Pyt.1 Czym zajmuje się budownictwo? Co to jest budowla, budynek, obiekt inżynierski, ustrój budowlany a co element budowlany?

Budownictwo jest dziedziną wiedzy inżynierskiej zajmującej się techniką wznoszenia i konserwacji budowli oraz innymi związanymi z tym umiejęt-nościami.

BUDOWLA - Obiekt związany trwale z gruntem składający się z zespołu ustrojów budowlanych.

BUDYNEK - Budowla zamykająca dachem i ścianami zewnętrznymi przestrzeń tworząc warunki pobytu ludzi, zwierząt itp.

OBIEKT INŻYNIERSKI - Budowla nie zamykająca przestrzeni, spełniająca określone funkcje.

USTRÓJ BUDOWLANY - Zespół elementów budowlanych tworzących całość o określonej formie architektonicznej, konstrukcyjnej i funkcjonalnej.

ELEMENT BUDOWLANY- Podstawowa jednostka o skończonej formie i funkcji.

Pyt. 2 Wzkaż przykład ustrojów budowlanych tworzących budynek, wymień i omów podstawowe warunki, jakie musi spełniać budowla.

Przykład ustrojów budowlanych: Fundamenty, dach, strop, stropodach, ściany, więźba dachowa. itp.

Warunki:

Funkcjonalność - W pełni odpowiadać swemu przeznaczeniu

Bezpieczeństwo - Być wykonaną według prawideł sztuki budowlanej.

Estetyka - Zaspokajać potrzeby estetyczne.

Pyt. 3 Omów ogólne zasady pracy budowli

Budowle jak i urządzenia z nimi związane, należy tak projektować i wykonywać, aby obciążenia na nie działające zarówno w trakcie budowy jak i eksploatacji nie doprowadziły do:

• zniszczenia całości lub części budowli,

• przemieszczeń i odkształceń o niedopuszczalnej wielkości,

• uszkodzenia części budowli, połączeń lub zainstalowanego wyposażenia,

• zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny.

Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji to:

• zgodność z wymogami Prawa Budowlanego, warunkami technicznymi, normami itp.

• wytrzymałość, stateczność, sztywność.

Zapewniamy to wykonując dokumentacje techniczną, na którą składają się między innymi projekt techniczny konstrukcji z obliczeniami statycznymi, przyjętym schematem statycznym, rozwiązaniami materiałowymi itp.

Przyjmując schemat statyczny należy uwzględnić:

• warunki posadowienia,

• zastosowane rozwiązania materiałowe,

• ekonomikę rozwiązania.

Pyt. 4 Wymień i omów typy budynków oraz ich układy konstrukcyjne.

TYPY BUDYNKÓW I ICH UKŁADY KONSTRUKCYJNE

a) KONSTRUKCJE ZE ŚCIANAMI MASYWNYMI

- BUDYNKI O ŚCIANACH Z ELEMENTÓW DROBNOWYMIAROWYCH

- BUDYNKI ZE ŚCIANAMI MONOLITYCZNYMI

- BUDYNKI O ŚCIANACH PREFABRYKOWANYCH

b) KONSTRUKCJE SKIELETOWE

- BUDYNKI SZKIELETWE HALOWE

- BUDYNKI SZKIELETOWE KILKUKONDYGNACYJNE

- BUDYNKI SZKIELETOWE WIELOKONDYGNACYJNE - SŁUPOWE

c) KONSTRUKCJE MIESZANE I INNE

- BUDYNKI O KONSTRUKCJI MIESZANEJ ŚCIANA + SZKIELET

- BUDYNKI TRZONOWE

- KONSTRUKCJE SPECJALNE

BUDYNKI ZE ŚCIANAMI NOŚNYMI.

Budynki ze ścianami nośnymi masywnymi to budynki w których ściany nośne przenoszą wszystkie obciążenia (pionowe i poziome) na fundamenty, stanowiąc sztywny układ przestrzenny scalony i usztywniony stropami.

Istotną cechą tych budynków jest to, że przestrzeń wewnętrzną określają ściany nośne. Budynki wielokondygnacyjne ze ścianami nośnymi mogą być stosowane w zwykłych warunkach o wysokości 6÷8 kondygnacji, w przypadku prefabrykatów żelbetowych, ścian monolitycznych itp. nawet 12÷14 kondygnacji.

Ściany nośne ze względu na sposób wykonania dzielimy:

• ceglane i z elementów drobnowymiarowych,

• monolityczne (betonowane w szalunkach przestawnych),

• prefabrykowane (wielki blok, wielka płyta itp.).

Z uwagi na układ ścian nośnych (konstrukcyjnych) budynki dzielimy na:

• z układem podłużnym,

• z układem poprzecznym,

• z układem mieszanym.

Oprócz ścian nośnych budynki takie posiadają ściany osłonowe i ściany usztywniające.

Ściana nośna (konstrukcyjna) - przenosi na fundament lub inne elementy budowli, ciężar własny oraz innych elementów na niej opartych, obciążenia użytkowe i inne.

Ściana osłonowa - nie pełni funkcji konstrukcyjnych, lecz tylko osłania wnętrze budynku lub określoną jego przestrzeń od otoczenia, wpływów atmosferycznych, hałasów, zapachów itp.

Ściana usztywniająca - usztywnia budynek, w kierunku prostopadłym w stosunku do ścian konstrukcyjnych, na działanie sił poziomych (parcie wiatru).

BUDYNKI SZKIELETOWE.

Budynek szkieletowy to budynek w którym ściany nośne zastąpione zostały układem szkieletowym.

Układ szkieletowy tworzy zespół prętów w postaci słupów i rygli, stanowiących sztywny układ przestrzenny, który jest zdolny przenosić obciążenia pionowe i poziome na fundamenty bez pomocy ścian.

Budynki szkieletowe dają większą swobodę kształtowania wnętrza budynku. Rozróżniamy typy szkieletów:

• szkielety parterowe (halowe),

• szkielety kilku kondygnacyjne,

• szkielety wysokie.

Ze względu na rozwiązania materiałowe wyróżniamy:

• szkielety metalowe,

• szkielety żelbetowe.

Pyt. 5 Narysuj i omów zasady dylatowania budynków.

Dylatacje stosuje się by umożliwić poszczególnym częściom budynku lub konstrukcjom swobodnych ruchów niezależnych od siebie. W dłuższych budynkach konieczność ich stosowania może zachodzić z uwagi na:

• zmiany temperatury otoczenia ,

• skurcz (pęcznienie) betonu, zaprawy,

• nierównomierne osiadanie,

• drgania konstrukcji.

Nie kontrolowane działanie tych czynników może powodować zarysowanie budynku a w skrajnym przypadku doprowadzić do awarii lub katastrofy.

Pod pojęciem dylatacji należy rozumieć szczelinę o szerokości od kilku mm do kilku cm dzielącą budynek, konstrukcję lub jego elementy na części. W dylatacjach (szczelinach) kompensują się odkształcenia, co zapobiega powstawaniu rys i peknięć.

Dylatacje termiczne w budynkach stosuje się by kompensować odkształcenia powodowane zmianami temperatur oraz skurczem betonu i zapraw. Dylatacje takie dzielą cały budynek, za wyjątkiem fundamentów, na części które mogą się swobodnie odkształcać.

Zwykle budynek dylatacjami cieplnymi i skurczowymi dzieli się na odcinki w granicach 20÷60m. Odstęp dylatacji zależy od typu i rodzaju konstrukcji budynku, zastosowanych materiałów, nasłonecznienia, oraz innych czynników, dlatego też szczegółowych uwarunkowań podziału dylatacjami należy szukać w normach konstrukcyjnych.

Mury ceglane na zaprawie wapiennej mają dużą zdolność plastycznego odkształcania się stąd większe odstępy dylatacji niż w konstrukcjach betonowych.

W budynkach drewnianych dylatacji można nie stosować, odkształcenia w drewnie nie są tak szkodliwe jak w innych materiałach.

Dylatacje pionowe budynku stosować należy też w innych przypadkach niż odkształcenia termiczne i skurcz a mogą one być następujące:

a) budowla posadowiona jest na gruntach o znacznej różnicy wytrzymałości, co powoduje różnice osiadań,

b) obciążenia budowli na fundament są różne pod względem wielkości i rodzaju np. różnice wysokości, obciążenia w części dynamiczne itp.

c) wymiary fundamentów sąsiadujących budynków znacznie się różnią, gdy istnieje różnica poziomów posadowienia,

d) stosuje się różne sposoby posadowienia części budynku np. ławy fundamentowe i stopy,

e) poszczególne części budynku wykonuje się w różnych okresach czasu, po dłuższej przerwie i może zachodzić obawa różnych osiadań,

f) posadowienie na terenach szkód górniczych.

Pyt. 6 Podaj zasady ochrony przeciwpożarowej budynków oraz sposób obliczenia względnego czasu trwania pożaru.

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA BUDYNKÓW.

Ważność zagadnień ochrony przeciwpożarowej wynika z faktu rosnącego zagęszczenia ludności w dużych skupiskach miejskich i innych, co stwarza zagrożenie życia ludzkiego przez pożary. Istnieje więc konieczność zapoznania projektantów i wykonawców z zagadnieniem ochrony przeciw pożarowej.

Intensywność pożaru i czas jego trwania zależne są od ilości materiałów palnych przypadających na jednostkę powierzchni pomieszczenia, tj. od wartości obciążenia ogniowego.

Obciążenie ogniowe wyraża się wartością ciepła spalania materiałów palnych w przeliczeniu na równoważ-nik1,0 kg drewna i określane jest w kilogramach drewna na 1,0 m2 powierzchni podłogi pomieszczenia, przy czym ciepło spalania przyjmuje się Wd =18,4 MJ/kg.

Obciążenie ogniowe [kg/m2] oblicza się według wzoru:

gdzie: n - liczba materiałów palnych znajdujących się w pomieszczeniu (strefie pożarowej),

α - współczynnik przeliczeniowy dla poszczegól-nych materiałów,

Gi - masa poszczególnych materiałów [kg],

F - powierzchnia rzutu poziomego pomieszcze-nia (strefy pożarowej) [m2].

Współczynnik αi wyznacza się ze wzoru:

w którym Qc - ciepło spalania danego materiału [MJ/kg].

W obciążeniu ogniowym uwzględniać należy uw-zględniać materiały palne

składowane, wytwarzane, przerabiane lub trans-portowane w sposób ciągły, znajdujące się w danym pomieszczeniu.

Względny czas trwania pożaru, w zależności od obciążenia ogniowego, wyznaczamy z wykresu.

Podczas pożaru temperatura płomienia może dochodzić do temperatury 1200÷1600ºC ale temperatura powietrza nie w pomieszczeniu objętym pożarem nie przekracza zwykle 1200ºC, praktycznie waha się między 750 a 1200ºC.

Przykładowe obciążenia ogniowe wynoszą:

-mieszkania zależnie od zagęszczenia 24÷50kg/m2,

-pokoje biurowe ok. 40kg/m2,

-hotele 20÷30kg/m2,

-domy handlowe 75÷600kg/m2.

Ze względu na zachowanie się w wysokiej temperaturze materiały budowlane dzielimy na niepalne i palne, te ostatnie z kolei na: niezapalne, trudno zapalne i łatwo zapalne.

Konstrukcje budowlane klasyfikujemy na podstawie umownej (ustalonej przepisami) odporności ogniowej i stopnia rozprzestrzeniania ognia.

Odporność ogniowa - czas [h], w którym podczas pożaru normowego element zachowuje wytrzymałość mecha-niczną, szczelność pożarową i przewodnictwo cieplne.

Ze względu na rozprzestrzenianie się ognia elementy budowlane dzielimy na trzy grupy:

- elementy nie rozprzestrzeniające ognia wykonane z materiałów niepalnych lub niezapalnych,

- elementy słabo rozprzestrzeniające ogień wykonane z materiałów trudno zapalnych,

- elementy silnie rozprzestrzeniające ogień wykonane z materiałów łatwo zapalnych.

Elementy warstwowe z materiału palnego osłonięte szczelnie materiałem niepalnym lub niezapalnym, lub elementy z wykładzinami palnymi (np. papa, tapeta na materiale niepalnym itp.), które są mocowane bezpośrednio na materiałach niepalnych, zalicza się do elementów nierozprzestrzeniających ognia.

Ustalono pięć klas odporności ogniowej budynku A, B, C, D, E. Zaliczenie do klasy zależy od:

• kategorii niebezpieczeństwa pożarowego,

• obciążenia ogniowego,

• kategorii zagrożenia ludzi,

• wysokości budynku.

W zależności od przeznaczenia i sposobu użytkowania budynki zaliczamy pod względem wymagań ochrony ppoż. do grupy:

• kategorii niebezpieczeństwa pożarowego,

• kategoria zagrożenia ludzi.

Do grupy pierwszej zaliczamy budynki na potrzeby przemysłu i handlu związane z produkcją, handlem i magazynowaniem (garaże, budynki inwentarskie itp.).

Do grupy drugiej zalicza się pomieszczenia i budynki mieszkalne, użyteczności publicznej, które podzielono na pięć kategorii:

• ZL I -domy towarowe, kina , sale konferencyjne itp. obiekty w których może przebywać jednorazowo ponad 50 osób,

• ZL II -szpitale, żłobki, sanatoria itp. (pomieszczenia przeznaczone dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się).

• ZL III -budynki biurowe, hotele, szkoły itp.

• ZL IV -budynki mieszkalne,

• ZL V - archiwa, muzea i biblioteki.

W zależności od kwalifikacji do grupy, budynki powinny spełniać wymagania jednej z pięciu klas odporności ogniowej.

Rozszerzaniu pożaru zapobiega się stosując podział budynku na strefy za pomocą oddzieleń (ścian, stropów) pożarowych. Strefa pożarowa może być objęta pożarem, ale przerzut ognia poza nią powinien być niemożliwy. W przepisach szczegółowych rozróżnia się oddzielenia pożarowe których odporność ogniowa może wynosić1, 2, lub 4godz. w zależności od wymaganej klasy odporności.

Oddzielenia pożarowe dzielą się na:

- pionowe (ściany),

- poziome (stropy),

- przedsionki pożarowe,

- klapy zamykające otwory w oddzieleniach,

- oddzielenia przestrzenne (wolny, niezabudowany pas terenu dzielący obiekty).

Pyt. 7 Określ cel obliczeń statycznych i wytrzymałościowych, wskaż metody, omów metodę stanów granicznych.

Celem obliczeń statycznych i wytrzymałościowych jest zapewnienie lub ocena bezpieczeństwa konstrukcji budowlanych oraz możliwości ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem w założonym czasie eksploatacji.

Stosowana i popularna w Polsce metoda obliczeń i projektowania konstrukcji to metoda stanów granicznych.

Inne, już praktycznie nie stosowane metody, to:

• metoda naprężeń dopuszczalnych,

• metoda odkształceń plastycznych.

• metoda nośności granicznej.

METODA STANÓW GRANICZNYCH.

Sprawdzenie stanu granicznego nośności polega na wykazaniu że wartości sił wewnętrznych wywołanych działaniem obciążeń obliczeniowych nie są większe od nośności konstrukcji lub podłoża, wyznaczonej dla obliczeniowych wytrzymałości, lub innych obliczeniowych cech materiałów i parametrów geofizycznych podłożą gruntowego.

NOSNOŚĆ KONSTRUKCJI - zdolność konstrukcji, lub jej elementu, do przenoszenia obciążeń, wyrażona największą (często umowną) wartością naprężeń dopuszczalnych, obciążeń itp.

Zakładamy istnienie stanu granicznego, po osiągnięciu którego uważa się że konstrukcja, (element) zagraża bezpieczeństwu, lub przestaje spełniać wymagania użytkowe.

Rozróżniamy dwa rodzaje stanów granicznych i z uwagi na możliwość ich wystąpienia według nich sprawdzamy konstrukcje a są to:

• stan graniczny nośności,

• stan graniczny użytkowania.

Do stanów granicznych nośności zlicza się:

• utratę stateczności całości lub części konstrukcji traktowanej jako ciało sztywne,

• zniszczenie bardzo wytężonych przekrojów konstrukcji,

• zniszczenie części lub postępujące zniszczenie całości konstrukcji (np. w efekcie eksplozji gazu itp.),

• przekształcenie się konstrukcji w mechanizm w wyniku uplastycznienia lub zarysowania (pęknięcia) materiału w niektórych przekrojach lub utraty stateczności kształtu niektórych elementów konstrukcji,

• stany powstałe w wyniku uplastycznienia materiału lub podłoża oraz nadmiernego rozwarcia się rys (spękania) prowadzące do zniszczenia lub niedopuszczalnej zmiany kształtu konstrukcji.

Do stanów granicznych użytkowania zalicza się:

• nadmierne odkształcenia konstrukcji lub podłoża,

• nadmierne zarysowanie konstrukcji,

• nadmierne drgania konstrukcji.

Pyt. 8 Co to jest stan graniczny, na czym polega sprawdzenie stanu granicznego nośności a na czym stanu granicznego użytkowania?

Stan graniczny - stan, po osiągnięciu którego uważa się że konstrukcja lub jej element zagraża bezpieczeństwu lub przestaje spełniać określone wymagania użytkowe.

Sprawdzenie stanów granicznych nośności polega na wykazaniu, że siły wewnętrzne wywołane obciążeniami obliczeniowymi nie są większe od nośności konstrukcji lub podłoża wyznaczonej dla obliczeniowych wytrzymałości lub innych obliczeniowych cech mechanicznych materiałów czy podłoża gruntowego.

Sprawdzenie stanów granicznych użytkowania polega na wykazaniu, że wielkości odkształceń konstrukcji, szerokość rozwarcia rys itp., wywołanych działaniem obciążeń charakterystycznych przy założeniu charakte-rystycznych wartości cech mechanicznych materiałów lub podłoża, nie są większe od uznanych za graniczne.

Pyt. 9 Zdefiniuj pojęcia: obciążenie charakterystyczne (normowe) i obliczeniowe, wytrzymałość charakterystyczna (normowa) i obliczeniowa oraz współczynnik obciążenia i materiałowy.

Obciążenie charakterystyczne (normowe) - obciążenie w postaci czynnych sił zewnętrznych lub oddziaływań wywołanych wpływami temperatury, skurczu, osiadania podpór itp., ustalane na podstawie danych statystycznych i odpowiadające określonemu prawdopodo-bieństwu nieprzekroczenia w założonym czasie eksplo-atacji; przy braku danych statystycznych, za obciążenie charakterystyczne przyjmować można obciążenia nominalne, ustalane deterministycznie odpowiednio do przewidywanego sposobu użytkowania konstrukcji.

Obciążenie obliczeniowe - obciążenie o wartości niekorzystniejszej od obciążenia charakterystycznego, równe iloczynowi obciążenia charakterystycznego i współczynnika obciążenia.

Wytrzymałość charakterystyczna (normowa) - wytrzymałość materiału ustalana na podstawie danych statystycznych i odpowiadająca określonemu prawdopo-dobieństwu występowania wytrzymałości nie mniejszych od niej.

Podobnie ustalane są wartości charakterystyczne dla innych cech mechanicznych materiałów i podłoża.

Wytrzymałość obliczeniowa - wytrzymałość niższa od wytrzymałości charakterystycznej, równa ilorazowi wytrzy-małosci charakterystycznej i współczynnika materiało-wego.

Wartości obliczeniowe innych cech materiałów i podłoży ustalane są podobnie.

Współczynnik obciążenia (γf) - częściowy współczynnik bezpieczeństwa uwzględniający prawdopodobieństwo występowania wielkości obciążeń o wartościach nieko-rzystniejszych od obciążeń charakterystycznych.

Współczynnik materiałowy (γm) - częściowy współczyn-nik bezpieczeństwa uwzględniający prawdopodobień-stwo występowania wytrzymałości materiałów niższych od wartości charakterystycznych, a także rodzaj zniszczenia konstrukcji (bez lub z ostrzeżeniem).

Częściowe współczynniki bezpieczeństwa ustalane są też dla innych cech mechanicznych materiałów oraz dla parametrów geotechnicznych podłoża.

Pyt. 10 Omów zasady obciążania konstrukcji, dokonaj podziału obciążeń w zależności od czasu trwania i sposobu działania.

Obciążenia stałe, które należy przyjmować w obliczeniach statycznych to:

• obciążenia ciężarem własnym konstrukcji,

Wartości charakterystyczne ciężaru własnego należy określać według wymiarów projektowych konstrukcji, przyjmując ciężary objętościowe według norm. Np. PN-82/B-0200 „Obciążenia budowli. Obciążenia stałe”.

• obciążenia gruntem,

Obciążenia gruntem należy ustalać określając schemat obliczeniowy podłoża i parametry geotechniczne podłoża z norm tego dotyczących. Ciężary objętościowe gruntu z normy jw.

• obciążenie od wstępnego sprężenia konstrukcji.

Sprężenie konstrukcji uważa się za obciążenie w tych przypadkach, gdy siła sprężająca jest przykładaną siłą zewnętrzną (stadium sprężenia). Obciążeniem obliczeniowym jest siła sprężająca pomnożona przez współ-czynnik obciążenia γf>1,0 lub γf<1,0 w zależności od dodatniego lub ujemnego wpływu siły sprężającej.

Obciążenia zmienne w całości długotrwałe to:

• ciężar własny tych części konstrukcji, których położenie może być zmieniane w czasie użytkowania,

• ciężar własny urządzeń na stałe związanych z użytkowaniem budowli, np. ciężar przewodów i ruro-ciągów z armaturą, kotłów, pieców, zbiorników, stałych urządzeń dźwigowych, silników, aparatury, obrabiarek, przenośników taśmowych itp.

• ciężar własny i parcie ciał stałych (sypkich), cieczy i gazów wypełniających urządzenia lub przez nie transportowanych w procesie eksploatacji, ciśnienie powietrza ( nad i podciśnienie) w szybach wentylacyjnych itp.

• obciążenie gruntem budowli zagłębionych w gruncie, ciśnienie górotworu,

• parcie wody o stałym poziomie jej zwierciadła

• obciążenie temperaturą o w procesie eksploatacji urządzeń stałych.

Obciążenia zmienne w części długotrwałe to:

• obciążenia stropów w pomieszczeniach magazynowych, przemysłowych, mieszkalnych, użyteczności publicznej oraz inwentarskich,

• ciężar wody o zmiennym poziomie jej zwierciadła,

• ciężar pyłu, jeżeli jego gromadzeniu nie można zapobiegać,

• siły wywołane nierównomiernym osiadaniem podłoża, któremu nie towarzyszą zmiany struktury gruntu,

• siły wynikające ze skurczu, pełzania lub relaksacji elementów konstrukcji,

• ciężar ludzi, urządzeń i materiałów w miejscach remontu maszyn i urządzeń,

• obciążenia od urządzeń dźwigowo-transportowych np. suwnic mostowych, wciągarek, ładowarek wykorzystywanych w czasie eksploatacji konstrukcji,

• parcie gruntu wynikające z działania innych obciążeń zmiennych w części dlugotrwałych.

Obciążenia zmienne w całości krótkotrwałe to:

• obciążenia powstające w czasie wykonywania, transportu i wzno-szenia konstrukcji, w czasie montażu i przestawiania wyposażenia a także tymczasowo składanych na budowie wyrobów i ziemi z wyjątkiem obciążeń w miejscach specjalnie na to przeznaczonych,

• obciążenie powodowane w czasie rozruchu i zatrzymania, w warunkach przejściowych i badawczych,

• obciążenie śniegiem,

• obciążenie wiatrem,

• obciążenie termiczne pochodzenia klimatycznego,

• oblodzenie,

• parcie kry lodowej,

• obciążenie wywołane warunkami produkcji i właściwościami materiału np. zawilgocenie, itp.

• obciążenie gruntem występujące doraźnie w czasie budowy itp.

• obciążenie próbne.

Pyt. 11 Podaj podstawową zasadę typizacji, omów znaczenie koordynacji wymiarowej i systemu modularnego.

Podstawową zasadą typizacji to wprowadzenie do rozwiązań projektowych koordynacji wymiarowej, na podstawie ustalonego systemu modularnego.

Pyt.12 Co to jest koordynacja wymiarowa, koordynacja modularna, system modularny, moduł jego pochodne?

Koordynacja wymiarowa - dobór współza-leżnych wymiarów przy projektowaniu, pro-dukcji i montażu elementów polegający na zapewnieniu ich ogólnej zgodności między sobą z uwzględnieniem wymagań techniczno- funkcjonalnych.

Koordynacja modularna - koordynacja wy-miarowa wykonana w oparciu o ustalony moduł, na podstawie przyjętego systemu modularnego.

System modularny - zbiór zasad dotyczący wzajemnego doboru wymiaru elementów, przestrzeni obudowywanej, jak i ich zes-tawów w budynkach i budowlach w oparciu o ustalony moduł.

Moduł - jednostka długości, której krotnoś-ciami są wszystkie wymiary skoordynowane elementów oraz przestrzeni obudowywanej.

Moduł podstawowy - M - moduł ustalony i przyjęty za podstawę koordynacji.

Multimoduł - Mm - moduł pochodny będący wynikiem mnożenia modułu podstawowego przez liczbę naturalną m>1.

Submoduł - M/m - moduł pochodny będący wynikiem podzielenia modułu podstawowego przez liczbę naturalną m>1.

Pyt. 13 Co to jest element modularny a co zmodulowany? Narysuj zestaw modularny elementów

Element modularny - element, który zestawiony z elementami analogicznymi w dowolnej wielokrotności wraz charakterystyczną dla nich spoiną s tworzy wymiar zestawczy (połączeniowy) modularny.

Element zmodułowany - element, który jedynie w pewnych zestawach łącznie z innymi elementami dopełniającymi i charakterystyczna dla nich spoiną s tworzy wymiar zestawczy (połączeniowy) modularny.

Pyt. 14 Na czym polega wymiarowanie elementu? Zdefiniuj pojęcia: wymiar modularny i teoretyczny oraz tolerancji.

Przed określeniem wymiarów należy:

• określić cechy kształtu (wielkości wrębów, skosów itp.),

• wielkość ze względów technologicznych i ekonomicznych,

• grubość spoiny (tolerancje i pasowania).

Określenie wymiaru elementu:

L=n*Mm±s

L - wymiar produkcyjny

n - liczba naturalna

Mm - wartość modułu; s - spoina

Wymiar - zasięg ciała w określonym kierunku (długość, szerokość, wysokość, głebokość, średnica itp.) - wielkość fizyczna.

Wymiar - wartość liczbowa wielkości fizycznych wyrażona za pomocą jednostki miary - wartość liczbowa.

Wymiar rzeczywisty - idealnie pomierzony (pojęcie teoretyczne).

Wymiar stwierdzony - uzyskany przez pomiar.

Wymiary graniczne - dwa wymiary skrajne dopuszczalne między którymi winien być zawarty wymiar stwierdzony.

Wymiar graniczny:

• górny,

• dolny.

Odchyłka - różnica algebraiczna między wymiarem stwierdzonym a projektowanym.

Tolerancja - dopuszczalna niedokładność.

Tolerancja liniowa - różnica między wymiarem granicznym górnym i dolnym, jest zawsze dodatnia i równa różnicy algebraicznej miedzy odchyłką górną i dolną.

Tolerancja produkcyjna - tolerancja obowiązująca producenta dla wymiarów nietolerowanych w projekcie.

Klasy dokładności - uporządkowany szereg wartości tolerancji związanych w określony z wymiarami projektowymi.

Pyt. 15 Co to jest ściana? Określ jej cechy i wskaż zadania.

Ściana to element konstrukcyjny przenoszący obciążenia głównie pionowe, oddzielający pomieszczenia między sobą (ściany wewnętrzne) lub od środowiska zewnętrznego (ściany zewnętrzne).

Zadania ścian:

• przenoszenie obciążeń,

• izolacyjność cieplna i akustyczna.

Podstawowe cechy ściany to:

• ciężar własny,

• izolacyjność akustyczna.

• izolacyjność cieplna,

• nośność,

• trwałość.

Pyt. 16 Omów pracę i kolejne fazy zniszczenia muru pod obciążeniem.

Obciążenie muru siłami pionowymi:

Pw - ciężar własny muru, siła działa pionowo w osi muru, zmienia się na całej wysokości.

Ps - obciążenie od stropu, działa na mimośro-dzie e co powoduje wybo-czenie muru.

Zniszczenie muru następuje w kolejnych fazach:

FAZA 1.

W miarę wzrostu obciążenia pojawiają się w cegłach mało dostrzegalne pęknięcia, które rozwijają się z drobnych pęknięć włoskowatych cegły. Naprężenie osiąga wartość 0,4÷0,6fk (dla muru na zaprawie wapiennej), w murze na zaprawie cementowo-wapiennej 0,5÷0,7fk. Pęk-nięcia te nie stanowią zagrożenia, nie powięk-szają się bez wzrostu obciążenia.

FAZA 2.

Pęknięcia pojedynczych cegieł w fazie pierwszej przechodzą w nieprzerwane pęknięcia na wysokość do kilkunastu warstw cegieł. Naprężenia różne od 0,8÷0,9fk. Pęknięcia powiększają się często bez przyrostu obciążeń, stan muru jest groźny, należy założyć paski kontrolne. Granicznym stanem fazy drugiej jest pojawienie się pięknieć tworzących oddzielne słupki o grubości ½ cegły, lub brył oddzie-lających się ukośnie.

FAZA 3.

Następuje całkowite zniszczenie, gdy obciąże-nie osiąga wytrzymałość muru, pojedyncze słupki tracą stateczność, mur rozpada się.

Pyt. 17 Jakie są zasady wiązania cegieł w murze? Omów na wybranym przykładzie.

Wiązanie cegieł i innych elementów murowych oparte jest na następujących zasadach:

1. Warstwy muszą leżeć poziomo (wzdłuż i w poprzek muru) to znaczy prostopadle do sił ściskających.

2. Spoiny poprzeczne (pionowe) dwóch leżących nad sobą warstw muszą się mijać o ½ cegły (12cm) lub o ¼ cegły (6cm).

3. Spoiny przyszczelne (poprzeczne) jednej warstwy mogą przechodzić przez całą grubość muru.

4. Należy jak najwięcej cegieł kłaść w poprzek muru jako ściągacze.

5. W narożach warstwa wozówkowa jednego muru przechodzi w układ główkowy drugiego muru.

6. Wiązanie tym lepsze im mniej używa się połówek, ćwiartek, trzyćwiartek i kawałków cegieł.

W wiązaniu pospolitym występują na przemian dwie warstwy cegieł główkowa i wozówkowa. Spoiny tych warstw przewiązane są co ¼ cegły.

Pyt. 18 Narysuj wiązanie pospolite muru grubości dwóch cegieł.

Rys. pyt. 28

Pyt. 19 Narysuj układ cegieł w narożu muru grubości 1,5 cegły.

Rys. pyt. 29

Pyt. 20 Podaj przykład murów z bloczków i pustaków, omów sposób wiązania.

Mury z bloczków i pustaków betonowych oraz pustaków ceramicznych.

Walory konstrukcyjne i izolacyjne tych murów zależą od rodzaju materiału z jakiego został wykonany jak też ilości, kształtu i wymiarów otworów jakie posiada element murowy. Wymienić można grupy elementów:

• bloczki z betonu komórkowego (gazobeton),

• bloczki i pustaki z betonów zwykłych i lekkich kruszywowych,

• pustaki ceramiczne.

Pyt. 21 Co to jest przypora, pilaster, ryzalit, gzyms i cokół?

Pilaster, ryzalit - prostopadłościenne występy z jednej lub z dwóch stron ściany. Mają znaczenie konstrukcyjne i architektoniczne.

Gzyms - występ ze ściany budynku w kształcie poziomych w szczególnych wypadkach pochyłych pasów o stosunkowo nieznacznych wysokościach.

Cokoły - dolne części ścian zewnętrznych położone bezpośrednio nad terenem i wyodrębniające się z ogólnej powierzchni elewacji.

Pyt. 22 Jakie znasz rodzaje przewodów kominowych? Omów ogólne zasady ich wykonywania.

Kanały dymowe - średnica lub bok 14 cm na całej długości. Do jednego kanału można podłączyć nie więcej niż 3 piece, przy zachowaniu odległości między wlotami nie mniejszej niż 1,5 m. Przewody muszą być doprowadzone do piwnicy i tam zaopatrzone w stalowe drzwiczki rewizyjne w celu oczyszczenia przewodu z sadzy. Jakiekolwiek elementy drewniane nie mogą znajdować się w mniejszej odległości niż 30 cm od przewodu

Kanały spalinowe - mogą obsługiwać najwyżej 2 piecyki gazowe. Kanały zaopatrzone w otwory rewizyjne (mogą się znajdować w tym samym pomieszczeniu co wlot, lecz 50 cm poniżej tego wlotu). Jeżeli do 1 kanału podłączono 2 piecyki to ponad wyższym z tych trzeba pozostawić 2 kondygnację wolnego przewodu

Kanały spalinowe i dymowe muszą być szczelne, wykonane z mat niepalnych niepalnych odpowiedniej odporności ogniowej.

Kanały wentylacyjne - do zbiorczego przewodu można włączyć przewody boczne, odprowadzające powietrze z pomieszczeń jednakowym charakterze znajdujących się po tej stronie świata. Dwie ostatnie kondygnacje od góry powinny mieć indywidualne przewody wyprowadzone ponad dach. Otwory wlotowe zaopatrzone w kratki, w wc i łazienkach w żaluzje. Boczne przewody powinny mieć otwory rewizyjne umieszczone w miejscu podłączenia przewodu bocznego do zbiorczego.

Pyt. 23 Omów zasady budowy i wykonania w budynkach przewodów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych.

Odpowiedź pytanie wyżej

Pyt. 24 Narysuj, omów i wskaż różnice, wady i zalety kominów jednowarstwowych, kominów komorowych oraz kominów warstwowych izolowanych termicznie przewietrzanych itp.

Pyt. 25 Zdefiniuj fundament, omów jego pracę i współpracę z podłożem gruntowym, wskaż sposoby posadowienia budowli.

Fundament - ustrój budowlany przekazujący wszystkie obciążenia (pionowe i poziome) od budowli na podłoże gruntowe.

Grunt z uwagi na swoje specyficzne właściwości ma o wiele mniejsze wytrzymałości charakterystyczne (oraz inne parametry techniczne) niż materiały budowlane. Pod wpływem obciążeń osiada.

Odpowiednie poszerzenie muru, słupa itp. rozkłada obciążenie na większą powierzchnię, tak by naprężenia pod fundamentem nie przekroczyły wielkości dopuszczalnych.

Fundamenty mogą być posadowione bezpośrednio na gruncie - posadowienie bezpośrednie lub w sposób pośredni - posadowienie pośrednie.

Posadowienie bezpośrednie - podstawa fundamentu opiera się na gruncie, który w naturalnym stanie zalegania przejmuje obciążenia z budowli i prze-nosi je na głębsze warstwy podłoża.

Ten sposób posadowienia umożliwiają fundamenty płytkie.

Pyt. 26 Od czego zależy głębokość posadowienia budowli?

O głębokości posadowienia budowli, czyli oparcia fundamentów na gruncie, decydują względy użytkowe jak:

• podpiwniczenie,

• ilość kondygnacji podziemnych,

• wysokość tych kondygnacji itp.

Umowna głębokość przemarzania, równa minimalnej głębokości posadowienia należy przyjmować według obowiązującej normy.

Przy ustalaniu głębokości posadowienia należy uwzględniać:

• głębokość występowania poszczególnych warstw geotechnicznych,

• wody gruntowe i przewidywane zmiany ich stanów,

• występowanie gruntów pęczniejących, zapadowych i wysadzinowych,

• projektowaną niweletę terenu, poziom rozmycia dna rzeki,

• poziom posadowienia sąsiednich budowli,

• umowną głębokość przemarzania.

Pyt. 27 Co to jest posadowienie bezpośrednie? Omów na wybranym przykładzie.

Rysunki pyt. 39

Posadowienie bezpośrednie to posadowienie za pomocą fundamentów płytkich bezpośrednio na warstwie gruntu nośnego. Rodzaje fundamentów w tej grupie:

1. Ławy fundamentowe,

2. Stopy fundamentowe,

3. Fundamenty płytowe,

4. Ruszty fundamentowe,

5. Skrzynie fundamentowe.

Pyt. 28 Omów pracę ławy fundamentowej, omów rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe.

Ławy fundamentowe - stosujemy pod ścianami nośnymi budynku. Jest to gruba płyta wspornikowa biegnąca nie-przerwanie wzdłuż muru. W zależności od obciążenia i warunków gruntowych mogą być wykonane z różnych materiałów i o różnym kształcie jako ławy:

1. Kamienne,

2. Ceglane,

3. Betonowe,

4. Żelbetowe.

Ławy kamienne mogą być symetryczne lub z odsadzką jednostronną. Powinny być murowane na zaprawie cementowo- wapiennej. Pochylenie h:s≥2 a w ławach niesymetrycznych s:a≤0,5.

Ławy ceglane poszerzają się ku dołowi odsadzkami. Taką ławę nazywano też bankietem. Odsadzki mają ¼ cegły przy ławie symetrycznej, przy odsadzkach jednostronnych ½ cegły. Pochylenie h:s zależy od użytej zaprawy

Ławy kamienne i ceglane stosuje się na gruntach mocnych, stosuje się maks. cztery odsadzki a spód ławy powinien być powyżej wód gruntowych.

Ławy betonowe mogą mieć kształt prostokąta lub trapezu, mogą być sy-metryczne lub nie. Pochylenie musi być takie by nie przekroczyć wytrzymałości na zginanie (α=45°)

Ławy żelbetowe to płyty wspornikowe wzmocnione prętami stalowymi w kie-runku prostopadłym do osi muru. W przekroju poprzecznym nadaje się im kształt prostokątny lub schodkowy.

Ławy stosuje się też pod szereg mocno obciążonych słupów.

Ławy żelbetowe to betonowe płyty wspornikowe wzmocnione prętami sta-lowymi w kierunku prostopadłym do osi muru. W kierunku poprzecznym ławom nadaje się kształt prostokątny, trapezowy lub schodkowy.

Ławy żelbetowe stosuje się też pod szereg mocno obciążonych słupów.

Pręty główne (wg obliczeń) układa się w strefie dolnej rozciąganej, prosto-padle do jej długości. Pręty podłużne - rozdzielcze - układa się co 30cm.

Pyt. 29 Gdzie i dlaczego zastosujemy stopę fundamentową? Podaj przykłady rozwiązań konstrukcyjnych stóp fundamentowych.

Stopy fundamentowe - stosuje się głównie w miejscu skupionego obciążenia a więc pod słupami lub tam gdzie zastosowanie ław jest nieekonomiczne lub niemożliwe.

Stopa względem słupa winna być tak usytuowana aby pionowa siła wypadkowa przechodziła przez środek ciężkości stopy.

Stopy wykonujemy przeważnie jako betonowe lub żelbetowe.

Pyt. 30 Płyta fundamentowa - omów zasady pracy i konstrukcję, wskaż możliwości zastosowań

Fundament płytowy stanowi rozwinięcie wymiarów fundamentów typu ława lub stopa co daje fundament płytowy pod całą budowlę. Obciążenie rozkłada się na dużą powierzchnię.

Stosowana bywa pod budowlami silnie obciążającymi fundament (małe w planie a wysokie). Jest to przeważnie płyta żelbetowa krzyżowo zbrojona oparta na ścianach lub o bardziej skomplikowanym kształcie.

Pyt. 31 Jakie zalety ma ruszt fundamentowy na tle innych rozwiązań fundamentowania?

Ruszt fundamentowy - to dwa układy ław wzajemnie prostopadłych tworzące ruszt jako fundament dla konstrukcji szkieletowej. Słupy konstrukcji stoją w węzłach. Stosuje się je gdy:

• ławy wypadają zbyt szerokie,

• gdy trzeba zwiększyć sztywność w celu wyrównania osiadań.

Obliczenia są dość złożone, dlatego stosuje się uproszczenia. (Np. zginanie jednego kierunku powoduje skręcanie drugiego.) W kształcie ław stosuje się skosy wzmocnienia itp.

Pyt. 32 Gdzie i dlaczego jako fundament zastosujemy skrzynię fundamentową? Omów konstrukcję i pracę tego fundamentu.

Fundament skrzyniowy - stanowi monolit żelbetowy złożony z płyty dennej, płyty górnej, ścian obwodowych i wewnętrznych w jednym lub dwu kierunkach.

Fundamenty skrzyniowe mają dużą sztywność i znajdują zastosowanie:

a) gdy zależy na przeniesieniu na grunt nierównomiernego obciążenia,

b) gdy zależy na zabezpieczeniu budowli od pęknięć powodowanym nierównomiernym osiadaniem.

c) gdy są słabe grunty o niejednolitej strukturze

Zależnie od potrzeb i warunków gruntowo-wodnych konstrukcja może być również:

• otwarta górą i dołem (sztywne ściany oparte na ławach)

• otwarta tylko górą (strop nad skrzynią opiera się swobodnie).

Pyt. 33 Omów zasady posadowienia pośredniego budowli, omów pracę pala i studni.

Fundamenty głębokie - jako fundamenty pośrednie stosuje się gdy:

1. Grunt nośny znajduje się w głębszych warstwach podłoża gruntowego.

2. Zachodzi potrzeba posadowienia budowli głębiej ze względu na kondygnacje podziemne.

3. Wykonanie fundamentów w wykopach płytkich jest utrudnione ze względu na poziom wody gruntowej

Wybór sposobu posadowienia (pale, studnie itp.) zależy od warunków gruntowych i możliwości technicznych.

Pod względem pracy statycznej mamy dwa rodzaje pali:

• Pal przechodzi przez warstwy słabe opierając się warstwie gruntu nośnego,

• Pale nie mają oparcia w warstwie nośnej, przechodzą przez warstwy gruntu zagęszczają go i pracują z pod-łożem jako całość - pale zawieszone.

Pale są przeważnie żelbetowe lub betonowe, rzadziej stalowe lub drewniane.

Mogą być wbijane, wiercone lub wciskane.

Gdy mamy o czynienia z dużym obciążeniem w jednym punkcie, stosujemy studnie opuszczane, betonowe lub żelbetowe.

Pyt. 34 Zdefiniuj strop, wskaż jego części, omów zadania konstrukcji nośnej stropu.

Strop w budynku to płaska przegroda pozioma, oddzielająca poszczególne kondygnacje.

Części stropu:

• konstrukcja nośna stropu,

• konstrukcja podłogi,

• sufit.

Konstrukcja nośna stropu spełnia następujące funkcje:

• przenieść obciążenia (obcią-żenia użytkowe, ciężar własny oraz innych konstrukcji leżących na stropie),

• zwiększyć sztywność przes-trzenną budynku i przenosić siły poziome na ściany konstrukcyjne budynku,

• chronić kondygnacje przed przenikaniem ciepła i dźwięków, (ewentualnie inne funkcje).

Pyt. 35 Dokonaj podziału stropów z uwagi na materiał, konstrukcję i technologię wykonania, podaj przykłady.

Z uwagi na materiał to:

1. Stropy drewniane

2. Stropy stalo-ceramiczne

3. Stropy ceramiczno-żelbetowe

4. Stropy żelbetowe

5. stropy stalowe.

Z uwagi na rodzaj konstrukcji dzielimy stropy na:

1. Płytowe,

2. Belkowe,

3. Płytowo - żebrowe,

4. Rusztowe.

Z uwagi na technologię wykonania:

1. Monolityczne,

2. Prefabrykowane,

3. Technologie specjalne.

36. Omów wady i zalety stropów drewnianych, narysuj ich rozwiązania i szczegóły konstrukcyjne, wskaż możliwości zastosowań.

Rysunek pytanie 45

Konstrukcja stropu drewnianego to:

• belkowanie (elementy nośne)

• wypełnienie ciepłochłonne i dźwiękochłonne (pułap),

• podłoga,

• podsufitka.

Elementy nośne to belki drewniane (sosna, świerk, jodła) o przekroju prostokątnym h:b=7:5 (max. 2,5).

Maksymalna rozpiętość stropów (belek stropowych) do 6,0m, roz-staw belek 0,8÷1,2m. Oparcie belki na ścianie równe jej wysokości.

Przy kominach i podobnych przejściach elementów, stosujemy tzw. wymiany.

Jeżeli belki drewniane kotwimy w ścianach to strop jest wtedy „pół-sztywny”. Strop drewniany nie usztywnia budynku w poziomie.

Rodzaje stropów drewnianych:

1. Strop nagi,

2. Strop legarowy,

3. Strop legarowo-listwowy,

4. Strop listwowy,

5. Strop z bali,

6. Strop kasetonowy.

Pyt. 37 Narysuj i omów rozwiązania stropu odcinkowego i stropu Kleina, wskaż możliwości zastosowań.

Rysunek pytanie 47

Elementem nośnym są belki stalowe - profile stalowe walcowane, dwuteownik, lub rzadziej. Zasady układania belek stalowych niewiele odbiegają od zasad układania belek drewnianych.

Oparcie belki stalowej na ścianie przy przeciętnym obciążeniu:

a≥15cm+⅓h, rozstaw: 0,8÷1,2m.

Ognioodporność - przy tempe-raturze +500÷600°C tracą ok. 50% wytrzymałości.

Rodzaje stropów staloceramicznych:

1. Sklepienie odcinkowe na bel-kach stalowych,

2. Strop Kleina (płyta Kleina),

3. Płyty żelbetowe na belkach stalowych.

Strop Kleina.

Rodzaje płyt:

• płyta ciężka,

• płyta półciężka,

• płyta lekka.

Wkładki z bednarki od 1x15 do 2x30mm, lub pręty d=6mm.

Cegła pełna lub dziurawka.

Pyt. 38 Wskaż wady i zalety stropu ceramiczno- żelbetowego na przykładzie stropu Akermana

Stropy ceramiczno-żelbetowe to stropy gdzie elementem nośnym jest belka żelbetowa a elementem wypełniającym kształtka ceramiczna. Pustak ceramiczny ze względu na pustki i szczeliny zmniejsza ciężar jednostkowy stropu.

Z uwagi na rozstaw żeberek (belek nośnych) mniejszy od 60cm, są to stropy zaliczane do gęstożebrowych.

Przykłady tego typu stropów:

• Strop Akermana o rozpiętoś-ciach 7,0÷8,0m przy różnych wyso-kościach pustaków h=15, 18, 20, 22cm. Strop uniwersalny.

• Strop FERT o rozpiętościach modularnych 2,7÷6,0m. Strop dla budownictwa powszechnego. Belka przed zabetonowaniem stanowi ustrój samonośny.

Pyt. 39 Narysuj i omów konstrukcję stropu żelbetowego płytowo-żebrowego, podaj podstawowe proporcje wymiarowe, wskaż możliwości zastosowań.

Rysunek pytanie 48

Strop płytowo-żebrowy - jego zalety:

• duża sztywność, monolityczność,

• możliwość przenoszenia dużych obciążeń,

• odporność na działanie ognia.

Jego wady:

• pracochłonność i czasochłonność,

• nieestetyczny wygląd,

• niska izolacyjność.

Pyt. 40 Narysuj i omów żelbetowy strop krzyżowo-zbrojony, podaj podstawowe proporcje wymiarowe, wskaż możliwości zastosowań.

Strop krzyżowo zbrojony - oparty na obwodzie, na wszystkich kra-wędziach (na ścianach lub żebrach). Najlepiej jak płyta jest kwadratowa, nie można przekroczyć stosunku b/a=1/2. Grubość płyty h=1/40÷1/45 l (rozpiętości).

Przenosi duże obciążenia, ze względu na gładki sufit chętnie stosowany w budownictwie mieszkaniowym.

Pyt. 41 Narysuj schemat konstrukcji stropu żelbetowego grzybkowego, podaj proporcje wymiarowe i możliwości zastosowań.

Strop grzybkowy - bezbelkowy, oparty na słupach za pomocą głowic (punktowo).

Płyta między siatką słupów powinna mieć układ zbliżony do kwadratu. Grubość płyty nie mniej niż 15cm.

Dzięki wyeliminowaniu belek z powierzchni sufitu wnętrze uzyskuje lekki i jasny wygląd.

Najczęściej stosowana siatka słupów 6,0 x 6,0m.

Pyt. 42 Co to są stropy gęstożebrowe? Omów ich konstrukcje i zasady pracy na wybranym przykładzie.

Stropy gęstożebrowe - strop o osiowym rozstawie żeber lub belek nie większym niż 90 cm.

Tworzą konstrukcję w zasadzie monolityczną, dzięki betonowaniu po ułożeniu elementów prefabrykowanych.

Zalety: stosunkowo szybki montaż (przeważnie bez szalunków), oszczędność w porównaniu ze stropami tradycyjnymi.

Stropy tego typu opieramy na ścianach za pomocą wieńców żelbetowych. Wieńce dajemy wokół stropów na wszystkich ścianach konstrukcyjnych (podłużnych i pop-rzecznych). Wieńce w ścianach zewnętrznych wymagają ocieplenia.

Aby belki stropowe nie „klawiszowały” dajemy żebra rozdzielcze.

Stropy tego typu: DMS, DZ, TERIWA itp.

Stropy gęstożebrowe przed za-betonowaniem wymagają pod-parcia na czas dojrzewania betonu. Dopiero po jego związaniu strop osiąga pełna wytrzymałość.

Żebra rozdzielcze biegną w poprzek belek stropowych wiążąc je między sobą. Dajemy je przy rozpiętościach stropu przekraczających 3,0m.

Pyt. 43 Narysuj i omów pracę stropu DMS i DZ

Rysunek pytanie 51

Pyt. 44 Narysuj i omów pracę stropu TERiWA.

Pyt. 45 Omów i scharakteryzuj strop płytowo żelbetowy typu ŻERAŃ i FILIGRAN

STROP TYPU FILIGRAN.

System łączy cechy technologii monolitycznej i prefabrykowanej. Prefabrykat to żelbetowa płyta szalunkowa,na której wylewana jest betonu. W płycie zatopione jest zbrojenie główne (przęsłowe) i dźwigarki kratowe, przenoszące siły rozwarstwiające w płaszczyźnie zespolenia.

Stropy mogą pracować jako jednokierunkowo lub dwukierunkowo zbrojone.

Stropy FILIGRAN są stosowane w budynkach budownictwa mieszkaniowego, użyteczności publicznej i przemysłowego.

Maksymalne wymiary:

długość 12m,

szerokość 2,5m,

grubość prefabrykatu 5,0cm,

grubość min. stropu 10,0cm,

ciężar prefabrykatu 120kg/m2.

PŁYTA STROPOWA KANAŁOWA

typ: ŻERAŃ

Długość modularna: 2,4÷6,0m.

Szerokość modularna: 0,9÷1,2m.

Grubość: 24cm.

Dopuszczalne obciążenie charakterystyczne: 4,5 KN/m2.

Głębokość podparcia płyt: ≥ 8,0cm.

Pyt. 46 Co to jest balkon a co wykusz? Wskaż istotne różnice w rozwiązaniach konstrukcyjnych materiałowych.

Płyty wysunięte przed lico budynku w poziomie stropu, opatrzone balustradą, nazywamy balkonem.

Rozróżniamy:

• balkony żelbetowe,

-płyta żelbetowa jako wspornik oparty na murze, belce, wieńcu, przedłużenie stropu itp.

-płyta żelbetowa oparta na belkach wspornikowych

• balkony na belkach stalowych,

• balkony kamienne,

• balkony drewniane itp.

Części budynku wysunięte na wyższych kondygnacjach przed lico budynku dla powiększenia pomieszczeń, nazywamy wykuszami.

Wykusz podobny jest do balkonu ale zamknięty jest ścianami i nakryty stropem, jego konstrukcja musi być mocniejsza.

Pyt. 47 Narysuj i omów rozwiązania konstrukcyjne balkonu na belkach stalowych i balkonu żelbetowego.

Rysunki pytanie 53 i 54

Pyt. 48 Zdefiniuj pojęcie łuku, podaj jego elementy , wymień rodzaje łuków.

Rysunek pytanie 56

Otwory w ścianach (murach) wymagają przekrycia od góry na tyle mocnego by przeniosło ono ciężar własny i oddziaływanie muru nad otworem. Jeżeli przekrycie przybiera kształt krzywy jest wtedy sklepieniem zwanym łukiem ze względu na niewielką grubość jaką ma mur. (Poprawna nazwa łęk.)

Łuk określamy następującymi elementami:

Rozpiętość - odległość między punktami nasadowymi.

Opory inaczej nasady - miejsca wsparcia łuku na murze.

Strzałka - odległość między prostą łączącą dwa punkty nasadowe a najwyższym punktem łuku, mierzona pionowo.

Łuk pełny- półkole, którego strzałka jest połową rozpiętości.

h = r =l/2

Łuki obniżone - odcinkowe, eliptyczne, koszowe o strzałkach mniejszych niż połowa rozpiętości.

Łuki podwyższone - gotyckie, owal-ne, mauretańskie itp. o strzałkach większych niż połowa rozpiętości.

Łuki niesymetryczne - łabędzia szyja, których punkty nasadowe położone są na różnych wysokościach.

Pyt. 49 Narysuj łęk, podaj jego elementy składowe.

Rysunek pytanie 56

Pyt. 50 Wymień i narysuj rodzaje sklepień, wskaż możliwości zastosowań.

Rysunek pytanie 58

Sklepieniem nazywamy każde krzywoliniowe nakrycie przestrzeni ograniczonej murami, łękami, belkami lub inną konstrukcją wsporczą, wykonane z kamieni naturalnych lub sztucznych, wykonanych w ten sposób, że siły ściskające między nimi oraz reakcje przenoszone są na podpory.

Każdą przestrzeń zamkniętą którą można nakryć stropem płaskim można nakryć również sklepieniem.

Rodzaje sklepień:

• kolebkowe - mające kształt polowy walca,

• krzyżowe - zestawienie czterech kozubków,

• klasztorne - zestawienie kolebek (kolebkowe, kolebkowe otwarte, nieckowe, zwierciadlane itp.)

• klasztorne na wieloboku - zwane kopulastym,

• na kole - kopuły: pełna, spłaszczona, półelipsoidalna, podwyższona spłaszczona itp.

• żaglowe - kopuła czeska,

• na pandantywach z czaszą, czasza na bębnie.

Pyt. 51 Omów rolę i znaczenie komunikacji pionowej w budynku, wymień jej rodzaje

Umożliwia komunikację pomiędzy różnymi poziomami budynku

Rodzaje komunikacji pionowej:

- schody

- schody ruchome

- pochylnie

- windy

Pyt. 52 Gdzie i dlaczego zastosujemy do komunikacji pionowej schody a gdzie pochylnie

Pochylnie stosuje się tam, gdzie różnice poziomów pokonują pojazdy kołowe lub gdzie odbywa się przetłaczanie ciężarów, czyli w garażach wielopiętrowych, magazynach, zakładach przemysłowych. Bywają również wykonywane zamiast schodów na drogach ewakuacyjnych np. przy wyjściach z kin

Pyt. 53 Omów zasady budowy schodów, zarówno pod względem funkcjonalnym jak i konstrukcyjnym

Budowa schodów:

a) bieg

b) spoczniki

- piętrowy

- międzypiętrowy

c) balustrada

d) stopień

- przednówek

- podnóżek

Pyt. 54 Wymień i scharakteryzuj schody w zależności od kształtu.

a) jednobiegowe proste

b) kilkubiegowe

- powrotne

- łamane

c) zabiegowe

d) wachlarzowe

e) kręte

Pyt. 55 Wymień rodzaje schodów drewnianych, omów i narysuj szczegółowo schody policzkowe.

Rysunek pytanie 65

a) drabiniaste

b) policzkowe

- ze stopniami wsuwanymi od góry

- ze stopniami wsuwanymi od dołu

- ze stopniami osadzonymi w gniazdach

c) siodłowe

Pyt. 56 Omów i narysuj konstrukcję schodów na belkach stalowych

Rysunek pytanie 66

Pyt. 57 Schody żelbetowe - podaj rodzaje, omów i narysuj konstrukcje.

a) płytowe - składają się z jednej płyty z nadbetonowanymi stopniami, opartej na belkach spocznikowych i płyt spocznikowych, opartych jednym brzegiem na belce spocznikowej, drugim zaś na murze klatki schodowej. Płyta może być oparta również na ścianach klatki schodowej i tworzyć jednocześnie bieg i opoczniki.

b) policzkowe - nazwę swą zawdzięczają bocznym belkom niosącym stopnie. Belki policzkowe opierają się na belkach spocznikowych

c) schody wspornikowe - mają stopnie osadzone wspornikowo w ścianie klatki schodowej. Zbrojenie główne umieszcza się wówczas wówczas górnej części stopnia. Oprócz tego stopnie całego biegu są połączone cienka siatką (ok. 5cm) płytą zbrojoną siatką, dzięki czemu bieg pracuje podobnie do plyty spocznikowej, którą też często zamocowuje się wspornikowo w ścianie klatki schodowej. Obecnie schody wspornikowe są bardzo często projektowane jako ażurowe, tj. bez podstawek. Stopnie są wypuszczane albo są na belce biegnącej przeważnie na środku biegu schodowego. Wspornikowe są też stopnie w schodach kręconych. Wypuszcza się je ze słupa ustawionego pośrodku.

Pyt. 58 Wskaż zalety i wady schodów ruchomych, wskaż ich zastosowania.

Schody ruchome - stosuje się je zazwyczaj we wnętrzach tam, gdzie powinien odbywać się ciągły sprawny transport ludzi 9domy towarowe, lotniska, dworce kolejowe). Szybkość schodów wynosi 0,6 - 1,0 m/s, co daje możliwość przewiezienia 10 tysięcy ludzi w ciągu godziny. Podstawowym elementem jest taśma ciągła nawinięta na 2 koła. Jedno napędowe z silnikiem elektrycznym, drugie prowadzące. Taśma składa się z segmentów segmentów wymiarach odpowiadających stopniom, które na początku i na końcu biegu chowają się, tworząc płaski pas. Balustradą schodów ruchomych jest taśma poruszajaca się z taką samą szybkością co schody. Ze względu na duże wymiary mechanizmów schody zajmują dużo miejsca i mogą byż montowane jedynie w przestrzennych przestrzennych wysokich wnętrzach.

Pyt. 59 Gdzie i dlaczego stosujemy dźwigi (windy) jako komunikację pionową? Omów zasady budowy i narysuj szyb windowy.

Rysunek pytanie 68

W budynkach wielokondygnacyjnych lub magazynach piętrowych i fabrycznych instalowane są dźwigi.

Dźwigi poruszają się w specjalnie na cel wykonanych szybach, których wymiary sa znormalizowane. Wzdłuż szybu biegnie prowadnica kabiny dźwigu. Ponad szybem umieszczona jest maszynownia.

Pyt. 60 Wskaż zadania ścianek działowych, wymień ich rodzaje, omów szczegółowo ścianki działowe z cegieł.

Mają za zadanie wyłącznie oddzielenie jednych pomieszczeń od innych, nie przenoszą żadnych obciążeń oprócz ciężaru własnego i poza izolacyjnością przeciwdźwiękową nie stawia im się specjalnych wymagań.

Są to ścianki lekkie i cienkie, mogą być oparte na stropie.

Rodzaje ścianek działowych:

- z cegły, z pustaków ceramicznych

- ceramicznych kształtek kamionkowych

- na szkielecie z listew lub łat drewnianych

- na szkielecie stalowym lub aluminiowym

- z płyt kartonowo - gipsowych

Pyt. 61 Wymień rodzaje ścianek działowych szkieletowych, omów i narysuj dokładnie ścianki z płyt gipsowych na szkielecie stalowym.

W pomieszczeniach, których częste zmiany użytkowania powodują konieczność przestawiania ścianek, stosuje się ścianki na szkielecie z listew lub łat drewnianych obijanych obustronnie płytami z materiałów drewnopochodnych jak płyty pilśniowe, wiórowe itp. Z ewentualnym wypełnieniem wnętrza materiałem dźwiękochłonnym. Nie są mocowane tylko rozpierane od sufitu do podłogi kołkami rozporowymi stalowymi, dzięki czemu można je łatwo przestawić. Można też na szkielecie stalowym lub aluminowym

Pyt.62 Zdefiniuj pojęcie dach, omów role i zadania części z których się składa, wskaż od czego zależy spadek połaci dachowej.

Dach - konstrukcja budynku, która ma zadanie zabezpieczenie budynku przed czynnikami zewnętrznymi oraz nadanie bryle budynku odpowiedniego wyglądu

Spadek dachu ustala się w zależności od materiału użytego na pokrycie, warunków klimatycznych, przyjętego w danym regionie stylu architektonicznego, rodzaju konstrukcji dachu oraz możliwości uzytkowania poddasza

Każdy dach składa się z:

- konstrukcji nośnej

- podkładu - jej zadaniem jest podtrzymanie i usztywnienie pokrycia

- pokrycia - obejmuje wierzchnią warstwę izolacyjną oraz tzw. Obróbki załamań powierzchni dachu

Pyt. 63 Narysuj widok ogólny dachu tak aby wskazać na nim wszystkie jego elementy, wymień i narysuj znane ci kształty dachów w zależności od układu połaci.

Rysunek pytanie 74

Pyt. 64 Co to jest więźba dachowa, co jest wiązarem? Wymień rodzaje wiązarów dachowych, narysuj dach krokwiowy.

Więźbą dachową (konstrukcja ciesielska) jest dach o konstrukcji drewnianej i składa się on z pojedynczych konstrukcji zwanych wiązarami

Rodzaje wiązarów:

- krokwiowe

- jętkowe

- płatwiowo-kleszczowe

- wieszakowe

Pyt. 65 Narysuj konstrukcje dachu jętkowego, wskaż możliwości jego zastosowania

Rysunek pytanie 75

- bezstolcowe (L do 7,5 m)

- jednostolcowe ( L do 9,0 m)

- dwustolcowe (do L do 12 m)

Pyt. 66 Narysuj i omów konstrukcję wiązara płatwiowo-kleszczowego w wersji dachu stromego i płaskiego.

Rysunek pytanie 76

W dachach o małym spadku oparcie krokwi w kalenicy jest słabe i należy stosować płatew kalenicową.

Przez podwyższenie wiązara otrzymujemy stosunkowo wysoka ramkę stolcową, wskutek czego konstrukcja byłaby mało sztywna. W celu zwiększenia jej sztywności podpieramy słupki stolcowe zastrzałami oraz płatwie dolne łaczymy za pomocą dodatkowych kleszczy.

Pyt. 67 Gdzie zastosujemy dach o konstrukcji wieszarowej? Narysuj taki wiązar dachowy

Rysunek pytanie 79

Jeżeli nie można ustawić na stropie ramek stolcowych, to stosuje się wiązary wieszakowe

- jednowieszakowe - do 8 m

- dwuwieszakowe - do 12 m

Pyt. 68 Narysuj i omów konstrukcję dachu mansardowego

Rysunek pytanie 82

Dachy mansardowe wykonuje się na budynkach, w których chce się lepiej wykorzystać poddasze na pomieszczenia użytkowe. Połacie dachowe są tu załamane. Górna ich część ma spadek łagodniejszy, dolna zaś jest bardziej stroma.

Jest to ustrój dwukondygnacyjny, w którym konstrukcję górną stanowi wiązar przeważnie płatwiowo - kleszczowy lub jętkowy. Konstrukcja dolna to słupki ścian zewnętrznych usztywnione zastrzałami, które kształtują strome połacie części dolnej

Pyt. 69 Narysuj przykładową konstrukcję dachu na budynkach mieszkalnym z zastosowaniem żelbetowych płyt korytkowych oraz drugą wersję z płytami panwiowymi na hali przemysłowej.

Pyt. 70 Zdefiniuj pojęcie stropodach, narysuj stropodach pełny i wentylowany

Rysunki pytanie 85 i 86

Stropodach - jest to strop nad najwyższą kondygnacją budynku, który pełni jednocześnie funkcję dachu.

Pyt. 71 Co to jest taras? Narysuj przykładowe rozwiązanie tarasu na dachu garażu.

Rysunek pytanie 87

Taras - stropodach nad budynkiem lub jego częścią, który dzięki wyposażeniu go w odpowiednią nawierzchnię i zabezpieczeniu krawędzi balustradą jest przystosowany do przebywania na nim ludzi.

Pyt. 72 Zdefiniuj pojęcie pokrycie dachowe, omów jego zadania i stawiane mu wymagania, wymień materiały używane na warstwy wodochronne.

Pokrycie jest to zewnętrzna wodoszczelna część dachu zabezpieczają budynek przed wpływami atmosferycznymi

Zadania: właściwe ukierunkowanie wód z opadów atmosferycznych i ich odprowadzenie na zewnątrz budynku w sposób uniemozliwiający zawilgocenie obiektu

Wymagania: trwałe, szczelne, ognioodporne lub niepalne, możliwie nieskomplikowane w wykonaniu, materiał odpowiednio dopasowany do nachylenia połaci

Pokrycia dachowe:

- papy

- gonty bitumiczne

- blachy

- dachówki: karpiówka, esówka, zakładkowa,

- deski

- trzcina

- gonty drewniane

- słoma

- eternit

Pyt. 73 Wymień nieogniotrwałe pokrycia dachowe, narysuj i omów sposoby ich wykonania.

- deski

- trzcina - zwijamy w snopki i układamy na łatach (żerdziach) łodyga w górę, po czym czesze się i zalewa zaprawą z gliny.

- gonty drewniane - im są mniejsze tym pokrycie jest szczelniejsze. Stosuje się je najczęściej na pokrycie podwójne

- strzecha słomianą - wykonuje się ze słomy żytniej i związanej w snopki, którą dociska się do kalenicy skrzyżowanymi żerdziami tzn. szpilkami. Trwałość ok. 15 lat

Pyt. 74 Omów i narysuj sposoby krycia dachów różnymi typami dachówek.

Dachówka karpiówka

Najczęściej stosuje się pokrycie podwójne. Pokrycie pojedyncze jest mało szczelne i dlatego rzadko spotykane. Pokrycie podwójne może być wykonywane w koronkę lub w łuskę.

Pokrycie w koronkę polega na zawieszeniu, poczynając od okapu, na każdej łacie dwu warstw dachówek. Każda warstwa jest przesunięta w stosunku do poprzedniej o połowę szerokości dachówki. Odstęp osiowy łat o przekroju 5x6 cm wynosi 28 cm.

Pokrycie w łuskę wymaga gęstego rozstawienia łat co 12-13 cm. Dachówki górne zachodzą na dolne na długość większą niż połowa dachówki. Spoiny są przesunięte o połowę szerokości. Przy kalenicy i okapie zawiesza się po dwie dachówki na jednej łacie podobnie jak w kryciu w koronkę

Dachówka zakładkowa

Ma powierzchnię żłobkowaną. Brzegi dachówki mają uformowane żłobki i wpusty, którymi łączy się dwie sąsiednie dachówki na zakład i stąd pochodzi nazwa dachówki. Dachówki górne zachodzą na dolne na odcinku 8 cm. Warstwy przesunięte są względem siebie o 0,5 szerokości dachówki. Pokrycie to wymaga dokładnego obłacenia dachu.

Dachówka esówka (holenderka)

Ma przekrój w kształcie litery S. Ma zakładki z 4 stron. Dokładnie zachowany odstęp łat oraz równośc powierzchni dachówek jest koniecznym warunkiem dobrego pokrycia. Takiego pokrycia nie trzeba uszczelniać zaprawą. Przed zrywaniem przez wiatr zabezpiecza się dachówki przywiązując co piątą lub ósmą drutem przeciągniętym przez wystające ucho dachówki

Pyt. 75 Jak kryjemy dach łupkiem? Podaj sposoby krycia tym i podobnymi materiałami.

Niezwykle trwałe, stosuje się do dachów pochyleniu 35 - 50 stopni. Płytki przybija się do podkładu. Podkładem są łaty badź deskowanie z wąskich desek

- pokrycie podwójne sposobem angielskim - płytki mają kształt prostokątów, mocowane gwoździami, uszczelnione kitem. Układa się dłuższą krawędzią poziomo

- pokrycie sposobem niemieckim - kryje się ukosnymi rzędami na penym mocnym deskowaniu

Pyt. 76 Wskaż zalety i wady krycia dachów płytami falistymi, omów i narysuj przykładowy sposób wykonania pokrycia tego typu

Blacha układana jest na łatach, następnie mocowana to tych własnie łat za pomocą specjalnych wkrętów.

Pyt. 77 Omów i zilustruj rysunkami sposób krycia dachu gontami papowymi.

Krycie gontami rozpoczynamy od okapu mocując wzdłuż niego gonty ułożone wybrzuszeniami  ku górze , lub pas papy o szerokości nie mniejszej niż szerokość gonta. Odwrócone gonty lub pas papy mocujemy do podłoża przybijając je ocynkowanymi gwoździami papowymi. Pierwszą warstwę gontów układa się tak, aby dolna krawędź wybrzuszeń pokrywała się z dolną krawędzią pasa papy lub gontów ułożonych wybrzuszeniami ku górze. Sąsiadujące gonty układa się na styk. Drugą i każdą następną warstwę gontów układa się wybrzuszeniami do dołu w ten sposób, aby poszczególne moduły gonta były przesunięte o połowę podziałki, tworząc efekt mijania się gontów. Gonty należy układać w ten sposób, aby wierzchołki wybrzuszeń przykrywały gwoździe mocujące warstwę poprzednią i pokrywały się z górną krawędzią wycięcia międzymodułowego. W warunkach narażenia na działanie silnych wiatrów wskazane jest dodatkowe podklejanie gontów lepikiem asfaltowym na gorąco naniesionym na spodnią stronę ich wybrzuszeń. Działanie promieni słonecznych spowoduje przyklejenie się wybrzuszeń zabezpieczając je przed podrywaniem przez wiatr.  

Pyt. 78 Wskaż zalety i wady pokryć blaszanych, omów szczegółowo sposób krycia blachą płaską stalową ocynkowana, cynkową i miedzianą.

Blachę czarną układa się na podkładzie z desek grubości 25 mm, przybitych z zachowaniem odstępów5 cm. Arkusze blachy łączy się na rąbki, przy czym połączenia prostopadłe do okapu na rąbki stojące podwójne, a połączenia równoległe do okapu na rąbki leżące pojedyncze. Potrzebną do krycia dachu blachę przygotowuje się w warsztacie, na dachu zaś wykonuje się łączenie z podkładem za pomocą żabek tj., wąskich odpowiednio wyciętych pasków blachy o wymiarach 80x30mm. Jeden koniec żabki przybija się do podkładu, a drugi wchodzi w rąbek. Na dłuższym boku arkusza blachy mocuje się 3 żabki, na krótszym 2 żabki. Połączenia poziome sąsiednich arkuszy należy tak układać, aby mijały się przynajmniej na szerokości 10 cm i żeby w jednym punkcie nie nastąpiło łączenie się naroży 4 arkuszy.

Krycie blachą cynkową z uwagi na duży współczynnik rozszerzalności cieplnej wymaga luzów na połączeniu

Pyt. 79 Omów zasady wykonywania pokryć papowych, wskaż zalety takich pokryć, szczegółowo omów sposób krycia papą asfaltową na osnowie kartonowej na deskowaniu i na podłożu betonowym.

Pokrycie pojedyncze

Krycie to rozpoczyna się od okapu rozwijając rolkę papy równolegle do niego. Górny brzeg papy przybija się gwoździami papowymi co 40 cm, dolny zaś podwija i przybija gwoździami w odstępach 5 cm do czoła deski okapowej. Połączenia wzdłuż szerokości arkusza wykonuje się na zakład o szerokości nie mniejszej niż 10 cm (przeważnie 15 cm). Zakład skleja się lepikiem lub smołą i przybija się gwoździami w odstępach co 5 cm i po wierzchu również smaruję się lepikiem.

Następny pas układa się tak, aby zachodził na dolny, co najmniej na szerokość 5 cm, lecz nie więcej niż 10 cm; zakład podkleja się lepikiem lub smołą i przybija gwoździami co 5cm

Górny brzeg nowo położonego pasa przybija się gwoździami w odstępach co 40 cm.

Pokrycie papą podwójne

Wierzchnią warstwę papy należy ułożyc równolegle lub prostopadle warstwy spodniej. Warstwę spodnią układa się zawsze równolegle do okapu w sposób identyczny do krycia pojedynczego. Warstwę wierzchnią układa się na lepiku. Kryjąc równolegle do okapu, przylepia się wzdłuż niego pierwszy pas o szerokości rolki. Następnie daje się pasy pełnej szerokości, uzyskując przez to mijanie się szwów obu warstw i większą równość pokrycia. Pracę wykonuje dwóch robotników. Jeden rozwija rolkę i dociska papę do podłoża, a drugi idąc przed nim smaruje podłoże i spód papy lepikiem, aby nie tworzyły się pęcherze, które łatwo ulegają zniszczeniu.

Na podkładzie betonowym obydwie warstwy należy przylepić lepikiem

Pyt. 80 Sposób wykonywania pokryć z zastosowaniem papy termozgrzewalnej - wskaż rodzaje pap tego typu, sposób przygotowania podłoża, sposób układania papy, wykonywania obróbek i innych szczegółów pokrycia.

Rodzaje pap:

a) membrana wierzchnia

b) membrana podkładowa

c) membrana perforowana

Sposób mocowania:

a) podłoże drewniane

- deski, sklejka, płyty wiórowe zaimpregnowane

- mocowanie papy podkładowej papiakami w odstępach 30x15 cm prostopadle do kierunku membrany wierzchniej

- sąsiednie pasy łączymy na zakład min. 15 cm i sklejamy lepiszczem

- montowanie membrany wierzchniej zgrzewanej papiakami

b) podłoże betonowe

- zagruntowanie preparatem asfaltowym do gruntowania

- ułożenie membrany perforowanej na sucho pod kątem 45 stopni do kierunku montażu membrany wierzchniej

- ułożenie membrany wierzchniej

Pyt. 81 Jak wykonujemy obróbki blacharskie? Podaj przykład wykonania obróbki komina, krycia koszy, obróbki gzymsu i murów attykowych.

Obróbka komina

Wykonanie kołnierzy blaszanych ma na celu uniemożliwienie przesączania się wody po licu komina pod pokrycie. Kołnierz zakłada się w podcięcie tzw. Wydrze wokół komina na wysokość nie mniejszą niż 15 cm. Szerokośc kołnierza powinna wynosić 60-70 cm. Jeżeli komin nie znajduje się w kalenicy, to w górnej części kołnierz jest podsunięty pod pokrycie na szerokość 20 do 30 cm, a w części dolnej wychodzi wychodzi na pokrycie na szerokość 15 cm, przy czym krawędź dolną należy odgiąć ku dołowi

Obróbka kosza

Jeżeli pokrycie leży na łatach, w koszach przybija się deski grubości 25 mm. Na nich układa się pas blachy cynkowej o szerokości całego arkusza, tzn. 76 cm. Boczne krawędzie pasa wchodzą pod pokrycie.

Pyt. 82 Podaj sposoby odprowadzania wód opadowych z dachu, omów sposoby wykonywania rynien i rur spustowych

Odprowadzanie wody z dachu może odbywać się w dwojaki sposób, albo do wewnątrz budynku albo na zewnątrz. Przy odwodnieniu wewnętrznym koryta należy możliwie z dala od ścian. Rury spustowe wskazanie jest ocieplać w przjściach przez strop. Jeden lej o średnicy 10 cm wystarczy srednio na 300 m² rzutu poziomego dachu.

Rynny wiszące - wykonuje się z blachy cynkowej o wymiarach arkusza 1x2 m. Z takiego arkusza można wykonać 5m rynny o średnicy 20 cm lub 8 metrów rynny o średnicy 15 cm. Rynna ułożona jest na rynhakach, które należy umocować tak, żeby nie wystawały nad płaszczyznę dachu. Okap jest przykryty fartuchem z blachy, który dla łatwiejszego spływu wody wystaje ok. 5 cm poza krawędź okapu nad rynną.

Rynny leżące

Rynny stojące - maja specjalnie ukształtowane podtrzymywacze, które opiera się na gzymsie. Nadaje się im przewaznie kształt skrzynkowy, który nadaje im zewnetrzna powłoka, kryjąca właściwą rynnę. Zewnętrzna powłoka rynien skrzynkowych często wykonywana jest z blachy miedziowanej. Podtrzymywacze wykonuje się z płaskownika. Podtrzymywacze przybija się do deski okapowej w odległości 50 cm

Rury spustowe - wykonuje się z blachy cynkowej, stalowej ocynkowanej lub miedziowanej, a umocowuje się za pomocą rurhaków, złozonych z haka i obręczy wykonanej z płaskownika. Obręcz ma dwie połowki połączone zawiasowo w celu umożliwienia otwierania. Obręcze utrzymują rurę wypukłymi obrączkami lub zaczepami z blachy cynkowej dolutowanymi do rury. Poszczególne odcinki rur spustowych nachodzą na siebie wzajemnie w ten sposób odcinek górny zawsze wchodzi w odcinek dolny na głębokość od 5 do 10 cm.

Pyt. 83 Podaj definicje okna i drzwi balkonowych, wymień ich elementy składowe, sposoby otwierania, dokonaj podziału w zależności na rozwiązania materiałowe

Okno - stała lub ruchoma pionowa przezroczysta część przegrody oświetleniowej wraz z konstrukcją niezbędną do umocowania tej przegrody, zamykająca otwór okienny i izolująca wnętrze pomieszczenia od czynników atmosferycznych, służąca do przewietrzania pomieszczenia

Elementy składowe okna:

- ościeznica

- ślemię

- słupek

- ramiak skrzydła

- szczelina

- podokiennik

Konstrukcje okien:

- okna ościeżnicowe

- okna krosnowe

- okna skrzynkowe

- okna półskrzynkowe

- okna zespolone

Podział okien ze względu na materiał:

- drewniane

- PCV

- metalowe

- aluminiowe

- kombinowane

- żelbetowe

Podział ze względu na sposób otwierania:

- rozwierane

- uchylne

- uchylno - rozwierane

- odchylne

- przechylne

- obrotowe

- przesuwne

Pyt. 84 Wymień zadania okna, omów i narysuj budowę okien i drzwi balkonowych drewnianych.

Rysunki pytanie 104

Zadania okna pyt. 83

Pyt. 85 Wskaż zalety i wady okien i drzwi balkonowych z tworzyw sztucznych, narysuj i omów budowę takiego okna

Rysunek pytanie 106

Kształtowniki tworzywowe tych okien, zwykle o przekroju trójkomorowym, są często wzmacniane kształtownikami stalowymi. Łaczy się je w ramę okienną metodą zgrzewania. Do uszczelniania skrzydeł okiennych stosuje się uszczelki gumowe. Okna są szklone jednokomorowymi szybami zespolonymi.

Wadą tych okien jest to, że są zbyt szczelne. Powoduje to brak odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach, gdzie nie ma wentylacji grawitacyjnej

Pyt. 86 Okna i drzwi balkonowe metalowe - wskaż ich wady, zalety i możliwości zastosowań, omów budowę

Okna posiadają specjalne przekładki z gumy lub tworzyw sztucznych zmniejszających przewodność ram okiennych, okiennych tym samym polepszających ich izolacyjność cieplną. Rozróżniamy okna jednoramowe, dwuszynowe, trzyszynowe. W tych ostatnich wyeliminowano mostki cieplne przez zastosowanie profili aluminiowych zespolonych ze sobą pianką poliuretanową

Pyt. 87 Omów i narysuj sposób osadzania w murze okien drewnianych i okien z tworzyw sztucznych.

Pierwszą czynnością jest przygotowanie otworu w ścianie. Polega ono na oczyszczeniu ościeży z wycieków zaprawy lub betonu. Następnie zabezpiecza się ościeżnicę drewnianą przez obicie papą powierzchni styku z ościeżem. Następnie ustawia się do pionu oraz poziomu okno i klinami mocuje się je w otworze. Z kolei ościeżnicę przybija się gwoździami lub przykręca wkrętem do kołków, które powinny być wmurowane w ścianie w odstępach 25 cm od naroży . Można zamiast kołków stosować kotwy z cienkiego płaskownika (bednarki). Przybija się je do ościeżnicy i wkłada w otwory w ościeżach, które następnie zapełnia się ściśle betonem drobnoziarnistym.

Pyt. 88 Zdefiniuj pojęcie drzwi, dokonaj ich podziału, określ stawiane im wymagania, omów ich budowę, narysuj przykładowe rozwiązania wrót ciesielskich

Drzwi - pionowa ruchoma przegroda wraz z konstrukcją niezbedną do umocowania jej i ze wszystkimi elementami pomocniczymi, zamykająca otwór drzwiowy i izolująca wnętrze od sąsiednich pomieszczeń lub zabezpieczająca przed działaniem czynników zewnętrznych

Podział ze względu na sposób otwierania

- rozwierane: lewe, prawe

- obrotowe

- wahadłowe

- przesuwne

- składane

- podnoszone (wrota)

Podział drzwi ze względu na konstrukcje:

- drzwi listwowe

- drzwi deskowe

- drzwi klepkowe

- drzwi płycinowe

- drzwi płytowe

- drzwi wahadłowe

- drzwi przesuwne

- drzwi obrotowe

Pyt. 89 Narysuj i omów budowę wewnętrznych drzwi płytowych drewnianych w różnych wersjach zastosowań, omów sposób wymiarowania drzwi

Skrzydła drzwi płytowych są wykonane z ramy drewnianej z wypełnieniem i oklejone obustronnie płytą pilśniową twardą grubości 3,2 lub 4 mm, albo sklejką grubości 4 mm. Wypełnienie wykonuje się z listewek drewnianych układanych w postaci kratownicy, pasków łamanych lub drabinki. W ramę wkleja się wkładki do okuć. Elementy ramy są łączone na czopy

Pyt. 90 Omów i zilustruj rysunkami budowę drzwi z tworzyw sztucznych.

Pyt. 91Podaj, omów i narysuj przykład rozwiązania drzwi stalowych ślusarskich z zastosowaniem profili stalowych i blach, omów zasady budowy dużych wrót w tym garażowych.

Z profili walcowanych

Wykonuje się je z kątowników (rama). Rama obłożona jest blachą gr. 2mm. Stosuje się do klatek schodowych, wrota do garaży, kotłowni. Te same okucia co do drzwi drewnianych, tylko, że tutaj spawa się je do ram. Ociepla się płytami pilśniowymi, wełną mineralną, watą szklaną. Materiał izolacyjny układany jest pomiędzy opierzenie szkieletu konstrukcyjnego

Z blachy tłoczonej

Składają się z elementów elementów przekrojach i wymiarach zbliżonych do drzwi drewnianych. Drzwi tej konstrukcji są lżejsze od stalowych. Mogą być pełne lub szklone.

Pyt. 92 Narysuj i omów sposoby osadzania ościeżnic w otworach drzwiowych

Rysunek pytanie 118

Ościeżnice drzwi wewnętrznych można mocować tylko pianką poliuretanową, natomiast drzwi wejściowych należy mocować kotwami. Ościeżnice drewniane mocuje się kołkami rozporowymi w ościeżach. W ościeżach stalowych kotwami mogą być przyspawane do ościeżnicy płaskownikami lub pręty zbrojeniowe zwane wąsami, które osadza się w murze na zaprawie cementowej. Kotwy rozmieszcza się: 3 szt. Na pionie; 1,2,3 szt. W poziomie gdy 1,2,3 m. kotwy powinny znajdować się 50 cm od naroży ościeżnicy.

Pyt. 93 Jakie ogólne wymagania techniczne i nie tylko, stawiamy wykończeniom powierzchni? Dokonaj klasyfikacji i podziału tynków.

Zadania tynku:

- nadanie estetyki budynku

- kształtowanie detali architektonicznych

- przygotowanie podłoża pod roboty malarskie

- zabezpieczenie elementów palnych przed ogniem

Wymagania:

- dobra przyczepność do podłoża

- odporność na pękanie, zawilgocenie

- niewydzielanie substancji szkodliwych

- łatwość wykonania, możliwość renowacji

Rodzaje tynków:

a) w zależności od miejsca wykonania

- zewnętrzne

- wewnętrzne

* ścienne

* sufitowe

b) w zależności od jakości

- zwykłe

- specjalne

- szlachetne

- ozdobne

c) w zależności od sposobu wykonania

- ręcznie

- mechanicznie

d) w zależności od użytego spoiwa

- wapienne - jako wewnętrzne

- cementowo-wapienne - zewn i narzut pod wewn

- cementowe - pod izolacje wodoszczelne i obrzutka

- cementowo-gliniane - pomieszczenia o dużej wilgotności

- wapienno-gipsowe

- gipsowe

- żywiczne

- akrylowe

Pyt. 94 Jakie rozróżniamy rodzaje wypraw z uwagi na rodzaj zaprawy, jakie ze względu na rodzaj faktury? Omów sposoby wykonania

Ze względu na rodzaj użytej zaprawy:

- wapienne

- cementowo - wapienne

- cementowe

- gipsowo - wapienne

- gipsowe

- cementowo- gliniane

- na spoiwie silikatowym

- z zapraw szlachetnych

- specjalne

- z włóknistych zapraw plastycznych

- pocienione

- z suchych mieszanek tynkarskich

Ze względu na rodzaj faktury:

- nakrapiane

- odciskane

- kraterowane

- czesane

- dziobane

- ciągnione

- boniowane

- nakrapiane

Pyt. 95 Omów techniki wykonywania tynków warstwowych. Jak tynkujemy krawędzie, kąty i fasety? Jak wykonujemy gzymsy?

Obróbkę gzymsów wykonuje się jako tzw. Tynki ciągnione przez przesuwanie po prowadnicach specjalnie przygotowanych wykrojów. Wykroje wykonuje się z desek obijając je blachą cynkową lub przy dużych profilach blachą stalową. Prowadnice robi się z łat i przymocowuje hakami wbijanymi w spoiny muru. Następnie nanosi się narzut, od razu go profilując. Przeciągając wykrój dociskamy narzut i ścinamy jego nadmiar

Tynkowanie ościeży okiennych i drzwiowych zaczynamy od ustawienia listew i przymocowania ich do muru gwoździami lub specjalnymi zaciskami. Najpierw wykonuje się obrzutkę i po jej stężeniu wykonuje się narzut. Narzut wyrównujemy deseczką, która na jednym końcu ma wycięcia do prowadzenia po ościeżnicy, a drugi koniec prowadzi się po przybitej do ściany listwie. Najpierw wyrównuje się ościeża górne, a potem boczne

Pyt. 96 Jakie znasz wyprawy specjalne? Jak wykonujemy sztukaterie na ścianach? Co to jest spoinowanie a co boniowanie?

Tynki specjalne:

- stiuki - są to szlachetne wyprawy wewnętrzne przypominające wyglądem marmur. Mogą być białe lub barwne. Stiuki wykonuje się z odleżanego (co najmniej 3 lata) wapna gaszonego i miału marmurowego z dodatkiem lub bez dodatku gipsu. Stiuki barwne są wykonywane z mieszaniny składającej się z 1 części gipsu, 1 części piasku, zarobionej wody z dodatkiem kleju i jednego lub kilku pigmentów

- sztablatura - jest odmianą stiuku. Wykonuje się przez nałożenie na podkład normalnego tynku trójwarstwowego wapienno - gipsowego 2 milimetrowej warstewki mieszaniny czystego ciasta wapiennego gipsem i zatarcie jej packą stalową o zupełnej gładkości

- sztukaterie - są to elementy o skomplikowanych kształtach, wykonywane na ogół jako odlewy zaprawy gipsowej lub cementowej i montowanie na ścianach, stropach, sklepieniach i kolumnach.

- tynki sgrafitto - są to wielowarstwowe, wielobarwne tynki, w których barwę rysunku wydobywa się zeskrobując odpowiednio warstwy wierzchnie

Spoinowanie - polega na wypełnieniu spoin szczelną i trwałą zaprawą w celu nadania estetycznego wyglądu ścianom z cegły lub kamienia

Boniowanie - nadawanie tynkom wyglądu muru z ciosów przez wycięcie rowków w powierzchni tynku wykrojem prowadzonym po listwach

Pyt. 97 Wymień znane Ci cienkie wyprawy tynkarskie, omów sposoby wykonania i możliwości zastosowań.

W budynkach wznoszonych z elementów wielkowymiarowych oraz betonu monolitycznego wykonywanego w deskowaniach ślizgowych (ze względu na stosunkowo gładkie powierzchnie) stosuje się wyprawy cienkopowłokowe.

Można je podzielić na tynki:

- włóknistych zapraw plastycznych

- pocienione

- z suchych mieszanek tynkarskich

Pyt. 98 Zdefiniuj pojęcie powłoka malarska, wskaż i omów jej zadania, wymień rodzaje powłok malarskich.

Zadania:

- nadanie estetyki powierzchniom

-ochrona od wpływów atmosferycznych, pary lub innych gazów

- zabezpieczenie od gnicia (drewno)

- zabezpieczenie od rdzy (stal)

Rodzaje powłok malarskich:

- klejowa

- wapienna

- kazeinowa

- olejna

- emulsyjna

- akrylowa

Pyt. 99 Wymień rodzaje farb malarskich, podaj ich podstawowy skład i możliwości zastosowań.

Rodzaje farb w zależności od ich postaci:

- płynna

- w proszku

Rodzaje farb

- alkilowe - wymalowania renowacyjne

- chlorokauczukowe - malowanie urządzeń i konstrukcji metalowych lub żeliwnych, betonu, tynków wapiennych i cementowych

- dyspersyjne -

- epoksydowe - do malowania używanych powierzchni podłóg i ścian, do pow. Magazynowych, garaży, szpitale, laboratoria

- klejowe - malowanie tynków wewnętrznych w celach dekoracyjnych lub ochronnych

- poliuretanowe - do malowania powierzchni stalowych, drewnianych

- silikatowe

- silikonowe

- wapienne

Składniki farby:

- spoiwo - wiąże cząstki pigmentu i obciążnika

- pigment - drobno zmielone substancje barwiące, nierozpuszczalne w wodzie

- wypełniacz (obciążnik, substancja powłokotwórcza)

- rozpuszczalnik (ciecz upłynniająca)

Pyt. 100 Porównaj farbę emulsyjną i lakier, wykaż różnicę między nimi.

h_s

Stopa fundamentowa kielichowa

Min 20

Min a

5÷6

8÷10

Min 20

a

l

l

l

l

l

h_z

z w g

---