Odpowiedzi na pytania od zaocznych:

*zdefiniuj co rozumiemy przez podmiot prawa autorskiego.

Podmiot prawa autorskiego to osoba, w której wyłącznej dyspozycji znajduje się dany wytwór intelektualny - jest to osoba, która może rozporządzać bezwzględnymi prawami do niego czyli autor.

Pomiędzy powstaniem utworu a działalnością twórcy powinien zachodzić związek przyczynowy

*jakie warunki musi spełnić przedmiot własności przemysłowej aby mógł zostać uznany za wynalazek?

Abt przedmiot został uznany za wynalazek musi spełniać następujące warunki:

- musi być nowy

- posiadać poziom wynalazczy

- nadawać się do przemysłowego stosowania, bez względu na dziedzinę techniki.

*zdefiniuj pojecie znak towarowy.

Znak towarowy- prawnie chroniony, niepowtarzalny element produktu, skutecznie odróżniający go od produktów konkurencyjnych. Znakiem towarowym może być w szczególności nazwa, fraza, symbol, logo, projekt, obraz, kształt produktu, motyw, melodia użyty przez przedsiębiorcę w obrocie gospodarczym w celu uzyskania jednoznacznej identyfikacji swoich towarów lub usług wśród konsumentów.

Reszta ściągi:

Własność intelektualna - zbiorcze określenie grupy monopoli prawnych, obejmujące niektóre dobra niematerialne (czyli prawo autorskie) oraz niektóre własności przemysłowe (czyli patenty oraz znaki towarowe).

Prawo własności intelektualnej (prawo na dobrach niematerialnych) - termin obejmujący elementy różnych działów prawa, regulujące zasady korzystania z tzw. własności intelektualnej. W Polsce najczęściej do praw własności intelektualnej zalicza się regulacje dotyczące: praw autorskich (w ramach prawa cywilnego), patentów i znaków towarowych (w ramach prawa własności przemysłowej)

Akty prawne -Regulacje dotyczące poszczególnych praw własności intelektualnej określane są w odrębnych gałęziach prawa, z wykorzystaniem konstrukcji typowych zarówna dla regulacji prawa rzeczowej, jak i prawa zobowiązań. Do własności intelektualnej stosuje się także wprost uregulowania prawa spadkowego

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi prawo własności intelektualnej w Polsce są: ustawa o prawie autorskim i prawa pokrewnych; ustawa - prawo własności przemysłowej; ustawa o ochronie baz danych; ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Prawa autorskie- pojęcie oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo normy prawne upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej. Dobra objęte prawem autorskim są chronione począwszy od momentu ich powstania, bez konieczności dokonywania ich rejestracji. Na podstawie umów międzynarodowych ochrona ta obowiązuje w prawie wszystkich krajach świata.

Przedmiot prawa autorskiego- Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory np.:

-wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),

-plastyczne,

-fotograficzne,

-muzyczne i słowno-muzyczne,

-sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,

Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.

Ochronie prawno-autorskiej NIE podlegają

-Zawarte w utworach proste informacje

-Wyniki badań jako takie

-Fragmenty dokumentów urzędowych

-Pomysł badawczy

-Tytuł utworu naukowego

Autorskie prawa majątkowe - zespół uprawnień, jakie przysługują twórcy utworu, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekonomicznych tych uprawnień. W prawie polskim pojęcie autorskich praw majątkowych reguluje art. ustawy o prawie autorskim i prawach

Stanowi on, że:

twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Najistotniejszą częścią autorskich praw majątkowych jest tzw. prawo do korzystania i rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji (tzw. monopol autorski).

Dwa podstawowe rodzaje umów dotyczące autorskich praw majątkowych to:

- Umowy przenoszące autorskie prawo majątkowe

- Umowy na korzystanie z utworów (umowy licencyjne)

umowy przenoszące autorskie prawo majątkowe

- w ich efekcie dochodzi do zmiany podmioty prawa: nabywca „wstępuje” w miejsce autora

- może przenieść te prawa na kolejne osoby (wyzbyć się ich na rzecz kolejnych nabywców)

- Umowa musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Pod oświadczeniem o przeniesieniu prawa, utrwalonym na papierze, musi być złożony własnoręczny podpis

- Przeniesienie praw majątkowych może się odbywać tylko na znanych w chwili zawierania umowy polach eksploatacji

W prawie polskim nie ma tzw. klauzuli „future media” i przenoszenia praw na nieznanych polach eksploatacji

- przeniesienie praw majątkowych może mieć charakter

a)Płatny lub nieodpłatny

b)Obejmować terytoria wszystkich państw lub być ograniczone do jednego/kilku krajów

- przeniesienie autorskich praw majątkowych dotyczy tylko tych pól eksploatacji, które zostały w umowie wyraźnie wymienione

Zaznaczenie, że następuje przeniesienie praw na wszystkich znanych polach nie skutkuje automatycznie na pola eksploatacji

- może mieć miejsce na rzecz jednego/kilku podmiotów, np.:

Na rzecz X - prawo do wystawiania

Na rzecz Y - prawo do zwielokrotniania i wprowadzania egzemplarzy do obrotu

Umowy licencyjne

- na ich podstawie uprawnionych z tytułu autorskich praw majątkowych (licencjodawca) zezwala osobie trzeciej (licencjobiorcy) na korzystanie z utworu.

Przy zawarciu umowy licencyjnej, prawa autorskie pozostają przy podmiocie uprawnionym, a licencjobiorca uzyskuje prawo do korzystania w sposób legalny z chronionego utworu.

- w umowie obowiązują podobne zasady jak przy umowach przenoszących prawa autorskie:

a)Nakaz specyfikacji pól eksploatacji

b)Zakaz obejmowania umową pól eksploatacji nieznanych w chwili zawarcia umowy

c)Zakres terytorialny, czasowy licencji

d)Swoboda decyzji co do wynagrodzenia

- Jeśli strony nie sprecyzowały tego inaczej, domniemywa się, że umowa upoważnia do korzystania z utworu przez okres 5 lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma siedzibę

- Korzystanie z utworów, gdy trwają autorskie prawa majątkowe, może odbywać się na podstawie

a) Przepisów o dozwolonym użytku

b) Zezwolenia twórcy (udzielonego na podstawie umowy zawartej z użytkownikiem)

- jeśli użytkowników są tysiące, jest to praktycznie niemożliwe

- stąd instytucja zbiorowego zarządu - organizacja zbiorowego zarządzenia, która w imieniu twórców zawiera umowy na skalę masową z użytkownikami.

Utwory- rezultat twórczej działalności intelektualnej, o charakterze między innymi: artystycznym, naukowym, literackim, plastycznym, muzycznym.

Obserwujemy dynamiczny rozwój dziedziny, jaką jest prawo autorskie, co wynika z postępu techniki:

- powstają kolejne kategorie utworów (np. fotografia, film, program komputerowy, baza danych)

- powstają kolejne kategorie przedmiotów praw pokrewnych (pól eksploatacji)

Rośnie znaczenie ekonomiczne praw autorskich i praw pokrewnych:

- są ujmowane w bilansie przedsiębiorstw jako składnik majątku

- są traktowane jako narzędzie rozwoju gospodarki innowacyjnej (gospodarki opartej na wierzy)

Rozwój gospodarki innowacyjnej jest możliwy poprzez:

- silną ochronę praw autorskich i praw pokrewnych

- umożliwienie przepływu wiedzy i innowacji traktowanej jako tzw. „piątą swobodę” na jednolitym rynku, obok swobody przepływu: towarów, usług, kapitału, osób,

Ochrona międzynarodowa

-Konwencja Berneńska (1886r.) o ochronie dzieł literackich i artystycznych

-Konwencja powszechna o prawie autorskim (Genewa, 1952, zrewidowana Paryż, 1971)

-Porozumienie TRIPS (agreement on trade-related aspects of intellectual property rights), 1995, dotyczące handlowych aspektów praw własności intelektualnej.

-Taktaty WIPO (wolrd intellectual property organization) o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Genewa, 1996)

Konwencja Rzymska, 1961, o ochronie artystów i wykonawców, producentów fonogramów.

Ustawodawstwo polskie

historycznie:

- ustawa o prawie autorskim z roku 1926

- ustawa o prawie autorskim z roku 1952

Obecnie:

- ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z roku 1994 (kilkakrotnie zmieniana, w celu implementacji postanowień dyrektyw unijnych)

Dozwolony użytek utworu umożliwia korzystanie z utworu, w czasie trwania autorskich prawa majątkowych:

- Bez konieczności uzyskania zgody autora

- Bez konieczności zapłaty mu wynagrodzenia

służy:

-Zapewnieniu dostępu do informacji zawartej w utworze

-Promowaniu rozwoju nauki i postępu

-Swobodzie wypowiedzi

-A jest to możliwe dzięki wykorzystaniu utworu

obejmuje:

-Użytek osobisty (prywatny)

-Użytek publiczny:

a)Cytat

b)Użytek szkolny

c)Użytek w prasie w celach informacyjnych

d)W celach promocyjnych wydarzeń kulturalnych

Dozwolony użytek osobisty umożliwia korzystanie z utworu:

- Każdej osobie fizycznej oraz osobom pozostającym z nią w związku osobistym

- Bez konieczności uzyskania indywidualnej zgody uprawnionego

- nieodpłatnie

jest możliwy pod następującymi ograniczeniami:

- Dotyczy tylko utworów rozpowszechnionych

- Obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów

Dozwolony użytek osobisty NIE obejmuje:

- Programów komputerowych

- Elektronicznych baz danych

- Budowania według cudzego projektu architektonicznego

W kontekście studiowania dozwolony użytek osobisty dopuszcza legalne kopiowanie książek, skryptów, wykładów

Prawo cytatu -Wykorzystywany w ramach prawa cytatu utwór powinien być przytoczony w niezmienionej wersji

„drobny utwór” może być cytowany w całości, inny - we fragmentach

„drobny utwór” to np. fraszka, wiersz kilkuzwrotkowy, opowiadanie

Cel zastosowania cytatu:

-Wyjaśnienie

-Dokonanie analizy krytycznej

-Nauczanie

-Prawa gatunku twórczości (pastisz, parodia)

Cytowany utwór musi być wyraźnie oznaczony (wyodrębniony) w utworze. Gdy nie jest oznaczony lub jest błędnie oznaczony, można to nazwać plagiatem.

Ochrona praw autorskich

Cywilnoprawna ochrona praw autorskich osobistych obejmuje dwie instytucje:

- gdy zaistnieje stan zagrożenia autorskich praw osobistych

- gdy nastąpi naruszenie praw autorskich osobistych

Gdy istnieje stan zagrożenia, twórcy służy roszczenie o zaniechanie działań zagrażających

Gdy nastąpi naruszenie, twórca może żądać skutków naruszenia.

Cywilnoprawna ochrona autorskich praw majątkowych

- uprawniony do wystąpienia z żądaniami ochrony jest podmiot autorskich praw majątkowych

a)Twórca

b)Osoba uprawniona

c)Organizacja zbiorowego zarządzania

- w razie naruszenia autorskich praw majątkowych twórcy przysługuje roszczenie

a)O zaniechania naruszenia

b)O usunięcie skutków naruszenia

c)Uprawniony może żądać

d)Naprawienia szkody z tytułu naruszenia

Prawa pokrewne - to dziedzina ściśle powiązana z prawem autorskim

- Są określone w jednym akcie prawnym i ujęte w szeregu wspólnych przepisów

- Łączą się wspólnymi przepisami w zakresie zestawu środków ich ochrony

Przedmiotem praw pokrewnych są dobra intelektualne, które nie będąc utworami pozostają z nimi w bliskiej - czasem nierozerwalnej - relacji. Ochrona opiera się na podmiotowych prawach cywilnych - bezwzględnych, z reguły majątkowych, zbywalnych, ograniczonych w czasie, powstających na rzecz wskazanych osób

Prawa do artystycznych wykonań - każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia

Artystycznymi wykonaniami są w szczególności działania: aktorów, recytatorów, dyrygentów, wokalistów, instrumentalistów, tancerzy i mimów, innych osób w sposób twórczy przyniających się do powstania wykonania.

Prawa do fonogramów i wideogramów:

Fonogramem jest pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych

Wideogramem jest pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazków, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego czy stanowi ono utwór audiowizualnych.

Producentowi fonogramu lub wideogramu przysługuje wyłącznie prawo do rozporządzenia i korzystania z fonogramu lub wideogramu, bez uszczerbku dla praw twórców lub artystów wykonawców, w zakresie:

-Zwielokrotniania określoną techniką

-Wprowadzenia do obrotu

-Najmu oraz użyczenia egzemplarzy

-Publicznego udostępniania fonogramu lub wideogramu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Prawa do nadań programów:

Organizacji radiowej lub telewizyjnej przysługuje wyłącznie prawo do rozporządzenia i korzystania ze swoich nadań programów, bez uszczerbku dla praw twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów, w zakresie:

-Utrwalania

-Zwielokrotniania określoną techniką

-Nadawania przez inną organizację radiową lub telewizyjną

-Reemitowania

-Wprowadzana do obrotu ich utrwaleń

-Odtwarzania w miejscach dostępnych za opłatą wstępu

-Udostępniania ich utrwaleń w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym

Prawa pokrewne wydawców:

Przedmiotem praw pokrewnych są:

-Pierwsze wydania

-Wydania naukowe

-Wydania krytyczne

Wydawcy, który jako pierwszy udostępnił utwór, którego czas ochrony już wygasł, a jego egzemplarze nie były jeszcze publiczne udostępniane, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzenia tym utworem przez okres 25 lat od pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia. 80 lat od śmierci autora - domena publiczna.

Temu, kto po upływie czasu ochrony prawa autorskiego do utworu przygotował jego wydanie krytyczne lub naukowe, nie będące utworem, przysługuje wyłączne prawo do rozporządzenia takim wydaniem i korzystania z niego przez okres 30 lat od daty publikacji.

Prawo sui generis

Sui generis - swego rodzaju, w swoim (własnym) rodzaju, swoisty, osobliwy

To określenie rzeczy lub zdarzenia jedynego w swoim rodzaju, jest synonimem czegoś osobliwego, najczęściej określa się tak pomysły, idee.

Przykład: unia monetarna krajów UE to rozwiązanie sui generis. Zobaczymy czy uda się jej przetrwać.

Prawo sui generis producenta baz danych

Konieczność wprowadzenia takich ochrony wynikała z tego, ze prawo autorskie nie chroniło komercyjnych baz danych (nie posiadały one twórczego układu czy twórczego wyboru, a więc nie mogły być traktowane jako utwór)

Konkurent mógł przejąć zawartość bazy nie ponosząc kosztów związanych z dotarciem do źródeł i zgromadzeniem danych, a następnie przy niewielkim nakładzie środków przestawić ją w nowy sposób.

Przedmiot ochrony - baza danych

Podmiot prawa - producent

Treść prawa producenta, czas ochrony

Producentowi bazy danych przysługuje wyłączne i zbywalne prawo:

-Pobierania danych, rozumianego jako stałe lub czasowe przejęcie lub przeniesienie na inny nośnik oraz

-Wtórnego ich wykorzystania w całości lub w istotnej części, co do jakości lub ilości, rozumianego jako publiczne udostępnianie w dowolnej formie

-Czas trwania ochrony wynosi 15 lat

Dozwolony użytek baz danych

Wolno korzystać z istotnej co do jakości lub ilości część rozpowszechnionej bazy danych:

-Do celów bezpieczeństwa wewnętrznego, postepowania sądowego lub administracyjnego

-Do własnego użytku osobistego, ale tylko z zawartości nieelektronicznej bazy danych.

-W charakterze ilustracji, prawo cytatu

Nie jest dozwolone powtarzające się i systematyczne pobieranie lub wtórne wykorzystanie sprzeczne z normalnym korzystaniem; naruszanie.

Ochrona wizerunku:

Wizerunek oznacza wytwór niematerialny, który za pomocą środków plastycznych przedstawia rozpoznawalną podobiznę danej osoby/osób

Mogą to być: portrety, fotografie, karykatury

Wizerunek obejmuje dostrzegalne fizyczne cechy człowieka, pozwalające na identyfikację

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenie osoby na nim przedstawionej

Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną opłatę za pozowanie, przy braku wyraźnego zastrzeżenie

Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku nie jest również wymagane, jeżeli wizerunek dotyczy:

-Osoby powszechnie znanej, jeśli wykonano go w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych (politycznych, społecznych, zawodowych)

-Osoby stanowiącej jedynie szczegół całości (zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza)

Prasa może rozpowszechniać wizerunki osób powszechnie znanych bez zezwolenia, pod warunkiem, że:

-Osoba ta należy do kręgu osób powszechnie znanych

-Jeśli wykonano go w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych (politycznych, społecznych, zawodowych)

-Wykonano go w miejscu publicznych, w związku z działalnością tej osoby

-Celem rozpowszechnienia jest realizacja zadania prasy, tj. rzetelnego informowania obywateli

Niedozwolone jest rozpowszechnianie znanej:

-Został wykonany w sytuacjach i miejscach o charakterze prywatnym

-W okolicznościach nie mających związku z rolą tej osoby w życiu publicznym

-Celem rozpowszechnienia jest komercyjne wykorzystanie wizerunku

-Wizerunek został wykonany przy uzyciu niedozwolonych technik, potajemnie

-Wizerunek został wykonany w celu ujawnienia okoliczności z życia osobistego/intymnego osoby.

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi

Organizacja zbiorowego zarządzania (OZZ) prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi są stowarzyszenia zrzeszające:

-Twórców

-Artystów wykonawców

-Producentów

-Organizacje radiowe i telewizyjne

Statuowanym zadanie OZZ jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie usprawnień wynikających z ustawy

OZZ mogą działać wyłącznie w formie zarejestrowanego stowarzyszenia

Przykładowe OZZ

-Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych (SAWP)

-Związek polskich artystów plastyków (ZPAP)

-Związek artystów scen polskich

-Stowarzyszenie Autorów ZAiKS

-Stowarzyszenie Filmowców polskich

-Stowarzyszenie twórców Ludowych

Podstawowe sfery działalności OZZ:

Zarządzanie prawami autorskimi lub pokrewnymi, które podejmuje:

-Udzielanie zezwoleń na eksploatację

-Kontrolowanie aktów eksploatacji

-Inkasowanie oraz podział środków finansowych uzyskanych z tytułu eksploatacji

-Ochrona powierzonych w zarząd praw autorskich lub pokrewnych

-Reprezentowanie interesowanie podmiotów uprawnionych

Ochrona programów komputerowych

Programy komputerowe, jako podmiot praw autorskich, mogą być objęte ochroną taką, jak utwory literackie, pod warunkiem spełnienia przesłanek ochrony prawno-autorskie. Jednocześnie, ze względu na ich specyfikę, przewidziano autonomiczne - w stosunku do innych utworów - zasady w zakresie ich ochrony i eksploatacji.

Program komputerowy - „zestaw instrukcji przeznaczonych do użycia bezpośrednio lub pośrednio w komputerze w celu osiągnięcia określonego rezultatu”

Jako „utwór” może być chroniony program, który „stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnych charakterze”.

Ochronie autorsko-prawnej podlega więc konkretny sposób, w jaki programista rozwiązuje określony problem,

Plagiat

-Dochodzi do przejęcia (skopiowania) cudzego utworu

-Nastąpi przypisanie sobie praw tego utworu lub jego elementów

Plagiat stanowi naruszenie podstawowego prawa osobistego twórcy jakim jego prawo do autorstwa.

Konsekwencjami popełnienia plagiatu jest ponoszenie odpowiedzialności cywilnej i karnej.

Konsekwencjami plagiatu jest także odpowiedzialność dyscyplinarna pracowników naukowych, doktorantów, studentów.

Wśród przedmiotów własności przemysłowej wyróżniamy:

- Takie, które poszerzają stan wiedzy (wynalazki)

-Takie, które nie przyczyniają się do postępu technicznego, a jedynie pozwalają na indywidualizację (wory przemysłowe): produktu, przedsiębiorcy.

Ochronie podlegają:

- Przedmioty własności przemysłowej (na podstawie stosownych praw podmiotowych, np. patentu, zawartych w ustawie o prawie własności przemysłowej)

- Interesy (prawa) przedsiębiorców (na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji)

Akty prawne:

-Prawo własności przemysłowej, 30 czerwca 2000r

-Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, 16 kwietnia 1993

Przedmioty własności intelektualnej podlegającym ochronie w ramach prawa własności przemysłowej są:

-Wynalazki

-Wzory przemysłowej

Pojęcia te można zdefiniować:

- od strony pozytywnej, wskazując, jakie cechy powinny posiadać

- od strony negatywnej, wyliczając kategorie rozwiązań, których ochrona nie jest możliwa

Wynalazek cecha - Nowość:

Urząd Patentowy ma obowiązek „badania” nowości zgłoszonego do ochrony wynalazku, a nie jej „zbadania”;

Przyjmuje się domniemanie nowości zgłoszonego do ochrony wynalazku;

W drodze badania, Urząd Patentowy musi albo wykazać brak nowości zgłoszonego wynalazku, albo go uznać.

By wykazać brak nowości, należy przeciwstawić zakwestionowanemu rozwiązaniu konkretne rozwiązanie o identycznych cechach...

Wynalazek cecha -Poziom wynalazczy:

„wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeśli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki” - zaskakuje znawcę

Nie może zostać opatentowane rozwiązanie, które:

- nie wykracza poza normalne procesy technologii

- nie przekracza umiejętności i zdolności oczekiwanych od specjalisty

Za poziomem wynalazczym (nieoczywistością pomysłu) przemawia istnienie którejś z cech takich jak:

-Zaskoczenie dla znawcy z określonej dziedziny techniki

-Rozwiązanie zagadnienia było bezskutecznie podejmowane przez fachowców

-Projekt zaspokaja od dawna uświadomioną potrzebę

-Rozwiązanie wywołuje szczególny efekt - np. różne substancje chemiczne w lekach

Wynalazek cecha-Przemysłowa stosowalność:

„wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa”

Rozwiązanie może się nadawać do stosowania (posiada przemysłową stosowalność), jeżeli jest „dojrzałe technicznie”, tzn. jest rozwiązaniem zupełnym, zapewniającym powtarzalność rezultatu, bez potrzeby wprowadzania rozwiązań dodatkowych, przekraczających zwyczajne zabiegi adaptacyjne.

Wzór użytkowy

Wymogi, jakie musi spełniać, by mógł być objęty patentem jako wzór przemysłowy

- „wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci”

- „wzór użytkowy uważa się za użyteczne, jeśli pozwala się...

- Jest to przedmiot

- Ma trwałą postać

Ochrona wzoru użytkowego może dotyczyć:

- Kształtu przedmiotu (jego zewnętrznego wyglądu)

- Budowy przedmiotu (przedmiot wieloelementowy, którego części są trwale podłączone)

- Zestawienia dwóch lub więcej samoistnych części, które cechuje współdziałanie zmierzające do osiągnięcia wspólnego celu użytkowego

By rozwiązanie mogło być uznane za wzór użytkowy i mogło podlegać ochronie

- musi spełniać przesłanki:

a)Nowości

b)Użyteczności rozwiązania

- Nie musi spełniać przesłanki „poziomu wynalazczego”

Miarą użyteczności wzoru użytkowego są:

- Ułatwienia ujawniające się w toku korzystania z niego

- Ułatwienia jakie powstają w procesie jego wytwarzania czy produkcji, w tym także potanienie produkcji

Rozwiązania (pomysły), które są wyłączone spod ochrony:

- Takie, których „nie uważa się za wynalazki”

- Takie, na które „patentów nie udziela się”

Za wynalazki nie uważa się w szczególności:

- Odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych

- Wytworów o charakterze jedynie estetycznym

- Planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier.

- wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki

- programów do maszyn cyfrowych

- przedstawienia informacji.

Patentów nie udziela się na:

- wynalazki, których nie wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko dlatego, że jest zabronione przez prawo.

- odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; przepis ten nie ma zastosowania do mikrobiologicznych sposobów hodowli ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami.

- sposoby leczenia ludzi i zwierzą metodami chirurgicznymi, terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu.

- sposób hodowli roślin lub zwierząt jest czysto biologiczny, jeżeli w całości składa się ze zjawisk naturalnych, takich jak krzyżowanie lub selekcjonowanie (a propos punktu 2 o odmianach roślin lub ras zwierząt)

Abstrakcyjna zdolność do rozróżnienia (niezależna od towaru):

Chodzi o potencjalną zdatność użytego symbolu do odróżnienia go „w ogóle”

Jest oceniana w oderwaniu do konkretnych towarów lub usług, które miałaby być sygnowane tym symbolem

Abstrakcyjna zdolność do rozróżniania decyduje o możliwości uznania symbolu za znak towarowy

Konkretna zdolność odróżniająca:

Abstrakcyjna zdolność odróżniająca danego oznaczenia (symbolu) nie przesądza o skuteczności jego rejestracji jako znaku towarowego w określonym przypadku

Aby oznaczenie mogło być zarejestrowane musi posiadać konkretną zdolność odróżniającą, czyli zdolność odróżniającą w związku z konkretnymi, zgłaszanymi towarami lub usługami

Funkcje znaków towarowych:

-Funkcja oznaczenia pochodzenia - odróżniająca;

-Funkcja gwarancyjna - jakościowa;

-Funkcja reklamowa.

Znakiem towarowym może być tylko takie oznaczenie, które łączy w sobie 3 cechy:

- Zmysłowa postrzegalność i jednolitość oznaczenia;

- Samodzielność znaku względem towaru;

- Graficzna przedstawialność oznaczenia.

Formy przedstawieniowe:

-Słowne znaki towarowe

-Graficzne znaki towarowe

-Znaki plastyczne

-Znaki dźwiękowe

-Znaki kombinowane

Niekonwencjonalne znaki towarowe:

-Znaki zapachowe

-Znaki smakowe i dotykowe

-Znaki animowane (ruchome obrazy)

-Hologramy (znaki optyczno-zmienne)

Kategoria normatywne znaków towarowych:

Indywidualny znak towarowy - zapewnia wyłączność używania temu podmiotowi, na którego rzecz jest zarejestrowany

Znak towarowy wspólny - służą wielu podmiotom, ale przynależą do określonej (jednej) organizacji, a nie do tych podmiotów

Znak towarowy powszechnie znany (notoryjny) - uznaje się, że znakiem notoryjnym jest znak, który jest powszechnie znany na terytorium Polski, lub znacznej części terytorium Polski, przez znaczną większość mieszkańców. Taki znak nie może być zarejestrowany (masło, erectrolux, gouda)

Znaki usługowe - w grupie znaków towarowych, oprócz oznaczeń indywidualnych przeznaczonych do odróżniania towarów, są też znaki usługowe, czyli oznaczenia indywidualizujące przeznaczone do odróżnienia usług (np. Lot)

Znaki towarowe są traktowane podobnie jak inne dobra niematerialne zaliczane do grupy własności intelektualnej

Podlegają podobnym zasadom, jeśli chodzi o ich ochronę czy możliwości przeniesienia praw z tytułu ich posiadania i użytkowania - są dobrem materialnym.

Ochrona wzorów przemysłowych

Istotą ochrony wzorów przemysłowych jest zapewnienie wyłączności w korzystaniu w obrocie ze szczególnej postaci przedmiotu, przejawiającej się w jego swoistym wyglądzie.

Swoisty wygląd postaci wytworu zostaje uzyskany poprzez szczególne ukształtowanie jego cech charakterystycznych.

*Wzory przemysłowe dotyczą postaci utworów.

-Wytworem mogą być tylko przedmioty o charakterze materialnym, nie mogą być zatem do tej kategorii zaliczane np. smaki czy zapachy.

-Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz jego ornamentację.

-Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.

Za wytwór uważa się także:

- przedmiot składający się z wielu wymienianych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie (wytwór złożony)

- część składową, jeżeli po jej włączeniu do wytwór złożonego pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego użytkowania, przez które rozumie się każde używanie z wyłączeniem konserwacji lub naprawy.

W przypadku wzoru stosowanego lub zawartego w części składowej wytworu złożonego, ocena nowości i indywidualnego charakteru dotyczy jego widocznych cech. (np. krzesło - nowy sposób wytworzenia)

-Wzór przemysłowy może być dwuwymiarowy lub trójwymiarowy.

-Wzór przemysłowy nie może być utożsamiany z przedmiotem, w którym jest inkorporowany. (kształt czekolady toblerone i jego opakowanie, nie sama czekolada)

-Wzór przemysłowy może dotyczyć całości lub części postaci wytworu

Każdy przedmiot wytworzony sposobem rzemieślniczym lub przemysłowym może być wytworem, którego postać stanowić będzie wzór przemysłowy.

Przesłanki zdolności rejestracyjnej (ochrony) wytworów jako wzorów przemysłowych to:

- nowość

- indywidualny charakter

Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed taką, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.

Wzór przemysłowy odznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed taką, według której oznacza się pierwszeństwo.

Przy ocenie indywidualnego charakteru wzoru przemysłowego bierze się pod uwagę zakres swobody twórczej przy opracowaniu wzoru.

Podobnie jak inne wytwory zaliczane do własności intelektualnej, wzory przemysłowe dają podmiotowi, który je zgłosił do rejestracji, prawo podmiotowe do ochrony.

-Jest to prawo wyłączne, zbywalne, podlegające dziedziczeniu, mające ograniczenia terytorialne i czasowe.

-Kto to prawo naruszy, podlega odpowiedzialności karnej.

Wzory przemysłowe cechuje podatność na ochronę na gruncie innych regulacji z zakresu prawa własności intelektualnej.

Zewnętrzna postać produktu może być chroniona:

- w prawie autorskim

- w prawie własności przemysłowej

- w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji

Ochrona oznaczeń geograficznych

-Geograficzne oznaczenia pochodzenia (oznaczenia geograficzne) są to oznaczenia (symbole) o treści geograficznej, które identyfikują określone miejsce globu (miejscowość, region, kraj), z którego pochodzi produkt.

-Odbiorca łączy pojęciowo takie oznaczenie z towarem i przypisuje towarowi pochodzenie ze wskazanego geograficznie miejsca.

-Nabywca uzyskuje informacje o tworze, w szczególności o jego pochodzeniu z określonego miejsca geograficznego.

Np. „feta” jest oznaczeniem geograficznym greckiego sera owczego, produkowanego w solance. Ser ten, ze względu na swoje pochodzenie (Grecja) odróżnia się od innych serów solankowych, wytwarzanych poza Grecją.

Oznaczenia geograficznego, podobnie jak znaki towarowe, służą wyróżnieniu towarów w obrocie gospodarczym, przy czym:

- znaki towarowe informują o pochodzeniu towaru z konkretnego przedsiębiorstwa.

- oznaczenia geograficzne informują o pochodzeniu z określonego miejsca geograficznego.

W przypadku znaków towarowych nie ma znaczenia miejsce produkowania towarów, bo ważna jest marka.

W przypadku oznaczeń geograficznych, miejsce pochodzenie ma podstawowe znaczenie.

Oznaczenia geograficzne mają znaczenie przede wszystkim dla produktów spożywczych.

Funkcje oznaczeń geograficznych:

- informacyjna

- odróżniająca

- reklamowa

- jakościowa (gwarancyjna)

Podstawowym aktem prawnym w dziedzinie ochrony oznaczeń geograficznych jest Rozporządzenia Rady Europy (WE) z 2006 w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych.

Dotyczy ono dwóch rodzajów geograficznych oznaczeń pochodzenia:

- nazw pochodzenia

- oznaczeń geograficznych

Nazwa pochodzenia to nazwa, którą określa się produkt:

- Pochodzący z określonego miejsca, regiony lub w wyjątkowych przypadkach, kraju

- Którego jakoś lub cechy charakterystyczne są w istotnej lub wyłącznej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się czynniki naturalne i ludzkie

- Którego wszystkie etapy produkcji odbywają się na określonym obszarze geograficznym. (np. oscypki, obwarzanki krakowskie)

Oznaczenia geograficzne to nazwa, którą określa się produkt

- Pochodzący z określonego miejsca, regionu lub kraju

- Którego kreślona jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna w głównej mierze wynika z tego pochodzenia geograficznego

- Którego przynajmniej jeden etap produkcji odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k)

Ustawa reguluje:

- zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej

- zapobieganie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej.

Stąd, przed jej zastosowaniem, należy stwierdzić czy oceniane zachowanie podmiotu pozostaje w związku z działalnością gospodarczą.

Działalność gospodarcza jest określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. We wspomnianej ustawie ujęto, że:

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność:

- Wytwórcza;

- Budowlana;

- Handlowa;

- Usługowa;

- Poszukiwanie kopalin;

- Rozpoznawanie kopalin;

- Wydobywanie kopalin ze złóż;

- Działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Poza zakresem u.z.n.k pozostaje zatem działalność inna niż gospodarcza w przyjętym znaczeniu.

Stąd działalność np.:

- polityczna;

- naukowa;

- charytatywna.

Nie są traktowane jako działalność gospodarcza.

Celem tej ustawy jest ochrona trzech grup interesów:

- publicznego

- przedsiębiorstwa

- klientów

Publiczny interes ekonomiczny jest szerszy niż suma interesów indywidualnych podmiotów, np. gdy działania niedozwolone wywołują na rynku inne niekorzystne zjawiska. (np. „banki” Amper Gold)

Interesy przedsiębiorców to określony stan już ukształtowany, korzystny dla przedsiębiorcy, bądź stan, który może w przyszłości stanowić dla niego źródło korzyści.

Ekonomiczne interesy klientów to interesy wszystkich odbiorców oferty rynkowej.

Główny cel ustawy to ochrona uczciwej rywalizacji, jaka powinna mieć miejsce między przedsiębiorcami.

Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczesniczą w działalności gospodarczej (podmiot prawny, osoba fizyczna, spółka, koło wędkarskie)

W świetle ustawy aby doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek:

1. działalnie poddane ocenie było podjęte w związku z działalnością gospodarczą.

2. czyn ten jest sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami.

3. działanie zagraża lub narusza interesy innego przedsiębiorcy lub klienta.

Chodzi o określenie czy przez czyn nieuczciwej konkurencji została naruszona równowaga na wolnokonkurencyjnym rynku:

- nie każde naruszenie prawa przez przedsiębiorcę jest tożsame z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji.

- jest tak wtedy, gdy czyn ten daje naruszającemu przewagę konkurencyjną nad innymi podmiotami.

Dobre obyczaje: nie ma precyzyjnej definicji tego pojęcia.

- Ogólnie: dobre obyczaje kupieckie są normami postepowania, które powinny być przestrzegane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą.

- Pojęcie to zostaje dookreślone ostatecznie w konkretnych sytuacjach, władzą sędziego orzekającego.

Czynami nieuczciwej konkurencji wymienionymi w ustawie są:

-Wprowadzające w błąd oznaczenia przedsiębiorstwa (znak towarowy).

-Wprowadzające w błąd oznaczenia geograficzne.

-Wprowadzające w błąd co do istotnych cech towarów i usług.

-Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.

-Nakłanianie do nienależytego wykonywania lub rozwiązywanie umowy.

-Nieuczciwe naśladownictwo.

-Rozpowszechnianie nieprawdziwych bądź wprowadzających w błąd wiadomości.

-Przekupstwo.

Utrudnianie dostępu do rynku:

- sprzedaż poniżej kosztów;

- bojkot (np., umowa: nie kupowanie od danego sprzedawcy);

- dyskryminacja;

- opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży;

- wymuszanie osoby kontrahenta;

- utrudnianie dostępu do rynku małym przedsiębiorstwom.

Czyny nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy:

- reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka;

- reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi;

- reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystanie przesądów lub łatwowierności dzieci.

- wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji.

- reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klientów niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji.

---