1. Podstawy antropologii - powtórka

Współcześnie uważa się, że ten podział jest nieuzasadniony bo kultura i społeczeństwo to całość, badać je należy całościowo, czyli holistycznie.

Taka tendencja istnieje w Europie, w Ameryce istnieje tylko antropologia kultury.

przypadek 1

• badanie kultury poprzez strukturę języka danego narodu

• jakie są tu elementy społeczne:

• jakie są tu elementy kulturowe:

przypadek 2:

• badanie kultury poprzez religię danego społeczeństwa

• elementy kulturowe:

• elementy społeczne:

2. definicje pojęcia kultura - geneza

- istnieje wiele definicji kultury uznanych i używanych w świecie

- każda dziedzina wiedzy o człowieku na swój sposób formułuje (definiuje) pojęcie kultury

- nie ma jedności co do jednego pojęcia kultury

np. jak nauki ekonomiczne, np. zarządzanie tworzą definicję kultury? Na co kładą nacisk?

Jak pojęcie kultury może być definiowane przez nauki filologiczne, np. język polski?

a) starożytne pojmowania pojęcia kultura

b) przełom w pojmowaniu kultury pojawił się w pismach Jochana Hawdera

c) Jedną z pierwszych naukowych definicji kultury była definicja stworzona w 1871 r. przez Edwarda Tylor'a (profesor antropologii) - definicja kultury opisowej(tzw. definicja wyliczająca).

KULTURA LUB CYWILIZACJA TO CAŁOŚĆ OBEJMUJĄCA:

d) Współczesna etnologia i antropologia za wspólny wynik kultury uznaje ludzkie działania podejmowane bardzo szeroko

Ralph Linton

kultura jest konfiguracją wyuczonych zachowań i ich rezultatów, których elementy są podzielone i przekazywane przez członków danego społeczeństwa,

konfiguracja -

wyuczone zachowania -

elementy są podzielone -

przekazywanie przez członków danego społeczeństwa, jak -

W 1952 r. - dwaj amerykańscy antropolodzy, Alfred Kloeber i Klaud Kluckhow spróbowali podsumować różne definicje kultury znajdujące się w piśmiennictwie naukowym. Doszukali się 150-ciu definicji kultury i spróbowali je uporządkować. Kilka kategorii definicji:

Przykłady:

a) Najczęściej rozumiana jest jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Bywa utożsamiana z cywilizacją. Również charakterystyczne dla danego społeczeństwa wzory postępowania, także to, co w zachowaniu ludzkim jest wyuczone, w odróżnieniu od tego, co jest biologicznie odziedziczone.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura

b) Sobór Watykański II stwierdza, że „mianem <kultury> w sensie ogólnym oznacza się wszystko, czym człowiek doskonali i rozwija wielorakie uzdolnienia swego ducha i ciała; stara się drogą poznania i pracy poddać świat pod swoją władzę, czyni bardziej ludzkim życie społeczne zarówno w rodzinie, jak i w całej społeczności państwowej poprzez postęp obyczajów i instytucji” (GS, 53). Kultura to sposoby posługiwania się rzeczami i wykonywania pracy. To również sposoby komunikowania i odnoszenia się do siebie oraz do innych ludzi. To sposoby pielęgnowania więzi z Bogiem i człowiekiem. To także sposoby kształtowania obyczajów, stanowienia praw i instytucji społecznych, rozwijania nauki i sztuki. Kultura to w swej istocie przejawy kultywowania dobra, prawdy i piękna, dzięki którym człowiek może dorastać do miary własnego powołania.

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/wspkultura_formacjam.html

c) Najpierw dobrze będzie spojrzeć na kulturę z lotu ptaka, zobaczyć ją w różnych postaciach. Jest ona oczywiście integralną całością składającą się z narzędzi i dóbr konsumpcyjnych, konstytucjonalnych, twórczych zasad różnych grup społecznych, ludzkich idei i umiejętności, wierzeń i obyczajów. Czy rozpatrujemy bardzo prostą i prymitywną kulturę, czy też złożoną i rozwiniętą, w obu wypadkach napotykamy ogromny aparat, częściowo materialny, częściowo ludzki, a częściowo duchowy, za pomocą którego człowiek daje sobie radę z konkretnymi specyficznymi problemami, z którymi się styka. Te różne problemy, które trzeba rozwiązać, zjawiają się dlatego, iż człowiek posiada ciało podlegające różnym potrzebom organicznym, i że żyje w otoczeniu, które jest jego najlepszym przyjacielem, które dostarcza podstawowych surowców ludzkiej pracy i które jednocześnie jest niebezpiecznym wrogiem kryjącym w sobie wiele nieprzyjaznych sił.

Autor tekstu: Bronisław Malinowski; Oryginał: www.racjonalista.pl/kk.php/s,4972

d) Kultura jest tu pojmowana jako zespół norm obowiązujących członków danej społeczności i warunkujących jej trwanie.

Istota kultury

ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE:

1. Starożytne pojmowania pojęcia kultura.

2. Definicja kultury według Edwarda Taylora i Ralpha Lintona.

3. Rodzaje definicji kultury - wymień i krótko opisz.

ANTROPOLOGIA

6

POJĘCIE KULTURY

NAUKOWA REFLEKSJA NAD KULTURĄ - GENEZA

• do XIX wieku zajmowano się tylko badaniem kultury europejskiej i stąd wzięło się zainteresowanie innymi kulturami

• w ten sposób powstała antropologia i przyjęła założenie, że kultura europejska jest tylko jednym ze sposobów życia ludzi, ale są jeszcze inne

• początkowo antropolodzy byli zdumieni wielością kultur i opisywano je w najprostszy sposób

• później zaczęto interesować się subiektywnym aspektem zjawisk kulturowych, tzn. interpretacjami własnej kultury przez ich uczestników

• antropologia zajmuje się obecnie nowym przedmiotem badań - akulturacją, czyli przemianami w społeczeństwie pierwotnym pod wpływem zderzenia się z cywilizacją zachodnią

---