prawo gospodarcze - ściąga, Testy


1

PRAWO GOSPODARCZE

  • Prawo gospodarcze prywatne

  • i jako prawo gospodarcze publiczne

Prawo gospodarcze prywatne reguluje 2 kodeksy i prawo upadłościowe, (źródła),

- kodeks spółek handlowych

- kodeks cywilny

Prawo gospodarcze publiczne -kilkanaście lat temu to było w zasadzie prawo o działalności gosp. SP, czyli prawo o przedsiębiorstwach państwowych oraz prawo o prowadzeniu działalności gospodarczej przez SP. To prawo o wolności gospodarczej, o swobodzie przedsiębiorczości. Wszystko co związane ze swobodą podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, składa się na prawo gospodarcze publiczne.

Instrumenty przy pomocy których państwo ingeruje w procesy gospodarcze:

  • organizacyjne

  • ekonomiczne

  • prawne

W gruncie rzeczy, każdy instrument musi mieć swoje podstawy prawne.

REGULACJE PRAWNE- najczęściej są to instrumenty;

  • administracyjno-prawne,

  • ustawa,

  • rozporządzenia i na tej podstawie określony uprawniony reprezentant państwa, jakiś organ administracji publicznej wydaje decyzje. Decyzje kierowane do konkretnych przedsiębiorców.

  • Mechanizmy cywilno-prawne

ŹRÓDŁA PRAWA GOSPODARCZEGO- to źródła prawa powszechnie obowiązującego, jeżeli , przynajmniej w jakiejś nieznacznej części zawierają przepisy odnoszące się do funkcjonowania gospodarki RP.

  1. KONSTYTUCJA - Zasada ustroju gospodarczego określona jest jako tzw. " społeczna gospodarka rynkowa". W tych słowach zawiera się

gospodarka rynkowa: to taka, w której rynek rozumiany tak abstrakcyjnie maksymalnie szeroko jako wszystkie podmioty, wszystkie zjawiska i wszystkie procesy, które mają miejsce w gospodarce, tak rozumiany rynek jest źródłem wszelkich działań gospodarczych takiej aktywności gospodarczej, wszelkich procesów, które w gospodarce występują. Na rynek składają się ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą, i ci, którzy nabywają efekt tej działalności gospodarczej.

Plan( gospodarka planowa stosowana w PRL), został zastąpiony impulsami wysyłanymi przez rynek, społeczna gospodarka rynkowa -przyjazna społeczeństwu, taka z której korzyści czerpią max szerokie rzesze obywateli. Ta zasada została sformułowana jako społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności dialogu i współpracy partnerów społecznych. Oparta jest o 3 wartości zapisane w konstytucji:

- na wolności gospodarczej, czyli na swobodzie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej

-własność prywatna, -własności prywatnych tzw. środków produkcji (ustrojowa podstawa dokonywania procesów prywatyzacyjnych). Konstytucja, gwarantuje każdemu, to prawo posiadania.

2

- dziedziczenia własności -obejmuje środki produkcji. Konstytucja nie przewiduje zjawiska nacjonalizacji, (upaństwowienia).

- renacjonalizacja - działanie wynikające z aktywności przedsiębiorcy, zwracają do państwa "weź nas z powrotem, chcemy być państwowi", w domyśle oczekuje, że państwo wyłoży określone dotacje, umorzy zaległości podatkowe, ZUS-owskie, żeby ratować miejsca pracy.

Wywłaszczenie -wg Konstytucji może zostać przeprowadzone tylko i wyłącznie na podstawie ustawy i wyłącznie za słusznym odszkodowaniem.

2. ratyfikowane umowy międzynarodowe , które zawiera RM, ratyfikowane przez Prezydenta za zgodą ustawy, (Sejmu i Senatu).

  • traktaty akcesyjne

  1. ustawy

  2. rozporządzenia ,jako akty wykonawcze do ustaw

  3. akty prawa miejscowego

ADMINISTRACJA GOSPODARCZA-wykonawcą jest adm. pub.

PRZEDSIĘBIORCĄ - jest ktoś, kto prowadzi działalność gospodarczą.

zasada podziału władz organy: stanowiące wykonawcze, wymiar sprawiedliwości

Związek między przedsiębiorcą , a Sejmem - wszystkie zjawiska, które mają miejsce w gospodarce, procesy związane z utrwaleniem wolności gospodarczej maja podstawy prawne, ustawy uchwalane przez Sejm. Z jednej strony Sejm ustanawia prawo gospodarcze z drugiej przedsiębiorcy mogą wpływać na parlament aby ten uchwalał prawo sprzyjające przedsiębiorczości. Odpowiednikami Sejmu w terenie są sejmiki wojewódzkie, RPpow, RG. Związek między przedsiębiorcą , a wymiarem sprawiedliwości

Kasacja dotyczy także spraw gospodarczych. Przedsiębiorca może przed sądem dochodzić odzyskania swoich wierzytelności lub być ukaranym gdy popełni przestępstwo gospodarcze ścigane z urzędu. Rejestracja KRS mieści się przy sądach rejonowych. NSA - skargi na decyzje organów adm. publ. Związek między przedsiębiorcą , a organami wykonawczymi

Prezydent- nie ma żadnych kompetencji gospodarczych ( jedynie podpisuje lub wetuje ustawy gospodarcze), rola Prezydenta jest raczej reprezentacyjna.

RM- kieruje, wykonuje całość adm. Rządowej i kieruje wszystkimi strukturami adm. gosp. Rząd chroni interesy SP, posiada inicjatywę ustawodawczą i większość ustaw gospodarczych powstaje z inicjatywy Rządu, wykonuje to prawo gospodarcze, które Sejm ustanowi.

Premierowi podlegają: minister gospodarki, MF, SP, infrastruktury, rolnictwa, ochrony środowiska.

Nie można pominąć centralnych organów administracji rządowej, podległych albo ministrowi albo bezpośrednio PRM, z których znacząca część to organy adm. gosp.

  • w terenie wojewoda

  • samorządowe to wójt, rady gmin, rady powiatów

3

Do administracji gospodarczej zaliczymy, każdy ten organ administracji publicznej który ma jakiekolwiek kompetencje z zakresu gospodarczego:

  • udzielenie uprawnień

  • koncesja

  • zezwolenia

  • licencje

  • nadzór (np.: wojewody, czy ministra nad przedsiębiorstwem państwowym, czy nadzór Komisji Papierów wartościowych, nad publicznym obrotem papierami wartościowymi, komisje nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową)

  • wydawanie przez ministrów rozporządzeń do ustaw

  • wydawanie aktów indywidualnych

  • czynności faktyczne

  • materialno - techniczne

  • działanie społeczno - organizatorskie

ZASADA WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ-dotyczy podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Działalność gospodarcza - to działalność: wytwórcza, handlowa, usługowa i eksploatacyjna ( poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja bogactw zasobów naturalnych), pod warunkiem, że to jest działalność zarobkowa. Prowadzona w celu uzyskania korzyści finansowych, w sposób zorganizowany i ciągły.

        • Przedsiębiorcą może zostać

        • osoba fizyczna która posiada zdolność do czynności prawnych,

        • osoba prawna (SP) i jonop po rejestracji w KRS,

        • osobowe spółki prawa handlowego, czyli spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne i partnerskie, one mogą nabywać status przedsiębiorcy.

        • wspólnik spółki cywilnej

        • Podmioty, które nie mają prawa do podejmowania działalności gospodarczej:

          • partie polityczne

          • stowarzyszenia zwykłe

                • Co może przedsiębiorca w ramach wolności gosp.

          • może zostać przedsiębiorcą

          • może wybrać organizacyjno -prawną formę tej działalności ( poza działalnością bankową)

          • może podejmować działalność w dowolnym obszarze

          • może swobodnie kształtować firmę, pod którą prowadzi działalność gospodarczą

          • wybierać miejsce prowadzenia działalności gospodarczej

          • mieć dostęp do wszelkich rynków gospodarczych, zaopatrzenia i zbytu

          • mieć dostęp do handlu zagranicznego

          Wolność generalnie podlega licznym ograniczeniom, wynikającym z konieczności zasad bezpieczeństwa, ochrony obrotu gospodarczego, związanym z utrzymaniem pro społeczności gospodarki, żywotnych interesów państwa, ochronę; życia, zdrowia, mienia publicznego, prywatnego przed negatywnymi skutkami prowadzenia działalności gospodarczej czy ochronę środowiska.

4

          • Ograniczenia wolności gospodarczej - tylko ustawowo.

Obowiązki zgłoszeniowe, - przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po wykonaniu

1. Wpisu do rejestru przedsiębiorców (KRS) - składa się z 3 części :

  • rejestr przedsiębiorców ( do którego każdy przedsiębiorca dokonuje wpisu z czasowym wyłączeniem osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą na własny rachunek i wspólników spółek cywilnych)

  • rejestr stowarzyszeń, fundacji i innych organizacji społecznych i zawodowych

  • rejestr, w którym przedsiębiorca kończy swoją karierę przedsiębiorcy,(rejestr dłużników niewypłacalnych).

Celem każdego rejestru gospodarczego jest zapewnienie jawności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, każdy ma dostęp do danych o przedsiębiorcy, który jest zarejestrowany.

  1. zgłoszenie do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego (REGON)

  2. zgłoszenie do Urzędu Skarbowego( NIP, wybór form opodatkowania)

  3. zgłoszenie ubezpieczeniowe (ZUS)

  4. zgłoszenie w banku (nr.konta)

Reglamentacja - podejmowanie działalności gospodarczej, gdzie państwo wyłącza pewne obszary z działalności ,ze względu na interes:

a/ strategiczno - obronny (przemysł obronny)

b/ strategiczno - gospodarczy państwa ( transport, energetyka, telekomunikacja, monopol spirytusowy). Rezygnacja z takiego monopolu obojętnie z jakiego powodu wprowadzonego następuje poprzez udzielenie;

KONCESJA - to pozwolenia na podejmowanie działalności gospodarczej, które są udzielane przez organy administracji publicznej, na podstawie ustaw i wykonywanych rozporządzeń

            • RÓŻNICA między koncesją a zezwoleniem

KONCESJA- jest uchyleniem monopolu państwa, wyłączności państwa

ZEZWOLENIE - jest uchyleniem zakazu odstąpieniem od zakazu

Różnica dotycząca czasu

Zezwolenia - na czas nieoznaczony

Koncesja - na czas określony (nie krócej niż 2 lata nie dłużej niż 50 lat)

Koncesje są uznaniowe - nawet, jeżeli przedsiębiorca spełnia warunki to nie oznacza to, że uzyska koncesję:

  1. że może być ograniczona liczba koncesji

  2. ze względu na zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa

  3. ze względu na ważny interes publiczny

                • Obecnie jest 8 obszarów koncesjonowanych

  • działalność eksploatacyjna

  • produkcja i obrót materiałami wojennymi

  • paliwa i energia

  • ochrona osób i mienia

  • transport lotniczy

  • budowa i eksploatacja autostrad płatnych

  • zarządzanie liniami kolejowymi

  • rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

5

                • Zezwolenia - niepoliczalne występują w różnych obszarach

  • finanse (giełda papierów wartościowych)

  • fundusz inwestycyjny

  • fundusz emerytalny

  • rolnictwo (mak, konopie, nowe szczepy)

  • przemysł farmaceutyczny

  • produkcja wyrobów alkoholowych i obrót

  • produkcja tytoniu

  • produkcja substancji trujących i chemicznych

  • rybactwo

  • tablice rejestracyjne

  • usługi detektywistyczne

  • loterie

  • organizowanie imprez masowych

  • kantory

  • prace archeologiczne

  • środki ochrony roślin

  • szkoły

Obowiązki wynikające z ustawy o rachunkowości.

  • prowadzenie rachunkowości , zgodnie z zasadami sztuki opisanymi w ustawie ,( musi prowadzić księgi, na koniec roku sporządzać określone dokumenty i udostępnić je kontroli (np: biegłego rewidenta) .

        • Organizacyjno-prawne formy prowadzenia działalności gospodarczej

Formy (prowadzenia działalności gospodarczej) przez os fizyczną:

  • może podjąć działalność gosp. na własny rachunek poprzez:

  • zgłoszenie do ewidencji, rejestr przedsiębiorców - (jest czasowa)

  • Regon,

  • NIP

  • zgłoszenie ubezpieczeniowe

  • konto w banku

  • plus wymogi związane ze specyfiką działalności gosp

  • jeżeli potrzeba koncesji - to występuje o koncesję lub szczególne zezwolenie

  • sanepid

  • Ppoż.

  • inspekcje itd.

  • oznaczenie produktu

  • siedziba

SPÓŁKA- W sensie ekonomicznym - zrzeszenie osób lub kapitału, w celu prowadzenia działalności gosp. W sensie prawnym - umowa zawierana przez wspólników, w celu osiągnięcia pewnego celu gosp.

Na pojęcie spółki składają się 4 elementy:

  1. umowa- element założycielski

  2. cel - prowadzenie działalności gospodarczej

  3. wspólnik ( os. fizyczna, prawna , jonop)

  4. majątek spółki -wkład do spółki żeby mogła wykonywać , realizować swoje cele .

6

Może to być wkład:

  • kapitałowy

  • rzeczowy ( tzw. aport), którym to aportem mogą być zarówno wartości materialne jak i nie materialne ( licencje, prawa autorskie, znak towarowy)

Podział spółek

  • wg podstawy prawnej:

  1. spółki prawa cywilnego - spółki cywilne

  2. spółki prawa handlowego - czyli wszystkie pozostałe: jawne, komandytowe, komandytowo - akcyjne,

partnerskie, spółki z oo. i S.A.

  • wg kryterium zakresu odpowiedzialności majątkowej wspólników za zobowiązania spółki:

  1. spółki osobowe

  2. spółki kapitałowe

Spółki osobowe - takie, w których odpowiedzialność majątkowa usytuowana jest na majątku spółki i wspólników. Wspólnik ponosi pełną odpowiedzialność majątkową za zobowiązania spółki. Jest to efekt tego, że to są spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej.

Spółkami osobowymi są:

  • spółki cywilne, czy też spółki prawa cywilnego ( nie spółka cywilna jest przedsiębiorcą tylko jej wspólnicy, ale spółki

  • spółki prawa handlowego traktowane są jako przedsiębiorcy pod warunkiem, że są wpisane do rejestru przedsiębiorców , ale te 4 spółki mimo, że są wpisywane do rejestru przedsiębiorców osobowości prawnej nie nabywają.

-spółka jawna - poznawana po skrócie sj - musi ona coś ujawnić w swojej firmie , przynajmniej nazwisko i inicjał imienia, przynajmniej jednego ze wspólników, plus te określenia spółka jawna i może być jeszcze w firmie dodatek wskazujący na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej . Czyli spółka jawna może ujawnić nazwiska wszystkich wspólników , ale nie musi, przynajmniej jedno nazwisko z inicjałem imienia musi być ujawnione. W spółce jawnej mamy do czynienia przynajmniej z dwoma wspólnikami , i tak samo traktowanymi. Prawo do prowadzenia spraw spółki, jej reprezentowania spoczywa na wszystkich wspólnikach spółki jawnej, a odpowiedzialność majątkowa jest równo jest rozłożona między wszystkimi wspólnikami . Wierzyciel może wybrać ofiarę, na której majątku będzie dochodził swoich roszczeń.

-spółkę komandytową - poznamy po skrócie w firmie. Będzie ujawnione przynajmniej nazwisko jednego ze wspólników, ale nie każdego. W spółce komandytowej mamy do czynienia z dwoma kategoriami wspólników

  1. komandytariusz

  2. komplementariusz

Komplementariusz - to ten właściwy wspólnik , taki sam jak w spółce jawnej. Prowadzi sprawy spółki, reprezentuje ją, ten którego nazwisko powinno być ujawnione w nazwie, Odpowiada pełnym majątkiem za zobowiązania .

Komandytariusz -odpowiedzialność majątkowa komandytariusza jest ograniczona do wysokości tzw. sumy komandytowej,

7

Spółka komandytowo - akcyjna - coś pośredniego między spółką jawną, a akcyjną. Jest komplementariusz i akcjonariusz. Czyli z jednej strony są wspólnicy, którzy odpowiadają całym swoim majątkiem, prowadzą sprawy spółki , a z drugiej strony funkcjonuje kapitał akcyjny akcjonariuszy, czerpiących zysk - dywidendę

spółka komandytowa jest czymś pośrednim między spółką jawną , a spółką z o.o a komandytowo-akcyjna między spółką jawną ,a akcyjną.

Spółka partnerska - dla wolnych zawodów, stworzona, żeby partner spółki nie odpowiadał za błędy merytoryczne zawodowe innych wspólników, czyli wspólna firma, kancelaria, adm., księgowość, ale rozdzielenie odpowiedzialności za ujemne konsekwencje błędów zawodowych .

Spółki kapitałowe -z chwilą wpisania do rejestru nabywają osobowość prawną . Konsekwencją tego jest to,że sprawy tych są prowadzone przez zarządy, powoływane przez rady nadzorcze , które są z kolei powoływane przez właścicieli , czyli zgromadzenie udziałowców lub akcjonariuszy . W spółkach kapitałowych odpowiedzialność usytuowana jest na tych kapitałach i majątku spółki , a odpowiedzialność wspólnika, jest ograniczona, do wysokości wkładu .

Są procedury , które wskazują w jaki sposób mogą powstawać spółki kapitałowe skarbu państwa.

Mogą to być zarówno:

  1. spółki jednoosobowe (jednoosobowa spółka skarbu państwa)

  2. spółki z udziałem skarbu państwa

Spółdzielnia - jest to dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, które w interesie swoich członków prowadzi działalność gospodarczą. Spółdzielnia jest konstrukcją podobną do spółki.

Różnice między spółką a spółdzielnią

Spółka jest zrzeszeniem ,kapitału, struktura wymuszona przez kodeks, walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd , który działa w oderwaniu od akcjonariusza.

Spółdzielnia jest dobrowolnym znów zrzeszeniem, ale osób żeby prowadzić działalność gospodarczą w interesie swoich członków, celem spółdzielni jest zaspokajanie potrzeb członków, żeby je zaspokoić podejmuje się działalność gospodarczą , działalność gospodarczą , która przyniesie znów zysk , który posłuży w zaspokojeniu potrzeb , albo taką działalność , która będzie bezpośrednio te potrzeby zaspokajała. Akcjonariusz dysponuje tyloma głosami ile posiada spółdzielca zawsze jeden głos.

Grupy producentów rolnych -działalność wytwórcza w rolnictwie wyłączona jest z pod rządów prawa działalności gospodarczej, ale 10 producentów rolnych może stworzyć grupę producentów i ta grupa staje się przedsiębiorcą .

Osoby fizyczne mają do dyspozycji formy działalności:

  1. na własny rachunek,

  2. wspólnik spółki cywilnej,

  3. 4 rodzaje spółek osobowych prawa handlowego

  4. spółki z o.o.

  5. spółki akcyjne

  6. spółdzielnie

  7. grupy producentów rolnych

8

SP korzysta z formy (osoba prawna) -przedsiębiorstwa państwowego.

Przedsiębiorstwo państwowe - wg ustawy określa to samodzielne, samorządne i samo finansujące się przedsiębiorstwo, posiadające osobowość prawną i należące do SP. Tworzone przez naczelne organy administracji. Funkcje właścicielskie pełni organ założycielski (właściwy minister albo wojewoda).

Organy przedsiębiorstwa państwowego

  • dyrektor (powoływany przez radę pracowniczą, kandydat wyłaniany jest w drodze konkursu)

  • organy samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego (rada pracownicza, ogólne zebranie pracowników)

Plan produkcji - dyrektor przygotowuje, rada zatwierdza

Organ założycielski może ograniczać samodzielność produkcyjną, narzucać obowiązki produkcyjne przedsiębiorstwu państwowemu w 3 sytuacjach :

  1. na potrzeby obronności państwa

  2. w celu likwidacji skutków klęski żywiołowej

  3. albo gdyby wymagało tego wywiązanie się z umów międzynarodowych

Przedsiębiorstwo jest przedsiębiorstwem samo finansującym się - co oznacza, że SP nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania tegoż swojego przedsiębiorcy .

Przedsiębiorstwo państwowe jest przedsiębiorcą samorządnym - to oznacza, że funkcjonuje właśnie w nim samorząd załogi przedsiębiorstwa państwowego .

Jednostki badawczo- rozwojowe - celem jednostki badawczo-rozwojowej jest prowadzenie badań, wprowadzanie innowacji itd. ale przy okazji prowadzenia tej działalności badawczo-rozwojowej , często prowadzona jest także działalność gospodarcza np. po to aby zdobyć środki na ta podstawową.

JST występuje prowadzenie działalność gosp. w formach spółek kapitałowych, ale występują też spółki osobowe. Natomiast nie mogą stosować formy przedsiębiorstwa państwowego. Jeżeli w gminie funkcjonowało przedsiębiorstwo państwowe to ustawodawca zobowiązał gminy do przekształcenia albo w formę spółki , albo formę jednostki sektora finansów publicznych .

Jednostki sektora finansów publicznych:

Jednostki budżetowe - pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a jeżeli posiada dochody to odprowadza na rachunek budżetu. Jednostki budżetowe najczęściej mają zastosowanie w działalności adm. Zakład budżetowy-odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania typu: transport, komunikacja czy innych usług komunalnych. Pokrywa koszty ze swojej działalności i może być dotowany , w zakresie użyteczności publicznej. Żeby jednak utrzymać tą formę zakładu budżetowego nie mogą przekraczać 50% dochodów własnych . Czyli jak przekraczają dotację 50 % tego co zakład sam pobiera, to trzeba go przekształcić w jednostkę budżetową.

Gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej - to wyodrębniona finansowo i organizacyjnie z jednostki budżetowej działalność uboczna zorganizowana w formę gospodarstwa pomocniczego, może otrzymywać dotacje, połowa zysku pozostaje w gosp. a połowa trafia do jednostki budżetowej .

9

Jednostki niedochodowe, albo non profit - określenia na potrzeby prawa gospodarczego (w każdej innej dziedzinie to jednostki pozarządowe , albo organizacje społeczne), są osobami prawnymi. Najczęściej przyjmują formę :

Stowarzyszenie - dobrowolne samorządne zrzeszenie, które może utworzyć minimum 15 osób w celu nie zarobkowym,( każdy nie zarobkowy cel jest dobry). Stowarzyszenie podlega wpisowi do KRS, (drugiego rejestru - rejestru stowarzyszeń, fundacji i innych organizacji społecznych i zawodowych).Stowarzyszenie nie musi w swojej nazwie firmie używać słowa stowarzyszenie np. ZHP. Są osobami prawnymi.

Fundacja - może ją utworzyć os fizyczna lub prawna. Tworzona w jakimś celu, posiadająca władze, (rada fundacji, zarząd fundacji). Po wpisaniu do rejestru- nabywa osobowość prawną, fundator z reguły zaopatruje fundację materialnie albo albo przynajmniej daje ten impuls majątkowy.Jest to jednostka nie dochodowa, tworzona, żeby coś fundować, propagować, rozwijać, upamiętniać .

Związek zawodowy - może utworzyć 10 osób, w celu ochrony interesów pracowniczych, nabywa on osobowość prawną po zarejestrowaniu. Przedsiębiorcy mogą się zrzeszać w izby gospodarcze - 50 przedsiębiorców w województwie , ponad 100 zasięg ponad wojewódzki. Ci którzy posiadają statut rzemieślnika tworzą cechy, a w zakresie gastronomii, transportu mogą być tworzone zrzeszenia handlu i usług. Izba reprezentuje interesy przedsiębiorców może organizować szkolenia, , wypracowuje normy etyki zawodowej.

Związki wyznaniowe - każdy może go utworzyć (100 podpisów), związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, ewidencję prowadzi MSWiA. Najmniejsze to sekty, największe to kościoły, których relacje z państwem są regulowane w formie ustawy. Partie polityczne, jednostki niedochodowe mają jedną wspólną cechę niezależnie , że są osobami prawnymi i organizacjami pozarządowymi, czerpią środki na swoje funkcjonowanie ze składek członkowskich, darowizn. Mogą prowadzić działalność gosp. ale jako uboczną .

Towarzystwa ubezpieczeniowe- to spółki akcyjne albo TUW. Występują w formie SA .

Fundusze inwestycyjne - w formie spółek akcyjnych

Otwarte fundusze emerytalne -spółki akcyjne.

Rzemieślnik -status rzemieślnika może uzyskać os fizyczna, która prowadzi działalność gosp. i zatrudnia nie więcej niż 50 pracowników, nie jest kolejną, a może posiadać status rzemieślnika, między innymi w celu przyjęci do cechu lub innego zrzeszenia.

Mały i średni przedsiębiorca- wymyślono te pojęcia, żeby ewentualnie łatwiej było państwu wspomagać małych i wspierać średnich. Ustawa „prawo o działalności gospodarczej” podaje 3 kryteria wg. których wyróżniamy przedsiębiorców małych lub średnich. czy dany przedsiębiorca może być przedsiębiorcą małym czy średnim stanowi -zatrudnienie , jeżeli przedsiębiorca niezależnie od formy zatrudnia średni rocznie mniej niż 50 pracowników to jest małym , jak mniej niż 250 to jest średni

-przychód netto ze sprzedaży w roku jeżeli ten przychód netto ze sprzedaży nie przekracza 7 milionów EURO to jest mały, jak nie przekracza 40 milionów EURO to jest średni .

 suma aktywów bilansu , jeżeli nie przekracza równowartości 5 milionów to jest to mały, jak nie przekracza równowartości 27 to jest to średni.

10

Osoba zagraniczna - os fizyczna, prawna, jonop, przedsiębiorca , który pochodzi z zagranicy, ma swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania za granicą. Są dwie kategorie osób zagranicznych:

  • cudzoziemiec, co oznacza os fizyczną, która ma miejsce zamieszkania poza granicami RP

  • przedsiębiorca zagraniczny

Może tworzyć spółki akcyjne, spółki z o.o. , spółki komandytowe. Są ograniczenia z nabywaniem nieruchomości (wymagane jest zezwolenie MSWiA). ale pod inwestycje generalnie ograniczeń nie ma.

Przedsiębiorca zagraniczny - przedsiębiorca, który prowadzi swoją działalność za granicą, tam ma swoją siedzibę . Tu analogicznie :

  • wzajemność tak jak przedsiębiorca polski

  • brak wzajemności spółka akcyjna, komandytowa

jeżeli łączy nas zasada wzajemności to my mu pozwalamy utworzyć oddział - oddział przedsiębiorcy zagranicznego. Powstaje poprzez wpis do rejestru przedsiębiorców Min. Gosp., tak jak każdy inny przedsiębiorca. Oddział może prowadzić działalność tylko taką jak macierzysty jego przedsiębiorca.

Oddział rozpoznamy po firmie , która będzie zawierała oryginalne brzmienie zagraniczne przedsiębiorcy zagranicznego plus tłumaczenie na polski jego formę organizacyjno - prawną.

Przekształcenia w gospodarce narodowej (sektora publicznego, państwowego)- mogą być własnościowe i nie własnościowe.

Restrukturyzacja - naprawa każdego przedsiębiorstwa państwowego - całego sektora gospodarczego.

Pod pojęciem restrukturyzacji rozumie się zmianę istotnych partnerów ekonomicznych, organizacyjnych i technicznych umożliwiających efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa w systemie rynkowym. Restrukturyzacja może mieć charakter kompleksowy lub ograniczony do niektórych tylko dziedzin działalności przedsiębiorstwa (finansowej, kadrowej , handlowej itp.) Zawsze jednak wymaga zawarcia kompromisu między potrzebami a życzeniami, a niejednokrotnie pociąga za sobą redukowanie zatrudnienia, kosztów i zbędnych aktywów. Program restrukturyzacji ma przekonać inwestorów i pożyczkodawców, że firma podejmująca działania restrukturyzacyjne, ma szanse wyjścia z kryzysu. Jego właściwa analiza i ocena może zmniejszyć ryzyko nietrafionych decyzji.

Naprawić można na wszystkie możliwe sposoby poprzez:

  • zmianę struktury organizacyjno - prawnej

  • zmianę struktury zatrudnienia

  • zmianę produktu na taki, który da się sprzedać

  • poprzez obniżkę kosztów

  • intensyfikowanie sprzedaży

  • reklamy itd

Przekształcenia strukturalne- polegają na zmianie formy organizacyjno - prawnej w jaki SP prowadzi działalność gosp., zmiany sposobu zorganizowania środków produkcji, które nazywamy komercjalizacją

11

Komercjalizacja -przekształcenie przez Min. SP przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę kapitałową SP. Znika przedsiębiorstwo państwowe w sensie formy organizacyjno - prawnej a zostaje przedsiębiorstwo rozumiane jako określone środki produkcji, majątek materialny i niematerialny zorganizowany w całość produkcyjną. Strukturą wewnętrzna nie jest dyrektor, rada pracownicza i ogólne zebranie pracowników, tylko tak jak w spółce jest walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd

CELE KOMERCJALIZACJI:

  1. w celu prywatyzacji

  2. konwersja wierzytelności

Komercjalizacja to przekształcenie, zadłużonego przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z o.o. z udziałem wierzycieli. Zaspokojenie wierzycieli tytułami własności bankruta. Komercjalizacja z konwersją wierzytelności to przekształcenie zadłużonego przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z oo., z udziałem wierzycieli. Czysta komercjalizacja nie jest przekształceniem własnościowym, tylko przekształceniem formy organizacyjno - prawnej. Jeżeli oczywiści dochodzi do konwersji wierzytelności i zamiany wierzytelności na udziały to jednocześnie jest to przekształcenie własnościowe, ale w czystej formie komercjalizacja nie jest przekształceniem.

Przekształcenia własnościowe -możemy podzielić na 3 procesy

  • komunalizacja przedsiębiorstw państwowych

  • reprywatyzacja

  • prywatyzacja

Komunalizacja -przekształcenie publicznej własności państwowej pozostającej w gestii SP w własność publiczną ale komunalną, czyli własność samorządu terytorialnego.

Reprywatyzacja - jest to zwrot znacjonalizowanego majątku,(także środków produkcji) pierwotnemu właścicielowi.

Przymusowo można wywłaszczyć

  • na cele publiczne

  • za słusznym odszkodowaniem

Obecnie reprywatyzacja to jedynie droga administracyjno-sądowa bo ustawowej tej powszechnej nie ma.

Prywatyzacja -zmiana właściciela państwowego na niepaństwowego.

Prywatyzacja pośrednia -polega na zbywaniu należących do SP akcji lub udziałów spółek powstałych w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego. Zbywającym jest minister SP.

Są 3 możliwości sprzedaży akcji:

minister ogłasza ofertę publiczną

- przetarg po publicznym zaproszeniu ,

- złożenie ofert

- rokowania po publicznym zaproszeniu

Dlaczego ustawodawca użył słowa zbycie , zamiast słowo sprzedaż?

Zbycie to także 15 % akcji nieodpłatnie otrzymuje załoga prywatyzowanego przedsiębiorstwa

Prywatyzacja bezpośrednia polega na rozporządzeniu wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego poprzez:

  • sprzedaż przedsiębiorstwa,

  • wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,

  • oddanie przedsiębiorstwa w odpłatne użytkowanie,

12

Prywatyzacji bezpośredniej dokonuje organ założycielski. Rozporządza majątkiem przedsiębiorstwa państwowego (produkcyjną całością, nieruchomościami, gruntami ale też firmą , znakiem towarowym, licencjami) Do sprzedaży może dojść:

  • przetarg po publicznym zaproszeniu

  • rokowania po publicznym zaproszeniu

  • Wniesienie majątku- zazwyczaj 20 % do spółki ,

  • Oddanie tego majątku do odpłatnego korzystania -dzierżawy.

SP, może wydzierżawić majątek przedsiębiorstwa państwowego tzw. pracownicza spółka akcyjna utworzoną, przez pracowników przedsiębiorstwa państwowego. Lub raty dzierżawcze są jednocześnie zapłatą za ten majątek.

Różnice pomiędzy ścieżką prywatyzacji bezpośredniej, a pośredniej:

  1. przedmiot transakcji

  1. przy prywatyzacji pośredniej są -papiery wartościowe

  2. przy bezpośredniej - majątek

  1. podmioty, które dokonują prywatyzacji

  1. przy prywatyzacji pośredniej- minister Skarbu Państwa

  2. przy prywatyzacji bezpośredniej - organ założycielski

  1. przy prywatyzacji pośredniej - komercjalizacja

  2. przy prywatyzacji bezpośredniej - nie ma komercjalizacji

Ścieżką prywatyzacyjną jest także konwersja wierzytelności .

Prywatyzacja jako efekt likwidacji lub upadłości przedsiębiorstwa państwowego

Wniosek do sądu, sąd akceptuje, wyznacza syndyka masy upadłościowej, który de facto może jeszcze gospodarować tym majątkiem, ale równie dobrze to sprzedać.

Rynek - miejsce dokonywania transakcji, gdzie spotykają się kupujący i sprzedający. W sensie globalnym, to ogół i podmiotów uczestniczących w rozwoju gospodarczym.

Państwo jako sprzedający -pośrednio i bezpośrednio. Bezpośrednio- kupi nadwyżki produkcji rolnej Im szerszy zakres, zasięg działalności gospodarczej państwa, tym większy bezpośredni wpływ państwa na stronę podażową rynku, (udział państwa w organizowaniu rynków towarowych). Kreowanie przez państwo podaży na rynku poprzez podejmowanie własnej działalności gospodarczej, tworzenie swoich przedsiębiorców:

  • przedsiębiorstw państwowych

  • spółek, albo spółki SP, albo spółki z udziałem SP, lub jednostki sektora finansów publicznych np: zakłady budżetowe.

Obszary w jakich państwo będzie aktywne jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą:

- użyteczność publiczna- przy zaspokajaniu potrzeb społecznych państwo zawsze będzie aktywne, zarówno jego część centralną, reprezentowaną przez Rząd, jak i przez samorząd. (gminny, powiatowy czy woj.)

- obronność, - zwłaszcza przemysł obronny.

- gdzie mamy do czynienia z pewnymi gałęziami , których rozwój jest niezbędny dla równomiernego, systematycznego rozwoju gospodarczego państwa, ( komunikacja, transport, drogi ,przemysł paliwowy, energetyka itd.).

gdzie wymagane są duże nakłady a zwrot kapitału jest powolny, a dziedziny niezbędne dla rozwoju gospodarczego

13

Państwo jako kupujący szczególnie na potrzeby stworzenia zapasów strategicznych, na potrzeby

administracji, oświaty, kultury, służba zdrowia, służby wywiadowcze, policja, armia, itp. Zazwyczaj to duże zakupy.

Zamówieniem publicznym - jest zamówienie na dostawę usługi lub roboty budowlane jeżeli przynajmniej w części opłacane ze środków publicznych, można go udzielić w trybie, przetargu nieograniczonego.

Przetarg dwustopniowy -wtedy gdy przedmiotem zamówienia było nie tylko wykonanie czegoś ale np; zaprojektowanie.

TRYBY BEZPRZETARGOWE

- negocjacje z zachowaniem konkurencji - powiedzmy był przetarg ale wpłynęła 1 oferta albo żadnej oferty, wtedy negocjacje.

- zapytanie o cenę - przedmiotem zamówienia jest produkt powszechnie występujący jest x dostawców, każdy faktycznie robi to samo albo tylko pod inną firmą pod inną marką. Nie musimy ogłaszać przetargu, wystarczy zapytanie o cenę i publiczne ogłoszenie potem wybieramy najniższą.

- zamówienia z wolnej ręki - jeżeli wartość nie przekracza 3000 tysięcy EURO

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, centralny organ administracji rządowej. Jego zadanie to nadzór i upowszechnianie wiedzy o tych trybach zamówień publicznych, upowszechnianie jednolitych wzorów, dokumentów , wydawanie biuletynu zamówień publicznych, rozpatrywanie odwołań. 3 etapy odwołującego

- protest do zamawiającego w ciągu 7 dni do zamawiającego

- odwołanie do prezesa UZP- prowadzi listy tzw. arbitrów dla poszczególnych dziedzin gospodarczych,

wybierana jest 3 osobowa komisja arbitrażowa ; 1 arbitra wskazuje odwołujący się ; 1 zamawiający ; 1 -szef komisji prezes UZP, rozpatrują i mogą unieważnić przetarg,

- sąd gospodarczy

Popyt wewnętrzny- to popyt ze strony sektora publicznego, nie będzie większy niż możliwości finansowe państwa.

Popyt indywidualny- wykazywany przez nas, taki jak nasze dochody,

Działania organizacyjne państwa na rynku towarowym polegają na kreowaniu zarówno podaży jak i popytu.

Państwo wykazuje szereg innych działań , które ułatwiają funkcjonowanie rynku, działaniem organizacyjno-stymulującym ze strony państwa będzie giełda. Docelowym działaniem państwa jest nadzorowanie funkcjonowania giełd towarowych.

Giełda towarowa- jest to zespół osób, urządzeń, i środków technicznych, odpowiednio zorganizowanych żeby zapewnić wszystkim uczestnikom obrotu jednakowe warunki zawierania transakcji giełdowych i jednakowy dostęp w tym samym czasie do informacji rynkowych.(co do kursu, notowań, popytu, podaży)

14

Zadanie giełdy

Ma zapewnić uczestnikom obrotu 2 sprawy :

-równe warunki dokonywania obrotu w sposób maksymalnie sprzyjający i na takich samych zasadach dla wszystkich

- dostęp do informacji, do takiej samej informacji, w tym samym czasie dla wszystkich uczestników obrotu

Giełda towarowa powinna zapewnić koncentrację obrotu, ma być to takie miejsce, które poprzez swoje zorganizowanie poprzez zapewnienie dogodnych warunków dokonywania obrotu poprzez zapewnienie pełnej informacji będzie przyciągała wszystkich, którzy chcą zawierać określone transakcje.

Tworzenie giełd podlega nadzorowi ze strony państwa, ze strony administracji .

W Polsce aby utworzyć giełdę trzeba uzyskać zezwolenie, którego udziela Komisja Papierów Wartościowych i Giełd. Może ją utworzyć przedsiębiorca zorganizowany w formie spółki akcyjnej, z niemniejszym kapitałem niż 3 miliony zł po spełnieniu warunków przewidzianych przepisami.

Na giełdzie papierów wartościowych musimy korzystać z pośrednictwa towarowego domu maklerskiego, nie bezpośrednio. Żeby utworzyć towarowy dom maklerski trzeba uzyskać zezwolenie komisji papierów wartościowych i giełd. Zawodowy, licencjonowany makler.

Rozrachunków dokonuje giełdowa izba rozrachunkowa, działająca na podstawie zezwolenia KPWiG

4 zezwolenia przy jednej instytucji wskazuje, że nadzór państwa nad giełdami, rozumiany jest jako:

  • zezwolenie na utworzenie giełdy

  • domu maklerskiego tego towarowego

  • nadzór nad maklerami personalnie

  • nadzór nad izbą rozrachunkową

  • czy działają zgodnie z przepisami ustawy i rozporządzeniami

Wpływ organizacyjny państwa na giełdy towarowe

  • ustanowienie prawa o giełdach towarowych

  • państwo jest podmiotem, który tworzy spółkę akcyjną i przekształca w giełdę towarową, czyli jest to wkład kapitałowo- organizacyjny( to może być spółka akcyjna SP, z udziałem SP.

Z giełdami ściśle współpracują Domy składowe-to przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia przedsiębiorstwa składowego. Przedsiębiorstwo składowe to dom składowy przyjmujący skład towarów z pochodzenia przemysłowego, albo skład lub magazyn na towary pochodzenia rolniczego.

Dom składowy może utworzyć każdy po uzyskaniu zezwolenia ministra gospodarki lub rolnictwa.

Licencjonowany magazyn, który w zamian za przyjęty w skład towar wystawia papier wartościowy, zwany dowodem składowym.

Dowód składowy - potwierdzenie, że towar jest złożony w domu składowym, bezpiecznym licencjonowanym magazynie. Przeznaczenie tego dowodu składowego daje możliwość zastawienia w zamian za zaciągany kredyt bankowy.

15

W strefach gospodarczych przedsiębiorca spotyka sprzyjające warunki do prowadzenia działalności gosp. państwo proponuje przedsiębiorcy przywileje, które ułatwiają prowadzenie działalności gosp.(celne, lub podatkowe). W Polsce są:

  • wolne obszary celne

  • albo specjalne strefy ekonomiczne

WOLNE OBSZARY CELNE- Tworzy RM. Kodeks Celny określa wolny obszar celny jako wydzielona część, który w obrocie handlowym z zagranicą traktowany jest jako zagranica.

SPECJALNE STREFY EKONOMICZNE- wydzielony niezamieszkały obszar RP, na którym może być prowadzona działalność gospodarcza, na specjalnych zasadach. Tworzy je RM.

Państwo tworzyło specjalne strefy ekonomiczne w celu:

  • stymulowania rozwoju gospodarczego

  • rozwój nowych rozwiązań technicznych i technologicznych

  • rozwój eksportu

  • zwiększenie konkurencyjności produkowanych wyrobów

  • tworzenie nowych miejsc pracy

  • zagospodarowanie istniejącego majątku gospodarczego(infrastruktury gospodarczej)

W takiej strefie działalność gospodarczą może podjąć każdy przedsiębiorca pod warunkiem, że uzyska zezwolenie Ministra Gospodarki. Strefą zarządza z reguły spółka.

Korzystne warunki polegają na możliwości uzyskania zwolnień i ulg podatkowych.

Państwo rezygnuje z wpływów podatkowych ale pod warunkiem, że przedsiębiorca

  • albo dokona wydatków, nakładów inwestycyjnych określonej wartości

  • zapewni określoną liczbę miejsc pracy

  • spełni tylko częściowo warunki i wtedy proporcjonalnie uzyskuje zwolnienia nie 100% , tylko mniejsze.

FINANSOWE WSPIERANIE INWESTYCJI- próba uzupełnienia ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych granty inwestycyjne- mogą być stosowane w specjalnych strefach -możliwość udzielenia przedsiębiorcy wsparcia finansowego nowej inwestycji, w przypadku:

  • wartość inwestycji jest nie mniejsza niż 10 mln.EURO, albo może to być pół miliona EURO, ale jednocześnie następuje modernizacja istniejącego przedsiębiorstwa,

  • wprowadza się innowacje technologiczne

  • nowa inwestycja wpływa na poprawę środowiska naturalnego

POMOC PUBLICZNA - jest to przysporzenie korzyści finansowych określonemu przedsiębiorcy, w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,( realizowana ze środków publicznych i narusza lub grozi naruszeniem konkurencji). Zadanie monitorowania pomocy publicznej i jej nadzorowania zostało powierzone centralnemu organowi administracji rządowej Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

16

FORMY POMOCY PUBLICZNEJ

  • dotacje

  • ulgi i zwolnienia podatkowe

  • dokapitalizowanie przedsiębiorcy na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku pożyczki lub kredyty

  • poręczenia lub gwarancje (udzielane na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku)

  • wszelkie zaniechania poboru podatków, wszelkie odroczenia, rozłożenie na raty, umorzenia zaległości, umorzenie odsetek za zwłokę

  • zbywanie lub oddawanie do korzystania mienia publicznego(jeżeli jest na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku)

Udzielanie pomocy jest niedopuszczalne,(zakaz) chyba, że pomoc ta jest uznana na warunkach tejże ustawy lub ratyfikowanych traktatów międzynarodowych, gdyż każda pomoc publiczna narusza wolną, równą konkurencję. wyjątki

  • pomoc bagatelna wartość w ciągu kolejnych 3 lat nie przekracza równowartości 3 tysięcy EURO,

  • jeżeli ma likwidować poważne zakłócenia sektorowe, skutki klęski żywiołowej, w celu promowania kultury, nauki , jeżeli stanowi rekompensatę za utrzymywanie np. zdolności produkcyjnych na potrzeby przemysłu obronnego.

Pomoc może być udzielana, jeżeli:

  • jest niezbędna(bez tej pomocy nie uda się zrealizować danego przedsięwzięcia)

  • suplemaentarna - czyli taka, która jest tylko uwzględnieniem środków niepublicznych

  • społecznie korzystna

  • przejrzysta i łatwa do identyfikacji

  • proporcjonalna - do rangi rozwiązywanego problemu

Pomoc Unijna dotyczy będzie wtedy do ruszenia, jeżeli my będziemy mieli projekty, i swój wkład i przyjmuje 3 postacie: pomoc regionalna, strukturalna i horyzontalna

Pomoc regionalna -taka, która jest dopuszczalna dla pobudzenia rozwoju obszarów, które mają pewną cenę, których dochód narodowy na mieszkańca jest niższy niż średnia europejska a raczej 75% średniej europejskiej w sensie Unijnym. Tą jednostką terytorialną jest region, nasze województwo.

Pomoc sektorowa dla sektorów uznanych za wrażliwe. Ma na celu przyspieszenie rozwoju, albo przywrócenie długookresowego funkcjonowania danych sektorów.

Pomoc horyzontalna - wszystko co jest pomocą regionalną lub sektorową. Jeżeli przeznaczeniem jest restrukturyzacja przedsiębiorcy lub pomoc doraźna, na prace badawczo-rozwojowe, na utrzymanie poziomu zatrudnienia, na rozwój małych lub średnich przedsiębiorców, na ochronę środowiska, na szkolenia.

17

CENA - jest to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. W cenie uwzględnia się podatek. Ceny towarów i usług uzgadniają strony zawierające umowę 3 wyjątki: (ceny urzędowe)

  • delegacja dla RM - która w sytuacji szczególnych zagrożeń dla właściwego funkcjonowania gospodarki państwa może swoim rozporządzeniem może określić wykaz towarów lub usług na które ustala się ceny urzędowe

  • hurtowe i detaliczne ceny na środki farmaceutyczne i materiały medyczne

  • RG i Powiatu może ustalić cenę urzędową na usługi przewozowe transportu zbiorowego, RG także za przewozy taksówkami na terenie gminy.

Kodeks Pracy, który zawiera zakaz konkurencji. artykuł 101 § 1 - w zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy

Oznacza to, że podpisując umowę z pracodawcą pracownik zobowiązuje się, że nie będzie prowadził działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy. Umowa przewiduje odszkodowanie, które nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika gdy umowa obowiązywała.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów- wprowadza trzy instrumenty:

1. zakaz porozumień ograniczających konkurencję, których celem, miałoby być ograniczenie konkurencji, wyeliminowanie innych z rynku

  • zakaz porozumień który miałby ograniczać produkcję, zbyt, skup, postęp techniczny, innowacyjność , a w szczególności produkcję.(ograniczając produkcję pobudzamy popyt).

  • cenowych - ustalania pośrednio lub bezpośrednio cen, warunków zakupu,

  • podział rynku terytorialnie, asortymentowe.

Uciążliwe warunki umowy - np.: żądanie zaliczki w wys.95% wartości dostawy, która ma nastąpić za 10 miesięcy.

  • porozumienia, które uzależniałyby zawarcie umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę świadczenia nie związanego bezpośrednio z przedmiotem umowy.

Zakazane są wszelkie porozumienia, których celem, czy efektem byłoby ograniczanie dostępu do rynku innych przedsiębiorców.

  • uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu jednolitych warunków składnych ofert

2. zakaz nadużywania pozycji dominującej

Pozycję dominującą posiada taki przedsiębiorca, który może podejmować działania skutecznie ograniczających konkurencję niezaleznie od reakcji swoich konkurentów, kontrahentów i konsumentów. Pozycję dominującą posiada ten przedsiębiorca, który opanował 40% danego rynku.

3. stwarzanie konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia roszczeń z tytułu gwarancji rękojmi

18

NAKAZ - poddania kontroli zamiaru koncentracji, ustawodawca wprowadza kontrolę koncentracji przedsiębiorców, nakazując przedsiębiorcom poinformowanie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o zamiarze koncentracji. Nakaz takiego informowania jeśli fuzja przekracza równowartość 50 mln. EURO.

koncentracja- połączenie dwóch lub więcej przedsiębiorców, albo przejęcie jednego poprzez drugiego, poprzez nabycie dużego pakietu akcji lub udziały albo poprzez nabycie części mienia tegoż drugiego przedsiębiorcy, tworzenie nowego wspólnego przedsiębiorstwa lub unię personalną,

Czynem nieuczciwej konkurencji - jest to działanie sprzeczne z prawem albo dobrymi obyczajami, jeżeli narusza lub zagraża interesowi innemu przedsiębiorcy, klienta lub konsumenta.

Przykłady czynów nieuczciwej konkurencji :

  • wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorcy (firmą)

  • fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towaru

  • wprowadzające w błąd oznaczenie towaru

  • naruszanie tajemnicy przedsiębiorstwa (szpiegostwo przemysłowe)

  • nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy

  • naśladownictwo produktu (podróbki)

  • pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie

  • utrudnianie dostępu do rynku

  • nieuczciwa lub zakazana reklama

  • reklama porównawcza

Przed Sądem Gospodarczym można się domagać tych konsekwencji cywilnych, Sąd może nakazać zwrot nieuzasadnionych korzyści, które przedsiębiorca osiągnął sprzedając pod cudzą firmą, zaprzestani praktyki, kara na cele społeczne, odszkodowanie lub zamieszczenie w środkach masowego lub lokalnego przekazu ogłoszenia określonej treści (kara grzywny), konsekwencje karne (grozi kara pozbawienia wolności)za przekupstwo osoby publicznej, szpiegostwo przemysłowe, podrabianie produktu.

  • ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - tu jest mechanizm administracyjno-prawny (różnią się te czyny tu są różne porozumienia, nadużywanie pozycji, tu zwalczane z urzędu, pewne definicje pozycja dominująca)

  • ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji -mechanizm cywilno - prawny (tu są pewne przykłady czynów nieuczciwej konkurecnji, tu zwalczanie z powództwa kierowanego do sądu, czy nieuczciwej konkurencji)

tematy często używane na egzaminie!!!!!!!!!!!

Odróżnić co jest praktyką monopolistyczną opiera się na zwalczaniu instrumentami administracyjno-prawnym, decyzja Prezesa Urzędu (reaguje z urzędu). (Porozumienie lub nadużycie pozycji dominującej) a, co czynem nieuczciwej konkurencji (wniosek złożony z powództwa złożonego do sądu)

19

              • OCHRONA RYNKU KRAJOWEGO PRZED KONKURENCJĄ ZAGRANICZNĄ

Chronimy przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny. Przywóz, który przynosi szkodę krajowemu przemysłowi, (chronimy przez cła, dodatkowe opłaty celne albo kontyngenty wartościowe, albo ilościowe)

        • OCHRONA KONSUMENTÓW

Konstytucja gospodarcza, czyli ustawa o prawie działalności gospodarczej zobowiązuje przedsiębiorcę do stosowania zasad uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów. art.8 - wykonując działalność gosp. przedsiębiorca powinien szanować słuszne interesy konsumentów.

Instrumenty ochrony konsumenckiej:

  • reglamentacja, instytucje zezwoleń na podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej, prowadzenia działalności

  • tzw. kwalifikacje zawodowe, przedsiębiorca, który prowadzi działalność gosp. jest zobowiązany zapewnić, wykonywanie określonych działań osobie posiadającej odpowiednie kwalifikacje zawodowe.

  • odpowiednie oznaczenie towarów i oznaczenie przedsiębiorcy

Ustawa o cenach wprowadza obowiązek oznaczenia produktów, cen, nazwy, określania szczegółowej charakterystyki jakościowej produktu. Oznaczenie to służy w praktyce konsumentom.

U. o jęz. polskim wszystko co się znajduje na rynku, (skład itd.) było w języku polskim.

U. o ochronie konkurencji i konsumentów zawiera praktyki ograniczającymi konkurencję i działającymi negatywnie na interesy konsumenckie. (ceny nadmiernie wygórowane)

U. o miarach - nakazuje stosowanie tych jednostek miar i wag, które państwo uznało w ustawie za dopuszczalne,

U. o opakowaniach - wprowadza mechanizm stosowania opakowań zwrotnych. Konsument wie co może zrobić z opakowaniem. Wskazuje z czego mogą być, czy nie mogą być produkowane- to też ochrona konsumentów.

U. o bezpieczeństwie produktu - nakazuje przedsiębiorcy produkować produkt bezpieczny. Przedsiębiorca powinien informować o ewentualność jakiegoś zagrożenia.

U. o badaniach i certyfikacji i o systemie zgodności- produkt niebezpieczny musi posiadać znak, certyfikat bezpieczeństwa.

U. prawo przemysłowe- wprowadza mechanizm ochrony marki, znaku towarowego (kupujemy rzeczywiście oryginał).

U. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej zobowiązuje

  • sprzedawcę do podania kupującemu ceny,

  • sprzedawcę do udzielenia kupującemu jasnych zrozumiałych i nie wprowadzających w błąd inf. w jęz. polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedawanego towaru konsumpcyjnego.

  • do rękojmi i gwarancji.

20

                • POLITYKA PIENIĘZNA

Politykę pieniężną w imieniu państwa prowadzi bank centralny (NBP). Struktury NBP: Prezes, Zarząd, Rada Polityki Pieniężnej. Prezesa NBP- powołuje Sejm na wniosek Prezydenta na 6 letnią kadencję. Najważniejsze kompetencje w zakresie polityki pieniężnej usytuowane są nie wśród kompetencji Prezesa a Rady Polityki Pieniężnej, która jest ciałem 10-cio osobowym. Przewodniczy Prezes. Pozostałych 9-ciu członków powołuje po 3 Sejm, Senat i Prezydent W zasadzie są oni nieodwołalni.

Cele i zadania NBP;

 wspieranie polityki gospodarczej Rządu,

 utrzymywać stabilny poziom cen.

 zajmuje się bankową obsługą budżetu państwa

 regulowaniem płynności banków

 gospodaruje rezerwami dewizowymi,

Rząd emituje papiery wartościowe na pokrycie deficytu budżetowego atrakcyjnie oprocentowane.

Instrumenty do dyspozycji NBP:

 gromadzi rezerwę obowiązkową z nieoprocentowanych depozytów banków komercyjnych

 udziela kredytów bankom komercyjnym,

 może emitować sprzedawać papiery wartościowe.

Rada Polityki Pieniężnej decyduje o:

  • poziomie stóp procentowych

  • ustala poziom stopy procentowej, rezerwy obowiązkowej banku.

Założenia polityki pieniężnej państwa to dokument równorzędny z projektem ustawy budżetowej i musi z nim korespondować. Rząd składa Sejmowi projekt ustawy budżetowej, a Rada Polityki Pieniężnej założenia polityki pieniężnej. W celu zbilansowania budżetu muszą być przewidywania co do wysokości stóp procentowych, inflacji, emisji pieniądza. Należy zauważyć, że :

  • NBP to Bank Centralny, jest po trochu bankiem komercyjnym, bo zbiera depozyty.

  • Bank Centralny emituje pieniądz.

  • jest trochę organem państwa bo polityka pieniężna równie dobrze mogłaby być w gestii jakiegoś organu wykonawczego.

        • NADZÓR BANKOWY

Służy bezpieczeństwu systemu bankowego. Organ , który się tym zajmuje to Komisja Nadzoru Bankowego.

Nie znajduje się w strukturach NBP. W jej skład wchodzi : Prezes NBP, MF, reprezentant Prezydenta, Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Inspektor Nadzoru Bankowego. Pełni funkcje organu nadzorującego, zapewnienia bezpieczeństwo funkcjonowania banków, środków pieniężnych zdeponowanych w bankach, sprowadza, czy banki przestrzegają norm związanych z prawem bankowym, ocenia kondycję banków. Komisja Nadzoru Bankowego wydaje zezwolenie na utworzenie banku, sprawdza kwalifikacje osób. Organem nadzoru jest Komisja Nadzoru Bankowego i organem wykonawczym jest Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego ( uczestnik tejże Komisji).

21

        • NADZÓR UBEZPIECZENIOWY-Centralny organ administracji rządowej, Komisja Nadzoru Ubezpieczeń wykonuje nadzór nad ubezpieczeniami, który chroni interesy ubezpieczonych towarzystwami ubezpieczeń majątkowych na życie i emerytalnych. Udziela zezwolenia na tworzenie podmiotów oferujących usługi ubezpieczeniowe. Kontroluje wypłacalność towarzystw.(żeby mogły wywiązać się ze zobowiązań umowy, realizować polisy).

                • NADZÓR NAD PUBLICZNYM OBROTEM PAPIERAMI WARTOŚCIOWYMI

Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, (o obrocie dokumentu) odzwierciedlającego prawo majątkowego, który przez formę i treść może być samodzielnym podmiotem obrotu. Klasyfikacja papierów wartościowych, ich różnorodność sprawiają brak definicji.

Papierami wartościowymi to są:

  • akcje

  • udziały

  • obligacje itd.

Publiczny obrót papierami wartościowymi to proponowanie nabycia lub nabywanie emitowanych w serii papierów wartościowych, przy wykorzystaniu środków masowego przekazu, jeżeli propozycja skierowana jest do więcej niż 300 osób albo do nieoznaczonego adresata. Publiczny obrót może być: pierwotny lub wtórny

obrót pierwotny -pierwsze wprowadzenie do obrotu nowych papierów wartościowych. Każdy następny obrót to obrót wtórny. Obrót wtórny może być regulowany lub nieregulowany

Obrót nieregulowany np.: ktoś umiera i jego papiery wartościowe podlegają dziedziczeniu. Natomiast jeżeli np.: upada przedsiębiorca to papiery wartościowe będą służyły zaspokojeniu wierzycieli to nie będzie obrót regulowany. Obrót regulowany to będzie obrót giełdowy chociaż może być także poza giełdowy.

Wprowadzać papiery wartościowe do publicznego obrotu możemy pod warunkiem, że uzyskamy zezwolenie komisji papierów wartościowych giełdy. Musimy przygotować tzw. prospekt emisyjny. Dany podmiot nie bezpośrednio wprowadza papiery wartościowe do obrotu musi skorzystać z pośrednictwa domu maklerskiego. Utworzyć przedsiębiorstwo maklerskie możemy po uzyskamy zezwolenia KPWiG.

Dom maklerski zajmuje się;

  • oferowaniem papierów wartościowych w obrocie pierwotnym ,

  • nabywanie i zbywanie papierów wartościowych na cudzy rachunek.

  • zajmują się zarządzaniem cudzym pakietem papierów wartościowych

  • doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi.(za radę należy zapłacić i wcale nie ma pewności czy będzie skuteczna).

  • prowadzą rachunki papierów wartościowych, (odpowiednik rachunku w banku, tylko przeznaczony do obrotu papierami wartościowymi).

22

Przedsiębiorstwo maklerskie musi spełnić 3 warunki:

  • kapitałowe, (zapewnić wiarygodność i gwarancję wypłacalności)

  • musi zapewnić fachowość

  • musi zatrudniać maklerów papierów wartościowych, jeżeli chce wprowadzać papiery do pierwotnego obrotu, jeżeli chce nabywać, zbywać na cudzy rachunek

Jeżeli chce zarządzać pakietem papierów wartościowych na czyjś rachunek, to musi także zatrudnić doradców inwestycyjnych.

Maklerem papierów wartościowych, albo doradcą inwestycyjnym może zostać obywatel, który nie był karany za przestępstwa gospodarcze, posiada zdolność do czynności prawnych i pełnię praw obywatelskich, ma wykształcenie średnie, odbyła określone kursy i zdała egzamin przed komisją, wpisany na listę licencjonowanych maklerów lub licencjonowanych doradców inwestycyjnych. Jeżeli makler, doradca ma w swej działalności przerwę ok. 3 letnią to jest wykreślony z listy licencjonowanych maklerów.

Giełda papierów wartościowych- jest to instytucja obrotu regulowanego. Zespół osób, urządzeń i środków technicznych tak zorganizowanych, żeby wszystkim uczestnikom rynku wszystkim uczestnikom obrotu papierami wartościowymi zapewnić równe warunki zawierania transakcji i jednakowy dostęp w tym samym czasie do informacji o tymże obrocie. Żeby utworzyć giełdę papierów wartościowych trzeba uzyskać zezwolenie MF, a kapitał musi wynosić min. 40 milionów zł.

Funduszem powierniczym zarządza towarzystwo funduszy inwestycyjnych (powierniczych) . Żeby go utworzyć trzeba uzyskać zezwolenie KPWiG. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych musi zatrudniać

doradcę, (nie wystarczy makler, bo to jest granie na cudzy rachunek). TFI wspólną masę majątkową inwestuje w akcję różnych spółek, obligacje, bony skarbowe itd. Rozkłada ryzyko, będzie hossa, no to wartość jednostki uczestnictwa nie pójdzie tak pionowo w górę ale w gdy będzie bessa to nie będzie pikowania.

Instrumenty nadzoru nad publicznym obrotem: zadania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd

  • zezwolenia dopuszczające papiery wartościowe do publicznego obrotu

  • zezwolenie na przedsiębiorstwo maklerskie

  • licencjonowanie maklerów i doradców inwestycyjnych

  • zezwolenie na giełdę papierów wartościowych

  • zezwolenie na fundusze inwestycyjne i zarządzające nimi towarzystwa funduszy inwestycyjnych ( muszą mieć formę spółki akcyjnej)

  • bieżący nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi

Jeżeli mówimy o interwencjonizmie państwa na rynkach finansowych mamy na myśli politykę pieniężną NBP,

Komisji Nadzoru Bankowego, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń, Komisji Papierów Wartościowych i Giełd

23

                • RYNEK PRACY państwo prowadzi politykę zatrudnienia

Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, która zamiast prawa do pracy przewiduje prawo do zasiłku dla bezrobotnych , prawo do wynagrodzenia, do urlopu, do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zrzeszania się w związki zawodowe, które mają prawo do strajku. PIP, która stoi na straży przestrzegania przepisów kodeksu pracy .Szereg działań osłonowych typu zasiłek dla bezrobotnych , pomoc społeczna, kredyty dla bezrobotnych na podejmowanie własnej działalności gospodarczej, roboty publiczne i prace interwencyjne, szkolenia dla bezrobotnych, pierwsza praca dla absolwenta, specjalne strefy ekonomiczne. Państwo w ramach swojej funkcji ustawodawczej też prowadzi interwencjonizm gospodarczy, tworzy prawo gosp. struktury adm. gosp. Sądów Gospodarczych, Sądów Antymonopolowych, legalizuje podejmowanie działalności gosp. (ewidencja osób fizycznych, albo KRS).

Funkcja reglamentacyjna jest wolność wyboru, ale są koncesje, zezwolenia na obszary, które są reglamentowane. Państwo jest bezpośrednim uczestnikiem, bo podejmuje własną działalność gospodarczą. Jako największy kupujący na rynku ma wpływ na popyt na wszelkiego rodzaju rynkach towarowych i usługowych .

Państwo podejmuje działania regulacyjnyjne;

  • polityka podatkowa, celna, pieniężna

  • stopy procentowe

  • stopa rezerwy obowiązkowej

Funkcja organizacyjna -tworzenie stref ekonomicznych, wolnych obszarów celnych, giełd towarowych itd.

lub działania wspomagające np.: pomoc publiczna.

Funkcja ochronna (obrotu gospodarczego) - wszystko to co związane z ochroną konkurencji, konsumentów, przed konkurencją zagraniczną, przeciwdziałanie wprowadzania do obrotu środków pochodzących z przestępstwa. Regulacje antykorupcyjne, które mają przeciwdziałać przekupstwu.

Ustawa o udostępnianiu inf. gosp. -definiuje, co może być informacją gospodarczą; oznaczenie, siedziba, regon, NIP, władze (kto w zarządzie), osoba fizyczna (przedsiębiorca), powinno być imię, nazwisko, obywatelstwo, adres, PESEL, dowód osobisty, data urodzenia itd., inf. odnoszące się do zobowiązań pieniężnych ( tytuł prawny, kwota, termin powstania itd.), inf. dotyczące posługiwania się podrobionym lub cudzym dokumentem. Inf. mogą być udostępniane przez szczególnego rodzaju podmioty - biura informacji gospodarczej.

4 tak rodzaje inf. gpsp.:

a) o osobie prawnej b) o osobie fizycznej c) o zobowiązaniach pieniężnych d)o posługiwaniu się podrobionymi lub cudzymi dokumentami

Funkcja nadzorcza - nadzór bankowy, ubezpieczeniowy, nad publicznym obrotem. Z tą funkcją koresponduje,

Funkcja kontrolna -państwo ma funkcję kontrolną i nadzorczą.

Prokuratorska kontrola praworządności gospodarczej. działania państwa o charakterze konsultacyjnym np.: komisja trójstronna, czy te wojewódzkie komisje dialogu społecznego.

Funkcja rozjemcza - to rozstrzyganie przez państwo sporów gospodarczych. (kodeksy, sądy, podstawy prawne do tworzenia sądów polubownych, działających przy organizacjach samorządu gospodarczego i interwencjonizm gospodarczy państwa).

24



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo gospodarcze ściaga
publiczne prawo gospodarcze ściąga(1), lokal
Prawo gospodarcze - ściąga, Inne, Nauka, Nauka - Studia, Ekonomia, Prawo gospodarcze
prawo gospodarcze ściąga
Prawo gospodarcze ściąga
prawo gospodarcze - ściąga 2, Pomoce naukowe, studia, prawo
czym zajmuje się prawo gospodarcze-ściąga, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawni
Prawo Gospodarcze ściąga poprawiona, Administracja-notatki WSPol, Publiczne prawo gospodarcze
prawo gospodarcze - ściąga 1, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
Prawo Gospodarcze ściąga
prawo gospodarcze - ściąga, SPÓŁKA KOMANDYTOWO AKCYJNA
prawo gospodarcze - sciaga, SZKOŁA, PRAWO GOSPODARCZE
prawo gospodarcze - ściąga0, Prawo gospodarcze
prawo gospodarcze ściąga, do szkoły, ściągi

więcej podobnych podstron