Inflacja a bezrobocie

Krzywe Phillipsa

Walka z inflacją wywołuje uboczne skutki wpływające na stan koniunktury więc trzeba jej ograniczenie traktować jako element szerszej strategii.

Związek między inflacją a poziomem bezrobocia może być uważany za syntetyczny wskaźnik koniunktury gospodarczej

Krzywa Phillipsa

•Na podstawie badań empirycznych A.W. Phillips ustalił, że istnieje związek między stopą wzrostu płac nominalnych a bezrobociem (1861-1957 WB)

•

•Między tempem wzrostu płac a bezrobociem istnieje zależność odwrotna. Przy rosnącym popycie na siłę roboczą (spadek bezrobocia) następuje szybszy wzrost płac, przy spadku aktywności gospodarczej i spadku popytu na się roboczą następuje niewielkie ograniczenie tempa ich wzrostu

Przy stopie wzrostu płac równej 0 (brak nadwyżki popytu na rynku pracy) występuje pewien poziom bezrobocia (o charakterze frykcyjnym).

Lepsza organizacja rynku pracy mogłaby przesunąć ten punkt ku początkowi układu współrzędnych)

Zmodyfikowana krzywa Phillipsa

Załóżmy, że istnieje funkcyjna zależność między tempem wzrostu płac i stopą inflacji

•Pozwala to na przedstawienie krzywej Phillipsa jako zależności między stopą inflacji (Π) a stopą bezrobocia

•Zakładając substytucyjność inflacji i bezrobocia, można za pomocą narzędzi polityki fiskalnej i pieniężnej przesuwać gospodarkę wzdłuż krzywej Phillipsa.

•Krzywa ta oferuje więc możliwość wybrania takiej kombinacji inflacji i bezrobocia, którą z punktu widzenia interesu ogólnospołecznego można uznać za najmniej szkodliwą

•Gdy stopa bezrobocia b1 uznana została za zbyt wysoką, dzięki ekspansywnej polityce fiskalnej i pieniężnej można by uzyskać obniżkę bezrobocia do b2 kosztem zwiększenia inflacji

•W latach 60. i 70. dla wielu krajów podstawą teoretyczną polityki unikania zarówno zbyt wysokiego bezrobocia jak i zbyt wysokiej inflacji była zmodyfikowana krzywa Phillipsa.

•

•Phillips podkreślał, że relacja bezrobocie - inflacja ma charakter stabilny jedynie w warunkach niskiej inflacji co zignorowano

•

•Gdy chciano za pomocą ograniczenia popytu globalnego zdławić inflację była ona odporna, natomiast rosło bezrobocie, gdy próbowano stymulować koniunkturę aby obniżyć bezrobocie , rezultaty niewielkie lecz inflacja przybierała na sile a krzywa oddalała się od początku układu współrzędnych

•

•Zmodyfikowana krzywa Phillipsa stała się nieprzydatna dla potrzeb polityki gospodarczej

Długookresowa krzywa Phillipsa

•Friedman i Phelps stwierdzili, że w gospodarce występuje pewien poziom bezrobocia odpowiadający stanowi równowagi na rynku pracy a wynikający głównie z niedoskonałości rynku. Bezrobocie naturalne

•Bezrobocia naturalnego nie można obniżać trwale za pomocą ekspansywnej polityki makroekonomicznej. Jej efekty są krótkotrwałe i podnoszą poziom inflacji

•Gdy w gospodarce ceny są stabilne a bezrobocie ustaliło się na poziomie bezrobocia naturalnego, jesteśmy w A

•

•Trzeba obniżyć poziom bezrobocia do b2

•

•Wykorzystując ekspansywną politykę pieniężną rząd zwiększa podaż pieniądza

•

•Wzrasta popyt na towary, co pociąga za sobą wzrost produkcji i zatrudnienia

•

•Po pewnym czasie wzrastają płace nominalne i ceny

•

•Gospodarka przesuwa się z A do B

•Wzrost zatrudnienia nastąpił na skutek iluzji pieniężnej pracowników, którzy utożsamili wzrost płac nominalnych ze wzrostem płac realnych. Wzrost zatrudnienia ma charakter przejściowy, bo pracownicy mieli błędne oczekiwania inflacyjne, teraz domagają się podwyżek płac nominalnych, aby płace realne ustaliły się na wyższym poziomie (przejście z B => C)

•

•Dalej analogicznie => przejściowy spadek bezrobocia C => D

•

•Powrót do bezrobocia naturalnego D = > E

•

•Jedynym efektem takiej polityki przyśpieszenie inflacji

•

•Wymienność inflacji i bezrobocia ma charakter krótkotrwały=> efektem ekspansywnej polityki gospodarczej jest wyższe tempo inflacji

•Długookresowa krzywa Phillipsa ma kształt krzywej pionowej przechodzącej przez punkty A C E

•W długim okresie czasu nie można wybierać między inflacją a bezrobociem

•Wykorzystywanie ekspansywnej polityki makroekonomicznej do obniżania bezrobocia jest niewskazane, gospodarka powraca do naturalnej stopy bezrobocia niezależnie od poziomu inflacji

•Przez wybór odpowiedniej polityki pieniężnej można wpływać na tempo inflacji; jeśli chcemy ograniczyć tempo inflacji to należy obniżyć tempo przyrostu pieniądza w obiegu => przejściowo nastąpi wzrost bezrobocia powyżej poziomu naturalnego a cała gospodarka wróci do poziomu bezrobocia naturalnego przy niższym poziomie inflacji

Obniżka naturalnej stopy bezrobocia możliwa przy użyciu instrumentów mikroekonomicznych:

•Zwiększenie mobilności siły roboczej,

•rozwój biur pośrednictwa pracy

•Ograniczenie wysokości zasiłków dla bezrobotnych

Jak kosztowne jest zmniejszanie inflacji

Dla USA w połowie lat 80. obniżenie inflacji przez:

• wysokie bezrobocie

•i recesję

kosztowało od 100 do 220 mld dolarów straty PNB za każdy punkt procentowy obniżki inflacji.

W 1985r PNB wynosił 4000 mld dolarów. Koszt dezinflacji w latach 1980-1984 wyniósł
850 mld $ za 5 punktów %

czyli 170 mld $ za punkt procentowy

---