Termin „Finanse przedsiębiorstw” obejmuje pieniężny mechanizm podziału wymiany wartości materialnych i niematerialnych, którego istotą jest gromadzenie, podział oraz wydatkowanie przez podmioty Zasowów pieniężnych. W ramach ogólnie rozumianych finansów wyodrębnić można tzw. Finanse przedsiębiorstwa- obejmują one zagadnienia związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych.
Kiedy opłaca się inwestować? Kiedy oczekiwane zyski są większe od kosztów- warunek konieczny lecz niewystarczający.
Im niższy koszt pozyskiwania kapitału tym niższa może być stopa zwrotu z inwestycji opłacalnej dal przedsiębiorstwa, tym wyższa produkcja i zatrudnienie i tum wyższy PKB
Otoczenie prawne i finansowe
Dział ten obejmuje prawne aspekty otoczenia spółki tj. system bankowy, system podatkowy, jak również charakterystykę rynków i instrumentów finansowych. Takie uwarunkowania jak metody amortyzacji, zasady naliczania podatków w tym w szczególności podatku od dochodów jak również kształtowanie ulg u premii inwestycyjnych, mają ogromny wpływ dla zarządzania firmą
Analiza informacji finansowych w spółkach
Danymi wyjściowymi do analiz są głównie dane pochodzące z rachunkowości finansowej, dokonuje się z analizy sprawozdań finansowych kosztów w układzie rodzajowych kalkulacyjnych przychodów ze sprzedaży jak również analizy wskaźników finansowych
Długo terminowe decyzje
Emisja nowych akcji
Finansowanie inwestycji przez zadłużenie
Właściwa struktura finansowania inwestycji
Określenie kosztu kapitałowego spółki
Polityka spółki w zakresie wypłaconych dywidend
Krótko terminowe decyzje
Dział dotyczy bieżących decyzji finansowych spółki zarządzanie kapitałem obrotowym, krótko terminowe planowanie finansowe
Ocena projektów inwestycyjnych
Ocena potencjalnie dobrych projektów inwestycyjnych w celu wybrania najlepszego z punktu widzenie strategii rozwoju firmy. Głównie metodami oceny są tu stopa zwrotu, okres zwrotu, NPU, IPR, stosuje się również analizę wrażliwości scenariuszy i program rentowności
Analiza papierów wartościowych
W ramach analizy papierów wartościowych wyróżnia się:
- analizę fundamentalna: określa wartość wewnętrzną akcji
- analizę techniczną- bada się przy pomocy wykresów i wskaźników przyszłe kursy papierów wartościowych na podstawie kursów z przeszłości
Teoria portfela i zarządzania nim
Wybór takiego zestawu instrumentów finansowych które dadzą maksymalny dochód pieniężny przy określonym ryzyku, lub określonym poziomie dochodów
Analiza i wycena instrumentów
Wybór takiego zestawu instrumentów finansowych które dadzą maksymalny dochód pieniężny przy określonym ryzyku lub określonym poziomie dochodów
Analiza i wycena instrumentów
W ramach tego działu bada się funkcjonowanie instrumentów pochodnych, tworzy się modele ich wyceny oraz strategię inwestowania w nie
Czynniki powodujące wzrost znaczenia zarządzania finansami w przedsiębiorstwie i narastanie konkurencji co wymusza jak najefektywniejsze alokowanie wolnych nadwyżek gotówki
Rosnące koszty w związku z szybkim postępem technologicznym
Zmieniające się regulacje prawne i podatkowe
Wzrost znaczenia rynków finansowych i udziału przedsiębiorstw w operacjach tych rynków
Internacjonalizacja i globalizacja procesów gospodarczych skutkująca wzrostem skali ryzyka działalności
Zainteresowania
Podmioty będące celem nauki finansów przedsiębiorstw: spółki prawa handlowego w tym w szczególności: spółki akcyjne
Formy prawa handlowego a inne formy działalności gospodarczej
Spółki prawa handlowego w stosunku do podmiotów nie mających osobowości prawnej cechują znacznie większe możliwości rozwoju wynikają ze znacznie większych możliwości pozyskiwania kapitału, i to zwykle taniej niż pozostałe podmioty, z kolei tańsze możliwości pozyskiwania kapitału wynikają z mniejszego ryzyka towarzyszącego dawcom kapitału
Z czego wynika mniejsze ryzyko kapitało dawców dla spółek prawa handlowego?
Sporządzania przez spółki prawa handlowego sprawozdań finansowych
Nieograniczonego okresu działalności spółek prawa handlowego, śmierć założycieli ani też głównych udziałowców nie powoduje końca działalności spółek
Ponoszenia ryzyka przez inwestorów tylko do wysokości zaangażowanych kapitałów do kwoty przeznaczonej na zakup akcji w przypadku własnej działalności gospodarczej jak również „kupienia udziałów” w spółce cywilnej inwestorzy ryzykują całym swoim majątkiem
Znacznie większej płynności akcji spółek notowanych na giełdzie w stosunku do innych udziałów. Oznacza to, że inwestorów potrzebujących nagle środków pieniężnych może w dowolnej chwili sprzedać swoje akcje. W przypadku własnego biznesu oraz udziałów nie notowanych na giełdzie tak szybkie wycofanie się i działalności nie jest możliwe
Należy tutaj jednak również wspomnieć o nie korzyściach związanych ze spółkami kapitałowymi:
Dochody uzyskane przez spółkę prawa handlowego zanim zasilą właścicieli [akcjonariuszy] zostaną dwukrotnie opodatkowane- raz jako dochód spółki, drugi raz jako dochód właściciela
Utworzenie spółki prawa handlowego jest znacznie trudniejsze niż rozpoczęcie własnego biznesu
Istota zarządzani finansami przedsiębiorstw
Zarządzanie finansowe to połączenie inwestowania i finansowania- jest to działalność ex ante [planowane]
Decyzje inwestycyjne- obejmują wydatkowanie środków pieniężnych w nadziei uzyskania z tego tytułu korzyści w przyszłości oraz realizacji zysków z podjętych wcześniej inwestycji- decyzje dotyczą aktywów
W ramach inwestycji:
-zakup maszyn, urządzeń
-zakup-przejęcie innej firmy
-ulokowanie kapitału w bankach funduszach inwestycyjnych
-zakup akcji obligacji, bonów skarbowych
Decyzje finansowe-odnoszą się do pozyskiwania źródeł finansowania na realizację inwestycji oraz wpłaty odpowiedniego wynagrodzenia w postaci odsetek, dywidend dawcom kapitału
-powiększenie kapitału własnego przez emisję akcji
-powiększenie kapitału obcego [emisja akcji, zaciągnięcie kredytu]
-podział zysku
-wypłata dywidend
Proces zarządzania Finansami Przedsiębiorstw obejmuje:
Analizy i planowania
Decyzji inwestycyjna
Decyzji o strukturze kapitałowej
Zarządzanie zasobami kapitałowymi
Oczekiwana stopa zwrotu i ryzyka
Oczekiwana stopa tego zwrotu- przewidywany przez inwestora dochód w stosunku do tego ile musimy zainwestować. W ujęciu narzędziowym- oczekiwaną stopę zwrotu stanowi przeciętna wartość rozkładu prawdopodobieństw możliwych rezultatów
Aby na podstawie definicji wyznaczyć oczekiwaną stopę zwrotu należy zidentyfikować:
Jakie sytuacje mogą wystąpić
Jakie jest prawdopodobieństwo ich wystąpienia
Jaką stopę zwrotu z inwestycji można by było uzyskać gdyby poszczególne sytuacje rzeczywiście nastąpiły
Znając powyższe:
Ryzyko definiuję się jako prawdopodobieństwo, że nastąpi jakieś zdarzenia powodujące, że nie zostanie osiągnięta stopa dochodu.
Miarami ryzyka są: wariancja oraz odchylenie standardowe
Gdzie :
Przyjmuje się, że im wyższy poziom tych mierników rozproszenia tym większe ryzyko opisanego ryzyka [??]
-LINIA TRENDU
-AKCJE „A” CECHUJĄCE SIĘ NISKĄ AMPLITUDA WAHAŃ
-AKCJE „B” CECHUJĄCE SIĘ WYSOKĄ AMPLITUDA WAHAŃ
Systematyka ryzyka
Ryzyko zdywersyfikowane (niesystematyczne) związane z czynnikami mikroekonomicznymi, czyli specyficznymi czynnikami związanymi z prowadzeniem biznesu przez określoną spółkę w ściśle zidentyfikowanej branży. Ryzyko to w łatwy sposób może zostać ograniczone poprzez inwestycje w wiele przedsiębiorstw z różnych branż
Ryzyko nie dywersyfikacyjne (systematyczne) związane z czynnikami makroekonomicznymi /inflacja , stopy procentowe, bezrobocie notowane na danym rynku kapitałowym w danej gospodarce/ ponieważ odnosi się do czynników które wpływają na zyski ze wszystkich przedsiębiorstw. Z tego względu nie istnieje możliwość zmniejszania tego ryzyka poprzez inwestycje w różne spółki
Ryzyko związane z działalnością gospodarczą [operacyjne] zw. niepewnością co do kształtowania się przyszłych przepisów decyzji inwestycyjnych
Ryzyko finansowe- zw. z finansowaniem majątku przedsiębiorstwa- wynik podejmowanych przez przedsiębiorstwo decyzji finansowych
Ryzyko rynkowe- zw. z trendem cen akcji do podążania za ogólnym trendem rynku
Ryzyko stopy zwrotu- zw. ze zmianami stóp procentowych a dotyczy poniesienia alternatywnej straty w przypadku kupna obligacji lub założenia lokaty o stałym oprocentowaniu w przypadku podniesienie przez NBP stóp procentowych
Ryzyko stopy inwestycji- zw. ze zmianami stóp procentowych, dotyczy ryzyka niemożliwości reinwestowania uzyskanych dochodów z inwestycji na różnych dogodniejszych warunkach
Ryzyko siły nabywczej- negatywne działanie inflacji [z makroekonomii]
Ryzyko kursowe.
6-03-2008r
Ćwiczenie
|
|
|
Ocena zwrotu z projektu |
|
Lp. |
Stan |
Prawdopodobieństwo |
A |
B |
1 |
Głęboka recesja |
0,1 |
4,0% |
2,0% |
2 |
Łagodna recesja |
0,2 |
6,0% |
6,0% |
3 |
Stagnacja |
0,4 |
12,0% |
10,0% |
4 |
Łagodny wzrost |
0,2 |
8,0% |
14,0% |
5 |
Szybki wzrost |
0,1 |
5,0% |
18,0% |
|
|
|
|
|
Znając Rozkład 5 stanów przedstawiający stopy zwrotu na podstawie wystąpienia zdarzenia wskaż efektywniejszy projekt [stopa wzrostu i ryzyka]
Produkt A- produkty najprostsze i najtańsze
Produkt B- produkty luksusowe: droższe
Stopa zwrotu A
Stopa zwrotu B
Biorąc pod uwagę tylko stopę zwrotu: produkt B jest bardziej efektywniejszy
Określenie ryzyka [procenty przedstawiane w postaci ułamków dziesiętnych]
Z punktu widzenia ryzyka lepszy jest projekt A
Współczynnik zmienności „V” [jakie ryzyko przypada na jednostkę oczekiwanej stopy dochodu
Bezpieczniejszym jest projekt A, zapewniający pewną stopę przychodu przy mniejszym ryzyku
Zależność miedzy oczekiwaną stopą zwrotu a ryzykiem:
A-minimalna stopa wzrostu przy braku ryzyka [Obligacje Skarbu Państwa +3[..]5%/rok]
B- inwestycje w banku [lokaty +4[..]6%/rok]
C- akcje [+50[..]250%/rok]
D- instrumenty pochodne [+200%[..]2500%/rok - interesy z ruskimi]
Cel zarządzania finansami w przedsiębiorstwie oraz sposoby jego realizacji: maksymalizacja bogactwa właścicieli ci Sue utożsamia z maksymalizacją rynkowej wartości przedsiębiorstwa. Wartość rynkowa przedsiębiorstwa oznacza jego wartość na rynku kapitałowym:
WR- Wartość Rynkowa
p- cena akcji
n- ilość akcji wyemitowanych przez spółkę
Na cenę akcji wpływają dochody jakie zdobywa przedsiębiorstwo oraz ryzyko: im większe ryzyko tym niższe ceny akcji.
Zarządy spółek prawa handlowego powoływane są przez właścicieli [w spółce akcyjnej przez akcjonariuszy] uzyskując za swoją pracę określone wynagrodzenie. Działając z umocowania akcjonariuszy powinni dążyć do spełnienia ich oczekiwań
Źródła korzyści dla akcjonariuszy:
-wypłata dywidend przez spółkę
-odsprzedawanie akcji za wyższą cenę
Dążenie zarządów do wzrostu rynkowej wartości przedsiębiorstwa [poprzez podnoszenie wartości akcji - co przyczynia się jednocześnie do wzrostu bogactwa akcjonariuszy]
Sposoby maksymalizacji bogactwa akcjonariuszy:
Poprzez maksymalizację rentowności kapitału przy akceptowalnym poziomie ryzyka [określenie maksymalnego ryzyka i wybór na jego podstawie najbardziej opłacalnej inwestycji]
Przy określonym ryzyka wybór satysfakcjonującej stopy zysku
Przepływ pieniężny [Cash flow]
Zestawienie fatycznych wpływów i wydatków w przedsiębiorstwie w określonym czasie- określenie nadwyżki
Nadwyżka finansowa a zysk:
Nadwyżka- stanowi dodatnią różnice [nadwyżkę] wpływów nad wydatkami, jej prognoza pozwala na ocenę wypłacalności i płynności przedsiębiorstwa. Prognoza tzw. Operacyjnej nadwyżki finansowej służy również ocenie opłacalności inwestycyjnej.
Zysk- nadwyżka przychodów nad kosztami. Zysk stanowi podstawowy miernik efektywności podjętych działań gospodarczych.
Koszty a wydatki
Koszty- suma nakładów przedsiębiorstwa na działalność gospodarczą wyrażoną w formie pieniężnej, liczona w określonej jednostce czasu, koszty obejmują ujęte wartości, koszty „sensu strikto” czyli celowe zużycie składników majątku trwałego i obrotowego, usług obcych oraz nakładów pracy, a także inne wydatki pieniężne, takie jak podatki, cła składniki na ubezpieczenia majątkowe czynsze dzierżawcze, opłaty leasingowe, odsetki, opłaty na rzecz organów administracji państwowej lub samorządowej (np. skarbowe, notarialne) składki na rzecz funduszy celowych [fundusz pracy] odpisy na fundusze specjalne [np.: zakładowy fundusz świadczeń socjalnych], odszkodowania, kary, grzywny itp. Koszty pieniężne lub koszty transportowe których wysokość zależy od obowiązującego prawa.
Wydatki- każda faktyczna wypłata [przelew] pieniędzy z przedsiębiorstwa.
nie każdy koszt jest wydatkiem
nie każdy wydatek jest kosztem
Przychody a wpływy
Przychody- uzyskane lub należne wpływy wartości korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Najczęściej przychodem jest łączna wartość sprzedaży dóbr, towarów i usług netto /bez podatku VAT/ w okresie rozliczeniowym
Wpływ- każda faktyczna wpłata [przelew] pieniędzy do przedsiębiorstwa
nie każdy wpływ jest przychodem [zaciągnięcie kredytu]
nie każdy przychód jest wpływem [różnice kursowe walut]
Decyzje podejmowane w zakresie Finansów Przedsiębiorstw powinny być oparte na analizie faktycznych strumieni pieniężnych wpływach, wydatkach, prognozowanych szacunkach nadwyżek finansowych
Metody sporządzania przepływów finansowych
Metoda bezpośrednia -rejestrowanie wszystkich wpływów i wydatków gotówkowych w każdym z 3
podstawowych obszarów działalności przedsiębiorstwa tj. działalność operacyjną, inwestycyjną i w finansach.
Działalność operacyjna- obejmuje podstawowy rodzaj działalności przedsiębiorstw nie zaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej, działalność operacyjną stanowią zatem przede wszystkim zmiany w majątku obrotowym zw. ze sprzedażą produktów i usług np.: jest to gotówka wpłacona przez odbiorców produktów lub usług [sprzedaż gotówkowa, spłata należności przez odbiorców], natomiast wydatek stanowi gotówka płacona dostawcą [zakupy gotówkowe etc.]
Działalność inwestycyjna- dotyczy nabywania lub zdobywania składników aktywów trwałych i krótkoterminowych Aktywów Finansowych oraz wszystkich z nimi związanych korzyści i koszty pieniężne; działalność inwestycyjna stanowi zatem przede wszystkim sprzedaż i zakup rzeczowych i finansowych składników majątku trwałego, tak więc przykładowy czynnik związanym jest z uzyskaniem środków finansowych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz środków trwałych a wydatki są związane z ich zakupem
Działalność finansowa- obejmuje pozyskiwanie lub utratę źródeł finansowania- zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału własnego i obcego, oraz wszelkie z nimi powiązane koszty i korzyści wpływu z tej działalności przychód zatem z powiększeniem kapitału własnego [np.: emisję akcji] bądź obecnego zaciągnięcia kredytów pożyczek, emisji obligacji- wydatki są związane z wypłatą dywidend oraz spłatą kredytów pożyczek oraz ich odsetek
Metoda pośrednia- polega na ustaleniu nadwyżki finansowej z działalności finansowej i działalności operacyjnej na podstawie korekty zysku z pochodnego z rachunku zysków i strat
Uproszczenie formuły na obliczanie przepływu pieniężnego z działalności operacyjnej przy wykorzystaniu metody pośredniej mają następujące postacie:
Lub
Gdzie:
|
Sporządzanie rachunku:
Metoda pośrednia |
Metoda bezpośrednia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
III. przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej [I.+/-II.] |
|