Dr Łucja Kapralska SOCJOLOGIA @ I ANTROPOLOGIA @ INTERNETU

I rok kulturoznawstwa

studia stacjonarne magisterskie,

30 godzin w roku akademickim 2012/2013, semestr zimowy

termin zajęć: poniedziałek, godz. 15.15 - 16.45

sala 024 D-13

Prowadzący: dr Łucja Kapralska

Katedra Socjologii Ogólnej i Antropologii Społecznej

Wydział Humanistyczny AGH

ul. Gramatyka 8a, 30-071 Kraków

e-mail: [e-mail]

tel. [phone], pokój nr 133

Opis kursu:

Wykład ma na celu spojrzenie na Internet z perspektywy socjologii i antropologii. Socjologia i antropologia Internetu badają styk świata społecznego i wirtualnego, przy czym Internet nie jest traktowany jako technologia, ale jako określona, specyficzna przestrzeń społeczna, w której jako rezultat komunikacji zapośredniczonej przez komputer tworzą się szczególne praktyki społeczne i kulturowe. Wykład prezentuje społeczną historię internetu oraz dokonuje analizy środowisk Sieci zwracając uwagę na relacje społeczne, które w nich występują oraz tworzoną przez ich uczestników kulturę. Przedstawia i analizuje różnorodne zjawiska i procesy, które - choć znane ze świata realnego, w Internecie przyjmują inne formy i cechy. Takie fenomeny jak wirtualne wspólnoty, serwisy społecznościowe, subkultura/subkultury Internetu będą przedmiotem obserwacji i analizy na zajęciach. Podobnie jak w socjologii i antropologii klasycznej, wykład ma unaocznić, że świat społeczny Internetu jest tworzony przez komunikujące się jednostki a twórcą jego kultury jest człowiek.

Wymagania wstępne

Zaliczony kurs Wstępu do socjologii oraz Antropologii Kulturowej,

Warunki zaliczenia

• Obecność na zajęciach

• Pozytywna ocena z końcowej pracy pisemnej

• Ew. referat czy prezentacja podniesie ocenę końcową.

Tematy:

1. Wprowadzenie do socjologii i antropologii Internetu: definicje, przedmiot badań, metody badań. Krótka historia wczesnych badań Internetu (Barry Wellman i Milena Gulia, Howard Rheingold, P. Hine, Castells; polskie ośrodki badawcze)

Przykład: Wirtualne Miasto Toruń w Polsce, Netville w Kanadzie jako przyklady inżynierii społecznej opartej na Sieci.

2. Internet: od Sputnika do Facebooka. Społeczna historia Sieci i aplikacji sieciowych, struktura i cechy. Etapy rozwoju Internetu: WEB 1.0 Web 2.0 i jej następstwa. Społeczeństwo informacyjne jako rezultat rozwoju technologii komunikacyjnych.

Przykład: Kult amatora jako rezultat istnienia WEB 2.0

3. Jednostka w Sieci - statystyka użytkowania, struktura aktywności podejmowanej w sieci. Wływ Internetu na proces socjalizacji, Internauta jako twórca - amator, internauta jako ekspert, internauta jako prosument.). Indywidualizm sieciowy i anonimowość w Sieci oraz jej społeczne skutki.

Przykład: internautki - czy płeć ma znaczenie w Sieci?

4. Internet i struktury społeczne: Grupy społeczne w świecie Internetu . Problemy definicyjne, cechy, typy. Istota komunikowania i więzi w cyberprzestrzeni. Wspólnoty nieterytorialne Wellmana, wirtual community Rehingolda, nowe plemiona, flashmob, smartmob,

Przykład: wspólnota WELL

5. Internet i struktury społeczne c.d. - sieci społeczne. Serwisy społeczno ich powstanie i rozwój. Teoria 6 stopni oddalenia S. Miligrama i jej zastosowanie do serwisów społecznościowych. Liczba Dunbara

6. Przykład: Film The Social Network reż. reż. Dawid Fincher,, USA 2010

7. Internet i struktury cd. - nowe klasy społeczne i nowe formy wykluczenia: netokracja, przepaść cyfrowa. Sposoby walki z wykluczeniem cyfrowym, Wiek a użytkowanie Internetu.

Przekład: seniorzy w Sieci.

8. Subkultury Internetu: gekowie, nerdowie, hakerzy, crakerzy. Charakterystyka, cechy, znaczenie

Przykład: odcinek filmu Teoria wielkiego podrywu

9. Film Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku), Reż. Joe Chapelle, USA 2000

10. Kontrola i prawo w Sieci - netykieta i rozwiązania prawne dot. sieci. Zjawisko peer to peer, ściąganie, Creative Commons, Wolna kultura

11. Ciemna strona Sieci: „internet podziemny”, samobójstwa i pakty samobójcze, uzależnienia, hikikomori, agresja w Sieci

Przykład: film Sala samobójców reż. Jan Komasa, Polska 2011

12. Kultura daru w Internecie - Internet jako dobro wspólne, wymiana, ekonomia daru, grupy wsparcia, Wikipedia jako realizacje kultury daru

Przykład: Couchsurfing

13.- 14. Nowe praktyki kulturowe oparte na sieci - wirtualna żałoba, wirtualne cmentarze; blogi, vlogi, liternet, twiteratura, miłość w sieci ( randki, czaty, portale randkowe i inne ( do wyboru)

15. Podsumowanie zajęć - cyberspołeczeństwo i cyberkultura - rzeczywistość czy nowe terminy? .

Literatura obowiązkowa:

• Re: Internet: społeczne aspekty medium, Warszawa 2006, WAiP

• Magdalena Kamińska, Niecne memy. Dwanaście wykładów o kulturze Internetu wyd. Galeria Miejska Arsenał Warszawa 2011( wybrane wykłady)

• Nicholas A. Christakis, James Fowler, W sieci. Wyd. Smak słowa, Sopot 2011.

Lektury polecane:

E. Bendyk, Bunt sieci, Wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2012.

M. Castells, Społeczeństwo Sieci. Warszawa 2007

Michał Janczewski, CeWEBryci. Sława w Sieci. Wyd. Impuls 2011

Ł. Kapralska( red.) Kulturowe aspekty społeczeństwa informacyjnego , wyd. Print Pap. Łódź 2011

J. Mucha Nie tylko Internet. Kraków 2010, wyd. Nomos

B. Szmigielska ( red.) Całe życie w Sieci., WUJ 2008,.

Filmy:

• Obława ( Takedown, rzecz o najsłynniejszym hakerze Kevinie Mitnicku)

Reż. Joe Chapelle, USA 2000

• The Social Network, reż. Dawid Fincher,, USA 2010

• Sala samobójców, reż. Jan Komasa, Polska 2011

---