POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ I MOSTKOWĄ 2


0. Wstęp.

Celem przeprowadzonego ćwiczenia było :

- wyznaczanie rezystancji przez bezpośredni pomiar natężenia prądu i napięcia dla danego

rezystora metodą techniczną;

- zapoznanie z mostkową metodą pomiaru rezystancji - wykorzystanie liniowego mostka

Wheatstone'a.

1. Opis zjawiska.

METODA TECHNICZNA

W metodzie tej wykorzystywane sa dwa uklady pomiarowe:

Rys.1 0x01 graphic
Rys.20x01 graphic

Polega ona na pomiarze napięcia panującego na końcówkach rezystora oraz prądu przepływającego przez ten rezystor. Pomiarów napięcia i natężenia dokonujemy woltomierzem i amperomierzem, rezystancję zaś obliczamy korzystając z prawa Ohma.

W układzie z rys.1 woltomierz jest włączony równolegle do mierzonego rezystora R­x co powoduje, że napięcie mierzone na woltomierzu Uv jest takie same jak napięcie na końcówkach rezystora Rx. Wielkość mierzonej rezystancji określa zależność :

0x01 graphic
[Ω]

gdzie : Rv - rezystancja wewnętrzna woltomierza

Iv - natężenie prądu płynącego przez woltomierz 0x01 graphic
[A]

Uv - napięcie zmierzone na woltomierzu

Ia - natężenie prądu zmierzone na amperomierzu

Otrzymujemy zatem :

0x01 graphic
[Ω]

Zazwyczaj w metodzie technicznej dazy sie do maksymalnego uproszczenia pomiarów i obliczen. W zwiazku z tym mozna z dobrym przyblizeniem obliczac Rx ze wzoru :

0x01 graphic

co jest mozliwe, kiedy natezenie pradu plynacego przez woltomierz bedzie duzo mniejsze niz natezenie pradu plynacego przez Rx . Daje to nam nierównosc :

Rv >> Rx.

Układ z rys.2 różni się od poprzedniego tym, że woltomierz jest włączony równolegle z mierzoną rezystancją R­x i amperomierzem. Rezystancję R­x określa wzór :

0x01 graphic
[Ω]

gdzie : Ra - rezystancja wewnętrzna amperomierza

Ua - napięcie na amperomierzu 0x01 graphic
[V]

pozostałe oznaczenia jak wyżej.

W tym układzie stosuje się zależność Ra<<Rx , wynikającą z tego, iż spadek napięcia na amperomierzu powinien być dużo mniejszy niż spadek napięcia na Rx .

Z powyższych wzorów wynika, że układ z rys.1 będzie lepszy wówczas, gdy mierzona rezystancja Rx będzie mała. Drugi układ nadaje się do pomiaru dużych rezystancji Rx .

METODA MOSTKOWA

0x01 graphic

Rys. 3. przedstawia liniowy mostek Wheatstone'a ramiona mostka włączone są dwa rezystory Roraz badany Rx. W przekątną mostka (pkt. C) włączony jest galwanometr G. Mostek jest zasilany ze źródła Z. Wzdłuż drutu AB ślizga się kontakt K połączony z galwanometrem. Pomiar metodą mostkową polega na wykorzystaniu właściwości mostka w stanie zrównoważonym. Mostek jest zrównoważony, gdy przez galwanometr G nie płynie prąd. Wynika to z faktu, że różnica potencjałów między punktami C i O jest równa zero, czyli :

Vc=V0

stąd

UAC=UAO oraz UCB=UOB

Ponieważ w stanie równowagi mostka przez galwanometr prąd nie płynie, więc natężenie prądu płynącego przez rezystory Rx i R2 jest takie samo i wynosi I1. Podobnie jest dla natężenia na drucie AB :

I1Rx=I2l1 oraz I1R2=I2l2

czyli ostatecznie: 0x01 graphic
[Ω]

2. Pomiary.

Oszacowanie rezystorów przy pomocy omomierza :

Rezystor

Rezystancja [Ω]

R11

500

R12

13000

R13

100

R14

600

R15

30000

Do dalszych obliczeń wybraliśmy rezystory : R11, R13, R15.

Kolejne pomiary UV i Ia dla wybranych rezystorów przedstawia poniższa tabela :

Rezystor

U­V [V]

Ia [mA]

Rx [Ω]

5.4

15.00

360.00

R11

5.9

16.25

363.08

6.8

18.75

362.66

Rx śr = 361.91

1.9

26.00

73.07

R13

0.6

8.00

75.00

1.3

18.25

73.97

Rx śr = 74.01

5.1

0.22

22666.66

R15

6.8

0.30

22666.66

7.5

0.32

23076.92

Rx śr = 22803.41

Oto pomiary rezystencji metodą mostkową :

Rezystor

R2 [Ω]

l1 [cm]

l2 [cm]

Rx [Ω]

375.8

50

50

375.8

R11

562.3

40

60

374.9

252.0

60

40

378.0

Rx œr = 376.2

74.6

50

50

74.6

R13

111.4

40

60

74.3

50.1

60

40

75.2

Rx œr = 74.7

23909.7

50

50

23909.7

R15

36000.0

40

60

24000.0

16000.0

60

40

24000.0

Rx śr = 23969.9

3. Przykładowe obliczenia.

METODA TECHNICZNA

Wybierzmy sobie przykładowo rezystor R13 zakładając, że Rv >> Rx :

0x01 graphic

Podstawiajac dane z poszczególnych pomiarów otrzymujemy :

R13(1) = 0x01 graphic

R13(2) = 0x01 graphic

R13(3) = 0x01 graphic

Usredniajac wyniki otrzymujemy :

R13 sr = 74.01 Ω

Podobnie postępujemy z R11. Dla wyliczenia R15 zakładając, że Ra<<Rx posługujemy się wzorem :

0x01 graphic

Ra = 0x01 graphic
+ 0.004 Ω ( Za - zakres miliamperomierzawyrazony w miliamperach)

Korzystając jednak z faktycznego wzoru uwzględniającego rezystancję wewnętrzną woltomierza RV = Z*1000[Ω] ( Z - zakres woltomierza, na którym dokonalismy pomiarów napiecia ). W naszym przypadku Z = 7.5.

0x01 graphic

RV = 7.5*1000 = 7500 Ω

- R13(1) = 0x01 graphic
73.78 Ω

- R13(2) = 0x01 graphic
75.75 Ω

- R13(3) = 0x01 graphic
71.91 Ω

Usredniajac wyniki otrzymujemy :

R13 sr = 73.81 Ω

METODA MOSTKOWA

Korzystając ze wzoru :

0x01 graphic
[Ω]

obliczam R13 śr

R13(1) = 74.6*0x01 graphic
= 74.6 Ω; R13(2) = 111.4*0x01 graphic
= 74.3 Ω; R13(3) = 50.1*0x01 graphic
= 75.2 Ω

13 śr = 74.7 Ω

4. Rachunek błędów.

METODA TECHNICZNA

Dla układu z rys.1 :

0x01 graphic

otrzymujemy

0x01 graphic

Oznaczenia :

zakres Za = 30 mA błąd odczytu - 0.5%

ΔIa = 30*0.5% = 0.15 mA = 0.00015 A

zakres ZV = 7.5 V błąd odczytu - 0.5%

ΔUv = 7.5*0.5% = 0.04 V

RV = 7.5*1000 = 7500 Ω

Wybierając jak poprzednio R13 otrzymujemy :

0x01 graphic
0.02

0x01 graphic
0.08

0x01 graphic
0.04

Uśredniając powyższe wyniki obliczymy błąd bezwzględny :

ε = 14%

METODA MOSTKOWA

0x01 graphic

0x01 graphic

R2 = Rw

Rw - odczytana wartosc rezystancji z rezystora dekadowego Rw

ΔRW = 0.05 Ω - blad rezystora dekadowego Rw

Δl1 = Δl2 =0.25 mm- blad pomiaru dlugosci drutów l1 i l2

l1,l2 - zmierzone dlugosci

Blad bezwzgledny przykladowo obliczamy dla R13 ( dla róznych pomiarów) :

- 0x01 graphic
= 0x01 graphic
0.11

- 0x01 graphic
= 0.13

- 0x01 graphic
= 0.13

Stąd ε = 12%

5. Wnioski.

Po przeprowadzonych pomiarach okazuje się, że największą dokładność daje pomiar rezystancji metodą mostkowa. Metoda techniczna dobra jest w przypadku, gdy chcemy zmierzyć opór elementu elektrycznego, a nie zależy nam na zbyt dużej dokładności. Ważne jest tu zastosowanie odpowiedniego układu elektrycznego do przeprowadzenia pomiarów. Chodzi o to, by błąd związany z potraktowaniem mierników jako idealnych (tzn. opór woltomierza równy nieskończoność, a opór amperomierza zero) był do pominięcia.

W metodzie technicznej dokładniejszy jest pomiar, gdy uwzględniamy opory amperomierza i woltomierza (wynika to z teoretycznego rozważenia problemu).

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ I MOSTKOWĄ 3
POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ I MOSTKOWĄ 1
sprawko pomiar rezystencji metoda techniczna
Ćw nr 2 Pomiar rezystancji metodą techniczną
LME 01 - Pomiar rezystancji metoda techniczna, ˙wiczenie nr
pomiar rezystancji metoda techniczna1, Pracownia- tabele
Pomiar rezystancji metodą techniczną(1), materialy szkola
pomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metoda techniczna i metodami porownawczymi
pomiar rezystancji metoda techniczna, elektro-technika
Podstawy Metrologii - Pomiar rezystancji metoda techniczna, Protokol
Pomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną - ćwiczenie nr 42, Pwr MBM, Fizyka, sprawozdania vol I, sprawoz
Ćw 5 Pomiary rezystancji metodami technicznymi oraz bezpośrednią
Pomiar rezystancji metoda techniczna sprawozdanie psk, POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA
Pomiar rezystancji metodą techniczną, Materiały PWR elektryczny, semestr 3, Miernictwo 1, Sprawka
03 Pomiar rezystancji metoda techniczna

więcej podobnych podstron