OCHRONA PRZYRODY
notatki z wykładów pana prof. Wiki
(OP - ochrona przyrody; PN - park narodowy; PK - park krajobrazowy)
Przyroda stanowi jeden wielki system, w którym każdy element jest zależny od innych i na inne wpływa.
Nie można bezkarnie marnować jednego ogniwa bez zagrożenia całego łańcucha. Człowiek jest jednym z elementów tego łańcucha i ma on dość siły, aby przekształcić przyrodę, natomiast nie starcza mu wiedzy, aby przewidzieć wszystkie skutki ich działań.
OCHRONA - zbiór ustaleń teoretycznych i postanowień praktycznych zmierzających do utrzymania w stanie naturalnym wybranych części środowiska lub przyrody, albo do powstrzymania zachodzących w niej niekorzystnych przemian.
PRZYRODA - całokształt świata organicznego i nieorganicznego; ogół rzeczy, zjawisk fizycznych oraz stosunków zachodzących między nimi bez ingerencji człowieka, a także wszystkie rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy wraz
z terenem, na którym występują.
OCHRONA: (ustawa o OP r. 1, art. 5)
ochrona ścisła - całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przypadku gatunków - całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich rozwoju
ochrona częściowa - ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczającą możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części;
ochrona czynna - stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów;
ochrona ex situ - ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego występowania oraz ochronę skał, skamieniałości i minerałów w miejscach ich przechowywania;
ochrona in situ - ochrona gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także elementów przyrody nieożywionej,
w miejscach ich naturalnego występowania;
ochrona krajobrazowa - zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu;
OSTOJA - miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub grzybów zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;
OTULINA - strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka;
KORYTARZ EKOLOGICZNY - obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub grzybów
RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA - zróżnicowanie żywych organizmów występujących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami oraz zróżnicowanie ekosystemów;
Ochrona przyrody i środowiska:
zachowanie naturalnych i estetycznych walorów przyrody
kształtowanie przyjaznego stosunku ludzi do natury
Jest uzależniona od:
poziomu wiedzy i wykształcenia społeczeństwa
sposobu życia i światopoglądu
norm prawnych
OCHRONA PRZYRODY - kompleksowa nauka przyrodnicza, badająca wartości poznawcze, kulturowe, wychowawcze, estetyczne, środowiskowo-ochronne itp. tkwiące w naturalnych i przekształconych układach, obiektach przyrody oraz wyniki i metody zachowania i wykorzystania tych wartości.
Zakres OP:
tworzenie norm prawnych i naukowych
udostępnianie chronionych obiektów społeczeństwu
dokumentowanie tworów przyrody ożywionej i nieożywionej
Przedmiot OP:
dynamika przemian zachodzących w przyrodzie pod wpływem gospodarki człowieka
przewidywanie skutków zakłóceń równowagi biocenotycznej
opracowywanie sposobów kształtowania nowych stanów równowagi społecznie korzystnych
Założenia OP:
dążenie do utrzymania wszystkich istniejących gatunków żywych organizmów.
zachowanie ich pełnej puli genowej
ochrona istot żywych przed wszelkimi niekorzystnymi zmianami w środowisku ich bytowania
Motywy OP:
religijne - np. przesądy związane z obecnością złych duchów w gejzerach w Yellowstone (pierwszy PN)
gospodarcze - np. ze względów bezpieczeństwa w starożytności nie wycinano lasów wokół miast
estetyczne - np. ochrona ptaków dla miłego śpiewu
naukowe
patriotyczne
Cele OP:
utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;
zachowanie różnorodności biologicznej;
zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;
zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;
ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień;
utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;
kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję
w dziedzinie ochrony przyrody.
Czczone drzewa:
Figowiec w Indiach
Śliwki w Azji Mniejszej
Baobab w Afryce
Sekwoja w Ameryce Pd
Dąb w Europie
Podstawowe kierunki rozwoju OP:
planistyczny - A. Wodziczko; przedmiotem ochrony stało się całe środowisko przyrodnicze, w którym odbywa się cała działalność gospodarcza człowieka
biocenotyczny - M. Raciborski, W. Szafer; działanie ograniczone do tworzenia PN czy rezerwatów przyrody jako obiektów badań naukowych
konserwatorski - T. Schube; dążenie do zabezpieczenia chronionych obiektów przed zniszczeniem lub jakimkolwiek naruszeniem ich naturalnego stanu. Dopuszczalne są tylko działania pielęgnacyjne (konserwacyjno-ochronne).
Działalność ogranicza się do tworzenia pojedynczych tworów przyrody (starych drzew, erratyków, jaskiń) lub ich skupisk
Prekursorzy kierunku koncentrowali się wokół czasopism „Pamiętnik fizjograficzny” i „Wszechświat”.
OCHRONA KRAJOBRAZU
dotyczy działania w terenie stosunkowo mało zniekształconym przez człowieka, otwartym, niezabudowanym bądź zawierającym elementy zabudowy, które zharmonizowane są z otoczeniem - nastąpiła pewna ich integracja
w krajobrazie.
PIELĘGNOWANIE KRAJOBRAZU
obejmuje całość zabiegów koniecznych do zapobiegnięcia takim zmianom przez gospodarkę człowieka w najbliższym jego otoczeniu, które nieskorygowane prowadzą do zaburzenie równowagi biologicznej, np:
ochrona przed erozją
ochrona upraw rolnych - dostosowanie do warunków glebowych
dostosowanie obecnej gospodarki do warunków siedliskowych
KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU
obejmuje całość zabiegów odnoszących się do terenów poważnie zmienionych przez niewłaściwą gospodarkę człowieka i zmierzających do ich przebudowy na podstawach biologii, poprzez:
rekultywację
zagospodarowanie
REKULTYWACJA to zespół prac i czynności wykonywanych w celu przywrócenia terenowi zdegradowanemu zdolności produkcyjnej lub użytkowej i umożliwiających jego zagospodarowanie. Wyróżnia się rekultywację:
techniczną
chemiczną
biologiczną
ZAGOSPODAROWANIE jest zalażne od typu i stopnia degradacji terenu i dokładności przeprowadzenia wcześniejszej rekultywacji i polega na rolniczym, leśnym lub rekreacyjnym wykorzystaniu gruntu oraz wbudowaniu niezbędnych obiektów i urządzeń.
RYS HISTORYCZNY I PODSTAWY PRAWNE OCHRONY PRZYRODY W NASZYM KRAJU
Stan prawny i organizację OP reguluje:
Chronologia ustaw o OP w Polsce:
10.03.1934 - brak aktów wykonawczych
07.04.1949
16.10.1991
16.04.2004
|
16.10.91 |
16.04.04 |
Liczba rozdziałów |
9 |
13 |
Liczba artykułów |
65 |
162 |
Liczba form OP |
10 |
10 |
Rodzaje ochrony |
3 |
6 |
Definicje |
20 |
29 |
Ogrody botaniczne, zoologiczne oraz ośrodki rehabilitacji zwierząt |
Słabo wypunktowane |
Rozdział 3 |
Ochrona terenów zieleni i zadrzewień |
Słabo wypunktowane |
Rozdział 4 |
Zakazi nakazy odnośnie gatunków chronionych |
W rozporządzeniu |
W ustawie |
W nowej ustawie:
uwydatniona została ranga ochrony krajobrazu
nastąpiły zmiany w organizacji OP
określone zostały kompetencje organów OP oraz skutki prawne objęcia ochroną
złagodzono, a nawet uchylono niektóre zapisy
rozbudowano rozdział 11. o przepisach karnych
Akty prawne dotyczące OP:
Ustawa o OP z dnia 16.04.04
Rozporządzenie MŚ z 14.07.01 w sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie
Rozporządzenie MŚ z 09.07.04 w sprawie dziko występujących roślin objętych ochroną
Rozporządzenie MŚ z 09.07.04 w sprawie dziko występujących grzybów objętych ochroną
Rozporządzenie MŚ z 28.09.04 w sprawie dziko występujących zwierząt objętych ochroną
Rozporządzenie MŚ z 16.05.05 w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenie obszarów Natura 2000
Organy OP:
Powołuje:
M - minister
W - wojewoda
Konserwatorzy przyrody to organy fachowe
Organy ochrony przyrody są obowiązane do inicjowania i wspierania badań naukowych w zakresie:
ochrony siedlisk przyrodniczych;
ochrony siedlisk roślin i siedlisk zwierząt objętych ochroną gatunkową;
ochrony zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia oraz ich siedlisk położonych na trasach wędrówek, a także miejsc ich zimowania lub gniazdowania;
ustalania zmienności liczebności populacji gatunków roślin i zwierząt;
opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania szkodom powodowanym przez zwierzęta objęte ochroną gatunkową;
opracowania i doskonalenia sposobów zapobiegania przypadkowemu chwytaniu lub zabijaniu zwierząt objętych ochroną gatunkową.
określania wpływu niekorzystnych skutków zanieczyszczania chemicznego na liczebność populacji roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową
Do zadań Państwowej Rady Ochrony Przyrody należy w szczególności:
ocena realizacji ustawy;
opiniowanie strategii, planów i programów dotyczących ochrony przyrody;
ocena realizacji krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej;
opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących ochrony przyrody;
przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;
popularyzowanie ochrony przyrody.
Do zadań wojewódzkiej rady ochrony przyrody należy w szczególności:
ocena realizacji zadań w zakresie ochrony przyrody;
opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie ochrony przyrody wydawanych przez wojewodę;
przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody;
opiniowanie planów rozwoju i strategii wojewódzkich w zakresie ochrony przyrody.
Do zadań rady naukowej parku narodowego należy w szczególności:
ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody;
opiniowanie projektu planu ochrony i zadań ochronnych;
ocena realizacji ustaleń planu ochrony, rocznych zadań ochronnych i skuteczności zabiegów ochronnych;
opiniowanie programów badawczych i naukowych w zakresie ochrony przyrody;
przedstawianie wniosków i opinii w sprawach ochrony przyrody i funkcjonowania parku narodowego.
Do zadań rady parku krajobrazowego lub rady zespołu parków krajobrazowych należy w szczególności:
ocena stanu zasobów, tworów i składników przyrody, wartości kulturowych oraz ustaleń programów ochrony przyrody;
opiniowanie projektu planu ochrony;
ocena realizacji ustaleń planu ochrony i innych zadań z zakresu ochrony przyrody;
opiniowanie i ocena realizacji projektów i programów działalności parku krajobrazowego lub zespołu parków krajobrazowych w zakresie ochrony przyrody, edukacji, turystyki i rekreacji.
Minister właściwy ds. środowiska:
prowadzi centralny rejestr form OP
nadzoruje funkcjonowanie obszarów NATURA 2000
prowadzi rejestr instytucji naukowych upoważnionych do przewożenia w celach naukowych przez granicę państwa bez zezwolenia, o którym mowa w art. 6 ust 1, okazów zielnikowych lub muzealnych
Wojewoda:
prowadzi rejestr ochrony ostoi oraz stanowisk objętych ochroną gatunkową i miejsc rozrodu
gromadzi dokumentację dotyczącą zasobów, tworów i składników przyrody i stanowisk ochrony gatunkowej
rejestr form ochrony
Starosta:
prowadzi rejestr posiadaczy i hodowców zwierząt należących do gatunków podlegających ograniczeniom na podstawie przepisów prawa UE
FORMY OCHRONY PRZYRODY
Forma ochrony przyrody |
Wartości |
Kto i jakim aktem powołuje |
Otulina |
Plan ochrony |
Inne |
|||
|
|
|
|
Jest/ brak |
Kto sporządza |
Na jaki okres |
|
|
Park narodowy |
|
Rozporządzenie Rady Ministrów |
Obecna |
Jest (Art. 18-22) |
Dyrektor parku narodowego |
20 lat |
|
|
Rezerwat przyrody |
|
Rozporządzenie wojewody |
Możliwa |
|
Organ, który uznał obszar za rezerwat lub organ sprawujący nadzór nad rezerwatem, w porozumieniu z tym pierwszym |
|
|
|
Park krajobrazowy |
|
Rozporządzenie wojewody |
Możliwa |
|
Dyrektor parku krajobrazowego lub dyrektor zespołu parków krajobrazowych |
|
|
|
Obszary chronionego krajobrazu |
|
Rozporządzenie wojewody |
Brak |
brak |
|
|||
Obszar Natura 2000 |
szczególnie cenne i zagrożone składniki różnorodności biologicznej |
Rozporządzenie Ministra Środowiska w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa, Ministrem d.s. rozwoju wsi i Ministrem Gospodarki Wodnej
Uzgodnienia międzynarodowe |
Brak |
Jest |
Minister Środowiska |
20 lat |
|
|
Pomniki przyrody |
|
Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy |
Brak |
Brak |
Mogą nim być:
|
|||
Stanowiska dokumentacyjne |
|
Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy |
Brak |
Brak |
|
|||
Użytki ekologiczne |
Mają znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej |
Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy |
Brak |
Brak |
|
|||
Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe |
Walory widokowe lub estetyczne |
Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy |
Brak |
Brak |
|
|||
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów |
|
Rozporządzenie Ministra Środowiska w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa |
Brak |
Brak |
|
Wartości obiektów szczególnej ochrony:
przyrodnicze
unikalność
naturalność
typowość
złożoność ekologiczna
bogactwo florystyczne lub faunistyczne
społeczne
naukowo-poznawcze
dydaktyczno-wychowawcze
estetyczne
zdrowotne
ekonomiczne
oddziaływanie siedliskotwórcze
powiększanie funduszu biocenotycznego
przyciągająca rola obiektów
finansowość (opłaty bezpośrednie i pośrednie)
ZADANIA I METODY KONSERWATORSKIE W OCHRONIE PRZYRODY
DZIAŁALNOŚĆ O CHARAKTERZE KONSERWATORSKIM - zmierza do zachowania w stanie możliwie niezmienionym naturalnych składników krajobrazu i utrzymania ich w składzie, w którym każdy z nich uczestniczy w możliwie optymalnym stopniu równowagi biologicznej.
INWENTARYZACJA - zbieranie informacji o samych miejscach znajdowanie się obiektów przyrody, ich stosunkach ilościowych i stosunkach własnościowych oraz prawnych.
Cel nadrzędny - skatalogowanie wszystkich obiektów przyrodniczych zasługujących na ochronę oraz tych, które mogą być uznane za prawnie chronione.
ułatwia organom władzy wykonawczej wydawanie właściwych decyzji w sprawie chronionych obiektów przyrody
rzutuje na treść i ostateczną redakcję tychże zarządzeń
daje im postawę do kontroli skuteczności działania wydanych w tym celu decyzji
inspiruje naukowców do podejmowania prac badawczych
umożliwia specjalistom-praktykom prowadzenie właściwych zabiegów pielęgnacyjnych
Efekt końcowy to stworzenie podstaw do:
rozwoju konserwatorskiej OP
realizacji Krajowego Systemu Obszarów Chronionych
programu ochrony stosunków wodnych
ochrony wolności turystycznych
programu ochrony środowiska oraz realizacji gospodarki w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju
Elementy inwentaryzacji przyrody
dane geograficzne
nazwa regionu fizjograficznego
położenie obiektów przyrodniczych w stosunku do konfiguracji terenu
dane administracyjno-prawne
nazwa miejscowości, nadleśnictwa
forma własności
nazwa, adres właściciela, wyciągi hipoteczne i inne dokumenty własnościowe
wyciągi z planów urządzeń gospodarczych lasów, zdjęcia fotograficzne, rysunki
dane gospodarcze
wykaz obiektów chronionych wraz ze stanem ich zachowania
charakterystyka źródeł zagrożeń i procesów degradacji środowiska przyrodniczego
plany zadrzewień, zabudowy zbiorników wodnych, regulacji rzek
propozycje założeń do planu przestrzennego zagospodarowania gmin
dane naukowe
opracowania geologiczne, geomorfologiczne i glebowe
wykaz gatunków roślin, zwierząt, fitocenoz, zoocenoz i biotopów
zasięgi występowania roślin
dane obrazujące główne elementy przyrodniczych obszarów chronionych
obszarów ochrony gruntów przed erozją
obszarów ochrony wód powierzchniowych i podziemnych
zalesień terenów
skażeń środowiska
Placówki gromadzące materiały źródłowe niezbędne dla potrzeb inwentaryzacji:
Wydziały Ochrony Środowiska Urzędów Wojewódzkich
Nadleśnictwa Lasów Państwowych
Biura Planowania Przestrzennego Urzędów Wojewódzkich
Urzędy Gminy
Wydziały Rolnictwa Urzędów Wojewódzkich
Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska
Wojewódzkie Terenowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne
Wojewódzcy Konserwatorzy Przyrody
Wojewódzkie Urzędy Statystyczne
Wojewódzkie Ośrodki Postępu Rolniczego
Wojewódzkie Zarządy Dróg Publicznych
Dyrekcje Okręgów Energetycznych
Oddziały Instytutu Meteorologii I Gospodarki Wodnej
Okręgowe Dyrekcje Gospodarki Wodnej
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji
Oddziały Instytutu Ochrony Środowiska
OCHRONA KRAJOBRAZU
KRAJOBRAZ to:
fragment powierzchni ziemi z charakterystycznym ukształtowaniem będącym efektem wzajemnego oddziaływania wielu czynników (m. in. rzeźby terenu, gleb, wód, flory, fauny) z mozaiką rozmaitych ekosystemów, które wraz z elementami gospodarki człowieka stanowią zintegrowany układ [encyklopedia biologiczna]
realnie istniejące w przyrodzie jednostki o charakterze strukturalno-funkcjonalnych i dynamicznych układów ekologiczno-przestrzennych, obejmujących mniejsze lub większe wycinki biosfery [prof. Wł. Matuszkiewicz]
Typy krajobrazów:
pierwotny
środowisko w niczym nie zakłócone, złożone z ekosystemów będących dziełem samej tylko przyrody, względnie trwałych i zróżnicowanych
naturalny
ekosystemy w nieznacznym stopniu zmienione pod wpływem działalności człowieka, które zachowują jeszcze początkowo pierwotny układ sił i procesów
kulturowy
środowiska w znacznym stopniu zakłócone i złożone z ekosystemów zupełnie nowych, nietrwałych, możliwe do utrzymania tylko dzięki stałym zabiegom gospodarczym ze strony człowieka
zdewastowany
całkowity rozkład ekosystemów jako biologicznych całości, wybitnie obniża lub nawet całkowicie unicestwia ich zdolność produkcyjną
Cechy krajobrazu:
zajmuje wycinek przestrzeni i można go zaznaczyć na mapie
charakteryzuje się określoną fizjonomią, którą można przedstawić w formie graficznej
jest systemem dynamicznym
podlega ewolucji, czyli ma swoją historię
Każdy krajobraz tworzy całość przyrodniczą, kulturową i stanowi syntezę 4 rodzajów postrzeganej przestrzeni:
trwałej - np. rzeźba terenu, zabudowania, sposób użytkowania terenu
półtrwałej - zmieniającej się w ciągu roku
nietrwałej - epizodycznej, zmieniającej się w wyniku pewnego zdarzenia (np. wichury)
przestrzeni kontaktów międzyludzkich i międzyprodukcyjnych
Krajobraz, z punktu widzenia architektów, może wymagać:
konserwacji
integracji
rekonstrukcji
rekompozycji
(rekompozycja polega na tworzeniu właściwego sąsiedztwa dla jednostki o dużych walorach)
PUNKTY WIDOKOWE to miejsca szczególnie wyróżniające się spośród otoczenia tym, że krajobraz jest najpiękniejszy lub najbardziej naturalny bądź sztuczny (?)
OCHRONA TERENÓW ZIELENI I ZADRZEWIEŃ ORAZ WYNIKAJĄCE STĄD IMPLIKACJE
Patrz rozdział 4 ustawy
Akty wykonawcze do ustawy z 16.04.04 dotyczące ochrony terenów zieleni i zadrzewień:
Rozporządzenie MŚ z 13.10.04 w sprawie stawek opłat dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew
Rozporządzenie MŚ z 22.09.04 w sprawie trybu administracyjnych kar pieniężnych
Obwieszczenie MŚ z 28.10.04 w sprawie stawek opłat za usuwanie drzew i krzewów oraz kar za zniszczenie zieleni
Zieleń na obszarach zurbanizowanych:
parki
zieleńce
zieleń uliczna
zieleń szlaków komunikacyjnych
zieleń ogródków przydomowych
zieleń osiedlowa
zieleń ogródków działkowych
zieleń obiektów przyrodniczych
cmentarze
lasy komunalne
Punkty, które warto zapamiętać
rada gminy jest obowiązana zakładać i utrzymywać w należytym stanie tereny zieleni i zadrzewienia,
rada gminy może uznać za park gminny teren położony poza obrębem miast i wsi o zwartej zabudowie, pokryty drzewostanem i nieobjęty ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, jeżeli stanowi własność gminy, a jeżeli stanowi własność innego podmiotu - za zgodą właściciela,
zadrzewienia mogą być zakładane poza obszarami o zwartej zabudowie za zgodą właściciela gruntu
na drogach publicznych oraz ulicach i placach środki chemiczne powinny być stosowane w sposób najmniej szkodzący terenom zieleni oraz zadrzewieniom
stawkę za usunięcie jednego metra kwadratowego powierzchni pokrytej krzewami ustala się w wysokości 200 zł
usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela
usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem ust. 2, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Jeżeli posiadacz nieruchomości nie jest właścicielem - do wniosku dołącza się zgodę jej właściciela.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności;
usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia;
zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień, drzew lub krzewów.
Nie trzeba mieć pozwolenia na ścięcie drzew lub krzewów:
w lasach;
owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody - na obszarach nieobjętych ochroną krajobrazową;
na plantacjach drzew i krzewów;
których wiek nie przekracza 5 lat;
usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
niszczących nawierzchnię i infrastrukturę drogową, ograniczających widoczność na łukach i skrzyżowaniach, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z wałów przeciwpowodziowych i terenów w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału;
które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu;
stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu.
Nie pobiera się opłat za usunięcie drzew:
na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;
na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej;
jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych;
które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi;
w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych;
które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane;
z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów;
które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;
topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm, nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;
jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;
z grobli stawów rybnych;
jeżeli usunięcie było związane z wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących kształtowaniu stosunków wodnych oraz ochronie przeciwpowodziowej w zakresie niezbędnym do wykonania i utrzymania tych urządzeń.
Organy wydające zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów:
wójt
burmistrz
prezydent miasta
wyjątkowo: wojewódzki konserwator zabytków lub starosta
Wniosek o wydanie zezwolenia powinien zawierać:
imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości;
tytuł prawny władania nieruchomością;
nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;
przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;
przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;
wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy
Warianty decyzji:
Po rozpoznaniu wniosku, decyzja może mieć postać
odmowy udzielenia zezwolenia
udzielenia zezwolenia
prostego
uwarunkowanego
posadzeniem drzew lub krzewów w miejsce wskazane przez wydającego zezwolenie
zastąpienie innymi drzewami lub krzewami w liczbie nie mniej niż liczba usuwanych
OCHRONA ZWIERZĄT DOMOWYCH, GOSPODARSKICH ORAZ WYKORZYSTYWANYCH DO CELÓW WIDOWISKOWYCH, ROZRYWKOWYCH, SPORTOWYCH, FILMOWYCH, SPECJALNYCH
Ustawa o ochronie zwierząt - 21.08.1997
Rozdział 1.
Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę
Nieuzasadnione lub niehumanitarne zabijanie zwierząt oraz znęcanie się nad nimi jest zabronione
Zwierzę, które jest rażąco zaniedbywane lub okrutnie traktowane, może być odebrane, czasowo lub na stałe, właścicielowi bądź innej utrzymującej je osobie
Rozdział 2.
Kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody
Utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia właściwego organu gminy
Rozdział 3.
Warunki chowu i hodowli zwierząt nie mogą powodować urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień
Zabrania się podawania zwierzętom w karmie hormonów wzrostu
Zabrania się tuczu gęsi i kaczek na stłuszczone wątroby
Zabrania się w szczególności:
przeciążania zwierząt,
używania do pracy zwierząt chorych lub niedożywionych,
używania uprzęży, wędzideł, rzędów wierzchowych, juków, podków, pojazdów lub narzędzi mogących, ze względu na zły stan techniczny lub niewłaściwą konstrukcję, spowodować obrażenia ciała lub śmierć zwierzęcia,
używania do popędzania zwierząt przedmiotów lub narzędzi, które mogą spowodować okaleczenie zwierzęcia,
zmuszania do wyczerpującego kłusu lub galopu zwierząt ciągnących ładunek,
używania do zrywki drewna koni poniżej piątego roku życia.
Rozdział 4.
1. Warunki występów, treningów i tresury oraz metody postępowania ze zwierzętami wykorzystywanymi do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych nie mogą zagrażać ich życiu i zdrowiu ani powodować cierpienia.
2. Warunki występów zwierząt, o których mowa w ust. 1, muszą być określone w scenariuszu lub odpowiednim programie, zatwierdzonym przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje.
3. Zabrania się stosowania wobec zwierząt farmakologicznych i mechanicznych metod i środków dopingujących.
4. Zwierzęta, o których mowa w ust. 1, powinny mieć zapewniony właściwy wypoczynek. Zabrania się w szczególności wykorzystywania tych zwierząt bezpośrednio po transporcie, bez regeneracji wypoczynkowo-ruchowej.
5. Zwierzętom, o których mowa w ust. 1, należy zapewnić opiekę lekarsko-weterynaryjną.
6. Minister Kultury i Sztuki w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb przyznawania uprawnień osobom odpowiedzialnym za przestrzeganie warunków, o których mowa w ust. 2.
Zabrania się wykorzystywania zwierząt w widowiskach i sportach noszących znamiona okrucieństwa, w szczególności zabrania się organizowania walk z udziałem byków, psów, kogutów
Rozdział 5.
W ogrodach zoologicznych utrzymuje się tylko zwierzęta urodzone i wychowane w niewoli, a inne zwierzęta jedynie wtedy, gdy wymaga tego dobro osobnika, populacji lub gatunku oraz cele dydaktyczne
Rozdział 6.
Zwierzęta wolno żyjące stanowią dobro ogólnonarodowe i powinny mieć zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu, z wyjątkiem tych, które stanowią zagrożenie
Zabrania się wchodzenia w posiadanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu:
preparowania zwłok zwierzęcych,
tworzenia kolekcji
- bez zezwolenia wojewody.
Zwierzęta, które stanowią zagrożenie dla życia, zdrowia lub gospodarki człowieka, mogą być zwalczane
Rozdział 7.
Transport zwierząt odbywa się środkami do tego celu przystosowanymi i jest prowadzony w odpowiednich warunkach, a w szczególności:
zwierzęta muszą być prawidłowo ulokowane, a używane uwięzi nie mogą im krępować leżenia i wstawania w czasie transportu,
podłogi pojazdów używanych do transportu powinny mieć odpowiednią nawierzchnię, zapewniającą przyczepność kończyn oraz umożliwiającą utrzymanie higieny,
środki transportu zwierząt powinny spełniać warunki utrzymania odpowiedniej temperatury, wentylacji, przestrzeni oraz naturalnej pozycji,
w trakcie dłuższego transportu zwierzęta muszą mieć zapewnioną odpowiednio często wodę i karmę oraz odpoczynek,
zwierzętom chorym lub rannym zapewnia się niezwłocznie pomoc weterynaryjną,
zwierzęta wwożone do kraju oraz wywożone za granicę muszą być wiezione najkrótszą drogą i bez zbędnych postojów, a ich odprawa graniczna odbywa się poza kolejnością.
Prowadzący pojazd mechaniczny, który potrącił zwierzę, obowiązany jest, w miarę możliwości, do zapewnienia mu stosownej pomocy lub zawiadomienia jednej ze służb
Rozdział 8.
1. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne na zwierzętach są dopuszczalne dla ratowania ich życia lub zdrowia oraz dla koniecznego ograniczenia populacji i mogą być przeprowadzane wyłącznie przez osoby uprawnione.
2. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne wykonywane na zwierzętach lub inne zabiegi wynikające z technologii produkcji, bądź związanych z nią schorzeń, mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby uprawnione, z zachowaniem koniecznej ostrożności i oględności, by ograniczyć cierpienie i stres zwierząt.
3. Zabiegi powodujące ból wykonuje się w znieczuleniu ogólnym albo miejscowym, z wyjątkiem tych zabiegów, które według zasad sztuki weterynaryjnej wykonuje się bez znieczulenia.
Rozdział 9.
Doświadczenia i testy na zwierzętach są dopuszczalne tylko wtedy, gdy są konieczne do badań naukowych, dydaktyki w szkołach wyższych lub ochrony zdrowia ludzi bądź zwierząt, jeżeli celów tych nie można osiągnąć w inny sposób z powodu braku odpowiednich metod alternatywnych. Osoba, która ma przeprowadzać doświadczenia i testy na zwierzętach, ma obowiązek korzystać z międzynarodowej informacji w danej dziedzinie nauki, by wyeliminować powtarzalność doświadczeń, jeżeli nie są one konieczne
Rozdział 10.
Uśmiercanie zwierząt może być uzasadnione wyłącznie:
potrzebą gospodarczą,
względami humanitarnymi,
koniecznością sanitarną,
nadmierną agresywnością, powodującą bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzkiego,
potrzebami nauki, z zastrzeżeniem przepisów rozdziału 9.
OGRODY BOTANICZNE, ZOOLOGICZNE ORAZ OŚRODKI REHABILITACJI ZWIERZĄT
OGRÓD BOTANICZNY - wydzielony teren o naturalnych, w miarę możliwości, warunkach fizjologicznych (?), hydrologicznych i glebowych, odpowiednio zagospodarowanych i urządzonych, który stanowi miejsce upraw roślin różnych stref klimatycznych, mających udokumentowane kolekcje roślin, służące celom naukowym, dydaktycznym, edukacyjnym oraz ochronie gatunków zagrożonych (ochronie ex situ).
ogrody typowe - gromadzące całe kolekcje roślinne
specjalne
ogrody roślin leczniczych - głównie przy akademiach medycznych
palmiarnie - ogrody z roślinami tropikalnymi
arboreta - ogrody dendrologiczne
Ochrona ex situ jest uzasadniona, gdy:
liczebność gatunkowa spada
siedlisko, w którym żyją osobniki danego gatunku staje się krytycznie zagrożone
- wtedy próbujemy chronić je w niewoli
Ostatecznym celem takiej działalności jest zachowanie puli genowej i przywrócenie gatunków do środowiska poprzez reintrodukcję.
REINTRODUKCJA - ponowne wprowadzenie gatunków na ich pierwotne stanowiska naturalne, w których uznano je za wymarłe.
Ochrona ex situ roślin:
zabezpieczanie nasion
przechowywanie pyłku
przechowywanie tkanek
Ochrona ex situ zwierząt:
pobieranie nasienia
techniki inseminacji (dostarczanie nasienia w pobliże komórki jajowej)
zapłodnienie in vitro
mikroiniekcja plemnika (plemniki wprowadza się bezpośrednio do komórki jajowej)
przenoszenie zarodków do matek zastępczych
kriokonserwacja (zamrażanie zarodków)
techniki klonowania
Ośrodki ochrony ex situ w Polsce:
11 ogrodów botanicznych
3 ogrody roślin leczniczych
15 ogrodów dendrologicznych
2 palmiarnie
13 ogrodów zoologicznych (najstarszy we Wrocławiu)
3 banki genów
Prymitywne populacje roślin uprawnych i ich dzicy krewni są wyższym i często jedynym źródłem cennych cech, jak odporność na choroby i szkodniki.
Genetyczna baza roślin uprawnych i innych żyznych zasobów Ziemi gwałtownie się kurczy. Giną liczne dzikie i udomowione odmiany różnych gatunków roślin.
W świetle ustawy:
rośliny, zwierzęta i grzyby gatunków zagrożonych wyginięciem w środowisku przyrodniczym podlegają ochronie ex situ w ogrodach zoologicznych, ogrodach botanicznych lub bankach genów
podlegają ochronie i kontroli ze strony wojewody nie rzadziej niż raz na 3 lata
utworzenie i prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt wymaga uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw środowiska
ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz tereny przewidziane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na rozbudowę istniejących lub budowę nowych ogrodów podlegają ochronie w celu zapewnienia ich prawidłowej działalności i rozwoju.
w ogrodach zoologicznych hoduje się i utrzymuje zwierzęta:
1) urodzone i wychowane poza środowiskiem przyrodniczym;
2) które poza ogrodem nie mają szansy przeżycia;
3) jeżeli wymaga tego ochrona populacji lub gatunku albo realizacja celów naukowych
do ogrodów zoologicznych sprowadza się tylko te zwierzęta, którym w ogrodzie można zapewnić warunki odpowiadające potrzebom biologicznym danego gatunku
zwierzęta objęte leczeniem i rehabilitacją w ośrodku nie mogą być sprzedawane.
SKUTKI PRAWNE OBJĘCIA OCHRONĄ
Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:
1) żubry - w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym;
2) wilki - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
3) rysie - w pogłowiu zwierząt gospodarskich;
4) niedźwiedzie - w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych;
5) bobry - w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim
Odszkodowanie nie przysługuje:
1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa;
2) jeżeli poszkodowany:
a) nie dokonał sprzętu upraw lub płodów rolnych w ciągu 14 dni od zakończenia zbiorów tego gatunku roślin w danym regionie,
b) nie wyraził zgody na budowę przez wojewodę lub dyrektora parku narodowego urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom;
3) za szkody:
a) powstałe w mieniu Skarbu Państwa, z wyłączeniem mienia oddanego do gospodarczego korzystania na podstawie Kodeksu cywilnego,
b) nieprzekraczające w ciągu roku wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na jeden hektar uprawy,
c) w uprawach rolnych założonych z naruszeniem powszechnie stosowanych wymogów agrotechnicznych,
d) wyrządzone przez wilki, niedźwiedzie lub rysie w pogłowiu zwierząt gospodarskich pozostawionych, w okresie od zachodu do wschodu słońca, bez bezpośredniej opieki.
WSPÓŁCZESNE METODY I KIERUNKI W ZAKRESIE OCHRONY PRZYRODY
Jaka powinna być edukacja ekologiczna:
problemy zagrożenia środowiska nie powinny być bagatelizowane, nie mogą też stanowić jedynej treści wydawnictw ekologicznych
nie może stać się „pedagogiką katastrofizmu” - przekonania, że o naturę należy troszczyć się dopiero wtedy, gdy jest zniszczona, bądź gdy grozi jej zniszczenie
nie może ograniczać się do przechowywania wiadomości niezbędnych do zrozumienia jak funkcjonuje świat przyrody
powinna wykształcać aktywność i odpowiedzialność za los Ziemi
powinna kształtować zasoby i hierarchię wartości
musi obejmować całe społeczeństwo, wszystkie grupy wiekowe, narodowe, a także elity władzy centralnej i lokalnej
powinna pomagać w odnajdywaniu harmonii i równowagi wewnętrznej
powinna uczyć współdziałania w różnych grupach
ŚWIATOWA STRATEGIA OCHRONY PRZYRODY
EKOROZWÓJ - rozwój zrównoważony; takie rozwój gospodarczy, który nie narusza w sposób istotny i nieodwracalny warunków życia człowieka, nie prowadzi do degradacji biosfery, godzi gospodarkę i cywilizację z OP i środowiskiem przyrodniczym.
Zadania:
utrzymanie podstawowych procesów ekologicznych i systemów będących ostoją życia
zachowanie różnorodności genetycznej
ochrona różnorodności i integralności zbiorowisk roślin i zwierząt w ich naturalnych ekosystemach
szkolenie specjalistów w zakresie ochrony środowiska
prowadzenie i inspiracja badań międzynarodowych
doskonalenie prawa międzynarodowego
ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych (IUCN) 1948
450 członków
Rządy państw
Organizacje pozarządowe
Pracownicy naukowi
Eksperci ds. OP
6 komisji:
Zagrożenia gatunkowe
Obszarów chronionych
Ekologii
Planowania środowiskowego
Polityki środowiskowego prawa i administracji
Edukacji środowiskowej
Zadania:
rejestr stanu ekosystemów i gatunków na całym świecie
planowanie akcji ochrony na poziomie strategicznym
popieranie podobnych akcji prowadzonych przez rządy itp
udzielanie pomocy i rady niezbędnej do przeprowadzenia tych akcji
Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP) 1972
Zadania:
Utrzymywać ciągły nadzór nad stanem środowiska na świecie
Problemy:
zdrowie a środowisko
ekosystemy lądowe
środowisko a rozwój
oceany
klęski naturalne
Światowa Fundacja na Rzecz Dzikich Zwierząt (WWF) 1967
Cel nadrzędny:
Ratowanie świata istot żywych
TENDENCJE I POROZUMIENIA PRZYRODNICZE REALIZOWANE PRZEZ POLSKĘ
33 konwencje, protokoły i porozumienia międzynarodowe z ochrony środowiska, w tym 21 realizowanych
RATYFIKACJA - zatwierdzanie umowy międzynarodowej poprzez upoważniony do tego organ państwowy
KONWENCJA - umowa międzynarodowa pociągająca skutki prawne w określonych sprawach politycznych i gospodarczych
SYGNATARIUSZ - państwo zawiera umowę międzynarodową lub osoba podpisująca umowę w imieniu swojego państwa
DEPOZYTARIUSZ - osoba, instytucja przyjmująca depozyt dla konwencji; jest nim Dyrektor Generalny UNESCO
DESYGNOWANIE - wyznaczanie
Konwencje i porozumienia przyrodnicze ratyfikowane przez Polskę:
Konwencja Ramsarska - 1971, Polska od 1978
Ochrona obszarów wodno-błotbych jako środowisko życia ptactwa wodnego o znaczeniu międzynarodowym
Konwencja Waszyngtońska - 1973, Polska od 1989
Ochrona gatunków ginących
Konwencja Bońska - 1979, Polska od 1996
Ochrona wędrownych gatunków dzikich zwierząt
Porozumienie Ascobans - 1991, Polska od 1994
Ochrona waleni Bałtyku i Morza Północnego
Porozumienie Eurobats - 1991, Polska od 1996
Ochrona nietoperzy
Konwencja Berneńska - 1979, Polska od 1995
Ochrona dzikiej europejskiej fauny i flory oraz ich siedlisk naturalnych
Konwencja Światowego Dziedzictwa Przyrody - 1977 - w Polsce Białowieski PN!
Konwencja Różnorodności Biologicznej
Przedmiotem zainteresowania są 3 poziomy bioróżnorodności: wewnątrzgatunkowa, międzygatunkowa i ponadgatunkowa.
KONWENCJA RAMSARSKA:
Realizacja postanowień:
zapewnienie trwałej ochrony wszystkich obszarów znajdujących się w tzw. spisie Ramsar
racjonalne ich użytkowanie
desygnowanie nowych obszarów
dotyczy nie tylko ptaków
Przykłady obszarów wodno-błotnych:
bagna
błota
torfowiska
rzeki
wybrzeża
zatoki morskie
laguny
rafy koralowe
jeziora
sztuczne zbiorniki wodne
Obszar wodno-błotny o znaczeniu międzynarodowym:
stanowi reprezentatywny, rzadki lub unikatowy obszar wodno-błotny w danym regionie biogeograficznym
jest stanowiskiem bytowania rzadkich, narażonych i/ lub zagrożonych gatunków oraz zbiorowisk
ma szczególne walory jako siedlisko gatunków znajdujących się w krytycznej fazie stałego cyklu biologicznego
stanowi miejsce gromadzenia się przynajmniej 20 tys. osobników ptaków wodnych
stanowi miejsce gromadzenia się co najmniej 1% osobników populacji jednego z gatunków lub podgatunków wodnych
stanowi środowisko bytowania znacznych ilości rodzimych podgatunków, gatunków i rodzin ryb i ich stadiów rozwojowych
stanowi ważną bazę pokarmową ryb, tarlisko, środowisko życia narybku i drogę migracji
W Polsce:
Biebrzański PN
Słowiński PN
Rezerwat Jezioro Koraś
Rezerwat Jezioro Słońsk
Rezerwat Jezioro Łuknajno
Rezerwat Jezioro Świdwie
Rezerwat Jezioro Siedmiu Wysp
Rezerwat Stawy Milickie
Obszary szczególnie ważne:
Jezioro Janino
Jezrioro Gopło
Zalew Szczeciński
Przełomowa dolina Narwi
Bagienna dolina Narwi
Dolina górnej Narwi
Dolina Bugu
Dolina Wisły
Dolina Warty
Narwiański PN
Karkonoski PN - subalpejskie torfowiska
LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I PRZYRODNICZEGO UNESCO
Polskie zabytki na liście UNESCO:
Białowieski PN
Stare Miasto w Krakowie
Stare Miasto w Warszawie
Stare Miasto w Zamościu
Stare Miasto w Toruniu
Kopalnia soli w Wieliczce
Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau
Zamek krzyżacki w Malborku
Kalwaria Zebrzydowska
Kościoły Pokoju w Jaworznie i Świdnicy
Park nad Nysą
Drewniane kościoły Małopolski
18
A
B
D
C
OCHRONA PRZYRODY
GEOLOGIA
GEOFIZYKA
BIOCENOLOGIA
KLIMATOLOGIA
GEOMORFOLOGIA
EKOLOGIA
USTAWA O OCHRONIE PRZYRODY
Określa:
cele
zasady
formy OP żywej, nieożywionej oraz krajobrazu
Akty wykonawcze
Bez nich ustawa jest martwa
Rozporządzenia ministra właściwego ds. środowiska
Minister właściwy ds. środowiska:
wykonuje zadania organizacji rządowej w zakresie OP
sporządza projekty krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania bioróżnorodności wraz z projektem programu działań, które zatwierdza w drodze uchwały Rada Ministrów
Wykonawcze
Opiniodawczo-doradcze
Minister właściwy ds. środowiska
Główny Konserwator Przyrody
Wojewoda
Wojewódzki Konserwator Przyrody
Starosta, wójt, burmistrz, prezydent miasta
Dyrektor Parku Narodowego (M) na 5 lat
Dyrektor Parku Krajobrazowego (W)
Służba OP
Państwowa Rada OP (M) na 5 lat; 40 czł.
Wojewódzka Rada OP (W) na 5 lat; 20-30 czł.
Rada Naukowa PN (M) na 5 lat; 10-20 czł.
Rada PK (W) na 5 lat; 10-20 czł.
EDUKACJA EKOLOGICZNA
formalna -
szkolnictwo
nieformalna - struktury pozaszkolne
studenci (uczniowie)
przedszkola
szkoły podstawowe
szkoły średnie
szkoły zawodowe
Profesjonalna - dotyczy kształcenia zawodowego z zakresu ochrony środowiska
dom rodzinny
pozarządowe organizacje ekologiczne
kościoły i ruchy religijne
środki masowego przekazu
PN i PK
zakłady pracy
wojewódzkie służby ochrony środowiska
instytucje i urzędy centralne
Szkoły wyższe
Studia podyplomowe, doktoranckie, uniwersytety otwarte
specjalistyczna
kompleksowa