6.Ekonomia (13.11.2010 r.)
Temat: Decyzje producenta
Formy własność przedsiębiorstwa
Z każdą formą przedsiębiorstwa jest związana kwestia własność zależy kto podejmuje decyzje -> funkcje -> firmy:
Własność
Wspólna
Prywatna
Formy własność wspólnej
Państwowa (publiczna)
-posiada cała społeczność
- reprezentuje administracja państwowa
- zarządzają w imieniu społeczność
Komunalna
-mieszkańcy są właścicielami np. danej gminy
- zarządzają ja osoby zatrudnione przez władze samorządowe
Współdzielcza
- pracownicy są właścicielami
- w codziennej pracy i reprezentuje ich zarząd
( wniosek - odróżniamy właściciela od zarządu ( dylemat agenta i pryncypata) ->zarząd może realizować swoje interesy a nie musi realizować zgodnie z właścicielami przykładami są np.
- spółki akcyjne
- spółdzielnie
Formy własność prywatnej
Przedsiębiorstwo może być własnością jednej lub kilku osób lub rodziny i wtedy przyjmuje charakter spółki
- spółki cywilne -> podlegają kodeksowi cywilnemu
- spółki handlowe -> podlegają kodeksowi handlowemu
Pojęcie krótkiego i długiego okresu
W ekonomi pojawia się okres krótki , zatrudnienie ( wykorzystując czynniki wytwórcze ) nie zmienia się nie zależnie od produkcji ale zużycie zmienia się tych czynników z powodu produkcji .
Wielkości
Stałe np. hala
Zmienne np. praca , surowce
Okres długi , czynniki mogą się zmieniać i dlatego mamy odczynienia z zmiennymi czynników produkcji.
Funkcje produkcji w okresie krótkim
Funkcje produkcji pokazuje , że miedzy czynnikami produkcyjne wykorzystane wykorzystane w procesie produkcji a produktami
Krzywa pokazuje nam max produkcji przy różnych poziomach zatrudnienia czynników wytwórczych przy wykorzystaniu stałych czynników wytwórczych
Praca całkowita (TP) to całkowita produkcja
Koszty -> całkowite, stałe, zmienione i krańcowe
Koszty całkowite ( Total cost TC)
Jest to suma wszystkich kosztów na wszystkie czynniki wytwórcze (na produkcje)
Całkowite koszty stałe (Total fixe cost TFC)
Koszty ponoszone na stałe czynniki produkcyjne
Całkowity koszty zmienne ( Total veriblle cost TVC)
Koszty ponoszone na zakup zmiennych czynników wytwórczych
Koszty krańcowe ( marginal cost MC)
Jest to wzrost kosztów jeśli to wzrost kosztów jeśli jednostka wzrośnie o jedną jednostkę
Produkt końcowy i przeciętny
Produkt końcowy
Przyrost produkcji spowodowany jest wzrostem zatrudnienia czynników wytwórczych o jednostkę
( marginalny produkt -> MP) gdzie TP ( Total Produkt = produkt całkowity L (Lalour) = praca jak przekształcenie czynników wytwórczych
O ile wzrost kosztów po zatrudnieniu o 1 jednostkę = wzrost 0 1 jednostkę
Produkt przeciętny ( average product - AP) jest ilość produktu całkowitego przypadajaca na jednostkę czynników wytwórczych
Koszty przeciętne
Koszty przeciętne ( averge cost AC) są to koszty ponoszone na wyprodukowanie każdej jednostki produkcji
Przeciętne koszty zmienne ( avergencja everable cost AVC ) jaka zmienna częś kosztów zmienna została ponoszona na wytworzenie jednostkę produkcyjną
Przeciętny koszt całkowity (averble Total cost ATC)
Jaka część kosztów została ponoszona na jednostkę produkcyjną
27 Listopada może będzie tylko formalne zaliczenie.
Koszt całkowity (eng.: total cost TC) jest to suma wynagrodzeń wszystkich czynników wytwórczych. To suma całkowitych kosztów stałych (eng.: total fix cost TFC) i całkowitch kosztów zmiennych (eng. : total variable cost TVC).
Koszty całkowite stałe (TFC)- są one niezależne od produkcji i wiążą się ze stałymi czynnikami produkcji (amortyzacja maszyn, odsetki za kredyt, renta za ziemię, podatek od nieruchomości, zatrudnienie księgowego, leasing maszyn itp..)
Koszty całkowite zmienne (TVC)- zmieniają się wraz z produkcją i wiążą się ze zmiennymi czynnikami produkcji (wynagrodzenia pracowników produkcyjnych, koszt surowców i energii, itp.).
Koszt całkowity mozna wyrazić następującym wzorem :
Przykład
Przedsiębiorstwo produkcyjne ponosi koszty stałe w łączej wysokości 1000 zł niezaleznie od wielkości produkcji oraz krótkookresowe koszty zmienne w łączej wysokości 5000 zł związane z bezpośrednią produkcją.
Jaki jest całkowity koszt produkcji tego przedsiebiorcy w rozpatrywanym przypadku?
Ponieważ koszt całkowity jest sumą całkowitych (łącznych) kosztów stałych i zmiennych, wartość TC wynosi odpowiednio : </div>
Oczywiście jest to przypadek kosztów całkowitych w krótkim okresie czasu.
Krzywa kosztów całkowitych (TC)
Krzywa kosztów calkowitych stałych - jest linia poziomą, ponieważ nie zminia się wraz ze zmianami rozmiarów produkcji.
Krzywa kosztów całkowitych zmiennych - jej kształt odpowiada prawu malejących przychodów. Najpierw, zanim pojawią się malejące przychody, krzywa TVC podnosi się coraz mniej stromo w miarę zwiększania nakładów zmiennych czynników produkcji. Kiedy pojawią się malejące przychody, krzywa TVC rośnie coraz szybciej, tzn. staje się coraz bardziej stroma.
Ponieważ koszt całkowity TC jest sumą kosztów TFC i TVC, linia TC jest poprostu krzywą TVC przesuniętą pionowo w górę o wartość TFC.
Przedział czasowy a koszty całkowite
Koszty całkowite jako sumę całkowitych kosztów zmiennych i stałych nalezy rozpatrywać w dwóch okresach:
w krótkim okresie
w długim okresie.
Posługując sie zależnością kapitału i pracy należy rozpatrzyć następująco dwa w/w przypadki :
W krótkim okresie można dostosowywać ilość pracy zaś ilość kapitału jest stała. Tak więc przedsiębiorca ponosi stałe koszty kapitału oraz zmienne koszty pracy.
W długim okresie oba czynniki są zmienne. Tak więc w tym przypadku wszystkie koszty są zmienne.
Przeciętny koszt całkowity
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeciętny koszt całkowity, niekiedy po prostu koszt przeciętny (ang. average total cost, akronim ATC), to pojęcie ekonomiczne oznaczające całkowity koszt produkcji przypadający na jednostkę produktu. Oblicza się go jako koszt całkowity podzielony przez wielkość produkcji:
ATC = TC/Q
gdzie TC to koszt całkowity, zaś Q to wielkość produkcji. Ponieważ koszt całkowity jest sumą kosztu zmiennego i kosztu stałego alternatywnie, przeciętny koszt całkowity można również obliczyć jako sumę przeciętnego kosztu zmiennego i przeciętnego kosztu stałego.
ATC = TVC/Q + TFC/Q = AVC + AFC
gdzie TVC to całkowity koszt zmienny (total variable cost), TFC to całkowity koszt stały (total fixed cost), AVC to przeciętny koszt zmienny (average variable cost) i AFC to przeciętny koszt stały (average fixed cost).
W zależności od tego w jakim okresie rozważane są koszty można również mówić o krótkookresowym przeciętnym koszcie całkowitym (short-run average total cost lub SATC) i o długookresowym przeciętnym koszcie całkowitym (long-run average total cost lub LATC).
Wynika z tego, że jeżeli przeciętny koszt całkowity maleje wraz ze wzrostem produkcji, oznacza to, że koszt krańcowy jest mniejszy niż przeciętny koszt całkowity. W przeciwnym przypadku, gdy przeciętny koszt całkowity rośnie wraz ze wzrostem produkcji, oznacza to, że koszt krańcowy jest większy niż przeciętny koszt całkowity.
W szczególnym przypadku, gdy nie ma kosztów stałych, a koszt krańcowy jest stały niezależnie od wielkości produkcji wówczas przeciętny koszt całkowity jest równy kosztowi krańcowemu niezależnie od wielkości produkcji.
Koszt krańcowy
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przykład krzywej kosztu krańcowego
Q - wielkość produkcji
P - cena
Koszt krańcowy (koszt marginalny) - koszt jaki ponosi producent w związku ze zwiększeniem wielkości produkcji danego dobra o jedną jednostkę. Stanowi przyrost kosztów całkowitych związany z produkowaniem dodatkowej jednostki dobra.
Przy danej wielkości produkcji danego dobra producent ponosi określone koszty. Jeżeli zwiększy swoją produkcję o jedną jednostkę, wówczas koszty całkowite produkcji zwiększą się. Różnica w wielkości kosztów jakie producent ponosił wcześniej i kosztów jakie ponosi po zwiększeniu produkcji stanowi właśnie koszt krańcowy. Jest to inaczej koszt wyprodukowania dodatkowej jednostki dobra.
Pojęcie kosztu krańcowego może być również sformułowane w odniesieniu do konsumenta i oznacza wówczas koszt pozyskania dodatkowej jednostki dobra. Ponieważ jednak konsument nabywa dobra na rynku, to najczęściej koszt każdej jednostki dobra jest dla konsumenta stały i równy cenie dobra danej z rynku. Mogą jednak istnieć wyjątki od tej zasady, zwłaszcza w sytuacji niedoskonałej konkurencji na rynku.
Producent wydobywa obecnie 60 ton miedzi dziennie, ponosząc koszty całkowite w wysokości 150.000 zł. Gdyby chciał wydobywać 61 ton dziennie, kosztowałoby go to 152.000 zł. Przyrost wielkości wydobycia o 1 tonę spowodował wzrost kosztów całkowitych o 2.000 zł, co stanowi koszt krańcowy wydobycia miedzi.
W ujęciu matematycznym koszty krańcowe są pochodną funkcji kosztów całkowitych ze względu na wielkość produkcji.
gdzie:
KM - koszty marginalne
KC - koszty całkowite
W - wielkość produkcji
Koszty krańcowe wskazują na dynamikę kształtowania się kosztów całkowitych w zależności od wielkości produkcji.
Znaczenie w ekonomii
Koszt krańcowy jest istotną kategorią mikroekonomiczną. Jego wprowadzenie było wynikiem obserwacji, że producent ponosi różne koszty w przeliczeniu na jednostkę produkowanego dobra w zależności od wielkości produkcji. Zaobserwowano, że dla typowych procesów gospodarczych koszty krańcowe początkowo maleją wraz ze wzrostem produkcji, aż do osiągnięcia minimum technologicznego. Dalsze zwiększanie produkcji ponad minimum technologiczne będzie pociągało za sobą coraz większe jednostkowe koszty kolejnych przyrostów produkcji i tym samym koszty krańcowe będą rosnąć.
Obserwacja ta jest istotna w mikroekonomicznej analizie zachowań producenta i określaniu optymalnego poziomu produkcji. Zgodnie z teorią ekonomii koszt krańcowy nie może być ujemny. Oznacza to, że zwiększenie produkcji nie może pociągać za sobą zmniejszenia kosztów całkowitych.
Dla niektórych rodzajów działalności gospodarczych koszty krańcowe wykazują jednokierunkową dynamikę, tj. wyłącznie spadają wraz ze wzrostem wielkości produkcji. Oznacza to, że koszt każdej kolejnej wyprodukowanej jednostki dobra, jest niższy od kosztu poprzedniej jednostki. Jest to typowa sytuacja dla sektorów w których dominującą rolę w wytwarzaniu wartości dodanej odgrywają koszty stałe i stanowi źródło korzyści skali produkcji.
Wielu studentów ekonomii mylnie zakłada, że optimum ekonomiczne (najbardziej opłacalna wielkość produkcji) leży w minimum wykresu funkcji MC(Q). W rzeczywistości znajduje się ono w punkcie przecięcia się krzywej MC(Q) i prostej p (cena równa się kosztowi krańcowemu).