Podejmowanie decyzji w radzie:
Decyzje w Radzie zapadają w drodze głosowania
Zwykła większość głosów - sprawy proceduralne i organizacyjne - każde państwo ma jeden głos
Jednomyślność - decyzje w niektórych sprawach (np. rozszerzenie składu członkowskiego UE, realizacja traktatów, harmonizacja podatków, polityka strukturalna, sprawy II i III filara - każde państwo ma 1 głos
Od 1 listopada 2004 roku w większości dziedzin Rada podejmuje decyzje, głosując „większością kwalifikowaną”
Nicejski system głosowania:
Oparty na kryterium podwójnej większością
Kwalifikowanej większości
Liczbie państw
Polska w tym systemie 27 głosów.
Najwięcej maja Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania - 29
Najmniej Malta - 3
Głosowanie w radzie po wejściu w Zycie Traktatu Lizbońskiego:
Nicejski system głosowania większością kwalifikowaną będzie obowiązywać od 31 października 2014 roku. Później wprowadzony będzie nowy system głosowania podwójną większością (liczba państw i liczba ludności) ale od marca 2017 roku każde państwo będzie mogło żądać powtórzenia danego głosowania, zgodnie z nicejskim systemem głosów ważnych.
Od 2017 roku wyłącznie system podwójnej większości, jednak traktat lizboński wprowadza także mechanizm bezpieczeństwa, podobny do kompromisu z lomniny i jeśli grupie członków Rady nie wystarczy głosów do zablokowania określonej uchwały, będą mogli odwlekać podjęcie decyzji w tej sprawie przez „rozsądny czas”.
Komisja Europejska:
Siedziba komisji mieści się w Brukseli, jej biura znajdują się również w Luksemburgu, przedstawicielstwa - we wszystkich państwach UE, a delegatury - w wielu stolicach różnych krajów świata
Komisja europejska składa się z 27 komisarzy, po jednym z każdego kraju członkowskiego („obywatel państwa członkowskiego”)
Co pięć lat powoływana jest komisja w nowym składzie
Przewodniczącego wybiera PE na wniosek Rady
Rządy państw członkowskich w porozumieniu z przewodniczącym KE wskazują kandydatów na komisarzy
Kandydatów akceptuje Rada UE
Kandydaci sa przesłuchiwani w komisjach parlamentarnych
PE aprobuje skład Komisji (w tym Przewodniczącego Komisji) oraz wysokiego przedstawicielstwa do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
Rada UE mianuje na mocy decyzji podjętej Kwalifikowana Większością głosów Komisję, Przewodniczącego i komisarzy
Kompetencje przewodniczącego KE:
Polityczne przewodnictwo pracom Komisji
Podział zadań między poszczególnych komisarzy
Ustalenie wewnętrznej organizacji Komisji
Zmiany podziału zadań w trakcie kadencji komisji
Mianowanie wice komisarzy
Prawo zdymisjonowania komisarza
Komisarze:
Nie są przedstawicielami swoich państw
Nie mogą być związani żadnymi instytucjami reprezentującymi interesy UE
Są odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie
Nie mogą podejmować innej racy zarobkowej w czasie pełnienia funkcji
Funkcje Komisji Europejskich:
Przedstawia parlamentowi i Radzie projekty aktów prawnych (inicjatywa ustawodawcza)
Zarządza oraz realizuje politykę i budżet UE
Egzekwuje prawo wspólnotowe (razem z Trybunałem sprawiedliwości)
Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej, na przykład podczas negocjowania umów między UE a innymi krajami
Zgłoszenie projektów aktów prawnych:
Jest odpowiedzialna za opracowanie propozycji nowych przepisów wspólnotowych, a następnie przedstawienie ich Parlamentowi i Radzie. Celem tego typu wniosków musi być ochrona interesów Unii i jej obywateli, a nie pojedynczych krajów lub sektorów gospodarki
Proponuje podjęcie działania na szczeblu UE
Realizacja polityki i budżetu
Przygotowuje projekt budżetu
Jest odpowiedzialna za zarządzenie i realizację budżetu Unii kierunków jej polityki oraz programów objętych przez Parlament i Radę
Przykładem Polityki aktywnie prowadzonej przez Komisje lub polityka Konkurencji. Komisja monitoruje działania karteli i koncentracje przedsiębiorstw oraz upewnia się, że państwa UE nie datują swoich sektorów gospodarki (pomoc publiczna) w taki sposób, który naruszałyby konkurencję
Zarządzanie funduszami UE
Egzekwowanie prawa wspólnotowego:
Działa jako „strażniczka traktatów”
Może wnioskować do Rady UE o stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie zasad UE
Może wszcząć postępowanie przez TS o naruszenie zobowiązań traktatu przez państwo członkowskie
Może wnieść skargę do TS o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego
Może wnieść skargę o bezczynność RE, PE, Rady UE, EBC
Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej:
Komisja Europejska jest rzeczniczką UE na arenie międzynarodowej
Komisja jest odpowiedzialna na negocjowanie umów międzynarodowych w imieniu UE
Reprezentuje UE na zewnątrz (za wyjątkiem Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa)
Tryb funkcjonowania:
Decyzje kolegialne
Kolegialna odpowiedzialność polityczna przed PE (wotum nieufności)
Posiedzenia co najmniej raz w tygodniu
Posiedzenia są tajne
Do wartości głosowania wymagane kworum (ponad ½ składu)
Trybunał Sprawiedliwości:
Czuwa we współpracy z sądami państw członkowskich nad jednolitym stosowaniem i jednolitą wykładnią prawa wspólnotowego. Jest autonomiczny i niezależny zarówno od państw członkowskich, jak i pozostałych instytucji oraz organów wspólnotowych
Ma charakter:
Trybunału Konstytucyjnego
Sądu międzynarodowego
Sądu administracyjnego
Sądu cywilnego
Trybunał Sprawiedliwości Unii europejskiej a Europejski Trybunał Praw Człowieka. ETS:
Jest to jedna z instytucji UE
Jego zadaniem jest czuwanie nad jednolitością wykładni prawa wspólnotowego w państwach członkowskich
Trybunał praw Człowieka w Sztrasburgu:
Jest to trybunał powołany w ramach Rady Europy do ochrony praw człowieka wyrażonych w Konwencji o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności
Jego jurysdykcji podlegają wyłącznie sprawy o naruszenie konkretnego prawa lub wolności zawartych w powyższej konwencji
Trybunał Sprawiedliwości:
W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów i 8 rzeczników generalnych. Sędziowie i rzecznicy generalni są mianowani za wspólnym porozumieniem przez Rządy Państw Członkowskich na okres sześciu lat, a ich mandat jest odnawialny
Są oni wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub są prawnikami o uznanych kompetencjach
Trybunał może obradować:
W pełnym składzie np. gdy orzeka o dymisji rzecznika praw obywatelskich lub członka komisji, w innych sprawach, gdy Trybunał uzna, że ma ona szczególne znaczenie
W składzie wielkiej Izby (trzydziestu sędziów) na żadne Państwa Członkowskie lub instytucji, która jest stroną postępowania orz w sprawach szczególnie ważnych lub skomplikowanych
W izbach złożonych z 5 lub 3 sędziów, w pozostałych sprawach (skład podstawowy)
Rodzaje postępowań:
Odesłanie prejudycyjne (orzeczenie wstępne)
Skarga o stwierdzenie uchybienia
Skarga o stwierdzenie nieważności
Skarga na bezczynność
Odwołanie
Postępowanie przed TS:
I faza: pisemna
Pisemne oświadczenie stron
Sprawozdanie sędziego sprawozdawcy podsumowujące oświadczenia oraz wskazujące na podstawę prawną danej sprawy
Opinia rzecznika generalnego przydzielonego do danej sprawy
Projekt wstępnego rozstrzygnięcia przygotowany przez sędziego sprawozdawcy
Przedłożenie projektu pozostałym członkom TE do rozważenia
II faza: ustna
Adwokaci stron przedstawiają sędziom i rzecznikowi generalnemu swoje stanowisko w danej sprawie
Adwokaci stron odpowiadają za zadane przez sędziów i rzecznika pytania
Rzecznik generalny przedstawia własne wnioski
Narada sędziów (orzeczenie podejmowane jest większością głosów)
Wydanie orzeczenia
Kompetencje sądu:
Skarg wniesionych przez podmioty indywidualne, z wyjątkiem skarg pracowniczych, które należą do nowo powołanej izby sadowej
Skarg wnoszonych przez państwo członkowskie na nieważność aktów instytucji i EBC lub na zaniechanie przez nie działania, z wyjątkiem skarg przeciwko Radzie, Parlamentowi lub obu tym instytucjom łącznie, które to skargi - co do zasady - rozpatrywać na Trybunał Sprawiedliwości
Skarg odszkodowawczych przeciwko Wspólnotom
Oraz w sprawach postępowań na mocy klauzuli arbitrażowej umieszczonej w umowie prawa publicznego lub prywatnego, zawartej przez Wspólnotę lub w jej imieniu
Sąd do Spraw Służby Publicznej:
Składa się z 7 sędziów, mianowani przez Radę na okres sześciu lat po wezwaniu do przedstawienia kandydatur i zasięgnięciu opinii siedmiu osobistości wybranych spośród byłych członków Trybunał Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji oraz członków o uznanej kompetencji
Przy mianowaniu sędziów Rada czuwa nad zapewnieniem zrównoważonego składu sądu w odniesieniu do obywateli członkowskich pochodzących z możliwie najszerszego obszaru geograficznego oraz w odniesieniu do reprezentowanych krajowych systemów sądowych
Obraduje w izbach składających się z Sędziów (zasadniczo)
PRAWO EUROPEJSKIE 13.11.2010
5
PRAWO EUROPEJSKIE 13.11.2010
TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI
Trybunał Sprawiedliwości
Sąd
Sądy Wyspecjalizowane