w pustyni i w puszczy, konspekty


SCENARIUSZ CYKLU LEKCJI POŚWIĘCONYCH OMAWIANIU POWIEŚCI HENRYKA SIENKIEWICZA „W PUSTYNI I W PUSZCZY” - KLASA V

PROWADZĄCA: mgr Renata Tracz (*)

PLACÓWKA: Szkoła Podstawowa nr 9 w Bielsku-Białej

TEMAT I: POZNAJEMY SZLAK WĘDRÓWKI STASIA I NEL.

CELE OGÓLNE:

  1. Korzystanie z tekstu powieści.

  2. Odwoływanie się do fragmentów lektury.

  3. Posługiwanie się mapą Afryki.

  4. Wzorowe czytanie tekstu.

  5. Sprawdzenie znajomości treści lektury.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Zapoznanie z tematem lekcji.

  3. Wspólne wyznaczanie szlaku wędrówki Stasia i Nel.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Czytanie fragmentów tekstu przydatnych do wyznaczenia trasy bohaterów.

  2. Notowanie nazw miejscowości egipskich.

  3. Sprawdzanie położenia geograficznego poszczególnych miast na mapie.

  4. Przenoszenie na szkic Afryki znalezionych miejsc.

  5. Przypominanie ważniejszych wydarzeń związanych z kolejnymi etapami wędrówki.

  6. Połączenie punktów w celu wyznaczenia przebytej trasy przez Stasia i Nel:

PODSUMOWANIE:

  1. Podsumowanie trasy przebytej przez Stasia i Nel.

  2. Zadanie pracy domowej:

„Przygotuj się do omawiania burzy piaskowej”.

TEMAT II : BURZA PIASKOWA.

CELE OGÓLNE:

  1. Korzystanie z tekstu powieści.

  2. Umiejętność swobodnej wypowiedzi na podany temat.

  3. Ćwiczenia redakcyjne w sporządzaniu planu kompozycyjnego.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

- identyfikować temat z fragmentem tekstu,

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Podanie i zapis tematu.

  3. Odszukanie fragmentu o burzy piaskowej w lekturze.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Prezentacja burzy piaskowej przez wybranych uczniów - opowiadanie.

  2. Wynotowanie (na podstawie przytoczonych cytatów) słów opisujących burzę : epitety, zjawiska powstające podczas burzy piaskowej, synonimy słowa „wiatr”.

  3. Sporządzanie planu kompozycyjnego wybranego fragmentu lektury.

PODSUMOWANIE:

  1. Prezentacja ilustracji przedstawiających pustynię.

  2. Ustne porównanie sceny burzy piaskowej z jej odwzorowaniem filmowym.

  3. Zadanie pracy domowej:

„Naucz się pięknie opowiadać o burzy piaskowej”.

TEMAT III : DYNAMICZNOŚĆ OPISU SYTUACJI NA PRZYKŁADZIE BURZY PIASKOWEJ.

CELE OGÓLNE:

  1. Kształtowanie umiejętności swobodnej wypowiedzi na zadany temat.

  2. Umiejętność rozróżnienia opisu dynamicznego od opisu statycznego.

  3. Wskazanie celu użycia czasowników w opisie sytuacji.

  4. Umiejętność wykorzystania czasowników w opisywaniu danych sytuacji.

  5. Ustne ćwiczenia w redagowaniu opisu sytuacji.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy”, krzyżówka, Encyklopedia Powszechna.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Przypomnienie tematyki poprzedniej lekcji - burza piaskowa.

  3. Uczniowie opowiadają przebieg burzy piaskowej.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Porównanie opisów: Saby i burzy (w formie tabelki), np.

OPIS SABY

OPIS BURZY

  • ogromny

  • łagodny

  • potężny łeb

  • zwieszone wargi

  • grube łapy

  • potężna postać

  • płowożółta maść

  • duchy zbudziły wiatr

  • widnokrąg pociemniał

  • nastała cisza śmiertelna

  • powietrze poczęło drgać

  • podmuchy poczęły skręcać piasek

  • tworzyły się lejki

  • tumany pyłu zakryły niebo

  • uczynił się mrok

  1. Uczniowie uzupełniają tabelkę, posługując się cytatami.

  2. Porównanie obu opisów: uczniowie wskazują różnicę między opisami (przewaga przymiotników w opisie Saby, przewaga czasowników w opisie burzy).

  3. Zwrócenie uwagi na celowość użycia wielu czasowników w opisie sytuacji - opis staje się dynamiczny.

  4. Odszukanie w Encyklopedii znaczenia słowa „dynamiczny”.

  5. Podanie i zapis tematu.

  6. Próba opowiedzenia burzy piaskowej (używając wielu czasowników).

  7. Podanie notatki, np.: Opis sytuacji zawiera wiele czasowników wyrażających ruch, dynamikę, aby przedstawić ciekawy obraz zdarzenia i pobudzić wyobraźnię czytelnika.

PODSUMOWANIE:

1. Zadanie pracy domowej:

I Rozwiąż krzyżówkę.

II Przygotuj zakładki w tekście potrzebne do charakterystyki Stasia.

TEMAT IV : ZA CO PODZIWIAMY STASIA TARKOWSKIEGO? CHARAKTERYSTYKA POSTACI.

CELE OGÓLNE:

  1. Doskonalenie umiejętności charakterystyki.

  2. Doskonalenie umiejętności pracy z tekstem powieści.

  3. Przypomnienie różnicy między charakterystyką pośrednią a bezpośrednią.

  4. Utrwalenie umiejętności konstruowania planu kompozycyjnego do charakterystyki postaci.

  5. Umiejętność wyciągania wniosków.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy” wraz z zakładkami wykonanymi przez uczniów.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Przypomnienie wiadomości o charakterystyce postaci:

I WSTĘP:

II ROZWINIĘCIE:

III ZAKOŃCZENIE:

  1. Wyróżnienie rodzajów charakterystyki:

  1. Podanie i zapis tematu.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Czytanie fragmentów tekstu przydatnych do charakterystyki postaci przygotowanych przez uczniów.

  2. Wspólne redagowanie planu kompozycyjnego do charakterystyki.

  3. Notowanie informacji, posługiwanie się cytatami i poprawny ich zapis.

PODSUMOWANIE:

  1. Zadanie pracy domowej:

„Przygotuj się do dalszej charakterystyki Stasia”.

TEMAT V : ZA CO PODZIWIAMY STASIA TARKOWSKIEGO? CIĄG DALSZY CHARAKTERYSTYKI POSTACI.

CELE OGÓLNE:

  1. Doskonalenie umiejętności charakterystyki.

  2. Doskonalenie umiejętności pracy z tekstem powieści.

  3. Utrwalenie umiejętności konstruowania planu kompozycyjnego do charakterystyki postaci.

  4. Umiejętność wyciągania wniosków.

  5. Kształtowanie postaw czytelniczych.

  6. Doskonalenie umiejętności sprawnego i poprawnego posługiwania się językiem polskim.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy” wraz z zakładkami wykonanymi przez uczniów.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

2. Kontynuowanie redagowania planu kompozycyjnego charakterystyki Stasia

Tarkowskiego.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Czytanie fragmentów tekstu przydatnych do charakterystyki właściwej.

  2. Dobieranie słownictwa do opisu postaci.

  3. Zapisywanie cech charakteru Stasia, popierając je przykładami z tekstu

(w formie tabelki):

CECHY

PRZYKŁADY

  • na początku był zarozumiały i chełpliwy

  • odważny

  • honorowy, szlachetny

  • opiekuńczy, troskliwy

  • ofiarny

  • sprytny, pomysłowy, zaradny

  • szczery, życzliwy

  • opanowany

  • orientował się w geografii Afryki

  • odpowiedzialny za powierzone mu osoby

  • bezsilny wobec choroby, głodu, pragnienia

  • z lekceważeniem wyrażał się o wieku Nel

  • zabił lwa i prześladowców

  • nie wyparł się swojej wiary przed Mahdim

  • nie chciał strzelać w plecy prześladowcom

  • osłonił Nel przed uderzeniami korbacza

  • pielęgnował chorą Nel

  • żebrał o jedzenie

  • oddawał Nel ostatnie łyki wody

  • wysyłał latawce

  • uwolnił słonia

  • przyjaźnił się z Arabami

  • szanował wszystkich ludzi, nie zważając na kolor skóry

  • uratował Kalego przed śmiercią

  • szedł w kierunku Oceanu Indyjskiego

  • dbał o damy w podróży

  1. Ocena Stasia Tarkowskiego - może być dla nas wzorem postępowania.

PODSUMOWANIE:

  1. Zadanie pracy domowej:

„Zredaguj charakterystykę Stasia Tarkowskiego (wg sporządzonego planu)”.

TEMAT VI : EGZOTYCZNE PIĘKNO AFRYKAŃSKIEJ FLORY I FAUNY.

CELE OGÓLNE:

  1. Bogacenie słownictwa poprzez dostrzeganie piękna języka pisarza.

  2. Rola przymiotników i środków stylistycznych.

  3. Przedstawienie różnorodności afrykańskiej flory i fauny.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy”, kontury mapy Afryki, obrazki i naklejki prezentujące gatunki zwierząt i roślin, Słownik wyrazów obcych.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Zapoznanie z tematem lekcji: poznanie znaczenia słów „egzotyka”, „flora”, „fauna” (szukanie definicji w słowniku)

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Rozróżnienie stref klimatycznych Afryki (cechy charakteryzujące daną strefę).

  2. Wyszczególnienie obszarów Afryki, np. pustynia, step, sawanna, dżungla.

  3. Uczniowie podają cytaty z lektury charakteryzujące te obszary (uwzględnienie roli przymiotników).

  4. Przenoszenie na kontury Afryki obrazków roślin występujących na danych terenach.

  5. Przytaczanie cytatów dotyczących zwierząt żyjących w Afryce.

  6. Przenoszenie na kontury Afryki obrazków i naklejek zwierząt występujących na poszczególnych obszarach.

  7. W formie notatki: przyporządkowanie do danej strefy klimatycznej flory i fauny.

PODSUMOWANIE:

  1. Zwrócenie uwagi na realistyczne opisy przyrody.

  2. Zadanie pracy domowej:

„Wybiorę z tekstu lektury fragment opisu przyrody afrykańskiej i przepiszę do zeszytu”.

TEMAT VII :KING- NOWY PRZYJACIEL STASIA I NEL.

CELE OGÓLNE:

  1. Przygotowanie do opowiadania ustnego.

  2. Układanie chronologicznego planu wydarzeń.

  3. Umiejętność pisania własnych opowiadań.

  4. Posługiwanie się zdaniami złożonymi.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: indywidualna, zbiorowa.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst lektury „W pustyni i w puszczy”, taśma magnetofonowa z fragmentem powieści Henryka Sienkiewicza, magnetofon.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Wprowadzenie do tematu lekcji.

  3. Odtworzenie fragmentu lektury (znalezienie słonia w wąwozie) z taśmy magnetofonowej.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Wskazanie przez uczniów, jaki to fragment utworu.

  2. Dopowiedzenie historii o Kingu przez uczniów.

  3. Podanie i zapis tematu.

  4. Układanie planu wydarzeń, np.:

  1. Tworzenie przez uczniów opowiadań na temat: „Co bym zrobił, gdybym był

w dżungli i spotkał słonia?”

  1. Odczytywanie swoich opowiadań.

PODSUMOWANIE:

TEMAT VIII : CO KRAJ, TO OBYCZAJ

CELE OGÓLNE:

  1. Poznanie kultury, tradycji, zwyczajów i wierzeń plemion afrykańskich.

  2. Umiejętność korzystania z tekstu lektury.

  3. Dobór słownictwa do tematu.

  4. Wspólne redagowanie notatki.

  5. Porównanie kultury afrykańskiej z polską.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści Henryka Sienkiewicza pt. „W pustyni i w puszczy”, plansza z naszkicowanym Kalim i Stasiem Tarkowskim.

PRZEBIEG LEKCJI

OGNIWO WSTĘPNE:

  1. Powitanie.

  2. Wprowadzenie do tematu lekcji.

  3. Podanie i zapis tematu.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Wyszukiwanie i odczytywanie przez uczniów cytatów dotyczących wierzeń, kultury, zwyczajów plemienia Wa-hima.

  2. Rozmowa na temat tradycji polskiej.

  3. Tworzenie notatki: zapis przytoczonych przez uczniów faktów w formie tabeli:

TRADYCJE PLEMIENIA WA-HIMA

TRADYCJE I ZWYCZAJE POLSKIE

  • tron przekazywany z pokolenia na pokolenie

  • władca nosił skórę dzikiego kota

  • wierzenie w dobre i złe duchy Mzimu

  • mężczyźni próżnują ...

  • obchodzenie świąt

  • Andrzejki, Sylwester, karnawał

  • Dzień Niepodległości

  • urodziny

  • wiara w jednego Boga ...

  1. Rozmowa na temat różnic obu kultur.

  2. Nanoszenie tradycji i zwyczajów wypisanych w tabelce na planszę.

PODSUMOWANIE:

  1. Wskazanie tradycji wspólnej Stasiowi i Kalemu - wspólna wiara.

CHARAKTERYSTYKA POSTRACI
Klasa V
Henryk Sienkiewicz - „W pustyni i w puszczy”

Temat: Czy zaimponował nam Staś Tarkowski - gromadzenie materiału do charakterystyki.

(jednostka dwugodzinna)

Pomoce: - powieść H. Sienkiewicza „W pustyni i w puszczy”
- film na kasecie wideo

- „Słownik wyrazów obcych”

Przebieg lekcji:

  1. Sprawdzenie zadania domowego.
    (uczniowie mieli zaznaczyć fragmenty prezentujące postać oraz przydatne do opisu wyglądu zewnętrznego)

  2. Elementy składowe charakterystyki jako formy wypowiedzi - powtórzenie

  3. Odczytanie przygotowanych fragmentów i sporządzenie notatek dotyczących:
    a - przedstawienia postaci
    (czternastolatek, syn inżyniera Kampanii Kanału Sueskiego i Francuzki, półsierota

przyjaciel Nel, wychowany w Port Saidzie)

b - wygląd zewnętrzny
(Wyższy od rówieśników, silny, dobrze zbudowany, wysportowany, blondyn

o niebieskich oczach )

c - umiejętności i zainteresowania
(doskonały strzelec, świetny pływak i jeździec, POLIGLOTA <znaczenie słowa
wyjaśniamy korzystając ze „Słownika wyrazów obcych> - biegle włada angiel-
kim, polskim i francuskim, znał kilka narzeczy afrykańskich oraz arabski; dobry,
zdolny uczeń; interesował się geografią Afryki, życiem i kulturą ludów afrykań-
skich, lubił polować)

  1. Obejrzenie wybranych fragmentów filmu i odczytanie wskazanych przez nauczyciela fragmentów powieści w celu wyłowienia najbardziej charakterystycznych cech Stasia. Nazwanie tych cech

  2. Uzupełnienie tabeli.

Cechy charakteru i osobowości Stasia

Sytuacje, w których się nimi wykazał

Opiekuńczy i troskliwy

Troszczył się o bezpieczeństwo Nel, pocieszał ją, dbał o jej zdrowie

Ofiarny, szlachetny, rycerski,

Odmawiał sobie jedzenia i picia aby Nel nie cierpiała z głodu i pragnienia; zasłonił ją własnym ciałem przed pejczem Gebhra

Wytrwały, wytrzymały

Bez słowa skargi znosił trudy podróży; nie załamał się pod natłokiem obowiązków, jakie wziął na siebie

Zaradny, pomysłowy, praktyczny

Uwolnił słonia, gromadził zapasy, wysyłał latawce z wiadomością o miejscu pobytu, zabezpieczał obóz na noc

Odważny, bohaterski

Podejmował próby uwolnienia, zabił porywaczy, wyruszył sam w nocy do nieznanego obozu po lekarstwa dla Nel, sprzeciwił się Mahadiemu

Patriota

Często podkreślał, że jest Polakiem, wykuł na ścianie skalnej słowa hymnu polskiego

Prawdziwy chrześcijanin

Odmówił przyjęcia wiary Mahadiego, uczył podstaw religii chrześcijańskiej Kalego i Meę

Tolerancyjne, życzliwy

Szanował wszystkich ludzi bez względu na kolor skóry i wyznanie

  1. Praca domowa
    Napisać wstęp do charakterystyki Stasia Tarkowskiego

TEMAT IV : ZA CO PODZIWIAMY STASIA TARKOWSKIEGO? CHARAKTERYSTYKA POSTACI.

CELE OGÓLNE:

  1. Doskonalenie umiejętności charakterystyki.

  2. Doskonalenie umiejętności pracy z tekstem powieści.

  3. Przypomnienie różnicy między charakterystyką pośrednią a bezpośrednią.

  4. Utrwalenie umiejętności konstruowania planu kompozycyjnego do charakterystyki postaci.

  5. Umiejętność wyciągania wniosków.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń potrafi:

FORMA PRACY: zbiorowa, indywidualna.

METODY PRACY: podająca, poszukująca.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst powieści „W pustyni i w puszczy” wraz z zakładkami wykonanymi przez uczniów.

PRZEBIEG LEKCJI

  1. Przypomnienie wiadomości o charakterystyce postaci:

I WSTĘP:

II ROZWINIĘCIE:

III ZAKOŃCZENIE:

  1. Wyróżnienie rodzajów charakterystyki:

  1. Podanie i zapis tematu.

CZĘŚĆ GŁÓWNA:

  1. Czytanie fragmentów tekstu przydatnych do charakterystyki postaci przygotowanych przez uczniów.

  2. Wspólne redagowanie planu kompozycyjnego do charakterystyki.

  3. Notowanie informacji, posługiwanie się cytatami i poprawny ich zapis.

CECHY

PRZYKŁADY

  • na początku był zarozumiały i chełpliwy

  • odważny

  • honorowy, szlachetny

  • opiekuńczy, troskliwy

  • ofiarny

  • sprytny, pomysłowy, zaradny

  • szczery, życzliwy

  • opanowany

  • orientował się w geografii Afryki

  • odpowiedzialny za powierzone mu osoby

  • bezsilny wobec choroby, głodu, pragnienia

  • z lekceważeniem wyrażał się o wieku Nel

  • zabił lwa i prześladowców

  • nie wyparł się swojej wiary przed Mahdim

  • nie chciał strzelać w plecy prześladowcom

  • osłonił Nel przed uderzeniami korbacza

  • pielęgnował chorą Nel

  • żebrał o jedzenie

  • oddawał Nel ostatnie łyki wody

  • wysyłał latawce

  • uwolnił słonia

  • przyjaźnił się z Arabami

  • szanował wszystkich ludzi, nie zważając na kolor skóry

  • uratował Kalego przed śmiercią

  • szedł w kierunku Oceanu Indyjskiego

  • dbał o damy w podróży

  1. Ocena Stasia Tarkowskiego - może być dla nas wzorem postępowania.

PODSUMOWANIE:

  1. Zadanie pracy domowej:

„Zredaguj charakterystykę Stasia Tarkowskiego (wg sporządzonego planu)”.

Test dla klasy V sprawdzający umiejętność czytania ze zrozumieniem

"W PUSTYNI I W PUSZCZY"
_________________________________
imię i nazwisko

I. Staś wybrał się do Lindego dopiero następnego dnia w południe, musiał bowiem odespać noc poprzednią. Po drodze, w przewidywaniu, że chory może potrzebować świeżego mięsa, zabił dwie pentarki, które też istotnie zostały przyjęte z wdzięcznością. Linde był mocno osłabiony, ale zupełnie przytomny. Zaraz po przywitaniu zapytał o Nel, po czym przestrzegł Stasia, żeby nie uważał chininy za zupełnie stanowczy środek przeciw febrze i żeby strzegł małej od słońca, od przemoczenia, od przebywania w nocy w miejscach niskich i wilgotnych i wreszcie od złej wody. Następnie Staś opowiedział mu na żądanie historię własną i Nel, od początku aż do przybycia do Chartumu i odwiedzin u Mahdiego., a potem od Faszody aż do uwolnienia się z rąk Gebhra i dalszej wędrówki.. Szwajcar przypatrywał mu się w czasie opowiadania ze wzrastającą ciekawością, często z wyraźnym podziwem, a gdy historia dobiegła wreszcie końca, zapalił fajkę, obejrzał jeszcze Stasia od stóp do głowy - i rzekł jakby w zamyśleniu: Jeśli w waszym kraju jest dużo podobnych do ciebie chłopców, to nieprędko dadzą sobie
z wami radę.


1. Jakiej narodowości był Linde?
a) Polak
b) Niemiec
c) Szwajcar
d) Anglik

2. Co opowiedział Lindemu Staś?
a) jedną ze swoich przygód
b) historię własną i Nel
c) opisał burze na pustyni
d) opisał burzę w puszczy

3. W jaki sposób Linde przyglądał się Stasiowi?
a) ze zgrozą
b) z zaciekawieniem
c) z sympatia
d) z ciekawością i podziwem

4. Co nie zrobił Linde po wysłuchaniu opowieści?
a) rzekł w zamyśleniu
b) wstał
c) zapalił fajkę
d) obejrzał Stasia

5. Dlaczego Staś zabił dwie pentarki?
a) bo mu przeszkadzały
b) bo chciał zdobyć pożywienie dla Nel
c) bo chciał zdobyć świeże mięso dla Lindego
d) bo nie miał nic innego do roboty



6. Wymień trzy środki przeciwko febrze:
a) .................................................................
b) ..................................................................
c) .................................................................. 3p.

7. Wymień trzy przygody Stasia i Nel:
a)..................................................................
b) ...................................................................
c) .................................................................. 3p.

8. Kim jest napotkany w puszczy przez Stasia Linde i w jaki sposób pomógł dzieciom?
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................. 2p.

9.Kiedy i gdzie odbywa się akcja powieści "W pustyni i w puszczy"?
..................................................................................... 2p.

10.Kim byli bohaterowie powieści: Chamis, Gebhr, Idrys?
.................................................................................... 1p.

11. Wymień 3 korzyści płynące z przeczytania powieści "W pustyni i w puszczy":
a) ..................................................................................
b) .................................................................................
c) ................................................................................. 3p.

12 Wymień 3 czyny Stasia świadczące o jego bohaterstwie:
a) ..................................................................................
b) .................................................................................
c) .................................................................................. 3p.

13. Podkreśl przygodę dzieci, która Cię zafascynowała i opisz ją uzasadniając swój wybór.
a) Tajemnicze porwanie.
b) Burza na pustyni.
c) Wizyta u Mahdiego.
d) Spotkanie z lwem i zabicie Arabów.
e) Przygoda z Kingiem.
f) Nocna wyprawa - odkrycie obozu Lindego.
g) Pobyt w wioskach murzyńskich.
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................
......................................................................................................

 



1.   Staś i Nel przebywali w Afryce, ponieważ:
a)    spędzali tam wakacje.
b)    ich ojcowie pełnili nadzór przy budowie Kanału Sueskiego.
c)    ich ojcowie zajmowali się handlem kością słoniową.
d)    chcieli zobaczyć piramidy.

2.   Kto wpadł na pomysł, aby porwać Stasia i Nel?
a)    pan Rawlison
b)    pan Tarkowski
c)    Fatma - żona Smaina
d)    Mahdi

3.   Kim był Mahdi?
a)    niewolnikiem Stasia
b)    prorokiem i przywódcą powstania  w Sudanie
c)    królem murzyńskim
d)    inżynierem

4.   Jak postąpił Staś, gdy Mahdi zaproponował mu zmianę wiary?
a)    Po chwili wahania zgodził się na to.
b)    Powiedział odważnie, że nadal będzie chrześcijaninem.
c)    Bez namysłu zgodził się na propozycję Mahdiego.
d)    Uciekł bez odpowiedzi z domu Mahdiego.

5.   Kogo zastrzelił Staś w czasie wędrówki przez wąwóz?
a)    Kalego
b)    Mahdiego
c)    Gebhra i Chamisa
d)    Smaina

6.   Saba był:
a)    niewolnikiem
b)    słoniem
c)    psem Stasia i Nel
d)    kotem

7.   King to:
a)    oswojona małpa.
b)    oswojony słoń.
c)    papuga.
d)    wielbłąd.


8.   W czasie długiej wędrówki Nel zachorowała:
a)    na febrę.
b)    na śpiączkę.
c)    na wyrostek.
d)    na ospę.

9.   Jakie lekarstwo uchroniło Nel od śmierci?
a)      polopiryna
b)      witamina C
c)      chinina
d)      woda z miodem

10.  Jak nazwał Staś „domek” we wnętrzu baobabu?
a)    Kraków
b)    Warszawa
c)    Suez
d)    Chartum

11.  Murzyni bali się złego Mzimu. Okazało się, że złe Mzimu to:
a)    tygrys.
b)    bęben.
c)    słoń.
d)    strzelba.

12.  Za kogo uważano Nel w wioskach murzyńskich?
a)    za księżniczkę
b)    za dobre Mzimu (bożka murzyńskiego)
c)    za czarownicę
d)    za wróżkę

13.  Kim został Kali po powrocie do plemienia Wa-himów?
a)    niewolnikiem
b)    czarownikiem
c)    uczonym
d)    królem

14.  Jak potoczyły się losy Stasia i Nel po wielu latach?
a)    Bohaterowie zostali małżeństwem.
b)    Po powrocie z Afryki nie widzieli się już ze sobą.
c)    Staś zamieszkał w Polsce, a Nel w Afryce.
d)    Staś i Nel pozostali w Afryce.


1. Na jakim kontynencie rozgrywa się akcja powieści?


  1. azjatyckim

  2. amerykańskim

  3. europejskim

  4. afrykańskim


2. Jakiej narodowości były dzieci- główni bohaterowie ?


  2. Amerykanin i Amerykanka

  3. Polak i Angielka

  4. Portugalczyk i Angielka

  5. Anglik i Polka


3. Jakie zwierze zaatakowało nauczycielkę dzieci?


  2. żmija

  3. mucha tse- tse

  4. skorpion

  5. lew


4. Czym podróżowały dzieci zanim zostały porwane?


  2. na wielbłądach

  3. pociągiem

  4. na koniach

  5. statkiem


5. Jak się wabił pies Nel?


  2. Bajka

  3. Sonia

  4. Saba

  5. Brutus


6. Jakie imiona mieli niewolnicy podróżujący z dziećmi?


  2. Idrys i Gebhr

  3. Kali i Mea

  4. Chamis i Gebhr

  5. Chamis i Smain


7. Jakie zwierzę musiał zabić Staś, aby stali się wolnymi?


  2. żmiję

  3. słonia

  4. lwa

  5. pumę


8. Jak nazywało się drzewo, w którym zamieszkali podczas pory deszczowej?


  2. Kalisz

  3. Kraków

  4. Krosno

  5. Konstancin


9. Na jaka chorobę zachorowała Nel?


  2. ospę

  3. dżumę

  4. cholerę

  5. febrę


10. Jak nazywało się lekarstwo na chorobę Nel?


  2. aspiryna

  3. witamina C

  4. amplicylina

  5. chinina


11. Jak nazywał się podróżnik, od którego Staś otrzymał lekarstwo?


  2. Linde

  3. Leonardo

  4. Lamber

  5. Lange


12. Jakie zwierzę karmiły i uwolniły dzieci?


  2. lwa

  3. słonia

  4. żyrafę

  5. kozę


13. W jaki sposób dzieci dawały znać, że żyją?


  2. pisały listy

  3. zostawiały ślady

  4. puszczały latawce

  5. zostawiały puszki z kartkami


14. Kto odnalazł dzieci?


  2. ojcowie dzieci

  3. Beduini

  4. Smain

  5. Kapitan Glen i doktor Chary


TEMAT: Czy Staś Tarnowski mógłby być moim przyjacielem?

CEL GŁÓWNY: Umiejętność pracy w grupie i komunikowanie się wzajemnie.

CELE OPERACYJNE:

- Wypowiadanie się na określony temat.

- Gromadzenie słownictwa opisującego PRZYJAŹŃ i posługiwanie się zwrotami i wyrażeniami frazeologicznymi związanymi z przyjaźnią.

- Prawidłowe posługiwanie się słownictwem związanym z doznaniami emocjonalnymi.

METODY: burza mózgów, metaplan.

FORMY ORGANIZACJI PRACY: praca w grupach.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: tekst lektury „W pustyni i w puszczy”, słownik wyrazów bliskoznacznych, materiały do pracy w grupach.

FAZA WPROWADZAJĄCA:

  1. Określenie celów i tematyki lekcyjnej. Podanie motta ogólnego „Wszędzie można mieć przyjaciół, zależy to tylko od człowieka”

- co to jest przyjaźń?

-jaka powinna być przyjaźń?

2. Wykorzystanie słownika wyrazów bliskoznacznych.

3. Po zapisaniu na tablicy wyrazu „Przyjaciel”, uczniowie określają cechy przyjaciela (każda cecha ma zawierać w sobie jedną literę z wyrazu przyjaciel), np.:

P

WIE R NY

Z

Y

J

ODD A NY

C

I

E

L OJALNY

4. Zapisanie tematu lekcji. Przepisanie z tablicy cech przyjaciela ułożonych z liter tego wyrazu.

FAZA REALIZACYJNA:

  1. Podanie motta lekcji: „Takiego chłopca nie widziałem, chłopiec bohater”

- o kim mowa?

- kto tak powiedział?

2. Podział klasy na trzy grupy, każda grupa dostaje zadanie na które musi przygotować wyczerpujące odpowiedzi (poparte cytatami - jeśli potrafią samodzielnie dobrać odpowiedni fragment lub przy pomocy nauczyciela).

Gr. I Jaki był Staś?

Gr. II Jaki powinien być Staś?

Gr. III Dlaczego nie był taki, jaki powinien być?

Staś Tarkowski

Jaki był?

Jaki powinien być?

Dlaczego nie jest taki, jaki powinien być?

3. Omówienie plakatów i wypisanie najważniejszych informacji. Wybrani

uczniowie, korzystając z wypracowanego przez grupę materiału, próbują odpowiedzieć na przydzielone pytania, popierając wypowiedzi cytatami.

FAZA PODSUMOWUJĄCA:

  1. Korzystając z wypracowanego przez grupę materiału próbujemy odpowiedzieć na pytanie zawarte w temacie lekcji. Zapisujemy wnioski w postaci notatki.

  2. Zadanie domowe: Czy Staś Tarkowski mógłby być Twoim przyjacielem? - opowiadanie.

Zespół klasowy bardzo lubi pracować, gdy podzielony jest na grupy. Wszystkie grupy czują się wówczas bardzo odpowiedzialne za przydzielone im zadania.

Uczniowie zwrócili uwagę na to, że Staś powinien być bardziej czuły i troskliwy w stosunku do Nel, a sposób w jaki traktował Kalego pozostawia wiele do życzenia.

Z drugiej strony umiejętnie dowiedli, że Staś był taki, gdyż zmusiły go do tego warunki i okoliczności w jakich się znalazł.

Temat:   Porównanie słowa pisanego z jego ekranizacją na podstawie fragmentu powieści Henryka Sienkiewicza "W pustyni i w puszczy".

Cele dydaktyczne:

Cele wychowawcze:

Metody:

Pomoce dydaktyczne:

Tok lekcji:

  1. Pogadanka nawiązująca do tematu lekcji:

  1. Czytanie z podziałem na role wybranego fragmentu książki  "W pustyni i w puszczy"  (Tom II, Rozdzia³ IV) z równoczesnym podkreśleniem niezrozumiałych wyrazów i zwrotów.

  2. Tłumaczenie powyższych wyrażeń przez uczniów z pomocą nauczyciela.

  3. Omówienie treści przeczytanego fragmentu ukierunkowane pytaniami nauczyciela.

  4. Zapoznanie uczniów z pojęciem ekranizacja i adaptacja.

  5. Podanie tematu lekcji.

  6. Obejrzenie ekranizacji czytanego uprzednio fragmentu.

  7. Porównanie słowa pisanego z jego ekranizacją;  wypowiedzi uczniów.

  8. Wspólne zredagowanie notatki i zapisanie jej do zeszytu.

  9. Podsumowanie lekcji.

Praca domowa:

Napisz, co sprawiło na Tobie większe wrażenie:  film czy książka.

TematPrzy wspólnym stole z bohaterami powieści H. Sienkiewicza "W pustyni i w puszczy" i jej autorem

Cele operacyjne

Treści

Metody i formy pracy z uczniem

Środki dydaktyczne

Bibliografia

Wskazówka.

Nauczyciel wcześniej przygotował uczniów metodą projektu do wykonania zadań. Uczniowie na wykonanie powierzonych im zadań mieli 3 tygodnie czasu. Pracując w swoich grupach, konsultowali się z nauczycielem tylko wtedy, gdy potrzebowali dodatkowych wskazówek

Przebieg lekcji

Powitanie

Wprowadzenie do tematu

Odczytanie cytatu:

 

"Kto czyta, żyje wielokrotnie.

Kto zaś z książkami obcować nie chce,

na jeden żywot jest skazany"     (J. Czechowicz)

 

Rozważania nad lekturą "W pustyni i w puszczy" pozwolą zrozumieć prawdę zawartą w tych słowach.

 

Podanie tematu lekcji.

Rozwinięcie tematu

  1. (Pukanie do drzwi, do klasy wchodzi posłaniec z listem dla H. Sienkiewicza)
    Uczeń, który "wszedł" w rolę H. Sienkiewicza, odczytuje głośno tekst zawiadomienia przed klasą, informujący o przyznaniu pisarzowi nagrody Nobla     (oklaski)
     

  2. (Nauczyciel podaje H. Sienkiewiczowi tekst przemówienia wygłoszonego 10.12.1905 r. na uroczystości wręczenia mu nagrody Nobla. W tle portret A. Nobla, napis: Sztokholm 10.12.1905, mównica, mikrofon)
    Uczeń wygłasza przemówienie.

Tekst przemówienia

"Ci, którzy mają prawo ubiegać się o nagrodę ustanowioną przez szlachetnego filantropa, nie należą do ludzi jednego szczepu i nie są mieszkańcami jednego kraju. Wszystkie narody świata idą w zawody o tę nagrodę, w osobach swoich poetów i pisarzów [...].

Jednakże zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski! ... Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysiącznych dowodów, że ona żyje ! ... Głoszono ją niezdolną do myślenia i pracy, a oto dowód, że działa ! ... Głoszono ją pobitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać ! ... Uznana jest wobec całego świata potęga jej pracy, a jedno z jej dzieł uwieńczone.

Więc za to uwieńczenie - nie mojej osoby, [...] ale polskiej pracy i polskiej siły twórczej, wam, panowie członkowie Akademii, którzy jesteście najwyższym wyrazem myśli i uczuć waszego szlachetnego narodu, składam, jako Polak, najszczersze i najgorętsze dzięki."
 

  1. Odczytanie przez nauczyciela fragmentu tekstu

"[...] W 1905 roku nagrodzono go Nagrodą Nobla. Był to sukces tym większy, że kandydatura Sienkiewicza miała charakter spontaniczny, nikt jej nie przygotował zgodnie z utrwalonymi już zwyczajami, odznaczono nią pisarza narodu bez państwa."

Nawiązanie do drugiego akapitu przemówienia i wyjaśnienie słów "odznaczono nią pisarza narodu bez państwa".
 

  1. Wywiad dziennikarza z pisarzem (H. Sienkiewicz przedstawia swoją biografię)
     

  2. (Do rozmawiających dołączają pozostali polscy nobliści)
    Przedstawiają się, mówiąc kilka słów o sobie.
    (Nauczyciel zawiesza portrety noblistów wokół portretu A. Nobla)
     

  3. Wyjaśnienie wspólnie z uczniami terminu - elementy świata przedstawionego w powieści.
     

  4. (Zapis przez nauczyciela na tablicy)
     

    5. Postacie fikcyjne

    Postacie historyczne

     

     

     

     

     

     

     

     

    1. Wpisanie przez uczniów do odpowiedniej rubryki bohaterów powieści.
      (W tym czasie dwie uczennice odpowiedzialne za scenografię ustawiają na stole na obrusie półmiski z owocami i ciastkami oraz zapalają świece)
       

    2. Zaproszenie bohaterów literackich i autora do wspólnej biesiady przez nauczyciela w imieniu uczniów SP nr 19 (nauczyciel włącza cichy podkład muzyczny)
       

    3. Zaprezentowanie się poszczególnych bohaterów powieściowych (w narracji pierwszoosobowej) w trakcie biesiady, z zastosowaniem formy swobodnej rozmowy.
       

    4. Określenie wspólnie z uczniami czasu akcji.
       

    5. Wskazanie na mapie Afryki trasy wędrówki bohaterów powieściowych przez uczniów odpowiedzialnych za wykonanie tego zadania (po prezentacji rozdają wszystkim uczniom narysowane przez siebie mapki z zaznaczoną trasą wędrówki bohaterów)

    Zakończenie

    Odczytanie przez nauczyciela listu Hani z forum internetowego.


    Kochani! Czuję, że muszę podzielić się z Wami swoimi odczuciami po przeczytaniu książki "W pustyni i w puszczy" H. Sienkiewicza, ponieważ czuję się zawiedziona. Rozczarował mnie Staś, którego odebrałam jako bufona chełpiącego się swoimi wyczynami. Nie wzbudził mojej sympatii. Natomiast Nel okazała się wątłą, niezaradną dziewczynką, a w dodatku płaksą. Ojcowie ich byli mało skuteczni, bo ostatecznie dzieci mogły liczyć tylko na siebie. Frajerzy! Jedyną postacią, która wzbudziła u mnie trochę sympatii, był Kali, bo kaleczył język, co było superowe. Książka nie wzbudziła u mnie entuzjazmu. Wolę surfować po internecie, niż czytać takie nudziarstwa. Hania.

    Polecenie nauczyciela     "Napisz, czy zgadzasz się z opinią Hani?"


    Rozdanie przez nauczyciela uczniom kopii tekstu listu.

    Temat: Pustynia - znak Afryki. Burza piaskowa - artystyczny opis H. Sienkiewicza
    w oparciu o lekturę „W pustyni i w puszczy”

    Cele: uczeń:


    - Zna treść opisu burzy piaskowej;
    - Potrafi pracować z tekstem;
    - Umie wskazać pustynie;
    - Umiejętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy;
    - Nazywa swoje uczucia, własne myśli, przeżycia;
    - Buduje ustne wypowiedzi kilkuzdaniowe;
    - Podaje definicję porównania i innych środków............
    - Utrwala wiedzą o częściach mowy;
    - Umie wskazać na rolę czasowników i porównań w tworzeniu plastyczności obrazu;
    - Umie wyszukiwać słownictwo opisujące burzą piaskową;
    - Umie posługiwać się cytatem z utworu.

    Metody i formy pracy:
    - Praca z tekstem;
    - Praca grupowa, indywidualna;
    - Elementy metody podającej i poszukującej;
    - Dyskusja (technika burzy mózgów);
    - Heureza (pytania i odpowiedzi);
    - Metoda zajęć praktycznych.

    Środki dydaktyczne:
    - Kontury Afryki (wklejenie do zeszytu);
    - Mapa Afryki;
    - Tekst powieści (fragm.) „W pustyni i w puszczy”
    - Słownik wyrazów bliskoznacznych;
    - Kreda kolorowa;
    - Gazetka ścienna ukazująca ilustracje z przygodami bohaterów powieści.



    Przebieg lekcji:

    I. FAZA PRZYGOTOWAWCZA

    - Uczniowie mieli przeczytać artystyczny opis burzy piaskowej w powieści;

    - Wyszukać termin: burza piaskowa.
    2. Nawiązanie do tematu
    a) Nauczyciel o Jak myślicie, jakie są znaki Afryki? o Co to za kontynent, co jest tam charakterystycznego? o Czym wyróżnia się Afryka spośród innych kontynentów?
    Uczeń - Pustynia, piasek, ulewa podzwrotnikowa.
    Nauczyciel - Pokaż i nazwij pustynie w Afryce.
    Uczeń - (uczeń pokazuje na mapie i nazywa) pustynia Sahara ; Pustynia Libijska
    Nauczyciel - Jakie zjawiska występują na piaskach? - Burze, „śpiew piasków”, fatamorgana. - Zobaczymy jak to zjawisko - „burzę piaskową” opisuje H.Sienkiewicz
    b) Nauczyciel - Czy lubicie przeżywać burzę? - Jaka może być burza? - śnieżna, piaskowa, morska- Spróbujmy nazwać uczucia, jakie towarzyszą nam podczas burzy.
    Zapis na tablicy i w zeszytach: BURZA


    - Groza
    - Obawa
    - Lęk
    - Strach
    - Niepokój
    - nieszczęście


    c) Wyszukiwanie w słowniku wyrazów bliskoznacznych:
    Po co używamy wyrazów bliskoznacznych?
    Wyrazy bliskoznaczne:


    Burza:
    · zawierucha
    · zamieć
    · nawałnica
    · sztorm
    · cyklon (cyklon nad oceanem)
    · orkan



    Czasowniki występujące na poszczególne etapy burzy:


    - nadciąga
    - zbiera się
    - wisi w powietrzu
    - zrywa się
    - szaleje
    - sroży się
    - cichnie
    - przechodzi
    - ustaje
    - zanosi się
    - zbiera się na burzę



    II. FAZA REALIZACYJNA
    Zapisanie tematu: Pustynia - znak Afryki. Burza piaskowa - artystyczny opis
    H Sienkiewicza.

    Zobaczmy jak udało się Sienkiewiczowi przedstawić tę burzę. Wzorcowe odczytanie Analiza:

    - Czy w opisie, który przeczytaliście można wyróżnić jakieś części?
    - Po czym zauważamy, że w opisie burzy wyróżniamy jakieś fazy? Fazy te zauważamy poprzez ciągłe zmiany, jakie następują podczas trwania burzy, po sile natężenia, następowania.
    - Jak nazwiemy te części (fazy)? *1 faza - uderzenie wiatru

    *2 faza - silniejsze uderzenie
    *3 faza - trwający, ciągły grzmot.
    - Czym różni się zjawisko przyrody od nieruchomego przedmiotu?
    - W zjawisku przyrody następują ciągłe zmiany, a w przedmiocie nie.
    - Czym wyrażane są te zmiany, poprzez jakie części mowy następują te zmiany? Jakiego zabiegu artystycznego użył pisarz? -*- Pisarz posłużył się czasownikami. Ażeby pokazać ruch, zastosował czasowniki.
    - Poszukajmy jakich czasowników użył: (odczytywanie i zapis na tablicy i w zeszytach)
    nadchodził , pojawiła się , czyniła , zbliżała się...

    - Na co wskazuje użycie czasowników? *- Nagromadzenie czasowników wpływa na dynamikę zjawiska.
    - Dzięki czemu jeszcze - obok czasowników nazywających nadchodzenie czegoś, powstawanie - opis ten tak łatwo przemawia do wyobraźni? *- Dzięki porównaniom.
    - Wyszukajmy w tekście porównania (lekko ołówkiem podkreślić)
    - Pojawiła się ciemna chmura; -Chybkie wiry podobne do kolumienek cienkich u spodu, a rozwianych jak pióropusze w górze;

    - Co zyskujemy dzięki zastosowaniu porównań? *- Coś, co jest nam nieznane, a jest porównane do czegoś, co możemy:
    § zobaczyć oczyma wyobraźni, § odczuć dotykiem (uderzeniem), § powąchać
    § a może nawet przeżyć razem z bohaterami, od razu wydaje się nam bliższe, bardziej zrozumiałe. My opisując zjawisko dla poinformowania, nie użylibyśmy nigdy porównań do kolumienek, pióropuszy, skrzydeł ptaków, nie przyszłoby to nam go głowy.

    - Taki zabieg, jaki zastosował H.Sienkiewicz w opisie burzy nazywamy opisem artystycznym

    III. FAZA PODSUMOWUJĄCA
    1. Rekapitulacja materiału.
    Nauczyciel
    - Czy chcielibyście razem z bohaterami, przeżyć burze piaskową? Jakie zabiegi artystyczne zastosował pisarz w opisie? Powtórzmy.

    Wniosek: H.Sienkiewicz przepięknie opisał burze piaskową. Artyzm opisu wyrażony jest poprzez nagromadzenie czasowników, które wpływają na dynamikę opisanego zjawiska i zastosowanie porównań, które pozwalają nam wyobrazić sobie to niezwykle zjawisko
    2. Praca domowa
    Wybierz sobie z powieści fragment około 15-wersowy, którego nauczysz się na pamięć i zaprezentujesz na uroczystej lekcji - konkursie. Pomyśl też o stosownym rekwizycie, a może charakteryzacji. Czas przygotowań - półtora tygodnia.

    ######################################################################

    Egzotyka Czarnego Lądu w powieści H. Sienkiewicza pt. " W pustyni i w puszczy ".

    Cykl poświęcony lekturze H. Sienkiewicza pt. " W pustyni i w puszczy " ( kl. V ).

    1. Henryk Sienkiewicz - " W pustyni i w puszczy ".

    2. Świat przedstawiony w powieści H. Sienkiewicza pt. " W pustyni i w puszczy ".

    3. Śladami Stasia i Nel... - wyodrębnienie kolejnych wydarzeń.

    4. Przygoda Stasia i Nel, która mnie zafascynowała - opowiadanie odtwórcze.

    5. Staś Tarkowski jako główny bohater powieści - próba charakterystyki.

    6. Egzotyka Czarnego Lądu w powieści H. Sienkiewicza pt. " W pustyni i w puszczy ".

    7. " W pustyni i w puszczy " - utwór literacki a jego filmowa adaptacja.

    Cele Po przeprowadzonej lekcji uczeń potrafi:

    Metody: - praca z tekstem, burza mózgów, pokaz

    Środki dydaktyczne:

    Czas: 90 minut

    Etapy lekcji

    Przebieg lekcji

    Umiejętności kluczowe

    1

    2

    3

    Zaangażowanie

    Nawiązanie do lekcji:

    • Przedstawienie celów lekcji,

    • podanie tematu lekcji,

    • odszukanie hasła egzotyka,

    • tworzenie związków frazeologicznych z wyrazem egzotyka,

    • podział klasy na grupy i przydzielenie zadań

    komunikacja nauczyciel - uczeń

    twórcza aktywność

    Badanie i

    Przekształcanie

    • przypomnienie trasy wędrówki Stasia i Nel,

    • podanie zjawisk, które można zaliczyć do egzotycznych,

    • praca w grupach, wyszukiwanie informacji o faunie, florze, zjawiskach przyrody Afryki oraz ludziach i ich zwyczajach,

    • praca przy komputerach - wyszukiwanie informacji dotyczących wymienionych zagadnień,

    • przyklejenie kartek z przykładami fauny i flory do dużego szablonu mapy Afryki

    komunikacja uczeń - uczeń

    współdziałanie w grupie

    rozwiązywanie problemów

    porządkowanie informacji z różnych źródeł

    posługiwanie się techniką komputerową

    Prezentacja wyników

    • reprezentanci grup omawiają wyniki pracy, a pozostali dokonują weryfikacji,

    • zaznaczenie na mapie przykładów fauny i flory afrykańskiej

    prezentacja zgromadzonych informacji przed klasą

    jasność i precyzja wypowiedzi

    Refleksja i

    ewaluacja

    Wypełnienie kart ewaluacji przeznaczonych dla uczniów:

    • określenie zakresu zdobytej wiedzy,

    • refleksja na temat wykonanej pracy,

    • samoocena zaangażowania

    ocena organizowania własnej pracy

    komunikowanie - uczniowie - nauczyciel

    Załącznik 1 Karty pracy dla uczniów

    Grupa I

    Korzystając z tekstu powieści i programów multimedialnych zgromadźcie informacje i podajcie przykłady fauny afrykańskiej.

    Grupa II

    Korzystając z tekstu powieści i programów multimedialnych zgromadźcie informacje i podajcie przykłady flory afrykańskiej.

    Grupa III

    Korzystając z tekstu powieści i programów multimedialnych zgromadźcie informacje i podajcie przykłady zjawisk przyrody występujących w Afryce.

    Grupa IV

    Korzystając z tekstu powieści i programów multimedialnych zgromadźcie informacje na temat ludzi żyjących w Afryce i ich zwyczajów.

    Oczekiwane odpowiedzi:

    1. Fauna: antylopy, zebry, lwy, słonie, krokodyle, hieny, wielbłądy, bawoły, moskity, muchy tse - tse, barwne ptaki, skorpiony.

    2. Flora: baobaby, akacje, daktyle, krzak kusso, bananowce, ogromne osty i wrzosy.

    3. Zjawiska przyrody: fatamorgana, burza piaskowa, pora dżdżysta, błyskawiczne rozwidnianie się.

    4. Ludzie i ich zwyczaje: dzikie plemiona murzyńskie, arabowie, ich religia i obyczaje; wiara w złe Mzimu, braterstwo krwi, porozumiewanie się za pomocą tamtamów.

    EGZOTYKA CZARNEGO LĄDU- przyjazna, czy niebezpieczna dla białych ludzi ?


    „Ty zaś człowiek obcy jesteś w tym świecie ślepy i głuchy na wszyst    ko, czym żyją jego mieszkańcy” (Robinson)


    Po zakończeniu zajęć uczeń:

    1. potrafi posługiwać się słownikiem i tekstem literackim,
    2. wskazuje przykłady świadczące o znajomości fauny i flory afrykańskiej,
    3. potrafi gromadzić słownictwo opisujące florę i faunę,
    4. potrafi pracować w grupie,
    5. potrafi formułować wnioski.

    Metoda: - burza mózgów - pokaz - praca z tekstem

    Środki dydaktyczne: mapa Afryki, Słownik wyrazów obcych, Słownik języka polskiego, mapki dla uczniów, albumy, „W pustyni i w puszczy”- tekst lektury



    Przebieg lekcji:

    1. Przedstawienie celów lekcji

    2. Przypomnienie trasy wędrówki Stasia i Nel.

    3. Wskazanie na trudności, jakie napotkały dzieci.

    4. Dlaczego pojawiły się trudności ?

    5. Zapisanie tematu lekcji

    6. Prezentowanie albumów.
    7. Podział klasy na dwie grupy- umownie
    a) gr.1. Zieloni- flora
    b) 2. Niebiescy- fauna

    8. Przydział materiałów do pracy (słowniki) i polecenie dla uczniów, aby korzystając ze słowników, zgromadzili informacje na temat:
    gr.1. Pustyni, Dżungli, Oazy
    gr. 2. Stepu, Sawanny, Karawany
    Uczniowie zapisują wszystko co znaleźli na kartkach.

    9. Przyklejają karteczki do dużego szablonu mapy Afryki

    10. Uczniowie dokonują prezentacji- reprezentanci omawiają wyniki pracy, pozostali dokonują weryfikacji.

    11. Następnym zadaniem będzie zapisanie na swoich mapkach przykłady fauny i flory.

    Wnioski ogólne- odpowiedź na pytanie postawione w temacie.

    Praca domowa:
    W imieniu afrykańskich zwierząt napisz list do Parlamentu, w którym wyrazisz troski i obawy tychże zwierząt.

    TEMAT: Moralne dylematy bohatera lektury "W pustyni i w puszczy."

    GŁÓWNE ZAGADNIENIA LEKCJI

    ukazanie wzorów pozytywnego bohatera problem odpowiedzialnoœci za drugą osobę postępowanie w ekstremalnych warunkach życiowych

    CELE LEKCJI

    Po zakończeniu lekcji uczeń powinien: pokazać na mapie trasę wędrówki bohaterów lektury ocenić postępowanie Stasia umieć wykorzystywać wiedzę z różnych źródeł (innych przedmiotów nauczania, programów telewizyjnych, prasy) rozumieć znaczenie wyrażenia "moralność, dylemat, moralne dylematy" umieć odczytywać motywy postępowania innych ludzi

    METODY NAUCZANIA

    Metody aktywne: burza mózgów, drzewko decyzyjne, konferencja prasowa, poza. Metody słowne: praca ze słownikiem i mapą. Metody oglądowe: oglądanie filmu i obrazów.

    FORMY PRACY

    Praca zbiorowa i w grupach.

    ŚRODKI DYDAKTYCZNE

    Obrazy na temat Afryki. mapa Afryki i mapka schematyczna wędrówki. Słownik języka polskiego. Słownik wyrazów obcych. Słownik wyrazów bliskoznacznych. Film "Przygody Stasia i Nel".

    POJĘCIA I TERMINY Moralność, moralny, dylemat, bohater, bohaterski.

    PRZEBIEG LEKCJI
    Wprowadzenie
    1. Swobodne wypowiedzi na temat zgromadzonych obrazów (wnętrze chaty murzyńskiej, wioska murzyńsk    a, zwierzęta, busz, pustynia).
    Rozwinięcie
    1. Odczytanie na mapie Afryki szlaku wędrówki Stasia i Nel.

    2. Obja    śnienie nowych słów z wykorzystaniem słowników, praca w grupach.

    Grupa I Podaj znaczenie słowa "bohater" i wyrazy bliskoznaczne do słowa "bohaterski"
    Grupa II Wyjaśnij znaczenie słów "moralność, moralny"
    Grupa III Wyjaśnij znaczenie słowa "dylemat"

    3. Burza mózgów.     Podaj dwa miejsca w wędrówce Stasia i Nel, w których Staś musiał podjąć ważne decyzje. Uczniowie zgłaszają miejsce i uzasadniają:
    Przykładowo:

    Medinet - Fajum Porwanie dzieci.
    Omdurman - Chartum Wizyta u Mahdiego.
    Droga do Faszody Spotkanie z lwem. Zabicie porywaczy.
    Góry Karamojo Choroba Nel.
    Okolice Kilimandżaro Droga przez pustynię.


    Sekretarz grupuje odpowiedzi i ustala ich kolejność.
    4. Konferencja prasowa.
    Grupa dziennikarzy przeprowadza wywiad ze Stasiem. Każdy uczeń przygotowuje pytanie na temat jego zachowania i motywów postępowania w sytuacjach wyłonionych w poprzednim zadaniu.

    5. Poza (technika zatrzymanego ruchu).
    Uczniowie w parach (Staś i Nel ) przedstawiajš bohaterów w trudnych sytuacjach z ćwiczenia 3. Nauczyciel pyta "Co robisz?", "Gdzie jesteś", "Co czujesz?", "Dlaczego?"

    6. Drzewko decyzyjne.
    Uczniowie pracują w grupach. Ich zadaniem jest odpowiedź na pytanie "Jak Staś powinien zachować się, gdy zdobył broń: zabić porywaczy czy poddać się." Każda grupa prezentuje swoje drzewko decyzyjne.

    CELE I WARTOŚCI

    Poczucie bezpieczeństwa, odwaga, honor, opiekuńczość, poświęcenie, spokój sumienia

    SKUTKI

    POZYTYWNE

    będą wolni, nie zabije ludzi, zachowa się jak dorosły mężczyzna, nie będzie miał wyrzutów sumienia, uratuje Nel, będą mieć opiekę w podróży,

    okaże swoją odwagę

    NEGATYWNE

    będzie mieć wyrzuty sumienia, mogą zginąć, popełni grzech, zostaną w niewoli, mogą zginąć, gdy będą sami, nie wykorzysta szansy uwolnienia,

    duże ryzyko

    ZABIĆ PORYWACZY PODDAĆ SIĘ WOLI PORYWACZY

    JAK POWINIEN ZACHOWAĆ SIĘ STAŚ

    7. Wspólne redagowanie notatki.

    Staś Tarkowski przeżywał wiele dylematów moralnych, gdyż musiał dokonywać wyborów takich, jak na przykład: zabić porywaczy czy zginąć, zmienić wiarę czy zostać w niewoli. Zawsze ratował Nel w trudnych i niebezpiecznych sytuacjach. Staś jest prawdziwym bohaterem.

    Zakończenie Oglądanie fragmentu filmu "Przygody Stasia i Nel", sceny uwolnienia z rąk porywaczy.

    Zadanie domowe
    Uzasadnij:     Dlaczego podoba ci się postać Stasia Tarkowskiego? lub: Dlaczego nie podoba ci się postać Stasia Tarkowskiego?

    Temat: "Wycieczka śladami Stasia i Nel" - projektujemy folder reklamowy w oparciu o film i artykuł prasowy.

    Cele:
    Uczeń potrafi:

    1. sformułować cel projektu

    2. współtworzyć instrukcję projektu (pod kierunkiem nauczyciela)

    3. klasyfikować informacje z punktu widzenia celów projektu (podział na mniej i bardziej ważne czy ciekawe)

    4. sformułować hasło reklamowe

    5. zaprojektować trasę wycieczki

    6. poprawnie zapisywać nazwy własne, daty

    7. formułować wypowiedzi w roli uczestnika wycieczki

    8. zaprojektować symbol graficzny wycieczki lub logo biura turystycznego

    9. współpracować w grupie, podejmować decyzje grupowe

    10. wyrażać swoją opinię, argumentować

    11. twórczo rozwiązywać problemy

    12. ocenić pracę własną oraz innych członków grupy

    Metody:
    projekt, swobodna dyskusja, kreatywne pisanie, "burza mózgów", praca w grupach oraz z całym zespołem klasowym

    Materiały:
    artykuł prasowy pt. "Śladami wyobraźni" Marcina Kydryńskiego zamieszczony w "National Geographic"nr 3(18) marzec 2001r., płyta VCD z filmem pt. "W pustyni i w puszczy" w reż. Gavin'a Hood'a, mapka podróży, kolorowy papier, mazaki, nożyczki, klej

    Przebieg zajęć:

     (uczniowie wcześniej zapoznali się z w/w artykułem prasowym), wspólne obejrzenie filmu,

     swobodna rozmowa "porównująca" Afrykę ukazaną w filmie i przedstawioną w czasopiśmie oraz na temat funkcji, jakie powinien spełniać wykonany folder oraz jego ewentualnej zawartości, ułożenie instrukcji do projektu metodą "burzy mózgów" - przy pomocy nauczyciela, podział na grupy , gromadzenie materiałów do pracy

     podział funkcji w zespole ( lider, sekretarz, sprawozdawca), analiza instrukcji, pomysły realizacji, argumentowanie, wypracowanie projektu folderu

     wykonanie projektu zgodnie z instrukcją

     przedstawienie folderów przez sprawozdawców, wybór najlepszej pracy z uzasadnieniem

     ocena pracy grupy, ocena swojego wkładu w pracę zespołu

    INSTRUKCJA DO FOLDERU

    1. Nazwa firmy turystycznej, nazwa wycieczki, logo, symbol graficzny
    2. Hasło reklamujące wycieczkę
    3. Trasa wyprawy
    4. Atrakcje turystyczne
    5. Sprawy organizacyjne (termin, cena, noclegi, wyżywienie, transport itp.)
    6. Wypowiedzi zadowolonych wycieczkowiczów

    TEMAT : Moje pierwsze spotkanie z książką Henryka Sienkiewicza pt. „W pustyni i w puszczy”.

    Liczba jednostek lekcyjnych - 2

    Wybrane hasła z podstawy programowej :

    Cele edukacyjne:

    Zadania szkoły:

    Lektura:

    Treści:

    Przed przystąpieniem do zajęć uczeń powinien:

    Cele lekcji:

      1. Kształtowane umiejętności :

      1. Uczeń potrafi:

Metody pracy:


Formy pracy:


Środki dydaktyczne:


SCENARIUSZ LEKCJI

  1. Przeczytanie uczniom dowolnie wybranego fragmenty lektury, zawierającego opis miejsca wydarzeń:

  1. Zaproszenie do obejrzenia wystawki:

  1. .Po zapoznaniu się z powyższymi fragmentami prezentacji uczniowie wypracowują i redagują temat lekcji i pierwsza informację o lekturze.

Temat: Moje pierwsze spotkanie z książką Henryka Sienkiewicz pt. „W pustyni i w puszczy”.

Informacja 1-Lektura „W pustyni i w puszczy” jest popularną i znaną powieścią.

na dyskietce.

  1. Określenie czasu i miejsca akcji:

  1. budowa Kanału Sueskiego, rok 1869, Afryka;

  1. Wykonanie ćwiczenia:

KARTA PRACY 1

Spośród podanych w nawiasach liter ( dużej i wielkiej ) wybierz właściwą i uzupełnij podane zdania .Zmień kolor czcionki wpisywanych liter.

  1. Jednym z państw leżących w (a, A).....fryce jest ( E, e )....gipt.

  1. Mieszkaniec (A, a)...fryki to ( A ,a).... frykańczyk.

  1. Mieszkaniec (E, e)...gitu to (E ,e )...gipcjanin, mieszkanka tego kraju to
    (E, e )...gipcjanka.

  1. ( E, e )...gipski

  1. (A, a )....frykański

WYPEŁNIONA KARTA PRACY 1

Spośród podanych w nawiasach liter ( dużej i wielkiej ) wybierz właściwą i uzupełnij podane zdania .Zmień kolor czcionki wpisywanych liter.

  1. Jednym z państw leżących w (a, A)....Afryce jest ( E, e )....Egipt.

  1. Mieszkaniec (A, a)...Afryki to ( A ,a).. Afrykańczyk.

  1. Mieszkaniec (E, e)...Egitu to (E ,e )...Egipcjanin, mieszkanka tego kraju to
    (E, e )...Egipcjanka.

  1. ( E, e )...egipski

  1. (A, a )....afrykański

  1. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy.

Następnie zapisują zmiany w pliku Karta pracy 1 doc.

Na pasku narzędzi odszukują ikonkę drukowania i klikają ją lewym przyciskiem myszy.

( Efekt swej pracy uczniowie mogą również zapisać na dyskietce).

  1. Prezentacja slajdów w programie PowerPoint - uczniowie uruchamiają prezentację z pliku Henryk Sienkiewicz.ppt

Przed przystąpieniem do prezentacji należy ukierunkować pracę uczniów. Informujemy uczniów, że ich zadaniem będzie udzielenie odpowiedzi na pytania:

  1. Wypowiedzi uczniów związane z obejrzaną prezentacją.

INFORMACJA 2

Sienkiewicz napisał „W pustyni i puszczy” z miłości do dzieci

INFORMACJA 3

Afrykę, w której dzieje się akcja powieści, miał okazje poznać podczas swych podróży na ten kontynent.

INFORMACJA 4

Staś i Nel to postacie fikcyjne.

  1. Uczniowie ponownie uruchamiają prezentację z pliku Henryk Sienkiewicz

Przed przystąpieniem do prezentacji polecamy uczniom skupienie uwagi na zamieszczone

w prezentacji zdjęcia krajobrazów Afryki, zdjęcia mieszkających tam zwierząt.

Po obejrzeniu prezentacji uczniowie odpowiadają na pytania:

( Uczniowie uzasadniają swoje wypowiedzi)

  1. Uczniowie przechodzą do folderu „ Puste karty pracy '”i otwierają plik Karta pracy 2 doc. i wypełniają krzyżówkę.

KARTA PRACY 2

ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ

    1. Zwierzę afrykańskie

    2. Wilgotny las afrykański

    3. Miejsce na pustyni zasobne w wodę

    4. Złudny obraz na pustyni

    5. Państwo w Afryce nad Nilem

    6. Mieszkaniec kontynentu afrykańskiego

    7. Owoc jednej z palm

    8. Potężne, długowieczne drzewo afrykańskie

1

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

WYPEŁNIONA KARTA PRACY 2

ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ

    1. Zwierzę afrykańskie

    2. Wilgotny las afrykański

    3. Miejsce na pustyni zasobne w wodę

    4. Złudny obraz na pustyni

    5. Państwo w Afryce nad Nilem

    6. Mieszkaniec kontynentu afrykańskiego

    7. Owoc jednej z palm

    8. Potężne, długowieczne drzewo afrykańskie

1

Z

E

B

R

A

2.

D

ż

U

N

G

L

A

3.

O

A

Z

A

4.

F

A

T

A

M

O

R

G

A

N

A

5.

E

G

I

P

T

6.

M

U

R

Z

Y

N

7.

D

A

K

T

Y

L

8.

B

A

O

B

A

B

  1. Odczytanie hasła i wyjaśnienie przy pomocy „ Słownika języka polskiego”

znaczenia słowa egzotyczny

Uczniowie zatwierdzają zmiany w pliku Karta pracy 2 doc. , następnie na pasku narzędzi odszukują ikonkę drukowania i klikają ją lewym przyciskiem myszy.

( Efekt swej pracy uczniowie mogą również zapisać na dyskietce).

  1. Rozmowa na temat realistycznego opisu przedstawianych miejsc, zjawisk atmosferycznych;

  1. Odczytanie dowolnych fragmentów powieści - opisy afrykańskiej przyrody.

  1. Ocena pracy uczniów.

  1. Zadanie domowe.

W formie prezentacji lub korzystając z dowolnego edytora graficznego przedstaw trasę wędrówki Stasia i Nel.

Stosując dowolną technikę pracy przedstaw w formie plastycznej trasę wędrówki Stasia i Nel

BIBLIOGRAFIA

  1. Stefan Majchrowski, Pan Sienkiewicz, Warszawa 1966, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

  2. Julian Krzyżanowski, Henryk Sienkiewicz.. Kalendarz życia i twórczości, Warszawa 1956, PIW.

  3. Julian Krzyżanowski, Henryk Sienkiewicz, PWN,Warszawa1972.

  4. Słownik języka polskiego

  5. Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.

Scenariusz lekcji języka polskiego
dla klasy V szkoły podstawowej.

Cel główny:

pt. „ W pustyni i w puszczy „

Cele operacyjne:

Po zakończonej lekcji uczeń powinien:

Metody:

Środki dydaktyczne:

Flamastry, arkusze szarego papieru, arkusze formatu A 3

Przebieg lekcji:

  1. Działania organizacyjne

  1. Wstęp: zapoznanie uczniów z celem lekcji (informacja o konkursie)

  1. Podział klasy na 4 grupy

  1. Praca w grupach: (grupy wykonują zadania konkursowe, otrzymują za ich wykonanie punkty)

Zadanie 1:

Wygrywa ta grupa, która najszybciej upora się z tym zadaniem.

Wygrani otrzymują 5 punktów, a pozostałe grupy, zależnie od kolejności wykonania odpowiednio:

4, 3, 2 punkty.

Zadanie 2.

  1. Podsumowanie i ocena:

8 -7 otrzymują ocenę bardzo dobrą, MIEJSCE II

6 - 5 otrzymują ocenę dobrą, MIEJSCE III

4 - 3 otrzymują ocenę dostateczną, MIEJSCE IV

2 - 1 otrzymują ocenę dopuszczającą, MIEJSCE V

Zestawy pytań do zadania 2:

Zestaw I:

  1. Jakie miał nazwisko główny bohater - Staś ?

  2. Kim był Mahdi ?

  3. Jaki zawód wykonywał ojciec Stasia?

  4. Ile lat miała Nel ?

  5. Gdzie mieszkała Nel wraz ze swoim ojcem?

Zestaw II:

  1. Jakie nazwisko miała Nel ?

  2. Jakiej narodowości była matka Stasia?

  3. Kim była Fatma?

  4. Kto przygotował porwanie Stasia i Nel?

  5. Jak nazywał się pies Nel?

Zestaw III:

  1. Podaj imiona dwóch czarnoskórych opiekunów Stasia i Nel.

  2. Na jaką chorobę zachorowała Nel?

  3. Jak nazywał się słoń, który podróżował z dziećmi?

  4. Jak Staś nazwał baobab, w którym dzieci zamieszkały?

  5. W jakim afrykańskim państwie wybuchło powstanie, w czasie, gdy rozgrywa się akcja powieści?

Zestaw IV:

  1. Kto dał Stasiowi chininę?

  2. Co najbardziej lubił robić Staś?

  3. Jakiej narodowości była Nel?

  4. Czego żądał Mahdi od Stasia?

  5. W jakim celu porwano Stasia i Nel?



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Konspekt lekcji W pustyni i w puszczy
konspekt flora i fauna w pustyni i w puszczy
4.4. W pustyni i w puszczy - geneza, W pustyni i w puszczy
W pustyni i w puszczy, Nauka, Kulturoznawstwo, III semestr
1125806 Sienkiewicz W pustyni i w puszczy6
W pustyni i w puszczy -test, W pustyni i w puszczy(1)
4.10. Ekranizacje W pustyni i w puszczy, W pustyni i w puszczy
W pustyni i w puszczy
recenzja w pustyni i w puszczy, Recenzja z „W pustyni i w puszczy”
W PUSTYNI I W PUSZCZY STRESZCZENIE
w pustyni i w puszczy, Klasy 4-6 Sp, w pustyni
4.1. Czas i miejsce wydarzeń „W pustyni i w puszczy”, w pustyni i w puszczy
SPOTKANIE Z MAHDIM NA PODSTAWIE PUSTYNI I W PUSZCZY
Charakterystyka Stasia, SZKOŁA PODSTAWOWA, LEKTURY, W PUSTYNI I W PUSZCZY
1125806 Sienkiewicz W pustyni i w puszczy1
W pustyni i w puszczy-geneza, lektury, W pustyni i w puszczy
1125806 Sienkiewicz W pustyni i w puszczy2

więcej podobnych podstron