1. Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku fuzji i przekształcenia.

Zgodnie z artykułem 93 OP.

Osoba prawna powstała w wyniku przekształcenia innej os. prawnej lub połączenia się osób prawnych wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przekształconej os. prawnej albo każdej z łączących się osób prawnych.

Prawa i obowiązki to:

Są to głównie obowiązki podatnika związane z wykonywaniem zobowiązań podatkowych, w przypadku kiedy to następca prawny wchodzi w więzi prawne swojego poprzednika, jako dłużnika podatkowego.

W przypadku łączenia dotyczy to :

1. Osób prawnych

2. Osobowych spółek handlowych

3. Osobowych i kapitałowych spółek handlowych

Powyższą zasadę stosuje się również w przypadku przejęcia i dotyczy to

1. innej osoby prawnej

2. osobowej spółki handlowej.

Fuzja - operacja łączenia dwóch lub więcej przedsiębiorstw, bądź przejęcie jednych przedsiębiorstw przez inne, w wyniku którego powstaje nowy podmiot.

Przekształcenia własnościowe - ogół procesów dotyczących zmiany formy własności. Termin używany najczęściej w stosunku do przedsiębiorstw i nieruchomości.

( tzn. że jak dwie spółki się połączą i choćby jedna strona ma jakieś zobowiązania podatkowe to w tym momencie stają się zobowiązaniami całej spółki powstałej w wyniku połączenia.)

Łączenie się podatników jest częstym sposobem na rozwijanie działalności.

Połączenie się spółek może być dokonane:

1) przez przejęcie (zwane też inkorporacją), kiedy ma miejsce przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej albo

2) przez zawiązanie nowej spółki, które polega na powstaniu nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (fuzja, łączenie przez związek).

Ordynacja podatkowa reguluje wszystkich praw i obowiązków (zarówno prywatnoprawnych, jak i publicznoprawnych) spółki przejmowanej (spółek łączących się) na spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.

Ordynacja podatkowa reguluje zasadę sukcesji uniwersalnej w zakresie zobowiązań podatkowych.

łączenie

Kodeks spółek handlowych w art. 491 przewiduje możliwość łączenia się zarówno

spółek kapitałowych (spółki z o.o. i akcyjnej), jak i osobowych (jawnej,

partnerskiej, komandytowej i komandytowo-akcyjnej). Spółki kapitałowe mogą

łączyć się zarówno między sobą, jak i ze spółkami osobowymi, spółka osobowa nie

może być jednak spółką przejmującą ani nowo zawiązaną. Spółki osobowe mogą

natomiast łączyć się między sobą tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie ma

przy tym wymogu jednorodności łączonych spółek, a zatem dla przykładu spółka z

o.o. może łączyć się ze spółką akcyjną bez potrzeby uprzedniej zmiany formy

prawnej. Łączeniu nie może jedynie podlegać spółka w likwidacji, która rozpoczęła

podział majątku, ani spółka w upadłości.

Połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmującej albo nowo zawiązanej (dzień połączenia). W tym dniu następuje:

- wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej albo spółek łączących się;

- uzyskanie przez wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmowanej lub łączących się statusu wspólników (akcjonariuszy) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej;

Jeśli chodzi o ewidencję podatników powstałych w wyniku połączenia, to, ponieważ Ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników nie reguluje osobno ich sytuacji, należy zastosować tutaj regułę z art. 12 tej ustawy, zgodnie z którą NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego.

Nowo powstały podmiot traktowany jest zatem jako kontynuator swojego poprzednika, przechodzą więc na niego uprawnienia z tytułu nadpłat oraz obowiązki zapłaty zaległości podatkowych.

Przejęcie/ przekształcenie

Oznacza to, że jedynie w razie połączenia przez przejęcie spółka przejmująca nadal używać będzie swojego dotychczasowego numeru NIP, będzie musiała jedynie dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego. Wynika z tego, że spółka przejmująca nie traci podmiotowości prawnej, zachowując ciągłość prawną i organizacyjną. NIP spółki przejmowanej wygaśnie z chwilą ustania jej bytu prawnego.

Natomiast w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki spółka ta będzie musiała wystąpić o nadanie numeru NIP.

2. Odpowiedzialność podmiotów powstałych w wyniku podziału - majątek przejmowany na skutek podziału stanowi zorganizowaną przedsiębiorstwa.

Ponieważ po dokonaniu podziału powstają co najmniej dwa podmioty, to jest oczywiste, że nie mogą one jednocześnie przejąć tych samych praw, tj. np. nie mogą one otrzymać zwrotu tej samej nadpłaty, w związku z czym konieczne jest sporządzenie tzw. planu podziału, który powinien zawierać dokładny opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów) oraz powinien być zgłoszony do właściwego sądu rejestrowego, a następnie ogłoszony w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (oraz dodatkowo w innym miejscu przewidzianym umową lub statutem spółki) nie później niż 6 tygodni przed powzięciem pierwszej uchwały w sprawie podziału (art. 535 § 3 w związku z art. 5 § 3 kodeksu spółek handlowych).

3. Odpowiedzialność spadkobiercy i zapisobiercy

Dostajemy spadek po zmarłym Dziaku - mieszkanie wraz z wyposażeniem wg testamentu. W tym wypadku dziadek jest SPADKODAWCA, ja jako wnuczka otrzymuję mieszkanie i w ten sposób jestem SPADKOBIERCĄ. Ale w testamencie Dziadek zaznaczył, że telewizor mam przekazać Wujkowi Stefanowi - i ten sposób wujek staje się ZAPISOBIERCĄ.

Do chwili przyjęcia spadku (spadkobierca) ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku - tzn. w przypadku kiedy wierzyciel żąda od nas zwrotu długu, mamy obowiązek oddać mu go jedynie ze spadku, jednak jeśli przyjmiemy spadek to kolejne zobowiązania musimy pokryć również z własnej kieszeni.

Spadkobierca - podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków osoby zmarłej.

Generalnie spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego spadkodawcy przysługiwały także prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek, co dotyczy także praw i obowiązków z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.

Podobnie jak w przypadku omawianych wcześniej grup następców prawnych, sukcesja ta obejmuje również prawa i obowiązki wynikające z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Zgodnie z artykułem 97 OP spadkobiercy przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe oparta jest na przepisach Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz za odpowiedzialność za długi spadkowe.

Odpowiedzialność spadkobierców obejmuje:

1. Zalęgłości podatkowe

2. Odsetek Iza zwłokę od zalęgłości podatkowych

3. Pobrane ale nie wpłacone podatki z tyt sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta

4. Niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług oraz ich oprocentowanie

5. Opłatę prolongacyjna

6. Koszt postępowania podatkowego

7. Koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzącego wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku

Istotnym faktem jest, że organy podatkowe w odrębnych decyzjach orzekają o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku biorąc pod uwagę ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy.

(W takiej decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, w szczególności określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowe, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokości nadpłaty lub zwrotu podatku, jeśli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawcę deklaracji nie złożył.

Termin płatności tych zobowiązań które musi zapłacić spadkobierca wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Na czym polega odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkobiercy a na czym zapisobiercy?

(Spadkobiercy - tutaj spadkiem objęte są osoby fizyczne, ponieważ nie możemy mówić o spadkobiercy jako osobie prawnej. Mamy zatem do czynienia biorąc pod uwagę prawo spadkowe, które jest prawem pierwotnym w stosunku do prawa podatkowego, tu mamy dwie sytuacje spadkobiercy i zapisobiercy)

7. Spadkobiercy ponoszą również odpowiedzialność za: (osoba fizyczna, która na podstawie testamentu lub postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po osobie zmarłej przejmuje majątek cały lub jego część należący uprzednio do zmarłego, czyli odpowiada za zaległości, które stały się zaległością z uwagi na śmierć osoby będącej spadkodawcą, ale również odpowiada za pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowania przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta. Jeżeli spadkodawca prowadził jednoosobowa działalność gospodarczą produkcyjną w ramach, której zatrudniała 20 pracowników, pobrał zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i nie odprowadziła należnego podatku wówczas pobrane a nie wpłacone zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez przedsiębiorcę, który stał się spadkodawcą muszą zostać przekazane organowi podatkowemu przez jego spadkobierców, podobnie jest w przypadku inkasenta) - tp jego spadkobiercy również są zobowiązani do wpłacenia pobranego podatku do organów podatkowych).

1. pobrane a nie wpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta,

2. odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy, (odsetki naliczają się od pierwszego dnia następującego po dniu będącym terminem zapłaty należnego podatku)

3. nie zwrócone przez spadkodawcę zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz ich oprocentowanie, (w sytuacji, kiedy osoba fizyczna dokonywała wysokich wydatków inwestycyjnych związanych np. z budową biura, hali produkcyjnej, wówczas była uprawniona w przeszłości na podstawie przepisów podatku od towarów i usług do wystąpienia do organu podatkowego o wypłatę zaliczki podatku naliczonego związanego z zakupami towarów i usług dokonywanych w sferze inwestycji, może się również zdarzyć, że ta osoba nie rozpoczęła działalności opodatkowanej, więc tego podatku naliczonego nie odliczyła od podatku należnego a zaliczki pozostały u niej, wówczas konieczność zwrotu tych zaliczek przechodzą na jej spadkobierców)

4. opłatę prolongacyjną,

5. koszty postępowania egzekucyjnego.

8. Zapisobierca, który otrzymał należny mu za zapis (np. samochód, mieszkanie, określoną kwotę pieniężną), ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.

Zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.

(jeżeli nie był to majątek pieniężny to przelicza się wg średnich cen majątek ruchomy bądź też nieruchomy)

4. Odpowiedzialnosć podatkowa osób trzecich

- Zasady ogólne

Zgodnie z OP za zalęgłości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.

Odpowledzialność osób trzecich - odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za: (są to inne osoby niż te, które bezpośrednio są podatnikami bądź też ich następstwami prawnymi wyłonionymi w następstwie połączenia, przekształcenia, przejęcia, spakowani, czy zapisobrania)

1) podatki nie pobrane oraz pobrane, a nie wpłacone przez płatników lub inkasentów,

2. odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych,

3. nie zwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek,

4. koszty postępowania egzekucyjnego.

Odpowiedzialność osoby trzeciej powstaje dopiero wtedy gdy podatnik, płatnik lub inkasent nie wykonują ciążących na nich obowiązków (płacenia zobowiązań podatkowych) co daje organowi podatkowemu prawo wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Której zakres zdeterminowany jest stopniem nie wykonania przez określone podmioty ciążący na nich obowiązków podatkowych.

Osoba trzecia o odpowiedzialności dowiaduje się w chwili doręczenia takie decyzji o odpowiedzialności podatkowej.

Dezycja wydana przez organ podatkowy nie może być wydana przed upływem 14 dni od daty doreczenia takie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania a także przed dniem doreczenia decyzji określającej wysokość zalęgłości podatkowej.

O Odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Z tym, że postępowanie w sprawie tej odpowiedzialności nie może wszczęte przed:

1. Upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania

2. Dniem doręczenia decyzji:

1. Określonej wysokość zobowiązania podatkowego

2. Odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta

3. W sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług

4. I określającej wysokość należnych odsetek za zwlokę

3. Dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego

5. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka

Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada:

• całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem,

• za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej,

• do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.

(organ podatkowy może dokonać podziału niekoniecznie po połowie)

Zasada ta dotyczy też unieważnienia małżeństwa i separacji.

6. Odpowiedzialnosc członków rodziny podatnika

• Członek rodziny podatnika odpowiada (nie ma tu sytuacji, w której dochodziłoby do śmierci podatnika, ale podatnik żyje jednak powstały zaległości podatkowe i w pewnych ściśle określonych przypadkach organ podatkowy jest uprawniony, aby żądać całości bądź części tej zaległości od członków rodziny)

- całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą (całość długu bądź część może być przedmiotem żądania organu podatkowego, ale chodzi tu o podatników prowadzących działalność gospodarczą - przedsiębiorców)

- za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności (gospodarczej prowadzonej przez członka rodziny)

- powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności ( żądanie przez organy administracji skarbowej zapłaty podatku ciążącego na podatniku przedsiębiorcy może być podniesione na zasadzie solidarności wobec członków jego rodziny tylko wtedy, jeżeli członek rodziny współdziałał z nim w prowadzeniu działalności a co więcej czerpał z tego tytułu korzyści)

Odpowiedzialność nie dotyczy osób: (odpowiedzialność jest wyłączona w przypadkach:)

- które w okresie stałego współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.( to określa nie prawo podatkowe tylko prawo cywilne. Są to sytuacje: jeżeli były to dzieci małoletnie, które pomagały w sposób doraźny ojcu w prowadzeniu biznesu, jeżeli to byli rodzice, którzy nie posiadali wystarczających środków pieniężnych na utrzymanie się to na podstawie przepisów prawa rodzinnego zarówno tym małoletnim dzieciom jak i starszym rodzicom przysługują alimenty ze strony ojca czy syna, skoro obowiązek alimentacyjny był a ta pomoc w prowadzeniu biznesu była sposobem na zarobienie pieniędzy na utrzymanie wówczas podmioty te są wyłączone z solidarniej odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, które dotyczą podatnika przedsiębiorcy)

Za członków rodziny podatnika uważa się: (pod warunkiem, że nie są objęci obowiązkiem alimentacyjnym)

1. zstępnych, (dzieci, wnuki, prawnuki)

2. wstępnych, (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie)

3. rodzeństwo, (bracia i siostry)

4. małżonków zstępnych, (małżonkowie dzieci)

5. osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz (osoby adoptowane)

6. pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. (konkubiny i konkubenci nie mający związku małżeńskiego)

7. małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej bądź, których ustawowa wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd. (nie odpowiadają całym swoim majątkiem, odpowiadają jako osoby będące członkami rodziny tylko wtedy, kiedy jeżeli prowadzona była działalność gospodarcza a osoby te czerpały korzyści z tej działalności)

7. odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa

• Nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części odpowiada:

1. całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem (będącym właścicielem lub jego zorganizowanej części)

2. za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe

3. związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zakres odpowiedzialności nabywcy ograniczony jest do wartości nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części

8. Odpowiedzialnosć właściciela, samoistnego posiadacza lub użytkownika wieczystego.

Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego pozostający w związku z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego - odpowiada on za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia.

9. Odpowiedzialnosć dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości.

Dzierżawca nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych, wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy.

10. Odpowiedzialnosć wspólników społek bez osobowości prawnej

Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, a także komandytowej, nie będący komandytariuszem (wyłącznie osoba będącą komandytariuszem - to wynika z przepisów prawa handlowego i podatkowego, odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona tylko i wyłącznie do wysokości sumy komandytowej, która stanowi jego wkład do spółki), (odpowiedzialność ponoszą komplementariusze, gdyż ich odpowiedzialność jest nieograniczona, wspólnicy spółki cywilnej lub jawnej) odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki, wynikające z działalności spółki.

11. Odpowiedzialnosć członków zarządu spółki kapitałowje

Sp. z oo i akcyjna - za zaległości podatkowe tych spółek odpowiadaj ą solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykaże, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub

2. wszczęto postępowanie układowe albo

3. niezgłoszenie upadłości oraz brak postępowania układowego nastąpiły nie z jego winy, bądź też

4. wskaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa. (np. sytuacja gdzie za granicą znajduje się nieruchomość, o której organ podatkowy nie wiedział a poprzez wskazanie tego mienia istniej możliwość pozyskania przez jego spieniężenie dodatkowych środków pieniężnych cele uiszczenia zaległości podatkowych)
   Odpowiedzialność członków zarządu spółki obejmuje zobowiązania podatkowe, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków -członków zarządu spółki.

12. Odpowiedzialnosc osób powstałuch w wyniku podziału - majatek przejmowany na skutek podziału niestanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Osoba prawna powstała w wyniku podziału innej osoby prawnej odpowiada za zaległości podatkowe tej osoby całym swoim majątkiem solidarnie z:

1. innymi osobami prawnymi powstałymi w wyniku podziału,

2. innymi osobami prawnymi powstałymi w wyniku podziału oraz z osobą prawną, która uległa podziałowi. (odpowiedź na to pytanie w pyt 12)

13. Odpowiedzialnosć gwaranta i poręczyciela

Gwarant

Poręczyciel

---