• Dyscyplina wiedzy (nauki)

• Narzędzia wykorzystywane przez naukę, technikę

• Przemysł wytwarzający sprzęt i oprogramowanie

INFORMATYKA
jako dyscyplina nauki

Zajmuje się teorią oraz praktyką przetwarzania informacji przy użyciu komputerów we wszystkich dziedzinach

ludzkiej działalności

Wnioskowanie, uczenie się (zbiór reguł i faktów) WIEDZA

Ujęcie ilościowe (bada wpływ ilości

informacji na stopień określoności obiektu

np. entropia) INFORMACJE

Ujęcie jakościowe (bada własności

informacji oraz jej znaczenie w aspekcie użytkowym)

Surowe fakty, znaki zapisane na jakimś medium DANE

Funkcje informacji w gospodarce

Funkcje informacji w gospodarce

• Informacja jako zasób

• Informacja jako podstawa decyzji

• Informacja jako czynnik produkcji

Kategorie informacji dla gospodarki

• Operacyjne

• Planistyczne

• Ostrzegawcze

• Opiniodawcze

• Kontrolowane

Cechy użytecznej informacji

• Adekwatność

• Prawdziwość

• Aktualność

• Jasność i zrozumiałość

Własność informacji

Ochrona informacji

Kategorie wiedzy

MODEL SPIRALI WIEDZY

Wiedza cicha Wiedza formalna

Wiedza

cicha

Wiedza

formalna

Przetwarzanie informacji

• Zbieranie (ankieta, wywiad, obserwacja, automatyczny sposób zbierania)

• Przechowywanie (archiwizowanie na maszynowych nośnikach celem ich ponownego wykorzystania)

• Przekształcanie (obliczenia, podział, agregacja, selekcja itp.)

• Wyszukiwanie (wyszukiwarki, inteligentni agenci, data mining)

• Przesyłanie i udostępnianie (sieci, łączność bezprzewodowa)

Cel - zapewnienie sprawnego oraz właściwego działania określonego systemu

System informacyjny (SI)
Wielopoziomowa struktura pozwalająca na transformowanie określonych informacji wejściowych na informacje wyjściowe za pomocą odpowiednich procedur i modeli

SI = {P, I, T, O, M, R}

Gdzie: P- zbiór podmiotów, które użytkują system

I - zasoby informacyjne

T- zbiór narzędzi stosowanych w procesie przetwarzania inf.

O- zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej organizacji

M- zbiór metainformacji

R- relacje pomiędzy poszczególnymi zbiorami

System informatyczny

wyodrębniona część systemu informacyjnego, która z punktu widzenia przyjętych celów została skomputeryzowana

Społeczeństwo informacyjne
Gospodarka oparta na wiedzy

Społeczeństwo informacyjne
(Information Society)
Gospodarka oparta na wiedzy (Knowledge-based Economy) - GOW

Cechy społeczeństwa informacyjnego:

• Informacja i wiedza źródłem tworzenia dochodu narodowego

• Tanie, powszechne metody przetwarzania informacji

• Preferowanie bytów niematerialnych (e-biznes)

• Nowe zawody i specjalności

• Zindywidualizowane, inteligentne usługi i produkty

• Nowy model kształcenia (e-learning)

• Odmienne konflikty i niebezpieczeństwa

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW)- ujęcie makroekonomiczne

GOW w ujęciu makroekonomicznym, to gospodarka, która cechuje się przede wszystkim rozwojem dziedzin, które związane są z przetwarzaniem informacji, rozwojem nauki oraz gałęzi przemysłu zaliczanych do tzw. wysokiej technologii.

Jest to gospodarka, która bezpośrednio bazuje na produkcji, dystrybucji oraz wykorzystywaniu wiedzy i informacji.

Innowacje uznaje się za kluczowe procesy, które charakteryzują nową rzeczywistość gospodarczą, a umiejętności i kompetencje za podstawę ich rozwoju

Gospodarka oparta na wiedzy (GOW)- ujecie mikroekonomiczne

W ujęciu mikroekonomicznym GOW oznacza gospodarkę, w której źródłem przewagi konkurencyjnej większości przedsiębiorstw są przedsięwzięcia wiedzochłonne.

Konkurencja sprowadza się do szybkiego generowania innowacyjnych pomysłów, dotyczących nie tylko produktów i usług, lecz także procesów biznesowych, modeli organizacyjnych oraz otoczenia, w którym organizacje funkcjonują.

Ważne umiejętności

w społeczeństwie informacyjnym

• Docieranie do elektronicznych zasobów

• Weryfikowanie i wykorzystywanie elektronicznych zasobów

• Analizowanie i selekcjonowanie elektronicznych zasobów

Warianty rozwoju społeczeństwa informacyjnego

• Społeczeństwo technototalitarne

• Społeczeństwo sieciowe

• Społeczeństwo kontynuacji

SPOŁECZEŃSTWO TECHNOTOTALITARNE

• Ludzie zdominowani przez ICT

• Integracja człowieka z systemem kontroli

• Fizyczna i psychiczna izolacja pracowników

• Pogłębianie się nierówności w dostępie do informacji

SPOŁECZEŃSTWO SIECIOWE

• Nowy ład gospodarczy oparty na logice sieci

• Kolektywna inteligencja (inteligencja roju)

• Równowaga pomiędzy człowiekiem, naturą i technologią

• SPOŁECZEŃSTWO KONTYNUACJI

• Zmiany mają charakter ewolucyjny

• Dwoistość społeczeństwa

Perspektywy rozwoju
społeczeństwa informacyjnego

• Dostęp do komputerów powszechny i tani

• Powszechne korzystanie z usług sieciowych

• Spopularyzowanie zwyczaju wykonywania pracy zawodowej w domu

• Nauczanie zdobywane drogą elektroniczną

• Elektroniczny system zbierania i rozpowszechniania informacji rządowych, finansowych, medycznych itp.

• Rozwój różnych modeli e-biznesu (B2B, B2C, B2A)

Wydarzenia i dokumenty związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego

• Raport M. Bangemanna (1994)

• Konferencje - G7 w Brukseli (1995), w Republice Południowej Afryki (1996)

• eEurope 2002

• eContent

• eEurope+2003, eEurope 2005

• ePolska (strategia na lata 2001-2006; 2007-2013)

Polska jako członek Unii Europejskiej przyjęła:

• Plan i2010 - Europejskie społeczeństwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia (2005 r.)

• Strategię kierunkową informatyzacji społeczeństwa informacyjnego do roku 2020 (2005 r.)

E-Polska

• Dostosowanie regulacji prawnych do wymagań gospodarki elektronicznej

• Przygotowanie społeczeństwa do wyzwań nowego rynku pracy i metod pracy

• Stworzenie przejrzystych i przyjaznych struktur administracji publicznej z wykorzystaniem ICT

E-Polska

• Rozwój regionalny z wykorzystaniem ICT

• Wzrost innowacyjności gospodarki

• Wsparcie rozwoju e-gospodarki przez zaplecze naukowe

• Promocja kultury polskiej

Cele procesu informatyzacji Polski w perspektywie roku 2013:

• Zlikwidowanie zjawiska wykluczenia cyfrowego

• Wzrost penetracji wielokanałowego dostępu do szerokopasmowego Internetu do poziomu 90% powierzchni kraju i co najmniej 75% populacji

• Wzmocnienie infrastruktury teleinf. nauki

• Stworzenie wewnętrznej, bezpiecznej sieci administracji publicznej

• Stworzenie ogólnokrajowych, zintegrowanych platform świadczenia usług elektronicznych administracji wykorzystujących podpis elektroniczny i identyfikator elektroniczny, w tym platform specjalizowanych (e-turystyka, e-transport)

• Wdrożenie systemu identyfikacji obywatela bazującego na wielofunkcyjnych dokumentach osobistych

• Zapewnienie bezpiecznego i skutecznego dostępu online do wszystkich rejestrów państwowych i systemów ewidencji administracji publicznej

Programy ukierunkowane na rozwój rynku e-usług w Polsce

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

• Program Operacyjny Nauka, nowoczesne technologie i społeczeństwo informacyjne

• Polska znajduje się poniżej przeciętnego europejskiego poziomu w zakresie stanu infrastruktury informatycznej oraz poziomu świadczenia usług drogą elektroniczną

• W 2007 r. w ocenie Światowego Forum Gospodarczego Polska została sklasyfikowana na 115 miejscu na 122 badanych państw według wagi, jaką publiczne władze nadają wykorzystywaniu nowych technologii

Realizacja celów ePolska
(podsumowanie):

• Rozwój systemu powszechnie dostępnych usług elektronicznych w administracji publicznej, biznesie i ochronie zdrowia,

• Stymulacja tworzenia i rozwoju polskich zasobów cyfrowych w Internecie (istotnych dla konkurencyjności polskiej gospodarki w UE, rozwoju przedsiębiorczości itp.),

• Rozwój infrastruktury teleinformatycznej państwa, tani, szybki, szerokopasmowy, bezpieczny Internet,

• Inwestowanie w ludzi, edukacja - rozwój umiejętności niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w usługach społeczeństwa informacyjnego.

FILARY SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO

I GOW

• Nauka

• Innowacyjność

• Edukacja

• Infrastruktura ICT

Generacje komputerów

Kryteria decydujące o zaliczeniu

komputera do określonej klasy:

• Technika budowy komputera

• Struktura komputera

• Możliwości użytkowania

Generacja 0

- Technika przekaźnikowa,

- Mark I (lata 1939-1944 na Uniwersytecie Harwarda przy wsparciu IBM,
wykonywał do 3 dodawań w ciągu sekundy),

- Praca w systemie dziesiętnym

Generacja I

• Technika lampowa

• ENIAC (maszyna, która została powszechnie uznana za komputer

• ENIAC: waga 30 ton, 150 m2)

• Serie maszyn, które miały następujące cechy:

- proces wprowadzania i wyprowadzania danych za pomocą taśmy perforowanej,

• wykonywanie jednego programu napisanego w języku wewnętrznym (zerojedynkowym),

• brak systemu operacyjnego,

• zastosowanie do obliczeń naukowo-technicznych,

• szybkość pracy do 10 tys. operacji na sekundę,

• duża awaryjność

GENERACJA II

• Tranzystory

• Polski produkt XYZ, ZAM-2 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: koniec lat 50-ych

• Cechy maszyn 2 generacji:

• posiadanie pamięci zewnętrznej: bębny, dyski magnetyczne,

• wieloprogramowość,

• posiadanie systemu operacyjnego,

• programowanie w językach symbolicznych oraz wykorzystywanie translatorów

• zwiększenie szybkości przetwarzania do około 100 tys. operacji na sekundę

GENERACJA III

• Układy scalone SSI, MSI

• Polski produkt ODRA 1300 (Zakłady ELWRO we Wrocławiu)

• Czas: lata 60 - 70-te

• Cechy maszyn 3 generacji:

• wieloprogramowość i wieloprocesorowość,

• przenośność komputerów,

• rozpowszechnienie pamięci dyskowych,

• stosunkowo duży zestaw oprogramowania systemowego i narzędziowego,

• możliwość pisania programów w językach wysokiego poziomu (FORTRAN, ALGOL),

• tworzenie pierwszych sieci komputerowych,

• rozwój urządzeń peryferyjnych ( drukarki, urządzenia graficzne, czytniki magnetyczne),

• szybkość wykonywania operacji do 10 mln. działań na 1 sek,

• pierwsze zastosowania komputerów w gospodarce.

GENERACJA IV

• Układy scalone VLSI, ULSI,

• Technika mikroprocesorowa,

• Różnorodne oprogramowanie aplikacyjne,

• Cechy 4 generacji:

• Szybkość obliczeniowa liczona w mld operacji na sek.

• Graficzne i multimedialne interfejsy ułatwiające obsługę komputerów i aplikacji

• Dostosowane do pracy w sieci komputerowej, wyposażone w usługi typu: poczta elektroniczna itp, praca w architekturze klient-serwer

• Zdolność do obsługi dużych, rozproszonych baz danych

GENERACJA IV PLUS

• Superkomputery o bardzo dużej mocy obliczeniowej: japoński NEC, amerykański CRAY

• Pracują w oparciu o specjalną organizację procesorów

• Wykorzystywane w prognozowaniu pogody, poszukiwaniach geograficznych, nawigacji satelitarnej itp.

GENERACJA V

Komputery inteligentne, zdolne do:

• wnioskowania i uczenia się,

• przetwarzania języka naturalnego i mowy,

• rozpoznawania obrazów,

• Zintegrowane z robotami, mikroczipami.

• Oparte na strukturach białkowych (wcześniejsze na krzemowych), wielowymiarowych.

ARCHITEKTURA KOMPUTERA

• Jednostka centralna

• Urządzenia do wprowadzania i wyprowadzania danych (wejścia, wyjścia/ input, output)

• Urządzenia pamięci zewnętrznej

• Urządzenia transmisji danych

JEDNOSTKA CENTRALNA

• Pamięć wewnętrzna (operacyjna) -PAO

• Procesor: układ sterowania, arytmometr, zespół rejestrów (tzw. pamięć podręczna)

• Kanały wejścia i wyjścia (łączące jednostkę centralną z urządzeniami zewnętrznymi)

Zadania jednostki centralnej

• Wykonywanie operacji arytmetyczno-logicznych na argumentach będących zawartością komórek pamięci -PAO i rejestrów

• Automatyczne wykonywanie programów według ustalonej kolejności

• Inicjowanie komunikacji pomiędzy PAO a urządzeniami zewnętrznymi

• Koordynowanie czasowe współpracy układów jednostki centralnej i całego systemu

Arytmometr

Wykonuje działania arytmetyczno-logiczne na liczbach dwójkowych umieszczonych aktualnie w jego rejestrach

Układ sterowania

Pobiera z pamięci kolejne rozkazy, dekoduje je, oblicza adresy komórek pamięci, w których przechowywane są argumenty operacji, kontroluje proces wykonywania rozkazów oraz steruje arytmometrem w celu wykonania niezbędnych operacji artymetyczno-logicznych .

Czynności pobierania i wykonywania rozkazu stanowią tzw. cykl pracy procesora.

Zespół rejestrów (pamięci podręczna)

Stosowana w celu krótkotrwałego przechowywania argumentów ostatnio wykonywanych operacji w celu zmniejszenia liczby odczytów z pamięci wewnętrznej

Jest to tzw. bufor pomiędzy stosunkowo wolną pamięcią i szybkim procesorem (przechowujący najczęściej używane dane)

Efektywność i działanie pamięci podręcznej mierzona jest tzw. współczynnikiem trafień (uśredniony stosunek liczby odczytów z pamięci podręcznej do całkowitej liczby odczytów)

Pamięć operacyjna - PAO

Przechowuje programy i dane, które są aktualnie potrzebne do przebiegu procesu przetwarzania

PAO dzieli się na jednostki zwane komórkami pamięci, z których każda ma swój niepowtarzalny adres (numer)

Komórka pamięci to bajt (8 bitów) lub słowo rozkazowe (wielokrotność 8 bitów tj. 16, 32, 64 itd..)

Pojemność pamięci mierzona w B, KB, MG, GB

Podział PAO

• ROM (Read Only Memory) - pamięć do odczytu - BIOS, pamięć wideo, podstawowe sterowniki do obsługi komputera)

• RAM (Random Access Memory) - pamięć ulotna

Zadania BIOS (Basic Input Output System):

- Przeprowadzanie po uruchomieniu komputera testów podstawowych układów i urządzeń;

- Inicjowanie pracy systemu komputerowego poprzez ustawienie poszczególnych podzespołów w odpowiednich trybach pracy i zainicjowanie struktur systemowych;

- Zapewnienie podstawowych procedur obsługi np.. standardowych urządzeń (klawiatura, napęd dyskowy itp.)

Podstawowe parametry PAO

• Pojemność - liczba bitów informacji, jakie można zapisać do modułu pamięci (B, KB, MB, GB);

• Czas dostępu - określa czas jaki musi upłynąć od momentu podania poprawnego adresu odczytywanego z pamięci do czasu ustalenia wartości tego słowa na wyjściu pamięci).

Pamięć zewnętrzna -PAZ

Powody stosowania PAZ:

• PAO niezbyt pojemna,

• PAO droga,

• Większa część PAO jest ulotna

Funkcje PAZ:

• Przechowywanie obszernych, baz danych,

• Przechowywanie programów, plików, które nie są na stałe potrzebne PAO,

• Pośrednie przechowywanie danych we/wy gdy PAO jest niewystarczająca.

Podział Pamięci Zewnętrznej

Z uwagi na zastosowany nośnik zapisu

1. Magnetyczne

• Dyski magnetyczne

• Taśmy magnetyczne

• Bębny magnetyczne

• Karty magnetyczne

1. Optyczne

• CD ROM, CD R

1. Papierowe

• Karty i tasiemki preferowane

Z uwagi na sposób dostępu do pamięci

1. Pamięci z dostępem bezpośrednim

• Dyski magnetyczne

• Bębny magnetyczne

• Dyski magnetyczne

• Dyski optyczne

1. Pamięci z dostępem sekwencyjnym

• Taśmy magnetyczne

Z uwagi na sposób zapisu

1. Tylko do odczytu (Cd -ROM)

2. Z zapisem jednokrotnym CD-WO, pamięci papierowe

3. Z zapisem wielokrotnym (magnetyczne i dyski optyczne kasowalne - tech. M O)

Urządzenia do wprowadzania i wyprowadzania danych

Urządzenia do wprowadzania danych

• Klawiatura

• Pióra świetlne

• Panele dotykowe

• Myszki

• Joysticki, trackball

• Digitizery

• Skanery

• Cyfrowe aparaty fotograficzne

Urządzenia do wyprowadzania danych

• Monitory

• Drukarki (igłowe, atramentowe, laserowe)

• Plotery (pisaki X-Y) - wykorzystywane w pracach kreślarskich, dające nietypowy format wydruku i dużą rozdzielczość

Oprogramowanie

Zespół środków programowych dostępnych w ramach systemu komputerowego, które umożliwiają bądź ułatwiają eksploatację komputera

Podział oprogramowania:

• Systemowe (podstawowe)

• Użytkowe (aplikacyjne)

• Języki programowania

Oprogramowanie systemowe

To zbiór programów pozwalających realizować podstawowe zadania komputera związane z zarządzaniem jego zasobami (pamięcią, zbiorami, folderami, urządzeniami itp.)

System operacyjny

Jest zbiorem programów, które działają jak pośrednik miedzy użytkownikiem a komputerem. Zadaniem SO jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać zadania w sposób wygodny i wydajny.

System operacyjny - zarządca zasobów komputerowych

Funkcje systemu operacyjnego

• Śledzenie zasobów systemu komputerowego

• Narzucanie strategii wykorzystania zasobów

• Przydzielanie zasobów

• Odzyskiwanie zasobów

Pożądane cechy systemu operacyjnego

• Współbieżność - istnienie kilku czynności wykonywanych jednocześnie lub działań przebiegających równolegle

• Wspólne korzystanie z zasobów (zarówno sprzętowych, programowych jak i informacji)

• Pamięć długookresowa - pamięć przechowująca informacje dłużej niż w czasie jednej sesji pracy komputera

• Niedeterminizm - reagowanie na zdarzenia występujące w nieprzewidywalnym porządku

• Wydajność (najczęściej dotyczy szybkości przeprowadzania działań i operacji przez system)

• Niezawodność - bezbłędne obsługiwanie jak największej liczby zdarzeń

• Elastyczność - możliwość rozszerzania systemu i usuwania z niego błędów

• Względnie mały rozmiar

Języki programowania

Aby komputer mógł zrealizować powierzone mu zadanie, konieczne jest wykonanie wielu czynności polegających m.in. na:

• Opracowaniu algorytmu rozwiązania zadania

• Kodowaniu algorytmu w wybranym języku

• Uruchomieniu programu

Zespól wymienionych czynności określany jest mianem programowania

ALGORYTM

Algorytm to sposób (przepis) wyliczający jednoznacznie kroki, które trzeba wykonać na danych określonego zadania, aby otrzymać poprawne rozwiązanie (jeśli istnieje) w skończonym czasie.

Cechy algorytmu:

• Uniwersalność rozwiązania

• Szczegółowość opisu

• Jednoznaczność rozwiązania

• Zbieżność (skończona liczba operacji)

• Odpowiednia struktura (obligatoryjny początek i koniec)

Formy prezentacji algorytmu

• Opis słowny

• Notacja matematyczna

• Schematy (schemat blokowy, strukturogram, tablica decyzyjna)

KODOWANIE ALGORYTMU

Aby opisać algorytm na użytek komputera należy posłużyć się językiem programowania

Język programowania - składa się z notacji i reguł, według których pisze się programy. Wiąże się on zwykle ze sztywna składnią dopuszczającą używanie jedynie specjalnych kombinacji wybranych symboli i słów kluczowych

PROGRAM

Program - to formalny opis algorytmu nadający się do wykonania przez komputer

Program składa się z oddzielnych rozkazów, opisujących dokładnie, szczegółowo i jednoznacznie wszystkie czynności, jakie komputer ma wykonać, aby rozwiązać postawione zadanie

Rodzaje języków programowania

Wewnętrzne (maszynowe)

2. Symboliczne

3. Wysokiego poziomu

• Numeryczne (Fortran, Algol)

• Masowego przetwarzania danych (Cobol)

• Ogólnego przeznaczenia (Pascal, Basic, C, C++)

• Komunikacji z bazami danych (SQL)

• Opisu zasobow iwedzy (Prolog, Lisp)

• Technologii internetowej i wirtualnej rzeczywistości (Java, Java Script, HTML, PHP, PERL)

4. Języki 4GL (Delphi) - zintegrowane środowisko programistyczne, składające się z języka programowania oraz różnych narzędzi pomocniczych , pozwalających na szybkie tworzenie aplikacji komputerowych)

Oprogramowanie użytkowe

Obejmuje zbiór pakietów programowych lub programów realizujących konkretne zadania merytoryczne i spełniających określone potrzeby użytkowników komputera

Rodzaje oprogramowania użytkowego:

• Edytory tekstowe

• Arkusze kalkulacyjne

• Systemy zarządzania bazami danych

• Programy graficzne i multimedialne

Funkcje edytora tekstowego

• Swobodna edycja tekstu

• Operowanie na blokach tekstu

• Równoczesna edycja kilku tekstów

• Wprowadzanie do tekstu elementów zewnętrznych (rysunki, wykresy itp.)

• Wyszukiwanie - fragmentów fraz, wyrazów spełniających określone warunki

• Możliwość operowania niestandardowymi znakami (symbole matematyczne, niestandardowe czcionki)

• Możliwość tworzenia dokumentów seryjnych

Arkusze kalkulacyjne

FUNKCJE: Prowadzenie wielowariantowych obliczeń i wielowariantowej analizy, pozwalającej podjąć próby optymalizacji pewnych zjawisk i stanów

• Przeznaczenie: wszelkie prace planistyczne,

Systemy zarządzania bazami danych

Baza danych - zbiorów wzajemnie powiązanych danych, pamiętanych bez zbędnej redundancji, służących jednemu lub wielu zastosowaniom w sposób optymalny.

W bazie danych dane są pamiętane w taki sposób, że są niezależne od programów, które z nich korzystają.

System Zarządzania Bazą Danych - SZBD

• SZBD to pośrednik pomiędzy bazą danych (traktowaną jaką zbiór danych), a jej użytkownikiem.

• SZBD to narzędzie umożliwiające tworzenie bazy danych, dostęp do danych zawartych w bazie danych oraz ich aktualizację

Cechy baz danych

• Zmniejszenie redundancji pamiętanych danych

• Unikniecie niezgodności pamiętanych danych

• Dzielenie zapamiętanych danych pomiędzy wielu użytkowników

• Wprowadzanie standardów zapisu danych, wyszukiwania danych itp.. - język SQL

• Wprowadzenie ograniczeń dostępu do danych

• Zachowanie integralności danych

• Zapewnienie niezależności danych

Języki w SZBD

• Język opisu danych - używany przez administratora bazy danych do opisu fizycznej bazy danych, nadania logicznego formatu danych i opisu fizycznych atrybutów danych, które są pamiętane w bazie danych

• Język manipulacji danymi - stosowany w programach aplikacyjnych i realizujący operacje wprowadzania i wyświetlania danych

• Język zapytań - pozwalający użytkownikowi (wysokiego poziomu) na bezpośredni dostęp do danych

• Język raportowania - opisując format i zawartość raportów (wydruków) tworzonych przez programy aplikacyjne

• Język kontroli danych - realizując sterowanie dostępem do danych

• W SZBD stosuje się zazwyczaj relacyjną organizację pamiętania danych (tzw. model relacyjny). Ogół danych dzieli się na względnie jednorodne tablice (relacje)

• Inne stosowane organizacje zapisu danych to: model hierarchiczny, sieciowy lub obiektowy

Rodzaje SZBD

• Adresowane raczej na pojedyncze komputery i współpracujące z niewielkimi bazami danych oraz obsługujące pojedynczych użytkowników lub niewielkie grupy (MS Access)

• Systemy zaawansowane technologicznie - dostosowane do obsługi wielu użytkowników i dużych baz danych, bazujące na standardowym języku manipulacji danymi - SQL (Oracle, SQL Serwer, MySQL, DB2)

Kierunki doskonalenia SZBD

• Tworzenie uniwersalnych baz danych, pozwalających przechowywać dane obiektowe i dane multimedialne

• Tworzenie hurtowni danych (data warehouse) -

Hurtownia danych - tematycznie zorientowany, spójny, uporządkowany w czasie i niezmienny zbiór danych utworzony na bazie heterogenicznych baz danych oraz danych pozyskanych z zewnątrz, dający przekrojowy obraz działalności przedsiębiorstwa w celu lepszego wykorzystania informacji do wspomagania procesów decyzyjnych

Przegląd procesów technologicznych w komputerze
(tryby pracy komputera

• Wieloprogramowanie

• Wieloprzetwarzanie (wieloprocesorowość, wielomaszynowość)

• Wielodostęp

• Podział czasu

• Podział pamięci

• Bezpośredniość

• Natychmiastowość

• Interakcyjność

Wieloprogramowanie

• Tryb działania komputera pozwalający na przetwarzanie w większym przedziale czasu więcej niż jedno zadanie

• Kilka zadań może na przemian używać jednostki centralnej i czekać na zakończenie operacji wejścia-wyjścia

Efekt: wieloprogramowanie pozwala podnieść efektywność wykorzystania komputera - następuje zmniejszenie przestojów JC, urządzeń we/wy itp.

Wieloprzetwarzanie

Oznacza przetwarzanie danych dzielone pomiędzy dwie lub więcej JC, które komunikują się między sobą bezpośrednio lub pośrednio.

Wieloprzetwarzanie pozwala na:

• Zwiększenie mocy obliczeniowej systemu

• Efektywniejsze wykorzystanie zasobów komputerowych, podział obciążeń i funkcji komputera

• Zwiększenie niezawodności systemu połączonych komputerów

Wielodostęp

Oznacza wykorzystanie komputera przez co najmniej dwóch użytkowników jednocześnie (lub pozornie jednocześnie - żaden z użytkowników nie jest świadom postępowania pozostałych)

Cechy wielodostępu:

• Umożliwia wielu użytkownikom komunikację on-line z komputerem

• Każdemu użytkownikowi przydziela się cyklicznie (lub na żądanie) na pewien krótki czas środki techniczne i programowe

• Czas odpowiedzi systemu na żądanie użytkownika jest taki, że nie odczuwa on faktu istnienia innych użytkowników korzystających w tym czasie z systemu

Problemy technologii wielodostępu

• Określenie kolejności w jakiej mogą być obsługiwani użytkownicy (ich programy)

• Określenie wielkości czasu liczenia

• Ustalenie zbioru programów, które powinny być zainstalowane w pamięci, aby nie występowało zbyt wiele przesyłań informacji między pamięciami

Podział czasu

Jest to właściowość wykorzystania JC w systemie wieloprogramowym, polegająca na nadawaniu tej JC we władanie kolejno różnym programom na pewien okres czasu, po upływie którego obsługa programu jest przerywana i JC przydziela kolejny kwant czasu innemu programowi

Podział pamięci

Organizacja współpracy z pamięcią, która chroni znajdujące się w komputerze programy przed wzajemnym, nieprzewidywalnym wpływem. Umożliwia przechowywanie tych programów w różnych fizycznie elementach pamięci i organizuje komunikacje między nimi.

Bezpośredniość
i natychmiastowość

• Polega na gotowości JC do przyjmowania informacji wejściowych w momentach określonych przez okoliczność zewnętrzną

• Podstawowym parametrem tej technologii jest czas reakcji systemu, tj. czas oczekiwania na odpowiedź komputera

Interakcyjność

• Bezpośredniość i natychmiastowość przetwarzania stwarzają możliwość pracy interakcyjnej człowiek- maszyna

Handel elektroniczny

Handel elektroniczny
(według Światowej Organizacji Handlu)

Produkcja, reklama sprzedaż, dystrybucja

produktów poprzez sieci teleinformatyczne

Relacje w handlu elektronicznym

• B2B

• B2C, C2B

• C2C

• B2A, A2B

• C2A, A2C

Cechy systemu handlu elektronicznego

• Dostępność

• Łatwość stosowania

• Przejrzystość i jasność

• Funkcjonalność

• Pewność i wiarygodność

• Poufność

• Uwzględnienie standardów

Z pojęciem handlu elektronicznego wiążą się takie kategorie jak:

• Towar na rynku elektronicznym może być zarówno dobrem materialnym - towary dostępne na rynku tradycyjnym, jak i niematerialnym - dobra informacyjne.

• Kontrahent występujący na rynku elektronicznym jest stroną elektronicznych transakcji. Kontrahenci mogą być sobie znani lub anonimowi, w zależności od wyboru sposobu zawierania transakcji oraz dokonywania płatności.

Z pojęciem handlu elektronicznego wiążą się takie kategorie jak:

• Pieniądz elektroniczny (cybergotówka) powinien być anonimowy, odporny na fałszerstwa, funkcjonować w trybie zdalnym i podlegać sieciowemu transferowi rynkowemu w celu realizacji płatności finansowych.

• Dokument elektroniczny to poświadczenie określonej operacji gospodarczej w rozumieniu formalnoprawnym. Występuje on obok lub zamiast tradycyjnego dokumentu papierowego.

Z pojęciem handlu elektronicznego wiążą się takie kategorie jak:

• Operacja elektroniczna to procedura rozliczeniowa realizowana sieciowo, w trybie zdalnym, między kontrahentami rynkowymi. W takim modelu obrotu finansowego pieniądze właściwie nie opuszczają systemu bankowego, chociaż zmieniają właściciela i przemieszczają się z miejsca na miejsce.

Prowadzenie handlu elektronicznego stanowi zazwyczaj doskonałe uzupełnienie dotychczasowej działalności gospodarczej, a zwłaszcza uzupełnienie handlu tradycyjnego. Pozwala także zaistnieć na rynku globalnym MŚP, co w warunkach krajowych ma ogromne znaczenie. Warto w tym miejscu zauważyć, że wśród zarejestrowanych firm, ponad 99%, to przedsiębiorstwa małe i średnie

W handlu tradycyjnym klient zawiera transakcję handlową bezpośrednio ze sprzedawcą produktu i sam decyduje o sposobie jego dystrybucji

Kategorie handlu elektronicznego

• Bezpośredni - cała transakcja handlowa od momentu złożenia zamówienia do realizacji płatności i dostawy towaru odbywa się wyłącznie elektronicznie poprzez sieć komputerową. Dotyczy towarów i usług, które mogą być przesyłane drogą elektroniczną

• Pośredni - poszukiwanie nowych parterów handlowych, dystrybutorów, dostawców raz przesyłanie dokumentacji odbywa się w sposób elektroniczny, natomiast sama dostawa realizowana jest w sposób tradycyjny

Etapy rozwoju E-commerce

1. Przedinterentowy e-commerce (lata 70-te, EDI, poczta elektroniczna, sieci)

2. Internetowy e-commerce

• E-commerce I (przekazywanie informacji o firmie i jej produktach - statyczne strony www)

• E-commerce II obejmujący:

• Prowadzenie interakcji

• Zawieranie transakcji

• Transformacje procesów biznesowych

Korzyści z e-commerce (1)

• Oszczędność kosztów (częściowa rezygnacja z magazynów, skrócenie dystrybucji, zmniejszenie personelu, rezerwacje, wyposażenie biur)

• Możliwość indywidualizacji przekazu (model one to one - komunikacja z konkretnym odbiorcą)

• Interaktywność

• Elastyczność (szybkie zamieszczanie na stronie, szybka przebudowa strony)

• Dostępność- 24 h/7dni

• Możliwość podwyższenia jakości oferowanych usług (np. pomoc na każdym etapie cyklu obsługi klienta)

Korzyści z e-commerce (2)

• Pełna analiza rynku (możliwość gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych o transakcjach)

• Możliwość wyboru rozwiązań dostosowanych do potrzeb konkretnej firmy (od tanich i prostych programów komputerowych umożliwiających tworzenie rozwiązań e-commerce, po drogie, rozbudowane, dedykowane systemy integrujące cała firmę)

• Globalizacja i liberalizacja handlu

Ograniczenia w rozwoju e-commerce

• Niedostateczna infrastruktura techniczna (jakość łączy, narzędzia inf. w rozwoju, trudności w integracji oprogramowania)

• Nierozwinięte standardy obiegu dokumentów elektronicznych

• Zagrożenie bezpieczeństwa transakcji

• Brak możliwości wypróbowania lub oględzin kupowanego towaru

• Brak dostatecznych uregulowań prawnych

• Opór materii ludzkiej

Zagrożenia w handlu elektronicznym

• Wewnętrzne (związane z oprogramowanie, sprzętem i ludźmi)

• Zewnętrzne

• dotyczą transmisji danych (podsłuchanie, kradzież danych),

• autoryzacji (używanie nieprawdziwej tożsamości i podawanie fałszywych danych, trudności w identyfikacji klienta),

• dostępności (ataki z zewnątrz, których celem jest zablokowanie serwera),

• płatności (opłaty z wykorzystaniem kradzionych kart),

• ochrony prywatności (zagwarantowanie klientom, że ich dane osobowe nie będą ujawniane osobom trzecim)

Rozwiązania służące poprawie bezpieczeństwa

1. Narzędzia podstawowe

• Oprogramowanie antywirusowe

• Urządzenia do podtrzymywania napięcia (UPS, generatory prądu itd.)

• Łaty na oprogramowanie - likwidacja słabych punktów w oprogramowaniu,

• Procedury bezpieczeństwa - dotyczą haseł dostępu, tworzenia kopii bezpieczeństwa, ograniczonego dostępu do serwera itd.

1. Narzędzia zaawansowane

• Firewall

• Szyfrowanie połączeń (szyfr asymetryczny: komunikat szyfrowany kluczem publicznym, a rozszyfrowywany kluczem prywatnym)

• Narzędzia uwierzytelniania - podpis elektroniczny, certyfikaty uwierzytelniające

• Narzędzia wspomagające - generatory liczb losowych, listy haseł jednorazowych itd..

Formy handlu elektronicznego

• Sklepy internetowe

• Pasaże handlowe

• Aukcje internetowe

• Serwisy ogłoszeniowe

• Portale internetowe

• Rynki elektroniczne

• Giełdy wirtualne

Sklep internetowy

Serwis WWW umożliwiający przeglądanie, wybór i dokonywanie zakupu produktów

• 1996 rok- pierwsze sklepy w Polsce

• Większość sklepów posiada nieinternetowe kanały dystrybucji

Struktura sklepów

• Horyzontalne (sprzedają szeroki i płytki asortyment towarów dla szerokiej grupy klientów)

• Wertykalne (sprzedają wąski i głęboki asortyment towarów dla wyspecjalizowanej grupy klientów)

Elementy wpływające na funkcjonalność sklepu internetowego

• Historia zakupów

• Jasno napisany regulamin zakupów,

• Wyczerpująca, napisana prostym językiem pomoc (FAQ)

• Dobry wygląd strony

• Zaopatrzenie produktów w zdjęcia z możliwością ich powiększania

• Wyczerpujący opis produktów

• Recenzje internautów

• Numery telefonów, adresy osób odpowiedzialnych za kontakty z klientami

• Jasne procedury zamawiania towarów, ewentualne zwroty

• Drobne usługi )możliwość odsłuchania fragmentu muzyki itp..)

Modelowy układ pierwszej strony sklepu internetowego

Oprogramowanie do tworzenia sklepów

• Specjalistyczne oprogramowanie dostarczane przez wyspecjalizowane firmy

• Programowe kreatory sklepów

• Internetowe kreatory

Specjalistyczne oprogramowanie dostarczane przez wyspecjalizowane firmy

Sposób drogi, wymagający indywidualnego podejścia do każdego projektu, oferuje jednak najbardziej funkcjonalne rozwiązanie

Programowe kreatory sklepów

Wyspecjalizowane programy, oferujące tworzenie produktów o ograniczonych możliwościach, jakość produktów bywa różna

Internetowe kreatory

Aplikacje pozwalające na szybką i tanią budowę on-line sklepu internetowego

Korzysta się z gotowych wzorców, a zatem powstają produkty bardzo podobne do siebie

Rekomendacje przy wyborze rozwiązań z dziedziny e-commerce

• Należy uwzględniać te propozycje, za którymi stoi strategiczne wsparcie ze strony producenta, czy dostawcy

• Korzystać z list referencyjnych dostawców i na podstawie zrealizowanych usług poznać ich słabe oraz mocne strony

• Polska wersja sklepu internetowego

• Preferowanie raczej znanych rozwiązań (spora liczba dostępnych rozwiązań uzupełniających)

Pasaże handlowe

Miejsce gdzie zgrupowana jest oferta wielu sklepów

Rodzaje pasaży:

• Będące zbiorem całkowicie niezależnych sklepów,

• Całkowicie wchłaniające ofertę indywidualnego sklepu,

• Mieszane.

• Pasaże otwarte - do pasażu może przystąpić każdy sklep,

• Pasaże zamknięte - same decydują kto będzie ich uczestnikiem (rozsyłają np. imienne zaproszenia lub na które wejście możliwe jest po podaniu identyfikatora i hasła).

Korzyści z pasaży

Dla klientów:

• Możliwość wyboru w jednym miejscu wielu ofert,

• Bardziej konkurencyjne ceny i promocje

Dla sklepów:

• Zyskują dużą liczbę potencjalnych nabywców

• Wydatki na promocję mogą być podzielone bardziej efektywnie i podzielone na wiele podmiotów

Elementy pasażu

• Prezentacja kategorii produktów

• Szczegółowa prezentacja produktów

• Prezentacja sklepów (w pierwszej kolejności powinny być prezentowane produkty, a dopiero na życzenie klienta sklepy je oferujące)

• Prowadzenie rankingu sklepów,

• Prowadzenie rankingu najchętniej kupowanych produktów

• Powinien obowiązywać jednolity system obsługi płatności

Aukcje internetowe

• Miejsce gdzie odbywają się transakcje oparte na licytacjach kupowanych dóbr i usług

• Model biznesu charakterystyczny dla B2B, B2C, C2C, C2B

Rodzaje aukcji

• Klasyczne - podbijanie ceny wyjściowej przez osoby, które przystąpiły do licytacji.

Aukcja kończy się po ustalonym z góry czasie, a przedmiot zostaje sprzedany gdy jego cenę wylicytowano na poziomie przekraczającym wstępnie ustaloną cenę minimalną

• Holenderskie - sprzedawca ustala cenę wywoławczą i cenę minimalną

• Cena wywoławcza jest najwyższą z oferowanych. Jest ona automatycznie obniżana z algorytmem wybranym przez sprzedawcę do ceny minimalnej

• Osoba licytująca może tylko raz podać cenę

• Aukcję wygrywa osoba, która zaoferuje najwcześniej najwyższą cenę

Jedno i wielokrotne

Jednokrotne - sprzedający wystawia tylko jeden artykuł

Wielokrotne - sprzedający oferuje w jednej licytacji kilka identycznych produktów (produkty sprzedawane są kilku zwycięzcom po różnych cenach)

• Inne np. przetargowe, odwrócone, wertykalne, horyzontalne

Serwisy internetowe

Zbiór stron internetowych - gdzie prezentuje się, sprzedaje i kupuje produkty oraz usługi, prowadzi rozmowy , współpracuje, podejmuje decyzje itp.

Rodzaje serwisów internetowych

• Serwisy informacyjne

• Serwisy reklamowe

• Serwisy transakcyjne

• Portale komercyjne

• Vortale

• Portale korporacyjne

• Serwisy szkoleniowe

Serwis informacyjny

Celem serwisu informacyjnego jest udostępnianie użytkownikom stale aktualnych informacji na temat firmy i jej oferty handlowej

Charakteryzują się dużymi zasobami treści a podstawowe znaczenie mają:

• Zawartość informacyjna,

• Aktualność przekazu i jej walory merytoryczne

Serwisy reklamowe

• Cel - prowadzenie działalności promocyjnej firmy i jej produktów

• Zawierają szczegółowe informacje na temat parametrów produktów, cenniki, adresy, telefony

• Umożliwiają użytkownikom personalizację produktów

• Zawierają dużo grafiki, elementów dźwiękowych itp.

Serwisy transakcyjne

Służą wspomaganiu procesu sprzedaży oraz obsługi posprzedażowej

Najważniejsze elementy serwisu transakcyjnego to:

• Pełna oferta firmy,

• Możliwości zakupu produktów.

Dotyczą relacji B2B i B2C

Portale komercyjne

Wielotematyczne serwisy internetowe oferujące dostęp do wielu, różnorodnych informacji (Onet, Interia)

Funkcje:

• Biznesowe

• Dostarczają wiedzy z nauki, polityki

• Umożliwiają zawieranie kontaktów

• Ułatwiają dostęp do różnorodnych usług

• Zamieszczanie reklam

Wortale (portale wertykalne) - dedykowane wybranym grupom użytkowników, wybranym branżom

Portale korporacyjne

Głównym celem jest profesjonalna prezentacja firmy, jej działalności i produktów

W ramach portali korporacyjnych budowane są:

• Systemy intranetowe (dla pracowników)

• Systemy ekstranetowe (dla klientów, dostawców)

Serwisy szkoleniowe

Umożliwiają uczącym się zdobywanie wiedzy oraz ocenę zdobytej wiedzy

Jakość serwisów internetowych

Jakość oprogramowania to całość cech i właściwości produktu programowego wpływająca na jego zdolność do zaspokojenia określonych lub implikowanych potrzeb (ISO9126)

Cechy decydujące o jakości serwisów internetowych

• Funkcjonalność

• Niezawodność

• Użyteczność

• Wydajność

• Modyfikowalność

• Przenośność

Funkcjonalność serwisu
(możliwości serwisu)

• Odpowiedniość funkcji serwisu do wymagań organizacji

• Zdolność do interakcji z innymi systemami

• Zgodność ze standardami i przepisami prawnymi

• Bezpieczeństwo

Niezawodność
(sprawność działania)

• Dojrzałość - częstotliwość awarii i niepowodzeń powstałych w wyniku błędów w serwisie

• Tolerancja błędów - zdolność serwisu do pracy w przypadku wystąpienia błędu

• Zdolność do powrotu do normalnej pracy serwisu i możliwość odzyskania danych po wystąpieniu tzw. błędu krytycznego

Użyteczność
(przydatność)

• Zrozumiałość

• łatwość opanowania obsługi serwisu

• łatwość operowania

Wydajność

Wielkość zużycia przez serwis zasobów typu:

• inne produkty programistyczne,

• zasoby sprzętowe,

• koszty obsługi i konserwacji itp.

Modyfikowalność

• Łatwość analizy elementów serwisu, które mają być modyfikowalne

• Łatwość wprowadzania zmian

• Stabilność - ryzyko wystąpienia nieoczekiwanych problemów w następstwie modyfikacji serwisu

• Łatwość testowania

Przenośność
(możliwość instalowania i używania serwisu w różnych środowiskach implementacyjnych

• Zdolność do adaptacji do różnych środowisk

• Łatwość instalowania i użytkowania w różnych środowiskach

• Zgodność ze standardami

• Zastępowalność (użycie serwisu w miejsce innego serwisu)

Metody do badania i oceny jakości serwisów internetowych

• Metoda obserwacyjna (oceny dokonują członkowie zespołu projektowego lub grupy ekspertów, stosując proces formalnego przeglądu serwisu; metoda szybka i niekosztowna)

• Metoda laboratoryjna - testowanie przez reprezentatywnych użytkowników

• Metoda ankietowa

• Ocena heurystyczna i empiryczna - skupiają się na faktycznych zachowaniach użytkowników, sposobie poruszania po serwisie WWW i jak użytkownicy próbują wykonać konkretne zadania

e-Government

• Komisja Europejska definiuje e-Government jako „...wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) w administracji publicznej w ścisłym połączeniu z niezbędną zmianą organizacyjną i nowymi umiejętnościami służb publicznych w tym celu, aby poprawić jakość świadczonych przez administrację usług oraz uczynić bardziej efektywnym proces demokratycznej legitymizacji sprawowania polityki”

• W Unii Europejskiej zostały wyspecyfikowane usługi udostępniane on-line przez administrację obywatelom.

• W przypadku osób fizycznych, jest to obsługa związana z takimi sprawami jak: podatek dochodowy, pośrednictwo w poszukiwaniu pracy, ubezpieczenia społeczne, wydawanie dokumentów tożsamości, rejestracja pojazdów, wydawanie pozwoleń na budowę, przyjmowanie zgłoszeń na policji, zasoby bibliotek publicznych, wydawanie aktów urodzeń i małżeństwa, zgłoszenia kandydatów na wyższe uczelnie, zmiana miejsca zamieszkania, służba zdrowia.

• W przypadku podmiotów gospodarczych usługi dotyczą, takich obszarów jak:

ZUS, podatek dochodowy, VAT, rejestracja działalności gospodarczej, zasoby danych statystycznych, deklaracje celne, zezwolenia i certyfikaty, zamówienia publiczne.

Oczywiście, wymienione usługi publiczne świadczone drogą elektroniczną stanowią swego rodzaju przewodnik.

• W Polsce lista usług, które docelowo mają być realizowane drogą elektroniczną została nieco zmodyfikowana i obejmuje:

rozliczenie podatku dochodowego, przeszukiwanie ofert pracy i pomoc w znalezieniu pracy, uzyskanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, uzyskanie prawa do renty, uzyskanie prawa do emerytury, uzyskanie prawa do innych wypłat z ZUS (zasiłków), uzyskanie prawa do stypendium studenckiego, uzyskanie dowodu osobistego, uzyskanie prawa jazdy, uzyskanie paszportu, rejestracja pojazdu, uzyskanie pozwolenia na budowę, zgłoszenie na policję np. kradzieży, dostęp do katalogów bibliotek publicznych i ich przeszukiwanie, zgłoszenie do USC faktów podlegających rejestracji i uzyskanie odpisów aktów, złożenie dokumentów o przyjęcie na studia, zmiana zameldowania, zapisanie się na wizytę u lekarza.

W zależności od sposobu kontaktu na linii: administracja publiczna - obywatel i administracja publiczna - przedsiębiorstwo wyróżnia się cztery poziomy dojrzałości usług e-administracji:

• poziom informacyjny - urzędy publikują informacje w sieci WWW, a obywatele i przedsiębiorcy uzyskują potrzebne informacje przeglądając serwisy internetowe urzędów na komputerach lub w specjalnych kioskach informacyjnych,

• poziom interakcyjny - obywatele i przedsiębiorcy komunikują się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, ale urzędy niekoniecznie komunikują się z nimi drogą elektroniczną,

• poziom transakcyjny - obywatele i przedsiębiorcy komunikują się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, a urzędy również elektronicznie im odpowiadają,

• poziom integracyjny - portale internetowe udostępniają informacje z różnych urzędów i umożliwiają realizację relacji na poziomie transakcyjnym (wymagana interoperacyjnośc)

Interoperacyjność

• Interoperacyjność: zbiór założeń, metodyk, standardów i specyfikacji rekomendowanych dla urzędów administracji publicznej, aby mogły one sprawnie współpracować ze sobą.

• Reguły interoperacyjności mogą dotyczy trzech poziomów:

• technicznego - jest to opis zalecanych technologii i standardów informatycznych,

• semantycznego - oznacza jednolite rozumienie danych w skali międzynarodowej, obejmujące uniwersalne identyfikatory dla obywateli, przedsiębiorstw i administracji, wzorcowe metadane,

• organizacyjnego - oznacza jednolity interfejs biznesowy (Business Interoperability Interface) dla krajowych specyfikacji procesów administracyjnych.

System Elektronicznej Komunikacji Administracji Publicznej (SEKAP)

• Parterami w projekcie były 53 jednostki samorządu terytorialnego, a liderem był Samorząd Województwa Śląskiego.

• Projekt w dużej części był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

• Jego misją jest podniesienie jakości życia społeczeństwa na Śląsku i wzrost konkurencyjności regionu poprzez udostępnienie najnowszych osiągnięć technologicznych obywatelom, urzędnikom i przedsiębiorcom, a tym samym rozwijanie i doskonalenie relacji typu C2A, B2A i A2A.

Misja SEKAPu

związana jest z celami cząstkowymi, które określono następująco:

• obniżenie kosztów świadczenia usług publicznych,

• podniesienie jakości usług publicznych,

• poszerzenie oferty usług świadczonych drogą elektroniczną,

• poprawa warunków rozpoczęcia i prowadzenia działalności gospodarczej,

• zwiększenie stopnia wykorzystania technologii informatycznych przez mieszkańców regionu,

• wzrost konkurencyjności regionu w skali krajowej oraz europejskiej.

• Obecnie poprzez system SEKAP świadczy swoje usługi 54 urzędów administracji publicznej (www.sekap.pl).

• Zakres usług obejmuje m. in. takie dziedziny, jak: budownictwo, architektura i urbanistyka, dowody osobiste, meldunki, działalność gospodarcza, geodezja, kartografia, komunikacja, drogownictwo i transport, kultura, sport, turystyka, oświata, ochrona środowiska, podatki i opłaty, rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybołówstwo, sprawy obywatelskie, zdrowie i sprawy społeczne, rozwój regionalny, urodzenia, małżeństwa, zgony, gospodarka komunalna, komunikacja, drogownictwo, transport, nieruchomości, lokale mieszkalne i użytkowe, ochrona praw konsumenta.

• W ramach systemu SEKAP zostały uzgodnione i zestandaryzowane procedury załatwiania spraw administracyjnych, zaprojektowano spójne repozytorium formularzy dokumentów oraz system ich obiegu, a także system weryfikacji podpisów elektronicznych. System gwarantuje bezpieczeństwo transmisji, bezpieczeństwo płatności oraz identyfikację petenta.

• Do realizacji wymienionych zadań służy m.in. takie oprogramowanie, jak:

• System Obiegu Dokumentów wraz z Systemem Przepływu Pracy,

• Moduł wymiany danych,

• Platforma Formularzy Elektronicznych ,

• Broker integracyjny,

• Platforma e-Usług Publicznych,

• System Automatycznej Weryfikacji Podpisu Elektronicznego,

• System Płatności,

• System Bezpieczeństwa.

Aktualnie infrastruktura systemu SEKAP obejmuje około 1200 komputerów, ponad 130 urządzeń aktywnych sieci (routery, switch'e, firewall'e), ponad 70 serwerów, ponad 80 skanerów, ponad 1100 czytników i kart z podpisem kwalifikowanym.

Projekt zakłada przeszkolenie ponad 3000 użytkowników. Większość usług systemu SEKAP jest już dostępna dla użytkowników.

E-HEALTH

Efektywne i bezpieczne wykorzystywanie ICT wspomagające wszelkie działania odnoszące się do zdrowia, włącznie z usługami opieki zdrowotnej, profilaktyką zdrowotną, fachową literaturą, edukacją zdrowotną, wiedzą i badaniami naukowymi (e-Health.., 2004; eHealth…, 2005).

E-zdrowie obejmuje takie kategorie usług, jak:

• Elektroniczne kartoteki medyczne (Electronic Medical Records) , które umożliwiają łatwą wymianę danych pacjenta pomiędzy różnymi podmiotami opieki zdrowotnej (lekarzami pierwszego kontaktu, specjalistami, zespołami szpitalnymi, farmaceutami);

• Telemedycyna (telemedicine), która obejmuje wszystkie rodzaje badań i pomiarów, które nie wymagają wizyty pacjenta u specjalisty;

• Medycyna oparta na dowodach naukowych (Evidence Base Medicine), która obejmuje system udostępniający informacje na temat właściwego postępowania wobec określonego stanu pacjenta;

• Informatyka ochrony zdrowia (Consumer Heath Informatics) zwana też obywatelskim dostępem do informacji medycznej (Citizen-oriented Information provision), która umożliwia informowanie zarówno osoby zdrowe, jak i pacjentów o kwestiach z dziedziny medycyny;

• Zarządzanie wiedzą z zakresu ochrony zdrowia (Heath Knowledge Management) zwane też specjalistycznym dostępem do informacji medycznej (specialist-oriented information provision), która umożliwia dostęp do np. omówień najnowszych wydań prasy medycznej, zasad postępowania -tzw. najlepszych praktyk oraz nadzoru epidemiologicznego;

• Wirtualne zespoły opieki zdrowotnej (virtual healthcare teams), które obejmują specjalistów z dziedziny opieki zdrowotnej, którzy współpracują i dzielą się informacjami na temat pacjentów za pośrednictwem urządzeń cyfrowych.

W modelu wprowadzania nowych usług w ochronie zdrowia zakłada się wykorzystanie
11 technologii

Należą do nich m.in.:

• elektroniczna kartoteka medyczna (Electronic Medical Record),

• elektroniczna historia choroby (Electronic Heath Record),

• elektroniczna rezerwacja wizyt,

• skomputeryzowane wprowadzanie zleceń medycznych,

• elektroniczny transfer recept, system archiwizacji i przechowywania obrazów,

• indywidualny zapis choroby i stanu zdrowia,

• portale pacjentów,

• telemedycyna,

• analityka biznesowa (Business Intelligence),

• wykrywanie zakażeń szpitalnych w czasie rzeczywistym,

• identyfikacja radiowa i kodowanie kreskowe (Eurobarometr 70, 2008).

Czynnikami sukcesu dla rozwoju ICT w ochronie zdrowia oraz telemedycyny w Polsce są m.in.

• Przyjęcie narodowej strategii promującej e-zdrowie. Usługi ochrony zdrowia zostały wskazane jako priorytetowy obszar w Strategii kierunkowej rozwoju informatyzacji Polski do roku 2013. Opracowano strategię Ministerstwa Zdrowia w zakresie rozwoju systemu informacyjnego ochrony zdrowia i trwają prace nad projektem ustawy.

• Refinansowanie przez NFZ niektórych procedur medycznych wykorzystujących rozwiązania teleinformatyczne. Brak refinansowania usług telemedycznych stanowi główną barierę ich upowszechnienia.

• Inicjowanie projektów na szczeblu regionalnym. Obserwuje się duże zainteresowanie placówek medycznych (głównie szpitali publicznych) wdrożeniami systemów informatycznych i innych zaawansowanych rozwiązań ICT dla medycyny. Należy jednak mieć świadomość, że istotne korzyści można osiągnąć nie poprzez indywidualne przedsięwzięcia, ale poprzez współpracę w ramach sieci placówek (np. na szczeblu regionalnym), co daje możliwość współdzielenia infrastruktury, komunikacji, efektywnego wykorzystania personelu, itp.

SYSTEMY INFORMATYCZNE ZARZĄDZANIA

Modele SIZ

• Systemy dziedzinowe

• Systemy informacyjno-decyzyjne

• Zintegrowane systemy informatyczne zarządzania (MRP II, ERP)

• Systemy zarządzania relacjami z klientami (CRM)

• Systemy zarządzania łańcuchem dostaw (SCM)

• Systemy zarządzania przepływem pracy (workflow)

• Systemy elektronicznego przesyłania danych (EDI)

• Systemy zarządzania treścią (CMS)

• Systemy automatyzacji prac biurowych i administracyjnych

• E-biznes

Najważniejsze systemy informatyczne zarządzania

SYSTEMY DZIEDZINOWE

Cechy systemów dziedzinowych

• Różnorodność tematyczna

• Duża ilość danych we/wy

• Szczegółowość opisu transakcji

• Duża dokładność danych

• Duża wiarygodność danych

• Stosunkowo proste algorytmy przetwarzania danych

Budowa systemu dziedzinowego

31

INFORMATYKA= INFORmacja+autoMATYKA

Zdolność do wykorzystania

wiedzy w podejmowaniu decyzji

i osiąganiu wysokich kompetencji

DANE

INFORMACJA

WIEDZA

INTELIGENCJA

Proceduralna

(mówiąca jak wykonywać

zadania i realizować

określone procedury)

Epizodyczna

(oparta na przypadkach,

zdarzeniach)

Semantyczna

(dotycząca związków

pomiędzy faktami,

relacjami)

Deklaratywna

(wskazująca

co należy robić)

Cicha i jawna

(Nonaka, Takeuchi)

UZEWNĘTRZNIANIE

PRZYSTOSOWANIE

ŁĄCZENIE

UWEWNĘTRZNIANIE

Banery reklamowe

Koszyk

Kategorie produktów

Linki (o firmie, kontakty, praca itp.)

Spis kategorii

produktów

Nowości

Hity tygodnia

Dziś polecamy

Informacje (FAQ,

Czat, regulamin

Wyprzedaże

Wyszukiwarka

Belka nawigacyjna (moje ustawienia, zaloguj się)

Rejestracja użytkownika

Allegro, e-Bay

Systemy CRM

Systemy dziedzinowe

Systemy klasy MRP II i ERP

Systemy SCM

BI

Finanse

i księgowość

Zatrudnienie

i place

Techniczne

przygotowanie

produkcji

Planowanie

produkcji

Gospodarka

wyrobami

gotowymi

Gospodarka

materiałowa

Gospodarka

środkami

trwałymi

Algorytm

przetwarzania

danych

Dane wy

Baza danych

Dane we

---