Funkcje układu szkieletowego:
-rusztowanie organizmu
-ochrona narządów wewnętrznych
-utrzymywanie określonej postawy i kształtu ciała
-część bierna układów narządów ruchu
-wytwarza komórki krwi
-magazynuje sole mineralne (głównie wapń)
Podział kości szkieletu:
Długie - paliczki, kość ramienna, kość udowa, kość piszczelowa, kość strzałkowa
Krótkie - kości nadgarstka i stępu
Płaskie - mostek, kość biodrowa, kość czołowa
Różnokształtne - kręgi, niektóre kości trzewioczaszki
Budowa kości
Skład chemiczny kości:
- istota podstawowa:
a) składnik organiczny (osseina 35%)
b) składniki nieorganiczne (węglany i fosforany wapnia, magnezu itd. 65%)
Budowa mikroskopowa kości (tkanka kostna zbita)
w kanale Haversa znajduje się naczynie krwionośne
OSTEON
Połączenia kości
Ścisłe - o bardzo małej ruchomości, które w zależności od typu tkanki odgrywają rolę spoiwa:
-więzozrosty (z czasem kostnieją i stają się kościozrostami):
szwy, błony, wklinowanie, ciemiączka, więzadła międzykręgowe
-chrząstkozrosty
Spojenie łonowe, krążki, połączenie między żebrami a mostkiem
-kościozrosty
Kość krzyżowa, guziczka
Wolne - stawy
Budowa stawów
Stawy:
Zawiasowe - np. staw łokciowy, międzypaliczkowy jednoosiowe
Obrotowy - np. staw promieniowo-łokciowy bliższy jednoosiowe
Eliptyczny - np. staw promieniowo-nadgarstkowy dwuosiowe
Siodełkowaty - np. staw śródręczno-nadgarstkowy kciuka dwuosiowe
Kulisty (panewkowy) - np. staw barkowy, biodrowy wieloosiowe
Szkielet człowieka:
Szkielet osiowy (kręgosłup, klatka piersiowa, czaszka)
Szkielet kończyn (kości kończyny wolnej, obręcze kończyn)
Klatka piersiowa składa się z:
-kręgów piersiowych
-mostka
-12 żeber, które dzielimy na:
-prawdziwe (7 par, które łączą się z mostkiem za pomocą własnej chrząstki)
-rzekome (3 pary, które łączą się z mostkiem za pomocą wspólnej chrząstki łączącej się i chrząstką siódmej pary żeber)
-wolne- (2 pary nie łączące się z mostkiem)
Kręgosłup
Podstawową jednostką budującą mięsień szkieletowy, jest komórka mięśniowa zwana włóknem mięśniowym
Wewnątrz włókna mięśniowego występują liczne miofibryle (włókienka mięśniowe) ułożone równolegle do długiej osi komórki, mające zdolność kurczenia się.
Miofibryle - ułożone są z powtarzających się odcinków zwanych sarkomerami, które stanowią jednostkę czynnościową miofibryli
3.Środki dopingujące:
a) pobudzające (symulatory) - pobudzają ośrodkowy układ nerwowy i zwiększają objętość wyrzutową serca i tępo przemiany materii
-amfetamina
-kokaina
b) narkotyczne środki przeciwbólowe
c) środki anaboliczno-androgenne:
-testosteron
-metanabol
d) środki moczopędne:
-furosenit
e) Hormony peptydowe:
-hormon wzrostu
-erytropetyna
Przyczyny chorób układu ruchu:
-zaburzenia gospodarki organizmu (brak witaminy D)
-wypadki (złamania, skręcenia)
-wady genetyczne (patologiczna łamliwość kości)
-przemęczenie danej części ciała
Choroby układu ruchu:
Osteoporoza - spowodowana jest przewagą procesu utraty kości nad jej tworzeniem. Kość staje się cienka, skłaba, krucha i łamliwa. Choroba ta spowodowana jest brakiem aktywności fizycznej, niedoborem minerałów, zaburzeniem hormonalnym.
Pageta - spowodowana jest narastaniem nowej, słabszej tkanki kostnej, szybciej, niż redukuje się stara
Reumatoidalne zapalenie stawów - pojawia się, gdy układ immunologiczny zaczyna atakować własne stawy - błony maziowe, torebki stawowe