Prawo zobowiązań część ogólna - Radwański, a część szczególna - Panowicz i Lipska

Prawo zobowiązań, jako jeden z działów prawa cywilnego charakteryzowany jest poprzez swoją funkcję w postaci regulowania obrotu dobrami i pieniędzmi, oraz ochrony podmiotów uprawnionych przed doznaniem uszczerbku.

Prawo cywilne:

1. część ogólna

2. prawo rzeczowe

3. prawo rodzinne

4. prawo własności intelektualnej - Ustawa Prawo własności przemysłowej z 2000r.

5. prawo spadkowe

Źródła prawa zobowiązań:

1. Kodeks cywilny z 1964r. - wielokrotnie nowelizowany,

2. Ustawy szczegółowe regulujące typy stosunków zobowiązaniowych np. prawo dewizowe, celne, wekslowe, czekowe, Ustawa o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych,

3. Umowy międzynarodowe np. Konwencja Monachijska o udzielaniu patentów europejskich,

4. Prawo europejskie:

• Prawo pierwotne - traktatowe

• Prawo wtórne - stanowione przez organy UE

1. rozporządzenia (obowiązują bezpośrednio w porządku prawnym państwa członkowskiego)

2. dyrektywy (wiążą kraj wyłącznie co do celów, pozostawiając państwom członkowskim swobodę środków zapewniających realizację tych celów, wymagają transponowania do porządku wewnętrznego np. Dyrektywa biotechnologiczna)

5. Prawo zwyczajowe to społecznie ukształtowane normy postępowania, które zostały uznane na mocy decyzji organów stosujących prawo, jeżeli nie są sprzeczne z prawem stanowionym. Odgrywa ono szczególną rolę w prawie handlowym. Sam zwyczaj nie jest źródłem prawa, nabiera on doniosłości prawnej przez to, że niektóre przepisy prawne wyraźnie do niego odsyłają np. art. 65 kc, 69 kc. Zwyczaj to praktyka określonego postępowania w danym czasie i środowisku i w danych stosunkach społecznych.

Kolizje obowiązywania norm w czasie rozstrzyga prawo intertemporalne - art. 16 i 17 kc. Zasadą prawa intertemporalnego jest: Tempus regit actum, obowiązuje prawo z chwili dokonania czynności, natomiast dla skutków zdarzeń, które wystąpiły pod rządem nowego prawa stosuje się to nowe prawo o ile skutek nie jest związany z istotą stosunku prawnego. W przypadku zobowiązań trwałych zasadą jest, że dla skutków prawnych, które wystąpiły pod rządami nowej ustawy stosuje się tę nową ustawę, bez względu na to czy skutek jest związany z istotą stosunku prawnego, czy też nie.

Zobowiązanie jest stosunkiem cywilno-prawnym scharakteryzowanym przez podmioty, ich prawa i obowiązki oraz przedmiot tego stosunku.

Podmiot zobowiązany - dłużnik

Podmiot uprawniony - wierzyciel

Zespół praw wierzyciela to wierzytelność, a zespół obowiązków dłużnika to dług. Przedmiotem zobowiązania jest świadczenie, tj. zachowanie się dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania.

Stosunek zobowiązaniowy jest stosunkiem prawnym typu względnego tzn. wiąże on ściśle określone osoby - właściciela i dłużnika

W przypadku podmiotów stosunku zobowiązaniowego podmiot uprawniony jest jednocześnie zobowiązany- dotyczy to tzw. umów wzajemnych np. sprzedaż.

W przypadku, gdy w stosunku zobowiązaniowym występuje kilku wierzycieli, lub dłużników to mówimy o stronie wielopodmiotowej.

W stosunku zobowiązaniowym może też uczestniczyć osoba trzecia, na której ciążyć mogą obowiązki, lub przysługiwać upoważnienia np. umowa na rzecz osoby trzeciej.

Wierzytelność to swoiste prawo podmiotowe, przysługujące wierzycielowi dla zaspokojenia jego interesów, które nie mogą być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, oraz ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem prawa.

Cechą wierzytelności jest uprawnienie, lub zespół uprawnień podmiotów stosunku cywilno - prawnego.

W przypadku, gdy uprawnienie jest scharakteryzowane podmiotowo i przedmiotowych tzn. wiadomo kto, komu i co ma świadczyć mówimy o roszczeniu.

Obok roszczenia występuje również uprawnienie kształtujące tzn. wierzyciel ma prawo mocą jednostronnej czynności prawnej do zniesienia, zakończenia lub zmiany stosunku prawnego, np. wypowiedzenie.

Wierzycielowi przysługują uprawnienia główne i uboczne. Główne służą realizacji podstawowego interesu wierzyciela. Uboczne jedynie wzmacniają spełnienie świadczenia, istnieją oprócz uprawnienia głównego.

Dług jest to zespół obowiązków dłużnika. Podstawowym jest spełnienie świadczenia w sposób zgodny ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem prawa i zasadami współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tej mierze ustalone zwyczaje, to również zgodnie z nimi.

Rozszerzona skuteczność wierzytelności:

1. instytucja skargi pauliańskiej tzn. ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika - art. 527 i następne kc,

2. instytucja względnej bezskuteczności czynności prawnej - art. 59 kc,

3. czyny niedozwolone - art. 415 i następne kc, dotyczą sytuacji w których osoba trzecia w sposób bezprawny i zawiniony uniemożliwia wykonanie zobowiązania dłużnikowi. Wierzyciel kieruje roszczenie odszkodowawcze bezpośrednio do osoby trzeciej.

4. zobowiązania realne - to takie zobowiązania w których dłużnik zostaje określony poprzez wskazanie jego pozycji względem rzeczy. Roszczenie wierzyciela kieruje się wówczas przeciwko każdo-czesnemu właścicielowi rzeczy.

Odpowiedzialność w znaczeniu szerokim to wszelkie ujemne konsekwencje prawne, jakie prawo łączy z niewykonaniem, lub nienależytym wykonaniem zobowiązania. Sensu stricte odpowiedzialność jest to dopuszczalność stosowania przymusu (tu przymus proceduralny, nie dowolny) w stosunku do dłużnika dla zaspokojenia interesu wierzyciela.

W prawie zobowiązań zasadą jest odpowiedzialność osobista dłużnika, tzn. dłużnik odpowiada całym majątkiem jaki posiada w chwili wszczęcia egzekucji.

Wyjątkiem jest możliwość stosowania przymusu, przez samego wierzyciela:

• samopomoc dozwolona,

• potrącenie,

• orzeczenia organów państwowych zastępujące oświadczenia woli (art. 64 kc w związku z 1047 kpc)

W prawie zobowiązań występują zobowiązania naturalne, to są zobowiązania prawnie istniejące, których jednakże nie można realizować w drodze przymusu, są to np. zobowiązania przedawnione oraz zobowiązania z gier i zakładów.

Przykłady ograniczonej odpowiedzialności dłużnika:

1. ograniczenie cum virbus patrimoni - dotyczy ograniczenia tego czym dłużnik odpowiada za dług,

2. ograniczenie pro virbus patrimoni - dotyczy tego za co dłużnik odpowiada.

Odpowiedzialność rzeczowa - odpowiedzialność z wartości jaką stanowi określona rzecz , ponosi ją każdoczesny właściciel rzeczy a wierzyciel może zaspokoić się z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi dłużnika np. zastaw lub hipoteka.

Powstanie stosunku zobowiązaniowego, powstaje w następstwie ziszczenia się następujących zdarzeń prawnych:

1. czynności prawne : dwustronne - umowy, jednostronne - przyrzeczenie publiczne.

2. akty administracyjne: organ administracji do ich wydawania musi posiadać wyraźne upoważnienie ustawowe i są to akty prawa administracyjnego o skutkach bezpośrednich (same w sobie powodują zmianę, ustanie, powstanie stosunku zobowiązaniowego), i o skutkach pośrednich (stanowią konieczną przesłankę dokonania czynności prawnej, bez nich czynność prawna jest bezwzględnie nieważna np. koncesje, zezwolenia.

3. konstytutywne orzeczenia sądów powodujące powstanie, zmianę, lub ustanie stosunku zobowiązaniowego- art. 64 kc.

4. czyny niedozwolone.

5. bezpodstawne wzbogacenie.

Świadczenie jest zachowaniem się dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania i czyniące zadość interesom wierzyciela. Zachowanie to może dotyczyć dóbr materialnych i może polegać na wypłacie ceny, wydaniu rzeczy, wystawieniu sztuki itp.

Kwalifikacje prawne świadczenia:

• świadczenie jest czynnością prawną (jeśli tak to musi mu towarzyszyć wola dłużnika i może się on powołać na wady oświadczenia woli);

• jest albo czynnością prawną, albo faktyczną ale zawsze musi mu towarzyszyć zamiar wykonania zobowiązania;

• kwalifikacji świadczenia należy dokonywać wg reguł ogólnych, nie należy mu towarzyszyć ani wola dłużnika, ani zamiar wykonania zobowiązania.

Zachowanie dłużnika może przybrać postać działań pozytywnych jak i zaniechania.

Metody pozwalające ustalić treść świadczenia:

1. obiektywna - odwołuje się do faktów empirycznie stwierdzonych, bez konieczności dokonywania ocen, np. odwołuje się do wartości rynkowej rzeczy;

2. zobiektywizowana - polega na wyznaczeniu osoby trzeciej, która wskaże wartość świadczenia;

3. subiektywna - polega na wskazaniu wartości świadczenia przez jedną ze stron.

Niemożliwość świadczenia:

1. uprzednia - pierwotna - oznacza, że świadczenie jest niewykonalne w chwili powstania zdarzenia kreującego stosunek zobowiązaniowy, zobowiązanie nie postaje.

2. następcza - świadczenie staje się niewykonalne po zawarciu umowy i jeżeli niemożliwość jest skutkiem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność wówczas zobowiązany jest do naprawienia szkody wierzycielowi, jeżeli jest następstwem okoliczności niezależnych od dłużnika zobowiązanie wygasa.

Dwie koncepcje niemożliwości:

1. subiektywna - niemożliwe jest tylko takie świadczenie, którego dany dłużnik nie może spełnić (tylko wtedy gdy u danego artysty zamówimy portret a on oślepnie);

2. obiektywna - świadczenie jest niewykonalne w skutek okoliczności, które komukolwiek uniemożliwiają jego wykonanie.

Przykłady niemożliwości:

1. działanie niewykonalne w świetle praw natury;

2. nie respektowanie reguł konstruujących czynność prawną np. zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości bez aktu notarialnego;

3. wystąpienie zjawisk społecznych, które komukolwiek uniemożliwiają spełnianie świadczenia;

4. niemożliwość gospodarcza - świadczenie w sensie fizykalnym możliwe do wykonania, ale jest oczywiście niewykonalne ekonomicznie.

Rodzaje świadczeń:

1. świadczenia starannego działania - ukierunkowane zachowanie się dłużnika, który nie musi osiągnąć określonego skutku, np. umowy o świadczenie usług prawnych;

2. świadczenia rezultatu - dłużnik odpowiada za rezultat np. umowa o roboty budowlane;

3. zobowiązania przemienne - dłużnik jest zobowiązany do spełnienia jednej z kilku alternatywnych świadczeń, występuje jeden stosunek zobowiązaniowy, spełnienie jednego ze świadczeń powoduje wygaśnięcie zobowiązania; wyboru świadczenia co do zasady dokonuje dłużnik, wyboru może też dokonać wierzyciel albo osoba trzecia;

4. upoważnienia przemienne- fakultas alternativa - dłużnik jest zobowiązany do spełnienia określonego świadczenia, jednego świadczenia z tym, że w wypadku spełnienia innego świadczenia zobowiązanie takie wygasa;

5. świadczenia główne i uboczne, uboczne to takie, które występują obok świadczenia głównego, wzmacniają jego realizację, ich spełnienie nie powoduje wygasnięcia zobowiązania:

• odsetki

• zabezpieczenia

• złożenie rachunku z zarządu

• przedstawienie spisu masy majątkowej, lub zbioru rzeczy;

6. świadczenia jednorazowe, okresowe i ciągłe:

• jednorazowe - ich wartość jest ustalana bez odwołania się do czynnika czasu np. obowiązek wydania rzeczy;

• okresowe - periodyczne, dokonywane w z góry określonych odstępach czasu czynności np. uiszczenie czynszu najmu, do ustalenie wielkości świadczenia trzeba odwołać się do czasu;

• ciągłe - stałe zachowanie się dłużnika w trakcie trwania zobowiązania np. obowiązek świadczenia pracy

!!!!! zobowiązania, w których występują świadczenia ciągłe nazywa się trwałymi (cecha charakterystyczna to rozwiązanie przez wypowiedzenie)

7. świadczenia podzielne i niepodzielne, podzielne mogą być spełnione częściami, bez istotnej zmiany dla ich istoty lub wartości np. pieniądze;

8. świadczenia oznaczone co do gatunku i co do tożsamości, oznaczone co do gatunku są określone według cech gatunkowych i wymagają konkretyzacji ze strony dłużnika, natomiast oznaczone co do tożsamości to te które oznaczone są według cech indywidualnych są od początku konkretne.

9. zobowiązania mogą być pieniężne i nie, pieniężne polegają na przekazaniu z majątku dłużnika określonej sumy pieniędzy.

Odsetki to świadczenie uboczne od świadczeń pieniężnych, mające charakter okresowy, który w praktyce pełni dwie funkcje:

• kompensacyjną - odszkodowanie za nieterminowe wykonanie świadczenia,

• waloryzacyjną - polega na wynagrodzeniu wierzycielowi faktu korzystania z jego pieniędzy, oraz ewentualnego spadku siły nabywczej pieniądza.

Źródło odsetek:

• umowa,

• ustawa,

• orzeczenie sądu lub właściwego organu.

Zakaz anatocyzmu: w PL prawie przyjęto zasadę zakazu pobierania odsetek od zaległych odsetek, zasada ta ma trzy wyjątki:

• jeżeli po powstaniu zaległości odsetkowej strony zgodziły się na zaliczenie zaległych odsetek,

• wierzyciel wytoczył pozew o zaległe odsetki,

• dotyczy też zaległych rat kredytu długoterminowego, udzielonego przez instytucję kredytową.

Co do zasady odsetki są płatne z dołu, a jeżeli termin płatności należności jest krótszy niż rok to łącznie z należną sumą.

Actio pauliana pozwala dochodzić wierzytelności od osoby na rzecz której dłużnik dokonał przesunięcia majątkowego.

Przesłanki skargi:

• istnienie wierzytelności zaskarżalnej (takie nie są zobowiązania przedawnione i naturalne) i pieniężnej,

• dłużnik musi dokonać czynności prawnej,

• czynność prawna musi zostać dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela tzn. dłużnik stał się całkowicie niewypłacalny, lub w wyższym stopniu niewypłacalny niż był przed dokonaniem czynności prawnej;

stan niewypłacalności to taki stan majątku dłużnika w którym egzekucja prowadzona zgodnie z kpc nie może przynieść zaspokojenia.

stan pogłębionej niewypłacalności to wyzbycie się aktywów, które potencjalnie stwarzają możliwość zaspokojenia wierzyciela

świadomość pokrzywdzenia - dłużnik zdaje sobie sprawę, że dokonana przez niego czynność prawna może spowodować niemożliwość zaspokojenia ogółu wierzycieli, jest to jednak Presumptio iuris tantum - domniemanie prawne „obalalne”, zgodnie z którym jeżeli dłużnik dokonał darowizny, a był już niewypłacalny, lub stał się w wyższym stopniu niewypłacalny to ustawa nakazuje przyjąć domniemanie, że działał ze świadomością pokrzywdzenia. Osoba trzecia z dokonania czynności musi uzyskać korzyść majątkową - nabycie aktywów, albo umniejszenie pasywów. W przypadku osób bliskich dłużnikowi, przyjmuje się, że osoba trzecia wiedziała o tym, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia.

Skargę pauliańską realizuje się przez wniesienie pozwu do sądu, w którym pozywa się osobę trzecią, która uzyskała korzyść majątkową. Osoba trzecia jest zwolniona z obowiązku zwrotu korzyści, jeśli ją zużyła, bądź utraciła. Obowiązuje jednak termin pięcioletni od dnia dokonania czynności.

Naprawienie szkody:

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:

1. zdarzenie z którym system prawny łączy odpowiedzialność jakiegoś podmiotu,

2. szkoda,

3. związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą.

Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej:

• zasada winy - kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę jest obowiązany do jej naprawienia (art.415 kc),

• zasada ryzyka - dotyczy sytuacji, w której dłużnik eksploatuje urządzenia niebezpieczne dla otoczenia lub posługuje się innymi osobami przy wykonaniu zobowiązania,

• zasada słuszności - odwołuje się do norm etycznych i do zasad współżycia społecznego (art.419 kc),

• zasada repartycyjno - gwarancyjna - uregulowana przepisami pozakodeksowymi, tu przede wszystkim ubezpieczenia, jedynym uzasadnieniem dla tej odpowiedzialności jest uczestniczenie sprawców szkody i osób poszkodowanych, tworzenie wspólnego funduszu z którego wypłaca się odszkodowanie a którym zarządza zakład ubezpieczeń.

Rodzaje odpowiedzialności:

1. ex delicto - deliktowa - obowiązek naprawienia szkody jest pierwotny a stron nie łączy żaden stosunek zobowiązaniowy np. potrącenie pieszego na pasach,

2. kontraktowa - obowiązek odszkodowawczy ma charakter następczy, z reguły powstaje na skutek niewykonania, lub nienależytego wykonania świadczenia pierwotnego,

3. gwarancyjno - repartycyjna - świadczenie ubezpieczyciela ma charakter pierwotny, a zobowiązanym do naprawienia szkody nie jest sprawca szkody tylko zakład ubezpieczeń,

4. odpowiedzialność za szkody wyrządzone przy dozwolonym wykonywaniu uprawnień władczych oraz przy wykonywaniu praw podmiotowych.

Związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą:

Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzenia wywołującego szkodę. Ustalenie, które są normalne następuje w oparciu o teorię adekwatnego związku przyczynowego, czyli w oparciu o test warunku koniecznego - sine qua non. Test ten pozwala ustalić, czy skutek powstaje w relacji przyczynowej do zdarzenia i polega na udzieleniu odpowiedzi na pytanie, czy fakt B wystąpiłby, gdyby nie było faktu A. Kryterium wartościujące w postaci normalnych następstw następuje przez selekcję następstw kazualnych, typowych, które są oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy.

Szkoda jest to uszczerbek w dobrach lub interesach prawnie chronionych, który poszkodowany doznał wbrew swej woli. Szkoda dotyczy uszczerbków o charakterze majątkowym i niemajątkowym.

Rodzaje szkody:

• strata damnum emergens - to umniejszenie aktywów, lub zwiększenie pasywów,

• utracone korzyści lucrum cessans - majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jak by to się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie sprawcze np. utracone zarobki.

Co do zasady szkoda obejmuje obydwa w/w elementy.

Wielkość szkody ustala się:

• metodą subiektywną - uwzględnia wartość, jaką dla poszkodowanego miało utracone dobro (ta jest zasadą),

• metodą obiektywną - przeciętna, rynkowa wartość dobra.

UZUPEŁNIĆ PIERWSZĄ GODZINĘ

Odpowiedzialność deliktowa: domniemanie faktyczne winy - można przyjąć, jeżeli zostanie wykazana bezprawność działania sprawcy.

Wina anonimowa pozwala na przypisanie odpowiedzialności osobie prawnej, gdy szkoda została wyrządzona przez bliżej nie zidentyfikowaną osobę fizyczną, działającą strukturze organizacyjnej osoby prawnej.

Odpowiedzialność za cudze czyny:

1. odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru:

jeżeli można przypisać winę bezpośredniemu sprawcy szkody to solidarna odpowiedzialność osoby zobowiązanej do nadzoru i bezpośredniemu sprawcy szkody nie można postawić zarzutu z 427 kc; odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru z 427 kc znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy sprawcy bezpośredniemu nie można przypisać winy; w tej sytuacji poszkodowany może dochodzić roszczenia odszkodowawczego od sprawującego nadzór a wyjątkowo od bezpośredniego sprawcy szkody; przesłanki:

- ponoszą ją osoby, które z mocy ustawy, lub umowy zobowiązane są do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku, stanu fizycznego, lub psychicznego nie można przypisać winy, ponoszą ją też osoby, które wykonują stałą pieczę nad osobami, nawet bez obowiązku ustawowego, czy umownego (np. babcia 13-latka)

- wina w nadzorze, dwa domniemania:

• domniemanie winy w nadzorze,

• domniemanie związku przyczynowego między winą i szkodą,

• są to domniemania obalalne, presumptio iuris tantum, które można obalić przez wykazanie, że sprawujący nadzór dołożył należytej staranności, że szkoda by powstała, także przy prawidłowo sprawowanym nadzorze (dotyczy obalenia związku przyczynowego)

- bezprawność czynu podopiecznego.

427 nie znajduje zastosowania w stosunku do sprawującego nadzór a bezpośredniego sprawcy szkody w zakresie roszczeń odszkodowawczych.

Odpowiedzialność z 427 kc:

• obalenie domniemań,

• brak osób zobowiązanych do nadzoru,

• nie można ściągnąć należności od nadzorującego,

W tych sytuacjach stosujemy 428 kc (odpowiedzialność bezpośredniego sprawcy szkody) i zasada słuszności.

428przewiduje odpowiedzialność bezpośredniego sprawcy szkody na zasadzie współżycia społecznego i słuszności. Zgodnie z tą zasadą bezpośredni sprawca poniesie odpowiedzialność gdy z porównania stanu majątkowego sprawcy szkody i poszkodowanego wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

2. odpowiedzialność osób powierzających wykonanie czynności innej osobie:

• odpowiedzialność samodzielnego wykonawcy - 429 kc

• odpowiedzialność podwładnego - 430 kc

Odpowiedzialność samodzielnego wykonawcy, przesłanki:

- powierzenie wykonania czynności do samodzielnego wykonania,

- wina w wyborze,

- wyrządzenie szkody osobie trzeciej przez wykonawcę przy wykonywaniu czynności,

Należy odróżnić wyrządzenie szkody przy wykonywaniu powierzonej czynności od szkody wyrządzonej przy okazji wykonywania czynności powierzonej. Odpowiedzialność z 429 kc występuje, gdy istnieje związek funkcjonalny pomiędzy powierzoną czynnością a wyrządzoną szkodą.

Jeśli można przypisać winę samodzielnemu wykonawcy to odpowiadają solidarnie na podstawie 429 i 415 kc. Domniemanie winy w wyborze jest presumptio iuris tantum, można je obalić przez wykazanie braku winy w wyborze, faktu powierzenia wykonania czynności osobie, która się zawodowo trudni wykonywaniem czynności danego rodzaju.

Odpowiedzialność podwładnego, przesłanki:

- powierzenie na własny rachunek wykonania czynności innej osobie, która przy wykonywaniu tych czynności podlega jej zwierzchnictwu i jest zobowiązana stosować się do jej wskazówek;

Źródła zwierzchnictwa:

• ustawa (Ustawa o Policji)

• umowa (umowa o pracę)

• stosunki faktyczne (gospodarstwo rolne)

- zasada ryzyka;

- wyrządzenie szkody przez podwładnego, przy wykonywaniu danej czynności,

- wina podwładnego;

A→B; A odpowiada na zasadzie ryzyka - 430 kc, B odpowiada na zasadzie winy - 415 kc, odpowiedzialność jest solidarna.

Wyłączona jest odpowiedzialność pracownika wobec poszkodowanego za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej - art. 420 kodeksu pracy. Tę odpowiedzialność ponosi pracodawca, któremu służy roszczenie regresowe wobec pracownika w górnej wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia.

A→B «--- C, gdzie C to pracodawca i to jego pozywamy

Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy: 431 kc

• odpowiedzialność ponosi ten, kto zwierzę chowa lub się nim posługuje

chować ( w orzecznictwie przyjęto szerokie rozumienie tego pojęcia) tzn. czuwać nad wzrostem i rozwojem zwierzęcia, w doktrynie przyjęto węższe rozumienie tego pojęcia tzn. dostarczać zwierzęciu schronienia i wyżywienia (owce zagryzione przez lisa, można pozwać zarządcę obwodu łowieckiego, ale poszczucie psem to 415 kc).

• drugą przesłanką jest wina w nadzorze

ustawodawca w 431 skonstruował domniemanie winy w nadzorze, trudno-obalalne, ponieważ nie można go obalić tym, że zwierzę uciekło itp.

• Naturalne zachowanie się zwierzęcia a szkoda - związek przyczynowy

Jeżeli nie można osobie odpowiedzialnej za zwierzę przypisać winy w nadzorze to osoba ta może ponieść odpowiedzialność na zasadzie słuszności.

432kc - samopomoc dozwolona, stosuje ją poszkodowany w sytuacji, gdy zajęcie zwierzęcia jest konieczne dla zabezpieczenia roszczeń odszkodowawczych.

Odpowiedzialność za wylanie, spadnięcie, wypadnięcie przedmiotu: 433kc

Odpowiedzialność ponosi ten, kto zajmuje pomieszczenie (faktyczne władztwo nad tym pomieszczeniem), w sytuacji gdy cokolwiek wypada z pomieszczenia ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

SN wyłącza możliwość zastosowania 433 kc do zalania sąsiada jednak doktryna przyjmuje taką możliwość.

Okoliczności egzoneracyjne (wyłączające odpowiedzialność na zasadzie ryzyka):

1. siła wyższa,

????????????????????

Wykład z dnia 11.12.2005r.

Zasada swobody umów

Zasad swobody umów to kompetencja do kształtowania przez strony wiążących je stosunków prawnych w drodze dwóch lub wielostronnych oświadczeń woli.

Zasad swobody uów wyrażona jest w art. 353¹ kc

Art. 353¹. [Zasada swobody umów] Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Wyłączone jest zastosowanie do zasady swobody umów art. 5 kc.

Zasada ta obejmuje swobodę kształtowania treści umowy, formy i swobodę zawierania umowy w szerokim tego słowa znaczeniu tzn. o wyborze kontrahenta oraz decyzji o zmianie lub zniesienia umowy, jej zawarcia lub niezawarcia.

Zakres swobody umów wyznaczony jest przez zakres jej granic wymienionych w art. powyższym.

Sprzeczność z prawem oznacza sprzeczność z:

• normami bezwzględnie obowiązującymi

• normami prawa konstytucyjnego, administracyjnego, karnego

• normami semiimperatywnymi (prawo konsumenckie)

Sprzeczność umowy z prawem skutkuje nieważnością umowy w oparciu o art. 58 kc.

• Zasadami współżycia społecznego

Art. 353¹ dotyczy wszystkich stosunków cywilnoprawnych. Właściwość stosunku zobowiązaniowego (natura tego stosunku) oznacza między innymi to, że umowa wiąże jedynie strony, które ją zawarły lub wyraziły na nią zgodę. Umowa powinna być zawarta z poszanowaniem osób trzecich z uwzględnieniem bezpieczeństwa obrotu prawnego.

Kolejną tama jest niemożliwość świadczenia. W przypadku zawarcia przez stronę umowy o świadczeniu niemożliwym gdy niemożliwość jest zawiniona przez stronę mamy do czynienia z tzw. culpa in cotrahento - winą kontraktującą. Wówczas powstaje roszczenie odszkodowawcze ograniczone do tzw. umownego interesu ujemnego.

Wyzysk to kolejna tama art. 388 kc.

Przesłanki wyzysku:

1. Kwalifikowana dysproporcja świadczeń stron tzn. jedna strona w zamian za swoje świadczenie przyjmuje lub zastrzega dla siebie lub osoby trzeciej świadczenie, którego wartość majątkowa oceniana obiektywnie jest rażąco wysoka w stosunku do świadczenia stron drugiej.

2. Przesłana subiektywna - strona zastrzegająca świadczenie wyzyskuje cudze położenie (niedołęstwo, brak doświadczenia)

Roszczenia stron związane z wyzyskiem:

1. Roszczenie zmierzające do przywrócenia równowagi ekonomicznej (roszczenie o zmniejszenie własności świadczenia, roszczenie o zwiększenie świadczenia wzajemnego, roszczenie o jednoczesne zwiększenie świadczenia wzajemnego i zmniejszenie własnego)

2. Roszczenie o unieważnienie umowy

Roszczenia z art. 388 c wygasają z upływem 2 lat od zawarcia umowy. Jest to termin zawity. W przypadku wyzysku nie stosuje się przepisów o wadzie oświadczeń woli. Sąd zawsze zmierza do utrzymania stosunku zobowiązaniowego. Pozew powinien zawierać dwa żądania. Jest to zabezpieczenie w przypadku nie orzeczenia nie unieważnienia umowy.

Wykonanie zobowiązań.

Zgodnie z kodeksem cywilnym dłużnik winien wykonać zobowiązanie i zgodnie z jego treścią zaspokoić interesy wierzyciela. Przesłanki spełnienia zobowiązania określone są w art. 354 kc, zgodnie z którym wykonanie zobowiązania musi odpowiadać celowi społeczno-gospodarczemu, zasado współżycia społecznego oraz ustalonym zwyczajom jeżeli takie istnieją w danym zakresie.

Wierzyciel powinien współdziałać z dłużnikiem przy wykonywaniu zobowiązania i w tym zakresie wiążą go te same reguły co dłużnika.

Przy określeniu treści należnych oświadczeń, ustawodawca uwzględnił nadzwyczajną zmianę stosunków społecznych.

Clausula rebus sic stantibus (art. 357 ¹ kc)

Art. 357¹. [Nadzwyczajna zmiana stosunków] Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

Jest to klauzula, która umożliwia zmianę treści umowy. Konieczne jest wtedy wystąpienie do sądu.

Przesłanki klauzuli:

• Nastąpienie nadzwyczajnej zmiany stosunków, która pociąga za sobą

• Nadmierną trudność w spełnieniu świadczeń lub grożąca drugiej stronie dużą stratą

• Strony nie przewidziały wpływu nadzwyczajnej zmiany stosunków na zobowiązanie

Klauzula jest wyjątkiem od zasady pacta sunt servanta. Ma ona wąski charakter zastosowania.

Nadzwyczajna zmiana stosunków -

• to zmiana o podłożu naturalnym - powódź, pożar

• to zmiana o podłożu społecznym - strajki

• to zmiana o podłożu ekonomicznym - hiperinflacja

Klauzuli nie stosuje się do zobowiązań, które wygasły. Nadzwyczajna zmiana stosunków musi mieć charakter obiektywny i powszechny. Może występować na tle przyrodniczym, ekonomicznym i społecznym. Pomiędzy zmianą stosunków, a zmianą sytuacji strony musi istnieć związek przyczynowy. Konieczne jest zatem wykazanie wpływu zmiany stosunków na indywidualną zmianę sytuacji strony.

Modyfikacje treści umowy w oparciu o klauzulę:

1. oznaczenie sposobu wykonania zobowiązania (dot. terminu, miejsca)

2. oznaczenie wysokości świadczenia

3. rozwiązanie umowy (żądanie rozwiązania umowy powinno być żądaniem ewentualnym)

O modyfikacji treści umowy decyduje sąd z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego oraz po rozważeniu interesu obu stron. Wyrok sądu ma charakter konstytutywny prawno-kształtujący.

Modyfikacja umowy następuje wyłącznie na żądanie strony w obrocie nieprofesjonalnym i mieszanym. W przypadku gdy stroną żądającym modyfikacji jest przedsiębiorca konieczne jest wykazanie związku pomiędzy świadczeniem, a prowadzoną działalnością. Wyłączone jest zastosowanie tej klauzuli w obrocie dwóch stron profesjonalnych.

Umowy mogą być także modyfikowane za pomocą tzw. klauzul adaptacyjnych zawartych albo w pierwotnej treści umowy albo w aneksie do tej umowy.

Podmioty wykonujące zobowiązania.

Co do zasady dłużnik nie jest zobowiązany do wykonywania świadczenia osobiście chyba, że ten wymóg wynika z treści czynności prawnej, z ustawy, z właściwości świadczenia (np.: namalowanie obrazu przez Starowiejskiego albo Śródeckiego)

W przypadku świadczeń pieniężnych, które są wymagalne, świadczenia mogą być wykonywane przez osoby trzecie działające bez wiedzy i zgody dłużnika.

W sytuacji gdy świadczenie spełnia osoba trzecia wierzyciel może go nie przyjąć i nie popada z tego tytułu w zwłokę. Spełnienie świadczenia powinno nastąpić do rąk osoby uprawnionej tj. do rąk wierzyciela lub osoby przez niego uprawnionej. Upoważnienie może być udzielone również po przyjściu świadczenia i wtedy nosi ono formę potwierdzenia. Przyjmujący świadczenie musi być faktycznie zdolny do jego przyjęcia tj. w odniesieniu do czynności prawnych musi mieć zdolność do czynności prawnych.

Świadczenie do rąk nieuprawnionego nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania, chyba że wierzyciel skorzystał ze świadczenia wówczas dłużnik zwolniony jest w takim zakresie w jakim wierzyciel uzyskał korzyść.

Przedmiot wykonania zobowiązania.

1. Jeżeli są to rzeczy oznaczone co do gatunku - dłużnik jest zobowiązany świadczyć rzeczy średniej jakości.

2. W przypadku gdy świadczenie jest podzielne, a wymagalny jest cały dług wierzyciel nie może odmówić części świadczenia, chyba że wymaga to jego uzasadniony interes

Kilka świadczeń.

Jeżeli dłużnik obowiązany jest do spełnienia kilu jednorodnych świadczeń, a świadczy w wymiarze niewystarczającym na zaspokojenie wszystkich to dłużnik może wskazać, które zobowiązanie wykonuje i jest to dla wierzyciela wiążące przy czym wierzyciel może zaliczyć to co przypada na poczet długu na związane z tym długiem świadczenie uboczne (odsetki). Jeżeli dłużnik nie skorzystał z uprawnienia to inicjatywa w tym zakresie przechodzi na wierzyciela. Może on wskazać w pokwitowaniu na jakie zobowiązania świadczenie ma być zaliczone.

W sytuacji gdy istnieje kilka długów wymagalnych spełnienie świadczenia następuje na poczet długu najbardziej wymagalnego. Jeżeli wszystkie długi są jednakowo wymagalne to świadczenie zalicza się na poczet wszystkich długów stosunkowo.

Miejsce spełnienia świadczeń.

W prawie cywilnym rozróżnia się długi:

• oddawcze

• odbiorcze

W zależności od tego czy wierzyciel powinien się zgłosić do dłużnika po odbiór świadczenia, czy dłużnik powinien je dostarczyć wierzycielowi. W przypadku świadczeń pieniężnych , świadczenie powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia. W przypadku świadczeń niepieniężnych świadczenie spełnione wino być w miejscu zamieszkania lub siedzibie dłużnika.

Termin spełnienia świadczenia.

O terminie decyduje treść umowy lub właściwość zobowiązania. W przypadku długów bezterminowych lub gdy nie da się ustalić terminu spełnienia świadczenia, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. Faktura musi zawierać termin i sposób płatności ażeby było wezwaniem. Termin może być zastrzeżony na korzyść dłużnika, wierzyciela lub obu stron. Termin niezwłoczny to najszybsza fizyczna możliwość spełnienia świadczenia przez dłużnika.

Termin zostaje zastrzeżony na korzyść dłużnika tzn. że dłużnik jest uprawniony do wcześniejszego świadczenia natomiast wierzyciel nie może się domagać jego wcześniejszej spełnienia.

Na korzyść wierzyciela jeżeli wierzyciel nie ma obowiązku przyjąć świadczenia wcześniej natomiast sam może go żądać przed nadejściem terminu. Termin na korzyść obu stron - ani dłużnik nie może świadczyć świadczenia przed terminem, ani wierzyciel nie może żądać jego wcześniejszego spełnienia.

Jeżeli w treści czynności strony się nie umówiły to termin zastrzeżony jest na korzyść dłużnika.

Wykonanie świadczeń wzajemnych.

Zasadą jest, że świadczenia te powinny być spełnione jednocześnie. Każda ze stron może się powstrzymać ze spełnieniem swego świadczenia dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego. Czyli owiązuje tu zasada „z ręki do ręki”.

Umowy

W części szczególnej ustawodawca uregulował zarówno zobowiązania powstałe z umów, z jednostronnych czynności prawnych (przyrzeczenie publiczne) oraz z zachowań zbliżonych do czynności prawnych (prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia).

Systematyka umów wg Redelbacha.

Umowy

Nazwane (contractus nominatus) nienazwane (contractus innominatus)

Nazwane to takie, które można przyporządkować do ich określonego typu ustawowego (najmu, dzierżawy itd.).

Nienazwane to takie, które nie posiadają cech dla danego typu podstawowego.

Umowy nienazwane

Umowy empiryczne umowy mieszane

Empiryczne - typowe umowy zawierane wg typowego wzorca masowo w obrocie gospodarczym (know how)

Mieszane to takie, które zawierają niektóre elementy typowe dla typów ustawowych obok innych elementów (świadczenie usług).

Zasada stosowania przepisów odnośnie umów:

1. przepisy części szczególnej danej umowy

2. przepisy części ogólnej zobowiązania

3. część ogólna kc.

Papiery wartościowe.

Pojęcie papierów wartościowych normują przepisy kc. części szczególnej w art. 535 - 921 kc.

Niepubliczny obrót papierów wartościowych.

Papier wartościowy ucieleśnia prawo. Warunkiem realizacji prawa jest posiadanie dokumentu papieru wartościowego gdyż prawo podąża za dokumentem. W przypadku papierów wartościowych treść zobowiązania ustalana jest wyłącznie w oparciu o treść dokumentu inkorporowanego prawo. Wyłączone jest stosowanie przepisów części ogólnej o wykładni oświadczeń woli w postępowaniu dowodowym.

Rodzaje papierów wartościowych:

• opiewające na wierzytelności

• weksel

• obligacje

• akcje

• świadczenia udziałowe

• opiewające na inne prawa

• konosament - upoważniające do rozporządzenia towarem osobę legitymującą się tym dokumentem

• świadczenie tymczasowe

Innym podziałem jest podział papierów wartościowych na:

• imienne - legitymują osobę imiennie wskazaną, a przeniesienie prawa następuje przez przelew wierzytelności oraz wydanie dokumentu

• na zlecenie - legitymuje osobę imiennie wskazaną w dokumencie albo okaziciela dokumentu, a przeniesienie prawa następuje przez indos i wydanie dokumentu

• na okaziciela - legitymują każdorazowego posiadacza dokumentu, a przeniesienie prawa następuje przez przelew (cesja wierzytelności) oraz wydanie dokumentu

Są to czynności realne - wydanie dokumentu.

WEKSEL

Weksel uregulowany jest w prawie czekowym i wekslowym. Weksel nie musi mieć pokrycia pieniężnego. Weksel to abstrakcyjne i bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty osób imiennie na nich wskazanych.

Rodzaje weksla:

• własny (sola vecsel)

• trasowany

• in blanco

Są to papiery wartościowe wysoko sformalizowane. Każdy podpis, każde słowo ma znaczenie prawne. Abstrakcyjność weksla znaczy, że nie ważna jest odstawa prawna wystawienia weksla. Weksel własny to taki, w którym wystawca weksla bezwarunkowo przyrzeka zapłatę wierzycielowi wekslowemu.

Elementy weksla:

• data i miejsce wystawienia weksla

• suma wekslowa

• słowo „WEKSEL” (nie jako tytuł dokumentu, musi być w treści)

• podpis wystawcy

• termin płatności

Weksel własny - A przyrzeka w wekslu , że zapłaci B

Dłużnik A

A C

B

Trasowany - A przyrzeka, że C zapłaci za niego B, bo A jest wierzycielem C .

Przy wekslu in blanco sam podpis wystarczy, aby weksel był ważny.

Wymagana formą tego dokumentu jest forma pisemna. W treści musi być ujęte słowo „WEKSEL”. Weksel można wystawić na każdym materiale, nawet na drewnie.

Przy własnym powinno się zastrzec aby weksel nie można było puścić w dalszy obrót (poprzez indos). W takim celu zastrzega się w treści używając stwierdzenie - „ale nie na jego zlecenie”.

Nie wskazanie terminu płatności na wekslu nie powoduje jego nieważności. W takiej sytuacji weksel płatny jest za okazaniem. Miejscem płatności weksla jest miejsce zamieszkania dłużnika. Zobowiązanie wekslowe są zobowiązaniami oddawczymi.

Weksel trasowany!

Weksel trasowany to taki, w którym wystawca weksla bezwarunkowo poleca innej osobie zapłacić sumę wekslową. W przypadku weksla trasowanego występuje dwóch dłużników głównych tj wystawca weksla oraz trasat. Natomiast głównym wierzycielem wekslowym jest remitend.

Zbycie weksla następuje przez złożenie na odwrocie weksla podpisu lub podpisu wraz z oświadczeniem „ustępuję na zlecenie ”, po czym składa się podpis. Jest to tzw. indos.

Indosant - przenosi prawo z weksla na indosariusza.

Rodzaje indosu:

• pełny zawierający pełną formułę

• in blanco - zawiera sam podpis

Warunkiem realizacji praw z weksla jest nieprzerwany ciąg indosów. Per procura przerywa ciąg indosów - nie przenosi prawa z weksla.

Może być też indos:

• zastawniczy

• pełnomocniczy

Trasat jest odpowiedzialny za zapłatę weksla jeżeli weksel ten przyjął. W przypadku gdy dłużnik odmawia zapłaty, konieczne jest dla poszukiwania zwrotnego sporządzenie tzw. protestu. Protest się sporządza przed notariuszem. Sporządzenie protestu nie jest konieczne jeżeli weksel zawiera klauzulę „BEZ KOSZTU” lub „BEZ PROTESTU”.

Poręczenie wekslowe co do zasady jest to poręczenie za dłużników wekslowych głównych, chyba że poręczyciel tzw. awalista wskaże osobę za którą poręcza. Poręczenie wekslowe jest abstrakcyjne i ważne niezależnie czy ważne jest zobowiązanie wekslowe z wyjątkiem wady formalnej weksla.

Dla poręczenia wystarczy złożenie na pierwszej stronie weksla podpisu nie będącego podpisem wystawcy lub trasata. Odpowiedzialność za długi wekslowe jest odpowiedzialnością solidarną wszystkich dłużników wekslowych tzn. wystawcy, trasata, awalistów.

Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego zostaje przełamana jedynie w dwóch przypadkach:

1. w stosunku podstawowym łączącym wystawcę weksla z pierwszym wierzycielem wekslowym

2. gdy nabywca praw z weksla działał świadomie na niekorzyść dłużnika art. 17 prawa wekslowego

Weksel in blanco to taki, który co najmniej zawiera podpis wystawcy weksla. Do weksla takiego dołączana jest tzw. deklaracja wekslowa ustalająca sposób wypełnienia weksla, a przede wszystkim przez wskazanie sumy wekslowej.

Deklaracja jest porozumieniem poza wekslowym. Traktowana jest jako umowa wekslowa. Do jej interpretacji ma zastosowanie część ogólna kc. Wystawienie weksla in blanco sprowadza wielkie ryzyko wypełnienia tego weksla niezgodnie z deklaracją i puszczenia dokumentu w dalszy obieg (obrót).

Ważne jest tutaj zabezpieczenie się poprzez umieszczenie w treści weksla - Recta vecsel czyli klauzuli „NIE NA ZLECENIE”. Jest to zabezpieczenie przed puszczeniem weksla w dalszy obrót i dokonaniem zmiany w deklaracji.

Funkcje weksla:

• obiegowa

• płatnicza - weksel traktowany jest jako surogat pieniądza

• kredytowa - gdy pieniędzy nie posiada dłużnik

• zabezpieczająca - im większa liczba indosów tym weksel jest bardziej wiarygodny zabezpieczony

Umorzenie praw z weksla.

Procedura umorzenia praw z weksla uregulowana jest w prawie wekslowym. Natomiast ogólny tryb umorzenia reguluje dekret o umarzaniu utraconych dokumentów. W przypadku utraty weksla i prawomocnego umorzenia weksla dłużnik jest zobowiązany wydać osobie na której rzecz umorzenie nastąpiło nowy dokument wekslowy, a jeżeli wierzytelność jest wymagalna powinien spełnić zobowiązanie.

CZEK

Czek to abstrakcyjne, bezwarunkowe polecenie zapłaty skierowane do banku. Czek oparty jest na konstrukcji weksla trasowanego.

Różnice pomiędzy wekslem, a czekiem:

1. czek może wystawiany być jedynie w sytuacji gdy wystawca czeku posiada na koncie bankowym kwotę równą sumie czekowej, w związku z tym czek nie pełni funkcji kredytowej, a wystawienie czeku bez pokrycia jest przestępstwem i podlega odpowiedzialności karnej i cywilnej

2. czek nie podlega przyjęciu i bank (trasat) nigdy nie jest odpowiedzialny względem remitenta.

3. Czek może być papierem wartościowym na okaziciela, natomiast weksel wystawia się jako papier wartościowy imienny lub na zlecenie.

Termin realizacji czeku dla zobowiązań krajowych wynosi 10 dni od wystawienia, chyba że co innego wynika z treści czeku.

Rodzaje czeków:

• Zakreślone - to takie, których gotówka ma być wypłacona stałemu klientowi lub bankowi

• Rozrachunkowe - to takie, które nie są realizowane w formie gotówki, a pieniądze przelewane są bezpośrednio na konto uprawnionego.

Elementy konieczne czeku:

słowo „czek” w treści

polecenie bezwzględnej zapłaty

określenie trasata - banku

podpis wystawcy

oznaczenie miejsca wypłaty

data wystawienia

oznaczenie miejsca wystawienia

W przypadku indosowania czeku i odmowy zapłaty przez bank, warunkiem poszukiwania zwrotnego jest sporządzenie protestu czeku albo oświadczenia banku na czeku, że pomimo przedstawienia go do zapłaty nie został on zapłacony.

Odpowiedzialność dłużników czekowych:

• wystawcy

• indosantów

• poręczycieli czekowych

jest odpowiedzialnością solidarną i abstrakcyjną.

Umowa spółki cywilnej.

Spółką cywilną jest spółka prawa cywilnego, kwalifikowaną jako spółka osobowa obok spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, czyli tzw. spółek prawa handlowego uregulowanych w kodeksie spółek handlowych.

W 2005r. 2raz z wejściem ustawy zmianą kodeksu cywilnego oraz wejściem w życie ustaw o krajowym rejestrze sądowym oraz swobodzie działalności gospodarczej - spółka cywilna przestała być traktowana jako przedsiębiorca.

Spółka cywilna nie posiada atrybutu osobowości prawnej, nie może być traktowana jako tzw. ułomna osoba prawna, a w związku z tym wyjątkiem jest nawet analogiczne zastosowanie przepisu art. 31¹ k.c. do spółki cywilnej.

Art. 33¹. [Jednostki organizacyjne] § 1. Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.

Przedsiębiorcami są wyłącznie wspólnicy spółki cywilnej i oni też podlegają wpisowi do rejestru.

Pojęcie umowy spółki cywilnej.

Przez umowę spółki cywilnej, wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony przede wszystkim przez wniesienie wkładu. Spółka cywilna może zawarta być w formie dowolnej.

Wspólny cel gospodarczy nie musi oznaczać osiągnięcia zysku. Forma umowy spółki cywilnej jest dowolna, ale pisemna tylko do celów dowodowych.

Wkłady do spółki cywilnej to:

• przeniesienie prawa

• przeniesienie rzeczy do używania

• przeniesienie prawa

Prawem wnoszonym tytułem wkładu musi być prawo zbywalne. Spółka cywilna nie posiada zdolności wekslowej, czekowej ani upadłościowej. Upadłość wspólnika powoduje rozwiązanie umowy spółki cywilnej. Z wkładów oraz praw nabytych w trakcie trwania spółki powstaje majątek, który nie jest majątkiem spółki lecz stanowi majątek wspólników na zasadzie wspólnoty łącznej. W związku z tym wspólnik nie może zbyć ani zobowiązać się do zbycia udziału. Nie może także żądać podziału majątku spółki w trakcie jej trwania.

Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne spółki cywilnej.

Wewnętrzne stosunki spółki cywilnej są określone jako prawo prowadzenia spraw spółki dotyczących dokonywania czynności faktycznych lub prawnych związanych z bieżącym funkcjonowaniem spółki. Zgodnie z przepisową dyspozycją kodeksu cywilnego, każdy ze wspólników jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.

Prowadzący sprawy spółki co do zasady nie może zostać objęty umową o pracę z jednym ze wspólników spółki. Co do zasady każdy ze wspólników może samodzielnie dokonywać czynności związanych z prowadzeniem spraw spółki, chyba że którykolwiek z uprawnionych się sprzeciwi tej czynności. Wówczas wymagana jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników.

Stosunki zewnętrzne spółki cywilnej.

Stosunki zewnętrzne spółki cywilnej obejmują reprezentację spółki na zewnątrz. Zgodnie z regułą ustawową każdy wspólnik jest uprawniony do reprezentowania spółki na zewnątrz. Przepis ten ma charakter dyspozytywny, a w związku z tym wspólnicy mogą wyłączyć poszczególnych wspólników od reprezentowania, a nawet powierzyć reprezentowanie spółki osobie trzeciej.

Odpowiedzialność ze zobowiązań.

Wspólnik spółki cywilnej ponosi solidarną odpowiedzialność całym majątkiem za zobowiązania związane z prowadzeniem spółki. Jest to odpowiedzialność osobista, solidarna. Wspólnik nie odpowiada za zobowiązania powstałe przed przystąpieniem do spółki cywilnej. Ponosi natomiast odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w trakcie jego uczestnictwa w spółce.

Do egzekucji z majątku wspólnego spółki cywilnej, konieczny jest tytuł egzekucyjny wystawiony przeciwko wszystkim wspólnikom tej spółki.

Rozwiązanie spółki może nastąpić po:

1. upływie czasu, na który spółka jest utworzona

2. rozwiązaniu przez sąd z ważnych powodów

3. przez upadłość wspólnika

4. śmierci jednego ze wspólnika (w przypadku dwóch wspólników)

5. uchwale wspólników o rozwiązaniu spółki

Zmiana składu osobowego spółki cywilnej.

Zmiana składu osobowego spółki cywilnej może nastąpić poprzez:

1. wypowiedzenie udziału - to oświadczenie wspólnika złożone na 3 miesiące na koniec roku obrachunkowego. Wypowiedzenie udziału wspólnika może dokonać jego wierzyciel, który bezskutecznie prowadził egzekucję z ruchomości wspólnika nieobjętej majątkiem wspólnym.

2. Śmierć wspólnika jeżeli umowa spółki tak przewiduje. W miejsce wspólnika wstępją jego spadkobiercy.

Ugoda.

W przypadku ugody należy odróżnić ugodę opartą o przepisy k.c. od ugody procesowej.

Ugoda może być zawarta w oparciu o przepisy k.c. jak również w procesie sądowym w oparciu o przepisy o postępowaniu cywilnym.

Ugoda procesowa regulowana jest w przepisach k.p.c. Może być zawarta w trakcie postępowania o zawezwanie do próby ugodowej ( w ten sposób przerywa się bieg terminów przedawnienia). Procedura ta poprzedza wniesienie pozwu.

Ugoda może być zawarta po wniesieniu pozwu jest skuteczna przez wniesienie pozwu do protokołu, podpisana przez strony.

Zawarcie ugody sądowej zawiera w sobie oświadczenie zmierzające do umorzenia postępowania. Ugody mogą dotyczyć roszczeń zawartych w pozwie, które są przedmiotem rozpatrzenia sądowego. Ugoda nie może być zawarta jeżeli jest sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego lub ma na celu obejście ustawy.

Każda umowa podlega kontroli procesowej. Ugoda materialno - prawna to ugoda przez, którą czynią sobie wzajemnie ustępstwa w zakresie istniejącego pomiędzy nimi stosunku zobowiązaniowego aby uchylić niepewność roszczeń wynikającego z tego stosunku, aby zapewnić ich wykonanie, albo uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Jest to umowa wzajemna charakteryzująca się ekwiwalentnością świadczeń. Przez ustępstwo należy rozumieć jakąkolwiek rezygnację z pierwotnie zajmowanego stanowiska w zakresie istniejącego między stronami stosunku prawnego.

Ugoda należy do umów ustalających tzn. zmierza do przekształcenia niepewnego lub spornego stosunku prawnego w stosunek pewny i bezsporny.

Nieważna jest umowa ugody mająca na celu obejście prawa, sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, sprzeczna z prawem. Wadliwość ugody może być ustalona za pomocą instytucji wyzysku lub wad oświadczeń woli. W odniesieniu do tych ostatnich, przepisy dotyczące ugody modyfikują wady w odniesieniu do błędu.

Uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu zostało ograniczone do sytuacji gdy błąd dotyczył stanu faktycznego, które wg treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór albo niepewność nie powstałyby gdyby strony w chwili zawarcia ugody wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy.

Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań.

Jeżeli dłużnik zachowuje się w sposób niezgodny z treścią zobowiązania w następstwie czego interes wierzyciela nie zostaje zaspokojony, można mówić, że narusza on zobowiązanie, a jego zachowanie uzyskuje z tego względu kwalifikację zachowania bezprawnego. Wyróżnia się bezprawność:

• Względną - polegającą na naruszeniu reguł postępowania w stosunku do wierzyciela. W razie naruszenia zobowiązania przez dłużnika, wierzycielowi przysługuje droga sądowa.

• Bezwzględną - polegającą na naruszeniu powinności powszechnych, ciążących na wszystkich członkach społeczeństwa. Stanowi ona przesłankę odpowiedzialności deliktowej

1. Odpowiedzialność odszkodowawcza. Odpowiedzialność kontraktowa (odszkodowawcza art. 471 i n.K.C) jest związana z sytuacją kiedy wierzyciel po nie spełnieniu zobowiązania przez dłużnika nie jest już zainteresowany samym wykonaniem zobowiązania zgodnie z jego pierwotną treścią. Przesłankami takiej odpowiedzialności jest więc:

• zdarzenie, z którym system prawny wiąże czyjąś odpowiedzialność

• związek przyczynowy między tym zdarzeniem, a

• powstałą szkodą

Odpowiedzialność kontraktowa obejmuje tylko szkody majątkowe.

Zgodnie z art. 361 § 2 KC, dłużnik odpowiada zarówno za stratę, jak i za utracone przez wierzyciela korzyści.

2. Wina. W świetle art. 471 KC nie ulega wątpliwości, że elementem stanu faktycznego, z którym związana jest odpowiedzialność odszkodowawcza, jest naruszenie zobowiązania przez dłużnika, polegające na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania. Przepis ten interpretować należy łącznie z art. 472 KC, który stanowi, iż dłużnik odpowiedzialny jest także za niezachowanie należytej staranności, opartej o wzorzec (wzorzec teki określa art. 355 § 1 KC, który stwierdza że wzorce takie należy konstruować wg kryteriów obiektywnych).

Zgodnie z poglądem nauki i judykatury, użyty w art. 472 KC zwrot o niezachowaniu należytej staranności w istocie jednak znaczy, że dłużnik odpowiada za swoje zawinione zachowanie, z którego to względu można mu postawić zarzut. W odróżnieniu do prawa karnego dłużnik odpowiada za każdą winę:

• winę umyślną - dłużnik chce naruszyć ciążące na nim obowiązki powinnego zachowania (dolus coloratus)

• winę nieumyślną (niedbalstwo) -dłużnik nie dochował należytej staranności w sytuacji, gdy powinien i zarazem mógł zachować się prawidłowo. W obrębie niedbalstwa wyróżnia się rażące niedbalstwo cechujące się znacznym odchyleniem od wzorca należytego zachowania się dłużnika.

W umowie strony mogą rozszerzyć zakres okoliczności za które dłużnik będzie odpowiadał, a także złagodzić odpowiedzialność dłużnika. Niedopuszczalne jest jednak uchylenie odpowiedzialności dłużnika za winę umyślną.

Odpowiedzialność na zasadzie winy może być przypisana tylko osobie poczytalnej.

3. Odpowiedzialność za inne osoby. Za działania lub zaniechania innych osób (z pomocą których dłużnik wykonuje zobowiązanie) dłużnik odpowiada jak za własne działania lub zaniechania (art. 474 KC). Przyjęcie tej zasady prowadzi w konsekwencji do zaostrzenia podstaw odpowiedzialności samego dłużnika w przypadkach, gdy spełnia on świadczenie przez inne osoby, za które odpowiada. Jego odpowiedzialność względem wierzyciela opiera się tu na zasadzie ryzyka, aczkolwiek jej przesłanką jest wina innej osoby.

Ciężar dowodu. Zgodnie z art. 6 KC, na wierzycielu spoczywa ciężar dowodu co do okoliczności:

• że dłużnik nie wykonał zobowiązania albo, że wykonał je nienależycie, z którą to okolicznością sprzężone jest domniemanie prawne iż nastąpiło to wskutek okoliczności za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, a więc na zasadzie winy dłużnika lub osób za które on odpowiada (art. 471 i 474 KC) - bez dowodu (sąd przyjmuje zawinienie dłużnika)

• że wierzyciel poniósł szkodę majątkową

• że między faktami istnieje adekwatny związek przyczynowy

4. Niemożliwość świadczenia. W doktrynie reprezentowane są dwa odmienne ujęcia tego zagadnienia:

koncepcja relatywna (subiektywna) - rozpatruje te kwestię z punktu widzenia konkretnego dłużnika, uznając w konsekwencji za niemożliwe takie świadczenie, jakiego dany dłużnik nie może wykonać

koncepcja obiektywna - kładzie nacisk na okoliczności uniemożliwiające każdemu - nie tylko konkretnemu dłużnikowi - wykonanie świadczenia. Koncepcja ta jest dominująca w prawie Polskim.

Przyczynami niemożliwości świadczenia należy uznać przede wszystkim:

• działania niewykonalne w świetle praw natury,

• okoliczności tkwiące w sferze wewnętrznej dłużnika, jeżeli jest tylko indywidualnie oznaczony dłużnik może spełnić świadczenie (np. w razie ślepoty artysty malarza)

• jeżeli świadczenie polegające na wykonaniu czynności konwencjonalnej realizowane jest przez dłużnika bez respektowania reguł konstruujących tą czynność (zobowiązanie do strzelenie gola ręką w grze w piłkę nożną)

• zjawiska społeczne, które komukolwiek uniemożliwiają wykonanie działania (wojna, strajk itp.)

przyczyny te muszą dodatkowo spełniać kryterium trwałości, a nie tylko mieć charakter przejściowy opóźniający wykonanie zobowiązania.

System prawny wiąże z niemożnością świadczenia różne skutki prawne, a decydują o nich:

• czas, w jakim doszło do zdarzenia uniemożliwiającego wykonanie zobowiązania i

• kwestia odpowiedzialności dłużnika za to zdarzenie.

Pierwotna niemożliwość świadczenia - zobowiązanie w ogóle nie powstanie (strona, która wiedziała o niemożliwości może odpowiadać na zasadzie winy w kontraktowaniu)

Następcza niemożliwość świadczenia to ta, która zachodzi wówczas, gdy zdarzenia stanowiące jej przyczynę zaszły już po zawiązaniu stosunku obligacyjnego. W tej sytuacji niemożliwość świadczenia możemy podzielić na:

• niemożliwość nieobjętą odpowiedzialnością dłużnika - wtedy zobowiązanie wygasa (art. 475 KC), w razie częściowej niemożliwości - zobowiązanie wygasa w odpowiedniej części. W przypadku gdy przedmiotem świadczenia była rzecz, która została zbyta, zniszczona lub utracona, wierzyciel może żądać od dłużnika jej surogatu ( w tym przypadku pierwotne zobowiązanie nie wygasa lecz utrzymuje się ze zmienionym przedmiotem świadczenia). W zobowiązaniach wzajemnych niemożliwość świadczenia jednej ze strony wywiera wpływ na obowiązek świadczenia drugiej strony. Zgodnie z art. 495 § 1 KC druga strona zwolniona jest ze świadczenia, a jeżeli już je spełniła, może żądać zwrotu wg przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. W takiej sytuacji cały stosunek wygasa. W sytuacji gdy jedno ze świadczeń wzajemnych stało się częściowo niemożliwe, z reguły następuje redukcja świadczenia drugiej strony. Z uwagi na to, iż rozwiązanie takie mogło naruszać interesy jednej ze strony, ustawodawca daje jej prawo odstąpienia od całej umowy, jeżeli wykonanie umowy w części nie miało by dla niej znaczenia. Odstąpienie od umowy jest jednostronnym oświadczeniem woli złożonym drugiej stronie o charakterze prawo kształtującym - skutek ex tunk (od zawarcia umowy)

• Niemożliwość objęta odpowiedzialnością dłużnika. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia wierzycielowi szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania lub jej części i w tym zakresie ulega zmianie pierwotna treść zobowiązania. W zobowiązaniach wzajemnych wierzycielowi przysługują do wyboru dwa następujące uprawienia (art. 493 § 1 KC):

1. Może on żądać od dłużnika odszkodowania na zasadach ogólnych lub surogatów - zobowiązanie utrzymuje się nadal wierzyciel zobowiązany jest spełnić swoje świadczenie

2. Może on od umowy odstąpić i zwrócić wszystko, co sam uprzednio otrzymał. Poza tym przysługuje mu roszczenie o naprawienie ewentualnej szkody, jaką poniósł w związku z niewykonaniem zobowiązania przez dłużnika, ale przy uwzględnieniu tego, że sam świadczenia nie spełnił.

Zasady te odnoszą się odpowiednio do częściowej niemożliowści świadczenia w zobowiązaniach wzajemnych. Odstąpienie wywołuje z reguły skutki ex tunk. W zobowiązaniach trwałych, co do zobowiązań już zrealizowanych - ze skutkiem ex nunc (od momentu złożenia oświadczenia woli o odstąpieniu)

5. Opóźnienie i zwłoka dłużnika

Niedotrzymanie terminu spełnienia świadczenia może nastąpić wskutek dwóch rodzajów okoliczności:

1. Zwłoki dłużnika (gdzie dłużnik ponosi odpowiedzialność). Następstwem zwłoki może być domagania się wierzyciela spełnienia świadczenia przez dłużnika tak samo określonego, naprawienia wynikłej stąd szkody, a w przypadku gdy świadczenie utraciło dla wierzytelna całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, to może go nie przyjąć i żądać wówczas naprawienia szkody. Kolejna konsekwencja zwłoki wyraża się w tym, że wierzycielowi przysługuje uprawnienie do wykonania zastępczego w razie niewykonania w trzech wskazanych niżej sytuacjach:

• Gdy przedmiotem są rzeczy oznaczone co do gatunku (do realizacji nie wymagana jest decyzja sądu)

• Gdy świadczenie polega na czynieniu tego rodzaju, że nie wymaga ono osobistego działania dłużnika

• Gdy świadczenie polega na zaniechaniu (wierzyciel może żądać od sądu upoważnienia do usunięcia na koszt dłużnika wszystkiego, co dłużnik wbrew obowiązkowi uczynił.

Następstwa zwłoki w umowach wzajemnych są takie same jak w/w. Jednakże mamy tu do czynienia z modyfikacja skutków prawnych w postaci przyznania wierzycielowi alternatywnego uprawnienia do odstąpienia od umowy wzajemnej i umożliwienia tym samym wierzycielowi zaspokojenia jego potrzeby gospodarczej w ramach innego stosunku prawnego zawiązanego z innym dłużnikiem ( w przypadku odstąpienia wzywa się najpierw dłużnika do realizacji świadczenia i wyznacza się mu termin spełnienia świadczenia. Nie trzeba jednak wzywać gdy w umowie widnieje takie zastrzeżenie lub gdy świadczenie traci swoje znaczenie). W następstwie złożenia oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy wzajemnej umowa ta przestaje strony wiązać i to z mocą wsteczną. Wierzyciel, który odstępuje od umowy wzajemnej, może żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania tej umowy. Wierzycielowi przysługuje także prawo zatrzymania polegające na wstrzymaniu się wierzyciela od spełnienia świadczenia wzajemnego dopóki dłużnik nie zaoferuje zwrotu spełnionego świadczenia. Prawo zatrzymania nie obejmuje umowy najmu, dzierżawy i użyczenia.

2. Opóźnienia (za które to okoliczności dłużnik nie ponosi winy). Następstwa opóźnienia świadczeń niepieniężnych nie są w szczególny sposób uregulowane. Wierzyciel może domagać się ich wykonania, lecz nie ma roszczenia odszkodowawczych. W przypadku świadczenia pieniężnego - dłużnik ma obowiązek zapłacić odsetki z tytułu opóźnienia, chociażby wierzyciel nie poniósł z tego tytułu szkody. Wierzyciel może domagać się odsetek ustawowych, a wyższych wtedy tylko, gdy zostały one przez strony ustalone.

6. Zwłoka wierzyciela.

Wierzyciel dopuszcza się zwłoki gdy bez uzasadnionego powodu:

• albo uchyla się od przyjęcia zaofiarowanego faktycznie, a nie tylko słownie, świadczenia

• albo odmawia dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być spełnione

• albo oświadcza dłużnikowi, ze świadczenia nie przyjmie.

Zwłoka wierzyciela nie zwalnia dłużnika z obowiązku spełnienia świadczenia i nie powoduje tym samym zgaśnięcia zobowiązania. W takim przypadku jednak dłużnika chroni się w trojaki sposób:

• może on złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego uwalniając się od obowiązku pieczy nad nim

• może żądać od wierzyciela naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki

• zwłoka wierzyciela powoduje uchylenie ujemnych dla dłużnika konsekwencji nie tylko związanych ze zwłoką, ale także z opóźnieniem dłużnika.

Wygaśnięcie zobowiązań.

Zasadniczym celem zobowiązania jest zaspokojenie interesu wierzyciela. Wyróżnia się następujące zdarzenia i sytuacje realizujące ten cel, a powodujące wygaśnięcie zobowiązania:

1. wykonanie zobowiązania zgodnie z jego treścią

2. naprawienie szkody wyrządzonej wierzycielowi wskutek niewykonania pierwotnego świadczenia

3. świadczenie w miejsce wykonania - polega na innym świadczeniu za zgodą wierzyciela i zawiera ono dwa elementy: umowę między stronami co do zmiany przedmiotu świadczenia oraz faktyczne spełnienie świadczenia

4. odnowienie - to umowa zawarta między stronami, w której strony postanawiają, ze dotychczasowe zobowiązanie zostaje umorzone w związku z powstaniem nowego stosunku zobowiązaniowego. Przy zawieraniu nowacji strony winny jasno wyrazić pogląd, że stosunek powstał w celu umorzenia dawnego. Wskutek nowacji nie tylko wygasa dotychczasowe zobowiązanie, ale również związane z nim prawa akcesoryjne (poręczenie, zastaw, hipoteka).

5. Potrącenie (kompensacja) polega na umorzeniu dwóch przeciwstawnych sobie wierzytelności w następstwie z łożenia oświadczenia woli przez jednego wierzyciela drugiemu wierzycielowi o potrąceniu umownym. Potrącenie jest możliwe przy spełnieniu następujących przesłanek:

• Dwie osoby są dla siebie nawzajem wierzycielami i dłużnikami

• Przedmiotem świadczeń obu stron są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku

• Obie wierzytelności są wymagalne, a więc musiały upłynąć terminy ich spełnienia

• Wierzytelność osoby, która dokonuje potrącenia jest zaskarżalna

Ziszczenie się wspomnianych przesłanek ma tylko jeden skutek, ze każda ze stron uzyskuje prawo potrącenia, które realizuje się dopiero przez złożenie jednostronnego oświadczenia woli drugiej stronie (prawo kształtujące umarzające świadczenie). Skutki takiego oświadczenia woli wywołują skutki od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

6. złożenie do depozytu - polega ono na tym, ze dłużnik może złożyć pieniądze, kosztowności, książeczki oszczędnościowe, a także inne rzeczy do depozytu sądowego. Sąd może na wniosek dłużnika postanowić sprzedać te rzeczy w sytuacji gdy np. przechowywanie w depozycie pociągało by za sobą obniżenie ich wartości. Złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia. Jeżeli jednak dłużnik odbierze przedmiot świadczenia z depozytu sądowego, złożenie do depozytu uważa się za niebyłe.

Przypadki wygaśnięcia zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela:

• zdarzenia wskazane w treści czynności prawnej (zastrzeżenie warunku rozwiązującego lub terminu końcowego)

• upływ czasu, jeżeli ustawa wiąże z tym faktem wspomniany skutek prawny

• śmierć dłużnika lub wierzyciela, jeżeli zobowiązanie ma charakter ściśle osobisty

• połączenie w jednej osobie praw wierzyciela i obowiązków dłużnika (confusio)

• niemożliwość świadczenia

• rozwiązanie umowy przez sąd

• umowy (zwolnienie z długu, rozwiązanie umowy)

Rozwiązanie umowy - umowa ma na celu zlikwidowanie skutków prawnych umowy pierwotnej. Nie jest uregulowana prawnie. Jest dopuszczalna na zasadzie swobody umów. Umowa ta wywiera skutek na przyszłość stosunku do zobowiązań trwałych w sytuacji gdy świadczenia nie zostały spełnione. Natomiast w przypadku spełnienia świadczeń umowa ma wywierać skutki ex tunc.

Zwolnienie z długu jest umową (w dowolnej formie), która może mieć charakter odpłatny bądź nie. Jest to umowa causalna pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem.

Umowy dotyczące praw na dobrach niematerialnych.

Prawo własności przemysłowej Ustawa z 2000r., reguluje umowy do praw na dobrach niematerialnych. Poza zakresem ustawy są prawa autorskie, które regulowane są w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994r. Kontrakty praw autorskich i wynalazków, dobra niematerialne na gruncie międzynarodowym:

1. Konwencja o udzielaniu patentów europejskich (EPC)

2. Układ o współpracy patentowej (PCT)

3. Porozumienie madryckie o międzynarodowej rejestracji znaków towarowych

4. Patentowe prawo traktatowe (PTL) - nie podpisane jeszcze przez Polskę

Unijne natomiast to:

1. Dyrektywa unijna w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych

2. Rozporządzenie o znaku towarowym wspólnoty

Dobrem niematerialnym jest wytwór ludzkiego umysłu inkorporowany w nośniku materialnym. Dobrami niematerialnymi są:

• wynalazki

• wzory użytkowe

• wzory przemysłowe

• znaki towarowe

• topografa układów scalonych

• utwory

Na gruncie prawa własności przemysłowej przyjęto oddzielenie prawa niematerialnego od prawa do nośnika inkorporującego dobro niematerialne. Obrót tymi pierwszymi prawami regulują przepisy ustawy o własności przemysłowej natomiast obrót nośnikami regulują przepisy KC księgi II (corpus mechanicus). W zakresie własności przemysłowej wyróżnia się 2 rodzaje prawa na dobrach niematerialnych: prawa upoważniające - przyznające kompetencje na korzystanie z prawa oraz rozporządzające pozwalające na przeniesienie prawa lub na jego obciążenie.

Rodzaje umów w zakresie prawa na dobrach niematerialnych:

• umowy o dokonanie projektu

• umowy o wspólność praw

• umowy o obciążenie prawa

• umowy o rozporządzenie prawem

• umowy licencyjne

Wynalazkiem jest rozwiązanie o charakterze technicznym, które jest nowe, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do stosowania w przemyśle. Nie są wynalazkami: okrycia, metody matematyczne, zasady naukowe, metody prowadzenia działalności gospodarczej, programy komputerowe i wytwory o charakterze estetycznym. Nie mogą być przedmiotem prawa i patentu wynalazki:

• które są sprzeczne z prawem lub dobrym zwyczajem

• dotyczą odmian roślin lub ras zwierząt oraz czysto biologicznych sposobów ich otrzymywania

• sposobów leczenia ludzi, metod diagnostycznych, chirurgicznych lub terapeutycznych jeżeli są stosowane na ciele ludzkim. Nie dotyczy to substancji i urządzeń stomatologicznych w tym leczeniu.

Nie udziela się patentów na ciało ludzkie bez względu na jego etap formowania się, sposób klonowania ludzi, przemysłowe wykorzystanie embrionów, metody stosowane wobec zwierząt, które wiążą się z zadawaniem bólu nie przynosząc korzyści dla ludzkości.

Na wynalazki udziela się prawo wyłączne, określane mianem patentu. Patent to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zawodowy i zarobkowy na terytorium Polski.

Patent jest udzielany w trzech kategoriach:

1. na produkt

2. na sposób

3. na zastosowanie

W odniesieniu do umów upoważniających na gruncie prawa patentowego zastosowanie znajdzie przede wszystkim umowa licencyjna upoważniająca inną osobę licencjobiorcę do korzystania z wynalazku opatentowanego. Licencjodawcą może być jedynie podmiot uprawniony z patentu. Natomiast licencjobiorcą może być osoba fizyczna, prawna oraz osoba wymieniona w art. 33 ¹ kc.

Licencja powinna być zawarta w formie pisemnej. Z zasady jest to umowa odpłatna przy czym strony mogą się odmiennie umówić. Umowa ta jest zobowiązująca i kauzalna w przypadku odpłatności - wzajemna. Licencjobiorca może ujawnić swoje prawo w rejestrze patentów prowadzonym przez Urząd Patentowy. Takie ujawnienie nie jest obligatoryjne, ale powoduje rozszerzoną skuteczność licencji także względem osób trzecich. Rodzaje licencji:

- licencja pełna - licencja ograniczona - licencja wyłączna

- licencja niewyłączna - licencja podstawowa - licencja przymusowa

- licencja pozytywna - licencja negatywna - licencja otwarta

- sublicencja

Licencja pełna to taka, w której licencjodawca upoważnia licencjobiorcę do korzystania z wynalazku w takim zakresie w jakim przysługuje mu prawo z patentu.

Licencja ograniczona to taka, w której licencjodawca wyłącza licencjobiorcę z korzystania z wynalazku w określonych sferach eksploatacyjnych.

Licencja wyłączna to taka, w której licencjodawca upoważnia licencjobiorcę do korzystania z wynalazku z jednoczesnym zobowiązaniem się do nieudzielania licencji innym, podmiotom:

• silniejsza - licencjodawca zobowiązuje się, że sam nie będzie korzystał z wynalazku, a także że nie udzieli licencji innym podmiotom

• słabsza - obejmuje tylko zakres odstąpienia innym podmiotom

Licencja przymusowa to licencja powstająca ex lege w przypadku zaistnienia zdarzeń wskazanych w ustawie (w dziedzinie obronności kraju).

Licencja otwarta powstaje przez złożenie oświadczenia woli przez licencjodawcę przed urzędem patentowym. Oświadczenie woli jest nieodwołalne i obejmuje korzystanie z wynalazku w zakresie licencji pełnej. Podlega ona wpisowi do rejestru patentów. Licencja podstawowa to taka, która jest udzielona przez podmiot uprawniony z rejestracji wynalazku.

Sublicencja to taka, której licencjobiorca udziela licencji innemu podmiotowi. Zakres sublicencji musi się mieścić w granicach licencji podstawowej.

Licencja pozytywna obliguje licencjodawcę do działania w oznaczony sposób np. do wydania dokumentacji technicznej koniecznej do eksploatacji wynalazku lub szkolenia pracowników licencjobiorcy.

Licencja negatywna obliguje licencjobiorcę do pati czyli do znoszenia tego, że inny podmiot korzysta z jego wynalazku oraz do non facere czyli nie działania (nie korzystania z wynalazku).

Umowy przenoszące prawo z patentu.

Na podstawie umowy zbycia patentu zbywca przenosi prawo z patentu na nabywcę z reguły w zamian za zapłatę wynagrodzenia. Celem umowy zbycia patentu jest definitywna zmiana podmiotu uprawnionego z patentu i rozporządzenie nim na osobę 3. jest to umowa konsensualna o podwójnym skutku. Zasady przenoszenia praw z patentu stosuje się do następujących umów:

1. umowy o przeniesienie prawa ochronnego na wzór użytkowy (małe wynalazki)

2. umowy o przeniesienie prawa z rejestracji prawa wzoru przemysłowego (wzory mebli itd.)

3. umowy o przeniesienie prawa ochrony na znaku towarowym

4. umowy o przeniesienie prawa z rejestracji topografii układu scalonego

Najczęściej przeniesienie prawa wyłącznego ma charakter odpłatny i odbywa się w ramach umowy sprzedaży, której przepisy stosuje się odpowiednio (art. 555 kc). Możliwe jest także zbycie patentu na zasadzie a porto do spółki, zamiany, darowizny oraz leasingu z opcją zakupu.

Znaki towarowe są w całości uregulowane w ustawie PWP (prawo własności przemysłowej). Z chwilą wejścia tej ustawy uchylone zostały przepisy poprzedzające obowiązująca ustawę o znakach towarowych. Znakiem towarowym jest każde rozwiązanie graficzne lub dające się w sposób graficzny przedstawić jeżeli nadaje się do odróżnienia towarów 1 przedsiębiorstwa od towarów 2 przedsiębiorstwa.

Rodzaje:

- znaki słowne (ornament, slogan, wyraz) np.: „CUKIER KRZEPI”

- znaki muzyczne (melodia, sygnał, dźwięk) np.: ryk harleya

- znaki plastyczne (kompozycje kolorystyczne) np. kolory opakowań „Milki”

- znaki przestrzenne (kształt opakowania towaru) np. flakony perfum

Katalog znaków nie jest enumeratywny i może obejmować np. zapachy (zapach tapicerki nowych luksusowych samochodów)

Funkcją znaków towarowych jest promocja, reklama. Cechą charakterystyczna przenoszenia praw jest terytorialność. Zgodnie z przepisami Konwencji EPC (od 2004r) podmiotowi zgłaszającemu wynalazek do Europejskiego urzędu patentowego udziale się ochrony na terytorium UE.

Odmiennością umów dotyczących praw na dobrach niematerialnych jest:

• bezwzględny charakter prawa będącego przedmiotem umowy

• podstawa prawna w następstwie której dokonuje się rejestracji

• terytorialny zasięg prawa

prawa na dobrach niematerialnych powstają w następstwie decyzji administracyjnej wydanej przez urząd patentowy wydanej w wyniku wniesionego wniosku przez uprawnionego. Dowodem przyznanego prawa są w przypadku patentów, dokumenty patentowe, a w przypadku pozostałych dóbr niematerialnych świadectwa ochronne przydzielane przez Urząd Patentowy.

Zasięg terytorialny prawa jest zależny od trybu rejestracji wybranego przez zgłaszającego. Rejestracja może być dokonywana w trybie krajowym przed polskim urzędem patentowym, a wtedy zasięg przyznanego prawa rozciąga się na teren Polski. W trybie międzynarodowym przed Europejskim UP lub urzędem harmonizacji Rynku Wewnętrznego, a wówczas zakres udzielonego prawa rozciąga się na państwa UE i pozostałe państwa konwencyjne.

Umowy upoważniające dotyczące znaku towarowego mają charakter odpłatny, konsensualny i zobowiązaniowy. Fakultatywnie podlegają wpisowi do rejestru znaków towarowych prowadzonego przez UP. Licencje na znakach towarowych powinny być zawarte w formie pisemnej pod rygorem nieważności i dzielą się na:

• wyłączne

• niewyłączne

• pełne

• niepełne

• sublicencje

• podstawowe

W przypadku zastrzeżenia w umowie odpłatności licencji, wynagrodzenie licencjodawca może przyjąć w formie:

- nagrody ryczałtowej

- opłaty jednorazowej

- wynagrodzenia o charakterze mieszanym

Do odpowiedzialności o niewykonaniu zobowiązań stosuje się przepisy KC części ogólnej.

Umową rozporządzającą w odniesieniu do znaków towarowych jest umowa zbycia prawa ochronnego do znaku towarowego, która ma charakter konsensualny. Skutek przejścia prawa przechodzi wyłącznie na, linii zbywca - nabywca. Do powstania skutku erga omnes konieczne jest dokonanie wpisu w rejestrze urzędu patentowego.


Rejestr UP


A B




C

Jeżeli nie ma w rejestrze przeniesienia z A na B to B nie może przenieść prawa na C.

Do skutków przejścia znaków towarowych można stosować przepisy o przeniesieniu własności rzeczy, przelewie wierzytelności, szczególny reżim przenoszenia właściwy dla znaków towarowych.

Możliwe jest przeniesienie znaku towarowego łącznie z przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55¹, a wówczas konieczne jest zachowanie formy pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Dopuszczalne jest przeniesienie samego znaku bez zbycia przedsiębiorstwa. Dopuszczalne jest także przeniesienie znaku towarowego zgłoszonego w Urzędzie Patentowym, na które nie udzielono jeszcze świadectwa ochronnego. Do umów takich odpowiednio stosuje się przepisy o przeniesieniu prawa ochronnego na znak towarowy.

Utworem w rozumieniu prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalonym w jakiejkolwiek postaci niezależnie od jego wartości, przeznaczeniu i sposobu wyrażenia Ary. 1 ustawy prawo autorskie.

Prawa osobiste przysługują tylko twórcy - są niezbywalne np. prawo do ojcostwa utworu, prawo do integralności utworu.

Prawo majątkowe - służy eksploatacji utworu, ma charakter zbywalny, dziedziczny.

Nie ma znaczenia czy twórca utworu jest poczytalny czy posiada zdolność do czynności prawnych. Rodzaje utworu:

Literackie, plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne i urbanistyczne, muzyczne, audiowizualne, sceniczne.

Nie są utworami w rozumieniu prawa autorskiego - akty normatywne, urzędowe dokumenty, znaki i symbole, projekty aktów normatywnych, opisy patentowe oraz proste informacje prasowe.

Dla ochrony prawa autorskiego nie wymagana jest rejestracja tego prawa. Jedynym wymogiem ochrony prawa autorskiego jest ustalenie utworu autorskiego. Ochrona przysługuje natomiast twórcy niezależnie od jakichkolwiek wymogów formalnych. Ustalenie utworu oznacza jego materializowanie i uzewnętrznienie, które polega na możliwości zapoznania się z utworem przez osoby trzecie.

Prawa autorskie są przenoszone umową o przeniesieniu autorskich praw majątkowych. Umowa zawierana jest w formie pisemnej pod rygorem nieważności i wskazuje pole eksploatacji w rozumieniu art. 50 prawa autorskiego. Umowa przeniesienia praw autorskich ma charakter zobowiązujący . Skutek rozporządzający tej umowy powstaje z chwilą przeniesienia utworu przez nabywcę. Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacyjnych które są znane w chwili przenoszenia. Nie ważna jest umowa dotycząca wszystkich utworów tego samego twórcy mająca powstać w przyszłości.

Wśród umów upoważniających na gruncie prawa autorskiego wyróżniamy umowy licencyjne. Licencja upoważniająca licencjobiorcę do korzystania z utworu lub prawa pokrewnego na ściśle określonych polach eksploatacji z reguły są wynagradzane. Jeżeli z umowy nie wynika nic innego, przyjmuje się, ze strony zawarły licencję niewyłączną.

Jeżeli umowa licencyjna nie wskazuje czasu na który została zawarta ani zasięgu terytorialnego to przyjmuje się, ze uprawnia ona do korzystania w okresie do 5 lat na terenie państwa w którym licencjodawca ma siedzibę.

Najem - jest umową wzajemną, przez którą wynajmujący zobowiązuje się oddać rzecz (ruchomą bądź nieruchomą jak również ich części składowe) najemcy do używania na czas oznaczony (maksymalny okres 10 lat potem bez przedłużania uważa się za nieoznaczony) lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 § 1 KC)

Używanie - bez pobierania pożytków. Świadczenie wynajmującego jest świadczeniem ciągłym, trwałym ( oddanie w czasowe używanie). Jeżeli nie jest czas najmu określony w umowie to poczytuje się, że najem ulega rozwiązaniu dopiero przy wypowiedzeniu.

Przy najmie na czas nie oznaczony - strony mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych lub gdy ich nie ma - ustawowych (gdy czynsz płacony jest w odstępach dłuższych niż miesiąc - najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalendarzowego, przy czynszu miesięcznym - na miesiąc naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego, gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu - na trzy dni naprzód, gdy najem jest dzienny - na jeden dzień naprzód), ale nie przedwcześnie z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. Jeżeli najem jest na czas oznaczony strony mogą wypowiedzieć umowę w wypadkach określonych w umowie.

Czynsz może być oznaczony nie tylko w pieniądzu, ale także w świadczeniach innego rodzaju. Umowę zawiera się w formie dowolnej, ale dla najmu nieruchomości lub pomieszczeń na czas dłuższy niż rok KC wymaga formy pisemnej (jak nie to uważa się tą umowę zawartą na czas nieoznaczony).

Obowiązki wynajmującego:

• wydanie rzeczy w stanie przydatnym do użytku

• utrzymywanie w czasie najmu w takim samym stanie z ograniczeniem:

• drobnych nakładów połączonych ze zwykłym używaniem rzeczy, które obciążają najemcę

• przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego, jeżeli legła zniszczeniu z powodu okoliczności, za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi

• zapewnienie najemcy spokojnego używania rzeczy

• inna odpowiedzialność wynikająca z przepisów szczególnych wzmacniająca pozycję prawną najemcy:

• najemca może sam dokonywać koniecznych napraw rzeczy na koszt wynajmującego

• wynajmujący ponosi odpowiedzialność za wady rzeczy najętej na zasadzie ryzyka

Obowiązki najemcy:

• świadczenie czynszu,

• używanie rzeczy w sposób w umowie określony

• jeżeli umowa nie zabrania najemca uprawniony jest do oddania rzeczy w podnajem osobie trzeciej albo do bezpłatnego używania

Najem lokali jest szczególnym rodzajem najmu.

Należy wyodrębnić dwa rodzaje najmu lokali:

1. najem lokali, które służ zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych

2. najem lokali, które służą innym celom niż mieszkaniowe

Najem podlegający regulacji OchrLokU.

Do zastosowania ustawy istotne znaczenie ma wyjaśnienie pojęć ustawowych:

1. Lokal w rozumieniu OchrLokU jest to lokal , który służy do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych ( mieszkaniowych wyłączeniem burs, internatów, ośrodków wypoczynkowych, pensjonatów itp.), a także np. pracownia służąca twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki.

2. Lokatorem jest najemca lub osoba używająca lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności(podnajemca, osoba, której najemca oddał lokal do bezpłatnego używania).

3. Z pojęciem lokatora koresponduje określenie „właściciela”, jako strony stosunku prawnego uprawniającego lokatora do używania lokalu. Właścicielem jest wynajmujący lub Ina osoba, z którą wiąże lokatora wspomniany stosunek prawny - niekoniecznie właściciel w znaczeniu przepisów prawa rzeczowego.

Najem zarówno lokali mieszkalnych, jak i lokali o innym przeznaczeniu, nawiązuje się, wg zasady ogólnej, na podstawie umowy. Wynajmujący może swobodnie decydować komu lokal wynajmie. Tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej należy do zadań własnych gminy, która ze swego zasobu mieszkaniowego wynajmuje lokale osobom pozostającym w gospodarstwach domowych o niskich dochodach. Szczególne zasady odnoszą się do lokali socjalnych, których zapewnienie w wypadkach przewidzianych w ustawie należy także do zadań gminy (osoby, którym uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego przyznał sąd w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu, osobom które nie posiadają tytułu prawnego do lokalu, a ich dochody nie przekraczają wysokości dochodu gospodarstwa domowego wskazanej w uchwale rady gminy). Ustawa różnicuje sytuację stron w zależności od tego, w skład jakich zasobów wchodzi lokal będący przedmiotem najmu.

- lokal pozostający w mieszkaniowym zasobie gminy - umowa może być zawarta jedynie na

czas nieoznaczony

- lokale pozostające w innych zasobach mieszkaniowych (prywatnych) - umowa może być

zawarta na czas oznaczony bądź nieoznaczony

Zawarcie umowy najmu może być uzależnione od wpłacenia kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu. Zabezpiecza ona należności wynajmującego w ten sposób, ze w jego majątku znajduje się przyjęta jako kaucja suma pieniężna, którą po ustaniu najmu powinien zwrócić najemcy, ale może przy tym dokonać potracenia swych należności z tytułu najmu lokalu.

Najemca lokalu mieszkalnego.

Najemcę określa umowa najmu, a w razie jego śmierci najemca staje się jego spadkobierca.

1. małżonkowie stają się najemcami lokalu, jeżeli nawiązanie stosunku najmu nastąpiło w czasie trwania małżeństwa, a lokal służy zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny. Małżeńska wspólność najmu lokalu jest wspólnością łączna i ma charakter przymusowy.

2. W razie śmierci najemcy lokalu:

• w przypadku lokali mieszkalnych: małżonek nie będący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka i inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczenia alimentów, osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą, wstępują w stosunek najmu po zmarłym z mocy prawa, a jeżeli jest ich kilka - wszyscy staja się najemcami. Wszystkie te osoby mogą wypowiedzieć stosunek najmu z zachowaniem terminów. W przypadku braku takich osób najem wygasa.

• w przypadku lokali o innym przeznaczeniu powstają skutki przewidziane w prawie spadkowym - prawa zmarłego przechodzą na spadkobiercę

Czynsz i inne opłaty. Wysokość czynszu regulowana jest na podstawie i zgodnie z zasadami polityki czynszowej określonymi w uchwale rady gminy ( ustawa reguluje i wskazuje kryteria kalkulacji czynszu, w postaci czynników obniżających i podwyższających wartość użytkowa lokalu). W dążeniu do zapewnienia ochrony przed nadmiernym czynszem, OchrLokU modyfikuje w pewnym zakresie kodeksowe zasady dokonywania podwyżek (częstotliwość podwyżek czynszu - nie częściej niż raz na 6 miesięcy, miesięcy przypadku przekroczenia 10%wartości czynszu w skali roku, wynajmujący zobowiązany jest wypowiedzieć dotychczasowy czynsz najpóźniej na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego, kalendarzowego postaci oświadczenia w formie pisemnej pod rygorem nieważności).

W stosunkach najmu regulowanych przez OchrLokU wynajmujący może oprócz czynszu pobierać tzw. opłaty niezależne od właściciela (za media). Konsekwencje niepłacenia czynszu różnią się od reguł przewidzianych dla najmu w ogólności ze względu na częściowo odmienne zasady wypowiedzenia(wynajmujący musi uprzedzić najemcę na piśmie oraz wyznaczenie mu dodatkowego miesiąca na wniesienie opłaty zaległego czynszu - są to konieczne przesłanki do wypowiedzenia umowy najmu).

Inne prawa i obowiązki stron:

NAJEMCA

- Prawo do założenie oświetlenia, gazu telefonu

- obowiązek udostępnienia lokalu wynajmującemu w celu dokonania przeglądów okresowych

- obowiązek stosowania się do porządku domowego i liczenia się z potrzebami innych

mieszkańców

- obowiązek utrzymywania przedmiotu najmu we właściwym porządku (drobne nakłady)

WYNAJMUJĄCY

- prawo zastawu dla zabezpieczenia czynszu i świadczeń dodatkowych

- prawo wyrażenia zgody na podnajem

W sytuacji do osób trzecich pozycja najemcy lokalu ulega istotnemu wzmocnieniu, która polega na przyznaniu najemcy ochrony, jaka przysługuje właścicielowi. Prawo najmu lokali ma wiec cechę prawa bezwzględnego. Na jego podstawie najemca może żądać bezpośrednio od osoby trzeciej wydania mu lokalu najętego oraz skutecznie przeciwstawiać się działaniom naruszającym jego sferę korzystania z prawa najmu. Najemca sprawujący faktyczne władztwo nad lokalem możliwość korzystania z opieki posesoryjnej. Umocniona jest także pozycja najemcy w stosunku do nabywcy nieruchomości, w której położony jest lokal. Nabywcy nie przysługuje prawo przedwczesnego wypowiedzenia najmu.

Ustanie najmu.

Zgodnie z ustawą OchrLokU najemca może wypowiedzieć najem stosownie do zasad określonych przepisami KC, wobec braku szczególnych uregulowań, które w odniesieniu do lokali podlegających OchrLokU wprowadzałyby w tym względzie jakieś odrębności. Wynajmujący może doprowadzić do ustania najmu lokalu wyłącznie w sposób przewidziany w ustawie
i wypowiedzieć najem:


z przyczyn wskazanych w ustawie (kwalifikowane przypadki naruszenia obowiązków przez najemcę - niszczenie lokalu, zwłoka z zapłatą czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, wydanie lokalu w podnajem lub do bezpłatnego używania bez zgody wynajmującego, okoliczności z których wynika, iż lokal nie jest niezbędny do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych najemcy ).


z zachowaniem określonych w ustawie terminów wypowiedzenia


na piśmie - od rygorem nieważności, z podaniem przyczyny wypowiedzenia

Skutki ustania najmu

po zakończeniu najmu były najemca obowiązany jest opróżnić lokal (jeżeli tego nie zrobi, może być usunięty na podstawie wyroku sądowego w trybie egzekucyjnym). W ustawie zawarta jest zasada orzekania w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego. Szczególna ochrona przed eksmisją obejmuje krąg osób wymienionych w ustawie, których uprzywilejowana pozycja sprawia, że nie stosuje się do nich oceny wg kryteriów podanych w art. 14 ust 3. Do osób uprzywilejowanych należą:

• kobiety w ciąży

• małoletni, niepełnosprawni, ubezwłasnowolnieni oraz osoby sprawujące nad nimi

opiekę i wspólnie z nimi zamieszkałe

• obłożnie chorzy

• emeryci i renciści spełniający warunki do otrzymania świadczenia z pomocy

społecznej

• osoby posiadające status bezrobotnego

• osoby spełniające przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

Osobom tym sąd może nie przyznać uprawnienia do lokalu socjalnego tylko wówczas gdy mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Eksmisja oraz orzeczenie bez uprawnienia do lokalu socjalnego może wystąpić także z powodu nagannego zachowania się danej osoby, takiego jak rażące lub uporczywe naruszanie porządku domowego, czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, a także rażąco naganne postępowanie uniemożliwiające wspólne zamieszkiwanie.

Warto nadmienić o zakazie wykonywania wyroków eksmisyjnych w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli zobowiązanemu nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie.

1. Jeżeli były najemca zajmuje lokal po ustaniu najmu, czyni to bez podstawy prawnej. W takim przypadku najemca zobowiązany jest płacić wynajmującemu odszkodowanie w wysokości określonej przepisami ustawy (wysokość ta odpowiada wysokości czynszu jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu). Jeśli odszkodowanie to nie pokrywa strat, wynajmujący może żądać odszkodowania uzupełniającego. Ponadto właścicielowi przysługuje roszczenie w stosunku do gminy, która nie wywiązuje się z obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku sądowego.

2. Najemca musi zwrócić lokal wynajmującemu w stanie niepogorszonym, z wyłączeniem odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

Dzierżawa

Przez dzierżawę rozumie się umowę wzajemną, w której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz lub prawo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz.

Różnicą między najmem a dzierżawą jest uprawienia pobierania pożytków z rzeczy. Z uwagi na produkcyjną rolę dzierżawy stosunek ten zawiązywany jest na okres maksymalnie 30 lat (najem 10 lat). Ponadto na dzierżawcy ciąży szczególny obowiązek wykonywania swego uprawnienia zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki, jednakże nie można zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego. Dzierżawca jest obowiązany do dokonywania wszelkich napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy. Nie może on także oddać przedmiotu dzierżawy w poddzierżawę oraz do bezpłatnego używania innej osobie bez zgody wydzierżawiającego ( w innym przypadku wydzierżawiający może wypowiedzieć dzierżawę bez zachowania terminów wypowiedzenia). Czynsz może pobierany być w ułamkowej części pożytków (czynsz płatny raz na pół roku z dołu - chyba, że zwyczaje lub umowa mówi inaczej). Zwłoka z zapłatą czynszu ( za dwa pełne okresy) skutkować może wypowiedzeniem dzierżawy bez zachowania terminów wypowiedzenia.

Ustanie dzierżawy.

1. na czas oznaczony - wygasa z nadejściem terminu

2. na czas nieoznaczony - na skutek wypowiedzenia przez jedną ze stron

3. bez różnicy na jaki czas została zawarta umowa, ze skutkiem natychmiastowym - w przypadku niewykonania obowiązków

Dzierżawca obowiązany jest zwrócić wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować przy prowadzeniu prawidłowej gospodarki.

Użyczenie

Użyczeni jest umową, przez którą użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony albo nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Użyczenie jest umową nieodpłatną, ale inną niż darowizna. Użyczający nie dokonuje bowiem bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku, ponieważ rzecz użyczona nadal pozostaje - nieobciążona - w jego majątku. Jest to umowa realna. Użyczający zobowiązany jest do wydania rzeczy użyczonej i odpowiada on za wady rzeczy, które wyrządziły biorącemu szkodę. Biorący obowiązany jest używać rzecz zgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami i bez zgody użyczającego nie może oddać rzeczy innej osobie do używania. Na biorącym ciąży ponadto obowiązek ponoszenia zwykłych kosztów utrzymania rzeczy, a jeżeli poczynił nakłady przekraczające tę granicę, rozliczenie następuje wg zasad prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. Ustanie użyczenia następuje w przypadku upływu terminu na który została umowa zawarta ( w przypadku umowy na czas nieoznaczony - zrobienie użytku z rzeczy lub upływ terminu w którym biorący mógł zrobić użytek). Niezwłocznego wydania rzeczy użyczający może w każdym czasie żądać, jeżeli:

• rzecz jest niewłaściwie używana

• została bezpodstawnie powierzona osobie trzeciej

• stała się używającemu potrzebna z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy

Biorący w użyczenie obowiązany jest zwrócić rzecz użyczającemu w stanie niepogorszonym, przy czym nie ponosi odpowiedzialności za normalne jej zużycie. Roszczenia z tytułu uszkodzeń lub pogorszenia rzeczy są krótkoterminowe - 1 rok.

Umowa zlecenia

W umowie zlecenia występują dwie strony: dający zlecenie i przyjmujący zlecenie. Do essentialia negotii tej umowy należy zobowiązanie przyjmującego zlecenie do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Zobowiązanie to polega na świadczeniu określonych (zindywidualizowanych) czynności prawnych i to w sposób pozwalający mu na samodzielne organizowanie odpowiednich działań. Przyjmujący zobowiązany jest do zachowania należytej staranności przy wykonywaniu zlecenia. Spełnienie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie może przyjąć różną postać:

1. działania w imieniu dającego zlecenie, a więc z tym skutkiem, że odpowiednie prawa lub obowiązki nabywa bezpośrednio dający zlecenie (dokonujący czynności działa jako pełnomocnik)

2. działania prowadzone są na rachunek dającego zlecenie, ale w imieniu własnym. Nabywa on wtedy określone prawo na swoje nazwisko, z tym, ze ma obowiązek przenieść to prawo na dającego zlecenie. (przyjmujący występuje wtedy w roli - zastępcy pośredniego)

Umowa zlecenia jest umową konsensualną i dwustronnie zobowiązującą. Może być ona odpłatna lub nieodpłatna. Forma zawarcia umowy jest dowolna, chyba że łączy się z pełnomocnictwem dla którego wymagana jest szczególna forma szczególna.

Przyjmujący zlecenie jest obowiązany do dokonania przewidzianej w umowie czynności. Sposób wykonania umowy jest pozostawiony przyjmującemu zlecenie (zaufanie!). Zlecenie wino być wykonane w zasadzie osobiście (chyba, że w umowie jest odpowiedni zapis). Przyjmujący zlecenie ma obowiązek informowania na bieżąco dającego zlecenie o przebiegu sprawy złożyć mu sprawozdanie z wykonania zlecenia, a także powinien wydać mu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym. Dający obowiązany jest do pokrycia wydatków przyjmującego zlecenie związanych z należytym wykonaniem zlecenia oraz zwolnienia go z zaciągniętych w tym celu zobowiązań.

Stosunek zlecenia ustaje przez jego wykonanie. Poza tym każda ze stron może stosunek ten w dowolnym czasie wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym. Śmierć (utrata zdolności do czynności prawnej) dającego zlecenie nie powoduje wygaśnięcia stosunku, w który w takim przypadku wstępują spadkobiercy. Te same okoliczności po stronie przyjmującego zlecenie powodują wygaśnięcie zlecenia. Skutkami wygaśnięcia są:

• w przypadku wypowiedzenia przez dającego zlecenie - zwrot kosztów ( w przypadku odpłatności umowy - częściowe wynagrodzenie)

• obowiązek naprawienia szkody - w przypadku wypowiedzenia bez ważnego powodu przez którąkolwiek ze stron.

Roszczenia przedawniają się wg przepisów ogólnych, chyba że:

• z upływem lat 2 - roszczenia o wynagrodzenie oraz o zwrot poniesionych nakładów, przysługujące osobom zawodowo trudniącym się przyjmowaniem zleceń danego rodzaju, a także z tytułu zaliczek udzielanych tym osobom

• z upływem lat 2 - roszczenia nie wynikłe z umowy zlecenia ścisłym znaczeniu dotyczące czynności faktycznych (pielęgnowanie, wychowywanie dzieci lub nauki)

Przechowanie

Przechowanie jest umową, w której przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu przez składającego na przechowanie (art. 835 KC)

Przedmiotem przechowania są tylko rzeczy ruchome oznaczone co do tożsamości. Przechowawca nie może rzeczy używać. Istotnym elementem jego świadczenia jest czuwanie nad przedmiotem oddanym mu na przechowanie. Umowa ta jest realna, odpłatna lub nieodpłatna, dwustronnie zobowiązującą (zwrot wydatków ciążących na składającym).

Zawarcie nie wymaga szczególnej formy. Przy zawieraniu umowy często stosowane jest wydanie znaku legitymacyjnego składającemu, uprawniającego go odo odebrania rzeczy.

Do obowiązków przechowawcy należy sprawowanie pieczy nad rzeczą stosowanie do postanowień umowy, a w braku bliższego określenia, w sposób wynikający z właściwości rzeczy i z okoliczności (odpowiedzialność za nie dołożenie należytej staranności). Ponadto przechowawca winien zmienić miejsce przechowywania gdy jest to konieczne. Używać może rzecz gdy jest to konieczne dla zachowania rzeczy w stanie nie pogorszonym lub za zgodą składającego.

Składający winien zwrócić wszelkie wydatki poniesione przez przechowawcę w celu należytego przechowywania rzeczy, jak i zwolnić go z zaciągniętych w tym celu zobowiązań. W razie poczynionych nakładów przechowawcy służy prawo zatrzymania. W razie czynności odpłatnej składający winien wnieść wynagrodzenie. W razie wielości składających lub przechowawców odpowiedzialność stron jest solidarna.

Charakterystyczną cechą przechowania jest to, że składający może w każdej chwili żądać zwrotu rzeczy.

Odpowiedzialność utrzymywających hotele i podobne zakłady

Umowa o przyjęcie gościa w hotelu nie została dotąd jasno uregulowana. Łączy ona elementy innych umów nazwanych (najmu, przechowania, sprzedaży). Stąd umowa ta jest umową nienazwaną.

Odpowiedzialność zakładów i hoteli za mienie gości tych obiektów normuje Konwencja |europejska o odpowiedzialności utrzymujących hotele za rzeczy wniesione przez gości hotelowych sporządzona w Paryżu w dniu 17.12.1962r. Odpowiedzialność ta ponoszą utrzymujący zarobkowo hotele lub podobne zakłady (tzn. wszystkie podmioty oferujące czasowy wynajem pokoi mieszkalnych lub miejsc w tych pokojach oraz świadczeniu usług z tym związanych - i tak SA nimi wg ustawy o usługach hotelarskich: hotele, pensjonaty, motele, kempingi, domy wycieczkowe, schroniska, pola biwakowe, a także zgodnie z judykaturą: sanatoria, domy wczasowe i zakłady opieki społecznej, ale nie bursy, domy studenckie itp.). Powstanie odpowiedzialności wiąże się z wniesieniem rzeczy przez osobę korzystającą z usług zakładu, zwana gościem (ex lege). Rzecz wniesiona to taka, która w określonym czasie i miejscu, a zarazem w określony sposób znalazła się pod piecza zakładu hotelarskiego.

Czas wyznaczony jest okresom korzystania przez gościa z usług hotelarskich. Miejscem jest hotel lub miejsce poza nim, z tym, że ponadto mus być spełnione wymaganie znalezienia się rzeczy - w sposób opisany w pkt 3 pod piecza prowadzącego zakład. |Dla nabycia przymiotu „rzeczy wniesionej|” konieczne jest:

- powierzenie rzeczy utrzymującemu hotel lub osobie u niego zatrudnionej albo

- umieszczenie rzeczy w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.

Rzeczy wniesione mogą być fizycznie wniesione przez gości lub mogą być to rzeczy nadesłane poczta ( nie pojazdy i zwierzęta żywe).

|Odpowiedzialność zakładu lub hotelu jest na zasadzie ryzyka, a więc niezależnie od winy prowadzącego zakład lub jego personelu. Od odpowiedzialności tej mogą się uwolnić, gdy szkoda wynikła:

1. z właściwości rzeczy wniesionej

2. wskutek siły wyższej

3. wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona albo go odwiedzała.

Na gościu hotelowym spoczywa ciężar dowodu że rzecz uległa zniszczeniu albo rzecz wniesioną utracił. Gość natomiast winien natychmiast zawiadomić o fakcie zniszczenia lub utraty rzeczy. W innym przypadku łączy się z faktem niezawiadomienia sankcja w postaci wygaśnięcia roszczenia w terminie zawitym. Zakres odpowiedzialności ograniczony jest do :

- odszkodowania tylko dammum emergens (należy się za „utratę lub uszkodzenie rzeczy”) a nie lucrum cessans

- obowiązek naprawienia szkody ograniczony jest do określonej sumy, a wysokość odszkodowania ustala się wg następujących reguł:

a. jego górna granicą, względem jednego gościa, jest wysokość stukrotnej należności za dostarczone mu mieszkanie, liczonej za jedną dobę

b. odszkodowanie za każdą rzecz nie może przekraczać pięćdziesięciokrotnej wysokości tenj należności. Obwarowania kwotowej odpowiedzialności nie dotyczą następujących rzeczy i sytuacji:

1. rzeczy przyjętych na przechowanie przez utrzymującego hotel

2. rzeczy nieprzyjętych na przechowanie z powodu odmowy pomimo obowiązku przyjęcia

3. sytuacji, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa utrzymującego hotel lub osoby u niego zatrudnionej.

Roszczenia o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionych przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, a w każdym razie z upływem roku od dnia, w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu lubianego zakładu. Roszczenia powstałe w zakresie działalności przedsiębiorstw hotelowych, a do tyczące należności za dostarczone mieszkanie, utrzymanie i usługi, a także powstałe z tytułu wydatków poniesionych na rzecz gości, przedawniają się z upływem lat 2.

Prowadzącym hotele przysługuje prawo zastawu, służące zabezpieczeniu roszczeń z tytułu spełnionych przez zakład świadczeń (mieszkania, kosztów rozmów telefonicznych), na rzeczach wniesionych ( w tym także oddanych do przechowania). Prawo to wygasa z momentem wyniesienia rzeczy z zakładu, chociażby nastąpiło by to wbrew woli prowadzącego zakład. Może on przeciwstawić się usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, nawet przy zastosowaniu samopomocy dopóty, dopóki zaległe świadczenia nie będą zapłacone lub zabezpieczone.

Zobowiązania to są kazusy z tych 2 wykładów, jednego niema bo nie zdążyłam zapisać, a co do teorii to mówiła dokładnie tak jak jest w książce. Pozdrawiam, a i od ptaszków napisałam Ci co było.

• Darowizna

1. Józef K. podarował swojemu synowi i synowej nieruchomość zabudowaną domem jednorodzinnym. Darowizna została dokonana w 2004r. w tym samym czasie syn i synowa zamieszkali tam. W domu tym przebywał także darczyńca. Po 0,5 roku zamieszkiwania okazało się, że pomiędzy stronami dochodzi do konfliktów, a małżonkowie zaniedbują Józefa K. zapominając niejednokrotnie o podawaniu mu posiłków. Józef K chciałby odzyskać nieruchomość.

Art. 898 odwołanie darowizny wykonanej w formie pisemnej, oświadczenie woli - 900, nawet gdy darowizna jest wykonana w formie szczególnej. Pozew o ustalenie, że darowizna została skutecznie odwołana a nie o odwołanie bo to tylko forma pisemna.

D → O skutek zobowiązująco-rozporządzający Własność jest nadal po stronie obdarowanego, zlikwidowano skutek obligacyjny, skutek rzeczowy jest nadal przy obdarowanym.

Art. 405 w zw. z 898 - podstawy do złożenia wniosku o wydanie przedmiotu darowizny.

Obdarowani są bezpodstawnie wzbogaceni gdy umowa darowizny została skutecznie odwołana.

2. Janina J zawarła umowę sprzedaży odrębnej własności lokalu nr 64 polożonego przy ul Narutowicza wraz z prawem użytkowania w gruncie w części 1/324. Umowa w formie aktu notarialnego została sporządzona 28.02.05r. Janina nie miała założonej księgi wieczystej, ale w akcie notarialnym zapisano, że złożyła wniosek o urządzenie KW. W 03.05r. Janina dostała nową ofertę, która była korzystniejsza. W 07.05r. wniosła pozew o unieważnienia aktu notarialnego z 28.02.05r. w uzasadnieniu podała że akt jest nieważny bo prawo w dacie sprzedaży nie zostało wpisane do księgi wieczystej.

Ustawa o własności lokali - wpis do KW jest konstytutywny, brak to nie-właściciel i 405 kc.

Umowa jest ważna tak wniesiony pozew jest źle sformułowany, skutek obligacyjny nastąpił, ale nie było skutku rozporządzającego - przeniesienie własności w momencie wpisu.

Art. 535 i 156 kauza dla czynności rozporządzającej

• Sprzedaż i Ustawa o sprzedaży konsumenckiej

• Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu

• Sprzedaż z zastrzezeniem własności rzeczy sprzedanej

• Prawo pierwokupu

3. Zakładu urządzeń Młyńskich SA I. Właściciel nieruchomości położonej w I zorganizował przetarg na sprzedaż tych nieruchomości. Do przetargu jako jedyny przystąpił Mieczysław R., który go wygrał. Nieruchomości objęte przetargiem użytkował Jan G. na pdst. umowy najmu zawartej 30.03.94 w zwykłej formie pisemnej. W umowie zastrzeżona prawo pierwokupu na jego rzecz przedmiotowych nieruchomości. Na dzień 15.01.98r. organizator przetargu wyznaczył termin zawarcia umowy sprzedaży warunkowej tzn. pod warunkiem, że Jan nie skorzysta z prawa pierwokupu. Mieczysław stawił się u notariusza, ale odmówił zawarcia umowy warunkowej, wskazał że zawrze tylko bezwarunkową. Do zawarcia umowy nie doszło. W pozwie z 01.06.98r. Mieczysław domagał się nakazania pozwanym złożenia oświadczenia woli o sprzedaży przedmiotowych nieruchomości za cenę 1 milion 150 tyś złotych w uzasadnieniu wskazał, że prawo pierwokupu zostało zastrzeżone w sposób nieważny, bo bez umowy w postaci aktu notarialnego, oceń stan faktyczny.

Zastrzeżenie może być złożone w dowolnej formie, natomiast oświadczenie o skorzystaniu z niego musi być w formie aktu notarialnego.

Jest to umowne prawo pierwokupu.

4. Umową z dnia 18.08.00 zawartą w formie aktu notarialnego zarząd miasta D oddał małżonkom T. i A. w użytkowanie wieczyste działkę położoną w D oraz sprzedał im znajdujący się na tej działce lokal użytkowy. Strony postanowiły iż miastu D będzie przysługiwało prawo pierwokupu lokalu w razie sprzedaży lub darowizny dokonanych przez nabywców osobie trzeciej, przed upływem 5 lat od daty zawarcia umowy. Jako cenę sprzedaży strony uzgodniły cenę nabycia lokalu zrewaloryzowaną na dzień przeniesienia własności na rzecz miasta. 20.08 02r. małżonkowie darowali bezwarunkowo w formie aktu notarialnego córce Izabeli. Gmina złożyła oświadczenie woli o skorzystaniu z prawa pierwokupu małżonkowie odmówili zawarcia umowy. Gmina domagała się złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności nieruchomości na warunkach wskazanych w umowie sprzedaży. Oceń zasadność roszczenia.

596 nie ma charakteru dyspozytywnego, strony nie mogły zastrzec prawa pierwokupu przy umowie darowizny bo to jest ius cogens, zastrzeżenie takie jest nieważne.

5. 12.02.96r. W.B. zawarł z Agencją własności nieruchomości rolnych umowę dzierżawy nieruchomości rolnej dz. 108/7na okres 10 lat. 05.10.96r. ofertę zakupu części działki złożył P. W wyniku podziału geodezyjnego dz. 108/7 powstały: 108/8 i 108/9. Działkę 108/8 wyznaczono do sprzedaży, a P. wygrał przetarg. 19.03.97 Agencja zawarła z P. bezwarunkową umowę sprzedaży dz. 108/8 za 30000zł. 28.04.97r Agencja podpisała z W.B anex do umowy dzierżawy zawierający postanowienie o wyłączeniu z gruntów dzierżawionych przez W.B dz.108/8 z mocą wsteczną od 19.03.97r. Prokurator wniósł o ustalenie nieważności umowy sprzedaży dz. 108/8 . Pozwany natomiast wnosił, że W.B. podpisując aneks zrzekł się prawa pierwokupu.

Dzierżawa posiada ustawowe prawo pierwokupu, aneks i umowa jest nieważna bo zmierza do obejścia prawa , więc bezwarunkowa umowa sprzedaży jest nieważna.

6. Michał Z domagał się zasądzenia od Włodzimierza i od Skarbu Państwa kwoty 950 tyś zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu za sprzedaż mleka w proszku będącego jego własnością sąd uwzględnił powództwo przeciwko Włodzimierzowi, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo, podstawy:

31.08.93r M. B prowadzący firmę E kupił od Ł mleko w proszku o wartości 7 mln. zł. 02.09.93 wpłacił na poczet ceny 400 tyś zł. , przetransportował mleko do magazynu firmy A w S reszty ceny nigdy nie zapłacił. 28.09.93r spółdzielnia uzyskała wyrok unieważniający umowę sprzedaży. Wyrokiem sądu okręgowego M B został skazany za wyłudzenie . Włodzimierz kupił od M>B> 160 t mleka złożonego w magazynie A za 4 mln złotych. Cenę uiścił, a mleko pozostało w magazynie. 01.10 93 Włodzimierz zawał z firmą A umowę o przechowanie mleka na okres od 01 do 21.10.93r w 01.10.93r Michał Z kupił od Włodzimierza 100t mleka z terminem odbioru na 21.10.93r. jednakże wcześniej mleko zostało zajęte jako dowód w sprawie karnej przeciwko M B 19.10.93 prokuratura apelacyjna nakazała A sprzedaż mleka oraz wpłatę ceny do depozytu, bo uznała że są wątpliwości kto jest właścicielem mleka

28.09 93 - wyrok unieważniający - kupił od nieuprawnionego, czyli pierwsza umowa sprzedazy jest nieważna a nemo plus iuris nocet . Włodzimierz-Marek odpowiedzialnośc odszkodowawcza za niewykonanie zobowiązania.

Rękojmia- wada prawna.

Prawo cywilne - zobowiązania

24

Poznań 31.01.2006r. 1000000 złotych

Zapłac.....(cę, cisz) (ale nie na jego zlecenie) za ten weksel 1000000 zł. Januszowi K zam......... .

Artur Śródecki zam. Trzebiatów, ul......

Płatny do dnia 31.11.2009r.

Poznań 31.01.2006r. 1000000 złotych

Zapłacisz Arturze Śródecki (ale nie na jego zlecenie) 1000000 zł za ten weksel Januszowi K zam........ . .

Jan K zam. Kraków ul.....

Płatny do dnia 31.11.2009r.

---