ciężar podatku przerzucany jest na konsumenta, dlatego też chętnie podwyższa się podatki pośrednie gdyż podatnicy, Ci, którzy sprzedają, nie czują ciężaru podatku, czują go tylko konsumenci. W polskim systemie podatkowym podatki pośrednie mają duże znaczenie dla potrzeb budżetu państwa. Rentowność budżetu państwa zależy w dużym stopniu od wpływów z podatków pośrednich, jakimi są: podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy)
bezpośrednie (te podatki nie mają takich możliwości jak pośrednie i nie można przerzucić ciężaru podatków na podmiot trzeci; W tych podatkach nie istnieje możliwość przerzucania ciężaru podatku na podmiot trzeci. Przykładem podatków bezpośrednich są podatki dochodowe:
- podatek dochodowy od osób fizycznych
- podatek dochodowy od osób prawnych
WAŻNE!!! Nie ma podatku od osób fizycznych czy prawnych tylko podatek dochodowy od osób fizycznych czy prawnych. Różnica między tymi podatkami jest duża, bo podatek od osób fizycznych to kiedyś było bykowe.
Zarówno w podatku dochodowym od osób fizycznych jak w podatku dochodowym od osób prawnych ciężar podatku ponoszą bezpośrednio bądź osoby fizyczne bądź osoby prawne, które są zobowiązane do zapłaty należnego podatku.
II Kryterium zjawisk ekonomicznych (zjawiskiem ekonomicznym jest uzyskanie określonego dochodu)
Podatki dochodowe - występują tu:
- podatki od osób fizycznych
- podatki dochodowe od osób prawnych
Podatki majątkowe (występują tu 4 grupy biorąc pod uwagę zjawiska ekonomiczne występujące u podatnika)
- od posiadanego majątku - jest najprostszym podatkiem, gdzie podstawą opodatkowania i przedmiotem jest fakt posiadania określonego majątku; przykładem jest podatek od środków transportu, czyli fakt posiadania przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne środków transportu, samochodów ciężarowych, autobusów, wózków widłowych, rodzi konieczność zapłaty ryczałtowego podatku z faktu posiadania. Sam fakt posiadania majątku rodzi konieczność zapłaty określonej w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych określonej kwoty podatku zryczałtowanego. - w przeszłości podatek ten obejmował również samochody osobowe jednak one zostały wyłączone, czyli fakt posiadania samochodu osobowego został wyłączony z zakresu przedmiotowego opodatkowania tym podatkiem i w 1993 roku została wprowadzona ustawa dotycząca podatku akcyzowego od paliwa płynnego - dotyczyło to posiadaczy samochodów osobowych i wówczas gminy utraciły wpływy podatku dotyczącego środków transportu, czyli samochodów osobowych ale poprzez subwencję ogólną Skarb Państwa przekazuje gminom część podatku akcyzowego)
- od przyrostu masy majątku ( np. podatek od spadku i darowizn) Chodzi tu o sytuację gdzie dochodzi do transferu całości lub części majątku jednej osoby fizycznej na rzecz drugiej; SPADEK - całość majątku może być przetransferowana z majątku osoby-spadkodawcy, jeżeli spadkodawca wskaże nam spadkobiercę bez względu na jego skład to majątek nieruchomy jak i majątek ruchomy musi zostać przetransferowany do majątku spadkobiercy. W ten sposób następuje przyrost masy majątku spadkodawcy na rzecz spadkobiercy; przykład: podatek od spadków i darowizn, DAROWIZNA - transfer między żyjącymi podmiotami; osoba fizyczna może przekazać całość lub część majątku za życia wówczas obniża się majątek darczyńcy a powiększa się majątek obdarowanego o tę część, która jest transferowana. To były przypadki powiększenia majątku ale istnieje jeszcze przypadek: ZASIEDZENIE - osoba fizyczna przez okres lat 20 lub 30 zamieszkuje w jakiejś nieruchomości i nie ma właściciela to w wyniku zasiedzenia określonego prawem cywilnym dochodzi do przyrostu masy majątku po stronie osoby, która zasiedziałą nieruchomość.
- od wzrostu wartości majątku ( podatek od nieruchomości) nie mamy takiego typowego podatku w tej chwili, pewne nieznaczne elementy konstrukcji zawiera podatek od nieruchomości, dlatego że w jego konstrukcji w odniesieniu do budowli podstawę opodatkowania stanowi wartość budowli i poprzez przemnożenie przez stawkę procentową wyliczmy ten podatek. Generalnie podatek od wzrostu wartości majątku jest w Polsce planowany
- od wymiany składników majątku (np. podatek od czynności cywilnoprawnych)w przypadku, gdy część składników majątku jest odsprzedawana, pożyczana, dochodzi do wymiany składników majątku. Przykładem jest podatek od czynności cywilnoprawnych. Podatek ten dotyczy np. zamiany dwóch lokali mieszkalnych, sprzedaży samochodu, wówczas dochodzi do wymiany składników majątku w zamian za zapłaconą cenę pomiędzy podmiotami zamieniającymi się, pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą, wówczas stosując stawkę podatkową pobierany jest podatek od czynności cywilnoprawnych.
c) podatki od wydatków to podatki pośrednie wliczane w cenę towarów, czyli podatki pobierane w związku z określonymi wydatkami, które mogą być dokonywane zarówno przez osoby fizyczne jak i osoby prawne, czy też jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, przykładem podatków od wydatków są podatki pośrednie (podatek w cenie)
III Kryterium konsumpcji
Podatki obrotowe: podatek od wartości dodanej, akcyza - to kryterium kreuje nam podatki konsumpcyjne. Przykładem podatków konsumpcyjnych są podatki obrotowe związane ze sprzedażą, ale są to podatki obciążające konsumenta.
IV Kryterium beneficjenta dochodów
Są to podatki państwowe, samorządowe, federalne
To kryterium jest związane z tym, kto otrzymuje podatki wpłacone przez płatników; podatki państwowe - to te, które zgodnie z przepisami prawa wpływają do budżetu państwa, są to:
- podatek od towarów i usług
- podatek akcyzowy
- podatek dochodowy od osób prawnych
- podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek od towarów i usług i podatek akcyzowy zasila 100% budżet państwa. W przypadku podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych w niewielkim stopniu te podatki zasilają budżety gmin, powiatu bądź też województwa i również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej mające siedzibę na terenie powiatu, gminy, województwa i dlatego w niewielkiej części następuje podziała podatków dochodowych od osób prawnych i fizycznych pomiędzy państwem a samorządem.
Podatki samorządowe - w przypadku podatków samorządowych dominują podatki gminne, ponieważ gmina otrzymuje najwięcej wpływów podatkowych
1 podatki gminne:
- podatek od nieruchomości,
- podatek rolny,
- podatek od spadków i darowizn,, który również zasila budżety gmin w Polsce
- podatek dochodowych płacony w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej np. karta podatkowa - jest to zryczałtowane opodatkowanie przychodu uzyskiwanego z prowadzonej na obszarze gminy działalności gospodarczej, czyli zryczałtowane opodatkowanie przy zastosowaniu karty podatkowej)
2 opłaty gminne - nie są podatkami
- opłata targowa - pobierana jest na targach gminnych w związku ze sprzedażą i korzystaniem z targu gminnego tzw. Placowe, gdzie inkasent pobiera od każdego sprzedającego opłatę - jest to typowa opłata skarbowa, która jest daniną publiczną płaconą na rzecz gminy.
- opłata administracyjna - pobiera ją gmina w związku z czynnościami administracyjnymi wykonywanym na rzecz mieszkańców gminy
- opłata klimatyczna - za korzystanie z naturalnych dobrodziejstw gminy
Podatki federalne - niw występują w Polsce, występują w Szwajcarii, podatki płacone na rzecz federacji, USA
V Kryterium cech osobistych i okoliczności dotyczących podatnika
- podatki realne w sposób rzeczywisty dotyczą określonej transakcji czy też umowy. Przykładami podatków realnych będą:
Podatki obrotowe od wartości dodanej, czy też podatek akcyzowy
Również podatki majątkowe są podatkami realnymi gdyż one w sposób rzeczywisty dotyczą sytuacji posiadania majątku
- podatki osobiste
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Podatek dochodowy od osób prawnych
Karta podatkowa
Ryczałt ewidencjonowany np. mogą z tego korzystać osoby wynajmujące nieruchomości
Podatek od towarów i usług
- jest to najważniejszy podatek, jeżeli chodzi o dochodowość budżetu państwa, najważniejszy podatek państwowy.
- przepisy ustawy o podatku od towarów i usług obowiązujące od 01.05.2004 są przepisami powiązanymi z przepisami, UE czyli mamy mechanizm, iż od 01.05.2004 w odniesieniu do podatków pośrednich, czyli podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego prawem nadrzędnym jest dla systemu polskiego jest prawo unijne
1. Dyrektywy unijne dotyczące podatku id towarów i usług i podatku akcyzowego, a dopiero potem
2. przepisy polskie: ustawa o podatku od towarów i usług i ustawa o podatku akcyzowym
najwyżej stoją
1. Dyrektywy unijne
2. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ma ono charakter prawotwórczy)
3. Ustawa polska
2. Proszę podać następujące pojęcia:
a. Towar
b. Usługa
W sposób odrębny zostały zdefiniowane towary i usługi dla potrzeb prawa podatkowego (art.2 ustawy o VAT)
Towary są to wszelkie rzeczy ruchome, a także wszelkie postacie dostarczonej energii, budynki(mieszkalne i użytkowe) oraz budowle i grunty( np. przejście dla pieszych, mosty, kładki, hale produkcyjne)
Towar ma kilka elementów składowych
- rzeczy ruchome, które są zdefiniowane w przepisach prawa cywilnego jako rzeczy nie będące nieruchomościami
- postacie dostarczonej energii
-budynki; możemy je podzielić na
Budynki mieszkalne
Budynki użytkowe
Części budynków mieszkalnych - będą to lokale mieszkalne, które przeznaczone są do zamieszkiwania przez osoby fizyczne
Części budynków użytkowych - będą to lokale użytkowe przeznaczone na działalność gospodarczą
- budowle np. przejścia dla pieszych powiązane ze znakami sygnalizacji świetlnej, kładki, mosty, piece produkcyjne, hala produkcyjna, piece hutnicze
- grunty - wierzchnia warstwa powierzchni ziemi (definicja w prawie cywilnym)
Usługa to w rozumieniu polskiej PKWiU pojęcie to obejmuje
- wszelkie czynności na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych tzn usług dla celów produkcyjnych
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.
Tu są dwie grupy usług:
- usługi pomocnicze
- usługi pozostałe
Usługi ogólnospołeczne są świadczone w ramach finansów publicznych; opieka społeczna, obronność, zapewnieni bezpieczeństwa.
Wszelkie czynności, które nie mieszczą się w tych definicjach nie podlegają opodatkowaniu. Jeżeli jesteśmy w stanie sprzedaż cos, co nie jest towarem to od tego nie będziemy płacić podatku
Opodatkowaniu nie podlegają towary i usługi, lecz czynności z tym związane.
CZYNNOSCI SĄ PRZEDMIOTEM OPODATKOWANIA
3. Proszę wymienić i zdefiniować poszczególne czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług
- Przez dostawę towarów rozumie się, co do zasady przeniesione prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Dotyczy to również przeniesienia tego prawa z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu (Sprzedający budynek, samochód,, przekazuje określony towar nabywcy i ten nabywca może rozporządzać tymi towarami jak właściciel. Mogą też zdarzać się przypadki, w których przeniesienie własności występuje z nakazu organu władzy publicznej lub organu działającego w jego imieniu np. wywłaszczenie (gmina buduje drogę, następuje przymusowe przekazanie gruntu, w zamian za to gmina wypłaca określone odszkodowanie i staje się właścicielem)
- Przez świadczenie usług rozumie się, co do zasady każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów ( wszystko to, co nie mieści się w definicji towaru, a znajduję się w klasyfikacji usług)
Obie te czynności podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, tylko wtedy, gdy wykonane są odpłatnie
export towarów - to potwierdzony przez urząd celny wyjścia wywóz towarów z terytorium RP poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych poniżej pod warunkiem, że wywóz dokonany jest:
-przez dostawcę lub w jego imieniu
-przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium RP lub w jego imieniu
Jakie są to przypadki? Pierwszy przypadek - jeżeli polski producent samochodów podpisuje umowę z odbiorcą na Białorusi to może on dokonać dostawy bezpośredniej do odbiorcy białoruskiego z siedzibą w Mińsku, wówczas producent wywozi określoną ilość samochodów wynikająca z zawartego kontraktu na rzecz odbiorcy białoruskiego tym samym dokonując exportu do białoruskiego odbiorcy - to do przypadku pierwszego, czyli czynność dokonana przez dostawcę; Drugi przypadek, jeżeli czynność wykonana jest w imieniu dostawcy; producent samochodów zawiera umowę np. z PKP, które dostarcza towar do odbiorcy białoruskiego, Trzeci przypadek: nabywca przyjeżdża do Polski i odbiera samochody, Czwarty przypadek - białoruski odbiorca wynajmuje kolej do transportu towaru.
W każdym z tych przypadków
Wywóz towarów (art. 2 pkt.7) następuje w celu wykonania zasadniczej czynności, jaką jest przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel a także pewnych czynności tj.
- przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub następuje przeniesienie z mocy praw własności towarami w zamian za odszkodowanie
- wydanie towarów w oparciu o umowę leasingu lub inną umowę o podobnym charakterze zawartą na czas określony, umowę sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty - prawo własności zostanie przeniesione.
Zawarcie umowy leasingu - firma leasingowa w Warszawie podpisuje umowę leasingu z odbiorcą ukraińskim i wywozi samochody na Ukrainę, aby leasingobiorca mógł z nich korzystać (3lata sprzedaż z odroczoną płatnością)
- wydanie towarów pomiędzy komitentem a komisantem, jak również wydanie towaru przez komisanta na podstawie umowy komisu.
Prawo cywilne zezwala na zawieranie umów komisu, które polegają na tym, że komitent będący podmiotem przyjmującym określone środki trwałe oddaje komisantowi, aby ten je sprzedał. Jeżeli znajdzie nabywcę na te towary otrzymuje określoną prowizję. Aby komisant mógł sprzedaż to musi najpierw otrzymać te towary.
- wydanie towarów przez komisanta na rzecz komitenta na podstawie umowy komisu (kiedy komisant nie sprzedał towarów)
c) import towarów - to przywóz towarów z terytorium pastwa trzeciego np. z Rosji na terytorium RP. (import towarów jest odbicie lustrzanym exportu towarów. Mamy do czynienia z sytuacją gdzie towar zostaje przywieziony na obszar UE spoza Unii, czynność ta jest traktowana zgodnie z dyrektywami Wspólnotowymi oraz zgodnie z prawem polskim, które w tym zakresie zgodne jest z prawem wspólnotowym jako przywóz towarów spoza Unii)
d) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju. To nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które w wyniku dokonanej dostawy są wysłane lub transportowane na terytorium innego państwa wysyłki niezależnie od tego, kto przewozi towar i na czyje zlecenie towar jest przewożony. W sytuacji, kiedy dostawca np. francuski przywozi towar odbiorcy polskiemu gdzie polski podatnik od towarów i usług nabywa towar od dostawcy wewnątrzunijnego. Tu nie ma znaczenia, kto przewozi towar i na czyje zlecenie jest przewożony, ponieważ zarówno dostawca francuski jak i nabywca polski może wynająć firmę transportową, aby towar został przewieziony, ale usługi wykonane przez przewoźnika nie są usługami wewnątrzwspólnotowymi stanowią one dodatkową usługę do głównej usługi, jaką jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
e) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów - jest to wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego UE, jeżeli temu wywozowi towarzyszy przeniesienie prawa do rozporządzani towarami jak właściciel, przy czym obie strony muszą być zidentyfikowane dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych (w senesie podatkowym wewnątrzwspólnotowa dostawa jest korzystniejsza niż wewnątrzwspólnotowe nabycie, gdyż z samej konstrukcji podatku wynika, iż on preferuje czynności polegające na wywozie towarów z państwa producenta a w jakiś sposób „gorzej traktuje” nabywców i importerów, dlatego że zarówno w przypadku WDT jak i w przypadku eksportu mamy możliwość stosownie stawki 0%, która to stawka nie jest ani zwolnieniem podatkowym ani wyłączeniem z opodatkowania, prowadzi tylko do tego, że nie płacimy podatku, oraz odzyskujemy wszystkie podatki zapłacone naliczone w cenach nabywanych towarów i usług, które były nam niezbędne, aby wyprodukować towar podlegający eksportowi bądź podlegający WDT, np. producent obuwia w celu wyprodukowania każdej pary butów musi zakupić klej nici maszyny i usługi, nabywając każdą z tych usług bądź towarów płaci w cenie podatek od towarów i usług podatek naliczony i w sytuacji, jeżeli dokona WDT z Polski czy też eksportu wówczas od 0 odejmuje zsumowane podatki naliczone, które ustala na podstawie faktur zakupu, pod warunkiem, iż istniej związek między tymi zakupami a obuwiem, które zostało wyeksportowane.
Podatek ten jest skonstruowany tak, że preferuje WDT i eksport, bo daje możliwość wpłacenia 0 i możliwość uzyskania zwrotu podatkowego wydatków związanych z nabyciem towarów i usług niezbędnych do prowadzenia działalności opodatkowanej tym podatkiem.
4.W jakich przypadkach dochodzi do wyłączenia określonych czynności z opodatkowania VAT?
Ważne: zwolnienie a wyłącznie to jest coś innego.
Wyłączenie to jest sfera, która zostaje poza zainteresowaniem ustawodawcy, bez względu na warunki podatek nie jest pobierany.
Zwolnione - to sytuacje, kiedy podatek nie jest pobierany, ale przy wypełnieniu dodatkowych warunków
Czynności wyłączone z opodatkowania
Transakcje odpłatnego lub nieodpłatnego zbycia przedsiębiorstwa - ważne jest to, co sprzedajemy, przedsiębiorstwo jest sumą składników( np. licencje, znaki towarowe, księgi podatkowe- czyli to, co tworzy całość, wtedy nie płacimy podatku (ustawa o VAT nie definiuje pojęcia przedsiębiorstwa, trzeba korzystać z Kodeksu Cywilnego przedsiębiorstwo jest sumą składników: nieruchomości, ruchomości księgi, ewidencje, znaki towarowe, licencje know-how, jeżeli jest pomijany, chociaż jeden z tych składników to wtedy należy stosować stawkę oddzielną dla każdego z tych składników)
Czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, czyli usługi, które są objęte prawem karnym usługa zabójstwa na zlecenie morderstwa, stręczycielstwo
5. Kto i w jakiej sytuacji staje się podatnikiem podatku od towarów i usług?
Charakterystyka podatników
Zgodnie z nową ustawą podatnikiem VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej (Sc, sj) oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność - sprzedaż, produkcja, wykonywanie wolnych zawodów)
(Można nie prowadzić działalności gospodarczej i stać się podatnikiem podatku od towarów i usług; jest to możliwe w poniższej sytuacji)
Ustawa wprowadza też kategorię podatnika podatku od towarów, która nie wiąże ich z wykonywaniem działalności gospodarczej, ale z dokonaniem wewnątrz wspólnotowej dostawy nowych środków transportu.(jednorazowa dostawa nowych środków transportu, mimo iż podatnik nie prowadził działalności gospodarczej)
W przypadku podmiotów dokonujących importu towarów podatnikami, co do zasady są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
- na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych import towaru jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną (np. przewóz mebli małżonka będącego za granicą) (cło nie jest podatkiem, jest dochodem budżetu państwa, jest daniną publiczną, ale pobierane jest na zupełnie odmiennych zasadach niż podatki, bo za podstawę prawną są przepisy wspólnotowego kodeksu celnego, a także polskiej ustawy prawo celne i w większości przypadków, w sytuacji kiedy dokonywany jest import towarów to będzie pobierane cło na granicy) W powyższym przypadku podatek od towarów i usług będzie pobierany niezależnie od tego, co się dzieje z zobowiązaniami celnymi ciążącymi na importerze; może się zdarzyć, że określony towar jest zwolniony od cła, ale to nie zwalnia od podatku VAT)
- uprawnione do korzystania z procedury: celnej obejmującej uszlachetnienie czynne (w celu ulepszenia), odprawą czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną (w celu ulepszenia) w tym również osoby, na które zgodnie z odrębnymi przepisami zostały przeniesione prawa i obowiązki z tymi procedurami (istotne jest to, iż te procedury w sposób preferencyjny traktują tych importerów punktu widzenia prawa celnego, gdyż ustawodawca zdaje sobie sprawę, że ten czas, na który te towary są przywiezione jest z góry określony, albo charakter towarów wymaga ich połączenia, pomieszania czy też złożenia całości z części wówczas odstępuje od poboru cła całkowicie bądź częściowo, co jednak nie powoduje legalnej ucieczki od opodatkowania podatkiem od towarów i usług)
Podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
- dokonujące wewnątrz wspólnotowego nabycia towarów
- będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju, oczywiście chodzi o usługi, które uwzględniając kryterium miejsca świadczenia uznaje za wykonane na terytorium Polski (z wyjątkiem przypadków, gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę) (tu chodzi o sytuację, w której polskiemu Fiskusowi trudno byłoby pobrać podatek od usługodawcy, bo np. tylko czasowo przebywa w Polsce - np. przyjeżdża w celu przeprowadzenia szkolenia, wykładów, edukacji, nauki, stąd też ustawodawca postanowił pobierać podatek od usługobiorcy; w przypadku gdyby ta usługa została opodatkowana ten podatek nie będzie tu pobierany)
- będące nabywcami towarów od pomiotów nie posiadających siedziby lub miejsca stałego zamieszkania (prowadzenia działalności) na terytorium kraju, jeśli podatek nie został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy na terytorium kraju. (wszelkie sytuacje zbliżone z eksportem usług, z eksportem towarów, z wewnątrzwspólnotowym nabyciem usług gdzie należy opodatkować nabywcę)
- nabywające nowe środki transportu, które miały być wywiezione poza terytorium kraju w ciągu 14 dni od dnia dostawy, a nie zostały wywiezione
W przypadku osób fizycznych, które prowadzą wyłącznie gospodarstwa rolne, leśne lub rybackie oraz działalność rolniczą za podatnika uważa się osobę, która złoży stosowne zgłoszenie rejestracyjne. (jeżeli to nie nastąpi istnieje odrębny zryczałtowany tryb opodatkowania dotyczący rolników ryczałtowych, gdzie cały ciężar opodatkowania przerzuca się na nabywcę, a rolnicy ryczałtowi nie muszą prowadzić żadnej ewidencji ani składać deklaracji, rolnictwo jest preferowane w tym sensie, iż wszelkie obowiązki ewidencyjne, deklaracyjne związane z funkcjonowaniem tego podatku nie zostały nałożone na rolników i w sposób uproszczony ich działalność jest opodatkowana)
W przypadku organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy, uznaje się je za podatników tylko w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.(art.15 ust. 6)
Uregulowania dla małych podatników
Małym podatnikiem jest podatnik,
-u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1.200.000 EURO
- prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami powierniczymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu, - jeżeli kwota prowizji lub inne postacie wynagrodzenia wynosi 45.000EURO. (komis jest traktowany jako dostawa towarów)
6.Jaka jest definicja pojęcia działalność gospodarcza dla potrzeb podatku od towarów i usług?
Definicja działalności gospodarczej - wszelka działalność sprzedawcy, producenta, czy też usługodawcy, a także wykonywanie wolnych zawodów (doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych, architektów, lekarzy, weterynarzy,) to również jest świadczenie działalności gospodarczej w rozumieniu tych przepisów. Podmioty, które są osobami fizycznymi, osobami prawnymi, bądź jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, jeżeli wykonują działalność gospodarczą stają podatnikami podatku od towarów i usług.
7. W jakich przypadkach usługi świadczone przez podatnika są wyłączone z pojęcia działalności gospodarczej?
Nie podlegają opodatkowaniu VAT (to, co nie jest działalnością gospodarczą)
- umowa o pracę
- przychody wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy pdof tj. przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą lub właściciela nieruchomości, przychody z działalności artystycznej, literackiej, publicystycznej, duchownych, arbitrów, członków zarządu i rad nadzorczych.
(w każdym takim przypadku umowa określa sposób nagradzania tego podmiotu, który takie usługi świadczy, miejsce świadczenia usług, a także odpowiedzialność musi być przeniesiona wobec osób trzecich na usługobiorcę; w takich przypadkach, mimo, iż usługi są świadczone, a podstawą nie jest umowa o pracę a umowa zlecenie czy też umowa o dzieło nie istnieje konieczność zapłaty podatku należnego od świadczonych usług)
Podatnicy, którzy podlegają opodatkowaniu a nie posiadają siedziby stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju mają obowiązek zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Podatnik taki jest jednocześnie zobowiązany do ustanowienia przedstawiciela podatkowego.
Przedstawicielem podatkowym może być osoba prawna lub jednostka nie mająca osobowości prawnej posiadająca siedzibę na terytorium kraju lub osoba fizyczna posiadająca stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju. Przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie za zobowiązanie podatkowe podatnika, którego reprezentuje. (może to być Sp. zoo, S.A., nie mająca osobowości prawnej s.j , komandytowa, komandytowo akcyjna, partnerska, os fizyczna)
8. Charakterystyka powstawania obowiązku podatkowego:
do 1.5.2004 miejsce nie było istotne
Miejsce powstania obowiązku podatkowego
W przypadku świadczenia usług, za miejsce świadczenia uznaje się miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - za miejsca świadczenia usług uznaje się miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności.
W przypadku braku ww. miejsca, za miejsce świadczenia staje się miejsce stałego zamieszkania.
Jeżeli przepisy ustawy nie określają dla konkretnych usług odrębnej zasady określenie miejsca świadczenia zawsze będzie miała zastosowanie reguła podstawowa opisana powyżej.
Od zasady ogólnej zostały wprowadzone pewne odstępstwa. W niektórych przypadkach miejsce świadczenia może być uzależnione od miejsca faktycznego świadczenia tych usług, od rodzaju lub przedmiotu związanego ze świadczonymi usługami, czy też od nabywcy danej usługi i jego siedziby
- w przypadku świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług rzeczoznawców majątkowych i pośredników w obrocie nieruchomościami, usług przygotowania i koordynowania prac budowlanych tj. usługi architektów i nadzoru budowlanego - miejscem świadczenia jest miejsce położenia nieruchomości
- w przypadku świadczenia usług transportowych- miejscem świadczenia, jest miejsce gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości
- przypadku wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie transport się rozpoczyna.
- w przypadku usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki, a także pomocniczych do usług transportowych, usług wyceny majątku rzeczowego, ruchomego, usług na ruchomym majątku rzeczowym, miejscem jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone
- odrębną grupę stanowią usługi, dla których miejscem świadczenia jest miejsce gdzie nabywca usługi posiada siedzibę i stałe miejsce prowadzenia działalności, a w przypadku braku - stały adres albo miejsce zamieszkania pod warunkiem, że usługi te są świadczone na rzecz:
* odbiorców z poza wspólnoty lub podatników lub miejsce zamieszkania na terytorium wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę
momenty powstawania obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania towaru lub wykonania usługi.
Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi, powinny być potwierdzone fakturą, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w ciągu 7 dni. Przepis ten stosuje się do faktur za częściowe wykonanie usługi.)
Jeżeli przed wydaniem towaru, lub wykonaniem usługi otrzymano część należności(przedpłatę) to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia zapłaty
W ustawie określono szereg innych przypadków powstania obowiązku podatkowego:
W eksporcie towarów - z chwilą potwierdzenia przez urząd celny wywozu towaru poza terytorium wspólnoty
W imporcie towarów - z chwilą powstania długu celnego lub objęcia towarów procedurą uszlachetnienia czynnego, odprawy czasowej;
Do sprzedaży lokali i budynków - z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 -go dnia od dnia wydania
Podatek od nieruchomości 23.03.2009
9. Scharakteryzuj podatników podatku od nieruchomości
Podatek od nieruchomości jest najistotniejszym podatkiem samorządowym; korzystają z niego gminy; podstawą tego podatku jest ustawa o podatkach i opłatach lokalnych; ustawa ta m.in. reguluje podatek od nieruchomości; konstrukcja tego podatku odnosi się do powierzchni a nie do wartości nieruchomości;
1. Charakterystyka podatników
Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które są właścicielami lub samoistnymi posiadaczami nieruchomości albo obiektów budowlanych oraz użytkownicy wieczyści nieruchomości lub ich części.
W odniesieniu do nieruchomości oraz obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (gmin, powiatów i województw), podatnikami są również posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych nie stanowiących odrębnych nieruchomości, jeżeli ich posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub z innego tytułu prawnego, umowy zawartej z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa albo z ustanowionego zarządu, a także posiadacze bez tytułu prawnego, z wyjątkiem nieruchomości wchodzących w skład zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych. (czyli w sytuacji, jeżeli rozpatrujemy posiadacza lokalu mieszkalnego będącego własnością gminy, który wynajmuje od gminy lokal, mimo iż jest posiadaczem nie jest podatnikiem tego podatku)
W odniesieniu do tych ostatnich nieruchomości, podatnikami są nadleśnictwa jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa faktycznie władające nieruchomościami.
10. Co jest objęte przedmiotem opodatkowania tym podatkiem?
2. Przedmiot opodatkowania
Przedmiot opodatkowania w podatku od nieruchomości stanowią:
- budynki lub ich części (klasyfikowane jako budynki mieszkalne lub budynki użytkowe, ale te części to lokale mieszkalne lub lokale użytkowe)
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (ustawa o podatkach i opłatach lokalnych nie uznaje jednak za działalność gospodarcza między innymi działalności rolnej lub leśnej art.l a ust.2)
- grunty
Za budynek uważa się obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Budowla to z kolei obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. (to np. piec hutniczy, przejście z sygnalizacją świetlną)
11. Jakie są zasady określenia podstawy opodatkowania w tym podatku?
3. Podstawa opodatkowania
Podstawa opodatkowania została określona w tym podatku w zależności od charakteru nieruchomości. Stanowią ją:
- dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkową budynku,
- dla budowli - ich wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, nie pomniejszona o odpisy amortyzacyjne. W przypadku całkowicie zamortyzowanych ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego,
- dla gruntów - powierzchnia tych gruntów.
Za powierzchnię użytkową budynku, w rozumieniu ustawy, uważa się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych. Za kondygnację uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe.
Jeżeli obowiązek podatkowy od budowli powstał w ciągu roku podatkowego -podstawę opodatkowania tej budowli stanowi wartość ustalona do obliczenia amortyzacji na dzień powstania obowiązku podatkowego.
Jeżeli od budowli nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - podstawę opodatkowania stanowi jej wartość rynkowa określona przez podatnika (jeśli odpowiada wartości rynkowej na wolnym rynku, jeśli nie to organ podatkowy powoła biegłego, który ustali tę wartość).
12. Jakie są rodzaje stawek w podatku od nieruchomości?
4. Stawki podatkowe
Stawka podatku jest określona kwotą od 1m powierzchni użytkowej dla budynków i 1m2 powierzchni dla gruntów oraz procentowo od wartości dla budowli.
Stawka ta jest zróżnicowana dla budynków i gruntów oraz nie może przekroczyć rocznie:
- Budynki mieszkalne lub ich części - 0.51zł od 1 m2 pow. użytkowej
- Budynki mieszkalne lub ich części związane z działalnością gospodarczą oraz części budynków mieszkalnych zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej - 17,31zł od 1m2 pow. użytkowej
- Budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym - 8,06zł od 1m2 powierzchni użytkowej,
- Budynki zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych - 3,36zł od 1m2 pow. użytkowej,
- Pozostałe budynki lub ich części - 5,78zł od 1m2 p. użytkowej,
- Grunty związane z prowadzenia działalności gospodarczej bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,62 zł od lm2 powierzchni,
- Grunty pod jeziorami, zajęte na zbiorniki retencyjne lub elektrownie wodne - 3,38zł od hektara
- Pozostałe grunty - 0,30zł od 1m2 powierzchni
- Od budowli - 2% ich wartości określonej na podstawie art.4 ust.1 pkt 3 i ust.3-7
Wysokość stawek podatku od nieruchomości określa Rada Gminy, z tym, że stawki te nie mogą być wyższe od górnych granic stawek kwotowych określonych w ustawie. Górne granice stawek podlegają corocznej waloryzacji stosownie do wskaźnika inflacji. Wysokość stawek ogłasza Minister Finansów w drodze obwieszczenia.
Przy określaniu wysokości stawek Rada Gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie i sposób wykorzystywania gruntu, stan techniczny oraz wiek budynków.
13. Przedstaw zasady powstawania:
a. obowiązku podatkowego
b. zobowiązania podatkowego
5. Obowiązek podatkowy
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku, z tym, że w przypadku budowli, budynków lub ich części obowiązek ten powstaje z dniem 1 stycznia następującym po roku, w którym budowa została zakończona albo, w którym rozpoczęto użytkowanie budynku lub jego części, przed ich ostatecznym wykończeniem.
Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek. (z miesiącem sprzedaży sprzedaż)
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.
6. Zobowiązanie podatkowe
Zobowiązanie podatkowe w odniesieniu do osób fizycznych powstaje z momentem doręczenia decyzji ustalającej to zobowiązanie wydanej przez wójta (burmistrza, prezydenta) właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości.
Osoby fizyczne obowiązane są do złożenia właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzona na formularzu według ustalonego wzoru, który zawiera informacje niezbędne do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, czy ustalenia miejsca położenia i jego powierzchni.
Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.
Zobowiązanie podatkowe w odniesieniu do osób prawnych, jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, jednostek organizacyjnych Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz jednostek organizacyjnych Lasów
Państwowych powstaje z mocy samego prawa tj. bez konieczności wydania i doręczenia decyzji przez gminny organ podatkowy.
Podmioty te zobowiązane są:
- do składania temu organowi deklaracji na podatek od nieruchomości do dnia 15 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku
- w wyniku dokonania sprzedaży odpowiednio skorygować deklaracje w razie zaistnienia zdarzenia mającego wpływ na wysokość zobowiązania
- wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości - bez wezwania - na rachunek budżetu właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do 15 dnia każdego miesiąca.
14. Charakterystyka zwolnień podatkowych
a. przedmiotowych
b. podmiotowych
7. Zwolnienia podatkowe
W ustawie przewidziane są nieliczne zwolnienia od podatku od nieruchomości i możemy ująć je w trzy grupy:
a. ustawowe zwolnienia przedmiotowe
b. ustawowe zwolnienia podmiotowe
c. zwolnienia przedmiotowe wprowadzone przez Radę Gminy
ad. a) zwalnia się od podatku - zwolnienia przedmiotowe:
- budowle kolejowe wykorzystywane wyłącznie na potrzeby publicznego transportu kolejowego, a także zajęte pod nie grunty
- budowle infrastruktury portowej, zapewniające dostęp do portów, przystani morskich oraz zajęte pod nie grunty,
- budynki i budowle oraz zajęte pod nie grunty na obszarze części lotniczych, lotnisk do pożytku publicznego,
- budynki gospodarcze lub ich części służące działalności leśnej lub rybackiej położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej lub zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej,
- budowle wałów ochronnych, grunty pod wałami ochronnymi i położone w międzywałach z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej przez inne podmioty niż spółki wodne, ich związki oraz związki wałowe,
- grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, gruntu zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej,
- budynki i budowle nowo wybudowane bądź zmodernizowane, oddane do użytkowania, wykorzystywane przez grupę producentów rolnych na działalność statutową po uzyskaniu wpisu do rejestru grup - w okresie 5 lat od dnia uzyskania wpisu grupy do rejestru,
- grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków,
- grunty i budynki we władaniu muzeów rejestrowanych
- grunty pracowniczych ogrodów działkowych.
ad. b) Ze zwolnień podmiotowych korzystają :
- szkoły wyższe, wyższe szkoły zawodowe, wyższe szkoły wojskowe, szkoły i placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli - publiczne i niepubliczne oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady z tytułu zarządu,
- placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk, jednostki badawczo - rozwojowe,
- prowadzący zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej - w zakresie przedmiotów opodatkowania zgłoszonych wojewodzie. Jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzja w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej.
Wszystkie wyżej wymienione zwolnienia objęte są zastrzeżeniem, iż nie obowiązują w przypadku prowadzenia w należących do ww. jednostek nieruchomościach działalności gospodarczej z wyjątkiem ściśle określonej.
ad. c) - trzecia grupa zwolnień to zwolnienia przedmiotowe wprowadzone Uchwałą Rady Gminy, przy czym Rada Gminy nie może zwolnić generalnie wszystkich mieszkańców gminy od podatku od nieruchomości.
Podatek dochodowy od osób prawnych 19.04.2009
15. Charakterystyka podatników tego podatku - wyliczenie poszczególnych grup podatników wraz ze wskazaniem przykładów dla każdej z tych grup.
Jest to podatek państwowy (dla budżetu państwa dochodowy) i w niewielkim stopniu zasila budżety gminne, powiatów i województw, podatek bezpośredni)
Podatek dochodowy od osób prawnych - podatek od dochodów spółek (przedsiębiorstw), rodzaj podatku bezpośredniego obciążającego dochody uzyskiwane przez osoby prawne. Po raz pierwszy w Polsce został wprowadzony ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r. Nowa ustawa dotycząca tego podatku została uchwalona 15 lutego 1992 roku. Akt ten obowiązuje do dnia dzisiejszego.
Zgodnie z przepisami tej ustawy podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych są: (1 grupa to: podatnikami są również osoby prawne w organizacji; osoby prawne biorąc pod uwagę przepisy prawa handlowego, głównie chodzi o spółki prawa handlowego, czyli sp. z o.o., i S.A; występują one jak gdyby w dwóch stadiach, pierwsze stadium to Sp. zoo lub S.A. w organizacji, która z momentem podpisania umowy spółki staje się podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, przy czym kodeks spółek handlowych w sposób bezpośredni reguluje czasookres, w którym osoba prawna w spółce kapitałowej w organizacji musi zostać przekształcona w spółkę pełnoprawną; ten czasookres trwa 6 miesięcy, jest to czas od momentu podpisania umowy spółki przez wspólników w formie aktu założycielskiego notariusza do momentu zarejestrowania spółki zoo czy S.A. w rejestrze sądowym; na ten okres przewidziany jest w prawie handlowym 6 miesięcy roku kalendarzowego liczone od dnia zawarcia umowy spółki; jeżeli wciągu tych 6 miesięcy wspólnicy bądź ich pełnomocnicy nie dokonają skutecznego zarejestrowania spółki w organizacji, która już jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych to po upływie 6 miesięcy ten podmiot nie istnieje, nie może dalej funkcjonować w formie pierwotnej, jaką jest spółka w organizacji i spółka przestaje być podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych; w sytuacji, jeżeli zostanie doprowadzane do skutecznej rejestracji wówczas spółka zoo lub S.A. w organizacji przekształca się w spółkę prawa handlowego, spółkę kapitałową, która automatycznie wchodzi do grupy pełnoprawnych podatników podatku dochodowego od osób prawnych)
(2 grupa to:)
• osoby prawne, do których zaliczyć można:
przedsiębiorstwa państwowe
spółki prawa handlowego, z wyjątkiem spółek osobowych (tj. spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo akcyjnej)
ubezpieczycieli działających na podstawie ustawy o działalności ubezpieczeniowej (występują bądź w formie spółki akcyjnej-na życie, majątkowych, bądź spółki zoo, jeżeli chodzi o towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych)
towarzystwa funduszy powierniczych na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowym działających w formie spółkę akcyjnych
spółdzielnie na mocy ustawy- Prawo spółdzielcze
zagraniczne osoby prawne prowadzące w Polsce działalność na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne odziały osób zagranicznych
organizacje społeczne na podstawie ustawy- Prawo o stowarzyszeniach
związki zawodowe
organizacje samorządowo-zawodowe, np. izby gospodarcze, rzemieślnicze, Związki Maklerów Papierów Wartościowych
fundacje
partie polityczne
fundusze celowe powołane w trybie ustawowym, mające osobowość prawną, np. Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników (mogą być osobami prawnymi lub działać na podstawie pieniędzy zgromadzonych na rachunku bankowym zgodnie z prawem budżetowym)
inne podmioty posiadające osobowość prawną na mocy szczególnych ustaw, np. jednostki badawczo-rozwojowe
szkoły wyższe, instytucje artystyczne, Agencje Rynku Rolnego, Agencje Rozwoju Przemysłu
(3 grupa)
• jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek nie mających osobowości prawnej: do tych jednostek można m.in. zaliczyć:
jednostki organizacyjne, które z mocy ustaw szczególnych mają formę zakładów budżetowych
placówki naukowe PAN
szkoły i placówki oświatowe
jednostki państwowej Inspekcji Sanitarnej
inne jednostki nie będące osobami prawnymi, np. komitety rodzicielskie, komitety powoływane przez mieszkańców gmin, wsi
(4 grupa)
podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w ustawie warunki), (holdingi, są one traktowane w sposób sztuczny jako jeden odrębny podatnik)
spółki nie mające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
16. Zakres przedmiotowy opodatkowania:
a. definicje: przychód, dochód, koszt uzyskania przychodu
b. przykłady wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodu
c. co to jest strata podatkowa i jakie są zasady jej rozliczania?
Istotne jest, aby zwrócić uwagę na 3 podstawowe pojęcia: przychód, dochód, koszt uzyskania przychodu i w ramach kosztu uzyskania przychodu pojęcie wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodu mino, iż pozostają one z bezpośrednim związku z działalnością opodatkowaną tym podatkiem; i na koniec tej części analiza strat i zasad rozliczania jej w przyszłości, jeżeli z bieżącego źródła przychodu nie ma wystarczających wpływów, aby ta strata została rozliczona.
Przedmiotem opodatkowania w polskim podatku dochodowym od osób prawnych jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty. Niekiedy jednak przedmiotem opodatkowania jest nie dochód, ale przychód. Dotyczy to, np. niektórych rodzajów przychodów osiąganych na terytorium RP przez podatników mających swe siedziby za granicą ( np. przychodów z tytułu praw autorskich czy dywidend) oraz podmiotów krajowych (np. w wypadku przychodów z tytułu dywidend i innych udziałów w zyskach osób prawnych).
Przychód - uzyskany lub należny wpływ wartości, korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, działalności wykonywanej osobiście, pracy wykonywanej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy oraz z nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości (przychód jest wartością zysku globalnego bez potrącania kosztów uzyskania przychodów, przykładem przychodu, w którym koszty wynoszą zero, czyli, w którym przychód równa się dochodowi mogą być przychody uzyskiwane z dywidend, czyli jest to sytuacja, w której osoba prawna proporcjonalnie do ilości posiadanych udziałów lub akcji posiadanych w innej osobie prawnej uzyskuje wypłaty dywidendy, która jest zyskiem za miniony rok bilansowy i w tym przypadku przychodem podlegającym opodatkowaniu jest spłata dywidendy, jest rzeczą oczywistą, że właściciel akcji lub udziałów (akcji w spółce akcyjnej, udziałów - w spółce zoo) nie ponosi poza pierwotnym nabyciem akcji lub udziałów żadnych kosztów bieżących związanych z działalnością spółki, w której jest udziałowcem, wobec powyższego całość dywidendy wypłacana jemu proporcjonalnie do ilości posiadanych udziałów bądź akcji stanowi jego przychód, który to przychód będzie podstawą opodatkowania, wobec której zostanie zastosowana zryczałtowana stawka w wysokości 19%)
Dochód - w przypadku osób prawnych nie występuje kategoria źródeł przychodów. Zatem dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta z całej prowadzonej przez osobę prawną działalności w roku podatkowym. W sytuacji odwrotnej występuje strata. D=P-K, najprostszym przykładem takiego dochodu jest dochód uzyskiwany z prowadzonej działalności gospodarczej osoby prawnej, jeżeli osoba prawna produkuje np. obuwie przedmiotem jej działalności jest produkcja i sprzedaż produkowanego obuwia wówczas przychody uzyskiwane ze sprzedaży tego obuwia pomniejsz o zsumowane koszty związane z zakupem towarów i usług, czy tez pracy nakładczej czy też pracy ludzkiej niezbędnej do wyprodukowania tego obuwia, czyli kupuje urządzenia, materiały, usługi z wiązane z energią elektryczną, najmem powierzchni użytkowej; suma tych kosztów pomniejsza przychód, różnica stawowi dochód do opodatkowania tym podatkiem
W celu ustalenia dochodu podlegającego opodatkowaniu od przychodów odlicza się koszty ich uzyskania
Koszt uzyskania przychodów - wydatek, kategoria z zakresu prawa podatkowego oznaczająca wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. O koszty uzyskania przychodów zmniejsza się przychód uzyskując w ten sposób dochód. Dochód po dokonaniu dopuszczalnych prawem odliczeń (np. straty z lat poprzednich) staje się podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym.
W odniesieniu do dochodu mamy do czynienia z zastosowaniem stawki 19%.
Przykłady wydatków, które, mimo iż pozostają w związku bezpośrednim z prowadzoną działalnością gospodarczą przez osobę prawną podlegającą opodatkowaniu, są wyłączone przez ustawodawcę z katalogu kosztów uzyskania przychodu, a więc ich ponoszenie nie uprawnia podatnika do obniżania przychodu o tego rodzaju wydatki Stosowne przepisy znajdujemy w art. 16 PDOP
1. Wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli środki te i wartości podlegają odpisom amortyzacyjnym.
2. Wydatki na spłatę zobowiązań, pożyczek i kredytów, spłaty z zysku z wyjątkiem kapitalizowanych odsetek
3. Jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Grzywny i kary. (kara za zanieczyszczenie środowiska; skoro mamy do czynienia ze spółką z.o.o., która np. działa w przemyśle chemicznym i produkuje jakieś wyroby chemiczne przemysłu chemicznego, to jest rzeczą nieuniknioną, iż w następstwie emisji spalin lub emisji środków, które ulatniają się z fabryki w wyniku zachodzenia na jej obszarze pewnych procesów chemicznych dochodzi do zanieczyszczania środowisk; często zdarza się, iż są nakładane no ową osobę prawną kary związane z zanieczyszczanie środowiska i jest również sprawą nie ulegającą wątpliwości, że to zanieczyszczenie środowiska odbywa się w związku z prowadzeniem głównej działalności spółki, jaką jest działalność wytwórcza w zakresie przemysłu chemicznego; przekornie można by powiedzieć, iż te kary zostają w bezpośrednim związku przyczynowo - skutkowym z przychodami uzyskiwanymi ze sprzedaży produktów pochodzących z tego przemysłu chemicznego, gdyż gdyby nie produkcja w owej fabryce nie byłoby emisji oparów, spalin zanieczyszczających środowisko, nie byłoby konieczności płacenia kary; pojawia się pytanie, dlaczego ustawodawca w tym przypadku odbiera możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tego rodzaju wydatków związanych z zapłatą kar ze tego rodzaju spółkę zoo działającą w przemyśle chemicznym?; dlatego, iż chce ją zmusić do tego, aby dokonywała technologicznych zmian, ulepszeń, aby suma zanieczyszczeń środowiska była jak najmniejsza, bądź też mieściła się w dopuszczalnych granicach zanieczyszczeń; tym samym chce, aby poprzez modernizację, unowocześnienie ona unikała zapłaty kar, mimo iż one pozostają w związku przyczynowym z prowadzoną działalnością i wykonywaną sprzedażą opodatkowaną; wobec powyższego ustawodawca chce doprowadzić do tego, aby w pewnym momencie stopień unowocześniania technologicznego był na tyle duży, aby produkcja i związane z tym zanieczyszczenia mieściły się w granicach dopuszczalnych przez prawo i aby podmiot w sposób legalny mógł unikać wydatków związanych z zapłatą grzywien, czy tez kar.)
Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych, do których stosuje się przepisy ordynacji podatkowej. ponieważ te należności mają charakter danin publicznych i z uwagi na opóźnienia w ich płaceniu ustawodawca chce, aby w ten sposób sankcjonować określone działanie podatników
Kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług.; ustawodawca chce subordynować, aby sposób wykonywania określonych dzieł prac, czy też świadczonych usług nie narażał przepisów prawa cywilnego, czy też gospodarczego, dlatego też nie chce uznać tych wydatków za KUP
Darowizny i ofiary wszelkiego rodzaju z wyjątkiem dokonanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową.; Chyba, że owe darowizny mieszczą się w katalogu ulg podatkowych i odliczeń, które limitowane kwotowo i w sposób udokumentowany będą podlegały odliczeniu.
Straty przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.
Kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.
Strata - w rachunkowości jest to ujemny wynik finansowy przedsiębiorstwa lub określonej inwestycji albo pożyczki. Jego przeciwieństwem jest zysk. S = K>P
Strata przedsiębiorstwa może być pokryta z:
uszczuplenia środków obrotowych
sprzedaży aktywów
napływu kapitału lub środków obrotowych z zewnątrz, np. w postaci dotacji, kredytu lub inwestycji
z kapitałów rezerwowych, czy też zapasowych biorąc pod uwagę jej charakter, czy ma charakter nadzwyczajny, czy też zwyczajny
Strata nie oznacza automatycznie, że przedsiębiorstwo jest nieefektywne. Często zdarza się, że intensywnie rozwijające się przedsiębiorstwo wykazuje przez jakiś czas stratę na skutek intensywnego inwestowania w środki produkcji. Z drugiej strony, przedsiębiorstwo, które się kurczy może paradoksalnie wykazywać zysk księgowy, jeśli odpowiednio szybko pozbywa się środków obrotowych i innych swoich aktywów. Trwałe przynoszenie strat skutkuje zwykle najpierw wzrostem zadłużenia, następnie utratą płynności finansowej i wreszcie ogłoszeniem bankructwa. poprzez uruchomienie przepisów postępowania likwidacyjnego, upadłościowego.
W przypadku, gdy osoba prawna ze swej działalności poniesie stratę, ma możliwość pokrycia jej z dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym, że wysokość odpisu od dochodu w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. W roku 2006 podatnik wykazał stratę w wysokości 12 mln zł, wobec faktu pojawienia się dochodu do opodatkowania w roku 2007 w wysokości 10 mln zł jest on uprawniony do pomniejszenia tego dochodu o połowę straty za rok 2006, czyli max 6 mln może pomniejszyć dochód roku 2007. Pozostałe 50% może być rozliczone w kolejnych 4 latach podatkowych, pod warunkiem, że w tych kolejnych latach wykaże od dochód z działalności, jeżeli nie wykaże wystarczającego dochodu, od którego ta strata mogłaby być potrącona, wówczas ta część straty, która nie może być rozliczona przepada, czyli nie może być w nieskończoność przenoszona z roku na rok do poszczególnych zeznań podatkowych podatnika podatku dochodowego podatku od osób prawnych.
17. Charakterystyka zwolnień podatkowych:
a. mających charakter przedmiotowy
b. mających charakter podmiotowy
Charakterystyka zwolnień podatkowych:
Zwolnienia przedmiotowe:
działalność organizacji pracodawcy i partii politycznych, w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej
dochód z tytułu prowadzenia szkół - w części przeznaczonej na cele szkoły;
dochody narodowych funduszy inwestycyjnych;
dochody sportowych spółek akcyjnych w części przeznaczonej na ich działalność sportową;
dochody osób prawnych, których celem statutowym jest działalność w sferze pożytku publicznego;
dochody kościelnych osób prawnych;
dochody ze sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych
Co jest cechą wspólną tych wszystkich przykładów zwolnień przedmiotowych?
To, iż tylko w określonym w przepisach prawa zakresie prowadzonej przez nich działalności przychody bądź dochody uzyskiwane przez poszczególne podmioty podlegają zwolnieniu przedmiotowemu, natomiast w sytuacji, jeżeli dany podmiot wykracza ( a może wykraczać, ponieważ istnieje pewna swoboda prowadzenia działalności gospodarczej ponad zakres statutowy) wówczas jest traktowany na zasadach ogólnych jak każdy inny podatnik osoba prawna i wówczas pozyskiwane przez niego dochody, czy przychody podlegają opodatkowaniu; jeżeli spojrzymy na kościelne osoby prawne to w tym zakresie, w jakim zajmują się one kultem religijnym, nauczaniem religii, szerzeniem wiary zgodnie z tym, co dany kościół wnosi do danego społeczeństwa wszelkie przychody, czy też dochody są zwolnione z opodatkowania; natomiast, jeżeli niezależnie od prowadzenia działalności religijnej na obszarze zajmowanym przez dany kościół prowadzona jest inna działalność wytwórcza, usługowa, sprzedaż to w tym zakresie, w którym ta działalność nie dotyczy kultu religijnego będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych; podobnie działalność w sferze pożytku publicznego, czyli działanie na rzecz osób niepełnosprawnych, osób starszych, zwierząt będzie zwolnione z opodatkowania, natomiast prowadzenie działalności gospodarczej na zasadach ogólnych będzie podlegało opodatkowaniu; podobna sytuacji dotyczy szkół wyższych - w tym zakresie, w jakim prowadzą one działalność edukacyjną będą zwolnione z opodatkowania, jeżeli będzie prowadzić inną działalność wytwórczą lub usługową to będzie ona opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Zwolnienia podmiotowe
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje wąski zakres zwolnień od podatku. Zwolnieniami objęte są m.in.: (całkowite zwolnienia)
Skarb Państwa
Narodowy Bank Polski
Jednostki budżetowe (te, które finansowane są ze Skarbu Państwa poprzez uzyskiwanie dotacji, subwencji nie tylko z budżetu państwa, ale też z budżetu jednostek samorządu terytorialnego, gmin, powiatów czy też województw, realizujące zadania ze sfery publicznej - one również korzystają ze zwolnienia podatkowego np. szkoły podstawowe, szpitale, ponieważ są finansowane z pieniędzy publicznych nie płacą od tych dochodów podatku dochodowego od osób prawnych)
Fundusze celowe, o których mowa w ustawie o finansach publicznych (fundusze celowe tworzone jako odrębne osoby prawne jako wyraz chęci realizacji określonego zadani sfery publicznej np. ochrona zdrowia, środowiska, opieki społecznej)
Przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba, że porozumienia lub umowy stanowią inaczej (często RP będąc stroną umowy międzynarodowej, bilateralnej bądź też wielostronnej zobowiązuje się do tworzenia podmiotów uzyskujących osobowość prawną będących jednostkami gospodarczymi, często też finansuje ich funkcjonowanie, często też finansuje
Jednostki samorządu terytorialnego (czyli gminy, powiaty i województwa posiadają osobowość prawną, ponieważ w następstwie reformy z lat 80siąty zostały one wyodrębnione w strukturze RP uzyskując pewną samodzielność, suwerenność finansową; ponieważ one również są beneficjentami podatku i również uzyskując przychody w postaci subwencji, dotacji ze Skarbu Państwa na realizację zadań własnych czy zadań zleconych nie płacą od tego podatku dochodowego o osób prawnych, co nie powoduje, że przestają być podatnikami; są podatnikami ale w tym zakresie korzystają ze zwolnienia podmiotowego) w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządy
Agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa z uwagi na odrębne przepisy jej usytuowanie dla potrzeb rolnictwa korzysta ze zwolnienia w charakterze podmiotowym
Agencja rynku rolnego
Fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych ( w takim zakresie, w jakim zajmują się one sprzedażą jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych dopuszczonych do działania na obszarze Polski zarówno funduszach akcyjnych, mieszanych, zrównoważonych, pieniężnych czy stabilnego wzrostu, otwartych, bądź zamkniętych, w tym zakresie ich przychody związane z zarządzaniem, sprzedażą i umorzeniem jednostek są zwolnione z opodatkowania)
Fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (podobna konstrukcja prawna jak powyżej, w tym zakresie, w jakim pomnażają one składki przekazywane prze ZUS nie podlegają opodatkowaniu
Zakłada ubezpieczeń społecznych, o którym mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (ZUS jako ten podmiot, który uzyskuje określone przychody ze Skarbu Państwa obraca naszymi przychodami związanymi z odprowadzaniem składek na ZUS)
Agencja nieruchomości rolnych
Co jest ich cechą wspólną? O ile podmioty korzystające ze zwolnień przedmiotowych w takim zakresie, w jakim wykraczają poza swoją bieżącą działalność, np. szkoły wyższe czy też kościoły w formie osoby prawnej będą podlegały opodatkowaniu, o tyle Skarb Państwa, czy jednostki budżetowe, czy jednostki samorządu terytorialnego bez względu na zakres prowadzonej działalności i uzyskiwanych środków podlegają bezwzględnemu zwolnieniu podmiotowemu, czyli nigdy nie może zdarzyć się sytuacja, w której będą one opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych. Oczywiście patrzą na podatki systemowo musimy pamiętać o jednym szczególe, a mianowicie w odniesieniu do ustawy o podatku od towarów i usług mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której jednostki samorządu terytorialnego czy też państwowe, gminne, powiatowe czy tez wojewódzkie w takim zakresie, w jakim prowadzą działalność zbliżona do działalności gospodarczej, ponieważ one również mogą zajmować się obrotem majątkiem państwowym czy gminnym, powiatowym czy wojewódzkim poprzez jego sprzedaż, wynajem, dzierżawę czy też leasing, prawo wspólnotowe w odniesieniu do podatku od towarów i usług nakazuje, aby w tym zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą a nie wykorzystują tylko i wyłącznie posiadanego majątku do świadczenia usług publicznych podlegały one opodatkowaniu od towarów i usług i z uwagi fakt, iż istnieje zwierzchność prawa wspólnotowego w odniesieniu do podatku od towarów i usług polskie przepisy wewnętrzne w tym zakresie muszą pozostawać zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego, natomiast odmienna sytuacja w sensie systemowym występuje w podatku dochodowym od osób prawnych czy podatku dochodowym od osób fizycznych gdyż systemowo patrząc na ten problem nie ma bezwzględnego obowiązku implementacji jakichkolwiek przepisów prawa wspólnotowego w odniesieniu do opodatkowania dochodów i przychodów na obszarze Polski, tym samym nie są tworzone przez parlament europejski dyrektywy odnoszące się do opodatkowania dochodów, przychodów, zwolnień podatkowych przedmiotowych czy podmiotowych w podatkach dochodowych, stawek podatkowych gdyż z uwagi na brak obowiązku implementacji to, co w tym zakresie jest uchwalone przez parlament wspólnotowy ma tylko charakter pewnych wskazań dla ustawodawców poszczególnych państw członkowskich, dlatego też w przeciwieństwie do podatku od towarów i usług, w którym mamy do czynienia z dyrektywą wprost regulującą sprawy właściwe dla tego podatku, jakim był przedmiot, podmiot, obowiązek podatkowy, podstawa opodatkowania, stawki podatkowe, rozliczenie podatku, tutaj nie mamy dyrektyw, poprzez które ustawodawca wspólnotowy narzucałby określone regulacje prawne w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych czy tez w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jedynie mamy dyrektywy, które odnoszą się do pewnych wybranych kwestii np. połączeń spółek, czyli opodatkowania fuzji spółek, przekształceń czy też konwencji dotyczących cen transferowych, w tym zakresie polski ustawodawca pozostaje całkowicie niezależny i może wprowadzać przepisy własne np. poprzez stosowanie zmiennego katalogu zwolnień o charakterze przedmiotowym czy też zwolnień o charakterze podmiotowym.
18. Ulgi i odliczenia podatkowe - na jaki cel i w jakiej wysokości maksymalnej mogą być one stosowane?
Tabela dotycząca korzystania z ulg w 2006 i 2007, czyli ustawodawca zezwalał na pomniejszenie podstawy opodatkowania pomniejszaniem dochodów o określone odliczenia, tabela pokazuje jak wygląda w sensie systemowym a w przywiązaniu do poszczególnych lat, jakie są możliwości funkcjonowania tych mechanizmów, które dopuścił ustawodawca.
Rodzaj wydatku |
Limit odliczenia |
Ulgi |
1. Towary z przeznaczeniem na: (darowizny na rzecz podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego, wolontariatu w sferze zadań publicznych, czyli w tym zakresie, w jakim te podmioty realizują zadania związane z opieka społeczną, pomocą osobom pokrzywdzonym, starszym, niepełnosprawnym, samotnym, sierotom; spółki kapitałowe będące podatnikami tego podatku uzyskują uprawnienia do korzystania z tego uprawnienia do odliczenia a. określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie prowadzącym działalność pożytku publicznego sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie
b. kultu religijnego (tu również występuje limit 10%) |
W 2006r w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiąca 10 % dochodu (bez względu na źródło tych dochodów)
Odliczenie stosuje się, jeżeli jest udokumentowana dowodami wpłat na rachunek obdarowanego, a przypadku innej niż pieniężna dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny (dokonujemy wyceny wg średnich cen w danej miejscowości) oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu
W 2006r. w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiącej 10% dochodu.
Łączna kwota odliczeń z tytułu określonych po literą a i b nie może przekroczyć w 2006 r. kwoty stanowiącej 10% dochodu |
|
2. W 2007 r. darowizny z przeznaczeniem na cele:
a. Określone w art. 4
b. Kultu religijnego |
W 2007 r.- w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiąca 10% dochodu
W 2007 r. -w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwota stanowiąca 10% dochodu. |
|
3. Wydatki poniesione |
W 2006 r.- w wysokości nieprzekracząjącej 10% dochodu
W 2007 r.- ulga nie obowiązuje
|
|
4. Wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii.
|
W latach 2006 i 2007- do wysokości 50% kwoty wydatków poniesionych na nabycie nowej technologii |
Za „ nowe technologie" ustawodawca uznaje wiedzę technologiczną w postaci wartości nie materialnych i prawnych- wyniki badań i prace rozwojowe w szczególności |
5. Kwoty umorzonych |
W latach 2006 i 2007- 20% kwoty umorzonych kredytów (pożyczek)
|
Z odliczenia mogą skorzystać wyłącznie banki.
|
|
|
|
19. Charakterystyka stawek podatkowych
a. rodzaje stawek podatkowych
b. wysokość poszczególnych stawek
c. przykłady stosowania poszczególnych stawek
Generalnie biorąc pod uwagę dwoistość podstawy opodatkowania, tzn. dochód i przychód mamy do czynienia ze stawkami procentowymi odnoszącymi się do dochodu jako podstawy opodatkowania i stawkami zryczałtowanymi odnoszącymi się do przychodu jako podstawy opodatkowania.
W wyniku reformy systemu podatkowego w roku 2000- 2003r. zmodyfikowano przepisy podatkowe wprowadzając jedną stawkę dla osób prawnych, wówczas również wprowadzono jedną stawkę podatkową dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, generalnie regulacje dotyczące przedsiębiorców działających na podstawie ustawy o działalności gospodarczej i wówczas wskazano jednolitą stawkę bez względu na kwotę uzyskanego w danym roku dochodu w wysokości 19%
Niezależnie od stawki 19%, która ma zastosowanie do dochodu konkretnego podatnika, osoby prawnej mamy do czynienia z sytuacjami, w których dochodzi do opodatkowania przychodu, czyli podatek dochodowy może być pobierany od wówczas przychodów, które nie są łączone z przychodami z innych źródeł np. podatek dochodowy z dywidend oraz przychody z udziału w zyskach osób prawnych mających swoją siedzibę na terytorium RP i wówczas podatek zryczałtowany wynosi również 19%, gdzie podstawą opodatkowania będzie nie dochód, ale przychód danej osoby prawnej np. wspomniana dywidenda.
Istnieją w tym zakresie regulację szczególne, a mianowicie ustawodawca w pewnych sytuacjach doszedł do wniosku, iż z uwagi na przepisy łączące Polskę z innymi państwami UE, a także europejskiego obszaru gospodarczego, czyli poza Unią takich krajów jak Szwajcaria, Norwegia, czy też Islandia należy wprowadzić w pewnych przypadkach zwolnienia podatkowe, tak, więc podatek dochodowy od osób prawnych jest pobierany w wysokości 19% przychodu, ale w przypadku, jeżeli są to podmioty nie mające siedziby lub zarządu na terytorium Polski możemy mówić o zwolnieniu o podatku dochodowego od osób prawnych dywidend a także innych dochodów z udziałów w zyskach od osób prawnych mających siedzibę Na terytorium Polski od spółek, które łącznie spełniają następujące warunki:…. (***)
Stawki podatkowe 19%
Podatek dochodowy pobierany jest również od przychodów, które nie są łączone z przychodami z innych źródeł. Podatek dochodowy ód dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 19% uzyskanego przychodu. Podatek dochodowy od dywidend od osób, które nie maja siedziby lub zarząd na terytorium Polski, również ustala się w wysokości 19% przychodu, chyba, że umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawarta z krajem miejsca siedziby lub zarządu podatnika stanowi inaczej. Zwalania się od podatku dochodowego dochody z dywidend oraz innych dochodów ( przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od spółek, które łącznie spełniają następujące warunki: (***)
nie mają siedziby lub zarządu na terytorium Polski
podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania
dochody (przychody) uzyskiwane są z udziału w zysku osoby prawnej, której kapitale spółka uzyskująca ten dochód posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż dwa lata
Zwolnienia tego nie stosuje się w przypadku, gdy dochody te są następstwem umorzenia udziałów, zbycia udziałów w celu ich umorzenia lub likwidacji osoby prawnej.
Ryczałtowi podlega również opodatkowanie przychodów uzyskanych przez osoby nie mające siedziby na Polsce. Podatek wynosi 20% z tytułu: (tu zawsze podstawą opodatkowania będzie przychód)
a. z odsetek praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. (głównie chodzi tu o wartości niematerialne i prawne w tym zakresie mamy do czynienia ze stawką 20%)
b. z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium RP.
c. z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Natomiast podatek wynosi 10% z tytułu: ( to również ryczałt, jako podstawa opodatkowania przychód)
a. z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowe, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych
b. uzyskanych na terytorium RP przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej
Zasady te są stosowane, jeżeli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi inaczej
Wszelkie stawki, zarówno procentowe w wysokości 19%, jak również ryczałtowe w wysokości 19%, 20% czy też 10% od przychodu znajdują bezpośrednie zastosowanie do podatników podatku dochodowego od osób prawnych po jednym warunkiem, iż z zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a innym krajem nie wynika w konkretnym przypadku obowiązek stosowania stawki innej niż wskazane. Mogą zdarzać się sytuacje, w których umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania żądają dla tego typu działalności, czyli na styku dochodów uzyskiwanych w Polsce i w Niemczech, w Polsce i we Francji, w Polsce i Austrii, czy w Polsce i innych umowach pomiędzy Polską a innymi państwami stosowanie stawek innych bądź też opodatkowanie wyłącznie w jednym z tych państw, czyli odpowiednio w Polsce bądź zagranicą. Omawiane to było przy zasadach postępowania podatkowego, przy zasadzie praworządności czy zasadzie legalności organy podatkowe powinny pamiętać o tym, aby oceniając określony stan faktyczny bądź prawny poza przepisami prawa krajowego wynikającego z Konstytucji RP, ustaw podatkowych, czy rozporządzeń MF, uwzględniały przepisy prawa międzynarodowego podatkowego, przykładem przepisów międzynarodowego prawa podatkowego są właśnie przepisy zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, czyli pobranie podatku zawyżonego, czy też zastosowanie stawki 19% czy też 20%, 10% może okazać się niezgodne z obowiązującymi przepisami, jeżeli organ podatkowy bądź też podatnik dokonując rozliczenia podatkowego uwzględnia tylko i wyłącznie przepisy polskie a nie uwzględnia przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i wówczas, jeżeli tego rodzaju uchybienia mają miejsce po stronie organu podatkowego istnieje konieczność uchylenia tych decyzji, które są wydane z naruszeniem zasady praworządności, czy też zasady legalności.
20. Rozliczenie podatku
a. miesięczne - w jakim terminie, do jakiego organu podatkowego jakie składane są dokumenty i ile razy w ciągu roku to następuje
b. roczne - w jakim terminie, do jakiego organu podatkowego jakie składane są dokumenty i ile razy w ciągu roku to następuje.
Podatek dochodowy od osób prawnych przewiduje dwa rodzaje rozliczeń (odmiennie niż przy VAT - mieliśmy rozliczenia miesięczne do 25 dnia kolejnego miesiąca)
Podatek dochodowy od osób prawnych co do zasady jest podatkiem państwowym, istnieje tu mechanizm rozliczania miesięcznego, ale w terminie do 20stego
Rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych
20 dzień miesiąca.
Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych są obowiązani do samo obliczania zarówno należnych miesięcznych zaliczek za podatek, jak i samego podatku. Obowiązani są bez wezwania do składania miesięcznych deklaracji według ustalonego wzoru o wysokości dochodu (straty) osiągniętego od początku roku podatkowego i do wpłacenia na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika zaliczki miesięcznej w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące. Możliwe jest tez płacenie zaliczek w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego za rok poprzedni. (mimo, że w roku występuje 12 miesięcy to zaliczek występuje tylko 11 a to dlatego, że iż w dniu 20 grudnia każdego roku podatkowego składając deklarację podatkową miesięczną osoba prawna jest zobowiązana podwójnej zaliczki wynikającej z wyliczenia za miesiąc listopad, który już się zakończył razy dwa, ponieważ jest to zaliczka za miesiąc listopad i za miesiąc grudzień)
Możliwe jest również płacenie zaliczek w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego za rok poprzedni, jeżeli podatnikowi wydaje się, że jego zyskowność bieżącego roku podatkowego będzie na poziomie roku poprzedniego a w pewnej sytuacji może mu się wydawać niższa wówczas szczególnie dla niego korzystne jest zastosowanie pewnego uproszczonego mechanizmu polegającego na tym, iż dokonując rozliczenia poszczególnych zaliczek nie oblicza on realnej kwoty podatku odnoszącego się odpowiednio do zysków i przychodów roku bieżącego, ale powiela on 1/12 podatku należnego wykazanego za rok poprzedni)
Specyfiką podatku dochodowego właściwą dla polskiego systemu podatkowego występującą zarówno w podatku dochodowym od osób prawnych jak i fizycznych występuje obowiązek składnia zeznania rocznego.
W podatku dochodowym od osób prawnych upływa to:
31.03.
W podatku dochodowym od osób fizycznych to 30.04.
Ostatecznie rozliczenie podatku następuje po zakończeniu roku podatkowego. Podatnicy są wtedy obowiązani do złożenia wstępnego zeznania podatkowego, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu ( straty) do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę pomiędzy podatkiem należnym a sumą, wpłaconych zaliczek. Zeznania o ostatecznej wysokości dochodu podatnicy są obowiązani złożyć w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania, nie później jednak niż przed upływem dziewięciu miesięcy od zakończenia roku podatkowego(do roku 2002, czyli wstępne zeznanie do 31.03, ostateczne między 10.07 a 30.09) Obecnie pozostało jednorazowe rozliczenie i zeznanie do 31.03. to też nie zwalnia od przekazywania dodatkowych informacji na rzecz organu podatkowego, załącza się bilans, rachunek zysków i strat z opinią, raportem audytora oraz odpisem walnego zgromadzenia w tym zakresie. Podatnicy z w reguły obowiązani są również do dołączenia do zeznania rocznego bilansu i rachunku wyników wraz z opinią i raportem audytora oraz odpis uchwały walnego zgromadzenia.
Podatek wynikający ze złożonego zeznania podatkowego jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba, że organ podatkowy (dyrektor urzędu kontroli skarbowej) dojdzie do wniosku, iż podatek został błędnie obliczony. Wtedy wydaje decyzję deklaratoryjną w tej sprawie, określającą prawidłowe zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.
Podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem państwowym, jednakże samorząd terytorialny ma udział w dochodach z tego podatku. (prawo budżetowe jako część prawa finansowego w polskim systemie podatkowym nakazuje, aby nieznaczną część - z reguły od 1- 5% zysku z podatku dochodowego od osób prawnych w pewnych sytuacjach była również przekazywana na rzecz jednostek samorządu terytorialnego. Przede wszystkim gminom, które systemowo korzystają z podatków bądź to w 100% bądź to w niewielkim zakresie jak to ma miejsce np. w podatku dochodowym od osób prawnych, czy też fizycznych. Z tą tylko różnicą, że w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych właściwość jest ze względu na siedzibę osoby prawnej bądź tez jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych właściwość jest ze względu na miejsce zamieszkania podatnika osoby fizycznej
Tego nie było na wykładzie:
osoby prawne, do których zaliczyć można:
przedsiębiorstwa państwowe
spółki prawa handlowego, z wyjątkiem spółek osobowych (tj. spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo akcyjnej)
ubezpieczycieli działających na podstawie ustawy o działalności ubezpieczeniowej
towarzystwa funduszy powierniczych na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi
spółdzielnie na mocy ustawy- Prawo spółdzielcze
zagraniczne osoby prawne prowadzące w Polsce działalność na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne
organizacje społeczne na podstawie ustawy- Prawo o stowarzyszeniach
związki zawodowe
organizacje samorządowo-zawodowe np. izby gospodarcze, rzemieślnicze, Związki Maklerów Papierów Wartościowych
fundacje
partie polityczne
fundusze celowe powołane w trybie ustawowym, mające osobowość prawną, np. Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników
inne podmioty posiadające osobowość prawną na mocy szczególnych ustaw, np. jednostki badawczo- rozwojowe
szkoły wyższe, instytucje artystyczne; Agencje Rynku Rolnego, Agencje Rozwoju Przemysłu
• jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek mniemających osobowości prawnej, do tych jednostek można m.in. zaliczyć:
jednostki organizacyjne, które z mocy ustaw szczególnych mają formę zakładów budżetowych
placówki naukowe PAN
szkoły i placówki oświatowe
jednostki państwowej Inspekcji Sanitarnej
inne jednostki niebędące osobami prawnymi, np. komitety rodzicielskie, komitety powoływane przez mieszkańców gmin, wsi
podatkowe grupy kapitałowe (grupy składające się, z co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które funkcjonują w związkach kapitałowych i spełniają określone w ustawie warunki),
spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.
Ulga podatkowa - przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku (taką definicję formułuje ustawa - Ordynacja podatkowa).
Odliczenia od dochodu
Od dochodu obliczonego na powyższych zasadach osoby prawne mogą dokonywać następujących odliczeń:
a. Darowizny na cele określone w art. 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacjom pozarządowym i innym organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, do wysokości nieprzekracząjące 10% dochodu. Działalność pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych. Zgodnie z tą ustawą organizacjami prowadzącymi działalność pożytku publicznego są organizacje pozarządowe, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej
Łączna kwota odliczeń z tytułu darowizn nie może przekroczyć 10% dochodu, z tym, że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:
Osób fizycznych
Osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą, polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami
Podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wartości początkowej, w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawniono nemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
10