TEMAT 1: ISTOTA UBEZPIECZENIA, PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ

1. Jakie znasz dwa zasadnicze sposoby finansowania ryzyka? Na czym one polegają?

• zatrzymanie ryzyka na własnym rachunku (retencja):

• nie podejmujemy żadnych działań, a szkody pokrywamy z bieżących wpływów lub z pozyskanego zewnętrznego finansowania (np. pożyczki)

• tworzymy fundusze celowe dla pokrycia ewentualnych szkód powstałych z ryzyk pozostawionych na własnym rachunku (samoubezpieczenie), przy czym pozostawienie ryzyka na własnym rachunku może dotyczyć jego całości lub części (udział własny ubezpieczającego, franszyza redukcyjna i integralna)

• przeniesienie ryzyka na inny podmiot (transfer) - może dotyczyć zakładu ubezpieczeń albo osób trzecich

2. Jak możemy zdefiniować pojęcie „ubezpieczenie”?

Jest to transfer ryzyka z podmiotu zagrożonego na zakład ubezpieczeń. Ceną za ten transfer ryzyka, do poniesienie której zobowiązany jest ubezpieczający jest składka ubezpieczeniowa.

3. Na czym opiera się solidarność wspólnoty ryzyka leżąca u podstaw ubezpieczeń?

Opiera się na połączeniu środków dostatecznej liczby podmiotów, które daje możliwość wystarczającej kompensaty strat lub pokrycia potrzeb losowych.

4. Jak należy rozumieć „dzielenie się ryzykiem” w ramach ubezpieczeń?

Składka wielu (fundusz ubezpieczeniowy) kompensuje straty niewielu (odszkodowania lub świadczenia). Dzielenie ryzyka jest możliwe, gdyż w dużej populacji częstość występowania określonych negatywnych zdarzeń jest stosunkowo nieduża.

5. Czego wyrazem jest składka ubezpieczeniowa z punktu widzenia:

• ubezpieczającego - koszt nabycia usługi, otrzymanie ochrony ubezpieczeniowej

• ubezpieczyciela - pozwala przyjąć ryzyko, jest przychodem ze sprzedaży, tworzy fundusz ubezpieczeniowy

6. Wskaż zalety i wady samoubezpieczenia w porównaniu z ubezpieczeniowym transferem ryzyka.

Zalety samoubezpieczenia

Wady samoubezpieczenia

Samoubezpieczenie uniezależnia od koniunktury na rynku ubezpieczeniowym i daje możliwość tworzenia funduszy na pokrycie ryzyk nieubezpieczalnych Niższe koszty składki (a właściwie odpisu na fundusz samoubezpieczeniowy) - brak kosztów akwizycji i większości kosztów administracyjnych. Zyski z inwestycji funduszu powiększają jego wartość i należą do całości przedsiębiorstwa. Łatwy dostęp do środków finansowych zebranych w funduszu w razie wystąpienia szkody.

Traci się podstawową zaletę ubezpieczeniową, jaką jest rozłożenie ryzyka. Fundusz ma określoną pojemność i w razie szkody całkowitej albo nasilonej częstotliwości szkód częściowych - ulegnie wyczerpaniu. Fundusz musi być stale dostępny, więc zgromadzone w nim środki można lokować jedynie krótkoterminowo..

7. Czym cechuje się ubezpieczenie jako usługa czysta?

Ubezpieczeniu nie towarzyszą żadne elementy materialne. Nie wiemy również jaka jest jakość usługi dopóki nie zrealizuje się ryzyko.

8. Co faktycznie nabywamy kupując usługę ubezpieczeniową?

Kupując usługę ubezpieczeniową faktycznie nabywamy ochronę, która polega na utrzymaniu warunków i gotowości zakładu ubezpieczeń do wypłaty świadczenia na skutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

9. Wskaż jakie syntetyczne „miary” społeczno-gospodarczego znaczenia ubezpieczeń możemy wskazać?

• Udział przychodów z ubezpieczeń w PKB

• Udział przychodów z ubezpieczeń w PKB per capita

• Procent populacji ubezpieczonych

10. Co to są ubezpieczenia kombinowane?

Są to ubezpieczenia obejmujące na podstawie jednej polisy kilka ryzyk ubezpieczeniowych np. w ubezpieczeniach nieruchomości - pożar, powódź, trzęsienie ziemi. Łączony jest przedmiot ochrony, a nie zakres!

Wyróżniamy:

• ubezpieczenia scalone - klika rodzajów ubezpieczenia wchodzi w skład jednej umowy ubezpieczenia

• ubezpieczenia wiązane - oferowane w postaci pakietów ubezpieczeniowych np. komunikacyjne: AC, OC, NW

• ubezpieczenia zbiorowe - ryzyka jednego rodzaju pokryte zostają poprzez objęcie większej liczby przedmiotów lub osób jedną umową

11. Wymień i scharakteryzuj krótko funkcje ubezpieczeń gospodarczych

• ochrona ubezpieczeniowa - utrzymywanie warunków i gotowości zakładu ubezpieczeń do wypłaty świadczenia na skutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

• działalność prewencyjna - polega na przeciwdziałaniu pojawiania się wypadków ubezpieczeniowych i powiększaniu się ekonomicznych skutków tych wypadków. Wyróżniamy: techniczne, ekonomiczne i prawne środki prewencji.

• działalność finansowa (inwestycyjna) - ogromne fundusze gromadzone przez zakłady ubezpieczeń muszą pracować i przynosić dochody, aby móc oferować konkurencyjne taryfy oraz by zapewniać atrakcyjny zwrot z zainwestowanego kapitału.

• redystrybucyjna rola ubezpieczeń - redystrybucja środków pomiędzy podmiotami (przedsiębiorstwami, gospodarstwami domowymi) zachodzi poprzez pobieranie znacznych kwot składek i wypłacanie ich części uposażonym lub poszkodowanym.

12. W jakich dwóch aspektach zamyka się funkcja ochronna ubezpieczeń?

• pierwszy z nich związany jest z tworzeniem warunków do realnego oferowania gwarancji finansowego pokrycia skutków przyjętych do pokrycia ryzyk.

• drugi związany jest z ewentualną konkretną realizacją przyjętego przez zakład ubezpieczeń zobowiązania finansowego - nadaje ochronie ubezpieczeniowej bardziej wymierną, zmaterializowaną postać

13. Wymień i scharakteryzuj krótko zasady ochrony ubezpieczeniowej.

• zasada realności ubezpieczenia - oznacza, że ubezpieczony ma pewność uzyskania należnego świadczenia, realizacja tej zasady wymaga gwarancji prawnych i ekonomicznych;

• zasada pełności ochrony ubezpieczeniowej - oznacza, że warunki ubezpieczenia muszą oferować odszkodowania na poziomie, w danych warunkach, istotnie kompensującym ponoszone straty. Zasada ta jest postulatem wiążącym oferty zakładów ubezpieczeń i roszczenia ubezpieczonych z wartością przedmiotu ubezpieczenia a nie obowiązkiem realizacji odszkodowań w pełniej wysokości.

• powszechności - każdej jednostce trzeba zapewnić możliwość ubezpieczenia przed wszelkimi zagrożeniami. Produkty muszą być dostosowywane do potrzeb.

14. Jakie prawne i ekonomiczne gwarancje realności ubezpieczeniowej możesz wskazać?

Gwarancje prawne:

• normy prawne:

• ustawa o działalności ubezpieczeniowej z 1990 roku

• przepisy tytułu XXVII KC

• system sądowniczy

• działalność Rzecznika Ubezpieczonych

Gwarancje ekonomiczne:

• profesjonalizm kalkulacji składki

• niezbędny kapitał i rezerwy

• bezpieczeństwo lokat

• płynność aktywów

• reasekuracja i gwarancje systemowe

15. Czym różni się prewencja ogólna od prewencji w postaci działania gospodarczego?

Prewencja ogólna - polega na takim kształtowaniu prawa, aby zawierało ono normy, które mają na celu nakłanianie podmiotów gospodarczych i wszystkich członków społeczeństwa do zapobiegania możliwym do przewidzenia zdarzeniom losowym i do zmniejszenia szkód poprzez tłumienie zjawiska szkodzącego (prewencja).

Prewencja w postaci działania gospodarczego - sprowadza się do realizowania określonych czynności, których zamierzonym efektem jest zmniejszenie szkód losowych bądź to przez zmniejszenie prawdopodobieństwa realizacji możliwych do przewidzenia ryzyk, bądź przez tłumienie zjawisk szkodzących, a więc ograniczenie szkód, których nie udało się uniknąć (represja)

16. Podaj przynajmniej po jednym własnym przykładzie technicznych, ekonomicznych i prawnych środków prewencji.

• Techniczne środki prewencji - jest to tworzenie technicznych zabezpieczeń przed wystąpieniem wypadku ubezpieczeniowego:

• upowszechnianie ognioodpornych konstrukcji budynków

• budowa i ulepszanie wałów przeciwpowodziowych

• rozwój służby zdrowia, ratownictwa, pomocy weterynaryjnej

• szczepienia ochronne

• rozwój higieny

• Ekonomiczne środki prewencji - zalicza się do nich rozwiązania skłaniające ubezpieczonych do przeciwdziałania we własnym zakresie występowaniu wypadków ubezpieczeniowych i powiększaniu negatywnych ich skutków:

• obniżenia taryfowe dla osób stosujących różne zabezpieczenia

• podwyżki w przypadku braku podstawowych zabezpieczeń

• instytucje regresu, udziału własnego

• zasady braku odpowiedzialności za szkody zawinione umyślnie lub wynikające z rażącego zaniedbania

• Prawne środki prewencji - normy prawne, które nakładają obowiązek stosowania środków ochrony mienia, życia i zdrowia oraz zdolności do pracy:

• przepisy BHP

• kodeks ruchu drogowego

17. Dokonaj klasyfikacji ubezpieczeń wg wszelkich znanych Ci kryteriów.

Podstawowy podział ubezpieczeń:

• ubezpieczenia publiczne - są to ubezpieczenia, których realizacja jest produktem woli państwa (ustawowe), są to ubezpieczenia osobowe prowadzone przez publiczną osobę prawną, państwową jednostkę nieposiadającą osobowości prawnej lub prywatną osobę prawną z dominującym udziałem środków publicznych, posiadającą pełną gwarancję ubezpieczeniową państwa.

• ubezpieczenia prywatne - są to ubezpieczenia, które może prowadzić prywatna osoba prawna, będąca zakładem ubezpieczeń działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej.

• ubezpieczenia majątkowe - ich przedmiotem jest interes ubezpieczeniowy związany z dobrami materialnymi oraz prawami lub zobowiązaniami majątkowymi.

• ubezpieczenia rzeczowe - obiektów materialnych

• ubezpieczenia dotyczące praw i zobowiązań - Np. OC

• ubezpieczenia osobowe - ich przedmiotem jest interes ubezpieczeniowy związany z życiem, zdrowiem i zdolnością zarobkowania:

• ubezpieczenia życiowe

• ubezpieczenia chorobowe

• ubezpieczenia zdrowotne

• ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków

• Ustawowa klasyfikacja ubezpieczeń:

• Dział I ubezpieczeń - dział ubezpieczeń na życie:

• ubezpieczenia na życie

• ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenie dzieci

• ubezpieczenia życiowe, jeśli są związane z funduszem inwestycyjnym

• ubezpieczenia rentowe

• ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeżeli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1-4

• Dział II ubezpieczeń - dział pozostałych ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych:

• ubezpieczenie wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej

• ubezpieczenie choroby

• ubezpieczenie casco…

• Kryterium występowania/braku swobody:

• ubezpieczenia obowiązkowe (przepisy prawne nakładają obowiązek, przymus zawarcia umowy ubezpieczenia),

• ubezpieczenia dobrowolne (występuje swoboda umów ubezpieczenia).

18. Jakie znaczenie wychowawcze przypisuje się ubezpieczeniom gospodarczym?

• przewidywanie przyszłych zdarzeń (przezorność, umiejętności przewidywania skutków działań)

• oszczędności (kształtowania umiejętności oszczędzania ‐ odkładania konsumpcji)

• wspólnoty niebezpieczeństwa (zasada: "jeden za wszystkich wszyscy za jednego")

19. Czym różnią się od siebie ubezpieczenia a) społeczne i gospodarcze b) majątkowe i osobowe?

Społeczne i gospodarcze:

• ubezpieczenia społeczne ściśle związane są z pracowniczym, spółdzielczym lub innym stosunkiem pracy. Zadaniem tych ubezpieczeń jest ochrona zdrowia jak i zdolności do pracy osoby ubezpieczonej. Zarówno zakład pracy (pracodawca) a także pracownik opłaca składkę za to ubezpieczenie. W Polsce ubezpieczeniami społecznymi zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Ubezpieczeń Społecznych.

Osobowe i majątkowe:

• ubezpieczenia osobowe to ubezpieczenia zapewniające pokrycie potrzeb finansowych wynikłych w skutek określonych zdarzeń w życiu człowieka (choroba, kalectwo, dożycie określonego wieku lub śmierci)

• ubezpieczenia majątkowe to ubezpieczenia dotyczące mienia albo odpowiedzialności cywilnej. Mają one na celu pokrywanie strat materialnych, w wyniku szkody. Podział tych ubezpieczeń zależy od przedmiotu ubezpieczenia oraz rodzaju ryzyka, przykładem takiego ubezpieczenia może być między innymi ubezpieczenia morskie, budynków od ognia itp.

20. Wyjaśnij różnicę między pojęciami:

• ubezpieczający - osoba, która zawiera z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia i zobowiązana jest do płacenia składki ubezpieczeniowej.

• ubezpieczony - osoba, której mienie, życie albo zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia.

• ubezpieczyciel (zakład ubezpieczeń) - jest to podmiot prowadzący działalność ubezpieczeniową na podstawie zezwolenia, będąca działalnością gospodarczą prowadzoną dla zysku lub bezdochodowo.

• uprawniony - w ubezpieczeniach na wypadek śmierci jest to osoba wskazana (przez ubezpieczającego) jako uprawniona do pobrania sumy ubezpieczenia.

• uposażony i beneficjent - zwyczajowe nazwy uprawnionego.

21. Wyjaśnij jak należy rozumieć „wypadek ubezpieczeniowy”.

Jest to zdarzenie losowe (musi nastąpić szkoda), które jest określane w umowie ubezpieczeniowej jako to, którego pojawienie się rodzi prawo do uzyskania świadczenia od zakładu ubezpieczeń.

1. Wymień podmioty, które biorą udział w nabywaniu ubezpieczenia.

• zakład ubezpieczeń

• pośrednik (pośredni kanał dystrybucji)

• ubezpieczający

2. Scharakteryzuj zakres czynności pośredników ubezpieczeniowych.

• agent ubezpieczeniowy - reprezentuje interesy zakładów ubezpieczeniowych i prowadzą w ich imieniu dystrybucję produktów ubezpieczeniowych, za wynagrodzeniem prowizyjnym;

• broker - reprezentuje interes ubezpieczającego w zawieraniu z zakładem ubezpieczeń umowy ubezpieczeniowej;

3. Jakie ważne zadania nadzoru ubezpieczeniowego dostrzegasz? Jaki organ pełni aktualnie funkcję nadzoru nad funkcjonowaniem zakładów ubezpieczeń i co jest przedmiotem jego zainteresowania?

Funkcję nadzoru sprawuje KNF, chroni ubezpieczonych kontrolując wypłacalność zakładów ubezpieczeń.

• utrzymywać wśród inwestorów i klientów zaufanie do rynku finansowego, zapobiegając bankructwom firm bądź takim zachowaniom, które odbiłyby się niekorzystnym echem na rynku;

• promować aktywność oszczędnościowo - inwestycyjną wśród społeczeństwa, wspierając edukację w dziedzinie finansów;

• chronić interes klientów instytucji finansowych oraz przeciwdziałać przestępstwom finansowym'

4. Scharakteryzuj, jakie funkcje pełni instytucja rzecznika ubezpieczonych.

Rzecznik ubezpieczonych chroni interesy ubezpieczonych w zakresie prawnym.

5. Co jest przedmiotem działalności ubezpieczeniowej?

Jest to działalność ubezpieczeniowa czyli wykonywanie czynności ubezpieczeniowych, związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

6. Wskaż dwie podstawowe formy prawne zakładów ubezpieczeń.

• zakłady publiczne - działają na zasadach rynkowych bądź pozarynkowych

• zakłady prywatne - mogą działać dla zysku (spółka akcyjna) albo na zasadzie non profit (towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych)

7. Dlaczego możemy powiedzieć, że w ramach ubezpieczeń wzajemnych mamy do czynienia z ograniczonym transferem ryzyka?

Ponieważ zakłady te nie mogą sprzedawać wszystkich produktów ubezpieczeniowych.

8. Wskaż, jakie zasadnicze fazy „produkcji” można dostrzec w „cyklu produkcyjnym” ubezpieczycieli?

• akwirowanie - tworzenie bazy adresów, pierwszy kontakt, prowadzenie negocjacji, podpisanie wniosku

• polisowanie - selekcja ryzyk, zaklasyfikowanie przyjętego wniosku do określonej klasy ryzyka, a tym samym do określonej taryfy, wystawienie polisy stwierdzającej zawarcie umowy, wpłacenie pierwszej składki

• ochrona ubezpieczeniowa i konserwacja - ochrona trwa przez cały okres wpłacania składek i ważności polisy aż do jej wygaśnięcia. W tym czasie zakład utrzymuje gotowość do świadczeń. Konserwacja polega na odnawianiu lub kontynuowaniu umowy, zmianę zakresu ochrony lub zmianę świadczeń związanych z obsługą ubezpieczeń.

• świadczenie - badanie, mierzenie, wypłacanie odszkodowania lub świadczenia

9. Dlaczego „cykl produkcyjny” w ubezpieczeniach nazywamy cyklem inwersyjnym?

Ponieważ najpierw mają miejsce przychody, a dopiero potem zakład ponosi koszty.

TEMAT 2: FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA UBEZPIECZENIOWEGO

1. Wymień rodzaje aktywów zakładu ubezpieczeń. Jaki rodzaj aktywów dominuje?

• wartości niematerialne i prawne

• lokaty -> dominują

• lokaty środków z tytułu ubezpieczeń na życie, gdzie ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający

• należności

• inne składniki aktywów

• rozliczenia międzyokresowe

2. Wskaż determinanty struktury lokat.

3. Jakie aspekty polityki lokacyjnej są najistotniejsze u ubezpieczycieli długoterminowych, a jakie u krótkoterminowych?

Ubezpieczyciele krótkoterminowi - ubezpieczenie majątkowe i osobowe na krótki okres, dla nich najistotniejsze jest ryzyko stopy procentowej

Ubezpieczyciele długoterminowi - ubezpieczenia osobowe np. na życie

4. Wskaż trzy podstawowe zasady, które determinują politykę lokacyjną ubezpieczycieli.

• bezpieczeństwo - unikanie inwestowania w niepewne instrumenty finansowe

• płynność - zdolność przedsiębiorstw ubezpieczeniowych do pokrycia ich zobowiązań bieżących w wymaganych umowach ubezpieczenia terminach wypłat odszkodowań i świadczeń

• rentowność - dochodowość

5. Jakie środki (skąd pochodzące) podlegają lokowaniu?

• otrzymane składki

• kapitał własny

• inne

6. Czego dotyczą limity lokacyjne oraz w odniesieniu do jakich wielkości są ustalane? Podaj przykład.

Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie mogą przekraczać:

• 40% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach wartościowych

• 25% w nieruchomościach oraz inwestycjach w certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych, z zastrzeżeniem, że aktywa te nie mogą przekraczać:

• 10% w listach zastawnych, udziałach, akcjach niedopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym…

7. Wymień źródła finansowania działalności ubezpieczeniowej i wskaż specyficzne rodzaje kapitałów obcych.

8. W jakim celu zakład ubezpieczeń tworzy rezerwy techniczne?

• określenie realnej i rzeczywistej wysokości wyniku finansowego

• kontrola operacji finansowych

• sprawozdawczość dla udziałowców

• obliczenie zysku dla celów podatkowych

• ustalenie składek

• wykazanie wypłacalności i siły finansowej zakładu

9. Wskaż, w jakich trzech aspektach możemy rozważać znaczenie rezerw technicznych.

• wartościowy

• ilościowy

10. Jak należy rozumieć aspekt wartościowy, a jak ilościowy przy badaniu pokrycia rezerw lokatami?

• wartościowy - nie można „zamrażać” zbyt dużej ilości środków by nie stracić płynności

• ilościowy - lokat nie może być mniej niż rezerw

11. Na czym polega ALM?

ALM - Assets-Liabilities Management - każda zmian w wartości i strukturze pasywów powinna mieć odzwierciedlenie w wartości i strukturze aktywów

1. Wskaż trzy najważniejsze grupy kosztów działalności ubezpieczyciela

• koszty administracyjne

• odszkodowania i świadczenia

• koszty akwizycji

2. Które koszty będą dominowały na początku istnienia zakładu ubezpieczeń, a które w późniejszym okresie (w fazie dojrzałości)?

Na początku - koszty akwizycji

Później - wypłaty odszkodowań i świadczeń

3. Jaki związek występuje pomiędzy szkodą, a roszczeniem odszkodowawczym?

Szkodą jest każdy uszczerbek w mieniu, prawach lub osobie, doznany przez osobę poszkodowaną, zarówno fizyczną, prawną, jak i jednostkę organizacyjną, powstały w wyniku zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową w ramach zawartej umowy. Powstanie szkody wywołuje pojawienie się roszczenia o świadczenie ubezpieczeniowe.

Szkoda musi spełniać warunki umowy. Szkoda wywołuje roszczenie.

4. Wymień, jakie rodzaje roszczeń odszkodowawczych mogą przysługiwać ubezpieczonym.

• roszczenia majątkowe - ich źródłem jest zmniejszenie majątku osoby poszkodowanej, następujące wbrew jego woli

• roszczenia osobowe - podstawą są koszty wynikłe na skutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a także np. utracone korzyści, zwiększone potrzeby, doznana krzywda, pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci osoby bliskiej i inne;

5. Wymień przesłanki, które muszą być spełnione, aby świadczenie mogła zostać wypłacone przez zakłady ubezpieczeń.

• umowa ubezpieczeniowa została zawarta i opłacono składkę

• okres udzielanej ochrony ubezpieczeniowej obejmował datę powstania zdarzenia ubezpieczeniowego

• zdarzenie powodujące szkodę było objęte gwarancyjną ochroną ubezpieczeniową w ramach umowy, z której zostało zgłoszone

• między zdarzeniem, a szkodą istnieje związek przyczynowy, rozumiany jako normalne działanie lub zaniechanie, z którego wynikła szkoda

• nie stwierdzono żadnego z przypadków wyłączających odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę, określonych w zapisach ogólnych bądź szczególnych warunków ubezpieczenia

• roszczenie i jego wysokość zostały udokumentowane

6. W jakiej formie zakład ubezpieczeń może realizować świadczenie ubezpieczeniowe?

• świadczenie pieniężne - gotówka

• odbudowa - np. spalonego budynku

• odkupienie - np. biżuterii

• naprawa - np. samochodu

• świadczenia materialne - np. assistance

7. Na czym polega antyselekcja ryzyk?

Antyselekcja polega na tym, że osoby, których ryzyko jest niższe od przeciętnego rezygnują z ubezpieczenia uznając je za nieopłacalne, natomiast osoby z wyższym poziomem ryzyka pozostają. To powoduje, że szkodowość dla wspólnoty ryzyka staje się wyższa niż dla całej populacji i istnieje potrzeba podwyższenia składki.

Underwriting - klasyfikacja ryzyka; ocena przyszłych szkód na podstawie danych historycznych; przeciwieństwo antyselekcji.

Repartycja

tj. rozdzielanie, polega na tym, że składkę oblicza się na początku okresu ubezpieczenia (w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia), lecz na końcu okresu ubezpieczenia, gdy już znana jest zarówno liczba, jak i wielkość szkód, które dotknęły ubezpieczone przedmioty. To rozłożenie ryzyka na akcjonariuszy (w spółce akcyjnej).

8. Co oznacza pojęcie „restytucja”?

Jest to przywrócenie do stanu sprzed szkody.

To przywrócenie, naprawienie szkody, wypłata odszkodowania. Odszkodowanie ubezpieczeniowe przybiera ze swej natury postać pieniężną (tzw. Restytucja pieniężna), co wynika z samych uregulowań Kodeksu cywilnego. Nie ma jednak przeszkód, aby korzystając z zasady wolności umów strony przyjęły inną formę odszkodowania (tzw. Restytucja naturalna).

Zobowiązania podporządkowane

Obejmują ogólną wartość zobowiązań zabezpieczonych na majątku (aktywach) przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. W razie likwidacji lub upadłości zakładu te zobowiązania są spłacane po zaspokojeniu wszystkich innych jego wierzycieli. Zaspokajanie po zaspokojeniu wszystkich innych zobowiązań.

9. Na czym polega regres ubezpieczeniowy?

Jest to roszczenie odszkodowawcze zgłaszane przez ubezpieczyciela do sprawcy szkody.

1. Wskaż trzy najważniejsze źródła przychodów zakładu ubezpieczeń.

• wpływy z działalności operacyjnej

• wpływy z działalności lokacyjnej

• wpływy z działalności finansowej (techniczne)

2. Wyjaśnij pojęcie „stopa składki” i „taryfa składek”

Stopa składki - wyrażona w procentach cena ochrony ubezpieczeniowej jednostki wartości ubezpieczenia;

Taryfa składek - uporządkowany zbiór stóp składek odpowiadający wszystkim klasom ryzyka wraz z rabatami (bonusami) odliczanymi od składki oraz z malusami (dodatkami) doliczanymi do składki;

3. Od czego zależy skuteczność wyrównania ryzyka? ( w aspekcie zasad prawidłowej budowy taryfy składek)?

Pierwszy poziom wyrównania - podział ryzyka na jednorodne klasy, co pozwala na wyrównanie obciążeń finansowych (składek) biorąc pod uwagę przeciętne prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka danej klasy;

Drugi poziom wyrównania - wynika z różnego przebiegu ryzyka w czasie

Trzeci poziom wyrównanie - wynika ze zróżnicowanego przebiegu ryzyka w przestrzeni

Wyrównanie obciążeń jest tym skuteczniejsze im liczniejsza jest wspólnota ryzyka oraz im bardziej jest ona rozproszona terytorialnie.

4. Wymień i omów krótko trzy złote reguły ubezpieczeniowe.

• reguła równowagi składek i świadczeń - podstawowa reguła równowagi finansowej zakładu ubezpieczeń; oznacza konieczność zagwarantowania równowagi pomiędzy funduszem ubezpieczeniowym z jednej strony a wypłatami świadczeń i odszkodowań z drugiej.

• reguła proporcjonalności składek i świadczeń - oznacza konieczność zachowania odpowiedniej relacji pomiędzy składką a oczekiwanym świadczeniem ubezpieczeniowym. W praktyce oznacza to, że wysokość składki jest funkcją wysokości sumy ubezpieczenia. Im wyższa jest suma ubezpieczenia tym wyższy powinien być poziom wnoszonej składki.

• reguła równowartości składek i świadczeń - (zwana też zasadą składki sprawiedliwej), oznacza konieczność zapewnienia odpowiedniej relacji pomiędzy obciążeniem finansowym

poszczególnych członków wspólnoty ryzyka a rozmiarami ryzyka wniesionego przezeń do wspólnoty ubezpieczeniowej. Oznacza więc konieczność stosowania zasady indywidualizacji obciążeń w postaci składki.

5. Która metoda kalkulacji składki jest najkorzystniejsza z punktu widzenia interesów ubezpieczyciela i dlaczego?

• metoda stawki przeciętnej - polega na kalkulacji składki na jednakowym poziomie dla każdego rodzaju ryzyka niezależnie od jego wysokości

• metoda stawki zróżnicowanej - pełna indywidualizacja składek, najkorzystniejsza metodą kalkulacji składki dla ubezpieczyciela, ponieważ pozwala dostosować obciążenie finansowe do wniesionego ryzyka

• metoda ograniczonej indywidualizacji składki - bonusy i malusy

6. Który system płatności składki jest korzystniejszy z punktu widzenia ubezpieczyciela i dlaczego?

• system składki oparty na repartycji (system składki płatnej z dołu) - polega na ustalaniu jej wysokości na podstawie rzeczywistego zapotrzebowania wywołanego przez zdarzenia losowe w okresie ubezpieczeniowym, jest on najlepszy dla ubezpieczyciela, ponieważ niweluje on niebezpieczeństwo uiszczenia składki nieodpowiedniej do powstałej szkody.

• system składki z góry oznaczonej (system składki stałej) - opiera kalkulację składek ubezpieczeniowych nie na zapotrzebowaniu rzeczywistym, lecz prawdopopodobnym, istnieje ryzyko błędnej kalkulacji składki

7. Jakie elementy składają się na składkę:

• czystą (składka netto) - ryzykoskładka, pokrycie świadczeń i odszkodowań,

• całkowitą (składka brutto) - powiększona o dodatki i narzuty:

• na koszty administracyjne

• na koszty pozyskiwania ubezpieczeń (akwizycji)

• na działania prewencyjne

• na bezpieczeństwo

• na zysk

8. Czym różni się składka czysta w ubezpieczeniach majątkowych od składki czystej w ubezpieczeniach długoterminowych (życiowych)?

Składka czysta w ubezpieczeniach majątkowych (krótkoterminowych) jest prawdopodobieństwem zajścia wypadku ubezpieczeniowego, natomiast w ubezpieczeniach długoterminowych odzwierciedla ona uśrednione ryzyko śmierci ubezpieczonego za cały okres ubezpieczenia.

9. Wskaż podstawową regułę równowagi finansowej ubezpieczyciela (równowagi operacji finansowych ubezpieczyciela)

Podstawowa regułą równowagi finansowej zakładu ubezpieczeń, oznacza konieczność zagwarantowania równowagi pomiędzy funduszem ubezpieczeniowym z jednej strony a wypłatami świadczeń i odszkodowań z drugiej strony -> nie pobieranie niższych ani wyższych składek potrzebnych do wypłaty świadczeń

10. W jakich warunkach zakłócenie tej równowagi przynosi korzyści dla klienta, a w jakich dla zakładu ubezpieczeń?

Korzyści dla klienta - sytuacja kiedy składka była pobierana na niższym poziomie niż był potrzebny do wypłaty świadczeń

Korzyści dla zakładu ubezpieczeń - sytuacja odwrotna

REGULACJA USTAWOWA

1. Co określamy mianem „finansów zakładu ubezpieczeń”?

2. Na czym polega zarządzanie finansami zakładu ubezpieczeń?

3. Wyjaśnij pojęcie „środki własne”

Środki własne zakładu ubezpieczeń są to aktywa zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem aktywów przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywalnych zobowiązań;

4. Co odzwierciedla margines wypłacalności i od czego zależy jego poziom

Margines wypłacalności oznacza wielkość środków własnych przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego nie niższych niż minimalny kapitał gwarancyjny potrzebny dla zabezpieczenia płynności przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego.

5. Od czego zależy wielkość minimalnego kapitału gwarancyjnego?

Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:

• jednej trzeciej marginesu wypłacalności;

• minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego

6. Jaka jest różnica pomiędzy wymaganym a minimalnym kapitałem gwarancyjnym?

7. Jaka musi być wysokość środków własnych zakładu ubezpieczeń?

Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny

8. W jakiej wysokości zakład ubezpieczeń może utworzyć fundusz prewencyjny?

W wysokości nie przekraczającej 1% składki przypisanej na udziale własnym w ostatnim roku obrotowym;

TEMAT 3: REASEKURACJA

1. Pojęcie i istota reasekuracji

Przez reasekurację rozumie się umowę zawartą pomiędzy ubezpieczycielem a reasekuratorem, na mocy której następuje podział lub odstąpienie ryzyk w ten sposób, że ubezpieczyciel nadal pozostaje jedynie i wyłącznie odpowiedzialny bezpośrednio wobec ubezpieczonego.

Reasekuracja ma na celu wyrównanie ryzyka poprzez jego podział i odstąpienie. Dąży do stabilizacji kosztów odszkodowań i świadczeń ubezpieczyciela oraz do osiągnięcia odpowiedniej elastyczności i pojemności w zakresie działalności ubezpieczeniowej.

2. Reasekuracja a retrocesja

Retrocesja - ryzyko przyjęte do reasekuracji zostaje reasekurowane dalej przez pierwszego reasekuratora

3. Reasekuracja a koasekuracja

Koasekuracja - czyli współubezpieczenie, jest techniką rozproszenia ryzyka, którego istota zawiera się wyłącznie w działalności ubezpieczeniowej.

Wyróżniamy:

• koasekurację zewnętrzną - polega na tym, że każdy ubezpieczyciel ubezpiecza określoną część ryzyka i za tę część odpowiada bezpośrednio przed ubezpieczonym;

• koasekurację wewnętrzną - jeden ubezpieczyciel odpowiada za całe ryzyko wobec ubezpieczonego, pozostali ubezpieczyciele odpowiadają wyłącznie wobec pierwszego ubezpieczyciela

4. Funkcje reasekuracji

• techniczna - realizuje się zasadniczo poprzez wtórny podział ryzyka dzięki czemu następuje ilościowe i jakościowe wyrównanie portfela ryzyk zakładu ubezpieczeń

• finansowa - jest skutkiem udostępniania cedentom części kapitałów i środków finansowych reasekuratorów

5. Metody reasekuracji

• reasekuracja obligatoryjna lub obowiązkowa - jej podstawą jest porozumienie pomiędzy ubezpieczycielem a reasekuratorem, w myśl którego cedent zobowiązuje się do przekazywania, a reasekurator do przyjmowania automatycznie każdego ryzyka objętego programem

• reasekuracja fakultatywna lub dobrowolna - jej istotą jest swoboda w zakresie indywidualnego podjęcia decyzji co do podziału ryzyka pomiędzy cedentem a reasekuratorem

• reasekuracja fakultatywno-obligatoryjna (otwartej ochrony) - zawiera pewne elementy reasekuracji dobrowolnej jak i obligatoryjnej

• poole reasekuracyjne (reasekuracja syndykatowa) - porozumienia grup ubezpieczycieli, którzy łączą się w celu lepszego rozłożenia ryzyka

6. Formy (umowy) reasekuracji

• proporcjonalne - charakteryzuje się tym, że udział reasekuratora w każdym ryzyku jest ustalony w umówionym stosunku do cedenta, a więc reasekurowanego

• umowy kwotowe - ich istota polega na odstępowaniu reasekuratorowi uzgodnionej części całego portfela ryzyk objętego umową

• umowy ekscedentowe lub nadwyżkowe - umożliwia pełne wyrównanie wielkości ryzyk pozostających w portfelu ubezpieczyciela

• umowy kwoto-ekscedentowe - połączenie dwóch poprzednich

• nieproporcjonalne - przy podziale ryzyka pomiędzy reasekurowanego a reasekuratora nie obowiązują żadne z góry określone proporcje

• umowy nadwyżki lub nadmiaru szkody - zobowiązanie reasekuratora do pokrycia tej części szkody, która jest wyższa od przyjętej wielkości udziału cedenta w szkodzie, a niższa od sumy stanowiącej granicę odpowiedzialności reasekuratora

• umowy nadwyżki lub nadmiaru szkodowości - odpowiedzialność reasekuratora dotyczy sytuacji, w której wartość odnotowanych szkód w danym roku powoduje albo przekroczeni uzgodnionego wskaźnika szkodowości (tzn. stosunku wartości szkód do wartości zebranej składki ubezpieczeniowej) albo też ustalony poziom kwotowy

Cele reasekuracji:

• podział ryzyka gdy ubezpieczyciel ma niejednorodność:

• jakościową

• ilościową

• podział ryzyka kiedy ubezpieczyciel nie ma pewności co do wystąpienia ryzyka

• kiedy ryzyka są katastroficzne

Znaczenie reasekuracji dla całej gospodarki:

• tańsze produkty ubezpieczeniowe (ich cena nie musi pokrywać niejednorodności ryzyka)

• stabilny przemysł (zabezpieczony)

• zachęta do poszerzania zakresu ubezpieczeń

TEMAT 4: UMOWA UBEZPIECZENIA

1. Jaka jest różnica pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczonym? Względem kogo ubezpieczycielowi przysługuje roszczenie o zapłatę składki?

Ubezpieczający jest to osoba, która zawiera z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia i zobowiązana jest do płacenia składki ubezpieczeniowej. Natomiast ubezpieczony jest to osoba, której mienie, życie albo zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia.

Względem ubezpieczającego, ubezpieczycielowi przysługuje roszczenie o zapłatę składki.

2. Co oznacza twierdzenie, że obowiązek zakładu ubezpieczeń wynikający z zwartej umowy ubezpieczenia jest warunkowy, a obowiązek ubezpieczającego jest bezwarunkowy?

Obowiązek zakładu ubezpieczeń do wypłaty świadczenia jest warunkowy (musi nastąpić wypadek ubezpieczeniowy aby wypłacić świadczenie), a obowiązek ubezpieczającego do płacenia składki jest bezwarunkowy (czy wypadek nastąpi czy nie, należy płacić składkę).

3. Jaka jest różnica pomiędzy umową ubezpieczenia a stosunkiem ubezpieczenia?

Umowa ubezpieczenia nie obejmuje wszystkich powstałych między stronami praw i obowiązków wynikających z przepisów prawa, a stosunek tak.

4. Jakie elementy zawiera umowa ubezpieczenia?

• przedmiot i zakres ubezpieczenia

• sposób zawarcia umowy ubezpieczeniowej

• zakres i czas trwania ochrony ubezpieczeniowej

• prawa i obowiązki stron umowy

• tryb, warunki, sposób i powody wypowiedzenia umowy przez ubezpieczającego i ubezpieczyciela

• sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej oraz opłat dodatkowych

5. W jaki sposób następuje potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia i kto jest zobowiązany do jego dokonania?

Ubezpieczyciel jest zobowiązany do potwierdzenia zawarcia umowy dokumentem ubezpieczenia (polisa, legitymacja ubezpieczeniowa)

6. Czy umowa ubezpieczenia zawarta ustnie jest ważna?

Tak.

7. Jakim rodzajem umowy jest umowa ubezpieczenia?

• umowa dwustronnie zobowiązująca - w efekcie jej zawarcia powstają prawa i będące ich powiązaniem obowiązki względem zakładu ubezpieczeń i ubezpieczonego

• umowa wzajemna - w zamian za uiszczoną składkę zakład ubezpieczeniowy ponosi ryzyko wyrównania ewentualnych strat spowodowanych wypadkiem ubezpieczeniowym

• umowa o świadczenie usług - usługodawcą jest zakład, a usługobiorcą - ubezpieczający

• umowa gospodarcza/konsumencka

• umowa odpłatna - zakład ubezpieczeń świadczy usługi jedynie w zamian za zapłatę składki ubezpieczeniowej

• umowa kwalifikowana - jedną ze stron nie może być dowolny podmiot prawa, a jedynie podmiot, który uzyskał status zakładu ubezpieczeń

8. Jakie są tryby zawierania umowy ubezpieczenia?

• tryb ofertowy:

• prosty - umowa zostanie zawarta, gdy złożona przez ubezpieczającego oferta zostanie przyjęta przez zakład ubezpieczeń w całości, bez żadnych propozycji zmian

• złożony - zakład ubezpieczeń przesyła oferentowi kontrofertę zawierającą sugestię zmian

• tryb rokowań

• tryb przetargowy

9. Jakie są terminy odstąpienia od umowy ubezpieczenia?

Jeżeli umowa zawarta jest na okres dłuższy niż 6 miesięcy - ubezpieczający ma prawo do odstąpienia od umowy, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą - w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy.

10. W jakim przypadku zakład ubezpieczeń może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym?

W przypadkach wskazanych w ustawie, a także z ważnych powodów określonych w umowie lub OWU.

11. W jakim przypadku obowiązki stron umowy ubezpieczenia wynikają tylko i wyłącznie z przepisów prawa?

Ubezpieczenia obowiązkowe i te wymienione w UFG.

12. Co określają OWU?

OWU - Ogólne Warunki Ubezpieczenia stanowią tzw. wzorzec umowny, który jest tworzony na potrzeby funkcjonowania danego rodzaju ubezpieczenia.

Zawierają:

• rodzaj ubezpieczenia i jego zakres,

• warunki zmiany sumy ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej, jeżeli o.w.u. taką zmianę przewidują,

• prawa i obowiązki każdej ze stron umowy ubezpieczenia,

• zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,

• przy ubezpieczeniach majątkowych - sposób ustalania rozmiaru szkody,

• sposób określania sumy odszkodowania lub innego świadczenia, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia przewidują odstępstwa od zasad ogólnych,

• sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej,

• metodę i sposób indeksacji składek, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia indeksację przewidują,

• przesłanki i terminy wypowiedzenia umowy przez każdą ze stron, a także tryb i warunki wypowiedzenia, jeżeli ogólne warunki ubezpieczenia przewidują taką możliwość

13. Na czyją korzyść interpretuje się niejasne postanowienia umowy ubezpieczenia?

Na korzyść ubezpieczającego.

14. W jakim przypadku ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności?

W przypadku gdy ma miejsce szkoda umyślna spowodowana przez ubezpieczającego.

15. Co oznacza „adhezyjność” umowy ubezpieczenia?

Jedna strona narzuca wszystkie istotne warunki, ubezpieczający może je przyjąć, albo i nie.

TEMAT 5: PRODUKTY UBEZPIECZENIOWE

PRODUKTY UBEZPIECZENIOWE - WPROWADZENIE

1. Jak można zdefiniować produkt ubezpieczeniowy?

Jest to usługa dostarczana ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń, za określoną opłatą, od chwili zawarcia umowy ubezpieczenia aż do jej rozwiązania. (niematerialny)

2. Czym różni się produkt ubezpieczeniowy od programu ubezpieczeniowego?

Program ubezpieczeniowy to zbiór przedsięwzięć zmierzających do ochrony wybranych ryzyk. Może się więc on składać z wielu produktów ubezpieczeniowych, zastosowanych w celowy sposób.

3. Co stanowi rdzeń właściwy produktu ubezpieczeniowego?

Rdzeń właściwy obejmuje ryzyko podstawowe produktu.

4. Wskaż specyficzną cechę produktu ubezpieczeniowego z uwagi na jego cenę.

Jest to indywidualny charakter ceny, dostosowywany do poziomu ryzyka.

5. Wskaż czym skutkują decyzje odnośnie wprowadzenia i wycofywania produktów ubezpieczeniowych.

Decyzje te kształtują docelowy portfel produktowy.

6. Co stanowi główny cel polityki produktowej ubezpieczyciela?

Głównym celem jest określenie optymalnej liczby oferowanych produktów.

7. Dokonaj klasyfikacji produktów ubezpieczeniowych wg czterech najczęściej stosowanych kryteriów.

Klasyfikacja produktów ubezpieczeniowych według:

• stopnia swobody w zakresie nawiązywania stosunku ubezpieczenia:

• obowiązkowe/przymusowe

• dobrowolne

• przedmiotu ubezpieczenia:

• osobowe (na życie, zdrowotne, wypadkowe)

• majątkowe (rzeczowe, praw i obowiązków)

• podmiotu ubezpieczenia:

• skierowane do podmiotów gospodarczych

• skierowane do osób fizycznych

• skierowane do rolników

• długości stosunku ubezpieczenia:

• krótkoterminowe

• długoterminowe

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE - PROBLEMY OGÓLNE

1. Podaj ustawową definicję ubezpieczeń obowiązkowych.

Ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej

podmiotu lub ubezpieczenie mienia, jeżeli ustawa lub ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa nakłada obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

2. Wymień ustawowe rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych

Ubezpieczeniami obowiązkowymi są:

• ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

• ubezpieczeniem OC rolników

• ubezpieczeniem budynków rolniczych

• ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.

3. Wskaż główne zasady zawierania ubezpieczeń obowiązkowych

• ubezpieczający zawiera umowę ubezpieczenia obowiązkowego z wybranym zakładem

ubezpieczeń, wykonującym działalność ubezpieczeniową w zakresie tego ubezpieczenia.

• zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej

w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego.

• umowę ubezpieczenia obowiązkowego zawartą z naruszeniem przepisów ustawy oraz odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek ubezpieczenia, uważa się za zawartą zgodnie z tymi przepisami, z zastrzeżeniem

• umowa ubezpieczenia obowiązkowego określa sumę gwarancyjną lub sumę ubezpieczenia stanowiącą górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

4. Kto ustala cenę ochrony ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach obowiązkowych?

Taryfy oraz wysokość składek ubezpieczeniowych za ubezpieczenia obowiązkowe ustala zakład ubezpieczeń

5. Kiedy obowiązek zawarcia ubezpieczenia obowiązkowego uznaje się za spełniony?

Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej uważa się za spełniony, jeżeli umowa została zawarta zgodnie z przepisami ustawy albo odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek ubezpieczenia, z sumą gwarancyjną nie niższą niż minimalna suma gwarancyjna ustalona dla danego ubezpieczenia.

6. Kiedy rozpoczyna się odpowiedzialność ubezpieczyciela i czy nie zapłacenie składki w terminie zwalnia go od tej odpowiedzialności?

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń trwa przez okres wskazany w umowie i kończy się z upływem ostatniego dnia tego okresu, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie. W przypadku opłacania składki ubezpieczeniowej w ratach, niezapłacenie przez ubezpieczonego lub ubezpieczającego raty składki w terminie oznaczonym przez zakład ubezpieczeń, nie powoduje ustania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

7. Wskaż obowiązki osoby uczestniczącej w zdarzeniu rodzącym odpowiedzialność z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych

Osoba ta jest zobowiązana do:

• przedsięwzięcia wszystkich środków w celu zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu zdarzenia, starania się o złagodzenie skutków zdarzenia oraz zapewnienia pomocy lekarskiej poszkodowanym, jak również w miarę możliwości zabezpieczenia mienia osób poszkodowanych,

• zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody,

• niezwłocznego powiadomienia Policji o zdarzeniu, o ile doszło do wypadku z ofiarami w ludziach lub do wypadku powstałego w okolicznościach nasuwających przypuszczenie, że zostało popełnione przestępstwo.

8. Od kogo poszkodowany może dochodzić roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych?

Może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń, Ubezpieczeniowego

Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE - UBEZPIECZENIE OC POSIADACZY POJAZDÓW MECHANICZNYCH

8. Jakie warunki trzeba spełnić, by wypowiedzieć umowę OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

9. W jakich okolicznościach należy zawrzeć ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Posiadacz pojazdu jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

• najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu mechanicznego, z wyjątkiem pojazdów historycznych;

• przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów

• przed przekroczeniem granicy, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym

wprowadzanym do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiada ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych;

• najpóźniej w dniu rozwiązania się dotychczasowej umowy

10. Jak należy postąpić w przypadku zbycia pojazdu mechanicznego?

Zbywca pojazdu mechanicznego jest obowiązany do przekazania nabywcy dokumentów

potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia zakładu ubezpieczeń, w terminie 30 dni od dnia zbycia pojazdu mechanicznego, o fakcie zbycia tego pojazdu i o danych osobowych nabywcy.

11. Za jakie szkody ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność w ramach ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą: przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego, bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego, podczas zatrzymania, postoju lub garażowania.

12. Kiedy rozpoczyna się odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w ubezpieczeniach posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, chyba, że w umowie ubezpieczenia zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy.

13. Kto ma prawo, a kto obowiązek dokonywania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia

OC posiadaczy pojazdów mechanicznych są obowiązane:

a) Policja,

b) organy celne,

c) Straż Graniczna,

d) organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,

e) Inspekcja Transportu Drogowego;

są uprawnione:

a) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,

b) inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego,

c) Inspekcja Ochrony Środowiska.

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE - UBEZPIECZENIE OC ROLNIKÓW

1. Czego dotyczy ubezpieczenie OC rolników?

Ubezpieczeniem OC rolników jest objęta odpowiedzialność cywilna rolnika oraz każdej osoby, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego.

2. Kiedy powstaje obowiązek zawarcia tego ubezpieczenia?

Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników powstaje w dniu objęcia w posiadanie gospodarstwa rolnego.

3. Z jakiego tytułu można otrzymać odszkodowanie w ramach ubezpieczenia OC rolników?

Z ubezpieczenia OC rolników przysługuje odszkodowanie, jeżeli rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w gospodarstwie rolnym rolnika są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Również, jeżeli szkoda powstała w związku z ruchem pojazdów wolnobieżnych w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym, będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa rolnego.

4. Za jakie szkody zakład ubezpieczeń nie odpowiada?

Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody:

• w mieniu, wyrządzone rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym albo osobom pozostającym z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub pracującym w jego gospodarstwie rolnym;

• spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt;

• w mieniu, spowodowane wadą towarów dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem albo wykonywaniem usług; jeżeli wskutek tych wad nastąpiła szkoda na osobie, zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności tylko wtedy, gdy osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała o tych wadach;

• powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, przechowania lub naprawy;

• polegające na utracie gotówki, biżuterii, dzieł sztuki, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i innych;

• polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska;

• wynikłe z kar pieniężnych, grzywien sądowych i administracyjnych, a także kar lub grzywien związanych z należnościami wobec budżetu państwa.

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE - UBEZPIECZENIE BUDNYKÓW ROLNICZYCH

1. Czego dotyczy ubezpieczenie budynków rolniczych?

Rolnik jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia budynku wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, zwanego dalej „budynkiem rolniczym”, od ognia i innych zdarzeń losowych.

2. Kiedy powstaje obowiązek zawarcia takiego ubezpieczenia?
Obowiązek ubezpieczenia budynku rolniczego powstaje z dniem pokrycia budynku

dachem.

3. Z jakiego tytułu przysługuje odszkodowanie w ramach ubezpieczenia budynków rolniczych?

Z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci: ognia, huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu, uderzenia pioruna, eksplozji, obsunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny lub upadku statku powietrznego.

4. Na jakiej podstawie ustala się sumę ubezpieczenia?

Suma ubezpieczenia może być ustalona na podstawie:

• cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń do szacowania wartości budynków;

• załączonego powykonawczego kosztorysu budowlanego, sporządzonego zgodnie z zasadami kalkulacji i ustalenia wartości robót budowlanych obowiązującymi w budownictwie, przez osobę posiadającą uprawnienia w tym zakresie albo wyceny rzeczoznawcy;

UBEZPIECZENIA OBOWIĄZKOWE - UBEZPIECZENIOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY

1. Członkiem UFG staje się zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o których mowa w art. 4 pkt. 1 i 2 (czyli ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz ubezpieczeń OC rolników)

2. Członkiem UFG staje się również zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w dziale I (ubezpieczeń na życie) oraz zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności w zakresie ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt. 3 i 4 (czyli ubezpieczeń budynków rolniczych oraz wynikających z odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez RP) w przypadku o którym mowa w art. 98 ust. 2.

3. Do zadań UFG należy:

1. należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt. 1 i 2, (czyli ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz ubezpieczeń OC rolników) za szkody powstałe na osobie lub w mieniu (pod pewnymi warunkami) w przypadku, gdy nie można ustalić tożsamości sprawcy bądź gdy _________________________ ___________________________________________

2. zaspokajanie roszczeń w przypadku ogłoszenia upadłości zakładów ubezpieczeń z tytułu ubezp. obowiązkowych o których mowa w art. 4 pkt. 1-4, czyli ubezpieczeń obowiązkowych oraz ubezpieczeń na życie (zaspokojenie w 50% wysokości roszczenia),

a także z tytułu ubezp. obowiązkowych, o których mowa w art. ____ pkt. _____ (czyli ubezpieczeń wynikających z odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych ratyfikowanych przez RP) pod pewnymi warunkami.

3. Udzielanie zwrotnej pomocy finansowej zakładom ubezpieczeń (w pewnych okolicznościach), pomoc ta ma charakter pożyczki zwrotnej i udzielana jest na wniosek zakładu ubezpieczeń.

---