Autor: MON

Data: 30.12.2002

Znaki Sił Zbrojnych RP. Znaki tytułów honorowych oddziałów i pododdziałów wojskowych

Znaki Sił Zbrojnych RP. Znaki tytułów honorowych oddziałów i pododdziałów wojskowych

Dla każdego żołnierza wartością wspólną, niezależnie od tradycji oddziału, dumy z oznaki czy barwy jest orzeł z głowicy sztandaru wojskowego otoczony wieńcem laurowym - symbolizujący Miłość do Ojczyzny, Honor i Męstwo, stanowiący centralny motyw znaków SZRP i tytułów honorowych nadawanych żołnierzom, pododdziałom i oddziałom wojskowym. Sztandar jest znakiem jednostki wojskowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jest on symbolem sławy wojennej i tradycji oraz wierności, honoru i męstwa, których Ojczyzna wymaga od swych żołnierzy. Obowiązkiem żołnierza jest bronić i strzec sztandaru jednostki wojskowej. W razie utraty sztandaru wskutek słabości ducha bojowego, jednostka ulega rozformowaniu. Prawo posiadania sztandaru przysługuje jednostkom liniowym wszystkich rodzajów sił zbrojnych oraz szkołom wojskowym. Sztandar nadaje jednostce wojskowej Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Obrony Narodowej. Sztandar znajduje się stale w jednostce wojskowej, a w czasie walki - w rejonie działań bojowych jednostki. Sztandar składa się z płata, głowicy, drzewca i szarfy. Na sztandarach jednostek wojskowych odznaczonych orderami wojennymi umieszcza się pod szarfą o barwach Rzeczypospolitej Polskiej szarfy ze wstęg tych orderów. Głowica sztandaru składa się z orła i podstawy, wykonanych z białego metalu. Korona, dziób i szpony orła są koloru złotego. Na przedniej ścianie podstawy jest umieszczony numer jednostki wojskowej lub jej inicjały. Wewnątrz podstawy jest umieszczony zminiaturyzowany akt nadania sztandaru.

Orłami wojskowymi są orły ukształtowane przez tradycję siły zbrojnej narodowej. Orły wojskowe Orzeł Ministerstwa Obrony Narodowej Orzeł Marszałka Polski Orzeł Generałów Orzeł Wojsk Lądowych Orzeł Marynarki Wojennej Orzeł Lotnictwa Wojskowego

Flagi rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej są ich znakami honorowymi, podnoszonymi w rejonach stacjonowania jednostek wojskowych, należących do danego rodzaju sił zbrojnych.

Flagi rodzajów Sił Zbrojnych
Flaga Wojsk Lądowych RP		Flaga Marynarki Wojennej		Flaga Sił Powietrznych RP

Proporzec Prezydenta RP

Znaki Marynarki Wojennej

Bandera symbolizuje tradycje marynarki wojennej, męstwo, honor oraz gotowość załogi okrętu do obrony Ojczyzny i jej praw na morzu. Bandera podniesiona na jednostce pływającej jest znakiem przynależności tej jednostki do Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednostki pływające, nie uprawnione do używania bandery wojennej, podnoszą w jej miejsce banderę pomocniczych jednostek pływających.

Proporzec Marynarki Wojennej, jako symbol męstwa i niezłomnego ducha bojowego załogi okrętu, nawiązuje do szczytnych dziejów i tradycji oręża polskiego na morzu. Proporzec Marynarki Wojennej podnosi się na okrętach wojennych.

Flagi podnosi się na okręcie wojennym lub innej jednostce pływającej Marynarki Wojennej, na których osoby honorowane tymi znakami przebywają oficjalnie.

Flaga Ministra Obrony Narodowej		Flaga Marszałka Polski		Flaga Szefa Sztabu Generalnego		Flaga Dowódcy Marynarki Wojennej
Flaga Admirała floty		Flaga Wiceadmirała		Flaga Kontradmirała		Flaga Generała

Flagę lotnisk (lądowisk) Marynarki Wojennej podnosi się i opuszcza na rozkaz dowódcy lub kierownika lotów.


Znak dowódcy okrętu symboiizuje tradycje Marynarki Wojennei. Podnosi się go na okrecie lub pomocniczej jednostce pływającej Marynarki Wojennej, będącej w kampanii i dowodzonej przez oficera Marynarki Wojennej.

Proporczyk Szefa Sztabu Marynarki Wojennej		Proporczyk dowódcy dywizjonu
Proporczyk dowódcy flotylli		Proporczyk dowódcy grupy

Znaki Lotnictwa Wojskowego

Znakiem wojskowych statków powietrznych jest biało-czerwona szachownica lotnicza o barwach Rzeczypospolitej Polskiej.

Tytuły Honorowe nadawane oddziałom i pododdziałom wojskowym

Wyróżnienie nawiązując do znaku w formie herbu wykonanego w metalu srebrzonym i oksydowanym, odwołuje się do najwyższych wartości moralnych stanu rycerskiego. Na trójdzielnej tarczy emaliowanej, w barwach sił zbrojnych RP, obwiedzionej srebrnym wężykiem generalskim, widnieją w polach spiętych inicjałami SZ RP srebrne orły: Wojsk Lądowych, Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz Marynarki Wojennej. Tarczę zwieńcza klejnot - panoplia z orłem z głowicy sztandaru wojskowego, z widniejącym pod nim napisem Ministerstwo Obrony Narodowej i emaliowanymi w barwach narodowych proporcami. Pod tarczą widnieje dewiza: Bene Meritus Patriae (Dobrze Zasłużony Ojczyźnie) zakończona w formie proporców emaliowanych na biało-czerwono, poniżej której umieszcza sięgwóźdź z datą nadania i wygrawerowanym podpisem Ministra Obrony Narodowej. W przypadku powtórnego wyróżnienia jednostki dobija się kolejne gwoździe, symetrycznie po obu stronach znaku. Znak i akt jego nadania eksponowane są na sali tradycji jednostki.

Buńczuk w swej formie nawiązuje do tradycji okresu międzywojennego i nadawany jest pododdziałom wojskowym dziedziczącym tradycje kawaleryjskie. Składa się z niklowanej lancy długości 2700 mm, zakończonej grotem. Przy grocie lancy zawieszony został na metalowym, niklowanym łańcuszku ogon z włosa końskiego, barwy czarnej oraz proporczyk z tkaniny w barwach narodowych. Pododdział wojskowy dziedziczący tradycje kawaleryjskie, któremu zostaje nadany tytuł honorowy "Wzorowy Pododdział" otrzymuje wraz z buńczukiem gwóźdź okolicznościowy z wygrawerowanymi inicjałami nazwy jednostek, data nadania, który umieszcza się na lancy buńczuka. W przypadku trzykrotnego otrzymania przez pododdział tytułu honorowego otrzymuje on buńczuk na własność. Buńczuk towarzyszy pododdziałowi w wystąpieniach z okazji świąt państwowych i wojskowych oraz innych uroczystości.

Proporce "Wzorowy Pododdział"

Wprowadzone w Siłach Zbrojnych w 1999 r. proporce jako odznaki tytułów honorowych "Wzorowy Pododdział" występują w 4 rodzajach. Między sobą różnią się rodzajem orła i kolorem tkaniny strony głównej. W przypadku Żandarmerii Wojskowej użyto elementu odznaki w formie hełmu dywizjonu karabinierów konnych z 1830-31 stanowiących korpus żandarmerii. Wspólnym elementem płatów proporców jest ich strona odwrotna z wyhaftowanym złotym szychem, w wieńcu liści laurowych, dewizą "Tobie Ojczyzno zawsze wierni". W przypadku trzykrotnego otrzymania przez pododdział tytułu honorowego otrzymuje on proporzec na własność. Proporzec towarzyszy pododdziałom w wystąpieniach z okazji świąt państwowych i wojskowych oraz innych uroczystościach.

Autor: MON

Data: 19.12.2002

Proporzec "Wzorowy Pododdział Wojsk Lądowych"
Proporzec "Wzorowy Pododdział Marynarki Wojennej"			Proporzec Wzorowy Pododdział Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej		Proporzec "Wzorowy Pododdział Żandarmerii Wojskowej"

Poligony

Poligony

Autor: Departament Kadr i Szkolnictwa Wojskowego

Data: 17.02.2004

Walory szkoleniowe polskich poligonów zostały już jednoznacznie docenione przez żołnierzy i dowódców wielu armii. Rozległość terenu, dobra baza szkoleniowa i socjalna stwarzają pełne możliwości kompleksowego szkolenia wojsk lądowych, lotnictwa operacyjnego i wsparcia taktycznego w działaniach zaczepnych lub obronnych, jak również dla potrzeb misji pokojowych czy sił szybkiego reagowania. Zgodnie z potrzebami naszych partnerów z państw NATO, oferta udostępniania obejmuje przede wszystkim poligony usytuowane w zachodniej i północno-zachodniej części kraju. Tam właśnie zlokalizowane są najważniejsze, takie jak: Drawsko Pomorskie, Żagań-Świętoszów, Wędrzyn Ustka. Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Przeciwlotniczych - Ustka Specjalistyczny poligon do szkolenia pododdziałów wojsk obrony przeciwlotniczej, wykorzystywany przez wojska lądowe, lotnicze oraz jednostki marynarki wojennej. Odbywają się tutaj m.in. bojowe strzelania środków ogniowych OPL (artyleryjskich i rakietowych) do imitatorów celów powietrznych; bojowe strzelania taktyczne i operacyjne zestawów rakietowych o zasięgu do 30 km; strzelania bojowe wojsk lotniczych z elementami walki powietrznej. Ośrodek Szkolenia Poligonowego Żagań-Świętoszów Poligon ten składa się z trzech kompleksów terenowych rozdzielonych drogami, rzekami i szlakami kolejowymi. Pojemność szkoleniowa - do szczebla dywizji. Ośrodek zapewnia m.in. prowadzenie ćwiczeń taktycznych ze strzelaniem amunicją bojową w składzie batalionu wzmocnionego czołgami, przy wsparciu artylerii i lotnictwa taktycznego. Teren rozległy i trudny w orientacji. Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych Drawsko Pomorskie Pełnowymiarowy ośrodek o powierzchni ponad 36 tys. ha. Pojemność szkoleniowa - do szczebla dywizji oraz zgrupowania pododdziałów rozpoznawczych jednego związku taktycznego. Trzy pasy ćwiczeń taktycznych, po dwie strzelnice bojowe czołgów, bojowych wozów piechoty i transporterów opancerzonych; ośrodki szkolenia specjalistycznego. Urozmaicony teren - od zbiorników wodnych po zwarte kompleksy. Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wędrzyn Najmniejszy, ale zwarty i bogato urządzony. Umożliwia bojowe stacjonowanie do eskadry śmigłowców transportowych i wsparcia oraz ćwiczeń desantów taktycznych. Dysponuje bazą do szkolenia w walce w rejonach zurbanizowanych. Pojemność szkolenia - do szczebla brygady oraz zgrupowania pododdziałów rozpoznawczych związku taktycznego. Ośrodek zapewnia większość funkcji szkoleniowych. Bazę poligonową Wojska Polskiego stanowią również: Biedrusko - zapewnia warunki odpowiednie do szkolenia pułku zmechanizowanego lub artylerii; Nowa Dęba - dysponuje rozwiniętą bazą szkolenia poligonowego wojsk zmechanizowanych, pancernych i artylerii. Zapewnia kompleksowo szkolenia do szczebla brygady. Orzysz - umożliwia szkolenie w pełnym zakresie praktycznych działań wojsk, ze szczególnym uwzględnieniem szkolenia ogniowego.

STAN REFORMY SZKOLNICTWA WOJSKOWEGO

Struktura organizacyjna szkolnictwa wojskowego przed reorganizacją obejmowała 18 jednostek organizacyjnych, których roczny koszt funkcjonowania wynosił 913 mln zł. (w 2001 r.). W placówkach tych zatrudnienie przekraczało 12200 osób (7059 żołnierzy zawodowych i 5174 pracowników wojska), zabezpieczających proces kształcenia 4200 słuchaczy. Po przyjęciu przez Rząd RP „Programu Przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001- 2006” oraz nowych zasad polityki kadrowej zostały określone potrzeby dopływu kadr do Sił Zbrojnych od 2007 roku, które nie przekroczą 750 - 800 absolwentów wyższych szkół wojskowych oraz około 1500 podoficerów rocznie. Przeprowadzona ilościowa i jakościowa ocena systemu szkolnictwa wojskowego w kontekście przyjętych założeń rozwoju Sił Zbrojnych oraz sformułowana diagnoza tego stanu implikowała następujące główne cele reformy: - dostosowanie ilości i jakości kształcenia oraz struktur szkolnictwa wojskowego do aktualnych i dających się przewidzieć perspektywicznych potrzeb Sił Zbrojnych, - włączenie szkolnictwa wojskowego w krajowy system edukacji, - dostosowanie systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego do nowych rozwiązań polityki kadrowej, - obniżenie kosztów jego funkcjonowania, Tak sformułowane cele stanowiły zasadniczą podstawę dokonania zmian organizacyjnych i funkcjonalnych w szkolnictwie wojskowym w taki sposób, aby spełnione zostały zdefiniowane poniżej założenia: - kształcenie wojskowe powinno dawać tylko taką wiedzę i umiejętności, których nie można zdobyć w szkolnictwie cywilnym, - szkolenie wojskowe daje wiedzę potrzebną do objęcia konkretnego stanowiska służbowego, - szkolnictwo wojskowe obejmie wszystkich kandydatów na żołnierzy zawodowych, nie będzie możliwe wstąpienie do zawodowej służby wojskowej bez ukończenia szkoły wojskowej, - szkoły wojskowe, akademie wojskowe i kursy stworzą spójny system oparty na łączności programowej dostosowanej do wymogów na poszczególnych stanowiskach służbowych, - dyplomy oraz uzyskane świadectwa szkół i akademii wojskowych będą równoważne z dyplomami i świadectwami wydawanymi przez szkolnictwo cywilne, - absolwentami szkół oficerskich będą osoby posiadające wykształcenie wyższe drugiego stopnia (magistra), a absolwentami szkół podoficerskich osoby posiadające wykształcenie średnie (maturę), - pojemność szkolnictwa wojskowego powinna docelowo zapewnić kształcenia około 800 oficerów i 1500 podoficerów rocznie; wielkości te będą wynikać z zasady równowagi dopływu żołnierzy zawodowych i liczby żołnierzy odchodzących z wojska, - zmniejszenie kosztów funkcjonowania, - zmniejszenie stanu zatrudnienia żołnierzy zawodowych i pracowników cywilnych. Przebieg reformy W celu sprawnego przeprowadzenia reorganizacji szkolnictwa wojskowego poprzez dostosowanie jego struktury do nowych potrzeb Sił Zbrojnych Minister Obrony Narodowej wydał decyzję Nr 105/MON z dnia 22 kwietnia 2002 roku w sprawie reorganizacji szkolnictwa wojskowego. Decyzją tą właściwe osoby funkcyjne w Ministerstwie Obrony Narodowej, zgodnie z kompetencjami, zobligowane zostały do opracowania niezbędnych aktów prawnych oraz dokumentów organizacyjnych koniecznych do prawnego usankcjonowania zmian strukturalnych w obrębie szkolnictwa wojskowego. W efekcie przeprowadzonych w 2002 roku zmian strukturalnych dokonano integracji Akademii Medycznych cywilnej i Wojskowej Akademii Medycznej w Uniwersytet Medyczny w Łodzi, zniesiono trzy wyższe szkoły oficerskie tj. Wyższą Szkołę Oficerską im Tadeusza Kościuszki, Wyższą Szkołę Oficerską im Stefana Czarnieckiego oraz Wyższą Szkołę Oficerską im. Józefa Bema tworząc jedną Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Lądowych. Największe jednak zmiany zostały wprowadzone w średnim szkolnictwie wojskowym. W związku z wygaszaniem korpusu chorążych zostało zlikwidowanych 11 szkół chorążych oraz utworzono 8 nowych szkół podoficerskich. Ponadto pierwszy etap reorganizacji szkolnictwa wojskowego zakładał również dokonanie zmian w obrębie zadań dydaktycznych akademii wojskowych, wyższych szkół oficerskich oraz szkół podoficerskich poprzez dostosowanie tych zadań do wymogów Polityki Kadrowej. W systemie przygotowania kandydatów na oficerów będą funkcjonować równolegle dwa modele kształcenia. W pierwszym, źródłem naboru kandydatów na oficerów będą absolwenci uczelni cywilnych. Przeszkolenie wojskowe dla kandydatów na oficerów zakończone mianowaniem na pierwszy stopień oficerski realizowane będzie w Wyższej Szkole Oficerskiej. Za takim modelem kształcenia oficerów przemawia także konieczność zapewnienia lepszych możliwości adaptacyjnych do warunków cywilnych w przypadku zwolnienia żołnierza zawodowego ze służby wojskowej. W drugim modelu kształcenia, ze względu na specyfikę służby (Lotnictwo i Marynarka Wojenna), zachowany został dotychczasowy tryb kształcenia w Akademii Marynarki Wojennej (AMW) i Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych (WSOSP). W AMW pozostał system akademicki (absolwenci z tytułem mgr), podczas gdy w WSOSP obok szkolenia specjalistycznego podchorążowie mają zapewnione jednoczesne kształcenie w wybranych uczelniach cywilnych, umożliwiające im w ten sposób uzyskanie tytułu zawodowego magistra. W Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych (WSOWLąd) obowiązuje system dotychczasowy polegający na kształceniu kandydatów na żołnierzy zawodowych - absolwentów szkół średnich oraz równolegle system kształcenia wojskowego absolwentów uczelni cywilnych. Kształcenie kadry podoficerskiej odbywać się będzie w Szkołach Podoficerskich usytuowanych przy wyższych szkołach oficerskich lub w Centrach Szkolenia Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Wojskowym Centrum Szkolenia Służb Medycznych. Zasadniczym źródłem naboru kandydatów na podoficerów będą żołnierze zasadniczej służby wojskowej, żołnierze nadterminowi, żołnierze rezerwy oraz osoby cywilne. Jednak podstawowym warunkiem przyjęcia kandydata na podoficera do Szkoły Podoficerskiej będzie posiadanie przez niego średniego wykształcenia (z maturą) co pozwoli podnieść jakość tego korpusu osobowego w Siłach Zbrojnych RP. W wyniku konsekwentnego wdrażania przyjętych założeń dotyczących restrukturyzacji szkolnictwa wojskowego, jego wielkości i struktury osiągnięto wymierne efekty: - w zakresie ogólnej liczby zatrudnionych (wg etatu) z 12200 kadry zawodowej i pracowników wojska szkolnictwo osiągnie w 2004 r. poziom zatrudnienia zamykający się liczbą 5730 osób zatrudnionych; - w zakresie kosztów funkcjonowania jednostek wyższego szkolnictwa wojskowego, które spadną z 913 mln zł przed reorganizacją do ok. 460 mln zł po jej zakończeniu. Ostatnim etapem reformy szkolnictwa wojskowego będzie włączenie go w jednolity system edukacji narodowej wyrażony ustawą „Prawo o szkolnictwie wyższym”. Przygotowywany projekt tej ustawy uwzględnia wyższe szkolnictwo wojskowe - funkcjonujące obecnie na podstawie ustawy o wyższym szkolnictwie wojskowym. Zakłada się, że system szkolnictwa wojskowego będzie stale monitorowany i dostosowywany do zmian struktury i wielkości Sił Zbrojnych RP. Stan obecny W rezultacie po reorganizacji nowa struktura szkolnictwa wojskowego składa się z jednej akademii wojskowej, dwóch akademii wojskowo-cywilnych, dwóch wyższych szkół oficerskich i ośmiu szkół podoficerskich. Część szkół podoficerskich usytuowana jest w centrach szkolenia, które mają charakter tylko jednostek organizacyjnych. Pozwoli to na lepsze wykorzystanie infrastruktury dydaktycznej i logistycznej oraz zmniejszy koszty obsługi. Zasadniczym ogniwem tej struktury pozostaje Akademia Obrony Narodowej, odgrywająca główną rolę w procesie doskonalenia zawodowego kadry na potrzeby Sił Zbrojnych. Podstawowym zadaniem Akademii jest prowadzenie podyplomowych studiów dowódczo-sztabowych dla oficerów młodszych przewidzianych do objęcia stanowisk o stopniu etatowym majora, studium operacyjno-strategicznego dla oficerów przewidzianych do objęcia stanowisk o stopniu etatowym pułkownika oraz studium polityki obronnej dla oficerów przewidzianych na stanowiska o stopniu etatowym generała. Ponadto Akademia rozszerzyła zakres kształcenia o studentów cywilnych kształconych na kierunku związanym z obronnością państwa. Absolwenci tego kierunku będą potencjalnymi kandydatami na żołnierzy zawodowych. Wojskowa Akademia Techniczna realizuje proces kształcenia studentów cywilnych na jednolitych studiach inżynierskich lub magisterskich, z których część będzie potencjalnymi kandydatami na żołnierzy zawodowych. W strukturze tej uczelni został utworzony Wydział Techniki Wojskowej, który ma zadanie kształcić studentów w specjalnościach niezbędnych Siłom Zbrojnym, a nie występujących w uczelniach cywilnych. Absolwenci, z którymi zostaną podpisane umowy stypendialne będą kierowani do Wyższych Szkół Oficerskich w celu przygotowania ich do objęcia pierwszych stanowisk oficerskich w jednostkach Wojska Polskiego. Ponadto WAT będzie również prowadził kształcenie żołnierzy w ramach podwyższania kwalifikacji zawodowych na studiach doktoranckich, podyplomowych i kursach doskonalenia zawodowego. Akademia Marynarki Wojennej oprócz kształcenia kandydatów na żołnierzy zawodowych realizuje również kształcenie studentów cywilnych na kierunkach związanych ze specjalnościami morskimi. Ponadto Akademia będzie również prowadziła kształcenie żołnierzy w ramach podwyższania kwalifikacji zawodowych na studiach doktoranckich, podyplomowych i kursach doskonalenia zawodowego. Wyższe szkoły oficerskie będą prowadziły kształcenie kandydatów na żołnierzy zawodowych oraz szkolenie absolwentów uczelni cywilnych ubiegających się o wstąpienie do zawodowej służby wojskowej. Ponadto WSO będą prowadzić system szkolenia kursowego wynikający z konieczności podwyższania przez oficerów swoich kwalifikacji zawodowych przed obejmowaniem kolejnych stanowisk służbowych. Szkoły Podoficerskie będą odpowiedzialne za kształcenie podoficerów przygotowujące do objęcia pierwszego stanowiska służbowego oraz za cały system doskonalenia zawodowego tego korpusu osobowego. Zreformowane szkolnictwo wojskowe to także nowy system doskonalenia zawodowego System ten wynika z nowej ustawy pragmatycznej o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz polityki kadrowej, która wymusza opracowanie przejrzystego i funkcjonalnego systemu doskonalenia zawodowego kadry. Kanonami systemu doskonalenia są minimalne wymagania kwalifikacyjne do wyznaczenia na stanowiska służbowe zaszeregowane do poszczególnych stopni etatowych oraz przygotowanie do wykonywania obowiązków służbowych na konkretnych stanowiskach służbowych. Doskonalenia zawodowe będzie podporządkowane przygotowaniu do objęcia stanowisk służbowych w poszczególnych obszarach: W obszarze stanowisk zasadniczych - przygotowanie do objęcia pierwszego stanowiska służbowego o stopniu etatowym podporucznik prowadzone będzie w wyższych szkołach oficerskich. Warunkiem mianowania na ten stopień wojskowy jest posiadanie tytułu zawodowego „magister”. - przygotowanie do stanowisk głównych prowadzone będzie w formie: · kursu specjalistycznego, przygotowującego do objęcia stanowisk dowódców kompanii (równorzędnych) o stopniu etatowym kapitan - prowadzonego w WSO oraz AMW; · kursu specjalistycznego, przygotowującego do objęcia stanowisk dowódców batalionów (równorzędnych) o stopniu etatowym podpułkownik - prowadzonego w WSO oraz AMW; · Studium Operacyjno - Strategicznego - prowadzonego w Akademii Obrony Narodowej w formie stacjonarnych studiów podyplomowych, którego celem jest przygotowanie oficerów do objęcia stanowisk służbowych o stopniu etatowym pułkownika oraz przekazanie wiedzy o całych siłach zbrojnych na tle systemu obronnego państwa i Sojuszu oraz przygotowanie teoretyczne i praktycznie na poziomie operacyjno - strategicznym; · Studium Polityki Obronnej prowadzonego w Akademii Obrony Narodowej w formie stacjonarnych studiów podyplomowych, którego celem jest przygotowanie oficerów do pracy w instytucjach związanych z bezpieczeństwem państwa na stanowiskach kierowniczych, o stopniu etatowym generał brygady w instytucjach i urzędach oraz dowództwach i sztabach szczebla taktycznego, operacyjnego i strategicznego. - przygotowanie do stanowisk pośrednich prowadzone będzie w formie: · kursów specjalistycznych, prowadzonych w WSO oraz AMW przygotowujących podporuczników do objęcia stanowisk pośrednich o stopniu etatowym porucznik; · podyplomowych studiów taktycznych, prowadzonych w Akademii Obrony Narodowej, przygotowujących kapitanów do objęcia stanowisk zaszeregowanych do stopnia etatowego major. W obszarze stanowisk zabezpieczających - prowadzone będą kursy specjalistyczne i studia podyplomowe, wymagane na konkretnych stanowiskach służbowych. Kursy przygotowujące do stanowisk o stopniu etatowym kapitana prowadzone będą w wyższych szkołach oficerskich, a dla oficerów starszych w akademiach wojskowych. W obszarze stanowisk szczególnych - doskonalenia zawodowe, wynika ze szczególnych kwalifikacji lub wymagań warunkujących wykonywanie niektórych zawodów, realizowane będzie w oparciu o cywilny system szkolnictwa. System doskonalenia zawodowego podoficerów obejmuje następujące kursy: - kursy specjalistyczne przygotowujące do wykonywania obowiązków służbowych na stanowiskach w pododdziałach zaszeregowanych od stopnia etatowego plutonowego do starszego sierżanta. - kursy specjalistyczne przygotowujące do wykonywania obowiązków służbowych na stanowiskach zaszeregowanych od stopni etatowego młodszego chorążego do stopnia starszego chorążego i realizowane będą przed objęciem stanowisk: sztabowych, pomocników dowódców do spraw podoficerskich oraz stanowisk w szkolnictwie wojskowym. Doskonalenie zawodowe podoficerów będzie w całości realizowane w szkołach podoficerskich.

---