rzeczownik

rzeczownik

dopełniacz saksoński

policzalne i niepoliczalne

liczba mnoga

ćwiczenia

Rzeczownik, podobnie jak w języku polskim, określa osoby, miejsca lub przedmioty. Dobra wiadomość - od polskiego rzeczownika angielski różni się tym, że się absolutnie przez nic nie odmienia. Po polsku często trzeba się napracować z odmianą - na przykład chcemy poopowiadać o swoim psie:

Mam psa. Mój pies lubi biegać. Biegam ze swoim psem. Powiem ci o moim psie.

Po angielsku będzie to w każdym przypadku po prostu dog i... żadnych końcówek do zapamiętywania.

I have a dog. My dog likes to run. I run with my dog. I will tell you about my dog.

Poza tym angielskie rzeczowniki nie mają rodzaju - w wielu językach jest to rzecz, która niezwykle daje się we znaki wszystkim uczącym się - zwłaszcza jeśli na dodatek w naszym języku dany rzeczownik jest innego rodzaju, niż w tym, którego się uczymy.

(ta) lampa, (ten) stół, (to) krzesło - Anglikowi przez myśl by nie przeszło, że sobie można czymś takim życie utrudniać...

Rzeczowniki można podzielić na konkretne (takie, których można dotknąć)

telephone	telefon
dog	pies
street	ulica
John	John
tree	drzewo
car	samochód
spoon	łyżka

lub abstrakcyjne (czyli takie, które określają jakieś koncepcje lub stany, i których nie można zobaczyć lub dotknąć)

love	miłość
time	czas
anger	złość
happiness	szczęście

W zdaniu rzeczownik może pojawić się w kilku funkcjach

1. przed czasownikiem - jako podmiot, czyli sprawca czynności określanej przez czasownik

The car moves fast.

Samochód szybko się porusza.

2. po czasowniku - jako dopełnienie

They see the tower.

Oni widzą wieżę.

3. po przedimkach

We drive to work.	Jeździmy do pracy.
She keeps her things in the drawer.	Ona trzyma swoje rzeczy w szufladzie.

rzeczownik

dopełniacz saksoński

policzalne i niepoliczalne

liczba mnoga

ćwiczenia

OK. Teraz czas ujawnić jedyny przypadek jaki się w angielskim zachował, mianowicie - dopełniacz. Odpowiada on na pytania kogo? czego? Po angielsku w zasadzie należałoby to pytanie zawęzić do: Do kogo/ do czego to należy?
Dopełniacz wygląda dość nędznie, ale za to znany jest na każdym kontynencie, bo reklamę zrobił mu sam...

McDonald's

Tak, tak, chodzi o to małe 's' z apostrofem doklejone na końcu. Czyli słynne McDonald's znaczy ni mniej ni więcej tylko restauracja kogo? - McDonalda. Słowo restauracja jest omijane bo i tak wiadomo o co chodzi.

Kilka innych przykładów użycia dopełniacza w języku angielskim:

cat's milk	mleko kota
Tom's car	samochód Toma
brother's room	pokój brata
friend's book	książka przyjaciela

Należy zwrócić uwagę, że po angielsku zmieniona jest kolejność wyrazów - najpierw podajemy informację kto coś ma, a dopiero potem co to jest.

A co dzieje się w przypadku, gdy nasz rzeczownik jest w liczbie mnogiej? I jedno 's' już tkwi na końcu wyrazu? Dodać drugie? Nie, w takim przypadku wystarczy dodać sam.... apostrof.

cats' milk	mleko kotów
brothers' room	pokój braci
brothers' rooms	pokoje braci
friends' book	książka przyjaciół
friends' books	książki przyjaciół

rzeczownik

dopełniacz saksoński

policzalne i niepoliczalne

liczba mnoga

ćwiczenia

Angielskie rzeczowniki dzielą się na policzalne (countable) i niepoliczalne (uncountable).

Do rzeczowników policzalnych zaliczymy takie, które można wyszczególnić jako pojedyncze przedmioty w większej ilości i je policzyć, np.

an apple	jabłko
a shell	muszelka
a book	książka

Każdą z tych rzeczy można bez problemu wziąć do ręki lub ułożyć w rządku.

Rzeczowniki niepoliczalne są nieco bardziej skomplikowane, chociaż w sumie bardzo logiczne. Zaliczamy do nich te wszystkie przedmioty lub pojęcia, których nie da się zmierzyć bez pomocy innych przedmiotów. Brzmi trochę pokrętnie, prawda? A wystarczy wyobrazić sobie... wodę. Nie da się jej wziąć bezpośrednio do ręki, licząc na dodatek, że się gdzieś ją doniesie. Żeby to zrobić potrzebujemy na przykład szklanki lub butelki, która posłuży jako pojemnik lub miarka ilości. Do rzeczowników niepoliczalnych zaliczymy więc:

water	woda
milk	mleko
wine	wino
petrol	benzyna
juice	sok

rzeczy, które trzeba odmierzać łyżeczką, pakować w torebki, słoiki lub tubki:

sugar	cukier
flour	mąka
honey	miód
jam	dżem
toothpaste	pasta do zębów

i oczywiście rzeczowniki abstrakcyjne takie jak:

love	miłość
hatred	nienawiść
time	czas
happiness	szczęście

Jedną z zasad angielskiego gentlemana jest, że o pieniądzach się nie rozmawia, nie wspominając o ich liczeniu... Zapewne dlatego rzeczownik

money

pieniądze

znalazł się w grupie rzeczowników niepoliczalnych w języku angielskim.



Decyzja, czy dany rzeczownik należy do grupy policzalnych, czy też niepoliczalnych, pociąga za sobą szereg kolejnych wyborów, których należy dokonać.

1. Tylko przy rzeczownikach policzalnych wystąpią rodzajniki a/an
2. W zależności od tego, czy rzeczownik jest policzalny, czy też nie, zadać musimy różne pytania o ten rzeczownik
3. Różne słówka będą nam określały ilości rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych.

O rzeczowniki policzalne pytamy się:

How MANY friends have you got?	Ilu masz przyjaciół?
How MANY toys do you want?	Ile zabawek chcesz?

O rzeczowniki niepoliczalne pytamy się:

How MUCH sugar do you want?	Ile cukru chcesz?
How MUCH time do you need?	Ile czasu potrzebujesz?

Odpowiedzi na takie pytania, też niestety muszą się różnić, a ponieważ może ich być całkiem pokaźna lista - trochę, niewiele, dużo, niedużo, sporo, kilka, mało, wystarczająco, itp. dlatego warto uporządkować je w tabelce:

	niepoliczalny	policzalny	zdanie twierdzące	przeczenia	pytanie	ilość
much	+			+	+	dużo
many		+	+	+	+	dużo
a lot of	+	+	+	+	+	dużo
lots of	+	+	+	+	+	dużo
a number of		+	+			sporo
plenty of	+	+	+		+	mnóstwo
a few		+	+		+	kilka
few		+	+			mało
a little	+		+		+	trochę
little	+		+			niewiele
several		+	+			kilka
some	+	+	+		+	trochę
any	+	+		+	+	trochę

Najlepiej różnicę pomiędzy nimi widać będzie w przykładach:

How much time do you have?	Ile masz czasu?
I haven't much time.	Nie mam dużo czasu.

I have many books.	Mam dużo książek.
I don't have many books.	Nie mam wielu książek.
Do you have many books?	Masz dużo książek?

Do you have a lot of time?	Czy masz dużo czasu?
I don't have a lot of time.	Nie mam dużo czasu.

She has lots of friends.	Ona ma wielu przyjaciół.
Do you have lots of work?	Czy masz dużo pracy?

I have a number of things from England.

Mam sporo rzeczy z Anglii.

Does she have plenty of money?

Czy ona ma mnóstwo pieniędzy?

I have a few cookies.

Mam kilka ciastek.

Only few people live here.

Tylko kilku (niewielu) ludzi tu mieszka.

I have a little time.	Mam trochę czasu.
I have little time.	Mam niewiele czasu.

I got several things for my birthday.

Dostalam kilka rzeczy na urodziny.

I need some money.	Potrzebuje trochę pieniędzy.
Do you want some cake?	Chcesz trochę ciasta?

Do you have any money?	Masz jakieś pieniądze? Masz trochę pieniędzy?
I don't have any money.	Nie mam żadnych pieniędzy. Nie mam ani trochę pieniędzy.

Jak widać z powyższych zdań, gdzie aż roi się od pytań o pieniądze, autor na pewno nie był Anglikiem. ;-)

rzeczownik

dopełniacz saksoński

policzalne i niepoliczalne

liczba mnoga

ćwiczenia

Zapewne wiesz, że aby utworzyć liczbę mnogą wystarczy dodać 's' do rzeczownika...? Zgadza się, ale nie zawsze to działa, poznaj pozostałe zasady.

1. Generalną zasadą jest to, że aby utworzyć liczbę mnogą rzeczownika należy do rzeczownika w liczbie pojedynczej dodać literkę s:

a dog	dogs	psy
a week	weeks	tygodnie
a car	cars	samochody
a bed	beds	łóżka
a year	years	lata

2. Jeśli rzeczownik kończy się literami ch - s - ss - sh - x, wtedy w liczbie mnogiej rzeczownik ma końcówkę es:

a dress	dresses	sukienki
a box	boxes	pudełka
a fox	foxes	lisy
a bush	bushes	krzewy, krzaki
a bus	buses	autobusy
a watch	watches	zegarki

Jednak kiedy rzeczownik kończy się na literę "e" to nie podwajamy jej:

a bridge	bridges	mosty
a nose	noses	nosy
a horse	horses	konie
a rose	roses	róże
a prize	prizes	nagrody
a price	prices	ceny

Również rzeczowniki kończące się na "o" w liczbie mnogiej mają najczęściej końcówkę "es":

a tomato	tomatoes	pomidory
a potato	potatoes	ziemniaki
a hero	heroes	bohaterowie

Są jednak wyjątki od tej zasady (głównie wyrazy obcego pochodzenia):

a piano	pianos	fortepiany
a photo	photos	fotografie
a zero	zeros	zera

3. Rzeczowniki o końcówkach f - fe w liczbie mnogiej otrzymują końcówkę ves:

a wife	wives	żony
a knife	knives	noże
a shelf	shelves	półki
a wolf	wolves	wilki
a loaf	loaves	bochenki
a life	lives	życia
a half	halves	połówki
a thief	thieves	złodzieje

Także i od tej zasady istnieją wyjątki:

a chief	chiefs	szefowie
a roof	roofs	dachy
a handkerchief	handkerchiefs	chusteczki

4. Gdy rzeczownik w liczbie pojedynczej kończy się na "y", w liczbie mnogiej otrzymuje końcówkę "ies":

a lady	ladies	panie
a city	cities	miasta
a country	countries	kraje
a story	stories	opowieści
a fly	flies	muchy
a baby	babies	niemowlęta

Jeśli jednak ostatnią literę "y" poprzedza samogłoska to w liczbie mnogiej dodajemy literę "s":

a day	days	dni
a boy	boys	chłopcy
a key	keys	klucze
a toy	toys	zabawki

5. Istnieją też rzeczowniki, które całkowicie zmieniają postać w liczbie mnogiej:

a man	men	mężczyźni
a woman	women	kobiety
a child	children	dzieci
a die	dice	kości do gry
a mouse	mice	myszy
a foot	feet	stopy
a tooth	teeth	zęby
a goose	geese	gęsi

6. Część rzeczowników ma taka samą postać w liczbie mnogiej jak w liczbie pojedynczej:

fish	ryba, ryby
sheep	owca, owce
species	gatunek, gatunki
swine	świnia, świnie
fruit	owoc, owoce
carp	karp, karpie

Uwaga! Istnieje słówko fishes ale oznacza ono ryby w sensie gatunku. Gdy powiemy, że w jeziorze są ryby (fishes) oznacza to, że są w nim różne gatunki ryb: węgorze, karpie, sumy itd.

7. A oto rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej:

trousers	spodnie
jeans	dżinsy
shorts	szorty
scissors	nożyczki
clothes	ubranie, odzież

8. A także rzeczowniki, które mimo wyglądu liczby mnogiej mają znaczenie liczby pojedynczej:

news	wiadomość
physics	fizyka
politics	polityka
statistics	statystyka

9. Rzeczowniki złożone tworzą liczbę mnogą na dwa sposoby:

a bed	łóżko	a room	pokój	»	a bedroom	sypialnia
a pocket	kieszeń	a knife	nóż	»	a pocket-knife	scyzoryk

Te rzeczowniki tworzą liczbę mnogą według zasady, że drugi człon przybiera postać liczby mnogiej:

bedrooms	sypialnie
pocket-knives	scyzoryki

i podobnie:

afternoons	popołudnia
armchairs	fotele
fishing-rods	wędki
apple-trees	jabłonie
chairmen	prezesi
postmen	listonosze
washerwomen	praczki

Gdy w złożeniach są przyimki lub przymiotniki to liczbe mnogą tworzy się inaczej:

a son-in-law	sons-in-law	zięciowie
a sister-in-law	sisters-in-law	bratowe
a passer-by	passers-by	przechodnie

10. Rzeczowniki zbiorowe

people	ludzie
crowd	tłum
family	rodzina
crew	załoga

Słówko people w znaczeniu "ludzie" uważane jest za rzeczownik w liczbie mnogiej. Może jednak zostać użyte w znaczeniu "lud", "plemię" - wtedy liczba mnoga będzie peoples.

family oznacza zbiorowość (dziadka, mamę, tatę, dzieci) ale traktuje się je jako rzeczownik w liczbie pojedynczej. Podobnie jest z:

a crew	a team	zespół
a crowd	a flock	stado

---