Legenda:

Na czarno są materiały zgodne z naszymi z wykładów.

Na czerwono kursywą są materiały dopisane z naszych wykładów.

Prawo finansowe wersja na semestr zimowy 2010/2011

2.10.2010

1. JAKA JEST DEFICNICJA POJECIA „PRAWO FINANSOWE”?

Definicja: jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie. Prawo finansowe wyrosło z prawa publicznego. Prawo finansowe powstało, aby normy dawały możliwość zbierania dochodów na późniejsze ich wydatkowanie.

Akty prawne (źródła prawa finansowego):

• Konstytucja RP (zawiera szereg norm prawnych, są stosowne zapisy do podatków)

• ustawy podatkowe i ustawy z innych dziedzin prawa

• rozporządzenie ministra finansów

• rozporządzenie prezesa NBP

W działalności finansowej wyróżnia się dwie grupy podmiotów:

- prawa publicznego (Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, ZUS, OFE,

- jednostki prywatno-prawne- banki, ZU, domy maklerskie)

2. OMÓW SYSTEMATYKI PRAWA FINANSOWEGO + AKTY PRAWNE JAKO PRZYKŁADY

Zakres prawa finansowego. Systematyka:

A) Prawo budżetowe:

(gminy, powiat, województwo, jednostki budżetowe, zakłady)

zawiera normy prawne regulujące finansowanie sektora finansów

powstawanie, kreacja podmiotów prawa finansowego, tworzenie prawa finansowego, tworzenie planów finansowych na 12 m-cy

W ramach jego mamy 2 akty prawne:

• Ustawa o finansach publicznych.

• Ustawa budżetowa + rozporządzenia ministra finansów

B) Prawo podatkowe:

Jest to ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków. Prawo podatkowe stanowi także o obowiązujących procedurach, które winny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku. Określenie podatków oraz ich podział. W ramach jego mamy 2 grupy:

• Prawo podatkowe materialne: reguluje materię danego podatku

• Ustawa o podatku od towarów i usług.

• Ustawa o podatku akcyzowym.

• Ustawa o podatku dochodowych od osób prawnych.

• Ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych.

• Prawo podatkowe proceduralne:

• Ordynacja podatkowa.

- jest istotne kto jest beneficjentem, jaka część stanowi dochód skarbu państwa a jaka samorządów terytorialnych, opłaty skarbowe są dochodem budżetu państwa i samorządu np.

a) ustawa o podatku od towarów i usług

b) ustawa podatek akcyzowy

c) ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

d) ustawa o podatku dochodowych od osób prawnych

e) Dyrektywa nr VI

f) dyrektywa 112/2006.

Dyrektywa horyzontalna dotyczy najw konstrukcji prawa podatkowego

g) Dyrektywy szczególne dotyczące regulacji prawnych np. do napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, dotycząca paliw płynnych

h) orzecznictwo europejskiego trybunału sprawiedliwości.

Jeżeli polskie przepisy naruszają prawo unijne to są nieważne. Organy podatkowe nie mogą gromadzić pieniędzy jeżeli narusza to prawo wspólnotowe.

C) Prawo celne:, które reguluje zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, oraz związane z tym prawa i obowiązki osób wraz z uprawnieniami i obowiązkami organów celnych.

W ramach jego mamy akty prawne:

• Ustawa prawo celne ( regulacje uzupełniające do wspólnotowego kodeksu celnego, każde państwo członkowskie może w nim uzupełniać wspólnotowy kodeks celny)

• Wspólnotowy Kodeks Celny.

D) Prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i społecznych

Prawo ubezpieczeń gospodarczych- to zespół norm prawnych regulujących stosunki społeczne i zobowiązaniowe powstałe między oznaczonymi umową ubezpieczenia podmiotami. Podmiotami tych norm są z jednej strony - zawsze zakład ubezpieczeń, z drugiej - ubezpieczający, ubezpieczony, uposażony, uprawniony z umowy, zobowiązany do wyrównania szkody itp., więc każdy podmiot, którego interes prawny lub majątkowy wiąże się z umową ubezpieczenia

W zakresie ubezpieczeń gospodarczych mamy do czynienia z podmiotami prywatno-prawnymi Np. Zakłady ubezpieczeń.

W ramach jego mamy akty prawne:

• Ustawa o działalności ubezpieczeniowej.

• Kodeks Cywilny

a. Ubezpieczenia gospodarcze (ubezpieczenie majątkowe i na życie):

- ustawa o działalności ubezpieczeniowej + wybrane regulacje kodeksu cywilnego dotyczące umowy ubezpieczenia- mówi jakie należności są ponoszone przez klientów (składki) i w jakich sytuacjach. Wystąpienie wypadku ponosi za sobą wypłatę odszkodowania renty itd.

Prawo ubezpieczeń społecznych - to zespół norm prawnych mających na celu zabezpieczenie obywateli przed niedostatkiem spowodowanym utratą zdolności do pracy na skutek wieku, choroby lub inwalidztwa.

• Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych

E) Prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego:, czyli zależności finansowe samorządów terytorialnych. Chodzi o regulacje Gmin, Powiatów i Województw, ale tylko w zakresie dochodów.

W tym zakresie mamy:

• Ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych (w pewnym zakresie dotyczy gmin).

• Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (podatek od nieruchomości, od posiadania psów).

• ustawa o samorządzie gminnym

• ustawa o samorządzie powiatowym

• ustawa o samorządzie wojewódzkim

• ustawa o podatkach i opłatach lokalnych- stanowi dochód gmin

• ustawa o podatku od osób fizycznych i prawnych-wyznacza co jest dochodem budżetu państwa

F) Prawo walutowe⁽¹⁾ i dewizowe⁽²⁾: ⁽¹⁾ dotyczące organizacji porządku pieniężnego, który określa jednostkę pieniężną, jej stosunek do złota lub walut innych państw. ⁽² normy prawne które określają zasady obrotu dewizami w danym kraju

W tym zakresie mamy:

- Ustawa prawo dewizowe - dotyczy np. przedsiębiorców kiedy realizują płatności eksportowo importowe

G) Prawo bankowe: określające zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków. Prawo finansowe w sposób bezpośredni wskazuje, czym mogą zajmować się banki. W tym zakresie mamy:

• Ustawa prawo bankowe.

• Ustawa o NBP - kreuje funkcjonowanie NBP jako banku centralnego

H) Prawo finansowe podmiotów gospodarczych: dotyczące finansowych spraw pomiędzy firmami, spółkami czy wzajemnymi relacjami pomiędzy nimi a skarbem państwa.

W tym zakresie mamy:

• Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

*spółki z o.o.

*spółdzielnie

*przedsiębiorstwa państwowe

*spółki prawa handlowego nie mające osobowości prawnej (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne)

*wspólnicy spółek cywilnych

*oddziały i przedstawicielstwa podmiotów zagranicznych

*osoby fizyczne prowadzące zorganizowaną jednoosobową działalność gospodarczą

SKARB PAŃSTWA- najważniejszy podmiot

3. ANALIZA BUDOWY NORMY PRAWNO-FINANSOWEJ

Norma prawno-finansowa jest to zdanie oznajmujące z którego musi coś wynikać(obowiązki związane z płatnościami)

Budowa normy prawno-finansowej:

1. Hipoteza:

• Powoływanie się na akt normatywny (źródła prawa, z którego wynika jej obowiązywanie).

• Powołanie się na stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję normy np. uzyskanie zezwolenia, dokonanie eksportu, importu w firmie.

2. Dyspozycja:

• Przedmiot normy: określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, może być ono szczegółowo określone, co do miejsca i sposobu jego wykonania.

• Podmioty normy: czynny (uprawniony) i bierny (zobowiązany).

Podmioty uprawnione: beneficjenci, organy podatkowe, naczelnik US, wójt, burmistrz, prezydent miasta, dyrektor Izby Skarbowej, Izby Celnej, sko.
Podmioty Zobowiązane: prywatno-prawne banki ubezpieczyciele
Podmiot czynny- uprawniony do określonego poboru

Norma ma charakter dwustronny, imperatywno-atrybutywny. Określa obowiązki i odpowiadające im prawa (uprawnienia)

3. Sankcje: - z reguły są to dolegliwości karne lub materialne

(element ruchomy może występować, ale nie musi a,b występują zawsze)
kodeks karny skarbowy wskazuje sankcje za naruszenie dziedzin prawa np. podatkowego, złego gospodarowanie subwencjami, dotacjami z naruszeniem przepisów prawa celnego, dewizowego, regulacji prawnych związanych z finansami skarbu państwa i jednostek samorządu terytorialnego
teraz- procesy odchodzi się od sankcji zapisanych w ustawach a tworzy się je w prawie karnym skarbowym.
Formy sankcji:

- dolegliwości karne- musi być postępowanie przed sądem, w wyniku którego może być nałożona sankcja pozbawienia wolności albo pieniężna,
grzywna może być nałożona za naruszenie prawa karnego skarbowego . Bada się czy wystąpiła wina umyślna czy nieumyślna. W większości gdy nakładane są sankcje sąd bada występowanie winy umyślnej i stwierdza jaka jest wina i czy można nałożyć sankcję (jak nieumyślna to rzadko kiedy jest nakładana sankcja). ORGANY PODATKOWE NIE BADAJĄ WINY.
Cecha wspólna dolegliwości karnych i grzywny- wpis do rejestru skazanych.
-sankcje materialne nie dochodzi do badania winy, są one nakładane automatycznie przez organy podatkowe w związku z naruszeniem prawa.
Przykłady sankcji materialnych znajdujemy w:

=> Ustawa o VAT art. 109 - nakładane sankcje prawno-finansowe
=> Art. 111-112 sankcje za nie prowadzenie ewidencji przy użyciu kas
=> Art. 87-88niemożłiwość odliczenia podatku
Organy podatkowe i kontroli skarbowej nie orzeka winy tylko nakłada sankcje.
=> W pdof, pdop za nieujawnieni dochodów nakładana jest sankcja w wysokości 75% zatajonych dochodów,

=> w pdop 50% za niewłaściwe prowadzenie dokumentacji na potrzeby cen transferowych, w => podatku od spadków i darowizn 20% gdy podatnik zataił darowiznę.
W sankcjach finansowych nie orzekamy o winie, nie ma wpisu do rejestru skazanych.

4. ŹRÓDŁA PRAWA FINANSOWEGO WRAZ ZE WSKAZANIEM PRZYKŁADÓW AKTÓW PRAWNYCH.

Pierwsza klasyfikacja:

1. Ustrojowe - określają organizację, kompetencje oraz formy prawne ich realizacji przez organy administracji państwowej - Konstytucja RP, przepisy związane z prawem budżetowym

2. Prawa materialnego - normy prawne regulujące określone uprawnienia i obowiązki, zakazy lub nakazy i przewidujące określone sankcje za ich nieprzestrzeganie, bezpośrednio z mocy prawa, bądź w drodze decyzji organów administracji wyspecjalizowanej.
   - prawo podatkowe, ubezpieczeniowe, ustawa o podatku od towarów i usług, ustawa prawo bankowe,

3. Prawa formalnego - zespół norm prawnych regulujących postępowanie przed organami wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej -Ordynacja podatkowa (przepisy postępowania podatkowego)

Druga klasyfikacja:

1. Prawa państwowego - dotyczy całego terytorium państwa - prawo bankowe, dewizowe, ustawa o podatku akcyzowym

2. Prawa lokalnego - dotyczy terytorium gminy, powiatu - ustawa o opłatach i podatkach lokalnych, ustawa o samorządzie gminnym, ustawa o samorządzie powiatowym, ustawa o samorządzie wojewódzkim

5. FINANSE PUBLICZNE A FINANSE PRYWATNE - PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE.

1. Definicja „finanse publiczne”: publiczne zasoby pieniężne (podatki opłaty), operacje tymi zasobami oraz normy w prawie je regulujące.

Operacje związane z poborem ceł, podatków i dywidend, opłat, należności cywilno-prawnych, pożyczki.

2. Finanse publiczne, a finanse prywatne:

1. Fundusze publiczne są gromadzone na zasadzie przymusu ( policja skarbowa, sądy karne ) i przeznaczone na zaspokojenie potrzeb publicznych. ( szkolnictwo, obronność państwa )

Kto może wywierać przymus?
=>W prawie celnym- organy administracji celnej
=>W prawie bankowym- organy nadzoru bankowego
=>Ubezpieczenia gospodarcze- organy finansowe
=>W prawie dewizowym różne podmioty- departamenty NBP, pośrednie związane z przesyłkami , poczta polska, organy kontroli podatkowej


2. Szeroki zakres znaczeniowy.

3. Operacje finansowe dokonywane w zakresie finansów publicznych rzutują na ogólna równowagę finansową państwa.

Zaspokojenie potrzeb publicznych
Wszelkie podmioty: służba zdrowia, zabezpieczenie publiczne, policja, służby specjalne, opieka społeczna
Finanse prywatne- nie ma przymusu, są pobierane na podstawie umowy stron.
- szeroki zakres znaczeniowy
- operacje finansowe dokonywane w zakresie finansów publicznych rzutują na ogólną równowagę finansów państwa.

Sektory (zakres podmiotowy):

- rządowy- organy władzy publicznej oraz podległe im jednostki organizacyjne w całości lub części finansowane ze środków publicznych np. sejm, senat, kancelaria prezydenta, administracja rządowa, jednostki organizacyjne w terenie- opiera się na poborze

-samorządowy- jednostki samorządu terytorialnego czyli gminy, powiaty i ich organy oraz podległe im jednostki organizacyjne.

(Z wikipedii i jakiejś strony ze ściągami):

Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym:

1) cel: dobro publiczne / dobro jednostki

2) sposób regulacji: władczość (przymus państwowy) / równorzędność stron umowy

3) pozycja prawna podmiotów: represyjność przepisów i sankcje / sankcje tylko z umowy cywilnoprawnej

RÓŻNICE MIĘDZY FINANSAMI PRYWATNYMI I FINANSAMI PUBLICZNYMI POLEGAJĄ NA :
- przymusowym charakterze gromadzenia środków publicznych przez państwo, w przeciwieństwie do osób prywatnych, na które nie jest nałożony przymus osiągania dochodów

- wykorzystywaniu finansów publicznych jako instrumentu realizacji określonych funkcji państwa, dotyczących ogółu obywateli lub znaczących ich grup; finanse prywatne służą zaspokajaniu potrzeb jednostek,
- nie traktowaniu jako celu gromadzenia środków publicznych osiąganiu zysków

w przeciwieństwie do takiej właśnie roli finansów prywatnych,
- poddaniu finansów publicznych społecznej kontroli, podczas gdy gospodarowanie środkami prywatnymi jest całkowicie dobrowolne,
- duża wielkość zasobów

publicznych w stosunku do środków, jakimi dysponuje osoba prywatna.

Zależności między sektorem publicznym a finansami publicznymi zachodzą przez dług publiczny, stanowiący ogół zobowiązań państwa i samorządu terytorialnego. Powiązania te powstają przede wszystkim wskutek kumulowania się deficytów budżetowych z jednej strony, z drugiej zwiększający się deficyt angażuje fundusze publiczne na obsługę długu - spłata kapitału , wypłata odsetek, premii.

6. CHARAKTERYSTYKA ŚRODKÓW PUBLICZNYCH.

Środki publiczne:

1. Dochody publiczne - daniny publiczne ( np. podatki, opłaty, cła ) i inne dochody wynikające z umów cywilnoprawnych. ( czynsze ) i publicznoprawnych ( umowy najmu, dzierżawy, leasingu ).

2. Przychody jednostek samorządu terytorialnego pochodzące za sprzedaży papierów wartościowych, prywatyzacji majątku oraz z otrzymanych kredytów i pożyczek.

3. Bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych

4. Dochody pochodzące od jednostek sfery budżetowej

7. JAKIE PROCESY OBEJMUJĄ FINANSE PUBLICZNE.

1. Proces pobierania i gromadzenia dochodów ( podatki, opłaty, cła )

2. Proces wydatkowania środków publicznych na realizowanie celów publicznych

3. Proces finansowania deficytu budżetowego ( zaciąganie kredytów i pożyczek, prywatyzacja majątku, pokrycie z nadwyżek budżetowych lat ubiegłych )

4. Zaciąganie zobowiązań

5. Proces zarządzania środkami publicznymi

• Minister Finansów zarządza finansami centralnymi

• w jednostkach sam. terytorialnego odpowiednio powołane jednostki

6. Proces zarządzania długiem publicznym - ustawa o finansach publicznych określa zasady obliczania długu i zarządzania nim, zaciągania zobowiązań przez podmioty sektora finansów publicznych; reguluje kwestie proceduralne, które mają gwarantować stałą kontrolę nad jego wielkością

Procesy te mają na celu wskazanie praw i obowiązków podmiotów uczestniczących

8. W JAKI SPOSÓB REALIZOWANA JEST W PRAKTYCE ZASADA JAWNOŚCI FINANSÓW PUBLICZNYCH.

Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez:

1. Jawność- najważniejsza zasada- realizowana w szczególności przez jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego

2. Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

3. Podanie do publicznej wiadomości:

a) kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

b) zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów.

c) Corocznych sprawozdań dotyczących finansów publicznych z działalności jednostek należących do sektora finansów publicznych.

Jawność finansów publicznych wyłącza się w stosunku do tych środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za tajemnicę państwową na podstawie odrębnych przepisów.

16.10.2010

1. CO TO JEST BUDŻET PAŃSTWA I JAKIE PODMIOTY SĄ Z NIEGO FINANSOWANE?

Definicja: budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów:

1. organów: władzy państwowej, kontroli i ochrony praw

2. sądów i trybunałów

3. administracji rządowe.

Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”. Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.

Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy przez parlament + podpis prezydenta.

Ustawa budżetowa (prace trwają między wrześniem a grudniem)

Podmioty finansowane z budżetu państwa:

1. Organy władzy państwowej ( sejm, senat, prezydent RP)

2. Organy kontroli prawa ( Rzecznik Praw Obywatelskich, Główny Inspektor Danych Osobowych)

3. Organy kontroli przestrzegania prawa

4. Sądy i trybunały ( podział przedmiotowy)

- cywilne

- karne

- sądy pracy i ubezpieczeń społecznych

- sądy administracyjne ( wojewódzkie sądy administracyjne , Naczelny sąd administracyjny)

5. Trybunały:

- konstytucyjny ( zgodność ustaw i rozporządzeń z konstytucją)

- stanu - odpowiedzialność dostojników państwowych

6. Administracji rządowej:

-ministerstwa

- kierownicy urzędów centralnych

- wojewodowie działający w terenie

W ramach tych obszarów podlegają inne organy finansowane z budżetów ministerstw.

• Minister Finansów nie ma prawa ustanawiać planu finansowego w formie rozporządzenia.

2. CO OKREŚLA W SWEJ TREŚCI USTAWA BUDŻETOWA?

Ustawa budżetowa ustala:

1. Dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł, części i działów klasyfikacji budżetowej (przyporządkowanie środków poszczególnym ministrom i powiązanie ich z dochodami budżetów)

2. Wydatki budżetu państwa (dotacje)

3. Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia.

4. Limity zatrudnienia w administracji rządowej (publicznej).

5. Przychody i rozchody budżetu państwa.

6. Plany i wydatki państwowych funduszy celowych

7. Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa. (agencja Rynku Rolnego)

- Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych (szkolnictwo, ochrona zdrowia)

- Wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i ich wysokość (przedszkola, szkoły)

Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienie składające się z:

1. Głównych celów polityki społeczno-gospodarczej

2. Założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i dwa kolejne lata dotyczące:

- Kształtowania się produktu krajowego brutto.

- Wysokość państwowego długu publicznego i Skarbu Państwa.

- Dopuszczalny poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych w tym okresie

Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienie składające się z:

• Głównych celów polityki społecznej i gospodarczej

• Założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i na kolejne lata dotyczące:

- kształtowania się produktu krajowego brutto

- państwowego długu publicznego oraz długu Skarbu Państwa

- poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych w tym okresie

3. DEFINICJA POJĘCIA „SYSTEM BUDŻETOWY”

System budżetowy.

Definicja: zespól norm prawnych regulujących organizację finansowych organów państwa i instytucji objętych gospodarką budżetową oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa, a także zasadny ich wydatkowania.

- normy ustawowe - ustawa o ubezpieczeniach społecznych

- normy prawne wynikające z rozporządzeń Ministra Finansów

- prawo karne finansowe

4. NA CZYM POLEGA GOSPODARKA BUDŻETOWA I JAKIM CZASOOKRESIE WYSTĘPUJE?

Gospodarka budżetowa polega na:

1. Planowaniu budżetowym (zajmuje się nim Minister Finansów, przygotowuje projekt ustawy budżetowej przesyłając do poszczególnych ministrów i oni mogą ją skorygować >> zatwierdzenie projektu ustawy i przekazanie jej do sejmu >> przejście do senatu. Do chwili złożenia podpisu Prezydenta pod ustawa - faza planowania)

2. Gromadzeniu dochodów budżetowych (w okresie od I do XII roku budżetowego, dochody podatkowe i niepodatkowe)

3. Dokonywaniu wydatków budżetowych

4. Kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej (budżetowej) (blokada wydatków w chwili niezgodności - po zakończeniu roku od I do VI - kontrolą zajmuje się sejm i NIK; od I do XII gromadzenie dochodów; po zakończeniu roku - kontrola też jest w stosunku do wykonawców z poprzedniego roku - Sejm przyjmuje sprawozdanie z wykonania budżetu)

5. JAKIE SĄ FUNKCJE BUDŻETU I NA CZYM POLEGAJĄ?

Funkcje budżetu:

1. Rozdzielcza (redystrybucyjna) gromadzenie, podział i wydatkowanie zasobów pieniężnych na sfinansowanie wydatków ponoszonych przez państwo (strefę budżetową, finansową, ubezpieczeń społecznych, gminy). Zasadnicza część wydatków ponoszonych przez budżet ma charakter obligatoryjny. Do tego typu wydatków należy zaliczyć:

• utrzymanie podstawowych organów państwa ( administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego i brony narodowej

• finansowanie podmiotów świadczących bezpłatnie lub częściowo odpłatnie usługi na rzecz społeczeństwa ( szkoły, ochrona zdrowia, kultura

• finansowanie niektórych świadczeń społecznych ( świadczenia kombatanckie, emerytury wojskowe )

• subwencje dla gmin

• zobowiązania Skarbu Państwa związane z długiem publicznym

Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych i ułatwiających restrukturyzację gospodarki:

• Dotacje inwestycyjne (przekazanie środków na inwestycje - np. szkole na boisko)

• Dopłaty do kredytów na wybrane cele (pro gospodarcze - kredyty dla małych i średnich przedsiębiorstw; Skarb Państwa może być poręczycielem zabezpieczenia sytuacji finansowej podmiotów strefy budżetowej)

• Wydatki związane z poręczeniami państwowymi.

• Wydatki na promocję eksportu.

• Wydatki na prywatyzację.

• Dotacje inwestycyjne.

W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy:

• Różnymi działaniami gospodarki narodowej.

• Różnymi regionami kraju.

• Różnymi grupami ludności.

• Różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).

Budżet, oprócz finansowania sfery budżetowej, zasila również pozostałe podmioty gospodarki narodowej (fundusze ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorstwa, gminy).

2. Kontrolna - ściśle związana z funkcją rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem:

- oceny celowości (realizacja celów publicznych) (czy cele są spełnione)

- legalności (czy działanie jest zgodne z prawem)

- efektywności gospodarki budżetowej (czy wydatki przynoszą przewidywany efekt)

6. JAKIE SĄ RODZAJE KONTROLI BUDŻETU I KTO JĄ WYKONUJE?

Rodzaje kontroli budżetowej (kontrola prawidłowości, efektywności, celowości, jawności, legalności):

1. Wstępna (EX ANTE) - jej zadaniem jest przeciwdziałanie nieracjonalnym i nieefektywnym zamierzeniom ( zasady racjonalnego i efektywnego gospodarowania zasobami budżetowymi ); na etapie tworzenia planu budżetowego przez Ministra Finansów- komisje i podkomisje sejmowe, prace sejmu i senatu, kontrola prezydenta (odnosi się do planu budżetowego)

2. Bieżąca - w trakcie roku budżetowego, polega na wykorzystaniu operacji budżetowych, np. kształtowania się wpłat podatkowych, jako sygnałów o bieżącym przebiegu procesów rzeczowych; wykonywana przez ministra finansów, ministrów i premiera

3. Sprawozdawczą (EX POST ) - odnoszącą się do prawidłowości wykonania planu budżetowego ( czy cele zostały zrealizowane ? ); wykonywana w pierwszym półroczu roku po wykonaniu budżetu; kontrola przez sejm (absolutorium), NIK, Ministerstwo Finansów, urzędy skarbowe.

7. JAKIE SĄ KRYTERIA KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ?

Kryteria klasyfikacji:

1. podmiotowe - podział resortowy, każda część odpowiada poszczególnym organom administracji rządowej np. Budżet Ministerstwa Kultury i Sztuki

2. przedmiotowo - funkcjonalne - podział według źródła pochodzenia np. podział dochodów na dochody od osób prawnych lub osób fizycznych a wydatków według celów przeznaczenia środków.

Dochody i wydatki podlegają podziałowi na działy i rozdziały np

Dział - Szkolnictwo zawodowe; rozdziały: szkoły zasadnicze zawodowe, technika,

licea zawodowe

Działy i rozdziały odpowiadają podstawowym rodzajom działalności ( PKD - Polska

Klasyfikacja Działalności ).

3. rodzajowa - paragrafy określające rodzaje dochodów np. VAT a także rodzaje wydatków np. wynagrodzenia osobowe. W obrębie paragrafów można dokonać szczegółowszego podziału na tzw. pozycje.

8. JAKA JEST DEFINICJA DOCHODU BUDŻETOWEGO I JAKIE SĄ JEGO RODZAJE?

Dochody to wszystkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego ( tj. przedsiębiorców, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek prawa handlowego, spółek cywilnych i przedstawicielstw i oddziałów zagranicznych), ludności, z zagranicy.

Dochody rzeczywiste (realne) pochodzą od jednostek spoza systemu budżetowego m.in. od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych i kształtują wielkość budżetu.

Dochody rozliczeniowe to przelewy wewnątrz budżetowe, polegają na przelewaniu dochodów budżetowych między budżetem państwa, a budżetami lokalnymi gmin.

9. JAKIE SĄ KRYTERIA KLASYFIKACJI DOCHODU BUDŻETU PAŃSTWA WRAZ Z PRZYKŁADAMI?

Kryteria klasyfikacji :

1. Ekonomiczne wg źródła pochodzenia ( wskazują zakres podmiotowy)

- przedsiębiorstwa

- osoby fizyczne

2. Prawne

- bezzwrotne (podatki)

- zwrotne (obligacje)

- odpłatne - świadczenia za strony państwa za opłatą skarbową

- nieodpłatne - podatki (nie ma tu świadczenia wzajemnego)

- przymusowe - podatki

- dobrowolne - pożyczki

- zasadnicze - podatki

- uboczne - cło, dochód z prywatyzacji lub prowadzonej działaności

3. Organizacyjne budżetu państwa i gmin

10. CHARAKTERYSTYKA KATALOGU DOCHODÓW BUDZETU PRAŃSTWA Z PODZIAŁEM NA PODATKOWE I POZA PODATKOWE.

Dochody podatkowe to podatki bezpośrednie i pośrednie. Są to obowiązkowe płatności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz samorządu, będące wyrazem przymusowego przejmowania środków przez sektor publiczny na rzecz finansowania zadań publicznych. W zamian za świadczenie podatku podmiot, który go płaci nie uzyskuje żadnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego ze strony państwa lub samorządu.

Katalog dochodów budżetu państwa:

(podatkowe)

a) podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek

samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora

finansów publicznych ( podatek od osób fizycznych i prawnych w części dla budżetu

państwa)

b) cła ( przymusowa płatność przewidziana w ustawodawstwie celnym od podmiotów

przywożących towary z zagranicy na polski obszar celny)

(poza podatkowe)

c) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,

d) dywidendy od spółek Skarbu Państwa

e) wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego,

f) wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz

część zysku gospodarstw pomocniczych podstawowych jednostek budżetowych

g) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile przepisy szczególne

nie stanowią inaczej,

h) dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze,

składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią

inaczej,

i) wpłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa,

j) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek

budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej,

k) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na

centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa,

l) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych,

m) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie

stanowią dochodów innych jednostek finansów publicznych,

n) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa,

o) inne dochody publiczne: obligacje, bony skarbowe, pożyczki.

11. CO TO SĄ WYDATKI BUDZETU PAŃSTWA I NA CO MOGĄ BYĆ PRZEZNACZONE?

Wydatki budżetowe to finansowo opisane koszty wykonania zadania publicznego.

Jest to wydatkowanie środków pieniężnych przez państwo w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.

Wydatki budżetu państwa przeznaczone są na:

a) realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i

ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały,

b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego (Skarb Państwa przekazuje część dochodów z akcyz z paliw, aby zrekompensować gminom straty związane z niepobieraniem podatku od środków transportu),

c) dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,

d) dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,

e) dotacje na zadania określone ustawami (prawo administracyjne)

f) współ finansowanie programów realizowanych za środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi.

Z budżetu Państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej, mogą być udzielone

pożyczki:

a) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania naprawczego,

b) pożyczki dla innego państwa wynikające z umów międzynarodowych

c) pożyczki wynikające z ustaw innych niż ustawa budżetowa.

Pożyczki udzielone z budżetu państwa są oprocentowane, wysokość oprocentowania określa umowa cywilnoprawna.

12. JAKIE SĄ KRYTERIA KLASYFIKACJI WYDATKÓW BUDŻETOWYCH?

Wydatki budżetowe dzielą się zasadniczo na trzy główne grupy: ( art. 69)

- bieżące

- majątkowe

- na obsługę długu Skarbu Państwa

Klasyfikacja wydatków budżetowych:

A) Wydatki bieżące

- subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego

- dotacje

- wynagrodzenia i uposażenia oraz składniki od nich naliczane ( wynagrodzenia pracowników państwowych zwane wydatkami osobowymi budżetu np. sędziowie, prokuratorzy, urzędnicy państwowi, żołnierze, policjanci, dyplomaci. Omawia ten temat ustawa o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej z dnia 23.XII.1999)

- inne świadczenia na rzecz osób fizycznych ( nagrody, odszkodowania)

- zakupy towarów i usług ( wydatki nabywcze podlegają ustawie o zamówieniach publicznych)

- inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych lub realizację ich stałych zadań

Dotacje - są nimi podlegające szczególnym zasadom rozliczenia wydatki budżetowe państwa przeznaczone na:

1. Finansowanie lub dofinansowywanie:

- zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami

- ustawowo określonych zadań, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego

- bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego

- zadań zleconych do realizacji jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych, w tym fundacjom i stowarzyszeniom

- kosztów realizacji inwestycji zwane dalej „dotacjami celowymi”

b) dofinansowywanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, zwane dalej „dotacjami podmiotowymi”

c) dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług kulturalnych wg stawek jednostkowych zwane dalej „dotacjami przedmiotowymi”

d) dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w odrębnej ustawie

e) pierwsze wyposażenie - środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budżetowych i gospodarczych, jednostek budżetowych zwanych dalej „dotacjami na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe”

B) Wydatki majątkowe:

- na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego

- wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowywanie kosztów realizacji inwestycji np. dla państwowych zakładów budżetowych, innych państwowych jednostek organizacyjnych (szkoły wyższe), dotacje dla jednostek nie zaliczanych do sektora finansów publicznych, dotacje na inwestycje realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, dotacje związane z badaniami naukowymi a także dotacje dla przedsiębiorców na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska.( mogą być wieloletnie)

I Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa

- wydatki budżetowe państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych

papierów wartościowych,

- oprocentowanie zaciągniętych kredytów i pożyczek

- wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami

Do wydatków zaliczamy również rezerwy ogóle i celowe ( art. 67, 68)

III Wydatki inwestycyjne

• Z budżetu państwa finansowane są inwestycje państwowe jednostek budżetowych, w tym ich gospodarstw pomocniczych

6.11.2010

1. CO OKREŚLAJĄ SWOIMI PRZEPISAMI USTAWA USTAWY „PRAWO BANKOWE”?

Ustawa z dnia 29.08.1997r Prawo Bankowe określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.

2. JAKA JEST DEFINICJA POJĘCIA „BANK”?

Bank - jest osobą prawna utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotu.

Może działać w ściśle określonych formach prawnych, iż działalność gospodarcza może być prowadzona w innej formie niż osoby prawnej.

3 formy prawne:

- banki państwowe

- banki spółdzielcze (prawo spółdzielcze)

- banki w formie spółek akcyjnych (KSH)

O ile spółka akcyjna jest dopuszczona do działalności bankowej, to spółka z.o.o. nie!

Działają na podstawie zezwolenia, wydawanego przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) w porozumieniu z Ministrem Finansów, do wykonywania czynności bankowych.

3. W JAKIECH PRZYPADKACH PODMIOTY NIE BĘDĄCE BANKAMI SĄ UPRAWNIONE DO UŻYWANIA W SWOJEJ NAZWIE SŁOWA „BANK” LUB „KASA”?

Wyraz bank lub kasa może być używane przez jednostki organizacyjne, z których działalności jednoznacznie wynika że jednostki te nie wykonują jednostek bankowych. (np.: BillBank działa w formie spółki z o. o. a Banki (te z prawa bankowego) wyłącznie w formie spółki akcyjnej; Bank Krwi i Organów; Weterynaryjny; Bank Krwi; Bank Komórek Macierzystych itp.)

Wyraz bank lub kasa mogą być używane także w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce. Nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazy kasa lub bank w nazwie z których działalności jednoznacznie wynika że jednostka ta nie wykonuje czynności bankowych.

Kasy ____ - nie stanowią konkurencji dla banków.

Kasy zapomogowo-pożyczkowe - tworzone w ramach administracji rządowej, państwowej, udzielają pożyczek osobom zatrudnionym, nie dla osób z zewnątrz!

SKOK - zbliżone do banków komercyjnych, nie podlegają nadzorowi finansowemu

4. JAKIE SĄ RODZAJE BANKÓW?

Rodzaje Banków:

- Bank krajowy - mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej

- Bank zagraniczny - mający siedzibę zagranicą

Podział ze względu na rodzaj działalności:

- banki kredytowe

- banki inwestycyjne

- banki ziemskie

- banki rolne

- banki przemysłowe (finansowanie działalności przemysłowej)

5. CHARAKTERYSTYKA CZYNNOŚCI BANOWYCH:

A) MAJĄCYCH CHARAKTER OBLIGATORYJNY,

B) MAJĄCYCH CHARAKTER FAKULTATYWNY.

1. Czynności obligatoryjne to:

a) przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

b) prowadzenie innych rachunków bankowych (do pkt. a i b: przedsiębiorcy, przedsiębiorstwa państwowe, przedstawicielstwa zagranicznych podmiotów, osoby fizyczny prowadzące działalność - ROR, rachunek pomocniczy, lokaty terminowe; oraz osoby fizyczne ie prowadzące działalności gospodarczej - rachunek oszczędnościowy, oszczędnościowo-rozliczeniowy, lokaty terminowe)

- rachunki powiernicze- dla osób prowadzących inwestycje, aby środki były wydawane w częściach przeznaczonych na określone cele

c) udzielanie kredytów (dla banków i instytucji kredytowych unijnych (u nas nie ma) - w Polsce tylko banki mogą udzielać kredytów!)

d) udzielanie gwarancji bankowych (dla banków; sytuacja gdzie bank gwarantuje wypłatę określonej sumy jeżeli dłużnik nie płaci wierzytelności)

e) emitowanie bankowych papierów wartościowych (uprawniony do emisji w celu pozyskania dodatkowego kapitału na własne potrzeby - wydatki, inwestycje)

f) przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych (należy posiadać konto bankowe, aby z tego skorzystać, rozliczenia gotówkowe - przekazanie środków do kasy, bezgotówkowe - polecenie zapłaty, czeki rozrachunkowe)

g) wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach (określane przez inne przepisy)

2. Czynności fakultatywne to:

a) udzielanie pożyczek pieniężnych (zbliżone do kredytów, ale nimi nie są, mogą być nie oprocentowane, nie muszą być na określony cel)

b) operacje czekowe i wekslowe (regulowane ustawą „prawo wekslowe i czekowe”, posługują się nimi tylko bank)

c) wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu (zajmują sie tym nie tylko banki, duża konkurencja w tym segmencie usług)

d) terminowe operacje finansowe (zajmują się tym banki i domy maklerskie)

e) nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych (factoring;, inne podmioty też się tym zajmują)

f) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejmowych

g) wykonywanie czynności obrotu dewizowego (na podstawie przepisów prawa dewizowego w następstwie operacji exportowo-importowych)

h) udzielanie poręczeń (działalność zbliżona do udzielania gwarancji bankowych, podstawą są przepisy prawa cywilnego)

i) wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych

Czynności bankowe - podstawowe zasady:

1. Oświadczenia woli składane z związku z wykonywaniem czynności bankowych mogą być wyrażone za pomocą elektronicznych nośników danych

2. Związane z czynnościami bankowymi dokumenty mogą być sporządzane za pomocą elektronicznych nośników informacji, jeżeli dokumenty te zostaną w sposób _______ utrwalone i zabezpieczone

3. Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formie pisemną, uznaje się, te czynności dokonane w formie, spełnia wymagania formy pisemnej

6. JAKĄ DZIAŁALNOŚCIĄ MOGĄ ZAJMOWAĆ SIĘ BANKI POZA WYKONYWANIEM CZYNNOŚCI BANKOWYCH?

Banki poza wykonywaniem czynności bankowych mogą:

1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki

uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, (związana z polityką lokacyjną - lokowanie kapitału)

2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych, mają charakter finansowy, wypłacane jeśli zleca się emisję)

3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi, (nabywanie i zbywanie, forma inwestycji wolnych środków pieniężnych)

4) dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika,

5) nabywać i zbywać nieruchomości, (nie ma ograniczeń)

6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,

7) świadczyć inne usługi finansowe, (leasing)

8) wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.

7. W JAKICH FORMACH PRAWNYCH MOGĄ DZIAŁAĆ BANKI W POLSCE?

Banki mogą być tworzone jako:

a) banki państwowe - bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego,

b) banki spółdzielcze - założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej ustawą (co najmniej 10) - Prawo spółdzielcze

c) banki w formie spółek akcyjnych - założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne, z tym że założycieli nie może być mniej niż 3.

8. CHARAKTERYSTYKA PROCEDURY TWORZENIA BANKU PAŃSTWOWEGO.

A) kto jest uprawniony do powołania do życia banku państwowego?

- Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia

- na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego

- w tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego

B) rozporządzenie Ministra Finansów o utworzeniu banku państwowego określa:

- nazwę i siedzibę

- przedmiot i zakres działalności

- jego fundusze statutowe, w tym środku wydzielone z majątki Skarbu Państwa które stają się majątkiem banku

9. JAKIE ORGANY WYSTEPUJĄ W BANKU PAŃSTWOWYM I JAKIE WYKONUJĄ ONE ZADANIA?

Organy banku państwowego:

1. rada nadzorcza i zarząd

2. członkowie zarządu lub rad nadzorczej nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną. W szczególności nie mogą być członkami zarządu lub rady nadzorczej innego banku, chyba że bank państwowy jest akcjonariuszem tego banku.

3. Radę nadzorczą powołuje się na okres 3 lat spośród osób posiadających odpowiednie kwalifikacje z zakresu finansów. Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Premier na wniosek Ministra Skarbu Państwa.

4. Członkowie rady są powoływani przez Ministra Skarbu Państwa spośród osób niebędących członkami zarządu tego banku. Odwołanie członków rady następuje w takim samym trybie w jakim zostali powołani.

5. Prezesa zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Pozostałych członków zarządu banku powołuje i odwołuje po zasięgnięciu rady KNF rada nadzorcza banku. Wiceprezesów i pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza na wniosek Prezesa zarządu.

6. Rada nadzorcza

- sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego

- zatwierdza przedstawione przez Zarząd sprawozdanie finansowe oraz podział zysku i sposób pokrycia strat, a także

- przyjmuje sprawozdania z działalności banku, udziela zarządowi banku zaleceń oraz

- może zawieszać w czynnościach członków zarządu banku

- uchwala uchwały zarządu banku w razie stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa lub statutem banku

- Zarząd banku rozpatruje sprawy dotyczące działalności banku oraz podejmuje w tych sprawach uchwały, których wykonanie zapewnia prezes zarządu banku

- Prezes zarządu banku państwowego reprezentuje bank, przewodniczy zarządowi banku oraz organizuje działalność banku

- Szczegółowy zakres działania rady nadzorczej i zarządu oraz osoby uprawnione do reprezentowania banku określa statut banku państwowego nadawanemu w drodze rozporządzenia przez Ministra Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po zasięgnięciu opinii KNF

10. NA PODSTWAIE JAKICH PRZEPISÓW POLSKIEGO PRAWA MOGĄ BYĆ TWORZONE BANKI SPÓŁDZIELCZE?

Bank spółdzielczy

- zgodnie z ustawą prawo spółdzielcze na podstawie zezwolenia KNF

- zezwolenie jest wydawane z uzgodnieniem z Ministrem Finansów na niosek założycieli z uwzględnieniem zasad odrębnych - ustawa o restrukturyzacji banków spółdzielczych i BGŻ oraz o zmianie _______ 2000 ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych

- Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego

Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony na podstawie

1. Zezwolenia KNF

2. Wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów z zachowaniem trybu określonego w przepisach KSH o spółkach akcyjnych

3. Przez osoby zagraniczne z udziałem osób zagranicznych

4. Wkłady pieniężne osób zagranicznych to kapitały założycielskie banku, są wnoszone w złotych

Organy banku - zasady:

1. Funkcje organu nadzoru pełni rada nadzorcza, składająca się z co najmniej 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy; bank obowiązany jest informować KNF o składzie rady nadzorczej

2. Zarząd banku składa sięz co najmniej 5 osób

3. Powołanie dwóch członków zarządu banku, w tym Prezesa, następuje za zgodą KNF i na wniosek o wyrażenie zgody z którym wystąpiła rada nadzorcza

KNF odmawia wyrażenia zgody na powołanie osób w skład zarządu jeżeli:

1. Były one karane za przestępstwa z winy umyślnej

2. Prowadzone jest przeciwko nim postępowanie karne, bądź karno-skarbowe przez osoby zagraniczne albo z udziałem osób zagranicznych

20.11.2010

1. CHARAKTERYSTYKA AKCJI BANKU

Akcje banków zasady:

1. Akcje banków są akcjami imiennymi, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu publicznego. W okresie roku, licząc od daty wpisania banku do rejestru handlowego, zbycie akcji imiennych przez akcjonariuszy wymaga zezwolenia KNF (zbywanie więcej niż 5% akcji wymaga zgody KNF).

2. W razie uchylenia decyzji wyrażającej zgodę na wprowadzenie akcji banku do obrotu publicznego, akcje banku na okaziciela podlegają zamianie na akcje imienne.

3. Zamianie na akcje imienne podlegają również akcje banku na okaziciela, które nie są przedmiotem publicznego obrotu papierami wartościowymi.

4. podział akcji pomiędzy zarządzających - przy zakładaniu spółki wymagane 3 osoby

5. wyjątkiem od reguły są bezimienne akcje występujące w obrocie publicznym

6. w okresie 1 roku od rozpoczęcia działalności bank w formie spółki akcyjnej pozyskuje renomę oraz klientów, przez co jest uważany przez nadzór finansowy

2. JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ ABY UTWOŻYĆ BANK W FORMIE SPÓŁKI AKCYJNEJ?

Utworzenie banku może nastąpić, jeżeli:

1) zostało zapewnione wyposażenie banku w:

a) fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności, z tym ze jeden założyciel lub grupa założycieli pozostałych w stosunku dominacji i zależności może wnieść wkład pieniężny w kwocie nie przekraczającej polowy kapitału założycielskiego

b) pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające

przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej, (> inwestycje na zakup niezbędnych urządzeń
> ryzyko związane z inwestycją ( wydatki poniesione bez zezwolenia w przypadku braku jego uzyskania są zainwestowane w błoto :P),

2) założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, w tym prezesa, dają rękojmię prowadzenie działalności w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów banku oraz ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem

3) co najmniej 2 osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu posiadają odpowiednie wykształcenie kierunkowe i co najmniej 3-letnie doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem

4) przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku

kapitał wpłacany na początku musi być wystarczający na poniesienie wydatków na okres 3 lat

- rozrachunki z klientami nie są przeznaczone na te wydatki
- osoby prawne nie mogą przerzucać zobowiązań na osoby trzecie

Wniosek do Komisji Nadzoru Finansowego o wydanie zezwolenia na utworzenie banku powinien zawierać:
1) określenie nazwy (oryginalną nazwę banku nie występującą lub zbliżoną do istniejących już w sektorze) i siedziby banku,
2) określenie czynności bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalności,
3) dane dotyczące:
a) założycieli i osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, (czy fizyczne czy prawne czy jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, przedstawienie kopii dyplomu, świadectw pracy, potwierdzenie niewystępowania w rejestrze skazanych, w odniesieniu do rady nadzorczej trzeba poinformować KNF o członkach)
b) kapitału założycielskiego (w przypadku gdy jest to kapitał wstępujący w walucie obcej następuje jego prze walutowanie przed dniem rozpoczęcia działalności )

Do wniosku załącza się:
1) projekt statutu banku (zawierający informacje wynikające z KSH, i prawa handlowego),
2) program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni (ustawodawca nie określa elementów jego konstrukcji),
3) dokumenty dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, wymagane przez Komisję Nadzoru Finansowego

- sprawdzenie źródła pochodzenia środków pieniężnych akcjonariuszy- kapitału założycielskiego,

- Jeżeli założycielami są banki, to zobowiązane są do przesyłania do KNF najważniejszych informacji dotyczących świadczonych usług przez bank za granicę
- Jeżeli założycielami są osoby fizyczne , wszystko jest potwierdzone na podstawie oświadczenia założycieli
- istotna jest sytuacja finansowa założycieli bo założenie nowego banku nie może być przyczyna narażenia na straty banku który ma być akcjonariuszem nowego banku- bo bank działa jako podmiot zaufania publicznego
4) opinię właściwych władz nadzorczych kraju siedziby wnioskodawcy, jeżeli założycielem jest bank zagraniczny (sytuacji finansowej, wyniku finansowego, jeżeli bank zagraniczny ma być akcjonariuszem to polski KNF zwraca się do zagranicznego o udostępnienie informacji na temat tego banku)

3. JAKIE SĄ OCZEKIWANIA PRAWA BANKOWEGO W STOSUNKU DO KANDYDATÓW ZARZĄDU BANKU?

Kandydaci muszą:

- posiadać wykształcenie

- posiadać doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem

- posiadać udowodnioną znajomość języka polskiego,

4. JAKA JEST MINIMALAN ZAWARTOŚĆ TREŚCIOWA STATUTU BANKU W FORMIE SPÓŁKI AKCYJNEJ?

Projekt statutu, powinien określać w szczególności:

1) firmę (firmę), która powinna zawierać wyodrębniony wyraz "bank" i odróżniać się od nazw innych banków oraz wskazywać, czy jest to bank państwowy, bank w formie spółki akcyjnej czy bank spółdzielczy (wskazywać formę)

2) siedzibę, przedmiot działania i zakres działalności banku,

3) organy i ich kompetencje, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji członków zarządu, o których mowa w art. 22b ust. 1, oraz zasady podejmowania decyzji, podstawową strukturę organizacyjną banku, tryb wydawania regulacji wewnętrznych oraz tryb podejmowania decyzji o zaciągnięciu zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5 % funduszy własnych,

Czy tylko zarząd i członkowie rady nadzoru są obligowani do podejmowania decyzji w zakresie umów: 2 osoby będące członkami zarządu oraz jeden członek rady nadzoru lub prokurenci do wysokości pewnych kwot
Wyprzedzanie kontroli przez bieżącą kontrolę niezgodności ze statutem banku, uniknięcie decyzji narażających na sankcje ( również podatkowych)

4) zasady funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej,

5) fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowej

- zasady gospodarki finansowej:
> składanie sprawozdań
> zyski, straty
Statut banku powinien być zgodny z zezwoleniem na utworzenie banku. Zmiana statutu wymaga zezwolenia KNF


5. JAKIE WYMOGI KAPITAŁOWE STAWIA SIĘ PRAWO BANKOWE ZAŁOŻYCIELOM BANKÓW W FORMIE SPÓŁEK AKCYJNYCH I OD CZEGO ZAEŻY FAKTYCZNA JEGO WYSOKOŚĆ?

Wysokość Kapitału zależy od rodzaju banku.

1. Wnoszony przez założycieli banku kapitał założycielski, nie może być niższy od równowartości w złotych 5.000.000 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania zezwolenia na utworzenie banku.

2. Kapitał założycielski banku wnoszony w formie pieniężnej musi być wpłacony przez założycieli w walucie polskiej na rachunek bankowy w banku krajowym, otwarty w celu dokonania wpłat na kapitał założycielski banku.

3. Pokrycie pełnej kwoty kapitału założycielskiego banku w formie spółki akcyjnej oraz banku spółdzielczego powinno być dokonane przed wpisaniem banku do właściwego rejestru.

6. JAKIE SĄ ZASADY TWORZENIA BANKU ZAGRANICĄ PRZEZ BANK POLSKI?

Utworzenie zagranicą banku przez bank krajowy wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Wszczęcie postępowania poprzez złożenie wniosku w formie pisemnej u utworzeniu banku za granicą.

Wniosek o utworzenie za granicą powinien zawierać:

• określenie nazwy, siedziby i formy organizacyjnej banku (które wynika tez z formy państwa innego)

• dane dotyczące założycieli i kapitału założycielskiego (kapitał założycielski wytransferowany do państwa obcego wraz ze statutem oraz utworzeniem banku za granicą filozofia banku - zainwestowanie środków nie spowoduje utraty płynności banku w Polsce)

Do wniosku załącza się:

• projekt statutu oraz uzasadnienie utworzenia banku za granicą

• program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni (założyciele zobowiązani są do przedstawienia programu działania - związane jest to z wysokością kapitału transferowanego za granicę (nie ma ograniczeń co do miejsc zainwestowania kapitału)

• informacje o przepisach prawnych obowiązujących w państwie przyjmującym w zakresie:

• zezwoleń na podjęcie działalności przez bank

• przepisów podatkowych dotyczących działalności banków (dyrektywa 112/2006- zwolnienia z płacenia podatku przez banki, ubezpieczycieli, od wartości dodanej)

• przepisów dotyczących transferu dewiz i nadzoru bankowego (możliwość wywozu środków pieniężnych zagranicznych do polski i odwrotnie, reżim ustawy prawo dewizowe)

• utworzenie spółek za granicą - wiąże się z płaceniem podatku od wartości dodanej przez banki polskie działające za granicą

7. CHARAKTERYSTYKA PROCEDURY TWORZENIA ODDZIAŁU BANKU ZAGRANICZNEGO W POLSCE.

Utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju następuje na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, wydanego po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, na wniosek zainteresowanego banku.

Wniosek powinien zawierać:

1. nazwę i siedzibę banku występującego z wnioskiem oraz charakterystykę jego działalności

2. rodzaje czynności bankowych, do których wykonywania ma być upoważniony oddział banku, oraz siedzibę oddziału (utworzenie nie wiąże się z uzyskaniem osobowości prawne, Banki zagraniczne wykonują te czynności, które dobrze funkcjonują w kraju ich występowania a następnie wprowadzają innowacyjne rozwiązania w ich oddziałach występujących w Polsce, które to nie były wcześniej stosowane)

3. wielkość funduszy przydzielonych do dyspozycji oddziału (nie ma kapitału założycielskiego gdyż oddział nie jest spółką. Posiada tylko fundusze przydzielone przez bank zagraniczny)

4. dane dotyczące co najmniej 2 osób przewidzianych do objęcia w oddziale stanowisk dyrektora lub jego zastępcy (oddział jako podmiot nieposiadający osobowości prawnej nie ma zarządu itp., nie powołujemy innych organów).

Do wniosku załącza się zobowiązanie występującego z wnioskiem banku zagranicznego o zaspokajaniu roszczeń, jakie mogą powstać w stosunkach między oddziałem i innymi podmiotami. Fundusze przekazywane na początku powinny wystarczyć na jego finansowanie, jeżeli nie KNF może zażądać aby bank zagraniczny dokonał transferu pieniędzy z zagranicy.

W zezwoleniu na utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju Komisja Nadzoru Finansowego ustala w szczególności siedzibę oddziału, rodzaj czynności bankowych, do których wykonywania oddział jest upoważniony, oraz minimalną wysokość funduszy niezbędnych do działalności oddziału (tak jak w SA określoną w ramach postępowania licencyjnego).


Oddziały banków zagranicznych podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców (są wg ustawy o działalności gospodarczej mimo ze nie maja osobowości prawnej). Do postępowania przy tworzeniu oddziału banku zagranicznego w kraju stosuje się takie same wymogi jak przy tworzeniu banku krajowego w Polsce.

Oddział banku zagranicznego jest obowiązany:

1. używać nazwy banku zagranicznego w języku państwa jego siedziby wraz z przetłumaczonym na język polski określeniem formy prawnej banku oraz dodaniem wyrazów oddział w Polsce (oddział jest podatnikiem podatku od osób prawnych)

2. prowadzić oddzielną rachunkowość w języku polskim, zgodnie z przepisami obowiązującymi banki krajowe.

1) Utworzenie banków zagranicznych nie wiąże się z uzyskaniem osobowości prawnej - sposób powstawania i kreacji obowiązków jest uproszczony

2) Nie występuje w nich kapitał założycielski
3) Oddział nie posiada osobowości prawnej, nie ma komisji nadzorującej, rady nadzorczej oraz zarządu
4) Podmiotem zarządzającym jest dyrektor oraz jego zastępca


Powołanie dyrektora i jednego z zastępców dyrektora oddziału banku zagranicznego następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. Z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje bank zagraniczny.

Do oddziałów banków zagranicznych, działających na terenie RP, stosuje się przepisy prawa polskiego (z punktu widzenia polskiego prawa SA one podmiotami finansowymi, nie ma znaczenia ze jest oddziałem banku zagranicznego).

8. CHARAKTERYSTYKA DOKONYWANIA PRZEKSZTAŁCENIA BANKU:

A) W RAMACH JAKICH FORM PRAWNYCH DOCHODZI DO PRZEKSZTAŁCENIA

Bank państwowy może być przekształcony w bank w formie spółki akcyjnej (z państwowego).

Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa (działającego w strukturze ministerstwa gospodarki), po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego, w drodze rozporządzenia:

• przekształca bank państwowy w spółkę akcyjną z udziałem Skarbu Państwa

• określa, w jakim zakresie majątek banku państwowego zostanie wniesiony do spółki akcyjnej na pokrycie kapitału akcyjnego, w jakim zaś nastąpi zbycie tego majątku tworzonej spółce z udziałem Skarbu Państwa.

B) JAKIE SĄ ZASADY W ZAKRESIE PRZEJĘCIA PRAW I OBOWEIĄZKÓW

Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną nie powoduje zmian w zakresie zawartych przez bank umów i uprawnień z tytułu decyzji administracyjnych.

Przekształcenie banku następuje na podstawie bilansu sporządzonego na dzień przekształcenia. Z tym dniem bank w formie spółki akcyjnej wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki przekształconego banku państwowego.

W dniu uzyskania osobowości prawnej przez bank w formie spółki akcyjnej bank państwowy ulega likwidacji, a jego organy ulegają przekształceniu.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie, przy przekształceniu banku państwowego w bank w formie spółki akcyjnej stosuje się określony w przepisach Kodeksu spółek handlowych tryb postępowania przy zawiązywaniu spółki akcyjnej, z wyłączeniem art.312 i art.336.

Przy zbywaniu osobom trzecim należących Skarbu Państwa akcji banku powstałego w wyniku przekształcenia banku państwowego, stosuje się odpowiednie przepisów działów IV i V ustawy z dnia 30 sierpnia 1996r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorców państwowych (art. 43-48 ust.)

9. JAKĄ DZIAŁALNOŚCIĄ MOGĄ ZAJMOWAĆ SIĘ PRZEDSTAWICIELSTWA BANKÓW ZAGRANICZNYCH DZIAŁAJĄCYCH W POLSCE?

Przedstawicielstwo zakładane jest tylko w celu prowadzenia działalności marketingowej na rzecz banku zagranicznego. Cel danie możliwości podmiotom zagranicznym zbadania rynku i aby zobaczyli czy chcą rozwijać swoja działalność w Polsce, tworzyć bank czy tylko oddział mieć lub tylko przedstawicielstwo.
Formy:
-przedstawicielstwo
- oddział
- bank S.A.


10. JAKI JEST PRAWNY STATUS NBP I JAKIE WYKONUJE O NZADANIA?

Ustawa o NBP jest odrębnym aktem prawnym> jest niezależna od prawa finansowego; jednakże znajduje swoje odzwierciedlenie w konstytucji dotyczące zasad ogólnych skierowanych do Banku Centralnego


Zasady ogólne:
a) NBP jest bankiem centralnym RP
b) NBP posiada osobowość prawna i prawa używania pieczeni z godłem państwowym
c) NBP nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców państwowych
d) Siedzibą NBP jest Warszawa
e) Podstawowym elementem działalności NBP jest : utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP
f) NBP przystępują wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych RP
g) NBP może być członkiem międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych
h) NBP nie może być udziałowcem bądź akcjonariuszem innych osób prawnych z wyjątkiem prowadzących działalność usługowa wyłącznie na rzecz instytucji finansowych i skarbu państwa (nie może tworzyć banków za granicą , natomiast może na terenie polski prowadzić o oddziały,

NBP tworzy rezerwy dewizowe
NBP emituje pieniądze (banknoty i monety) - prawo to nie może być przeniesione na inny podmiot
NBP reprezentuje Polskę na gremiach międzynarodowych
NBP nie tworzy innych spółek )

Do zadań NBP należy także:
1) organizowanie rozliczeń pieniężnych (gotówkowych i bezgotówkowych)
2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi- wspieranie eksportu do krajów trzecich (wzrost wysokości rezerw)
3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami (ustawa prawo dewizowe)

Organ nadzoru dewizowego - zajmuje się realizacją inwestycji , wiąże się to ze swobodą świadczonych usług, które ni e podlega nadzorowi
4) prowadzone bankowej obsługi budżetu państwa nadzorowanie ustawy budżetowej (wpływy są dochodami budżetu państwa , regulowana jest płynność banków oraz ich refinansowanie)
5) regulowanie płynności banku oraz ich refinansowanie
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego Wspiera uzdrowienie gospodarki (pomoc bankom zagranicznym) poprzez niedopuszczenie do upadku sektora bankowego

opiniowanie ustaw odnoszące się do działalności banków (ustawa prawo bankowe, KSH)
7) opracowanie sprawdzonego bilansu pątniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państw

- tworzenie ustawy budżetowej - uzasadnienia
- opracowywanie sprawozdań w okresie styczeń- czerwiec przyszłego roku oraz sprawozdanie z ich wykonania
- inne obowiązki lub uprawnienia według innych ustaw
8) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie


11. CHARAKTERYSTYKA ORGANÓW NBP:

A) JAKIE ORGANY WYSTĘPUJĄ W STRUKTURZE NBP?

1. Organami NBP są:
- prezes NBP (jest odrębnym organem mimo, że wchodzi w skład zarządu i rady nadzorczej)
- Rada polityki Pieniężnej
- Zarząd NBP
NBP wykonuje zadania przez centrale i inne jednostki organizacyjne

B) JAKIE WARUNKI MUSZĄ SPEŁNIĆ CZŁONKOWIE KANDYDUJĄCY DO TYCH ORGANÓW?

C) JAKIE ZADANIA WYKONUJĄ POSZCZEGÓLNE ORGANY NBP?

Zarząd NBP w drodze uchwały:
- powołuje, przekształca likwiduje, komórki organizacyjne centrali NBP i inne jednostki organizacyjne wchodzące w jego skład
- określa zakres działalności i organizację wewnętrzną centrali NBP i pozostałych jednostek organizacyjnych NBP jest to jego uprawnienie wynikające wprost z przepisów ustawy o NBP. W tym zakresie wykonuje on podobne działania jak inne zarządy
Działalność jednostek organizacyjnych NBP podlega rewizji wewnętrznej która wykonuje Komorka Centrali NBP podporządkowana prezesowi NBP

Prezes NBP:
a) jest powołany przez sejm na wniosek prezydenta RP na okres 6 lat
b) ta sama osoba nie może być prezesem NBP dłużej niż przez 2 kadencje pod rząd.
c) prezes NBP obejmuje obowiązki po złożeniu wobec sejmu przysięgi
d) Kadencja wygasa:
- Po upływie okresu 6 Lat
- w razie śmierci
- W razie złożenia rezygnacji
- W razie odwołania
e) odwołanie może nastąpić gdy:
1) Nie wypełnia on swych obowiązków

2) na skutek długotrwałej uchwały
3) Został skazany prawomocnym wyrokiem sadu za popełnione przestępstwo
4) Trybunał stanu orzekł wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególna odpowiedzialnością w organach państwowych
f) w czasie jego nieobecności zastępuje go wiceprezes NBP- pierwszy zastępcą prezesa NPB

• Wiceprezesów NBP i członków zarządu powołuje i odwołuje prezydent na wniosek prezesa NBP

• Wiceprezesi kierują wyznaczonymi przez prezesa działaniami pracy NBP (kierują działami i departamentami)

g) jest przełożonym wszystkich pracowników NBP
h) Przewodniczy RPP zarządowi, komisji oraz reprezentuje NBP na zewnątrz
i) reprezentuje interesy RP w międzynarodowych instytucjach finansowych i bankowych o ile rada ministrów nie postanowi inaczej w międzynarodowych instytucjach finansowych
j) przy wydaniu zarządzeń podlegających ogłoszeniu oraz decyzji administracyjnych ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym
k) ustala w porozumieniu z MSWIA zasady przechowywania wartości pieniężnych w bankach i przedsiębiorstwach produkujących znaki pieniężne oraz transportowania tych wartości przez banki i te przedsiębiorstwa

Rada Polityki Pieniężnej:
a)Ustala corocznie założenia PP i przedkłada je sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez rade ministrów projektu ustawy budżetowej
b)składa sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego
c) ustala wysokość stop procentowych NBP
d) Ustala zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków
e) określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów z zagranicznych sytuacjach bankowych i finansowych (dofinansowanie NBP - rola RPP co do wskazania granic)
f) zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdania z działalności NBP
g) przyjmuje roczne sprawozdania finansowe NBP
h) ustala operacje otwartego rynku
i) dokonuje ocen działalności zarządu NBP w zakresie realizacji zadań polityki pieniężnej

j) uchwala zasady rachunkowości NBP, przedłożone przez prezesa NBP

W skład Rady Polityki Pieniężnej wchodzą:
1) przewodniczący rady którym jest prezes NBP
2) 9 członków powoływanych w równej liczbie przez prezydenta, sejm senat wśród specjalistów w zakresie finansów

- 3 wybieranych jest przez prezydenta

- 3 wybieranych przez Sejm

- 3 wybieranych przez Senat

3) członkowie powoływani są na 6 lat
4) powołanie nowych członków rady powinno nastąpić najpóźniej do dnia wygaśnięcia kadencji poprzednich
5) organy uprawnione do powołania członka rady odwołują go wyłącznie w następujących przypadkach:
a) Zrzeczenia się swojej funkcji
b) Choroby trwale..
c) Skazania prawomocnym wyrokiem sadu za popełnienie przestępstwa
6) W razie śmierci organ powołujący stwierdza wygaśniecie mandatu
7) uzupełnieniu składu rady ma miejsce organy powołujące dokonują nie późnie j niż 3 miesiące od miesiąca lub stwierdzenia i tylko do końca kadencji poprzednika
8) ponownie powołanie do rady jest niedopuszczalne chyba ze poprzednie było na kadencje krótszą niż 3 lata


Zarząd

Działalnością NBP kieruje zarząd w którego skład wchodzą:

a) prezes NBP

b) 6-8 osobowy Zarząd, w tym 2 wiceprezesów NBP


Zarząd kieruje działalnością NBP. W jego skład wchodzi prezes oraz 6-8 członków, w tym 2 wiceprezesów. Członków powołuje i odwołuje prezydent na wniosek prezesa NBP. Do kompetencji zarządu należą:

• okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego

nadzorowanie operacji otwartego rynku

• ocena funkcjonowania systemu bankowego

• przygotowanie i rozpatrywanie projektów uchwał i innych materiałów kierowanych do Rady

---