jest morzem małym, zajmującym 1/1000 części wszechoceanu o średniej głębokości 55 m. Otoczenie Bałtyku państwami o intensywnej gospodarce rolnej i przemysłowej stwarza dla niego wiele zagrożeń. Nad brzegami morza znajduje się 60 dużych aglomeracji miejskich, zakłady przemysłu rafineryjnego i chemicznego, ośrodki rekreacyjno-wypoczynkowych. Bałtyk jako morze śródlądowe jest zlewnią wielkich rzek, wokół których także rozwinęła się produkcyjna działalność człowieka, a wymiana jego wód z wodami wszechoceanu jest niewielka.
Powierzchnia: 415.266 km2
Objętość: 22 mln km3
Zasolenie: średnio 7-8 promili, uzależnione od wlewów słonych wód Morza Północnego, rośnie od wschodu ku zachodowi: od 1-2 promile w Zatoce Botnickiej, 7-8 w południowej części, 8-9 w zachodniej, do ponad 18 promili u wylotu Kattegatu
Głębokość: średnia 52-56 m, maksymalna 459 m (Głębia Landsort)
Przezroczystość: od 6-15 m w Zatoce Gdańskiej do 19 m w okolicach Bornholmu
Ukształtowanie dna: Topografia współczesnego Bałtyku jest wynikiem działań kilku działających, bądź kolejno zmieniających się, czynników jak najściślej jednak związanych z procesem zlodowacenia.
W rejonie zlewiska Morza Bałtyckiego (1 721 233 km2) leży 9 państw, które zamieszkuje ponad 140 milionów ludzi, wytwarzających prawie 15% produkcji ogólnoświatowej. Szacunkowo, ilość zanieczyszczeń wprowadzanych przez poszczególne państwa do wód Bałtyku ocenia się na 1,2 mln ton rocznie. Jest to liczba niebezpiecznie wysoka. Handel prowadzony przez państwa nadbałtyckie wyraża się ilością 70 tysięcy statków wpływających rocznie przez cieśniny. Do tego należy doliczyć flotę łowiącą na Bałtyku w ciągu całego roku. Wszystko to sprawia, że powstaje tu ogromna ilość zanieczyszczeń, które ostatecznie trafiają do morza. Najwięcej substancji szkodliwych wnoszą duże rzeki południowego i wschodniego Bałtyku, tj. Odra, Wisła, Dźwina, Niemen, Newa. Rejony przyujściowe tych rzek należą do "najbrudniejszych" akwenów.
Przez zanieczyszczenie wód rozumiemy niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych i bakteriologicznych wody spowodowane wprowadzaniem w nadmiarze substancji nieorganicznych (stałych, płynnych, gazowych), organicznych, radioaktywnych czy wreszcie ciepła, które ograniczają lub uniemożliwiają wykorzystywanie wody do picia i celów gospodarczych.
Największą ilości wody zużywają:
> energetyka
> hutnictwo
> górnictwo
> przemysł chemiczny i papierniczy
Zanieczyszczenia wód mogą być naturalne, pochodzące z domieszek zawartych w wodach powierzchniowych i podziemnych (np. zasolenie, zanieczyszczenie humusem, związkami żelaza), oraz sztuczne - antropogeniczne, związane z działalnością człowieka, a pochodzące głównie ze ścieków, a także z powierzchniowych i gruntowych spływów z terenów przemysłowych, rolniczych, składowisk odpadów komunalnych (wysypisk śmieci). Zanieczyszczenia sztuczne dzielimy na biologiczne i chemiczne.
Najpoważniejszym problemem Bałtyku są obecnie zanieczyszczenia substancjami biogenicznymi. Przykładowo w 1995 roku do wód naszego morza trafiło 760 746 ton związków azotu i 37 652 tony związków fosforu. Niestety, najwięcej tych substancji pochodzi z obszaru naszego kraju.
Ładunki azotu wprowadzane przez państwa nadbałtyckie
Równie groźne dla środowiska są zanieczyszczenia metalami ciężkimi. Obliczono, że w 1995 roku do Bałtyku dostało się co najmniej 13 330 kg rtęci, 23 610 kg kadmu, 4 032 770 kg cynku, 1 594 710 kg miedzi i 337 400 kg ołowiu.
Ładunki fosforu wprowadzane przez państwa nadbałtyckie
Trudno dokładnie określić ilość wprowadzanych zanieczyszczeń ropopochodnych. Szacuje się, że do Bałtyku dostaje się rocznie od 21 do 66 tys. ton tych substancji. W przeliczeniu na jednostkę objętości wody jest to dopływ dwa razy większy niż do Morza Północnego i trzy razy większy niż do Północnego Atlantyku.
redukcja zanieczyszczeń w miejscach ich wytwarzania się
budowa oczyszczalni ścieków
ograniczenie lub zakaz stosowania materiałów nie podlegających rozkładowi mikrobiologicznemu
lepsze wykorzystanie odpadów podlegających degradacji (utylizacja)
poprawianie świadomości ekologicznej w państwach nadbałtyckich
ochrona bagien i zatok przymorskich , które stanowią naturalne filtry zanieczyszczeń
ograniczenie stosowania proszków do prania zawierających fosforany
ograniczenie stosowania nawozów sztucznych
ograniczenie stosowania środków owado- i chwastobójczych
zakaz stosowania chloru w procesie bielenia masy celulozowej
Szwedzcy naukowcy w raporcie z 12 marca 2003 r. poinformowali, że populacji szarych fok zagraża nowe niebezpieczeństwo. Ssaki te, które można spotkać na wybrzeżach Bałtyku od Niemiec po Lithuanię, cierpią z powodu wewnętrznych dolegliwości, które spowodowane są zanieczyszczeniem, poinformował Per Bjurholm, rzecznik Szwedzkiej Agencji Ochrony Środowiska.
W 1900 roku dzikich fok pływających w Morzu Bałtyckim było około 100.000 sztuk; dziś zostało ich nie więcej niż 10.000. W latach siedemdziesiątych populacja nagle spadła do 4.000 sztuk z powodu skażenia PCB (polychlorinated biphenyl).
Źródła:
http://www.nojasne.pl/sciaga_wypracowanie/434_MorzeBaltyckie.html
http://www.naszbaltyk.pl/zan.php
http://www.euro-net.pl/~adamczak/ekologia/wody.htm
http://images.google.pl/imgres?imgurl=http://ekologiawod.webpark.pl/rece.gif&imgrefurl=http://ekologiawod.webpark.pl/&h=104&w=104&sz=22&hl=pl&start=9&tbnid=3GS85K3kYYyvyM:&tbnh=84&tbnw=84&prev=/images%3Fq%3DZANIECZYSZCZENIA%2BBA%25C5%2581TYKU%26svnum%3D10%26hl%3Dpl%26lr%3Dlang_pl%26sa%3DN
http://www.przyrodapolska.pl/pazdziernik03/baltyk.htm
http://www.gim13.gdynia.ids.pl/eko1/morze.htm
"Bałtyk umiera", "najbardziej zanieczyszczone morze świata" - oto określenia, które często można usłyszeć w odniesieniu do Morza Bałtyckiego. Wielu ludzi w Polsce ma wątpliwości, czy ryby bałtyckie nadają się do spożycia. Obserwuje się coraz częściej zły stan sanitarny plaż i kąpielisk. Ostatnio coraz częściej pojawiają się informacje o toksycznych zakwitach glonów i konieczności okresowego zamykania popularnych kąpielisk.
Wymieranie fauny i flory
Jeśli sytuacja ekologiczna w morzu bałtyckim nie poprawi się, będzie ono za 50 lat martwym.
Trawa morska (obecnie nie występuje na Polskim wybrzeżu).