PYTANIA DO PIERWSZEGO WYKŁADU

1.JAKA JEST DEFINICJA PRAWO FINANSOWE?

Definicja: jest to ogół norm prawnych regulujących działalność finansową w danym państwie. Prawo finansowe wyrosło z prawa publicznego. Prawo finansowe powstało, aby normy dawały możliwość zbierania dochodów na późniejsze ich wydatkowanie.

2. CHARAKTERYSTYKA SYSTEMATYKI PRAWA FINANSOWEGO.

Zakres prawa finansowego. Systematyka:

1. Prawo budżetowe: (gminy, powiat, województwo, jednostki budżetowe, zakłady) zawiera normy prawne regulujące finansowanie sektora finansów W ramach jego mamy 2 akty prawne:

• Ustawa o finansach publicznych.

• Ustawa budżetowa.

2. Prawo podatkowe:

Jest to ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków. Prawo podatkowe stanowi także o obowiązujących procedurach, które winny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku. Określenie podatków oraz ich podział. W ramach jego mamy 2 grupy:

• Prawo podatkowe materialne: reguluje materię danego podatku

• Ustawa o podatku od towarów i usług.

• Ustawa o podatku akcyzowym.

• Ustawa o podatku dochodowych od osób prawnych.

• Ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych.

• Prawo podatkowe proceduralne:

• Ordynacja podatkowa.

3. Prawo celne:, które reguluje zasady i tryb przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego, oraz związane z tym prawa i obowiązki osób wraz z uprawnieniami i obowiązkami organów celnych. W ramach jego mamy akty prawne:

• Ustawa prawo celne (zawiera regulacje specyficzne).

• Wspólnotowy Kodeks Celny.

4. Prawo finansowe ubezpieczeń gospodarczych i społecznych

Prawo ubezpieczeń gospodarczych- to zespół norm prawnych regulujących stosunki społeczne i zobowiązaniowe powstałe między oznaczonymi umową ubezpieczenia podmiotami. Podmiotami tych norm są z jednej strony - zawsze zakład ubezpieczeń, z drugiej - ubezpieczający, ubezpieczony, uposażony, uprawniony z umowy, zobowiązany do wyrównania szkody itp., więc każdy podmiot, którego interes prawny lub majątkowy wiąże się z umową ubezpieczenia.

W zakresie ubezpieczeń gospodarczych mamy do czynienia z podmiotami prywatno-prawnymi Np. Zakłady ubezpieczeń. W ramach jego mamy akty prawne:

• Ustawa o działalności ubezpieczeniowej.

• Kodeks Cywilny.

Prawo ubezpieczeń społecznych - to zespół norm prawnych mających na celu zabezpieczenie obywateli przed niedostatkiem spowodowanym utratą zdolności do pracy na skutek wieku, choroby lub inwalidztwa.

• Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych

5. Prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego:, czyli zależności finansowe samorządów terytorialnych. Chodzi o regulacje Gmin, Powiatów i Województw, ale tylko w zakresie dochodów. W tym zakresie mamy:

• Ustawa o podatku dochodowych od osób fizycznych (w pewnym zakresie dotyczy gmin).

• Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (podatek od nieruchomości, od posiadania psów).

6. Prawo walutowe⁽¹⁾ i dewizowe⁽²⁾: ⁽¹⁾ dotyczące organizacji porządku pieniężnego, który określa jednostkę pieniężną, jej stosunek do złota lub walut innych państw. ⁽² normy prawne które określają zasady obrotu dewizami w danym kraju W tym zakresie mamy:

• Ustawa prawo dewizowe

7. Prawo bankowe: określające zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków. Prawo finansowe w sposób bezpośredni wskazuje, czym mogą zajmować się banki. W tym zakresie mamy:

• Ustawa prawo bankowe.

• Ustawa o NBP.

8. Prawo finansowe podmiotów gospodarczych: dotyczące finansowych spraw pomiędzy firmami, spółkami czy wzajemnymi relacjami pomiędzy nimi a skarbem państwa. W tym zakresie mamy:

• Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

3. JAKA JEST BUDOWA NORMY PRAWNO - FINANSOWEJ?

Budowa normy prawnofinansowej:

1. Hipoteza:

• Powoływanie się na akt normatywny (źródła prawa, z którego wynika jej obowiązywanie).

• Powołanie się na stan faktyczny, uzasadniający dyspozycję normy

2. Dyspozycja:

• Przedmiot normy: określone zachowanie stanowiące uprawnienie jednego podmiotu a zobowiązanie drugiego, może być ono szczegółowo określone, co do miejsca i sposobu jego wykonania.

• Podmioty normy: czynny (uprawniony) i bierny (zobowiązany).

3. Sankcje: - z reguły są to dolegliwości karne lub materialne

4. ŹRÓDŁA PRAWA FINANSOWEGO WRAZ ZE WSKAZANIEM PRZYKŁADÓW AKTÓW PRAWNYCH.

Pierwsza klasyfikacja:

1. Ustrojowe - określają organizację, kompetencje oraz formy prawne ich realizacji przez organy administracji państwowej - Konstytucja RP

2. Prawa materialnego - normy prawne regulujące określone obowiązki, zakazy lub nakazy i przewidujące określone sankcje za ich nieprzestrzeganie - prawo podatkowe, ubezpieczeniowe

3. Prawa formalnego - zespół norm prawnych regulujących postępowanie przed organami wymiaru sprawiedliwości i administracji publicznej -Ordynacja podatkowa

Druga klasyfikacja:

1. Prawa państwowego - dotyczy całego terytorium państwa - prawo bankowe, dewizowe

2. Prawa lokalnego - dotyczy terytorium gminy, powiatu - ustawa o opłatach i podatkach lokalnych

źródła prawa finansowego wraz ze wskazaniem przykładów aktów prawnych

5. FINANSE PUBLICZNE A FINANSE PRYWATNE - PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE.

1. Definicja: publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy w prawie je regulujące.

2. Finanse publiczne, a finanse prywatne:

1. Fundusze publiczne są gromadzone na zasadzie przymusu ( policja skarbowa, sądy karne ) i przeznaczone na zaspokojenie potrzeb publicznych. ( szkolnictwo, obronność państwa )

2. Szeroki zakres znaczeniowy.

3. Operacje finansowe dokonywane w zakresie finansów publicznych rzutują na ogólna równowagę finansową państwa.

6. CHARAKTERYSTYKA ŚR. PUBLICZNYCH.

Środki publiczne:

1. Dochody publiczne - daniny publiczne ( np. podatki, opłaty, cła ) i inne dochody wynikające z umów cywilnoprawnych. ( czynsze ) i publicznoprawnych ( umowy najmu, dzierżawy, leasingu ).

2. Przychody jednostek samorządu terytorialnego pochodzące za sprzedaży papierów wartościowych, prywatyzacji majątku oraz z otrzymanych kredytów i pożyczek.

3. Bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych

4. Dochody pochodzące od jednostek sfery budżetowej

7. JAKIE PROCESY OBEJMUJĄ FINANSE PUBLICZNE.

1. Proces pobierania i gromadzenia dochodów ( podatki, opłaty, cła )

2. Proces wydatkowania środków publicznych na realizowanie celów publicznych

3. Proces finansowania deficytu budżetowego ( zaciąganie kredytów i pożyczek, prywatyzacja majątku, pokrycie z nadwyżek budżetowych lat ubiegłych )

4. Proces zarządzania środkami publicznymi

• Minister Finansów zarządza finansami centralnymi

• w jednostkach sam. terytorialnego odpowiednio powołane jednostki

5. Proces zarządzania długiem publicznym - ustawa o finansach publicznych określa zasady obliczania długu i zarządzania nim, zaciągania zobowiązań przez podmioty sektora finansów publicznych; reguluje kwestie proceduralne, które mają gwarantować stałą kontrolę nad jego wielkością

8. W JAKI SPOSÓB REALIZOWANA JEST W PRAKTYCE ZASADA JAWNOŚCI FINANSÓW PUBLICZNYCH.

Jawność finansów publicznych jest realizowana w szczególności przez:

1. Jawność sejmowej debaty budżetowej i debat budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

2. Jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa i debat nad wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.

3. Podanie do publicznej wiadomości:

a) kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

b) zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych przez Ministra Finansów.

5. Udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek należących do sektorów finansów publicznych.

Jawność finansów publicznych wyłącza się w stosunku do tych środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za tajemnicę państwową na podstawie odrębnych przepisów.

9. FORMY ORGANIZACYJNE FINANSÓW PUBLICZNYCH.

1. Jednostki budżetowe - jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Jednostki budżetowe tworzą, łącza i likwidują:

a) Ministrowie, kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe jednostki budżetowe.

b) Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego np. rada gminy lub powiatu - gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe.

2. Zakłady budżetowe - jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania.

Pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych za wyjątkiem sytuacji, gdy otrzymują:

a) dotacje przedmiotową z budżetu

b) dotację podmiotową lub dotacje celową na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

Zakłady budżetowe tworzą, łączą i likwidują:

a) Ministrowie, kierownicy urzędów centralnych lub wojewódzkich oraz inne organy działające na podstawie wybranych przepisów - podstawowe zakłady budżetowe.

b) Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe lub wojewódzkie zakłady budżetowe.

3. Gospodarstwem pomocniczym jest wyodrębniona z jednostki budżetowej pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.

Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych za wyjątkiem przypadku, gdy otrzyma z budżetu dotacje podmiotowe.

Gospodarstwo pomocnicze tworzy i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu zgody:

• właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody w przypadku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych.

• zarządu jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku gospodarstw pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych

10. JAKIMI METODAMI POSŁUGUJE SIĘ GOSP. FINANSOWA I CO ONE OZNACZAJĄ ?

Gospodarka finansowa

Definicja: tworzenie, gromadzenie, dzielenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych.

Metoda bezzwrotna: polega na nieodpłatnym i bezzwrotnym wyposażeniu poszczególnych podmiotów w środki pieniężne i ma zastosowanie przede wszystkim do jednostek budżetowych świadczących - co do zasady - nieodpłatne usługi..

Metoda zwrotna: polega na tworzeniu, gromadzeniu i rozdzielaniu zasobów pieniężnych na czas oznaczony, z obowiązkiem ich zwrotu po upływie oznaczonego terminu.

11. BUDŻET PAŃSTWA.

Definicja: budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów:

1. organów: władzy państwowej, kontroli i ochrony praw.

2. sądów i trybunałów.

3. administracji rządowej.

Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego, zwanego dalej „rokiem budżetowym”. Do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane.

Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy przez parlament + podpis prezydenta.

12. CO USTALA USTAWA BUDŻETOWA I JAKIE ELEMENTY OKREŚLA JEJ UZASADNIENIE.

Ustawa budżetowa ustala:

1. Dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł, części i działów klasyfikacji budżetowej.

2. Wydatki budżetu państwa.

3. Deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia.

4. Limity zatrudnienia w administracji rządowej (publicznej).

5. Przychody i rozchody budżetu państwa.

6. Zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych.

7. Plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych.

8. Zestawienie dotacji dla państwowych agencji i fundacji z udziałem Skarbu Państwa.

• Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych

• Wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i ich wysokość.

Projekt ustawy budżetowej zawiera uzasadnienie składające się z:

1. Głównych celów polityki społecznej i gospodarczej

2. Założeń makroekonomicznych na planowany rok budżetowy i dwa kolejne lata dotyczące:

• Kształtowania się produktu krajowego brutto.

• Wysokość państwowego długu publicznego i Skarbu Państwa.

• Dopuszczalny poziom cen towarów i usług konsumpcyjnych

DRUGA CZĘŚĆ PYTAŃ

1. CO TO JEST SYSTEM BUDŻETOWY I JAKIE PROCESY MIESZCZĄ SIĘ W RAMACH GOSPODARKI BUDŻETOWEJ.

System budżetowy.

Definicja: zespól norm prawnych regulujących organizację finansowych organów państwa i instytucji objętych gospodarką budżetową oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa, a także zasadny ich wydatkowania.

Gospodarka budżetowa polega na:

1. Planowaniu budżetowym

2. Gromadzeniu dochodów budżetowych

3. Dokonywaniu wydatków budżetowych

4. Kontroli przestrzegania dyscypliny finansowej (budżetowej)

2. CHARAKTERYSTYKA FUNKCJI BUDŻETU PAŃSTWA.

Funkcje budżetu:

1. Rozdzielcza ( redystrybucyjna ) gromadzenie, podział i wydatkowanie zasobów pieniężnych na sfinansowanie wydatków ponoszonych przez państwo. Zasadnicza część wydatków ponoszonych przez budżet ma charakter obligatoryjny. Do tego typu wydatków należy zaliczyć:

• utrzymanie podstawowych organów państwa ( administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego i brony narodowej

• finansowanie podmiotów świadczących bezpłatnie lub częściowo odpłatnie usługi na rzecz społeczeństwa ( szkoły, ochrona zdrowia, kultura

• finansowanie niektórych świadczeń społecznych ( świadczenia kombatanckie, emerytury wojskowe )

• subwencje dla gmin

• zobowiązania Skarbu Państwa związane z długiem publicznym

Obok wydatków obligatoryjnych wyróżniamy szereg form wspierania procesów gospodarczych i ułatwiających restrukturyzację gospodarki:

• Dotacje inwestycyjne

• Dopłaty do kredytów na wybrane cele.

• Wydatki związane z poręczeniami państwowymi.

• Wydatki na promocję eksportu.

• Wydatki na prywatyzację.

• Dotacje inwestycyjne.

W wyniku redystrybucji dochodów budżetu państwa następuje przeniesienie części dochodów pomiędzy:

• Różnymi działaniami gospodarki narodowej.

• Różnymi regionami kraju.

• Różnymi grupami ludności.

• Różnymi państwami (pożyczki zagraniczne).

Budżet, oprócz finansowania sfery budżetowej, zasila również pozostałe podmioty gospodarki narodowej ( fundusze ubezpieczeń społecznych, przedsiębiorstwa, gminy ).

2. Kontrolna - ściśle związana z funkcją rozdzielczą, gdyż proces gromadzenia i wydatkowania środków budżetowych jest kontrolowany pod kątem:

• oceny celowości ( realizacja celów publicznych )

• legalności

• efektywności gospodarki budżetowej.

3. JAKIE SĄ RODZAJE KONTROLI BUDŻETU I KTO JĄ WYKONUJE?

Rodzaje kontroli budżetowej:

1. Wstępna - jej zadaniem jest przeciwdziałanie nieracjonalnym i nieefektywnym zamierzeniom ( zasady racjonalnego i efektywnego gospodarowania zasobami budżetowymi ); na etapie tworzenia planu budżetowego przez Ministra Finansów- komisje i podkomisje sejmowe, prace sejmu i senatu, kontrola prezydenta

2. Bieżąca - w trakcie roku budżetowego, polega na wykorzystaniu operacji budżetowych, np. kształtowania się wpłat podatkowych, jako sygnałów o bieżącym przebiegu procesów rzeczowych; wykonywana przez ministra finansów, ministrów i premiera

3. Sprawozdawczą - odnoszącą się do prawidłowości wykonania planu budżetowego ( czy cele zostały zrealizowane ? ); wykonywana w pierwszym półroczu roku po wykonaniu budżetu; kontrola przez sejm (absolutorium), NIK, Ministerstwo Finansów, urzędy skarbowe.

4. SCHARAKTERYZOWAĆ KRYTERIA KLASYFIKACJI BUDŻETOWEJ.

Kryteria klasyfikacji:

1. podmiotowe - podział resortowy, każda część odpowiada poszczególnym organom administracji rządowej np. Budżet Ministerstwa Kultury i Sztuki

2. przedmiotowo - funkcjonalne - podział według źródła pochodzenia np. podział dochodów na dochody od osób prawnych lub osób fizycznych a wydatków według celów przeznaczenia środków.

Dochody i wydatki podlegają podziałowi na działy i rozdziały np

Dział - Szkolnictwo zawodowe; rozdziały: szkoły zasadnicze zawodowe, technika,

licea zawodowe

Działy i rozdziały odpowiadają podstawowym rodzajom działalności ( PKD - Polska

Klasyfikacja Działalności ).

3. rodzajowa - paragrafy określające rodzaje dochodów np. VAT a także rodzaje wydatków np. wynagrodzenia osobowe. W obrębie paragrafów można dokonać szczegółowszego podziału na tzw. pozycje.

1.JAKA JEST DEFINICJA DOCHODU I JAKIE SĄ JEGO RODZAJE.

Dochody to wszystkie wpłaty dokonywane na rzecz budżetu pochodzące od przedsiębiorstw państwowych, sektora prywatnego ( tj. przedsiębiorców, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, spółek prawa handlowego, spółek cywilnych i przedstawicielstw i oddziałów zagranicznych), ludności, z zagranicy.

Dochody rzeczywiste (realne) pochodzą od jednostek spoza systemu budżetowego m.in. od podmiotów gospodarczych i osób fizycznych i kształtują wielkość budżetu.

Dochody rozliczeniowe to przelewy wewnątrz budżetowe, polegają na przelewaniu dochodów budżetowych między budżetem państwa, a budżetami lokalnymi gmin.

2.CHARAKTERYSTYKA KRYTERIÓW KLASYFIKACJI DOCHODÓW BUDŻETOWYCH.

Kryteria klasyfikacji :

1. Ekonomiczne wg źródła pochodzenia ( wskazują zakres podmiotowy)

- przedsiębiorstwa

- osoby fizyczne

2. Prawne

- bezzwrotne - podatki

- zwrotne - obligacje

- odpłatne - świadczenia za strony państwa za opłatą skarbową

- nieodpłatne - podatki ( nie ma tu świadczenia wzajemnego)

- przymusowe - podatki

- dobrowolne - pożyczki

- zasadnicze - podatki

- uboczne - cło

3.JAKIE DOCHODY PODATKOWE I NIEPODATKOWE WPŁYWAJĄ DO BUDŻETU PAŃSTWA.

Dochody podatkowe to podatki bezpośrednie i pośrednie. Są to obowiązkowe płatności na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz samorządu, będące wyrazem przymusowego przejmowania środków przez sektor publiczny na rzecz finansowania zadań publicznych. W zamian za świadczenie podatku podmiot, który go płaci nie uzyskuje żadnego, bezpośredniego świadczenia wzajemnego ze strony państwa lub samorządu.

Do dochodów podatkowych zaliczmy:(art. 62)

- podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek

samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora

finansów publicznych ( podatek od osób fizycznych i prawnych w części dla budżetu

państwa)

- cła ( przymusowa płatność przewidziana w ustawodawstwie celnym od podmiotów

przywożących towary z zagranicy na polski obszar celny)

Dochody nie podatkowe to:

- wpływy z zysku przedsiębiorstw oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,

- dywidendy od spółek Skarbu Państwa

- wpływy z zysku Narodowego Banku Polskiego,

- wpłaty nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz

część zysku gospodarstw pomocniczych podstawowych jednostek budżetowych

(1/2 budżetu)

- dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile przepisy szczególne

nie stanowią inaczej,

- dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze

składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią

inaczej,

- opłaty od poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa,

- odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek

budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej,

- odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na

centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa,

- odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych,

- grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie

stanowią dochodów innych jednostek finansów publicznych,

- spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa,

- inne dochody publiczne: obligacje, bony skarbowe, pożyczki.

4.CO TO SĄ WYDATKI BUDŻETOWE I NA JAKIE CELE MOGĄ BYĆ PRZEZNACZONE.

Wydatki budżetowe to finansowo opisane koszty wykonania zadania publicznego.

Jest to wydatkowanie środków pieniężnych przez państwo w celu zaspokojenia potrzeb publicznych.

Zgodnie z art. 63 ustawy o finansach publicznych wydatki publiczne przeznaczone są na:

- realizację zadań wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i

ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały,

- subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego,

- dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania

zlecone jednostkom samorządu terytorialnego ustawami,

- dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,

- dotacje na zadania określone ustawami ( prawo administracyjne)

- współ finansowanie programów realizowanych za środków pochodzących ze

źródeł zagranicznych, nie podlegających zwrotowi.

Z budżetu Państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej, mogą być udzielone

pożyczki:

- dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowania

naprawczego,

- pożyczki dla innego państwa wynikające z umów międzynarodowych

- pożyczki wynikające z ustaw innych niż ustawa budżetowa.

5.CHARAKTERYSTYKA KLASYFIKACJI WYDATKÓW BUDŻETOWYCH.

Wydatki budżetowe dzielą się zasadniczo na trzy główne grupy: ( art. 69)

- bieżące

- majątkowe

- na obsługę długu Skarbu Państwa

Wydatki bieżące

- subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego

- dotacje przeznaczone na

- dofinansowanie lub finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz

innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego i innym

jednostkom sfery budżetowej

- dotacje celowe dla stowarzyszeń, organizacji pozarządowych, fundacji

- dotacje dla przedsiębiorców - przedmiotowe i podmiotowe,

- dotacje jako forma dopłat do procentowania kredytów bankowych,

- dotacje na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe nowo utworzonych

zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych

- dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług kalkulowanych według

stawek jednostkowych zwane dalej „dotacjami państwowymi”,

- wynagrodzenia i uposażenia oraz składniki od nich naliczane ( wynagrodzenia pracowników państwowych zwane wydatkami osobowymi budżetu np. sędziowie, prokuratorzy, urzędnicy państwowi, żołnierze, policjanci, dyplomaci. Omawia ten temat ustawa o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej z dnia 23.XII.1999)

- inne świadczenia na rzecz osób fizycznych ( nagrody, odszkodowania)

- zakupy towarów i usług ( wydatki nabywcze podlegają ustawie o zamówieniach publicznych)

- inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych lub realizację ich zadań statutowych

Wydatki majątkowe:

- na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego

- wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowywanie kosztów realizacji inwestycji np. dla państwowych zakładów budżetowych, innych państwowych jednostek organizacyjnych (szkoły wyższe), dotacje dla jednostek nie zaliczanych do sektora finansów publicznych, dotacje na inwestycje realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, dotacje związane z badaniami naukowymi a także dotacje dla przedsiębiorców na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska.( mogą być wieloletnie)

Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa

- wydatki budżetowe państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych

papierów wartościowych,

- oprocentowanie zaciągniętych kredytów i pożyczek

- wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami

Do wydatków zaliczamy również rezerwy ogóle i celowe ( art. 67, 68)

6.CO TO JEST DEFICYT BUDŻETOWY I JAKIE SĄ JEGO ŹRÓDŁA JEGO POKRYCIA.

Zgodnie z art. 64 ustawy o finansach publicznych różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa.

O deficycie budżetowym mówi również Konstytucja RP rozdział X

Deficyt może być pokryty przychodami pochodzącymi:

- ze sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i

zagranicznym . Jest to papier wartościowy w którym Skarb Państwa stwierdza, że

jest dłużnikiem właściciela takiego papieru i zobowiązuje się wobec niego do

spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny -

emitowane wyłącznie przez Ministra Finansów lub niepieniężny - emitowane przez

Ministra Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów. Skarb Państwa

odpowiada całym swoim majątkiem za w/w zobowiązania. Papiery te mogą być

emitowane lub wystawiane w granicach limitu zadłużenia , określonego w ustawie

budżetowej.

- z kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych. Mogą być one

zaciągane przez Ministra Finansów, w przypadku umów międzynarodowych organem

działającym w imieniu pożyczkobiorcy jest rząd, Rada Ministrów upoważnia Ministra

Finansów do podpisania umowy i określenia warunków jej wykonania.

- z pożyczek, ( to samo co przy kredytach)

- z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa,

- nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.

7.JAKIE SĄ DOCHODY PODTAKOWE I NIEPODTAKOWE GMIN.

Dochody podatkowe to:

1. przede wszystkim podatki pobierane przez organy gmin

- podatek od nieruchomości położonych na terenie gminy,

- podatek rolny,

- podatek leśny,

- podatek od środków transportowych,

- podatek od posiadania psów,

- opłata targowa

- opłata miejscowa

- opłata eksploatacyjna

- inne opłaty na podstawie odrębnych przepisów

( ustawa o podatkach i opłatach lokalnych)

2. podatki pobierane przez rządowe organy finansowe - urzędy skarbowe

- podatek opłacany w formie karty podatkowej z działalności gospodarczej osób

fizycznych

- podatek od spadków i darowizn

- opłata skarbowa,

3. udziały gmin w podatkach i opłatach

- podatek od osób fizycznych - 30%

- podatek od osób prawnych - 6%

- opłata eksploatacyjna - 60%

Dochody nie podatkowe:

- dochody z subwencji ogólnych na finansowanie zadań własnych gminy przekazana gminom przez Ministra Finansów złożona z części: podstawowej, oświatowej i rekompensacyjnej

- dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gmin (szkoły, szpitale - stołówki)

- dotacje celowe na zlecane gminie zadania w ramach administracji rządowej oraz inne zadania zlecane ustawami.

- odsetki od środków finansowych gminy gromadzonych na rachunkach bankowych

- dochody z najmu, dzierżawy i leasingu.

Dochody, które mogą pojawić się w gminach:

- dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy

- dotacje celowe na zadania zlecane na podstawie porozumień z organami administracji rzadowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego

- dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego ( rozruchy)

- dotacje pochodzące z funduszy celowych np. ochrony środowiska

- spadki, zapisy i darowizny

- odsetki od pożyczek udzielonych przez gminę

- opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności

- dochody z kar pieniężnych i grzywien

9.11

1.CO OKREŚLAJĄ PRZEPISY USTAWY PRAWO BANKOWE.

Ustawa z dnia 29.08.1997r Prawo Bankowe Dz. U z dnia 21.11.1997 r. - określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia i organizacji banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków.

2.JAKA JEST DEFINICJA POJĘCIA BANK?

Bank - jest osobą prawna utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotu.

3.W JAKIECH PRZYPADKACH PODMIOTY NIE BĘDĄCE BANKAMI MOGĄ UŻYWAĆ W SWOJEJ NAZWIE SŁOWO BANK LUB KASA?

Słowo bank lub kasa może być używane przez jednostki organizacyjne, z których działalności jednoznacznie wynika że jednostki te nie wykonują jednostek bankowych. (np.: BillBank działa w formie spółki z o. o. a Banki (te z prawa bankowego) wyłącznie w formie spółki akcyjnej; Bank Krwi i Organów; Weterynaryjny; Bank Krwi; Bank Komórek Macierzystych itp.)

Słowo kasa może być używane także w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.

4.RODZAJE BANKÓW I NA JEJ PODSTWAWIE DOCHODZI DO ICH WYODRĘBNIENIA?

Rodzaje Banków:

- Bank krajowy - mający siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej

- Bank zagraniczny - mający siedzibę zagranicą

5.CHARAKTERYSTYKA CZYNNOŚCI BANOWYCH.

- obligatoryjnych

- fakultatywnych

Czynności obligatoryjne to:

a). przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów.

b). prowadzenie innych rachunków bankowych

c). udzielanie kredytów

d). udzielanie gwarancji bankowych

e). emitowanie bankowych papierów wartościowych

f). przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

g). wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach

Czynności fakultatywne to:

a). udzielanie pożyczek pieniężnych

b). operacje czekowe i wekslowe

c). wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

d). terminowe operacje finansowe

e). nabywanie i zbywanie Wierzytelności pieniężnych

f). przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejmowych

g). wykonywanie czynności obrotu dewizowego

h). udzielanie poręczeń

6.JAKĄ DZIAŁALNOŚCIĄ MOGĄ ZAJMOWAĆ SIĘ BANKI POZA WYKONYWANIEM CZYNNOŚCI BANKOWYCH?

Banki poza wykonywaniem czynności bankowych mogą:

1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki

uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,

2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych,

3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi,

4) dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki

majątku dłużnika,

5) nabywać i zbywać nieruchomości,

6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,

6a) świadczyć usługi certyfikacyjne w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym, z

wyłączeniem wydawania certyfikatów kwalifikowanych wykorzystywanych przez banki w

czynnościach, których są stronami,

7) świadczyć inne usługi finansowe,

8) wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.

7.W JAKICH FORMACH PRAWNYCH MOGĄ DZIAŁAĆ BANKI W POLSCE?

Banki mogą być tworzone jako:

a). banki państwowe - bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego,

b). banki spółdzielcze - założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej ustawą - Prawo spółdzielcze.

c). banki w formie spółek akcyjnych - założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne, z tym że założycieli nie może być mniej niż 3.

8.CHARAKTERYSTYKA PROCEDURY TWORZENIA BANKU PAŃSTWOWEGO.

a). kto jest uprawniony do powołania do życia banku państwowego? - Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego. W tym samym trybie następuje likwidacja banku państwowego,

b). jakie organy występują w banku państwowym i jakie są ich zadania? -

Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd. Członkowie zarządów lub rad nadzorczych nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną. W szczególności nie mogą być członkami zarządu lub rady nadzorczej innego banku, chyba że bank państwowy jest akcjonariuszem tego banku.

Radę nadzorczą powołuje się na okres 3 lat spośród osób posiadających odpowiednie kwalifikacje z zakresu finansów. Przewodniczącego rady nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa.Członkowie rady są powoływani przez Ministra Skarbu Państwa spośród osób niebędących członkami zarządu tego banku. Odwołanie członków rady następuje w takim samym

Prezesa zarządu banku państwowego powołuje i odwołuje rada nadzorcza. Pozostałych członków zarządu banku powołuje i odwołuje rada nadzorcza, na wniosek. Powołanie prezesa zarządu oraz jednego członka zarządu następuje za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego. Przepisy art. 22b stosuje się odpowiednio. Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością banku państwowego, zatwierdza przedstawione przez Zarząd sprawozdanie finansowe oraz podział zysku i sposób pokrycia strat, a także przyjmuje sprawozdania z działalności banku, udziela zarządowi banku zaleceń oraz może zawieszać w czynnościach członków zarządu banku. Zarząd banku rozpatruje sprawy dotyczące działalności banku oraz podejmuje w tych sprawach uchwały, których wykonanie zapewnia prezes zarządu banku. Rada nadzorcza uchyla uchwałę zarządu banku w razie stwierdzenia jej niezgodności z Prezes zarządu banku państwowego reprezentuje bank, przewodniczy zarządowi banku oraz organizuje działalność banku. Szczegółowy zakres działania rady nadzorczej i zarządu oraz osoby uprawnione do reprezentowania banku określa statut banku państwowego. Statut bankowi państwowemu nadaje, w drodze rozporządzenia, Minister Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem Finansów, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego. akty wykonawcze

9.NA PODSTWAIE JAKICH PRZEPISÓW PRAWA POLSKIEGO TWORZONE SĄ BANKI SPÓŁDZIELCZE?

Bankiem spółdzielczym jest bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w ustawie z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. Nr 119, poz. 1252, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających", i niniejszej ustawie, mają zastosowanie przepisy ustawy - Prawo spółdzielcze. Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

10.JAKIE WARUNKI STAWIA PRAWO BANKOWE KANDYDATOM DO ZARZĄDU BANKU?

Komisja Nadzoru Bankowego odmawia wyrażenia zgody na powołanie osoby do zarządu banku jeżeli:

1) była ona karana za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego,

2) spowodowała udokumentowane straty w miejscu pracy albo w związku z pełnieniem funkcji członka organu osoby prawnej,

3) został wobec niej orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub w spółdzielni,

4) Komisja Nadzoru Bankowego odstąpi, w drodze decyzji, wydanej na wniosek rady

nadzorczej banku od wymogu udowodnionej znajomości języka polskiego jeżeli nie jest to niezbędne ze względów nadzoru ostrożnościowego, biorąc w szczególności pod uwagę poziom dopuszczalnego ryzyka lub zakres działalności banku.

5) jest prowadzone przeciwko niej postępowanie karne lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe,

11.JAKIE SĄ REGULACJE PRAWA BANKOWEGO DOTYCZĄCE AKCJI BANKU?

1. Akcje banków są akcjami imiennymi, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu publicznego. W okresie roku, licząc od daty wpisania banku do rejestru przedsiębiorców, zbycie akcji imiennych przez akcjonariuszy wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.

2. W razie uchylenia decyzji wyrażającej zgodę na wprowadzenie akcji banku do obrotu publicznego, akcje banku na okaziciela podlegają zamianie na akcje imienne.

3. Zamianie na akcje imienne podlegają również akcje banku na okaziciela, które nie są przedmiotem publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Osoba zamierzająca bezpośrednio lub pośrednio objąć lub nabyć akcje banku jest obowiązana wystąpić każdorazowo z wnioskiem o wydanie przez Komisję Nadzoru Bankowego zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu, jeżeli w wyniku objęcia lub nabycia akcji osiągnęłaby lub przekroczyła próg 10 %, 20 %, 25 %, 33 %, 50 %, 66 % i 75 % głosów na walnym zgromadzeniu. W przypadku gdy statut banku przewiduje uprzywilejowanie lub ograniczenie akcji co do prawa głosu, wniosek powinien również dotyczyć wydania zezwolenia na udział w kapitale zakładowym w wysokości odpowiadającej wielkościom określonym w zdaniu pierwszym i odpowiadającej mu liczbie głosów bez przywilejów i ograniczeń.

12.JAKIE WARUNKI NALEŻY SPEŁNIĆ ABY UZYSKAĆ LICENCJE NA PROWADZENIE ABNKU W FORMIE SPOŁKI AKCYJNEJ.

Utworzenie banku może nastąpić, jeżeli:

1) zostało zapewnione wyposażenie banku w:

a) fundusze własne, których wielkość powinna być dostosowana do rodzaju czynności bankowych przewidzianych do wykonywania i rozmiaru zamierzonej działalności,

b) pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające

przechowywane w banku wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej,

2) założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu, w tym prezesa, dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, przy czym co najmniej dwie osoby przewidziane do objęcia w banku stanowisk członków zarządu posiadają wykształcenie i doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem oraz udowodnioną znajomość języka polskiego,

3) przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej trzyletni wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku.

Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.

Wniosek do Komisji Nadzoru Bankowego o wydanie zezwolenia na utworzenie banku powinien zawierać:

1) określenie nazwy i siedziby banku,

2) określenie czynności bankowych, do których wykonywania bank ma być upoważniony, oraz dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalności,

3) dane dotyczące:

a) założycieli i osób przewidzianych do objęcia w banku stanowisk członków zarządu,

b) kapitału założycielskiego.

2. Do wniosku załącza się:

1) projekt statutu banku,

2) program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni,

3) dokumenty dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, wymagane przez Komisję Nadzoru Bankowego,

4) opinię właściwych władz nadzorczych kraju siedziby wnioskodawcy, jeżeli założycielem jest bank zagraniczny.

13.JAKA JEST MINIMALAN ZAWARTOŚĆ TREŚCIOWA STATUTU BANKU?

Projekt statutu, powinien określać w szczególności:

1) firmę, która powinna zawierać wyodrębniony wyraz "bank" i odróżniać się od nazw innych banków oraz wskazywać, czy jest to bank państwowy, bank w formie spółki akcyjnej czy bank spółdzielczy,

2) siedzibę, przedmiot działania i zakres działalności banku,

3) organy i ich kompetencje, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji członków zarządu, o których mowa w art. 22b ust. 1, oraz zasady podejmowania decyzji, podstawową strukturę organizacyjną banku, zasady składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych, tryb wydawania regulacji wewnętrznych oraz tryb podejmowania decyzji o zaciągnięciu zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5 % funduszy własnych,

4) zasady funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej,

5) fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowej.

14.JAKIE WYMOGI KAPITAŁOWE STAWIA SIĘ ZAŁOŻYCIELOM I OD CZEGO ZAEŻY JEGO WYSOKOŚĆ?

Wysokość Kapitału zależy od rodzaju banku.

Wnoszony przez założycieli banku kapitał założycielski, nie może być niższy od równowartości w złotych 5.000.000 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania zezwolenia na utworzenie banku.

2. W przypadku banków spółdzielczych, których założyciele wyrazili zamiar zawarcia umowy zrzeszenia, na podstawie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, kapitał założycielski nie może być niższy od równowartości w złotych 1.000.000 euro przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania zezwolenia na utworzenie banku.

3. Kapitał założycielski banku wnoszony w formie pieniężnej musi być wpłacony przez założycieli w walucie polskiej na rachunek bankowy w banku krajowym, otwarty w celu dokonania wpłat na kapitał założycielski banku.

4. Pokrycie pełnej kwoty kapitału założycielskiego banku w formie spółki akcyjnej oraz banku spółdzielczego powinno być dokonane przed wpisaniem banku do właściwego rejestru.

5. Wpłata kapitału założycielskiego banku państwowego, jak również wydzielenie z majątku Skarbu Państwa innych środków na pokrycie kapitału założycielskiego powinno nastąpić przed złożeniem przez bank państwowy do Komisji Nadzoru Bankowego wniosku o zezwolenie na rozpoczęcie działalności.

23.11

1.JAKIE WARUNKI MUSI SPEŁNIAĆ BANK KRAJOWY W CELU UTWORZENIA BANKU ZA GRANICĄ.

Utworzenie zagranicą banku przez bank krajowy wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego.

Wniosek o utworzenie za granicą powinien zawierać:

• określenie nazwy, siedziby i formy organizacyjnej banku

• dane dotyczące założycieli i kapitału założycielskiego

Do wniosku załącza się:

• projekt statutu oraz uzasadnienie utworzenia banku za granicą

• program działalności i plan finansowy banku na okres co najmniej trzyletni

• informacje o przepisach prawnych obowiązujących w panstwie przyjmującym w zakresie:

• zezwoleń na podjęcie działalności przez bank

• przepisów podatkowych dotyczacych działalności banków

• przepisów dotyczących transferu dewiz i nadzoru bankowego

2.CHARAKTERYSTYKA PROCEDURY UTWORZENIA ODDZIAŁU BANKU ZAGRANICZNEGO W POLSCE- JAKIE WARUNKI MUSZĄ ZOSTAĆ SPEŁNIONE I CZYM TEN ODDZIAŁ BĘDZIE SIĘ ZAJMOWAŁ.

Utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju następuje na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Bankowego, wydanego po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, na wniosek zainteresowanego banku.

Wniosek powinien zawierać:

• nazwe i siedzibę banku występującego z wnioskiem oraz charakterstykę jego działalności

• rodzaje czynności bankowych, do których wykonywania ma być upoważniony oddział banku, oraz siedzibe oddziału

• wielkość funduszy przydzielonych do dyspozycji oddziału

• dane dotyczące co najmniej 2 osób przewidzianych do objecia w oddziale stanowisk dyrektora lub jego zastępcy.

Do wniosku załącza się zobowiązanie wystepującego z wnioskiem banku zagranicznego o zaspokajaniu roszczeń, jakie mogą powstać w stosunkach między oddziałem i innymi podmiotami.

W zezwoleniu na utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju Komisja Nadzoru Bankowego ustala w szczególności siedzibę oddziału, rodzaj czynności bankowych, do których wykonywania oddział jest upoważniony, oraz minimalną wysokość funduszy niezbędnych do działalności oddziału.

Oddziały banków zagranicznych podlegaja wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Do postepowania przy tworzeniu oddziału banku zagranicznego w kraju stosuje się takie same wymogi jak przy tworzeniu banku krajowego w Polsce.

Oddział banku zagranicznego jest obowiązany:

• używać nazwy banku zagranicznego w języku państwa jego siedziby wraz z przetłumaczonym na język polski określeniem formy prawnej banku oraz dodaniem wyrazów oddział w Polsce

• prowadzić oddzielną rachunkowość w języku polskim, zgodnie z przepisami obowiązującymi banki krajowe.

Powołanie dyrektora i jednego z zastępców dyrektora oddziału banku zagranicznego następuje za zgodą Komisji Nadzoru Bankowego. Z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje bank zagraniczny.

Do oddziałów banków zagranicznych, działających na terenie RP, stosuje się przepisy prawa polskiego.

3.JAKA DZIAŁALNOŚĆ MOGĄ PROWADZIĆ W POLSCE PRZEDSTAWICIELSTWA BANKÓW ZAGRANICZNYCH

Zakres działania przedstawicielstwa banku zagranicznego może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji banku zagranicznego w zakresie ustalonym w zezwoleniu.

4.CHARAKTERYSTYKA PROCESU PRZEKSZTAŁCENIA BANKU:

A) W JAKĄ FORMĘ PRAWNĄ MOŻLIWE JEST PRZEKSZTAŁCENIE

Bank państwowy może być przekształcony w bank w formie spółki akcyjnej.

Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego, w drodze rozporządzenia:

• przekształca bank państwowy w spółkę akcyjną z udziałem Skarbu Państwa

• określa, w jakim zakresie majątek banku państwowego zostanie wniesiony do spółki akcyjnej na pokrycie kapitału akcyjnego, w jakim zaś nastąpi zbycie tego majątku tworzonej spółce z udziałem Skarbu Państwa.

B) NASTĘPSTWO W SFERZE PRAW I OBOWIĄZKÓW

Przekształcenie banku państwowego w spółkę akcyjną nie powoduje zmian w zakresie zawartych przez bank umów i uprawnień z tytułu decyzji administracyjnych.

Przekształcenie banku następuje na podstawie bilansu sporządzonego na dzień przekształcenia. Z tym dniem bank w formie spółki akcyjnej wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki przekształconego banku państwowego.

W dniu uzyskania osobowości prawnej przez bank w formie spółki akcyjnej bank państwowy ulega likwidacji, a jego organy ulegają przekształceniu.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie, przy przekształceniu banku państwowego w bank w formie spółki akcyjnej stosuje się określony w przepisach Kodeksu spółek handlowych tryb postępowania przy zawiązywaniu spółki akcyjnej, z wyłączeniem art.312 i art.336.

Przy zbywaniu osobom trzecim należących Skarbu Państwa akcji banku powstałego w wyniku przekształcenia banku państwowego, stosuje się odpowiednie przepisów działów IV i V ustawy z dnia 30 sierpnia 1996r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorców państwowych (art. 43-48 ust.)

1.JAKIE SĄ ZASADY OGÓLNE DOTYCZĄCE PROWADZENIA RACHUNKÓW BANKOWYCH W POLSCE.

1. posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku

2. w umowie z bankiem mogą być zawarte ograniczenia swobody dysponowania tymi środkami

3. bank dokłada szczególnej staranności w zakresie bezpieczeństwa i zabezpieczeń towarzyszących środkom pieniężnym.

4. Rach bankowy może być prowadzony dla kilku osób fizycznych albo kilku jst(rachunek wspólny)

5. W przypadku rachunku wspólnego prowadzonego dla osób fizycznych o ile umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej:

1.Każdy ze współposiadaczy rachunku może dysponować samodzielnymi środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku

2. każdy ze współposiadaczy rachunku może w każdym czasie wypowiedzieć umowę ze skutkiem dla pozostałych współposiadaczy.

f. rachunek wspólny dla jst może być prowadzony wyłącznie w związku ze wspólnym wykonywaniem zadań publicznych w tym dla realizacji przedsięwzięć współfinansowanych ze środków UE.

g. umowa rach wspólnego prowadzonego dla jst powinna określać cel dla jakiego rachunek jest prowadzony(jaki cel publiczny ze środków krajowych lub kombinacja krajowych i zagranicznych środków)

h. zasady dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku wspólnym prowadzonym dla jst oraz zasady wypowiedzenia tego rachunku określa umowa rach. Bankowego

i.bank może wydać posiadaczowi rach oszczędnościowego oraz posiadaczowi terminowej lokaty oszczędnościowej imienną książeczkę oszczędnościową lub inny imienny dokument potwierdzający zawarcie umowy (w nazwie dokumentu należy użyć w odpowiednim przypadku nazwy oszczędnościowy)

j. wydanie tego dokumentu zwalnia bank od obowiązkowego przesyłania posiadaczowi rach bankowego wyciągów z tego rachunku.

k. w przypadku utraty dokumentu podlega on umorzeniu

2.JAKIE RACHUNKI BANKOWE MOGĄ BYĆ PROWADZONE DLA:

A) PRZEDSIĘBIORCÓW

Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:

1). Rachunki bieżące

2). Rachunki pomocnicze

3). Rachunki lokat terminowych

B) OSÓB NIE PROWADZĄCYCH DZIAŁANOŚCI GOSPODARCZEJ

3.JAK POWNINA BYĆ MINIMALNA ZAWARTOŚĆ TREŚCIOWA UMOWY RACHUNKU BANKOWEGO

Otwarcie rachunku bankowego następuje przez zawarcie z bankiem umowy na piśmie. Powinna ona określać w szczególności:

1) strony umowy,

2) rodzaj otwieranego rachunku,

3) walutę, w jakiej rachunek jest prowadzony,

4) czas, na jaki rachunek został otwarty,

5) wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany,

6) sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku,

7) terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek,

8) terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku,

9) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku,

10) tryb i warunki dokonywania zmian umowy,

11) sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku,

1. zasady rozwiązania umowy w razie niedokonywania na rachunku żadnych obrotów,

2. zasady i sposób ustalania wysokości prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku.

4.JAKIE OBOWIĄZKI CIĄŻĄ NA BANKU W PRZYPADKU ŚMIERCI POSIADACZA RACHUNKU OSZCZĘDNOŚCIOWEGO.

W przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej bank jest zobowiązany wypłacić z tych rachunków:

1. Kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów - w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku - nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.

2. Kwotę równą wpłatom na rachunki dokonywanym przez organ wypłacający świadczenie z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego albo uposażenie w stanie spoczynku, które nie przysługiwały za okres po śmierci posiadacza rachunku, wskazaną we wniosku organu wypłacającego to świadczenie lub uposażenie, skierowanym do banku wraz z podaniem numerów rachunków, na które dokonano wpłat.

3. Bank jest zwolniony od wypłaty pełnej lub częściowej kwoty, jeżeli przed otrzymaniem wniosku organu wypłacającego świadczenie lub uposażenie dokonał z tych rachunków wypłat innym uprawnionym osobom, które to wypłaty nie pozwalają zrealizować wniosku całości lub części, oraz w terminie 30 dni od otrzymania wniosku poinformuje o tym ten organ, wraz ze wskazaniem osób, które pobrały wypłaty.

5.JAKIE SĄ ZASADY KOŃCOWE ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM RACHUNKÓW BANKOWYCH.

Zasady końcowe:

1. Jeżeli umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, ulega ona rozwiązaniu, gdy w ciągu dwóch lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów, poza dopisywaniem odsetek, a stan środków pieniężnych na tym rachunku nie przekracza kwoty minimalnej określonej w tej umowie.

2. W razie zgłoszenia bankowi utraty dowodu zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego, czeku lub blankietu czeku, posiadacza rachunku nie obciążają wypłaty gotówkowe, a także przelewy dokonane na podstawie tych dokumentów w banku prowadzącym rachunek oszczędnościowy, od chwili otrzymania przez ten bank zgłoszenia.

3. Zasady obciążenia posiadacza rachunku za dokonane przez bank wypłaty gotówkowe po utracie przez posiadacza rachunku dokumentów określa umowa rachunku bankowego.

Umarzanie utraconych dokumentów zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej w toku prowadzonej egzekucji sądowej lub administracyjnej z rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej określają przepisy Kodeks postępowania cywilnego.

1.CHARAKTERYSTYKA UMOWY KREDYTU- DEFINICJA I CECHY CHARAKTERYSTYCZNE TEJ UMOWY.

Definicja: przez umowę kredytu:

1. Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a

2. Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w mowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

3. Strony umowy,

4. Kwotę i walutę kredytu,

5. Cel, na który kredyt został udzielony,

6. Zasady i termin spłaty kredytu,

7. Wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,

8. Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,

9. Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,

10. Terminy i sposób postanowienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,

11. Warunki dokonywania zmian i rozwiązywania umowy.

2.JAKA JEST MINIMALNA ZAWARTOŚĆ TREŚCIOWA UMOWY KREDYTU

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

12. Strony umowy,

13. Kwotę i walutę kredytu,

14. Cel, na który kredyt został udzielony,

15. Zasady i termin spłaty kredytu,

16. Wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,

17. Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,

18. Zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,

19. Terminy i sposób postanowienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,

20. Warunki dokonywania zmian i rozwiązywania umowy.

3.CO TO JEST ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA I JAKIE SĄ SPOSOBY JEJ BADANIA

Zdolność kredytowa:

1. Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy,

2. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie.

3. Kredytobiorca jest obowiązany przełożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.

4. Osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, o ile posiada zdolność prawną, które nie mają zdolności kredytowej, bank może udzielić kredytu pod warunkiem:

• Ustanowienia szczególnego sposobu zabezpieczenia spłaty kredytu,

• Przedstawienia niezależnie od zabezpieczenia spłaty kredytu programu naprawy gospodarki podmiotu, którego realizacja zapewni - według oceny banku - uzyskanie zdolności kredytowej w określonym czasie.

5. Kredytobiorca jest obowiązany umożliwić podejmowanie przez bank czynności związanych z oceną sytuacji finansowej i gospodarczej oraz kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

4.JAKIE ZASADY POWINIEN STOSOWAĆ BANK PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI O UDZIELENIU KREDYTU.

1. Suma udzielonych kredytów, pożyczek pieniężnych, nabytych obligacji i innych niż akcje papierów wartościowych, wierzytelności z tytułu gwarancji bankowych, poręczeń i akredytyw oraz innych wierzytelności banku w stosunku do jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie ponoszących wspólnie ryzyko gospodarcze nie może przekroczyć 25% funduszy własnych banku.

2. Przez podmioty powiązane kapitałowo i organizacyjnie, rozumie się:

1. dwie lub więcej osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, względem których można wykazać, że są ze sobą powiązane, gdyż ponoszą wspólne ryzyko gospodarcze, ponieważ jedna z nich bezpośrednio lub pośrednio kontroluje pozostałe, albo

2. dwie lub więcej osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, między którymi nie zachodzą określone wyżej okoliczności, ale w stosunku do których można przyjąć, że ponoszą jedno ryzyko gospodarcze, ponieważ są powiązane w taki sposób, że kondycja finansowa jednej z nich może mieć wpływ na kondycję finansową pozostałych.

3. Ograniczeń powyższych nie stosuje się, jeżeli:

1. stroną zobowiązaną wobec banku jest: SP, NBP, międzynarodowa instytucja finansowa, rządy lub banki centralne państw członków Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju,

2. wierzytelność zabezpieczono zastawem na prawach wynikających z papierów wartościowych, których emitentem jest SP, NBP lub międzynarodowa instytucja finansowa - do wysokości wartości zastawu,

3. wierzytelność jest zabezpieczona kwotą pieniężną, która została przeniesiona na własność banku - do wysokości tej kwoty.

5.CHARAKTERYSTYKA KONSORCJUM BANKOWEGO - DEFINICJA, ZASADY FINANSOWE DOTYCZĄCE BANKÓW UCZESTNICZĄCYCH W KONSORCJUM.

1. Powstaje na podstawie umowy w celu wspólnego udzielania kredytu o utworzeniu konsorcjum bankowego,

2. W umowie banki ustalają warunki udzielenia kredytu i jego zabezpieczenia oraz wyznaczają bank umocowany do zawarcia umowy kredytu.

3. Banki ponoszą ryzyko związane z udzielonym kredytem proporcjonalnie do wysokości wniesionych środków finansowych do wspólnie udzielonego kredytu.

6. JAKIE ZADANIA CIĄŻĄ NA BANKU W TRAKCIE OBOWIĄZYWANIA UMOWY KREDYTU.

Zadania banku:

1. Może żądać w czasie obwiązywania umowy kredytu od kredytobiorcy przedstawienia informacji i dokumenty niezbędnych do oceny jego sytuacji finansowej i gospodarczej oraz umożliwiające kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu.

2. W razie stwierdzam przez bank kredytujący, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, bank może:

- Wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części,

- Zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu bądź przedstawienia w określonym terminie programu naprawczego i jego realizacji po zatwierdzeniu przez bank.

3. Żądać dotrzymania okresu wypowiedzenia, który - co do zasady - wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni, o ile umowa kredytu nie przewiduje okresu dłuższego.

4. Żądać - po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu - od kredytobiorcy niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania kredytu, o ile umowa kredytu nie stanowi inaczej.

7. UMOWA POŻYCZKI

a) definicja

b) podobieństwa i różnice pomiędzy kredytem a pożyczką

1. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

2. Pożyczki mogą być udzielane przez prawie każdego: zarówno instytucję, jak i osobę fizyczną. Są więc regulowane przez kodeks cywilny. Kredyty zaś udzielane są wyłącznie przez banki i reguluje je prawo bankowe. Najistotniejszą różnicą jest termin spłaty - kredyty posiadają z góry określony termin, do którego kredytobiorca musi zwrócić zadłużenie. Pożyczki nie muszą mieć określonego terminu spłaty. Na ogół też zaciągnięcie pożyczki nie wymaga określenia, na jaki cel zostanie przeznaczona gotówka. Kredyty zaś najczęściej są przyznawane na określony cel (mieszkanie, remont, kupno samochodu) - za wyjątkiem kredytów konsumpcyjnych lub gospodarczych. Również forma wypłaty pieniędzy jest inna. W przypadku pożyczek klient dostaje do ręki gotówkę, zaś zaciągnięcie kredytu daje jedynie bezgotówkowy zapis na rachunku. Ostatnią istotną różnicą jest cena. Podczas gdy pożyczki mogą być przyznawane nieodpłatnie i bez odsetek, tak kredyty zawsze wiążą się z oprocentowaniem i prowizjami.

07.12

1.PROSZĘ ZDEFINIOWAĆ UMOWĘ UBEZPIECZENIA.

Jest to umowa za pośrednictwem której zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, ubezpieczający zobowiązuje się do płacenia składki.

Link rozszerzający tematykę samej umowy:

http://www.pwsz.nysa.pl/instytyty/finanse/nowak/ubezpiecz_wykl_2.pdf

3.JAKĄ POSTAĆ MOGĄ PRZYJMOWAĆ ŚWIADCZENIA FINANSOWE ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ.

Świadczenia finansowe zakładu ubezpieczeń mogą przyjmować następująca postać:

Przy ubezpieczeniu majątku- jest to zapłata określonego odszkodowania za szkodę powstałą w skutek przewidzianego w umowie wypadku.

Przy ubezpieczeniu osobowym- jest to wypłata umówionej sumy pieniężnej, rent lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

3.JAKIE SĄ ZASADY OGÓLNE DOTYCZĄCE STOSOWANIA UMÓW UBEZPIECZENIA.

Art.805
§ 1. Przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
§ 2. Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie:

1) przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2) przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

§ 3. Do renty z umowy ubezpieczenia nie stosuje się przepisów kodeksu niniejszego o rencie.

Art. 806.

§ 1. Umowa ubezpieczenia jest nieważna, jeżeli w chwili jej zawarcia przewidziany w niej wypadek już zaszedł albo jeżeli odpadła już możliwość jego zajścia, chyba że ubezpieczenie obejmuje okres poprzedzający zawarcie umowy.
§ 2. Objęcie ubezpieczeniem okresu poprzedzającego zawarcie umowy jest bezskuteczne, jeżeli w chwili zawarcia umowy którakolwiek ze stron wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że wypadek zaszedł lub że odpadła możliwość jego zajścia w tym okresie. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń zbiorowych, jeżeli umowa albo ogólne warunki ubezpieczenia przewidują odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za wypadki zaszłe przed zawarciem umowy.

Art. 807.

§ 1. Postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia lub postanowienia umowy ubezpieczenia sprzeczne z przepisami niniejszego tytułu są nieważne, chyba że dalsze przepisy przewidują wyjątki.
§ 2. W ubezpieczeniach dotyczących obrotu z zagranicą mogą być stosowane warunki ubezpieczeń odbiegające od przepisów niniejszego tytułu.

Art. 808.

§ 1. Umowę ubezpieczenia można zawrzeć także na rzecz osoby trzeciej. Osoba trzecia może nie być w umowie wymieniona. Ubezpieczający może w czasie trwania umowy wskazywać osoby, na których rzecz została zawarta umowa.
§ 2. Obowiązki wynikające z umowy na rzecz osoby trzeciej obciążają ubezpieczającego. Zakład ubezpieczeń może podnieść również przeciwko osobie trzeciej zarzuty, które mają wpływ na odpowiedzialność zakładu z tytułu umowy ubezpieczenia.
§ 3. Jeżeli nie umówiono się inaczej, osobie trzeciej przysługuje bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie lub świadczenie należne z tytułu tej umowy.
§ 4. Odszkodowanie lub świadczenie z tytułu umowy ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej zakład ubezpieczeń może wypłacić ubezpieczającemu za zgodą osoby, na której rzecz umowa ubezpieczenia została zawarta.

ZAWARCIE UMOWY
Art. 809.

§ 1. Umowa ubezpieczenia powinna być stwierdzona przez zakład ubezpieczeń polisą, legitymacją ubezpieczeniową, tymczasowym zaświadczeniem albo innym dokumentem ubezpieczenia.
§ 2. Z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w dwóch artykułach następnych, umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia przez zakład ubezpieczeń ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia.

Art. 810.

Jeżeli przed upływem czternastu dni od daty otrzymania oferty na piśmie zakład ubezpieczeń nie doręczył składającemu ofertę dokumentu ubezpieczenia, umowę uważa się z piętnastym dniem od otrzymania oferty za zawartą na podstawie ogólnych warunków ubezpieczenia. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

Art. 811.

§ 1. Jeżeli dokument ubezpieczenia zawiera postanowienia, które odbiegają na niekorzyść ubezpieczającego od treści złożonej przez niego oferty lub od ogólnych warunków ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń obowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy doręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej siedmiodniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiązku przez zakład zmiany dokonane na niekorzyść ubezpieczającego są nieważne.
§ 2. W braku sprzeciwu uważa się, że umowa doszła do skutku zgodnie z treścią dokumentu ubezpieczenia następnego dnia po upływie wyznaczonego terminu do złożenia sprzeciwu.

Art. 812.

§ 1. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń ma obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków ubezpieczenia.
§ 2. Ogólne warunki ubezpieczenia określają w szczególności:

1) przedmiot i zakres ubezpieczenia,
2) sposób zawierania umowy ubezpieczenia,
3) zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
4) prawa i obowiązki stron umowy,
5) tryb, warunki, sposób oraz przesłanki i terminy wypowiedzenia umowy przez ubezpieczającego lub zakład ubezpieczeń,
6) sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej lub opłat pobieranych przez zakład ubezpieczeń oraz metod ich indeksacji, a także ich wysokość,
7) sposób indeksacji składki ubezpieczeniowej,
8) tryb, warunki oraz sposób dokonywania zmiany umowy ubezpieczenia zawartej na czas nieokreślony,
9) sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia,
10) sposób i tryb dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia,
11) informację o sądzie właściwym dla rozstrzygnięcia sporu mogącego wynikać z danej umowy ubezpieczenia,
12) sumę ubezpieczenia i warunki jej zmiany.

§ 3. Oprócz obowiązku, o którym mowa w § 1, zakład ubezpieczeń udziela ubezpieczającemu, będącemu osobą fizyczną, informacji o sposobie i trybie rozpatrywania skarg i zażaleń zgłaszanych przez ubezpieczającego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia, a także informacji o organie właściwym do ich rozpatrzenia.
§ 4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć miesięcy ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim zakład ubezpieczeń udzielał ochrony ubezpieczeniowej.
§ 5. Zastrzeżony w umowie ubezpieczenia termin, w którym wypowiedzenie umowy nie jest możliwe, nie może być dłuższy niż dwa lata.
§ 6. Umowa ubezpieczenia może regulować prawa i obowiązki stron w sposób odbiegający od ogólnych warunków ubezpieczenia.
§ 7. Umowa ubezpieczenia zawierająca element międzynarodowy wskazuje prawo właściwe dla tej umowy ubezpieczenia.
§ 8. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, przedstawić ubezpieczającemu różnice między postanowieniami umowy a ogólnymi warunkami. Przepisu nie stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych w drodze rokowań.

Art. 813.
§ 1. Składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.
§ 2. Jeżeli nie umówiono się inaczej, składka powinna być zapłacona jednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia, a jeżeli umowa doszła do skutku przed doręczeniem dokumentu ubezpieczenia - w ciągu czternastu dni od jego doręczenia.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Art. 814.

§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż dnia następnego po zapłaceniu składki. W wypadku gdy umowa doszła do skutku przed doręczeniem dokumentu ubezpieczenia, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się od dnia, w którym umowa ubezpieczenia uważana jest za zawartą.
§ 2. Jeżeli zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki, a składka nie została zapłacona w terminie, zakład ubezpieczeń może odstąpić od umowy ze skutkiem natychmiastowym, zawiadamiając o tym jednocześnie ubezpieczającego, i żądać zapłaty składki za okres, przez który ponosił odpowiedzialność. W braku odstąpienia od umowy, rozwiązuje się ona z końcem okresu, na który przypadała nie zapłacona składka.

Art. 815.

§ 1. Ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości zakładu ubezpieczeń wszystkie znane sobie okoliczności, o które zakład ubezpieczeń zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Jeżeli zakład ubezpieczeń zawarł umowę ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi ubezpieczającego na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne.
§ 2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zastrzeżono, że w czasie jej trwania należy zgłaszać zmiany okoliczności wymienionych w paragrafie poprzedzającym, ubezpieczający obowiązany jest zawiadamiać o tych zmianach zakład ubezpieczeń niezwłocznie po otrzymaniu o nich wiadomości. Przepisu tego nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.
§ 3. Jeżeli ubezpieczający podał niezgodnie z prawdą do wiadomości zakładu ubezpieczeń okoliczności, o których mowa w paragrafach poprzedzających, zakład wolny jest od odpowiedzialności, chyba że okoliczności te nie mają wpływu na zwiększenie prawdopodobieństwa wypadku objętego umową.

Art. 816.

§ 1. W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za sobą zwiększenie prawdopodobieństwa wypadku, zakład ubezpieczeń może odpowiednio zwiększyć składkę, poczynając od chwili, gdy zaszła ta okoliczność, nie wcześniej jednak niż od początku bieżącego okresu ubezpieczenia. W wypadku takim zakład wezwie ubezpieczającego do zapłaty podwyższonej składki, a ubezpieczający może w ciągu czternastu dni od otrzymania wezwania od umowy odstąpić. Jeżeli ujawnienie okoliczności nastąpiło po wypadku, zakład ubezpieczeń może odpowiednio zmniejszyć swoje świadczenie.
§ 2. Jeżeli ujawniona okoliczność pociąga za sobą takie zwiększenie prawdopodobieństwa wypadku, że zakład ubezpieczeń nie zawarłby umowy, gdyby o tej okoliczności wiedział, może on w ciągu miesiąca od ujawnienia rzeczonej okoliczności od umowy odstąpić. W razie odstąpienia od umowy należy się zakładowi ubezpieczeń tylko składka za czas trwania umowy. Jeżeli ujawnienie okoliczności nastąpiło już po wypadku lub w ciągu ostatniego miesiąca przed wypadkiem, a przyczyną wypadku była wyłącznie ujawniona okoliczność, zakład ubezpieczeń może odmówić spełnienia świadczenia.
§ 3. Przepisów paragrafów poprzedzających nie stosuje się do ubezpieczeń na życie.

Art. 817.

§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, zakład ubezpieczeń obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie dni trzydziestu, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.
§ 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia zakład ubezpieczeń powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1.

Art. 818.

Przewidziane w umowie ubezpieczenia skutki niezawiadomienia zakładu ubezpieczeń o wypadku nie następują, jeżeli zakład ubezpieczeń otrzymał w terminie wyznaczonym do zawiadomienia urzędowo stwierdzoną wiadomość o okolicznościach, które należało podać do wiadomości zakładu.

Art. 819.

§ 1. Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.
§ 2. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się w dniu, w którym nastąpiło zdarzenie objęte ubezpieczeniem.
§ 3. W wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
§ 4. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do zakładu ubezpieczeń przerywa się także przez zgłoszenie zakładowi ubezpieczeń tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie zakładu ubezpieczeń o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Art. 820.

Przepisów tytułu niniejszego nie stosuje się do ubezpieczeń morskich oraz ubezpieczeń pośrednich (reasekuracji).

4.CZEGO MOGĄ DOTYCZYĆ UBEZPIECZENIA MAJATKOWE.

Art. 821.

Ubezpieczenie majątkowe może dotyczyć mienia albo odpowiedzialności cywilnej.

5.JAKIE SĄ ZASADY PRWANE DOTYCZĄCE UMÓW UBEZPIECZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ.

Art. 822.

§ 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.
§ 2. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia.
§ 3. Jeżeli strony tak postanowiły, umowa może obejmować także szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia, będące następstwem wypadków, które miały miejsce w okresie przed zawarciem umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że w chwili zawierania umowy ich skutki nie były znane żadnej ze stron, pomimo zachowania przez strony należytej staranności.
§ 4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

6.CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZEŃ DOTYCZĄCYCH MIENIA.

MIENIE- nieruchome i ruchome

:

Art. 824. (ten art. Był na wykładzie odnoszony do mienia nieruchomego)

§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.
§ 2. Jeżeli po zawarciu umowy wartość ubezpieczonego mienia uległa zmniejszeniu, ubezpieczający może żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia. Zmniejszenia sumy ubezpieczenia może także z tej samej przyczyny dokonać jednostronnie zakład ubezpieczeń, zawiadamiając o tym jednocześnie ubezpieczającego.
§ 3. Zmniejszenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie składki począwszy od dnia pierwszego tego miesiąca, w którym ubezpieczający zażądał zmniejszenia sumy ubezpieczenia lub w którym zakład ubezpieczeń zawiadomił ubezpieczającego o jednostronnym zmniejszeniu tej sumy.

Art. 824.

§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.
§ 2. Jeżeli po zawarciu umowy wartość ubezpieczonego mienia uległa zmniejszeniu, ubezpieczający może żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia. Zmniejszenia sumy ubezpieczenia może także z tej samej przyczyny dokonać jednostronnie zakład ubezpieczeń, zawiadamiając o tym jednocześnie ubezpieczającego.
§ 3. Zmniejszenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie składki począwszy od dnia pierwszego tego miesiąca, w którym ubezpieczający zażądał zmniejszenia sumy ubezpieczenia lub w którym zakład ubezpieczeń zawiadomił ubezpieczającego o jednostronnym zmniejszeniu tej sumy.

Art. 824¹.

§ 1. O ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.
§ 2. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową, każdy z zakładów ubezpieczeń odpowiada do wysokości szkody w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia

Art. 825. (skreślony).

Art. 826.

§ 1. W razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć wszelkich dostępnych mu środków w celu zmniejszenia szkody w ubezpieczonym mieniu oraz w celu zabezpieczenia bezpośrednio zagrożonego mienia przed szkodą.
§ 2. Jeżeli ubezpieczający dopuścił się rażącego niedbalstwa w wykonaniu powyższych obowiązków, odszkodowanie się nie należy, chyba że zapłata całości lub części odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach zasadom współżycia społecznego albo interesom gospodarki narodowej.
§ 3. Zakład ubezpieczeń obowiązany jest, w granicach sumy ubezpieczenia, zwrócić ubezpieczającemu poniesione przez niego koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa w paragrafie pierwszym, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne. Ogólne warunki ubezpieczenia dla poszczególnego rodzaju ubezpieczeń mogą zawierać postanowienia korzystniejsze dla ubezpieczającego.

Art. 827.

§ 1. Zakład ubezpieczeń jest wolny od odpowiedzialności, jeżeli ubezpieczający albo osoba, z którą ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za którą ponosi odpowiedzialność, wyrządziła szkodę umyślnie. W razie rażącego niedbalstwa odszkodowanie nie należy się, chyba że zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach zasadom współżycia społecznego albo interesom gospodarki narodowej.
§ 2. W ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej można w drodze umowy ustalić inne zasady odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń niż określone w § 1.

ZASADY KOŃCOWE

Art. 828.

§ 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem zakładu ubezpieczeń.
§ 2. Nie przechodzą na zakład ubezpieczeń roszczenia ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi odpowiedzialność.

7.CZEGO DOTYCZĄ UBEZPIECZENIA OSOBOWE.

Art. 829.

Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:

1. przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;
   2) przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenie ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.

8.JAKIE SĄ ZASADY PRAWNE DOTYCZĄCE UBEZPIECZEŃ OSOBOWYCH.

Art. 830.

§ 1. Przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w ogólnych warunkach ubezpieczenia.
§ 2. W braku odmiennego zastrzeżenia umowę uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, jeżeli składka nie została zapłacona w terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia; w wezwaniu powinny być podane do wiadomości ubezpieczającego skutki niezapłacenia składki.

Art. 831.

§ 1. Ubezpieczony może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia na wypadek jego śmierci; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczony może to zastrzeżenie zmienić lub odwołać w każdym czasie.
§ 2. Jeżeli ubezpieczony wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia, a nie oznaczył ich udziału w tej sumie, uważa się, że udziały tych osób są równe.
§ 3. Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.

Art. 832.

§ 1. Wskazanie uprawnionego do otrzymania sumy ubezpieczenia staje się bezskuteczne, jeżeli uprawniony zmarł przed śmiercią ubezpieczonego albo jeżeli umyślnie przyczynił się do jego śmierci.
§ 2. Jeżeli w chwili śmierci ubezpieczonego nie ma osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia, suma ta przypada najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umówiono się inaczej.

Art. 833.

Przy ubezpieczeniu na życie samobójstwo ubezpieczonego nie zwalnia zakładu ubezpieczeń od obowiązku świadczenia, jeżeli samobójstwo nastąpiło po upływie lat dwóch od zawarcia umowy ubezpieczenia.

Art. 834.

Po upływie lat trzech od zawarcia umowy ubezpieczenia na życie zakład ubezpieczeń nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy ubezpieczający podał wiadomości nieprawdziwe, w szczególności że zataił chorobę osoby ubezpieczonej. Ogólne warunki ubezpieczenia mogą skrócić powyższy termin.

10.DEFINICJA - DZIAŁALNOŚĆ UBEZPIECZENIOWA.

Art. 3.

1. Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych

związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka

wystąpienia skutków zdarzeń losowych.

2. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością ubezpieczeniową

i bezpośrednio z nią związaną, z zastrzeżeniem ust. 8 i art. 26 ust. 1

10.CHARAKTERYSTYKA CZYNOŚCI UBEPIECZENIOWYCH.

3. Czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, są:

1) zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji lub umów gwarancji

ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom

ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie

ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr ..., poz. ...), a także wykonywanie tych umów;

2) składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne

świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1;

3) ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o których

mowa w pkt 1;

4) ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych, zabezpieczeń rzeczowych

lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o

których mowa w pkt 1.

4. Czynnościami ubezpieczeniowymi są również:

1) ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych

oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych;

2) wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o których

mowa w ust. 3 pkt 1;

3) przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń

w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji

ubezpieczeniowej;

4) prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub ubezpieczonych,

zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach ubezpieczeń, obowiązków

i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych

ochroną ubezpieczeniową;

5) prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych odnoszących

się do wierzytelności ubezpieczającego mających bezpośredni wpływ

na zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umów, o których

mowa w ust. 3 pkt 1;

6) lokowanie środków zakładu ubezpieczeń;

7) wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.

5. Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są wykonywane

przez zakład ubezpieczeń:

1) ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;

2) ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń

należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;

3) ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;

4) czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków

ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.

6. Zakład ubezpieczeń może zlecać wykonanie czynności, o których mowa w ust. 4

pkt 1-6 oraz ust. 5, innym podmiotom. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 1-6

oraz ust. 5, wykonywane przez te podmioty są traktowane jak czynności ubezpieczeniowe,

w zakresie w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń.

7. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 5 oraz w ust. 5 pkt 1 i 2, uważa się za

czynności ubezpieczeniowe także wtedy, gdy ich wykonania podejmuje się zakład

ubezpieczeń na wniosek innego zakładu ubezpieczeń, Ubezpieczeniowego Funduszu

Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub uprawnionego

z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, nawet jeżeli umowy te

są zawarte z innym zakładem ubezpieczeń.

8. Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność akwizycyjną na rzecz otwartych

funduszy emerytalnych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o

organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934 z

późn. zm.)2).

11.W JAKIEJ FORMIE PRAWNEJ I POD JAKĄ NAZWĄ MOŻNA PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚĆ UBEZPIECZENIOWĄ W POLSCE.

Zasady wykonywania działalności ubezpieczeniowej

Art. 5.

Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie

spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Art. 6.

1. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wymaga zezwolenia organu nadzoru.

2. Działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako zakład

ubezpieczeń i reasekuracji albo zakład ubezpieczeń albo zakład reasekuracji.

3. Zakład ubezpieczeń, w formie spółki akcyjnej, ma obowiązek i wyłączne prawo

używania w nazwie lub firmie wyrazów „towarzystwo ubezpieczeń”, „zakład ubezpieczeń”,

„towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji”, „zakład ubezpieczeń i reasekuracji”,

„towarzystwo reasekuracji” lub „zakład reasekuracji”. Dopuszczalne jest używanie

w obrocie odpowiednio skrótów „TU”, „ZU”, „TUiR”, „ZUiR”, „TR” lub

„ZR”.

4. Zakład ubezpieczeń, w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, ma obowiązek

i wyłączne prawo używania w nazwie wyrazów „towarzystwo ubezpieczeń

wzajemnych”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „TUW”.

7.12.

1. DEFINICJE:

• Rezydenci

• Nierezydenci

• Krajowe śr.płatnicze

• Wartości dewizowe

• Obrót dewizowy

a) Rezydent

Osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawne mające siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu: rezydentami są również znajdujące się w kraju oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez nierezydentów. Polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.

b) Nierezydent

Osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu, nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów. Obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne obce przedstawicielstwa oraz misje specjalne i organizacje międzynarodowe, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.

c) krajowe środki płatnicze

Są waluta polska oraz papiery wartościowe i inne dokumenty, pełniące funkcję środka płatniczego , wystawione w walucie polskiej.

Waluta polska są znaki pieniężne (banknoty i monety)będące w kraju pranym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie.

Papierami wartościowymi są papiery wartościowe udziałowe, w szczególności akcje i prawa poboru nowych akcji oraz papiery wartościowe dłużne, w szczególności obligacje, wyemitowane lub wystawione na podstawie państwa, w którym emitent lub wystawca ma swoją siedzibę albo w którym dokonano ich emisji lub wystawienia.

d) wartości dewizowe

1).zagraniczne środki płatnicze - waluty obce i dewizy,

2).złoto i platynę w stanie nie przerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej, a także wyroby ze złota i platyny zazwyczaj nie wytwarzane z tych kruszców (złoto dewizowe i platyna dewizowa),

3).nominowane w walutach obcych papiery wartościowe nie będące zagranicznymi środkami płatniczymi,

e) obrót dewizowy

Obrót dewizowy z zagranicą jest zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować dokonanie między rezydentem i nierezydentem rozliczeń pieniężnych lub przeniesienie między rezydentem lub nierezydentem własności dewizowych lub krajowych środków płatniczych, a także wykonywanie takich umów lub czynności

- zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować przeniesienie miedzy rezydentami rzeczy lub prawa, których nabycie nastąpiło w obrocie dewizowych z zagranicą, a także wykonywanie takich umów

- dokonywanie wywozu, przekazywanie oraz wysyłanie za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, a także dokonywanie ich przywozu, przekazywanie oraz nadsyłanie z zagranicy do kraju.

Obrót wartościami dewizowymi w kraju - zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej powodującej lub mogącej powodować dokonywanie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie w kraju między rezydentami lub miedzy nierezydentami własności wartości dewizowych, a także wykonywanie takich umów lub czynności.

2. CHARAKTERYSTYKA PROCEDURY WYDAWANIA ZEZWOLEŃ DEWIZOWYCH.

• Rodzaje

• Podmioty uprawnione

• Forma prawna wg której wydawane są zezwolenia ( rozporządzenie, decyzja )

a) rodzaje zezwoleń dewizowych

Rodzaje zezwoleń: ogólne, indywidualne.

Zezwoleń dewizowych udziela się, jeżeli nie zagraża to bezpieczeństwu państwa, porządkowi publicznemu lub równowadze bilansu płatniczego albo innym podstawowym interesom państwa. W zezwoleniu dewizowym może być ustalony obowiązek spełnienia określonych warunków.

b) podmioty uprawnione do ich wydawania

zezwolenia ogólne » udziela minister właściwy ds. finansów publicznych w drodze rozporządzenia; zezwolenia takie mogą dotyczyć wszystkich lub rodzajowo określonej kategorii podmiotów oraz wszystkich lub rodzajowo określonych czynności,

zezwolenia indywidualne » udzielane są przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego w drodze decyzji administracyjnej; który może uchylić udzielone zezwolenie, jeżeli korzystanie z niego odbywa się wbrew określonym w tym zezwoleniu warunkom, Ponadto Prezes NBP może upoważnić wyłącznie dyrektorów departamentów Centrali Narodowego Banku Polskiego oraz dyrektorów oddziałów Narodowego Banku Polskiego lub jednostek równorzędnych do udzielenia zezwolenia indywidualnego. Decyzje dotyczące wydania zezwoleń indywidualnych przez Prezesa NBP są ostateczne.

Z zezwolenia dewizowego udzielonego na zawarcie urnowy mogą korzystać wszystkie Jej strony, o ile w zezwoleniu nie zastrzeżono inaczej.

Udzielone spółce zezwolenie dewizowe nie przechodzi na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną, gdy spółka, która otrzymała zezwolenie, została przejęta przez inną spółkę lub wraz z inną spółką albo spółkami zawiąże nową spółkę,

c) forma prawna dla poszczególnych rodzajów zezwoleń

3.DZIAŁALNOŚĆ KANTOROWA W POLSCE.

• Jakie warunki należy spełnić dla jej rozpoczęcia

• Na czym polega kontrola wykonywanej działalności kantorowej

• W jakich przypadkach może dojść do uchylenia zezwolenia

Działalność kantorowa -

Art. 11. 1. Działalność kantorowa jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) i wymaga wpisu do rejestru działalności kantorowej, zwanego dalej "rejestrem".

2. Przepisów o działalności kantorowej nie stosuje się do banków, oddziałów banków zagranicznych oraz do instytucji kredytowych i oddziałów instytucji kredytowych.

Art. 13. 1. Czynności bezpośrednio związane z wykonywaniem działalności kantorowej mogą być wykonywane tylko przez osoby, które nie zostały skazane prawomocnie za przestępstwa określone w art. 12 i które posiadają fachowe przygotowanie do wykonywania tych czynności.

Art. 14. 1. Przedsiębiorca, który wykonuje działalność kantorową, jest obowiązany zapewnić:

1)   prowadzenie na bieżąco, w sposób trwały i ciągły oraz zgodny z przepisami, ewidencji wszystkich operacji powodujących zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej,

2)   prowadzenie, w godzinach działalności kantoru, ciągłego kupna i sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,

3)   wydawanie, w sposób zgodny z przepisami, dowodów kupna i sprzedaży, imiennych lub na okaziciela, przy każdej umowie kupna lub sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,

4)   lokal i jego wyposażenie spełniające warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności bezpośrednio związanych z działalnością kantorową.

2. Przedsiębiorca jest obowiązany uzyskiwać, z upływem każdego roku działalności, zaświadczenie o niekaralności za przestępstwa, o których mowa w art. 12

4.OGRANICZENIA W OBROCIE DEWIOZOWYM.

• Mające charakter obligatoryjny

• Mające charakter fakultatywny

Z uwagi na fakt, że nowe prawo dewizowe w dużej mierze liberalizuje reglamentacje dewizową, tj. posługuje się szeregiem instrumentów restrykcyjnych, które występują w wersji złagodzonej zakazy określone są jako ograniczenia, nakazy zaś jako obowiązki. Biorąc pod uwagę ograniczenia, rozróżniamy tu fakultatywne i obligatoryjne. W przypadku fakultatywnych istnieje możliwość uchylenia ich skuteczności. Odstąpienie od tego rodzaju ograniczeń jest uwarunkowane wydaniem ogólnego lub indywidualnego zezwolenia dewizowego.

Ograniczenia obligatoryjne są zawsze skuteczne, ponieważ podmiot prawa dewizowego nie może uzyskać zezwolenia na odstąpienie od ich stosowania. Liberalizacja tej postaci reglamentacji dewizowej wymaga uchylenia mocy obowiązywania ograniczeń w następstwie zmiany przepisów prawa. Obecnie ograniczenia dewizowe mają w zasadzi charakter względny. Wyjątek stanowi zakaz zawierania w ramach prowadzenia działalności kantorowej transakcji sprzedaży zagranicznych środków płatniczych, gdy z jednej umowy wynika kwota przekraczająca równowartość 20 000 euro.

5.JAKIE OBOWIĄZKI WYNIKAJĄ Z PRAWA DEWIZOWEGO

Osoby przekraczające granicę państwa - zarówno rezydenci i nierezydenci mają obowiązek pisemnego zgłaszania organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną przywozu do kraju złota dewizowego lub platyny dewizowej, a także krajowych łub zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10 000 euro » limit ten dotyczy jedynie środków płatniczych.

» obowiązek obligatoryjny

Rezydenci i nierezydenci dokonujący wywozu za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, a także krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, których wartość przekracza łącznie równowartość 10 000 euro, są obowiązani okazywać organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, bez ich wezwania, dokumenty potwierdzające uprawnienie do wywozu lub zezwolenie dewizowe uprawniające do Wywozu.

Rezydenci i nierezydenci są obowiązani przedstawiać organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, na ich żądanie, przywożone do kraju lub wywożone za granicę wartości dewizowe oraz krajowe środki płatnicze.

Rezydenci i nierezydenci wysyłający za granicę złoto dewizowe lub platynę dewizową, a także krajowe lub zagraniczne środki płatnicze, których wartość przekracza łącznie równowartość 10 000 euro, są obowiązani okazywać organom celnym, bez ich wezwania, .dokumenty potwierdzające uprawnienie do wysłania lub zezwolenie dewizowe uprawniające do wysłania

Oddzielne obowiązki rezydentów j nierezydentów

Rezydenci są obowiązani dokonywać przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w kraju z nierezydentami za pośrednictwem uprawnionych banków, jeżeli kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 10 000 euro. Sprzedaż przez uprawniony bank rezydentowi, w celu wywozu lub wysłania za granicę, czeku lub innego dokumentu płatnego za granicą traktuje się na równi z dokonaniem przez rezydenta przekazu pieniężnego za granicę, za pośrednictwem uprawnionego banku.

Jeżeli rezydenci dokonują, za pośrednictwem uprawnionych banków, przekazów pieniężnych za granicę lub rozliczeń w kraju z nierezydentami mają obowiązek podania bankowi tytułu prawnego, z związku z którym następuje taka operacja. Jest potrzebne dla skontrolowania legalności operacji, ponieważ niektóre płatności mogą stanowić wykonanie czynności obrotu dewizowego wymagających zezwoleń dewizowych. Jeżeli to powstanie tytułu prawnego wymaga zezwolenia dewizowego, bank może wykonać zlecona operację dopiero po przedstawieniu takiego zezwolenia. W sytuacji natomiast, gdy kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 10 000 euro, podawany bankowi tytuł .prawny potwierdzony ma być przedstawionymi bankowi dokumentami.

Bank może zażądać dokumentów potwierdzających podany tytuł prawny również wtedy, gdy kwota przekazu lub rozliczenia nie przekracza równowartości 10 000 euro; w razie wystąpienia przez bank z takim żądaniem, realizacja operacji może mieć miejsce dopiero po przedstawieniu wymaganych dokumentów.

Dokonanie przekazu lub rozliczenia może nastąpić bez przedstawienia bankowi dokumentów potwierdzających wskazany tytuł, jeżeli rezydent złoży pisemne oświadczenie o przyczynach ich braku. W razie złożenia takiego oświadczenia i dokonania przekazu lub rozliczenia bez udokumentowania wskazanego tytułu, rezydent jest obowiązany przedstawić bankowi dokumenty potwierdzające wskazany tytuł niezwłocznie po ich uzyskaniu, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania przekazu lub rozliczenia

Dokonanie przekazu pieniężnego za granicę lub rozliczenia w kraju z nierezydentem, związanego z osiągnięciem przychodu lub dochodu, w odniesieniu do którego nierezydent podlega w kraju obowiązkowi podatkowemu, następuje, po przedstawieniu bankowi pośredniczącemu w przekazie lub rozliczeniu zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego, potwierdzającego wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wynikającego z takiego obowiązku, z wyjątkiem przypadku gdy przekaz lub rozliczenie jest związane z osiągnięciem przez nierezydenta przychodu lub dochodu, od którego podatek lub zaliczka na podatek są pobierane przez płatnika lub inkasenta będącego rezydentem, dokonanie przekazu lub rozliczenia następuje po złożeniu bankowi, przez płatnika lub inkasenta, pisemnego oświadczenia o obliczeniu i pobraniu podatku lub zaliczki na podatek oraz dowodu wpłaty podatku lub zaliczki na podatek właściwemu urzędowi skarbowemu, o ile zgodnie z odrębnymi przepisami upłynął termin ich płatności.

W celach kontrolnych wykorzystuje się obowiązek podania tytułu prawnego i ewentualnie dokumentów potwierdzających taki tytuł, a także wykonywanie obowiązku podatkowego nierezydentów przez banki pośredniczące 'przy realizacji przekazów gotówkowych nierezydentów za granicę oraz wpłat na rachunki bankowe nierezydentów.

Rezydenci. dla potrzeb kontroli skarbowej, są obowiązani przechowywać dokumenty, przez okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały dokonane czynności obrotu dewizowego z zagranicą, których te dokumenty dotyczą.

Rezydenci dokonujący obrotu dewizowego z zagranicą są obowiązani przekazywać NBP dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa.

Nie dotyczy to banków, oddziałów banków zagranicznych oraz oddziałów instytucji kredytowych.

Rezydenci. na żądanie uprawnionego banku, zobowiązanego do przekazywania, na podstawie odrębnych przepisów, danych w zakresie niezbędnym do sporządzania przez NBP bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa, są .obowiązani udzielać temu bankowi informacji o dokonywanych za jej pośrednictwem obrotach dewizowych z zagranicą.

6.KONTROLA OBROTU DEWIZOWEGO- JAKIE PODMIOTY I W JAKIM ZAKRESIE SĄ UPRAWNIONE DO JEJ WYKONYWANIA W POLSCE.

Podstawowym organem kontroli dewizowej jest Minister Finansów, który realizuje kontrolę dewizową wraz z podległymi mu organami na zasadach kontroli skarbowej, m.in. Opracowuje i koordynuje realizację polityki dewizowej, kredytowej i płatniczej w obrotach z zagranicą oraz wykonuje ogólny nadzór w sprawach dewizowych i zapewnia jednolite stosowanie przepisów ustawy.

Kontrolę dewizową wykonuje również:

• Narodowy Bank Polski- w zakresie czynności dokonywanych przez rezydentów i nierezydentów, którzy uzyskali zezwolenie dewizowe na dokonywanie tych czynności, a także w zakresie czynności obrotu dewizowego dokonywanych przez banki i inne niż banki osoby prawne dokonujące skupu i sprzedaży walut obcych i dewiz.

• Organy administracji celnej w zakresie granicznej kontroli dewizowej oraz kontroli dewizowej przesyłek pocztowych

• Organy Straży Granicznej w zakresie granicznej kontroli dewizowej

• Jednostki organizacyjne Poczty Polskiej przy nadawaniu przesyłek pocztowych za granicę

• W sytuacjach zagrożeń kontrolę dewizową wykonują odpowiednio organy kontroli określone przez Prezesa Rady Ministrów, Ministra Obrony Narodowej oraz Ministra Spraw Wewnętrznych. Obowiązują wtedy szczególne zasady i tryb kontroli.

---