Lekcja 4

O czym w lekcji?

• Pasaż - co to jest?

• Jak czytać tabulaturę?

• Gra palcami - fingerpicking

• "Tornero" przebój zespołu I Santo California (przykład 1)

• Linia basu w pasażach

• "Holiday" grupy Scorpions (przykład 2)

 

Dziś zajmiemy się rozłożeniem dźwięków akordu w ten sposób, by tworzyły nam akompaniament do utworu. Posłuchaj tego fragmentu, by zapoznać się z tematem dzisiejszej lekcji:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_C-dur.mp3

Pasaż

Pasaż - to rozłożenie dźwięków akordu w czasie, czyli zagranie ich kolejno po sobie.

Uwaga!

Ujmując rzecz bardzo prawidłowo, to ćwiczenie, które zagramy za chwilę, a zapisane jest poniżej nie jest pasażem w sensie muzycznym. Tak jednak nazywa ten sposób gry większość gitarzystów, więc pozostańmy przy tym nazewnictwie. Prawidłowo powinienem nazwać dzisiejszą lekcję: arpeggio na 4/4.

Nazwę "arpeggio" stosuje się jednak częściej w odniesieniu do gry na gitarze do bardzo szybkiego ogrywania akordu na gitarze solowej.

Poznawany dziś pasaż, zagrasz do rytmu 4/4. Wartość granych nut, to ósemki, co oznacza, że kolejne nuty możesz liczyć: "1 i 2 i 3 i 4 i"

Zobacz przykład, który wskazałem Ci w linku powyżej

Jest to pasaż zagrany na akordzie C-dur.

Powyższy przykład, to zagranie kolejno dźwięków z akordu C-dur złapany w znany Ci sposób. W dotychczasowych lekcjach przedstawiałem akord w postaci diagramu ułożenia palców na gryfie

Jednak taki "zapis" nie wystarcza przy próbie przekazania kolejności grania dźwięków.

W przykładzie powyżej (patrz: diagram z napisem TAB po prawej stronie) użyłem zapisu, do jakiego jako gitarzysta możesz się już przyzwyczaić.

To jest zapis Tabulaturowy (TAB)

Jak czytać tabulaturę?

Tabulatura przedstawia miejsce na gryfie jakie powinieneś "użyć" - gdzie powinieneś zagrać dźwięk.

Pionowe sześć linii oznaczają poszczególne struny. Na tabulaturze struna basowa E6 jest oznaczona na dole, a wiolinowa E1 na górze.

Liczby umieszczane na tych liniach oznaczają numer progu na jakim dźwięk ma być zagrany.

Niestety z tego sposobu zapisu nie widać automatycznie jak ułożyć palce pod dłużej ogrywany akord.

Ja proponuję Ci - złap teraz akord C-dur z drugiego diagramu i zacznij analizę zapisów tabulatury razem ze mną.

Pierwsza cyfra to 3. Zapisana jest na piątej linii - to dźwięk basowy C (dalej będę pisał nie o liniach, tylko o strunach)

Zauważ, że zgadza Ci się to z chwytem akordu C-dur.

Dalej jest cyfra 0 na pierwszej strunie - to dźwięk E.

Skoro dźwięk ten jest dalej na tabulaturze, to oznacza, że trzeba zagrać te dźwięki w kolejności. Najpierw ten na 3 progu piątej struny, a później ten na pustej pierwszej strunie.

Myślę, że dalej wszystko już jest jasne.

Czyli trzeci dźwięk w kolejności, to C na 1 progu drugiej struny, czwarty to G na pustej strunie trzeciej itd.

Tabulatury gitarowe, choć BAAAARDZO pomocne, to podobnie do diagramów akordów mają też swoje wady.

A mianowicie - nic nie mówią o tym, jak długo mają trwać dźwięki. Ty już to wiesz dla tego przykładu, ponieważ odsłuchałeś plik .mp3.

Posłuchaj jednak tego przykładu:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_C-dur-zmieniony.mp3

Ten sposób zagrania również pasuje do tej tabulatury. Jednak zupełnie nie o to mi chodziło zapisując tę tabulaturę.

W moim kursie TABy wystarczą, ponieważ przykłady nadal będę popierał (tak jak do tej pory) plikami muzycznymi (mp3) lub wskazaniem miejsc w sieci, gdzie usłyszysz sposób zagrania. W bardziej zróżnicowanych rytmicznie przykładach załączę Ci również zapis nutowy, który ma już określoną długość trwania dźwięków.

Jeśli znasz nuty, to wiele Ci wyjaśni.

Jeśli nie znasz, to polecam Ci naukę nut już dziś.

Zdecydowanie nie zgadzam się z twierdzeniem, że to już nie jest nikomu potrzebne.

Zapis nutowy jest według mnie jak demokracja z definicji Winstona Churchilla:

"Demokracja (czyli u nas zapis nutowy) to najgorszy system, ale nie wymyślono nic lepszego"

Co to dużo mówić - nie ma rozwiązań idealnych :)

Ja o zapisie nutowym powiem trochę w dalszej części kursu w jednej z lekcji teoretycznych.

 

Dobra rada! Naucz się nut już dziś! To międzynarodowy język, którym posługują się muzycy. Łatwiej stworzysz harmionię lub ułożysz w głowie rytm widząc muzykę.

 

Gra palcami - fingerpicking

Już wiesz jak, oraz na której strunie zagrać dźwięki zapisane w tabulaturze.

Teraz porozmawiajmy o tym, w jaki sposób je wydobywać.

Przyjmuję założenie, że grasz na gitarze klasycznej lub akustycznej.

Proponuję Ci i omawiam grę palcami (bez użycia kostki)

Taki sposób gry nazywany się również "fingerpicking"

Nie jest to może sposób gry zarezerwowany tylko dla gitary klasycznej i akustycznej, ale prawda jest taka, że na gitarze elektrycznej gra się raczej kostką (mały płaski kawałek plastiku)

Dla przykładu kilka wyjątków:

- legenda gitary - Mark Knopfler (gitarzysta i lider Diret Straits) gra tylko palcami również na gitarze elektrycznej. Dzięki temu jego brzmienie jest bardzo charakterystyczne - rozpoznawalne.

- większość gitarzystów jazzowych używa tej techniki szczególnie w grze akordowej (w akompaniamencie)

- nawet muzycy rockowi grając akompaniament pasażami (taki jaki poznajesz w tej lekcji) grają często techniką fingerpicking

W podstawowym  sposobie ogrywania (czyt.: jeśli to jest technicznie możliwe) gra się w następujący sposób:
Kciuk (będę oznaczał literą K) gra na strunach basowych (E6, A5 i D4) a palce: wskazujący, środkowy i serdeczny "obsługują" struny wiolinowe (G3, H2 i E1)

Palec mały używany jest bardzo rzadko

• K (kciuk) - struny basowe

• 1 (wskazujący) - struna G3

• 2 (środkowy) - struna H2

• 3 (serdeczny) - struna E1

 

"Tornero" I Santo California (przykład 1)

Dzisiejsze ćwiczenie oparłem na harmonii utworu "Tornero" - szlagierze muzyki rozrywkowej.

Jeśli nie znasz tego utworu, to posłuchaj przykładu tutaj:

http://www.youtube.com/watch?v=l2fsk5AISv4

W oryginalnym wykonaniu pasaż jaki za chwilę zagrasz wykonywany jest przez muzyka grającego na pianinie.

Posłuchaj przykładu i zagraj go używając akordów:

As | f | Des | As | Es | As :||

Jeśli jeszcze nie ogrywasz dobrze akordów barowych, to możesz zagrać ten przykład również w innej tonacji.

Proponuję Ci transpozycję pół tonu w dół i zagranie przykładu od G-dur.

W tonacji G-dur będą to akordy:

G | e | C | G | D | G :||

Jeśli chcesz w łatwy sposób (bez akordów barre) zagrać w oryginalnej tonacji (np. z utworem oryginalnym, do którego podałem Ci link), to użyj tego opracowania G-dur i załóż kapodaster na I progu.

Nie umieszczam Ci do tego przykładu tabulatury.

Graj cały czas w taki sposób jak Ci to opisałem powyżej dla przykładowego akordu C-dur.

Czyli kolejność grania poszczególnych strun np. dla akordu G-dur jest taka:

6 - 1 - 2 - 3 - 1 - 2 - 3 - 1

Zwracam Twoją uwagę, na to, że zaczynasz od szóstej, a nie od piątej struny jak to było w akordzie C-dur z pierwszej tabulatury.

Posłuchaj tego:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_G-dur.mp3
I posłuchaj całego przykładu w As-dur:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_Tornero_As-dur.mp3

lub w G-dur

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_Tornero_G-dur.mp3

Teraz powinno się u Ciebie zrodzić pytanie:

"Dlaczego napisałeś bym grał pierwszy dźwięk na szóstej strunie w G-dur, a na piątej strunie w C-dur?"

i jeszcze:

"Na których strunach mam grać pierwszy dźwięk do innych akordów?"

Już odpowiadam: Jest to dźwięk basowy i trzeba go odpowiednio dobrać z akordu.

Linia basu w pasażach

Pierwszy dźwięk w pasażu, który Ci proponuję, jest dźwiękiem basowym.

Jak go dobrać?

Dla akordów z powyższego przykładu sprawa doboru dźwięku basowego jest wręcz banalna.

Jeśli zapis akordu nie wskazuje inaczej, to gramy dźwięk będący nazwą akordu (dźwięk, od którego akord jest zbudowany - patrz lekcje teoretyczne)

Czyli dla akordu G-dur basem jest dźwięk G,

dla akordu e-moll basem jest dźwięk E, a dla akordu D7 basem jest dźwięk D.

Jasne?

- Jestem przekonany, że tak. Przekonany jestem również, że bazując na wiedzy z lekcji teoretycznych z łatwością odnajdziesz dźwięk basowy dla każdego akordu.

Często bywa tak, że twórca muzyki chce byśmy zagrali bas inny, niż pryma (czyli nie ten, od którego akord bierze nazwę)

Stosuje się wtedy następujący zapis:

Zapisy te oznaczają, że mamy zagrać akord C-dur z dźwiękiem G w basie.

Możesz spotkać się również z kilkoma dźwiękami, jakie maja być zagrane kolejno w  basie dla jednego akordu - np.

Posłuchaj jak to brzmi:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_C-dur-basC-H-A-G.mp3
albo z bardziej rozbudowana harmonią:

rzadziej zapisane to będzie jako

posłuchaj:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_C-dur-progresja.mp3

"Holiday" grupy Scorpions (przykład 2)

Jako dodatkowe ćwiczenie ze zmianami w basie proponuję Ci wstęp do utworu "Holiday" grupy Scorpions.

Wstęp zagrany jest w zasadzie tylko na dwóch akordach, ale jak brzmi!!!

To ciekawe brzmienie zawdzięcza właśnie zmianom w linii basu.

d | d/C | d/B | Asus4 | A5/E :||

Ten uproszczony zapis nie wystarcza, by pokazać dokładnie, co powinien zrobić gitarzysta.

Sądzę, że każdy doświadczony muzyk widząc ten zapis pierwszy raz zagrałby bas E w ostatnim akordzie na pustej strunie szóstej.

Tu jednak chodzi o coś innego. Bas ma "pójść" w górę.

Inna sprawa, że prawie cały układ akordu A-dur się zmienia.

Posłuchaj tego:

http://www.gitara-lekcje.pl/mp3/lekcja4_pasaz4-4_d-moll_Holiday.mp3
Uważam, że tak charakterystyczny wstęp najlepiej przedstawić w postaci tabulatury.

Jeśli trochę pokombinujesz, to z pewnością można już to prawidłowo zagrać.

Nie widać jednak wprost z tej tabulatury jak układać całe chwyty.

Szczególnie trzeci akord w pierwszym odruchu możesz próbować łapać dokładając bas na pierwszym progu piątej struny...

Tylko, że trochę palców zaczyna brakować :)

Tu najwygodniej po prostu złapać nowy chwyt, a nie trzymać znany już d-moll.

Dla ułatwienia poniżej przedstawiam Ci tabulaturę doatkowo z wszystkimi pięcioma diagramami dla kolejnych akordów tego wstępu.

--------------------

Kolejna lekcja za Tobą.

Teraz zostało poćwiczyć i...

ruszaj z muzyką do ludzi!

 

Gitara klasyczna

W "kąciku" porad sprzętowych dziś powiem słowo o NAJWAŻNIEJSZYM elemencie - instrument.

Często od jego jakości zależy czy nam się chce, czy nie :)

Ograłem w życiu wiele gitar i mogę powiedzieć z całą pewnością  jedno:

nie każdy nawet nowy instrument nadaje się do grania :-P

Ja używam gitar firmy Admira.

Co cenię w produktach tej firmy?

• Brzmienie - wszystkie modele tej firmy brzmią czysto, są solidnie sklejone, wszystkie dźwięki są wyraźnie słyszalne, czyli basy nie "przykrywają" wyższych dźwięków, a dźwięki wyższe nie są zbyt ostre.

• Solidność - każdy instrument tej firmy jaki miałem w ręku stroił na wszystkich progach Zapewniam Cię, że to niestety nie jest normą. To jest pierwszy test jaki robię kupując gitarę i szczególnie w tańszych uczniowskich modelach bardzo często menzura jest źle ustawiona. W gitarze klasycznej to praktycznie dyskwalifikuje instrument.

• Estetyka - wszystkie elementy gitar Admira są estetycznie wykończone: klucze dobrze obsadzone i nie puszczają stroju, progi dobrze nabite (nie wystają), w pudle nie widać nadmiarów kleju.

• Trwałość - gitary po wielu latach nadal stroją. Gryf jest idealnie prosty.

Instrumenty możesz usłyszeć w filmach na moim kanale YouTube: www.youtube.com/witoldsl

Admira Malaga w lekcji:  "Lekcja gry - gitara rytmiczna. Proste, ciekawe bicie na 4/4."

Piękne, pełne, ciepłe brzmienie: http://implebot.pl/link/A37869/1/3515057/0ddbd0

Admira Sevilla w lekcji: "Lekcja gry - gitara rytmiczna. Proste bicie na 3/4 w dwóch wersjach (np. Hiszpańskie dziewczyny)"

Brzmienie trochę bardziej klarowne niż w Admira Malaga. Wyraźniej słyszalne brzmienie poszczególnych strun: http://implebot.pl/link/A37869/2/3515057/2f51fb

Miałem jeszcze przez pewien czas ogromną przyjemność grania na pożyczonym instrumencie Admira Virtuoso: http://implebot.pl/link/A37869/3/3515057/9972e4

To już całkowicie profesjonalny instrument. Niebawem postaram się nagrać lekcję na tym modelu.

---