OCHRONA P - POŻ.
Podział pożarów ze względu na materiał
W Polsce stosuje się następującą klasyfikacje pożarów:
Grupa |
Charakterystyka |
Opis |
A |
Pożar ciał stałych |
Stałe materiały palne [np. drewno, papier, węgiel, tkaniny, słoma] mogą pod wpływem ciepła ulegać rozkładowi i wydzielać przy tym gazy palne i pary. Ich obecność powoduje, że materiały te palą się płomieniem. Jeśli materiał nie ma tych właściwości to spala się przez żarzenie. Na szybkość palenia się ciał stałych wpływają:
Rozdrobnione materiały palne mogą być szybko przemieszczane wskutek działania prądów pożarowych i powietrza powodujących rozprzestrzenianie się pożaru. Natomiast pył materiałów stałych unoszący się w powietrzu ma szybkość palenia się mieszaniny gazowej i może spowodować wybuch. |
B |
Pożar cieczy palnych i substancji topiących się pod wpływem ciepła |
Ciecze palne i substancje topiące się pod wpływem ciepła [np. benzyna, nafta i jej pochodne, alkohol, aceton, eter, oleje, lakiery, tłuszcze, parafina, stearyna, pak, naftalen, smoła ulegają zapaleniu, gdy - pod wpływem parowania - utworzy się nad górną warstwą cieczy mieszanina par z powietrzem. Dalszy proces palenia przebiega już samorzutnie, ponieważ mieszanina par z powietrzem, paląc się, nagrzewa ciecz i powoduje jej parowanie. Pożar cieczy palnych w wyniku parowania i łączenia się z powietrzem może spowodować powstanie mieszaniny wybuchowej. Niebezpieczne jest zarówno wyciekanie palącego się płynu, jak i płynu jeszcze się niepalącego. W każdej chwili bowiem ogień może go zapalić, powodując rozprzestrzenianie się pożaru. |
C |
Pożary gazów palnych |
Spalanie gazów [np. metanu, acetylenu, propanu, wodoru, gazu miejskiego] odbywa się w warstwie stykania się strumienia gazu z powietrzem. Mieszanina gazu palnego z powietrzem lub, w odpowiedniej proporcji w przedziale powyżej dolnej i poniżej górnej granicy wybuchowości, z innymi gazami, ulega łatwemu zapaleniu od najmniejszego źródła ciepła, nawet od iskry, lub żaru papierosa. Gazy palne stanowią duże niebezpieczeństwo szczególnie wtedy, gdy wymieszają się z powietrzem i zostaną podpalone w pomieszczeniu zamkniętym. Wybuch mieszaniny gazowo-powietrznej może dokonać poważnych zniszczeń w budynku, a nawet jego okolicach. |
D |
Pożary metali |
Metale [np. lit, sód, potas, glin i ich stopy], w zależności od składu chemicznego, podczas palenia zużywają tlen z powietrza albo - jako mieszaniny mające w swym składzie utleniacze - spalają się bez dostępu do powietrza [np. termit (pirotechnika), elektron (stop)]. Metale te oraz mieszanki ciekłe, przeważnie pochodne ropy naftowej [np. napalm, pirożel], są trudne do ugaszenia. Z tego powodu armie stosują je jako środki zapalające, wywołujące pożary punktowe lub przestrzenne. |
F |
Pożary tłuszczów |
Pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kulinarnych. Wyróżnienie tej klasy wynikło z tego, że tłuszcze spożywcze w czasie ich użytkowania (np. smażenie) mają wysoką temperaturę, co utrudnia ich gaszenie, gdy są w większej ilości (np. urządzenia kuchenne stosowane w restauracjach), ponieważ po ich ugaszeniu mogą znów zacząć się palić, gdy znów dotrze do nich tlen z powietrza. Niebezpieczeństwo pożarów tej grupy wynika również z tego, że przy próbie ugaszenia takiego pożaru wodą może nastąpić wyrzut palącego się tłuszczu co gwałtownie może powiększyć strefę spalania. |
Do kwietnia 2006 grupa E obejmowała pożary grup A, B, C i D w pobliżu urządzeń elektrycznych. W niektórych krajach wyróżnia się także grupę F - tłuszcze i oleje spożywcze. Natomiast w USA stosuje się inny podział na grupy: A - ciała stałe, B - ciecze i gazy palne, C - pożary grup A i B w pobliżu urządzeń pod napięciem, D - metale palne, K — tłuszcze spożywcze w urządzeniach kuchennych.
Podział pożarów ze względu na wielkość
bardzo duży - występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp. o powierzchni ponad 1001 m2 lub objętości ponad 5001 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni ponad 101 ha lub, jeżeli podano ponad 37 prądów gaśniczych.
duży - występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp., o powierzchni od 301 do 1 000 m2 lub objętości od 1 501 do 5 000 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni powyżej 10 ha i nie większej niż 100 ha lub jeżeli podano 13-36 prądów gaśniczych.
średni - występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp., o powierzchni od 71 do 300 m2 lub objętości od 351 do 1 500 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni powyżej 1 ha i nie większej niż 10 ha lub jeżeli podano 5 -12 prądów gaśniczych.
mały - występuje, jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone: obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp. o powierzchni do 70 m2 lub objętości do 350 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni nie większej niż 1 ha lub jeżeli podano do 4 prądów gaśniczych.
blokowy - pożar obejmujący kilka kondygnacji jednego obiektu lub pożar zespołu obiektów
otwarty - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający się na odkrytej przestrzeni z oznakami żarzenia lub świecenia.
podpowierzchniowy (torfowo-murszowy) - pożar głębszych warstw gruntowych, najczęściej na terenach łąk i lasów.
przestrzenny - pożar obejmujący wiele obiektów, pożar lasów, upraw itp.
wewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający wewnątrz obiektu.
wewnętrzny otwarty - pożar w przestrzeni zamkniętej z widzialnym ogniskiem.
w zarodku - pożar, który nie rozprzestrzenił się poza miejsce powstania.
zewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający na zewnątrz obiektu lub poza obszarem budynku.
Fazy rozwoju pożaru
Fazy rozwoju pożaru
Faza I
charakteryzuje się rozszerzaniem ognia od źródła zapalenia, w tej fazie następuje gwałtowny wzrost temperatury. Pożar jest w tej fazie kontrolowany przez ilość paliwa.
Faza II
pożar osiąga pełny rozwój przez objęcie płomieniem całego pomieszczenia, lub przez wniknięcie w głąb materiału palnego. Podczas przejścia pożaru do tej fazy może nastąpić rozgorzenie lub wsteczny ciąg płomienia. Następuje gwałtowny wzrost temperatury do ok. 800-1200°C w górnej strefie gazów pożarowych. Pożar jest kontrolowany przez wentylację.
Faza III
następuje dopalanie się resztek materiału palnego, w fazie tej temperatura stopniowo zaczyna spadać
Faza IV
jest to faza, w której następuje stygnięcie pogorzeliska, a temperatura osiąga wartość sprzed zapaleniem.
Sposoby walki z ogniem
Najbardziej znanymi metodami walki z pożarem jest użycie środków gaśniczych. Do powszechnie stosowanych środków gaśniczych zaliczamy: wodę, pianę, piasek, gazy i proszki.
Woda
Woda absorbuje z palącego się ciała duże ilości ciepła tym samym uniemożliwiając dalsze palenie się. W zetknięciu z pożarem z wody wytwarza się para wodna, która wypiera tlen z ogniska pożaru, hamując cały proces palenia się. W przypadku pożaru palnych cieczy mieszających się z wodą (np. etanolu) działa ona poprzez rozcieńczanie palnej cieczy, która w końcu gaśnie, gdy jej stężenie w roztworze znacznie spadnie.
Woda jest:
tania
zazwyczaj łatwo dostępna
może być podana w postaci zwartej, rozproszonej jak i mgły wodnej
Nie może być użyta do gaszenia:
ciał żarzących o bardzo wysokiej temperaturze żaru (groźba rozkładu wody na wodór i tlen)
płynów łatwopalnych lżejszych od wody (powoduje rozbryzg palącej się cieczy)
urządzeń elektrycznych pod napięciem (przewodzi prąd i może spowodować porażenie)
Piana gaśnicza
Jej działanie gaśnicze polega na odizolowaniu dostępu tlenu do powierzchni palącego się materiału, oraz ma działanie chłodzące (obniża temperaturę).
Piana gaśnicza jest:
dość tania
zazwyczaj łatwa do wytworzenia.
może być podana w postaci piany lekkiej,średniej lub ciężkiej, co zwiększa zakres jej stosowania.Typ piany zależny jest o tzw. liczby spienienia, dla piany ciężkiej wynosi ono do 20, dla piany średniej 21-200, dla lekkiej ponad 200.
Nie może być użyta do gaszenia :
ciał żarzących o bardzo wysokiej temperaturze żaru (groźba rozkładu wody na wodór i tlen).
urządzeń elektrycznych pod napięciem (przewodzi prąd i może spowodować porażenie).
Ograniczenia te wynikają z zawartości wody w składzie piany.
W przypadku pożaru cieczy rozpuszczalnych w wodzie (np. etanolu) stosowanie piany wymaga użycia specjalnych środków pianotwórczych zapobiegających niszczeniu piany przez ciecz. Piany utworzone z użyciem tych środków doskonale nadają się do gaszenia pożarów innych cieczy (np. benzyny), ale są w tym celu rzadko stosowane z uwagi na bardzo wysoką cenę takich środków (w porównaniu z typowymi środkami).
Proszki gaśnicze
Są to drobno zmielone (niepalne) związki węglanowe lub fosforanowe, mają za zadanie odizolować płonące ciała od dostępu tlenu. Dodatkowo mogą wydzielać dwutlenek węgla mający właściwości tłumiące ogień.
Proszki gaśnicze są:
szczególnie korzystne przy gaszeniu archiwów, zabytków (nie niszczą, nie zamaczają eksponatów)
nie są drogie
Nie mogą być użyta do gaszenia:
precyzyjnych urządzeń mechanicznych w ruchu (mogą powodować ich mechaniczne zatarcie)
Dwutlenek węgla i inne gazy gaśnicze
Są bardzo skutecznym środkiem gaśniczym, ich rola polega na odizolowaniu palącego się materiału od powietrza oraz obniżeniu temperatury.
nie przewodzi prądu
nie reaguje z palącymi się materiałami
skutecznie izoluje od powietrza (większy ciężar właściwy niż powietrze)
nie niszczy urządzeń mechanicznych w ruchu
Wadą jest duży ciężar gaśnicy, oraz (w przypadku dwutlenku węgla jego dość niska temperatura krytyczna i przez to wrażliwość na podwyższoną temperaturę otoczenia gaśnicy).
Piasek
Piasek należy do łatwo dostępnych środków gaśniczych. Jego działanie polega na odcinaniu dostępu tlenu do palącego się materiału, użycie piasku zapobiega rozbryzgom. Jest higroskopijny a przez to ma zmienne właściwości, może przewodzić prąd, zimą od zawartej wilgoci może ulec zbryleniu.
Piasek jest:
tani
Nie może być użyty do gaszenia:
płynów łatwopalnych lżejszych od wody (tonie w palącej się cieczy)
precyzyjnych urządzeń mechanicznych (powoduje ich mechaniczne uszkodzenie)
urządzeń elektrycznych pod napięciem
Inne metody
W użyciu też były stosowane środki takie, jak:
Zostały wycofane z użycia z uwagi na:
toksyczne opary
słabe działanie na silnym wietrze
Do gaszenia małych przedmiotów lub powierzchni nie większych niż 1 m² służą koce gaśnicze. Natomiast do tłumienia iskier i żagwi przenoszonych przez wiatr służą tłumice.
Gaszenie pożarów metali (klasa D)
Podstawowym środkiem gaśniczym jest tutaj chlorek sodu, który przy zetknięciu się z płonącym metalem zaczyna się topić i wytwarza wokół niego warstwę, która odcina dostęp tlenu i przez to metal gaśnie (w przypadku mieszanin metali z utleniaczem warstwa stopionej soli izoluje płonący metal od otoczenia z palnymi materiałami). Nieco mniej skuteczne (z powodu wyższej temperatury topnienia i przez to wytwarzania mniej szczelnej warstwy, bo ziarna się nie topią), ale też czasem stosowane, są grafit i piasek. W przypadku pożaru litu stosowana jest także sproszkowana miedź, która działa podobnie do soli. Czasami jest podawane, że gdy dojdzie do pożaru niewielkiej ilości mieszaniny metalu z utleniaczem (np. termit) i dysponuje się dużą ilością ciekłego azotu lub gorzej dwutlenku węgla (np. w laboratorium), można ten metal gasić tą cieczą poprzez zalewanie go (uważając na rozpryskiwanie się metalu), aby obniżyć jego temperaturę poniżej temperatury zapłonu — jednakże działanie takie bardzo często może zakończyć się niepowodzeniem, ponieważ gaz powstały wskutek odparowania cieczy tworzy warstwę izolacyjną utrudniającą oziębianie materiału palnego. W miejscach, gdzie są przechowywane duże ilości palnych metali, powinny być zainstalowane automatyczne instalacje gaśnicze z odpowiednim środkiem (sól, miedź) oraz przygotowane w pobliżu zbiorniki z tym samym środkiem dla użytku przybyłych strażaków (nie należy zastępczo stosować soli kuchennej dostępnej w handlu, ponieważ ona zawiera rozmaite dodatki — np. jod, środki przeciwzbrylające etc. - które mogą zaburzać proces gaszenia). Osoby gaszące pożar większej ilości palnego metalu mogą to robić tylko w ubraniach żaroodpornych i aparatach tlenowych (płonące metale mogą wytwarzać trujące gazy).
Gaszenie pożarów tłuszczy spożywczych (klasa F)
W przypadku pożarów pierwotnie zimnych substancji tego typu np. w magazynach gaszenie jest identyczne jak typowych pożarów klasy B. W przypadku pożarów małej ilości gorącego tłuszczu (typowa kuchnia domowa) wystarczy zwykła gaśnica B, BC, ABC. Natomiast ważne różnice dotyczą gaszenia takich pożarów w restauracjach, cukierniach etc., kiedy zapali się duża ilość rozgrzanego (np. przy smażeniu) tłuszczu. W takiej sytuacji użycie tego typu gaśnicy może być nieskuteczne, ponieważ po ugaszeniu tłuszczu, może się on znów zapalić, kiedy z powrotem dotrze doń tlen. Należy wtedy stosować specjalne gaśnice klasy F zawierające przeważnie roztwór octanu potasu. Roztwór ten na powierzchni gorącego tłuszczu tworzy trwałą i odporną na temperaturę warstwę odcinającą dostęp tlenu, dzięki czemu tłuszcz nie może się znów zapalić i może ostygnąć.
PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY
Gaśnica
Gaśnica do pożarów typu A, B i C, zawierająca proszek gaśniczy
Gaśnica to urządzenie (najczęściej przenośne) służące do gaszenia pożarów. Mniejsze gaśnice stosuje się w samochodach, większe w obiektach publicznych i przemysłowych. Istnieją także agregaty gaśnicze złożone z jednej lub większej liczby dużych gaśnic zaopatrzonych we wspólną dyszę i umieszczonych na dwukołowym podwoziu.
Gaśnice zgodnie z przepisami, muszą być pomalowane na kolor czerwony. Wymagania dotyczące koloru gaśnic śniegowych określa Polska Norma PN-EN 3-7:2004 Gaśnice przenośne - Rodzaje, czas działania, pożary testowe grupy A i B.Zgodnie z nią wskazane jest, aby gaśnice śniegowe były pomalowane na kolor czerwony, farbą typu RAL 3000.
Każda gaśnica posiada etykietę opisującą jej przeznaczenie i sposób użycia. Prawidłowo zamontowana gaśnica, musi być przymocowana specjalnym zaczepem na ścianie lub stać na podłodze w specjalnej objemce. Każda gaśnica powinna być wyposażona w zawór samozamykalny, umożliwiający przerwanie wypływu środka gaśniczego w dowolnym momencie. Uruchomienie gaśnicy powinno być możliwe bez konieczności odwracania jej do góry dnem (dawniej stosowano gaśnice które odwracało się, aby wbić specjalny zbijak uwalniający gaz napędowy). Gaśnice zawierające ponad 3 kg środka gaśniczego powinny być wyposażone w wąż odpowiedniej długości, to jest nie mniejszej niż 80% wysokości gaśnicy. Jako czynnik napędowy w gaśnicach mogą być stosowane wyłącznie gazy niepalne (obojętne), takie jak azot, hel, argon, itp.
Ponieważ gaśnice mogą mieć różne kształty i różne wypełnienia, dla łatwiejszej orientacji, wprowadzono literowe oznaczenia określające jaki typ pożaru można nimi gasić.
Oznaczenia literowe środków gaśniczych stosowane w Europie:
A - do gaszenia pożarów ciał stałych, które paląc się nie tylko powodują płomień ale także ulegają rozżarzeniu np. drewna, papieru, gumy,
B - do gaszenia pożarów cieczy i ciał stałych, które paląc się ulegają stopieniu np. benzyny, polietylenu, smoły,
C - do gaszenia pożarów gazów palnych np. metanu, acetylenu, propanu,
D - do gaszenia pożarów metali palnych np. magnezu, sodu, uranu,
F - do gaszenia pożarów łatwopalnych środków gotujących (oleje roślinne, tłuszcze zwierzęce).
Ze względu na zawartość środka gaśniczego dzieli się gaśnice na:
proszkowe - gaszące pożary ABC z czynnikiem gaśniczym w postaci proszków fosforanowych oraz gaszące pożary "BC" z czynnikiem gaśniczym na bazie proszków węglanowych; gaśnice proszkowe pomimo dużej skuteczności działania powodują duże straty w mieniu (zabrudzenia będące wynikiem reakcji chemicznych niejednokrotnie eliminują z dalszego użytku ugaszone mienie - w szczególności sprzęt elektroniczny) obecnie wszystkie znajdujące się na rynku proszki pozwalają na gaszenie pożarów urządzeń elektrycznych znajdujących się pod napięciem do 1000V pod warunkiem zachowania odległości 1m od gaszonego sprzętu.
i wycofane już z użycia:
Ze względu na sposób magazynowania czynnika roboczego (gazu napędowego) wyróżniamy gaśnice
pod stałym ciśnieniem - X
z dodatkowym zbiornikiem (zawierającym gaz napędowy) - Z
Dodatkowo wyróżnia się gaśnice, w których środek gaśniczy jest magazynowany razem z gazem napędowym w tym samym zbiorniku - G
Określono także minimalny czas działania gaśnicy w zależności od stopnia napełnienia i wielkości:
do 3 [kg/dm3] → 6 [s]
3-6 → 9
6-10 → 12
pow. 10 → 15
Hydronetka
Hydronetka - podręczny, przenośny sprzęt gaśniczy przystosowany do podawania strumienia wody poprzez pompowanie ręczną pompką dwustronnego działania (wbudowaną w hydronetkę).
Ładunek gaśniczy mieści się w zbiornik na środek gaśniczy, który jest wyrzucany na źródło ognia poprzez wąż zakończony prądownicą. Zbiornik zawiera ok. 15 litrów środka. Podczas gaszenia hydronetką druga osoba może uzupełniać w pojemniku wodę, co umożliwi ciągłą pracę urządzenia. Hydronetka najskuteczniej gasi małe pożary ciał stałych (klasa A). Zobacz też pożar "sposoby walki z ogniem".
Hydronetki odchodzą do historii, są wypierane przez nowocześniejszy i skuteczniejszy sprzęt gaśniczy.
Koc gaśniczy
Koc gaśniczy - jest to sprzęt gaśniczy służący do mechanicznego odcinania dopływu powietrza do płonących materiałów. Wykonany jest z włókna szklanego. Dawniej koce gaśnicze wykonywane były z włókien konopi w splocie z włóknami azbestu. Ma powierzchnię ok. 3m2. Użycie polega na szczelnym przykryciu małego, płonącego przedmiotu lub np. beczki z palącą się cieczą. Używając koca należy pamiętać, by przykrywać zarzewie ognia od swojej strony, aby uniknąć poparzenia ogniem. Może być użyty do gaszenia palącego się ubrania.
Wadą koca gaśniczego jest to, iż może być on użyty skutecznie tylko do gaszenia niewielkich źródeł ognia i umiejscowionych blisko osoby gaszącej pożar.
Zaletą jest możliwość wielokrotnego użycia i nieniszczenie gaszonych przedmiotów.
Agregat gaśniczy
Agregat gaśniczy - jest to sprzęt gaśniczy mający zapas środka gaśniczego w ilości ponad 20 kg, wyposażony w urządzenia umożliwiające samodzielne, natychmiastowe prowadzenie akcji gaśniczej.
Istotna jest nie tylko sama ilość środka gaśniczego, ale też i natężenie jego strumienia podczas akcji gaśniczej, które w przypadku agregatu jest znacznie większe niż w gaśnicy.
Agregaty stanowią wyposażenie chroniące miejsca szczególnie narażone na pożar, lub takie, w których pożar jest trudny do opanowania lub grozi poważnymi konsekwencjami.
Są to np. stacje benzynowe, lakiernie, warsztaty samochodowe, hangary lotnicze.
Agregaty gaśnicze są instalowane na podwoziu (mniejsze - na wózkach), do ich obsługi potrzeba co najmniej 2 osób, mogą też być na samochodach lub przyczepach pożarniczych, co umożliwia ich przemieszczanie.
Hydrant
Hydrant wewnętrzny
Hydrant - urządzenie, które umożliwia bezpośredni pobór wody z głównych przewodów sieci wodociągowej. Hydrant posiada zawór i złącze do węża, ma zastosowanie w celach gospodarczych oraz przeciwpożarowych. Rozróżnia się hydranty:
uliczne (na sieciach zewnętrznych):
nadziemne
podziemne
wewnętrzne (natynkowe lub wnękowe - na wewnętrznych instalacjach przeciwpożarowych budynku)
Nazwą hydrant określa się również elastyczny wąż służący do wyprowadzania wody z sieci wodociągowej lub zbiornika wody
Kategorie zagrożenia ludzi. Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe, określane jako ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi:
ZL I - zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób starszych,
ZL III - użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II,
ZL IV - mieszkalne,
ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.
Wymagania ewakuacyjne
Z pomieszczenia, w którym mogą przebywać ludzie musi być zapewnione bezpieczne wyjście, prowadzące bezpośrednio lub pośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy pożarowej bądź na poziome lub pionowe drogi komunikacyjne. Pomieszczenia takie mogą wystąpić na placu budowy w budynkach administracyjno-socjalnych. Wyjścia z tych pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń:
zagrożonych wybuchem,
do których jest możliwe niespodziewane przedostanie się mieszanin wybuchowych lub substancji trujących, duszących bądź innych mogących utrudnić ewakuację
w których może przebywać jednocześnie więcej niż 50 osób,
W pomieszczeniach takich zabrania się wykonywania na drogach ewakuacyjnych obrotowych lub podnoszonych drzwi. Możliwe jest zamontowanie drzwi przesuwnych jeżeli ich konstrukcja zapewnia:
otwieranie automatyczne i ręczne bez możliwości ich blokowania,
samoczynne ich rozsunięcie i pozostanie w pozycji otwartej w razie pożaru lub awarii drzwi.
W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku, powinno być zapewnione przejście, o długości nie przekraczającej:
w strefach pożarowych ZL - 40 m,
w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m,
w strefach pożarowych PM, o obciążeniu ogniowym nieprzekraczającym 500 MJ/m2, w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na wielkość obciążenia ogniowego - 100 m.
W pomieszczeniu zagrożonym wybuchem długość przejścia ewakuacyjnego nie powinna przekraczać 40 m. Możliwe jest poprowadzenie przez pomieszczenie zagrożone wybuchem przejścia z innego pomieszczenia, w sytuacji gdy pomieszczenia te są powiązane funkcjonalnie.
Szerokość przejścia w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji ono służy. Należy przyjmować co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m, a w przypadku przejścia służącego do ewakuacji do 3 osób - nie mniej niż 0,8 m.
Natomiast ilość tych dróg określają następujące kryteria. Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy:
jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II - ponad 30 osób,
znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza
300 m2,
znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 1.000 m2,
jest zagrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2.
Wyjścia z pomieszczenia zagrożonego wybuchem, prowadzące na drogę ewakuacyjną, powinny być zamknięte przedsionkami, a szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) należy dostosować do liczby osób mogących przebywać jednocześnie w pomieszczeniu, przyjmując 0,6 m szerokości wyjścia na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m w świetle.
W budynku PM, w którym jest wymagana druga droga ewakuacyjna dla ludzi z wyższej kondygnacji, dopuszcza się stosowanie na tej drodze drabiny ewakuacyjnej, prowadzącej na dach nad niższą kondygnacją lub na poziom terenu, jeżeli liczba osób przebywających jednocześnie na wyższej kondygnacji nie przekracza 50, a w budynku z pomieszczeniem zagrożonym wybuchem - 15.
Drabiny ewakuacyjne należy umieszczać w miejscach łatwo dostępnych. Sytuowanie drabin naprzeciw świetlików i okien jest zabronione.
Dopuszcza się wykonywanie drabin ewakuacyjnych bez obręczy ochronnych, gdy różnica wysokości nie przekracza 3 m, z uwzględnieniem szczególnych wymagań dotyczących drabin.
