Postępowanie karne. Wykład 1. dr Tarnowska . 3 X.2005

Podręcznik: Marszał Stachowiak Zgryzek Proces Karny 2005

- Grzegorczyk Proces Karny 2003

-zawiadomienie o przestępstwie

- faktyczne wszczęcie postępowania : postępowanie przygotowawcze - potwierdzono że czyn zaistniał

- jeżeli wniesiono akt oskarżenia to zazwyczaj postępowanie sądowe

- ustalenie czy sprawca jest winny lub niewinny

Oskarżony składa wyjaśnienia

Świadek składa zeznania

- postępowanie dowodowe - rozpoczyna się od przesłuchania świadków

- wyrokowanie - narada zawsze tajna

Wykład 2 KPK 10.X.2005 / 11.10.2004

Proces karny - stanowi przewidziane prawem zachowanie się organów państwowych i pozostałych uczestników zmierzające do wykrycia i ustalenia czynu przestępnego i jego sprawcy oraz do wymierzenia mu kary lub zastosowania innego środka albo do uniewinnienia oskarżonego.

Organy: sądy, prokuratury(postępowania przygotowawcze) , i inne organy( np. policja)

Strony : - oskarżony, - pokrzywdzony( może być oskarżycielem posiłkowym, prokurator -oskarżyciel publiczny )

Proces - normy określające prawa i obow. uczestników w tym samym celu; służy realizacji norm prawa materialnego.

Proces w sensie konkretnym - rzeczywiste sprawy toczące się przed organem państwowym, działalność przewidziana prawem odbywająca się w oznaczonym procesie o konkretne przestępstwo lub przeciwko oznaczonej osobie o określony czyn.

W sensie abstrakcyjnym - (postulowany normatywny przewidziany przepisami KPK)

Działalność przewidziana w obow. przepisach mająca na celu ustalenie i wykrycie sprawcy i wymierzenie mu kary .

Cel procesu karnego

- cel ogólny PK - rozstrzygnięcie o przedmiocie procesu unormowany w art. 2 kpk

- cele cząstkowe - dotyczą poszczególnych etapów procesu np. cele procesu przygotowawczego art.272 kpk

Czas postępowania - proces powinien zakończyć się w rozsądnym terminie

Postępowanie przygotowawcze

1. czy popełniono czyn zabroniony? Tak

2. czy stanowi przestępstwo? Tak

3. wykrycie sprawcy (środki przymusu np. tymczasowe aresztowanie)

4. ustalenie osób pokrzywdzonych oraz rozmiaru szkody

5. zebranie i zabezpieczenie dowodów dla sądu

6. dążyć do wyjaśnienia okoliczności sprzyjających popełnieniu czynu

Przedmiot procesu karnego - roszczenie przysługujące państwu w stosunku do sprawcy przestępstwa

- jest to co ma być dopiero w procesie ustalone i rozstrzygnięte czyli jaki czyn został popełniony i jaka za to odpowiedzialność

- jest kwestia odpowiedzialności prawnej osoby ściganej za zarzucane lub przypisane jej przestępstwo

- kwestia odpowiedzialności określonej osoby ściganej za zarzucane jej przestępstwo a w procesie adhezyjnym również odpowiedzialność cywilna, przestępstwo pociąga za sobą również skutki w prawie cywilnym.

Czy w ogóle popełniono? Kto je popełnił?

Fakt popełnienia przestępstwa- uboczna kwestia, ustalenie odpowiedzialności - główna

W postanowieniu o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa, przedmiot procesu k. sformułowany jest w postanowieniu o przedstawieniu zarzutu.

Postępowanie in rem - postępowanie w sprawie wtedy gdy znany jest fakt popełnienia przestępstwa.

Postępowanie in personam - przeciwko określonej osobie.

Ostatnim elementem postępowania przygotowawczego jest przedmiot określony w akcie oskarżenia, potem postępowanie sądowe.

Postępowanie sądowe to dokument w którym jest widoczny przedmiot, jest w nim wyrok.

Istota procesu karnego:

- forma gwarancji praw jednostki

- w formie realizacji pr materialnego

- proces jest stosunkiem prawnym w odróżnieniu od cywilnego, jest stosunkiem między państwem a oskarżonym

Cechy procesu karnego

Proces jest działalnością niezawisłego sądu i współdziałających z nim organów i uczestników

Ta działalność jest uregulowana KPK

Przebiega w ramach stosunków procesowych i jest gromadzona w określonym celu.

Struktura procesu karnego

Elementy procesu i ich wzajemne powiązanie

• Statyka procesu elementy niezmienne np. uczestnicy , przedmiot procesu

Nauka o strukturze procesu, uczestnikach i przedmiocie

• Kinetyka procesu ruch procesowy, czyli to co się zmiania:

- fakty procesowe

- czynności procesowe(zachowanie się uczestników, świadome)

- zdarzenia procesowe (niezależne od woli człowieka)

- tok procesu fakty rozgrywające się w czasie które powodują przechodzenie postępowania przez kolejne etapy np. stadia procesowe, fazy procesowe

Nurt procesowy (postępowanie w kwestii odpowiedzialności karnej i postępowanie w kwestii odpowiedzialności cywilnej). W kwestii odpowiedzialności karnej dzieli się na:

-Proces prosty ( 1 przestępca 1 oskarżony o popełnienie 1 przestępstwa) oraz

-Proces złożony:

*przedmiotowo (1 oskarżony o popełnienie kilka czynów),

*mieszany( kilku oskarżonych o kilka czynów),

*podmiotowo (kilku oskarżonych podejrzanych o 1 czyn)

Rodzaje postępowań karnych:

I.

Postępowanie zasadnicze - główne samoistne, samodzielne dot. kwestii odpowiedzialności karnej

Postępowanie pomocnicze - realizacja postępowania zasadniczego (celu postępowania samoistnego), np. postępowanie w sprawach ekstradycji, list gończy, ujęcie oskarżonego, osadzenie w celu zabezpieczenia do postępowania.

II.

Postępowanie właściwe zasadnicze - pokrywają się

Postępowanie incydentalne - służą rozstrzygnięciu kwestii ubocznych np. wyłączeniu sędziego

III

Postępowanie zasadnicze/zwyczajne/

Postępowanie szczególne - uproszczone w stosunku do postępowania zasadniczego np. z oskarżenia prywatnego.

IV.

Postępowanie pierwotne - to o które toczył się proces karny / właściwe, zasadnicze/

Postępowanie uzupełniające - po zakończeniu p. pierwotnego np. w postaci uzupełnienia wyroku

Funkcje postępowania karnego(pr. Karnego procesowego)

1).

• F. Porządkująca - uporządkowanie poszczególnych czynności dla sprawnego przebiegu postępowania

• F. zabezpieczenia celów procesu - proces karny stanowi system norm celowościowych wytyczających jego najlepszy tok i pozwoli na osiągnięcie celu procesu

• F. gwarancji interesów uczestników procesu - opracowane przez ustawodawcę prawa i obowiązki uczestników procesu np. zasady procesowe

2). F. oskarżenia (prokurator). Dążenie do ukarania sprawcy za zarzucane mu przestępstwo

Funkcja obrony(adwokat) dążenie do uniewinnienia oskarżonego

Funkcja sądzenia(niezawisły sąd)

Źródła prawa karnego procesowego:

• KPK

• Konstytucja

• Rozporządzenia, wykładnia TK, umowy międzynarodowe

• Nie jest zwyczaj

• Pod pewnymi warunkami analogia

Analogia w procesie karnym - luki nie zamierzone, nie można stosować analogii na niekorzyść oskarżonego

Nie można w drodze analogii rozszerzać katalogu środków przymusu

Nie można zabierać gwarancji procesowych.

Modelowa konstrukcja przebiegu procesu karnego.

Stadia procesu:

P. przygotowawcze, p. sądowe, p. wykonawcze.

Proces K. można podzielić w tej kwestii na etapy:

I. Etap uzyskania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa(najczęściej od pokrzywdzonych)

• może spowodować wszczęcie postępowania karnego, wydanie postanowienia (1 decyzja) o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa

• Druga decyzja postanowienie od odmowie wszczęcia postępowania

• przeprowadzenie czynności sprawdzających -gdy nie bardzo wynika czy czyn zaistniał, wtedy prosi się o przedstawienie dalszych dowodów lub przesłuchać w roli świadka

• dochodzenie w niezbędnym zakresie - gdy brak czasu na dopełnienie czynności procesowych

• odmowa wszczęcia postępowania karnego

II. Etap postępowanie przygotowawcze w 2 fazach

In rem - czyli w sprawi o popełnienie przestępstwa

In personam- sprawca jest znany

Może toczyć się jako dochodzenie lub śledztwo. Prowadz. dla realizacji 297 kpk celów cząstkowych procesu, głównie zebranie dowodów.

Mogą być stosowane środki przymusu, areszt, zabezpieczenie majątkowe.

Zakończy się:

• czasowo - umorzenie

• trwale - wniesienie aktu oskarżenia do sądu

III. Postępowanie sądowe

Postępowanie przed sądem I instancji, wniesienie aktu oskarżenia sędzia sprawdza czy jest kompletny - potwierdzenie zaistnienia czynu i wymierzenie kary (uniewinnienie).

3 fazy: czynności przed rozprawą główną, rozprawa główna, czynności końcowe - przekazanie wyroku do wykonania

- wyrok nie prawomocny

apelacja

IV. Postępowanie przed sądem II instancji, (wniesienie apelacji od wyroku na 3 fazy tak samo)

Rejonowy apelacja sąd okręgowy

Okręgowy sąd apelacyjny

Kasacja SN

• uprawomocnienie się wyroku

V. Postępowanie wykonawcze - likwidacja skutków skazania

Obowiązywanie pr karnego procesowego:

wg miejsca (art.1 kpk) - na teryt, RP - na obszarze PL, na PL statkach morskich i powietrznych, PL przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne, na terytorium p. obcego za jego zgodą, w ramach pomocy prawnej innym państwom.

Art. 1. Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według przepisów niniejszego kodeksu.

Art. 588, 589 KPK

wg czasu nowa ustawa przewiduje przepisy przejściowe stosuje się przepisy nowej ustawy z uwzględnieniem przepisów przejściowych. Nowa ustawa bez przepisów przejściowych - nowa ustawa chwyta w locie toczące się postępowanie. Jeżeli przewiduje przepisy przejściowe to wg nich ustala się zakres stosowania nowych i starych.

Art. 588. § 1. Sądy i prokuratorzy udzielają pomocy prawnej na wniosek sądów i prokuratorów państw obcych.

§ 2. Sąd i prokurator odmawiają udzielenia pomocy prawnej i przekazują odmowę właściwym organom obcego państwa, jeżeli żądana czynność byłaby sprzeczna z zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej albo naruszałaby jej suwerenność.

§ 3. Sąd i prokurator mogą odmówić udzielenia pomocy prawnej, jeżeli:

  1)  wykonanie żądanej czynności nie należy do zakresu działania sądu lub prokuratora według prawa polskiego,

  2)  państwo, od którego wniosek o udzielenie pomocy prawnej pochodzi, nie zapewnia w tym zakresie wzajemności,

  3)  wniosek dotyczy czynu, który nie jest przestępstwem według prawa polskiego.

§ 4. Do czynności procesowych, dokonywanych na wniosek sądu lub prokuratora państwa obcego, stosuje się ustawy polskie. Należy jednak uczynić zadość życzeniu tych organów, aby przy dokonaniu czynności zastosowano szczególny tryb postępowania lub szczególną formę, jeżeli nie jest to sprzeczne z zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 5. Koszty udzielania pomocy prawnej ustala się zgodnie z art. 616-619.

Art. 589. § 1. Wezwany z zagranicy świadek lub biegły nie będący obywatelem polskim, który stawi się dobrowolnie przed sądem, nie może być ani ścigany, ani zatrzymany, ani też tymczasowo aresztowany z powodu przestępstwa będącego przedmiotem danego postępowania karnego i jakiegokolwiek innego przestępstwa popełnionego przed przekroczeniem polskiej granicy państwowej. Nie może być także w stosunku do niego wykonana kara orzeczona za takie przestępstwo.

§ 2. Świadek lub biegły traci ochronę przewidzianą w § 1, jeżeli nie opuści terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, chociaż mógł to uczynić, w ciągu 7 dni od czasu, gdy sąd oznajmił mu, że obecność jego stała się zbędna.

§ 3. Wezwanemu świadkowi lub biegłemu przysługuje zwrot kosztów podróży i pobytu oraz zwrot utraconego zarobku, a biegłemu - wynagrodzenie za sporządzenie opinii.

§ 4. W wezwaniu doręczonym świadkowi lub biegłemu stale przebywającemu za granicą należy zamieścić pouczenie o treści przepisów § 1-3. Nie należy natomiast zamieszczać zagrożenia stosowaniem środków przymusu z powodu niestawiennictwa.

Wykład 3 17.10.05

Zasady procesowe:

1) Zasada humanitaryzmu - za aktów pr międzynarodowego, ogólnoświatowa (wynika z art. 3 konwencji Europejskiej z `50r,z międzynarodowego aktu praw politycznych art. 1 konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur... i w konst.)

Nadrzędna idea: Traktowanie każdego człowieka w sposób odpowiadający godności ludzkiej w kontaktach z organami państwowymi.

• zakaz stosowania tortur

• zakaz nieludzkiego traktowania

• zakaz poniżającego traktowania

(art.30, 40 konst.)

Można się odwołać wprost do Trybunału w Strasburgu z racji tego, że uregulowano w pr. międzynarod.

W kpk brak tej zasady wprost wyrażonej:

- jawność rozpraw sądowych - wynika z zasady publiczności - ma być gwarancją tego, że sędziowie będą postępować w sposób zgodny z prawem

art. 171 par. 4,5 kpk też przestrzegana jest zasada humanitaryzmu, dotyczy zakazów w czasie przesłuchania( nie można stosować hipnozy, śr chem., wariografu(bez zgody) nie może być wyłączona swoboda zeznającego)

§ 4. Nie wolno zadawać pytań sugerujących osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi.

§ 5. Niedopuszczalne jest:

  1)  wpływanie na wypowiedzi osoby przesłuchiwanej za pomocą przymusu lub groźby bezprawnej,

  2)  stosowanie hipnozy albo środków chemicznych lub technicznych wpływających na procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji jej organizmu w związku z przesłuchaniem.

Wykład 3, 15.10.04

2) Zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości

Wynika z art. 175 Konst. - wymiar sprawiedliwości w PL sprawują: SN, sady powszechne, szczególne i adm.

Wyjątek: orzekanie w drodze mandatu. Kara grzywny odstępstwo od zasady sądowego wym. spraw., ale nie ma takiego odstępstwa w postępowaniu prokuratora.

3) Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym

• obywatele biorą udział w składzie organu wydającego rozstrzygnięcie które dotyczy indywidualnej sprawy

W 3 formach:

• udział w rozprawie podmiotów reprezentującego interes społeczny (przedstawiciel społecz.) art.90 kpk

• udział ławników w składzie orzek. sądu

• udział publiczności w rozprawie sądowej

U nas sądy ławnicze - ławnik na równi z sędzia, jest sędzią co do faktu i co do prawa (orzeka co do winy i do kary)

Przedstawiciel społeczny - wytypowany przez organizację w której jednym z celów jest strzeżenie praworządności, udział w celu z…. danych przestępstw(udział tylko w postęp. sądowym) udział bezstronny

Zasada publiczności - osoba pełnoletnia

sąd z udziałem społeczeństwa:

- sądy przysięgłych - typowe dla UK, ława przysięgłych orzeka co do winy a sędzia zawodowy przewodniczy rozprawie, stos. kwalifikację pr i wydaje rozstrzygnięcia, ława przysięgłych - co do faktów

ŁAWNIK

Konstytucja art. 182, Art. 4§1 u.s.p.

art. 3 kpk  W granicach określonych w ustawie postępowanie karne odbywa się z udziałem czynnika społecznego.

- równość sędziego i ławnika te same prawa, jest sędzią co do faktu i co do prawa(orzeka co do winy i co do kary)

- bierze czynny udział w rozprawie

- ma nie podleg. ograniczeniom udział w naradzie i głosowaniu nad wyrokiem i każdym innym rozstrzygnięciem

- tak samo jak sędzia podpisuje wyrok

- ma prawo zgłosić zdanie odrębne i tylko wtedy podpisuje również uzasadnienie wyroku, może sporządzić uzasadnienie zdania odrębnego

- nie przewodniczy rozprawie

- nie podpisuje uzasadnienia wyroku

- jest niezawisły i podlega tylko ustawie

Ławników wybierają Rady Gminy w głosowaniu tajnym:

-Os. ukończony 25 rok życia

-Obywatelstwo PL

-Pełna zdolność do czynności prawnych

Składy orzekające:

- rozprawy główne I instancja - 3 osobowy (1 sędzia + 2 ławników) II instancja - 3 osobowy (3 sędziów zawodowych) Wyjątki: Jeżeli sprawa jest zawiła w I inst. (3 sędziów Kara dożywotniego pozbaw. Wolności (5 osób = 3 +2) Postępowanie szczególne (1 osobowe) Art.28-29,476(uproszcz.),486(oskarż. prywatne)kpk Art. 28. § 1. Na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Ze względu na szczególną zawiłość sprawy sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie trzech sędziów. § 3.W sprawach o przestępstwa, za które ustawa przewiduje karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Art. 29. § 1. Na rozprawie apelacyjnej i kasacyjnej sąd orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Apelację lub kasację od wyroku orzekającego karę dożywotniego pozbawienia wolności rozpoznaje sąd w składzie pięciu sędziów. Art. 486. § 1. Sprawy z oskarżenia prywatnego sąd rejonowy rozpoznaje jednoosobowo. Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeżeli ze względu na okoliczności uzna to za stosowne. § 2. Sprawy o przestępstwa określone w art. 212 Kodeksu karnego sąd rozpoznaje w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Sąd apelacyjny i kasacyjny skład: 3 sędziów zawodowych .Apelacja od wyroku dożywotniego pozbawienia wolności : 5 sędziów zawodowych

- posiedzenia Art. 30, 500§ 4 (nakazowe postęp- 1 os.) kpk Art. 30. § 1. Na posiedzeniu sąd rejonowy orzeka jednoosobowo, a sąd okręgowy, sąd apelacyjny i Sąd Najwyższy - w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. § 2. Sąd odwoławczy na posiedzeniu orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Art. 500§ 4.Sąd wydaje wyrok nakazowy jednoosobowo na posiedzeniu bez udziału stron. - bez ławników

W trybach szczególnych:

Np. w trybie prywatnoskargowym - 1 sędzia zawodowy

Jeżeli o zniesławienie to 1 sędzia + 2 ławników

Sąd rejonowy 1 sędzia

Sąd okręgowy, apelacyjny, SN 3 sędziów zawodowych

Sąd odwoławczy jw.

W postępowaniu nakazowym orzeka 1 sędzia.

Te składy działają również przy zasadzie kolegialności.

4) zasada niezawisłości sędziowskiej

Art. 178 konst. W ustawie działa w stosunku do sędziów i ławników

- sędziowie są niezawiśli i podlegają tylko konst. i ustawom

- Przestrzeganie i stosowanie przep. rangi ustawowej

- Przep. wykonawcze zgodnie z ustawami

- Nie są związani instrukcjami i wytycznymi organów państwowych

- orzekają na podstawie swojego wew. przekonania i nikt nie może wpływać na ich decyzje ani go w tej f. zastępować

jedynie decyzje typu adm. (wynagrodzenia, godziny pracy)

- obowiązek samodzielnego rozstrzygania wszystkich kwestii zw. z rozpoznaniem sprawy, obow. samodzielnej wykładni przepisów

Zakres niezawisłości:

- związanie wykładnią TK

- prawotwórcze rozstrzygnięcie innego sądu czy organu (prejudycjalność) art. 8 kpk

Art. 8. § 1. Sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu.

§ 2. Prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są jednak wiążące

- zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego

- rozstrzyganie zagadnienia pr przez SN w ramach odpowiedzi na pyt prawne

- uchwały SN mające moc zasady prawnej

Gwarancje niezawisłości:

I. ustrojowe ( ustawa o ustroju sądów powszechnych)

- odpow. War. Pracy i wynagrodzenie

- odpowiedni poziom etyczno moralny

- odp. przygotow. zawodowe

- stałość zawodu sędziowskiego

- niepołączalność stanowiska sędziego z innymi zawodami

- immunitet sędziowski

- samorządność sędziowska (Krajowa Rada Sądownictwa)

- zakaz przynależności do partii czy zw. zawodow.

II. procesowe

- zas. Kolegialności składów sędziowskich

- jawność rozpraw sądowych

- zasada swobodnej oceny dowodów

- tajność narady sędziowskiej

5) zasada instancyjności - wyraża dyrektywę wg której dec. wydana w I instancji może być poddana kontroli co do faktu lub co do prawa przez właściwy organ odwoławczy na skutek zaskarżenia.

Kontrola procesowa - w ramach procesu może dotyczyć rozstrzygnięcia nieprawomocnego lub prawomocnego, następuje z urzędu lub na wniosek strony

Środki kontroli(podział):

Środki zaskarżenia przewidziane prawnie sposoby przy pomoc których strona niezadowolona z rozstrzygnięcia domaga się uchylenia lub zmiany zaskarżonego orzeczenia - apelacja - służy do skarżenia wyroków nieprawomocnych - zażalenie - przysług. na postanowienie - sprzeciw od wyroku zaocznego - kasacja - od wyroków prawomocnych wydanych w II instancji - wniosek o wznowienie postępowania np. wyrok wydano na podst. fałszywych zeznań Cechy śr. zaskarżenia: są skargami i wnioskami strony o uchylenie lub zmianę orzeczenia mają charakter dewolutywny (ich wniesienie przenosi sprawę do II instancji). mają charakter suspensywny (wstrzymują prawomocne wykonanie zaskarżonego wyroku) są objęte zakazem pogarszania sytuacji prawnej oskarżonego w porównaniu z poprzednim orzeczeniem jeśli skargę wniesiono na korzyść strony (reformationis In peius)

Środki nadzoru przewidziane pr sposoby za pomocą których organ procesowy I lub II instancji dokonuje zmiany rozstrzygnięcia z urzędu art. 327§1§2, 328kpk - podjęcie umorzonego postępowania karnego - wznowienie umorzonego postępowania karnego - uchylenie prawomocnych postanowień o umorzeniu przez prokuratora generalnego

Wykład 4, 15.11.04

Zasady zw. ze wszczęciem postępowania karnego.

1. Zas. Ścigania z urzędu ( oficjalności)

Ściganie odbywa się przed organem państwa niezależnie od woli pokrzywdzonego.

Organy: policja i prokuratora

Uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Ściganie: z urzędu (ponad 90%) przestępstw art. 9 §1

Wyjątki:

1. Warunkowe ściganie z urzędu art. 13 kpk aby postawić zarzut zgoda władzy (os. z immunitetami)

Art. 13. Uzyskanie zezwolenia władzy, od którego ustawa uzależnia ściganie, należy do oskarżyciela.

Ale można prowadzić postępowanie in rem

2. Ściganie na wniosek 12 kpk np. zgwałcenie, kradzież, na szkodę osoby najbliższej

Art. 12. § 1. W sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie z chwilą złożenia wniosku toczy się z urzędu. Organ ścigania poucza osobę uprawnioną do złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu.

§ 2. W razie złożenia wniosku o ściganie niektórych tylko sprawców obowiązek ścigania obejmuje również inne osoby, których czyny pozostają w ścisłym związku z czynem osoby wskazanej we wniosku, o czym należy uprzedzić składającego wniosek. Przepisu tego nie stosuje się do najbliższych osoby składającej wniosek.

§ 3. Wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą prokuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu - do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo określone w art. 197 Kodeksu karnego. Ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne.

bezwzględnie wnioskowe - bez względu na os sprawcy np. zgwałcenie

względnie wnioskowe - sprawcą jest osoba najbliższa

brak wniosku - odmowa wszczęcia postępowania

- umorzenie postępowania

Wniosek może być złożony w toku dochodzenia śledztwa

Organ informuje składającego wniosek o treści art.12§2 kpk - niepodzielność wniosku o ściganie wszyscy sprawcy przestępstwa

- osoba najbliższa jest sprawcą wniosek imienny

Wniosek może być cofnięty. Niemożność ponownego złożenia wniosku w sprawie. Wniosek może złożyć pokrzywdzony który ma zdolność procesową za małoletniego składa przedstawiciel ustawowy

Kilku pokrzywdzonych - złożenie wniosku przez jednego z nich wystarczy.

3. Ściganie przestępstw prywatnoskargowych 59 kpk

pokrzywdzony może samodzielnie wnieść akt oskarżenia do sądu

- skarga bezpośrednie do sądu

- skarga za pośrednictwem policji

Skarga - uproszczony akt oskarżenia:

- os sprawcy

- zarzucany czyn bez kwalifikacji pr

- dowody

* bez dochodzenia, śledztwa

Możliwość zmiany trybu ścigania z urzędu:

-Przez ingerencję sądu dla nieletnich

-W postępowaniu wojskowym

- Poprzez ingerencję prokuratora 60 kpk 3 formy:

Art. 60. § 1. W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny.

§ 2. Postępowanie toczy się wówczas z urzędu, a pokrzywdzony, który przedtem wniósł oskarżenie prywatne, korzysta z praw oskarżyciela posiłkowego; do pokrzywdzonego, który przedtem nie wniósł oskarżenia prywatnego, stosuje się art. 54, 55 § 3 i art. 58.

§ 3. Jeżeli prokurator, który wstąpił do postępowania, odstąpił potem od oskarżenia, pokrzywdzony powraca w dalszym postępowaniu do praw oskarżyciela prywatnego.

§ 4. Pokrzywdzony, który nie wniósł oskarżenia, może w terminie zawitym 14 dni od daty powiadomienia go o odstąpieniu prokuratora od oskarżenia złożyć akt oskarżenia lub oświadczenie, że podtrzymuje oskarżenie jako prywatne, a jeżeli takiego oświadczenia nie złoży, sąd umarza postępowanie

I. Podjęcie ścigania przez prokuratora w spr nie działał jeszcze pokrzywdzony. Prokurator działa w interesie społecznym

II. Przejęcie skargi - w sprawie działał już pokrzywdzony a prokurator przyłącza się do postępowania + działanie w interesie społecznym, pokrzywdzony staje się posiłkowym a prokurator oskarż. publ. Prokurator nie powinien działać na szkodę pokrzywdzonego czyli nie umarzać a jedynie odstąpić

III. Proces wpadkowy art. 399 kpk zmiana kwalifikacji prawnej ary 60 kpk

Art. 399. § 1. Jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd uprzedza o tym obecne na rozprawie strony.

§ 2. Na wniosek oskarżonego można przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

Wykład 4, 24.10.05

2. Zasada legalizmu. Mówi o wszczęciu postępowania art. 10kpk, zasada skodyfikowana

- obowiąz. Ścigania przestępstw

- nakłada na prokuratora, pozostałe organy obow. wszczęcia postępowania jeżeli stwierdzi się popełnienie czynu ściganego z urzędu

Z tą zasadą powiązane są kwestie jak organy dowiadują się o przestępstwie, prawo nakłada obow. zawiadomienia o przestępstwie, 2 formy:

- obow. denuncjacji (art. 240 kk) określ. Przestępstwa, prawna odpowiedzialność. Kontratyp: osoba najbliższa.

Z kpk art. 304 + ustawa o postępowaniu w sprawach z nieletnimi. Art. 304. § 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 § 3 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

§ 3. Zawiadomienie o przestępstwie, co do którego prowadzenie śledztwa przez prokuratora jest obowiązkowe, lub własne dane świadczące o popełnieniu takiego przestępstwa Policja przekazuje wraz z zebranymi materiałami niezwłocznie prokuratorowi.

- społeczny obow. zawiadomienia o przestępstwie §1 do każdego obywatelka

- §2 obowiązek ciążący na instyt. Państwowych i samorządowych, mają obow. zadbać o zabezpieczenie miejsca przestępstwa i śladów. Odpowiedzialność na kierownikach instytucji i os zobow.

- kto stwierdza istnienie okoliczności świadczącej o demoralizacji nieletniego zawiadomienie rodziców, opiekuna, szkoły, sądu rodzinnego lub policji.

Ograniczenia i wyjątki:

Wyjątek od zas. Legalizmu zas. Oportunizmu

- pozwala odstąpić od ścigania ze względu na niecelowość pomimo istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa i podstaw uzasadniających wniesienia oskarżenia do sądu

Np. znikoma społeczna szkodliwość czynu art. 17

Art. 17. § 1. Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:

  3)  społeczna szkodliwość czynu jest znikoma,

- nie objęcie skargi publicznej przez prokuratora art. 57 §2 kpk

Art. 57.  § 2. O odstąpieniu oskarżyciela posiłkowego od oskarżenia w sprawie, w której oskarżyciel publiczny nie bierze udziału, sąd zawiadamia prokuratora. Nieprzystąpienie przez niego do oskarżenia w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia powoduje umorzenie postępowania.

- instyt. Świadka koronnego - współpraca, który po ujawnieniu czynu zobowiązał się do współpracy

- art 11 kpk - tzw. umorzenie absorpcyjne, rezygnacja z karania za nowe przestępstwo ponieważ kara, która została orzeczona za poprzednie przestępstwo spełni żądanie kary

Art. 11. § 1. Postępowanie w sprawie o występek, zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 5, można umorzyć, jeżeli orzeczenie wobec oskarżonego kary byłoby oczywiście niecelowe ze względu na rodzaj i wysokość kary prawomocnie orzeczonej za inne przestępstwo, a interes pokrzywdzonego temu się nie sprzeciwia.

§ 2. Jeżeli kara za inne przestępstwo nie została prawomocnie orzeczona, postępowanie można zawiesić. Zawieszone postępowanie należy umorzyć albo podjąć przed upływem 3 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia w sprawie o inne przestępstwo, o którym mowa w § 1.

§ 3. Postępowanie umorzone na podstawie § 1 można wznowić w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego zostało ono umorzone.

- instytucja świadka anonimowego 185 kpk - osoba obawia się złożyć zeznania, ogranicza pr do obrony

3. Zasada skargowości art. 14 kpk

Art. 14. § 1. Wszczęcie postępowania sądowego następuje na żądanie uprawnionego oskarżyciela lub innego uprawnionego podmiotu.

§ 2. Odstąpienie oskarżyciela publicznego od wniesionego oskarżenia nie wiąże sądu.

Sąd wszczyna postępowanie na żądanie uprawnionego oskarżyciela. Nie działa ta zas. w postęp. Przygotowawczym, w postęp. z nieletnimi.

Skarga składana jest przez uprawniony podmiot i stanowi żądanie uprawnionego podmiotu wszczęcia i przeprowadzenia postępowania sąd. Sąd wszczyna na wniosek. Działa tylko w postępowaniu sądowym.

Skarga wyznacza ramy podmiotowe i przedmiotowe czyli ramy procesu. Granice przedmiotowe wyznaczone przez podstawę prawną i faktyczną czynu.

Skargi:

Akt oskarżenia (prokurator policja)

Pozew cywilny

Etapowe np. apelacja

Każda skarga wyznacza ramy procesu, którymi sąd jest związany. Granice podmiotowe i przedmiotowe sprawy.

Proces dopuszcza modyfikację skargi:

- dotycząca podstawy pr. (zmiana kwalifikacji pr czynu) np. błędna ocena czynu lub zmiana podstawy faktycznej. Zmiana granic podmiotowych już w postępowaniu przygotowawczym może być

Proces spadkowy 398kpk - rozszerza przedmiotowo na rozprawie

Wymogi formalne skargi:

- art. 118  § 1. Znaczenie czynności procesowej ocenia się według treści złożonego oświadczenia.

§ 2. Niewłaściwe oznaczenie czynności procesowej, a zwłaszcza środka zaskarżenia, nie pozbawia czynności znaczenia prawnego.

§ 3. Pismo w sprawie należącej do właściwości sądu, prokuratora, Policji lub innego organu dochodzenia, skierowane do niewłaściwego organu, przekazuje się właściwemu organowi.

- art. 321 i następne - akt oskarżenia

Zasady dotyczące postępowania dowodowego( przygotowawcze + sądowe)

1. zasada prawdy (prawda obiektywna) art. 2 kpk

dot. Wyłącznie stanu fakt. sprawy. Dyrektywa skierowana do organu procesowego aby wszelkie wydawane w postęp. rozstrzygnięcia opierał na ustaleniach fakt. zgodnych z rzeczywistym stanem rzeczy. Gwarancjami dla niej są:

2. zas. bezpośredniości

3. zas. ustności

4. zas. swobodnej oceny dowodów

5. zas. sporności

6. inicjatywa dowodowa organów procesowych

7. kontradyktoryjności procesu

8. kolegialność składów orzekających, środki kontrolne

art. 4 łącznie z art. 2 kpk potwierdza zasadę z art2. Potwierdza zasadę prawdy wprowadza zasadę prawa do obrony materialnej zaw. nakaz do uwzględnienia okoliczności na korzyść oskarżonego przez organ.

wyjątki od zas. prawdy:

- tzw. zakazy dowodowe, bezwzględne: tajemnica spowiedzi, adwokat, tajemnica, zakaz przesłuchiwania świadka anonimowego co do tożsamości

- tzw. zakaz reformationis in peius - zakaz pogarszania syt. pr. oskarżonego w porównaniu poprzednio wyd. wyrokiem art. 434, 443 kpk

- zas. nebis in idem - nie dwa razy w tej samej sprawie; o to samo

*powaga rzeczy osądzonej

- reguły in dubio pro reo - zakaz rozstrzygania wątpliwości na niekorzyść oskarżonego

- immunitety procesowe - brak karalności np. ochrona posła, sędziego, prezes NIK, do momentu uchylenia immunitetu.

Ad 2) zasada bezpośredniości w postaci 3 dyrektyw:

- sąd powinien opierać swoje ustalenia na dowodach przeprowadzonych na rozprawie 410 kpk

- sąd powinien na rozpr. bezpośrednio stykać się z dowodami

- sąd powinien dawać prymat dowodom pierwotnym nad wtórnymi

d. pierwotny - zeznania bezpośr. Świadka zdarzenia

Podstawa wyroku tylko te dowody które zostały przeprowadzone na rozprawie

Wyjątki:

Ograniczenia zas. bezpośredniości:

Gdy sąd nie musi bezpośr. Zetknąć się z dowodami a pomimo tego są one podstawą rozstrzygnięć

- Art.389 - odczytanie protokołu wyjaśnień

- Art.339

- Art.391 - odczytanie protokołu zeznań

- Art.392 - odczytanie protokołu przesłuchania świadków, biegłych

- Art.393 - odczytanie innych protokołów

- Art.393a

- Art.394 - dane osobowo-poznawcze

- Art.396 - czynności poza rozprawą

- Art.479 - wyrok zaoczny

- Art.500 - wyrok nakazowy

Wykład 5 22.11.04, 7.XI.2005

VI. Zasada koncentracji materiału dowodowego

Nie jest skodyfikowana. Dyrektywa w myśl której proces powinien stanowić zwarty ciąg czynności i skupiać śr. Dowodowe wokół przedmiotu procesu orzekanie na podst. całości mat. dowodowego.

Uprawnienia do wprowadzania dowodów:

1. prekluzja w przytaczaniu dowodów przedstawienie wszystkich dowodów od razu, w PL nie ma

2. dyskrecjonalna władza sędziego str. przedst. dowody, sąd ma również obow. działać z urzędu

str. nie muszą od razu przedst. Wszystkich dowodów - aż do wydania prawomocnego wyroku

W postępowaniu przygotowawczym przejawami tej zasady są:

- 297 §1 pkt1 - wyrażenie tej zasady

- cel art. 338 kpk wniesienie aktu oskarżenia do sądu (7dni na wnioski dowodowe oskarżonego)

- działanie sądu z urzędu

- art. 352 kpk - prezes sądu może wezwać świadków lub inne dowody z urzędu na rozprawę

- art. 366 kpk - przewod. rozpr. wydanie wyroku na I rozprawie, przeprow. wszystkich dowodów nawet tych które nie były podane

- w postępowaniu odwoławczym art. 439 §1 pkt2 kk - niezmienność składu orzekającego

Materiał powinien być skompletowany przed wydaniem wyroku

Wyjątki od zasady:

- rozstrzygn. powinno zapaść na I rozprawie wyjątki:

Art. 401 kpk - przerwa w rozprawie( po przerwie rozpr. toczy się dalej chyba że zmiana składu)

- odroczenie rozprawy art. 404 kpk - gdy zarządzenie przerwy nie jest wystarczające, rozprawa toczy się od początku lub nie za zgodą stron

Na uzgodnienie stanowiska w sprawie wydania wyroku przez skład sędziowski.

- możliwość odroczenia wydania wyroku art. 411 kpk - do 7 dni, obligatoryjnie po przekroczeniu terminu rozprawa toczy się od początku

VII. Zasada swobodnej oceny dowodów - art. 7 kpk

Koncepcje:

a). legalna ocena dowodów (najstarsza) - w razie istnienia dowodów wskazanych w ust. Sąd musiał uznać pewne fakty za dowiedzione.

- pozytywna - przyznanie się do winy

- negatywna - brak przyznania się niewinność, nie można było obligatoryjnie skazać

b). swobodna, niekontrolowana ocena dowodów

-sąd nie musiał uzasadniać wydanego wyroku i dowodzić jego słuszności, oceniał dowody wg własnego uznania, sądy przysięgłych

c). swobodna kontrolowana ocena dowodów (PL) sędzia nie jest związany żadnymi regułami dowodowymi, sędzia ocenia dowody wg własnego uznania ale musi uzasadnić swoją decyzję 2 postacie:

I. postać aprioryczna - wstępna ocena dowodu , pod kątem przydatności do procesu

art. 170 kpk - podst. oddalenia wniosku dowodowego

II. postać aposterioryczna - dot. ocena dowodów już przeprowadzonych art. 7kpk „sędziowie orzekają” Sędzia musi swoje stanowisko uzasadnić i to podlega kontroli.

VIII. Zasada kontradyktoryjności (sporności)

Proces ma być sporem przeciwstawnym stron w sprawie. Strony powinny przedst. dowody, sąd rozstrzyga

Obecnie wespół z zasadą śledczości występuje.

IX. Zasada śledczości ≠ zasada kontradyktoryjności, są przeciwstawne.

Idzie w drugim kierunku bo dociekanie prawdy należy wyłącznie do organu procesowego

*działa wyłącznie w postępowaniu przygotowawczym

Obie zasady się uzupełniają, ale w postępowaniu przygotowawczym głównie zasada śledczości.

Wyjątki: na rzecz zas. kontradyktoryjności:

W postęp. przygotowawczym:

art. 315 kpk strony składają wnioski dowodowe

art. 316 kpk czynn. niepowtarzalnych np obejrzenie miejsca przestępstwa

art. 318 kpk zapoznanie z opinią biegłego

art. 321 kpk pr. żądania zapoznania z mater. Sprawy przez podejrzanego

Zas. kontradyktoryjności w postęp. sądowym bardziej widoczna:

- art. 339§5 kpk posiedzenie sądowe z udziałem stron procesowych

- art. 385 kpk - oskarżony ma prawo bronienia się przed zarzutami

- art. 425 - Pr. Do składania śr odwoławczych

Ograniczenie na rzecz zasady śledczości przed sądami:

Art. 366 kpk -

X. zasada jawności w postaci 2 dyrektyw:

1) jawność wobec osób postronnych - zas. jawn. zew. (zasada publiczności)

2) jawność dla stron postępowania - zas. jawn. wew.

Ad 1) art. 355 kpk - rozpór. Przed sądem jest jawna /os. nieuzbrojone, w stanie licującym z powagą - art. 356

Na rejestrowanie przebiegu rozprawy - zgoda sądu

Ograniczenie tej zasady:

- art. 359 kpk - wyłączenie jawności

- art. 360 kpk - jw.

- art. 363 kpk - jw.

- art. 181 kpk - tajemnica państwowa, służbowa, zawodowa

Wyłączenie jawności może być obligatoryjne lub fakultatywne art.359,360 181(gdy rozprawa nie jest jawna), z urzędu lub na wniosek i po dwie osoby zaufanie stanowiące namiastkę publicz. Jeśli więcej stron to po 1 os. Wyrok zawsze ogłaszany jest jawnie, ale motywy mogą być utajnione gdy w uzasadnieniu wyroku są elementy które muszą być tajne. Posiedzenia sądu zawsze tajne

Ad 2) ogranicz.

- art. 375 jeśli zachowuje się w sposób uniemożliwiający przeprowadzenie rozprawy lub godzący w powagę sądu

- niezdolność do udziału w rozprawie - wydalenie

Zasada jawności w postępowaniu przygotowawczym nie działa - gen. tajne wobec osób postronnych

Zna sąd. Odpis z akt sprawy

XI. zasada ustności art. 365 kpk

Dotyczy przeprowadzenia dowodów współwystępujących z zasadą pisemności art. 365

- utrwalenie w formie pisemnej

Art. 119 do każdego pisma procesowego

Wyjątek: na rzecz osób niemych, głuchoniemych,

- forma pisemna

Niektóre czynności tylko pisemnie mogą być dokonane skarga apelacyjna

Niektóre czynności ustnie lub pisemnie.

Sytuacja oskarżonego w procesie

XII. Zasady dotyczące oskarżonego

Zasada domniemania niewinności oskarżonego art. 5 kpk

dyrektywa, że oskarż. musi być traktow. jako os. niewinna do czasu udowodnienia jego winy prawomocnym wyrokiem sąd. Działa w odniesieniu do wszystkich osób.

Konsekwencje:

- ciężar dowodu spoczywa na organach procesowych oskarż. Nie ma obowiązku przedst. Żadnych dowodów, nie musi nic mówić,

- nakaz obiektywnego badania winy

- reguła on dubio pro reo - zakaz tłumaczenia wątpliwości na niekorzyść oskarżonego

- możliwość stosow. śr. zapobiegawczych gdyż nie są śr. represji; stosow. tylko w celu zabezpiecz. procesu karnego

XIII. Zas. prawa do obrony

Z konwencji europ.:

- Pr. do niezwłocznego otrzymania inf. o treści zarzutu. W języku dla siebie zrozumiałym

- możliwość przygotow. obrony - odpowiedni czas

- oskarżony może się bronić sam albo przez ustanow. obrońcę

- Pr. do przesłuchania świadków obrony

- może bez ogr. Kontaktować się z obrońcą

- może korzystać z bezpłat. pomocy tłumacza

- wszystkie decyzje w języku zrozumiałym

W kpk uprawnienia oskarżonego:

- upr. Str. Procesowej

- Pr. do składania wyjaśnień

- Pr. do milczenia

- zakaz reformationis in peius

- nie jest zobow. Do mówienia prawdy

- Pr. do bronienia się przez obrońcę art. 79(oblig. Obrona) 80 kpk

- pr do zaskarżania niekorzystnych wyroków

XIV. zasada lojalności

Każdy ma prawo do sprawiedliwego publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony przez ustawę, przy rozstrzyganiu o jego sprawach i wytoczonej przeciwko niemu sprawie. Sąd musi być niezawisły i bezstronny, zakaz wprowadzania w błąd uczestników procesu art. 16 dotyczy tej zasady, mówi o zasadzie informacji organy procesowe muszą informować uczestników postępowania o prawach i obowiązkach §2 organy procesowe powinny pouczać uczestników

Wykład 6, 29.11.04, 14.XI.2005

Art. 17 kpk odmowa lub umorzenie postęp. K.

Przesłanki procesowe - takie stany, które warunkują możliwość toczenia się procesu. Oskar Bullar twórca, przesłanki procesowe powinny być w stadium przed procesowym ponieważ są warunkami powstania procesu, dlatego brak 1 przesłanki powoduje przeszkodę w powstaniu procesu.

Koncepcje:

1. Przesłanki proc. są to określone stany z którymi pr procesowe łączy dopuszczalność lub niedopuszczalność postępowania

2. Przesłanki procesowe są to warunki o …… i orzekanie o jego przedmiocie

3. wg kpk są to stany które w myśl obow przepisów decydują o prawnej dopuszczalności procesu

Podział wg stadiów procesu:

wszystkie stadia: - prawomocność materialna - wydano prawomocny wyrok, - śmierć oskarżonego

tylko w postępowaniu sądowym: skarga upr. oskarżyciela

w postęp. Przygotow. wniosek ściganie

w postęp. Wykonawczym : przedawn. wykonania kary

Podział na przesłanki

- syntetyczne (zbiorcze) - mogą stanowić zbiór składników z których każdy może być ujmowany jako odrębna przesłanka np. pkt 1 art. 17 kpk

- analityczne(rozłączne) - żadna z przesłanek nie może być rozdzielona np. śmierć oskarżonego

Przesłanki:

- dodatnie (pozytywne) - muszą istnieć w chwili wszczęcia i kontynuowania procesu

- przesłanki ogólne podsądność, właściwość sądu, istnienie stron procesowych

- przesłanki szczególne wniosek o ściganie ( nie w każdym procesie)

- ujemne( przeszkody procesowe) - zawsze powodują odmowę wszczęcia lub umorzenia postępowania np. przedawnienie karalności art. 17 pkt 1-4p:

- prawomocność materialna

- zawiłość sprawy

4 podział:

- ogólne - regulują przebieg postępowania zwyczajnego

- szczególne - regulują tok postępowań szczególnych

5 podział:

- bezwzględne - abstrakcyjne - stanowią warunki dopuszczalności postępowania przeciwko określonej osobie

- względne - konkretne - to przesłanki które warunkują …….. procesu w określ. układzie procesowym np. skarga

Konsekwencje procesowe przeszkód proc.:

- art. 17 kpk

W postęp. przygot.:

- wszczęcie procesu

- wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia albo śledztwa

- postanowi. o umorzeniu dochodz. albo śledztwa a w postęp. sądowym przyjmuje postać wyroku

W postępowaniu sądowym:

- na posiedzeniu postanowienie o umorz. postęp. sądowego (art. 17 pkt 1 i 2)

- na rozprawie wyrok uniewinniający lub umarzający ( pkt3 do końca art. 17)

W postępowaniu odwoławczym:

- przy rozpozn. śr odwoł. stanowiąc bezwzgl. przyczyny odwoł. art. 439 kpk

Jeżeli prokurator przyłączył się do postępowania nie może użyć tej podst. nie może działać na szkodę pokrzywdzonego

1. Podsądność pkt 8

2. Właściwość sądu pkt 8

3. Skarga

4. Prawomocność materialna

5. Istnienie stron procesowych

6. Zawiłość sprawy

7. Przedawnienie

Przesłanki o cechach mater. - pr. pkt. 1 i 2

Akt łaski - abolicja

Ad1) Podsądność pkt 8

podleganie sprawcy jurysdykcji sądów polskich. jurys. krajową, sądom powszech. i wojsk. Nie ma jej w kpk.

KK o niej mówi Zas. pr. mater decydują: zas teryt., podm., przedm.

Art. 439 kpk (bezwzględne przyczyny odwoł.) jeżeli sąd powszechny rozpoznaje sprawę należącą do właściwości sądu szczególnego i odwrotnie, takie orzeczenie uchyla się.

Wyjątek:

- sądy karne wojskowe art. 647 kpk i następne

- podsądność TS, nad orzecznictwem sądów powszechnych 198 konstytucji. Do TS należ orzekanie o odpowiedzialności osób zajmujących określone stanowisko. TS może orzekać za przest. w zw. z pełnioną funkcją.

- inne organy: orzek. w spr. o wykroczenia w trybie mandatowym

- urzędy skarbowe, celne w drodze nałoż. grzywny

- immunitety (immunitet zakrajowości) np. art. 578 kpk obejmuje dyplomat. i konsularne - tylko czyny popełnione w zw. z pełnioną funkcją

Dyplomatyczny - jeśli państwo wysyłające się zrzeknie immunitetu.

Im. Parlamentarny - poselski, senatorski, bez zgody sejmu nie można pociągnąć do odp. karnej.

Im. Sędziowski - sędzia nie może być bez zezwolenia wł. sądu pociągnięty do odp. karnej.

Immunitet materialny - nie ma go u nas, polega na uchyleniu karalności, pewne cechy posiadają profesje radcy prawego oraz adwokata.

Im. Adwokacki- podobny do prokuratorskiego. Kara wyłącznie za nadużycie wolności słowa i pisma stanowiące zniesławienie strony, kuratora, pełnomocnicy, obrońcy, biegłego, i tłumacza

Im. Urzędników NIK - zgoda kolegium NIK na pociągnięcie do odp. karnej, ale tylko za przestępstwo w zw. z pełnioną funkcją.

Immunitety formalne - nie pozwalają na ściganie osoby nim objętej:

- trwały - chroni os w czasie i po ustaniu pełnionej funkcji

- nie trwały - tylko w czasie wykonywania funkcji

I. bezwzględny nie może być uchylony przez żaden organ państwowy

I. względny może być uchylony przez sąd.

Ad 2) Właściwość sądu pkt 8 który sąd gdzie rozpoznaje daną sprawę.

- właściwość rzeczowa - który z sądów ma rozpoznać spr. w I inst. Art. 24,25 kpk Kompetencje sądu okręgowego

- wł. miejscowa - ustalenie imiennie sądu właściwego do rozpoznania sprawy art 31,32 kpk

*możliwe są spory kompetencyjne - negatywne, - pozytywne, art. 35 sposób rozw.

- wł. funkcjonalna - art. 24§2 pozwala ustalić zakres spraw rozpoznaw. przez dany sąd

- wł. z łączności spraw - art. 33, 34 kpk, 1 sprawca - kilka przestępstw

- wł. z przekazania sprawy z delegacji - art. 36, 37, 43 kpk

*brak wniosku o ściganie to przeszkoda do wszczęcia postępowania

Ad3) Skarga

Istnienie skargi z zas. skargowości, dot. postępowania przed sądem

- musi pochodzić od os. uprawnionej

- zawierać nieodzowne składniki

Najważniejszą skargą jest akt oskarżenia z art. 332, 333 kpk

Ad.5) Istnienie stron procesowych

Z zas. kontradyktoryjności. Dwie przeciwstawne str. Strona bierna i czynna,

*Wyjątek: rehabilitacja oskarżonego po jego śmierci, wszczęcie postępowania na jego korzyść

- egzystencjalne istnienie strony - istnienie w rzeczywistości np. śmierć pokrzywdzonego - w jego Pr. wchodzą os najbliższe albo prokurator art. 52 kpk; strony zastępcze(śmierć przed wszczęciem procesu) albo nowe (śmierć nastąpi w toku procesu)

- zdolność procesowa - do bycia podmiotem procesu karnego, strona czynna: każdy a str. bierna: z KK.

- legitymacja procesowa - w określonej roli procesowej

Ad.4) Prawomocność materialna

Powaga rzeczy osądzonej res iudicata; nebis in idem - nie można po raz drugi wszcząć postępowania

Prawomocność materialna - niewzruszalność i nieodwołalność

Ad.6) Zawiłość sprawy

Wszczęcie postępowania powoduje zakaz toczenia nowego procesu o ten sam czyn przeciwko tej samej osobie.

Ad. 7) Przedawnienie

Art. 101 kk. Konsekwencje dotychczasowego postępowania k. Prawa powodujące wydłużenie procesu. Art. 17 pkt 1-4 kolejne przesłanki materialno pr, ale skutki dla procesu.

* Przesłanki o charakterze mat.- pr.

- działanie w ramach kontratypu

- okoliczności wyłączające winę

- znikomy stopień społ. szkodliw. czynu

- amnestia, aborcja rezyg. z wykonania kary, aborcja rezyg. z prowadzenia postępowania karnego

- ułaskawienie przez prezydenta

- art. 11 - Po umorzeniu także w trybie tego art. Umorzenie absorpcyjne czyli był już ukarany za 1 przest. a popełnił 2 przeciwko tej samej osobie

- art. 57 §2 oskarżyciel posiłkowy po wyczerpaniu wniosków do prokuratora sam może wnieść akt oskarż.

- art. 60 §4 prywatnoskargowe

- art. 61 działanie oskarżyciela prywatnego

- art. 322 - postęp. przygotow. nie doprow. do wykrycia sprawcy przest. i ujęcia sprawcy

- ???art.59 lub 60??? wtedy gdy nie ma interesu społecznego

Wykład 7, 6.12.2004, 28.XI.2005

Uczestnicy procesu karnego.

Uczestnik procesu - os. która bierze udział w procesie karnym w roli jaką wyznacza jej pr. procesow. i która zachow. swoim. zmierza do uzyskania dla siebie korzystnego rozstrzygnięcia. Są to:

organy procesowe

strony procesowe

przedst. proces. Stron

rzecznicy interesu społ.

pomocnicy procesowi

osobowe źródła dowodowe (świadek, biegły)

pozostali uczestnicy

Organy procesowe

organy państw., którym z mocy przep. ustawowych powierzono prowadz. Postep. Karnego

1. organy kierujące procesem: sąd

2. organy współpracujące: prokurator

Obow. sygnalizacji dostrzeżonych uchybień art. 19 - 21 kpk w toku postępowania

Etapy postępowania karnego:

I. Organy prowadz. Postępowanie przygotow.

1 prokurator

2 policja

3 ABW

4. agencja wywiadu

5. organy dochodzeniowe w postępowaniu uproszczonym

żandarmeria wojskowa

urzędy skarbowe i celne

organy działające na podstawie ustaw szczególnych np. straż leśna, PIP

II organy prowadzące postępowanie sądowe. Organ sądowy kierujący procesem i organy współpracujące (oskarżyciel publiczny) art. 19-21 kpk - sygnalizacja uchybień

I. Najważniejszy prokurator ustawa o prokuraturze oraz reg. wew. urzędow. prokuratury

Typ zachodni czyli francuski tylko do ścigania się ogranicza, podporządkowana wł. wyk. i ściśle powiązana z sądami

W PL wyodrębniona sejm powołuje prok. gen., oddzielona od sądów. Prok. ściga nie tylko z KK ale również w innych dziedzinach prawa ma uprawnienia ( oprócz walki z przestępstwem także szerzenie praworządności. Prokuratura pod ministrem sprawiedliwości.

Prokurator generalny,

podlegli mu prokuratorzy powszechni i wojskowi

Jedn. Prokuratury

- p. rejonowa

- p. okręgowa

- p. apelacyjna

- p. krajowa

- Prok. Gen.

Wojskowe:

- garnizonowa

- okręgowa

- Prok. Gen.

Główne zadanie to strzeżenie praworządności i czuwanie nad ściganiem przestępstw

Organizacja prokuratury:

1. zas. niezależności ≠niezawisłości sędziów, ale muszą p. wykonywać polecenia i wytyczne p. przełożonego

2. zas. jednolitości - wszystkie jednostki organizacyjne stanowią jednolitą całość

3. centralizmu - wszystkie jednostki organiz. podlegają prok. gen.

4. zas. hierarchicznego podporządkowania poszczególne jedn. Prokur. podlegają prok. gen. nie wprost, ale za pośrednictwem podm. wyższego szczebla

5. zas. centralizmu wszystkie jedn. Prok. Podlegają prok. Gen.

6. Zas jednoosobowego kierownictwa podleganie jednej osobie przez całą prok. i poszczególne jednostki i każdą jednostka kieruje 1 osoba

+ zasady procesowe dot. działania proku.:

- zas. legalizmu

-zas. bezstronności

- zas. działania z urzędu

-zas. współpracy z innymi organami państw., samorząd., spółdzielczymi i społecznymi

-zas. substytucji -pozwala zlecanie prok. podrzędn. jakąkolwiek czynność do wykonania przez prok. nadrzędną

- zas. dewolucji prok. nadrzędnej może przyjąć od prok. podrzędn. każdą czynność do osobistego wykonania

- zas. indyferencji - dla skuteczności czynn. proces. Nie jest ważne który prok. ją wykona każdy prok. działa w imieniu prok. jako całości

- zas. jednoosobow. podejmowania decyzji - wszystkie czynności są w tym trybie podejmowane, nie ma kolegialnych składów

Wyjątki od zas. subst. i indyferencji:

- czynność dok. Przez prok. odpowiedniego szczebla np. uchylenie przez prok. gen. Prawomocnym postanowieniem o umorzeniu postępowania karnego, kasacja- prok. krajowy

- ze względu na zajmowane stanowisko asesora, aplikanta

Asesor nie może występować przed sądem okręgowym ani przed SN, apelacyjnymi

Aplikant tylko przed sądem w trybie uproszczonym

II. Policja ust. O policji z 90 r. Uprawnienia bezpośrednio z kpk

jest umundurowaną i uzbrojoną formacją do ochrony obywateli o utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Wykrywanie przestępstw i wykroczeń.

- czynn. dochodzeniowo -śledcze

III.ABW ust o ABW z maja 2000 - prowadzi śledztwo w spr. najważ., godzących w interesy państwa

Funkcjonariusze nie występują przed sądem, jako oskarż publ. Prowadzą postępowania na podst. kpk. Uprawniona do czynności operacyjno - rozpoznawczych, wykonuje czynności zlecone przez sąd i prokuratora. Nie może prowadzić dochodzenia. Może przeszukiwać oraz zatrzymać daną osobę.

Przestępstwa związane ze szpiegostwem, terroryzmem, przeciwko państwu i ściganie ich sprawców.

SĄDY - sądowy wymiar sprawiedliwości. Postępowanie sądowe po wniesieniu aktu oskarżenia i wydają wyrok

Organizacja sądów powszechne:

- rejonowe

- okręgowe

- apelacyjne

- SN

Sądy szczególne:

- wojskowe

- TS

- TK

- SN stoi nad sądami

Powszechne:

Rejonowe - 2 lub więcej gmin, orzeka w I inst. Stosuje tymczasowy areszt

- wydziały z przewodniczącym

- Prezes sądu

Okręgowe - 1 lub 2 sędziów rejonowych

- w sprawie o zbrodnie w I inst.

- śr. odwoław. Od sądów rejonowych

Apelacyjne - 2 sądy okręgowe są inst. odwoław. dla s. okręgowych

647, 648kpk wojskowe

SN - naczelny organ sądown. w Polsce sprawujący nadzór w zakresie orzek. nad sądami powszechnymi i szczególnymi

Skład: - I Prezes SN - przez Prezydenta na 6 lat

- prezesi

- sędziowie

Izby: - karna i wojsk. - cywilna - adm. - pracy i bezp. społecz. + Biuro Orzecznictwa SN - gromadzenie orzeczeń

- kasacja, rozpoznawanie

- podejmowanie uchwał lub odpowiedź na pyt. Prawne - śr poza instancyjny w celu wyjaśnienia kwestii pr

- uchwały w składach 7 osobowych, jeśli się nie uda to do połączonych izb jeśli tu też do pełny skład

Samodzielność jurysdykcji sądu wydawanie orzeczeń w spr. karnych bez wzgl. na inne wyroki zapadłe w takich samych sprawach

- uchwały na wniosek min. spraw., 1 prezesa SN ….

- uchwały wiążą ten sąd w całości

- jeżeli moc zasady pr to wiążą sądy wszystkich izb

- pozostałe uchwały mają moc autorytetu

- sąd karny nie jest związany rozstrzygnięciami dotyczącymi takiej samej sprawy

Wyjątek od samodzielności:

Prejudycjalność - ingerencje w samodz. orzek. 8 §2 kpk - sędziowie związani są prawomocnymi…

Właściwość sądów - który z sądów jest właściwy do rozpozn. Sprawy

Składy orzek. zas. kolegialności

Ogólna - rzeczowa, miejscowa, funkcjonalna

Szczególna - z łączności spraw, z delegacji

O swojej niewłaściwości są orzeka postanowieniem na które służy zażalenie

Wł. rzeczowa - pozwala rozpoznać który z sądów z sądów ma rozpoznać sprawę w I inst. Art. 24kpk sąd okręgowy art. 25 kpk

Wł. miejscowa- po ustaleniu wł. rzeczowej ustala się który z sądów tego samego rzędu miejscowy będzie właściwy.

Jeżeli przestępstwo popełniono w jego okręgu, gdy popełniono w kilku okręgach to kryterium wyprzedzenia, gdy nie można ustalić to w okręgu w którym ujawniono przest.

Gdy nie może tego ustalić to 3 kryterium jest sąd stołeczny.

Przest. w transporcie - to sąd w którego okręgu ujawniono przest.

Wł. funkcjonalna - kompetencje sądu - zakres czynności art. 25 §2

Np. rejonowy - główne zadanie rozpatrywanie spraw I inst.

Okręgowy - orzekanie w I inst., ale przekazuje innemu gdy nie może dobrze rozeznać sprawy - równorzędnemu

Apelacyjny - art. 26, także w sprawach o wznowienie

SN - kasacja + podejmowanie

Szczególna

- właściwość z łączności spraw - wyjątek od wł. miejscowej, łączność podmiotowa, przedmiotowa oraz mieszana

Podmiotowa - dotyczy syt gdy w 1 postępowaniu rozpoznaje kilka przest. popełnionych przez 1 sprawcę. Nie dotyczy różnych trybów ścigania.

Przedmiotowa - kilka osób w 1 postępowaniu za przest. pozostające ze sobą w zw. przedmiotowym. Sąd właściwy dla sprawcy głównego

Mieszana - przest. osób odpowiada. w 1 postępowaniu pozostają ze sobą w zw. podmiotowym a co najmniej 1 os odpowiada za inne popełnione prze siebie przest.

Właściwość z przekazania sprawy - z delegacji. Możliwość przekazania sprawy sądom równorzędnym w stosunku do tego, który jest właściwy miejscowo nie może naruszać wł. rzeczowej czyli tylko równorzędne art. 36, 37, 43,39 kpk

Spory kompetencyjne (tylko do wł. miejscowej sądów równorzędnych)

- pozytywny - 2 lub więcej sądów dąży do rozpoznania tej samej sprawy

- 2 sądy uznają się za niewłaściwe do rozpoznania sprawy

Rozstrzyga sąd przełożony

Składy orzekające

Wyłączenie sędziego /organu prowadzącego proces karny art. 40, 41 kpk

1. wyłączenie bezwzględne z mocy ustawy 40kpk

2. wyłączenie względne na wniosek 41kpk

niewyłącznie sędziego z przyczyn 40 kpk gdy była taka potrzeba stanowi bezwzględną przyczynę odwoław. art. 439 pkt 1 czyli uchylenia orzeczenia

względna przyczyna 438 pkt2

wyłączenie:

- sędzia może wyłączyć się sam / dec ostat./ na jego żądanie - składa ośw do akt. Nie przysługuje zażalenie ale decyzja odmowna w apelacji może być ujęta jako obraza przepisów prawa

-działanie sądu z urzędu np. na posiedzeniu

- wpłynięcie wniosku o wyłączenie sędziego od udziału w sprawie

Wniosek może wpłynąć do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego, chyba że przyczyny powst. lub stały się znane dopiero po rozpoczęciu przewodu

Art. 41 kpk - wyłączenie na wniosek gdy zachodzi obawa o bezstronność sędziego

Wykład 8, 5.XII.05

STRONY PROCESOWE /dział III kpk + dział V - świadkowie

są to podmioty stos. spornego występujące w procesie karnym we własnym imieniu i mają interes w korzystnym dla siebie rozpozn. sprawy. 2 strony z zas. kontradyktoryjności:

• Strona czynna występuje z żądaniem ukarania sprawcy

W postępowaniu przygotow - pokrzywdzony

W postępowaniu sądowym:

- oskarżyciel publ.

- oskarżyciel prywatny

- oskarżyciel posiłkowy

- powód cywilny

W postępowaniu wykonawczym : - prokurator

• Strona bierna przeciwko której proces się toczy

Postępowanie przygotow: podejrzany

Postępowanie sądowe: oskarżony

Postępowanie wykonawcze: skazany

Zastępcze os. które przejmują upr. pokrzywdzonego jeszcze przed wszczęciem procesu

Str. nowe podm. które wstępują w pr. pokrzywdzonego w czasie trwania procesu

Krąg tych osób jest taki sam art. 52, 49, 51 kpk

Osoby prawne - jej upr. mogą wykonywać organy nadrzędne lub organy kontroli

Pr. pokrzywdz. wykonuje prokurator - w przyp. bezdomnych

KK skarbowy:

- interwenient uboczny - co do przedm. podleg. Przepadkowi

- os odpowiadająca posiłkowo - która uzyskała jakąś korzyść z przestępstwa i jest obow. na równi ze sprawcą do uiszczenia kary grzywny.

Współuczestnictwo - po każdej ze stron procesowych występuje kilka osób

• W. bierne - łączność przedmiotowa i przedmiotowo - podmiotowa sprawy - kilku oskarżonych nie jest to współuczestnictwo konieczne

• W. czynne - każdy jest upr do wniesienia skargi, ale wystarczy wniesienie przez jednego. Więcej niż1 pokrzywdzony

Oskarżyciel - taki podmiot, który występuje do sądu z żądaniem ukarania danej os. za zarzucane przest. i żądanie to przed sądem popiera lub popiera oskarżenie wniesione przez inny podmiot

1. oskarżyciel publiczny

2. oskarżyciel posiłkowy w tym subsydiarny

3. oskarżyciel prywatny

ad1) oskarżyciel publiczny

art. 45 i następne kpk -48 kpk. Jest stroną o szczególnym charakterze występuje jako rzecznik państwa i działa w interesie społecznym. Bez osobistego zaangażowania się.

Spełnia podwójną rolę:

- organ prowadz. Postęp. w postęp. przygotow.

- upr. strony zdobywa dopiero przed sądem

Nadrzędność prok. organ główny jego działalność jako oskarż. publ. jest regułą i nie wymaga szczególnego umocowania w odróżnieniu od innych oskarżonych.

Może wystąpić jako oskarż. publ. w każdej spr. - inni tylko w spr. O wyraźnie przewidz. Przestępstwo.

Udział prok. W postęp. przed sądem wypiera od działania pozostałych oskarżycieli publ. tylko prok może być uznany za osk. Publ. w jednym procesie.

Inne organy również mogą być oskarżycielami publ. ale:

1. zamiast prokuratora

2. zamiast lub obok prokuratora

ad1) rozp. M. Sprawiedliwości z 13.06.2003 Dz. U nr 108, poz. 1911

np. organy PIH, SG, PIS; te organy spełniają funkcje prok. przed sądem I inst wnoszą i popierają akt oskarżenia., nie mogą wnieść śr. odwoławczego postęp. uproszczone

na podstawie ustaw szczególnych występują w trybie uproszczonym np. organy parków narodowych, Straż Łowiecka, Straż Leśna, mogą wnosić śr odwołania

ad2) nie działa prokur. - występuje samodzielnie

jeżeli działa prokurator - występuje obok

„zamiast lub obok prokuratora” z ustaw szczególnych mogą wnosić środki odwoławcze a gdy jest prokurator to mogą działać obok niego

KKS:

- urzędy celne

- urzędy skarbowe

- straż graniczna

-ABW

Wykład 8, 13.12.04

Pokrzywdzony

Art. 49 kpk os fizyczna, której dobro pr zostało bezpośr naruszone lub zagrożone

- instytucja państwow., samorząd. lub społ choćby nie miała osobow. Pr

- zakład ubezpieczeń w zakresie w jakim pokrył szkodę wyrządzoną przest. albo jest zobowiązany do jej pokrycia

Pokrzywdzony może kumulować tą rolę z rolą świadka (p. przygotow.)

Może być jednocześnie oskarżonym - w postęp. prywatnoskargowym (p. przygotow.)

Jego pr mogą wykonywać os najbliższe, Os prawne - organ uprawniony do tego

Uprawnienia pokrzywdzonego zas. kontradyktoryjności

Może wystąpić przed sądem jako oskarżyciel posiłkowy

1. obok oskarż. publ

2. samodzielnie (osk. Posiłkowy subsydiarny)

ad1) w sprawie o przestępstwo publiczno skargowe - akt oskarżenia wnosi do sądu prokurator

pokrzywdzony do czasu rozpocz. przewodu sąd. może zgłosić ośw. że będzie działał w charakt. osk. posiłkowego.

Sąd podejmuje dec. w tej kwestii, w formie postanowienia

Może zgłosić ośw. na piśmie

Decyzję odmowną sad podejmuje w formie postanowienia na które służy zażalenie. Nie przysługuje jeśli złożono wniosek po terminie lub przez nieuprawnioną osobę.

Ad2) art. 53 w zw. z 55 i 330 kpk

Prokurator po raz drugi odmówił wszczęcia lub umorzył p. karne

Wniesienie aktu oskarż. w terminie miesiąca. Forma zwyczajnego aktu oskarżenia (przymus adwokacki)

Oskarż. posiłk. jest niezależny od oskarż publ. działa tylko na niekorzyść oskarżonego. Może wystąpić zamiast osk. publicznego

Pr. wynikają z zas. kontradyktoryjności.

Postęp. przygotow. umorzone lub odmowa wszczęcia zażalenie do prokuratora nadrzędnego, który przychyla się lub nie sąd rozpatruje sprawę/ przychyla się lub nie prokurator dalej prowadzi postęp. uwzględ. Wskazówki sądu : wszczyna lub nadal odmawia wszczęcia postęp. prok. nadrzęd. - uchyla lub pozost. w mocy.

Oskarżyciel prywatny art. 59 - 61 kpk

Najczęściej prok. nie bierze udziału, ale może się włączyć ze względu na interes społeczny. Tryb prywatno skargowy. - szczególny. Nie odnosi się zasada legalizmu gdyż wszczynane - oskarżyciel prywatny - pokrzywdzony, który wniósł i popiera oskarżenie

Powód cywilny art. 62 -70 kpk

strona o szczeg. Charakterze jest str. czynną

W zakresie dochodz. roszczeń cyw. W procesie karnym wynika z popełen. przest., szkoda wynika bezpośrednio.

Powództwo do czasu rozpoznania przewodu sądowego. Prokurator załącza pozew do akt sprawy do sądu proces adhezyjny. O przyjęciu powództwa decyduje sąd art. 65 przyczyny odmowy przyjęcia powództwa.

Powód cywilny może dowodzić istnienia tylko okoliczności związanych ze swoim roszczeniem.

Żądanie skierowania sprawy do sadu cywilnego.

Nie może występować w postępowaniu z nieletnimi oraz przed sądami wojskowymi.

Oskarżony art. 71 i następne. Najważniejszy podmiot w procesie, możliwa kumulacja reguł procesowych.

- strona procesowa, bierna

- źródło dowodowe osobowe

Osoba przeciwko której wniesiono akt oskarżenia do sądu lub prokurator złożył wniosek o warunkowe umorzenie postępowania.

Podejrzany - os co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów lub przesłuchaniu jej w tym charakterze po ustnym postawieniu zarzutów

Osoba podejrzana - os co do której istnieje duże prawdopodobieństwo, że popełniła przestęp., ale której nie postawiono zarzutu

- nie powinna być słuchania w charakterze świadka

Uprawnienia

- Pr do obrony Pr do składania wyjaśnień, uczestniczenia w czynnościach postępowania przygotowawczego i sądowego, ustanowienie obrońcy

Obowiązki oskarżonego

Art 74, 75 kpk

- obow. stawiennictwa na każde wezwanie, zawiadomienia o każdej zmianie miejsca zamieszkania lub dłużej trwającego pobytu (powyżej 7 dni)

- obow. poddania się badaniu lekarskiemu i oględzinom ciała, nie może się sprzeciwić badaniom psychiatrycznym i psychologicznym

Przedstawiciele Procesowi

- Przedstawiciel ustawowy nieletniego lub ubezwłasnowolnionego

- obrońca, pełnomocnik

Obrońca wyłącznie występuje po stronie biernej /oskarżonego/ i może działać wyłącznie na jego rzecz. Adwokat, aplikant adwokacki.

Przedstawiciel - z mocy ustawy lub przez mocodawcę. Po str. czynnej lub biernej.

Przedstawiciel ustawowy oskarżonego obok i na jego rzecz

Przedstawiciel ustawowy pokrzywdzonego - na jego rzez wtedy gdy pokrzywdzony nie może działać osobiście np. śmierć

P. ustawowy może dokonywać czynności z miejsca pokrzywdzonego za skutkiem na rzecz pokrzywdzonego.

P. ustawowy oskarżonego - może tylko na jego rzecz

Obrońca art. 82 i następne kpk. Strona bierna., udzielanie porad pr., wykonywanie czynności na korzyść oskarżonego,

Obrona obligatoryjna

Udział obrońcy jest obowiązkowy art. 79, 80 kpk + żołnierza przed sądem wojskowym w każdej sprawie.

Gdy nie ma obligatoryjnej to fakultatywna.

obrońca z wyboru - pełnomocnictwa udziela oskarżony lub P. ustawowy

obrońca z urzędu (w wyp. Obrony obligatoryjnej gdy oskarżony nie ustanowił obrońcy; oskarżony Pr. ubogich)

Jednocześnie można mieć 3 obrońców. Jeden obrońca może bronić kilku oskarżonych, pod warunkiem, że ich interesy nie pozostają w sprzeczności, obrońca musi działać wyłącznie na korzyść oskarżonego. Upoważnienie do obrony może być cofnięte. Adwokat w każdym czasie może odmówić obrony. Tajemnica adwokacka. Przymus adwokacki: apelacja sporządzona przez niego. Obrońca - wyłącznie adwokat. Obrońca nie może zastępować mocodawcy.

Strona przeciwna może ustanowić pełnomocnika - adwokat, - radca prawny. Pełnomocnik po str. czynnej.

Umocowanie pełnomocnika. Jest zw. instrukcją mocodawcy. Nie jest zobowiązany do działania wyłącznie na korzyść. Może zastąpić mocodawcę i wyrazić jego wolę. Do pełnomocnika przepisy o obrońcy się stosuje.

Rzecznicy interesu społecznego.

- nie są stronami ani przedstawicielami procesowymi stron

- uzysk. Pozycję strony ale nie są stroną sensu stricte

Np.

- przedst. . społeczny - art. 90 zasada udziału czynnika społecznego

- prokurator w procesie adhezyjnym 64 kpk

- RPO ustawa o RPO (strzeżenie prawa i wolności obywatelskich, czy organy państwowe nie naruszają praw i wolności) działa na Pr. prokuratora, może przeprowadzić postęp. wyjaśniające, może wszcząć na skutek wniosku, może żądać inf. o danej sprawie

Pomocnicy procesowi

- nie są stronami procesowymi

- swoimi działaniami ułatwiają organowi proc. Porozum. Się ze stroną lub ułatwiają zapisanie czynności procesowych na odp. nośnikach np. tłumacze, protokolanci, stenografowie, os. utrwalająca dźwięk i obraz.

Wykład 9,12.XII.2005 (16.01.06)

ŚRODKI PRZYMUSU

- stosow. do oskarż. lub innych osób

- wpływają na wolę określ. osoby zmusz. do wykon. określ. czynności, zmuszają do wykonywania obow. procesowych

Rola:

- zatrzymanie, przeszukanie, zatrzymanie rzeczy

- uzyskanie i zabezpieczenie dowodów przestępstwa

- zabezpieczenie stawiennictwa wezwanych osób: przymusowe doprowadzenie

- zapobieganiu uchylaniu się oskarż. od wymierzenia sprawiedliwości śr. zapobiegawcze

- zabezpieczenie uiszczenia przyszłych kar

- zabezpieczenie prawidł. Przebiegu rozprawy (kary porządkowe)

Np. zatrzymanie, śr. zapobiegawcze, kary porządkowe, zabezpieczenie majątkowe, tymczasowe aresztowanie przy ekstradycji, list żelazny, list gończy. \

(Wykład 23.01.06)

Podstawy materialne - 258 kpk

Podstawy formalne:

- legitymacja organu procesowego - który organ jest właściwy, sąd czy prok.

Tymczasowe aresztowanie - wyłącznie sąd na wniosek prok.

Zatrzymanie osoby

1. ujęcie osoby art. 243

2. zatrzymanie procesowe art. 244

3. zatrzymanie w celu przymusowego doprowadzenia w trakcie procesu art. 247

tryb zatrzymania urzędnika konsularnego art. 579

Ad1) Ujęcie na gorącym uczynku albo w pościgu. każdy ma prawo taką osobę zatrzymać, niezwłoczne oddanie jej w ręce policji.

Ad2) Tylko Policja może dokonać

- uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa

- uzasadniona obawa ucieczki, ukrycia się tej osoby

Moment zatrzymania ujęty w protokole zatrzymania. Najdłużej na 48h.

Kolejne 24h ma sąd na podjęcie Dec. O tymczasowym aresztowaniu. Uprawnienie do zatrzymania zażalenie do sądu, Prokurat. Na warunki zatrzymania. Prawo osobistego kontaktu z adwokatem. Poinformowanie osoby najbliższej albo innej wskazanej.

Brak podstaw do zatrzymania pr ubiegania się o odszkodowanie

Ad3) W toku postępowania na zarządzenie prokuratora wobec os. podejrzanej. Warunkiem jest wcześniejsze niestawienie się na wezw. Przesłuchanie w celu zatrzymania, dokonuje policja.

Wykład 9, 20.12.04

ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE art. 249 i następne. Tylko do podejrzanego

Mają na celu zapewnienie prawidłowego toku procesu karnego poprzez zapobieżenie uchyleniu się oskarżonego od wymiaru sprawiedliwości a wyjątkowo aby nie popełnił nowego przestępstwa.

1. Środki izolacyjne - pozbawienie wolności w toku procesu np. tymczasowe aresztowanie.

2. Środki nieizolacyjne - 3 rodzaje poręczeń( majątkowe, społeczne, osoby godnej zaufania), dozór policji, zakaz opuszczania kraju, zawieszenie w czynnościach służbowych, wykonywanie zawodu, prowadzenie określonej działalności.

Podstawy stosowania środków zapobiegawczych:

- materialne:

istnienie odpowiedniej podstawy dowodowej art. 249 par1 kpk

istnienie podstawy środka zapobiegawczego art. 258 kpk

- formalne legitymacja organu procesowego, możliwość stosowania (w postęp. przygotow.) śr. wobec os. co do której wydanie Dec. W formie postanowienia. Środki zaskarżenia.

Stosuje sąd lub prokurator.

Tymczasowe aresztowanie - sąd, przed zastosowaniem przesłuchuje sąd

Należy stosować śr. najłagodniejszy, chyba że jest nieskuteczny

Stosowanie śr. wobec podejrzanego wcześniej osobiste przesłuchanie przez prokur. lub sąd. Może być obecny obrońca jeśli oskarżony o to wniósł.

Wyjątek - zakaz opuszczania kraju / policja zabiera paszport.

Postanowienie - os. oskarżonego, czyn zarzucony, kwalifikacja prawna czynu, podst. Pr. śr. zabezpieczającego.

• czas zatrzymania oraz termin do którego tymczasowe aresztowanie ma trwać

• uzasadnienie

Środki Zaskarżenia.

• Zażalenie na zasadach ogólnych, 7 dni od doręczenia postanowienia, uprawnione są strony

• zażalenie do sądu zawsze / wyższego nad tym który zastosował

• działanie organu procesowego z urzędu czy nie odpadły podstawy do zastosowania śr, organ ma zbadać przyczyny czy można uchylić środek lub zmienić na łagodniejszy

• wniosek o uchylenie lub zmianę od oskarżonego lub obrońcy, złożony w każdym czasie. Przy tymczasowym aresztowaniu wniosek po upływie 3 miesięcy od daty wcześniejszego wniosku.

259§2§3 - tymczasowego aresztowania nie stosuje się

- terminy 263 kpk areszt - 3 m-ce przedłuż do 12 m-cy dokonuje sąd właściwy do rozpatrzenia sprawy

- do 2 lat przedłużyć

- powyżej 2 lat gdy postęp. zawieszone, czynności poza granicami kraju

- 262 i 264 kpk zawiadamia się os. najbliższą lub inną osobę

Środki nieizolacyjne

- poręczenie majątkowe

- dozór policji

- zakaz opuszczania kraju

- zawieszenie w czynnościach służbowych, wykonywania zawodu, prowadzeni działalności gosp

Cechy Środków

- tymczasowe aresztowanie 3 miesięczny termin, może być przedłużony na dalszy czas oznaczony nie dłuższy niż rok. Zawiadomienie osób najbliższych, piecza nad mieszkaniem oskarżonego, umieszczenie w warunkach zamkniętych na leczenie.

- poręczenie majątkowe - kaucja, gotówka, papiery wartościowe, zastaw, hipoteka,sam oskarżony lub os. poręczająca składa poręczenie - gwarancję pozostaw. Oskarż. do dyspozycji sądu. Możliwość orzeczenia przepadku co do poręczenia majątkowego na rzecz SP

Kwota na podstawie danych o stos. Majątkowych oskarżonego.

Poręczający - możliwość cofnięcia poręczenia majątkowego, bez podania motywów. Następuje zastosowanie tymczasowego aresztowania. *kumulacja środków nieizolacyjnych

- poręczenie społeczne organ, zakład pracy, będzie dbał o pozostaw. Oskarż. do dyspozycji sądu + wskazanie osoby która będzie nad tym czuwała. W razie niedochowania obow. - kara pieniężna, postępowanie dyscyplinarne.

- poręczenie os. godnej zaufania - os indywidualna

- dozór policji - organ wydający postanowienie określa obow., którym podlega oskarżony

- zakaz opuszczania kraju (z `97r)

postanow. *zakaz niepełny

*zakaz pełny + zarządzenie o odebraniu paszportu lub innego dokumentu

Zawiadomienie straży granicznej. Może zastosować już policja i występuje do prokur. o wydanie zakazu.

- zawieszenie w wykonywaniu czynności służbowej

Śr. mogą być stosowane w toku całego postępowania.

KARY PORZĄDKOWE art. 285 i następ.

Charakter represyjny albo wymuszający, wobec osób które odmawiają wykon. obow. procesowego. Ma na celu wymuszenie spełnienia tego obowiązku.

1. Kara pieniężna art. 285

2. aresztow. porządk. Art. 287 par. 2

3. Obciążenie dodatkowymi kosztami postępowania art.289

4. Przymusowe doprowadzenie art. 285 par.2

Ad1) do 3 000 PLN, 7 dni na usprawiedliwienie na świadka, biegłego, specjalistę

Ad2) na okres do 30 dni stosuje wyłącznie sąd gdy uporczywie uchyla się od dokonania obowiązku.

Jeżeli os. spełni obow. musi być niezwłocznie zwolniona z aresztu.

Ad3) Spowodowanie określonych kosztów procesu

Tryb : Decyduje w formie postanowienia.

• sąd

• prokurator - nie może zastosować areszt. Porządk.

Przysługuje zażalenie na zasadach ogólnych wstrzymuje wykonanie tylko areszt. porządk.

Ad4) przymusowe doprowadzenie

• kara porządkowa

• przymusowe doprowadzenie oskarżonego art. 247 kpk

Art. 247. § 1.Prokurator może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej. W tym celu wolno

zarządzić przeszukanie. Przepisy art. 220-222 i 224 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Do zatrzymania, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio art. 246.

§ 3. Zarządzenia dotyczące zatrzymania i przymusowego doprowadzenia żołnierza w czynnej służbie wojskowej wykonują

właściwe organy wojskowe.

Przymusowe poszukiwanie, wydobycie i odebranie dowodów.

• oględziny ciała

• przeszukiwanie osób i rzeczy, pomieszczeń

• zatrzymanie korespondencji i podsłuch. Tel.

Oględziny art. 74 kpk

Art. 74. § 1. Oskarżony nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść.

§ 2 Oskarżony jest jednak obowiązany poddać się:

  1)  oględzinom zewnętrznym ciała oraz innym badaniom niepołączonym z naruszeniem integralności ciała; wolno także w szczególności od oskarżonego pobrać odciski, fotografować go oraz okazać w celach rozpoznawczych innym osobom,

  2)  badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz badaniom połączonym z dokonaniem zabiegów na jego ciele, z wyjątkiem chirurgicznych, pod warunkiem że dokonywane są przez uprawnionego do tego pracownika służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu oskarżonego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest nieodzowne; w szczególności oskarżony jest obowiązany przy zachowaniu tych warunków poddać się pobraniu krwi, włosów lub wydzielin organizmu, z zastrzeżeniem pkt 3,

  3)  pobraniu przez funkcjonariusza Policji wymazu ze śluzówki policzków, jeżeli jest to nieodzowne i nie zachodzi obawa, że zagrażałoby to zdrowiu oskarżonego lub innych osób.

§ 3. W stosunku do osoby podejrzanej można dokonać badań lub czynności, o których mowa w § 2 pkt 1, a także, przy zachowaniu wymagań określonych w § 2 pkt 2 lub 3, pobrać krew, włosy, wymaz ze śluzówki policzków lub inne wydzieliny organizmu.

§ 4. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób poddawania oskarżonego oraz osoby podejrzanej badaniom, a także wykonywania z ich udziałem czynności, o których mowa w § 2 pkt 1 i 3 oraz § 3, mając na uwadze, aby gromadzenie, utrwalanie i analiza materiału dowodowego były dokonywane zgodnie z aktualną wiedzą w zakresie kryminalistyki i medycyny sądowej.

Świadek tylko za jego zgodą art. 192 § 4. Dla celów dowodowych można również świadka, za jego zgodą, poddać oględzinom ciała i badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu.

pokrzywdzony - przymusowe jeżeli nie sprzeciwia się temu jego stan zdrowia art.192 § 1. Jeżeli karalność czynu zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, nie może on sprzeciwić się oględzinom i badaniom nie połączonym z zabiegiem chirurgicznym lub obserwacją w zakładzie leczniczym.

Przeszukanie art. 219 i następne pomieszczeń - tylko w porze dziennej w nocy jeśli rozpoczęto w dzień (lokale dostępne dla dużej ilości osób)

Art. 219. § 1. W celu wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, a także w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym, można dokonać przeszukania pomieszczeń i innych miejsc, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują.

§ 2. W celu znalezienia rzeczy wymienionych w § 1 i pod warunkiem określonym w tym przepisie można też dokonać przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów.

Zatrzymanie korespondencji

wszczęcie postępowania jest warunkiem

art. 237 kpk - lista przestępstw

• prawo wniesienia zażalenia

Przymusowe zapewnienie porządku na sali rozpraw. Art. 390 kpk

Zabezpieczenie majątkowe od art. 291 i następne

po wydaniu postanowienia

• tymczasowe zajęcie mienia ruchowego przed wydaniem postanowienia gdy istnieje groźba utraty, zaginięcia przedmiotu.

List gończy art. 279 i 280 kpk

• podejrzany się ukrywa lub uciekł poza granie kraju

- dowód ukrycia

- dec. o tymczasowym aresztowaniu

Forma postanowienia:

określenie organu

dane osoby

treść stawianego zarzutu

nagrody

odpow. Karna za pomoc w ukryw. Się

List żelazny (glejt, list bezp.) art.281 kpk

• wyłącznie upr. jest sąd okręgowy

• oskarżony przebyw. za granicą

• jest to forma umowy między oskarż. a sądem

* może być połączone z poręczeniem majątkowym

* Postanowienie na które służy zażalenie

Wykład 9.01.06

DOWODY art. 167 i następne kpk.

1. Jest nazwą wieloznaczną źródło dowodowe.

2. Środek dowodowy np. zeznania, oskarż.

3. Sama czynność dowodowa

4. Samo postępowanie dowodowe

Dowody Art. 71

Rola dowodów :

- stanowią podstaw. ustaleń fakt., mają decydujące znaczenie dla wydawania rozstrzygnięć

Np. świadek

Zakres:

- dowody = ślady - zmiany w świecie zewnętrznym spowodowane działaniem sprawcy

- zmiany w psychice osób

Uzyskuje się je wg kpk

Art. 410 kpk - na podst. jakich dowodów można wydać wyrok:

Tylko te okoliczności które zostały ujawnione na rozprawie

Ujawnione - te o których sąd powziął informację

Przedmiot dowodzenia - okoliczność której istnienie ma być ustalone w procesie. Powinno się dowodzić te które mają istotne znaczenie dla sprawy

DEF dowodu, Rodzaje dowodów:

a) określenie źródła dowodowego

b) określenie środka dowodowego

a) - źródło dowodowe osoba lub rzecz która dostarcza śr dowodowych

• źródła osobowe np. oskarżony, świadek, biegły, specjalista

• źródła rzeczowe - wszystkie przedmioty materialne

• źródła mieszane - o cechach osobowych i rzeczowych np. dokument: treść dok cecha osob. podrobienie dok - cechy zew czyli rzeczowe; eksperyment procesowy

b) śr dowodowy to forma przekazu informacji czyli spostrzeżeń które uzyskuje się ze źródła dowod. np. zeznania świadka, wyjaśnienia oskarżonego, opinie biegłego.

Właściwości i cechy dowodu rzeczowego, treść dok. A przy eksperymencie wynik eksperymentu

I kryterium podziału:

- d. osobowe

- d. rzeczowe

- d. mieszane

II.

Podział wg treści śr dowod.

- d. pojęciowe wyrażają treść pojęciową np. dokumentu

- d. zmysłowe zmysłowa percepcja organu procesowego np. oględziny

III.

Podział wg liczby ogniw występujących między organem proc. a rzeczywist.:

- d. pierwotne - 1 ogniwo między organem procesowym a przestępstwem np. bezpośr. Świadek

-d. pochodne - większa liczba ogniw np. świadek który mówi o tym co słyszał od innej os.

IV.

Podział wg bezpośr. wskazyw. Na czyn sprawcy

-d. bezpośr. - wskazują na fakt główny, dowodzące popełn. Przest np. fotografia

-d. pośrednie - pośrednio na czyn oskarżonego, wskazują na popełn. przest. w połączeniu z innymi dowodami(procesy poszlakowe)

V.

Wg tego czy bezpośr. dot. przedmiotu procesu:

- d. formalne - zgodnie z kodeksem

- d. nieformalne - dot. kwestii ubocznych

VI.

Wg wskazania na sprawstwo określ. Os.:

- d. obciążające

- d. odciążające

VII.

- d. ścisłe - dotyczy bezpośrednio przedmiotu procesu\

- d. nieścisłe dotyczy kwestii incydentalnych np. kara porządkowa

Zakazy dowodowe

w znaczeniu wąskim tylko zakazy dowodzenia, czyli przeprowadzenia określ. dowodu.

w znaczeniu szerokim wszelkie ograniczenia co do możliwości wprowadz. i przeprowadzania dowodów oraz ich wykorzystania w procesie karnym czyli niedopuszcz. dowodów w ogóle, wąskie znaczenie, zakaz ze względu na niezachowanie ustawowych warunków przeprowadzania dowodów, zakazy wykorzystania dowodów w procesie karnym np. hipnoza

Dopuszczalność dowodów:

1. Czy może być w ogóle dowodem?

2. Czy nie ma innych zakazów?

Czy może być dowodem z urzędu lub na wniosek?

Czy dopuszczono dowody z mocy ustawy. Mogą podlegać wyłączeniu w dalszym postępowaniu.

Dowody nazwane (tylko bezpośrednio wymienione w kpk, są dopuszczalne) i

nienazwane - nie wymienione w kpk i nie ujęte w kpk. Kodeks nie rozstrzyga wątpliwości( *jeżeli dowód nie jest zakazany ustawą jest dopuszczalny, przy wyrażeniu zgody i braku sprzeczności z innymi przepisami)SN najwyższy opowiada się by ich nie wprowadzać do procesu.

Wariograf brak dowodu chyba, że za zgodą.

Zakazy dowodzenia:

1. Oznacz. Okoliczności czyli nie może być dowodzona ozn. za pomocą określonego dowodu

Zakazy :

- bezwzględne: narada i głosowanie nad wyrokiem

- Art. 108, art. 8§2 zakaz dowodzenia recydywy

- Art. 178 pkt 2 dowodzenia treści zeznań świadka który skorzystał z pr do odmowy zeznań

- Art. 178 pkt 1 zakaz przesłuchiwania obrońcy

- Art. 182§3

- Art. 391§2 Świadek jako oskarżony

- Art. 199 kpk

- Art. 186

2. za pomocą określ. dowodu

• bezwzględne zakazy - dowodu nie można w ogóle przeprowadzić

• względne zakazy - mogą być przeprowadzone pod pewnymi warunkami:

Np.

Art. 179 tajemnica państwowa

Art. 180 tajemnica służbowa tajemnica zawodowa

Art. 182 pr odmowy składania zeznań

Art. 185 zwolnienie osoby pozost. w bliskim stos

Art. 183 pr odmowy odpowiedzi na pytania

Art. 184 świadek anonimowy

Zakazy bezwzględne:

1. 188 kpk Zakaz przesłuchania obrońcy - nie może go uchylić zgoda adwokata także w stos. do aplikanta. Nie ma znaczenia zakres umocow. adwokata do obrony. Skierowany do wszystkich organów. Zakaz szeroki dotyczy wszelkich okoliczności związanych ze sprawą. Nie jest objęty tym zakazem pełnomocnik - zakaz względny

2. Zakaz przesłuchiwania duchownego co do faktów o których dowiedział się przy spowiedzi. Duchowny który porzucił stan kapłański także.

3. Art. 186 - prawo odmowy składania zeznań dla osoby najbliższej. Wcześniejsze zeznania nie mogą być podst. do wydania wyroku.

4. Zakaz odczytania protokołu zeznań świadka który następnie jest przesłuchiwany w charakterze oskarżonego (art. 391 §2) czyli użycia zeznań uzyskanych od świadka wobec tej samej osoby która stała się podejrzanym

Zakazy względne:

- Art. 179 - nie dot. oskarżonego, tajemnica państwowa, organ nie musi posiadać inf iż jest to tajemnica państw. Jeżeli ta okoliczność powstanie w toku przesłuchania należy przerwać przesłuchanie i zwrócić się do organu wyższego o zwolnienie z zachowania tajemnicy. Jeżeli nie uchyli to wiążące. Sposób przechowywania wg rozporządzenia. Świadek musi zaakcentować iż będzie o tym mówił. Postanowienie jest dec ostateczną i świadek ma pr obow. ujawnienia. Odbywa się to przy wyłączeniu jawności rozprawy.

- Art. 180 - tajemnica służbowa lub zawodowa, chyba że sąd lub prokurator zwolni od zachowania tej tajemnicy

- Pr do odmowy składania zeznań art. 182 + art. 191 osoba najbliższa ma takie pr. nie trzeba podawać żadnych motywów

Konsekwencje: odmowa zeznań nie jest ostateczna, może być jeszcze wezwany skorzystanie z tego pr w I inst. jest ostateczne chyba że wróci do ponownego rozpatrzenia. Gdy więcej oskarżonych a świadek jest osobą bliską dla 1 z nich to nie powinno się korzystać z tego prawa. 191kpk gdy zmarł a nie odmówił to można odczytać protokół

- Pr do uchylenia się przez świadka od odp. na postawione pyt art. 183, jeżeli mogłoby to narazić na odp. karną jego lub os najbliższą. A jeśli wykroczenie to nie może się uchylić. Obowiązek zeznawania jest a tylko na pewne pytania nie musi odp. Współsprawcy przeciwko sobie to z jego wyjaśnień jako oskarżonego można korzystać, ale ma pr do odmowy zeznań w tym zakresie

- Pr do ubiegania się o zwolnienie od składania zeznań lub odp. na pyt jeśli ze względu na zw. z oskarż. i sam wniósł o to Art. 185 os pozostające w szczegól. bliskim stos. osobistym jeżeli o to wniósł

- Art. 180 tajemnica notariusza, adwokata, radcy pr., lekarska, dziennikarska,

* może być uchylona dec. sądu również w postęp. przygotowawczym

* dziennikarz nie musi ujawnić tożsamości osób od których uzyskał informację jeśli sobie tego nie życzą z wyj. przygotow. do zabójstwa

Przesłuchanie tylko wtedy gdy jest to niezbędne dla dobra wym. spraw. np. inaczej się tego faktu nie ustali. Sąd na posiedzeniu. Wniosek prokuratora, rozpatrzenie: 7 dni

- Art. 185a pokrzywdzony przest. seks. os która nie ukończyła 15 rok życia

Przesłuchanie tylko raz, przez sąd + 2 wyjątki. Ujawniono nowe okoliczności, przesłuchanie przez sąd właściwy do rozpoznania sprawy.

Wykład 11, 10.01.05, 16.01.06

Dowodzenie jest procesem poznawczym który ma na celu zebranie wszystkich śladów popeł. przestępstwa i rekonstrukcję czynu co do którego toczy się proces.

- sam proces rozumowania polega na wykazaniu czegoś co podlega udowodnieniu

- ogół czynności polegający na przeprowadzeniu dowodów

Trwa do prawomocnego zakończenia procesu

I etap poszukiwanie i zabezpieczenie dowodów

II etap wprowadzenie do procesu

III etap przeprowadz. dowodu

IV etap ustalenia faktyczne

Przedmiot dowodzenia to co ma być udowodnione w procesie:

• Okoliczności faktyczne

• Okoliczności normatywne (jeśli chodzi o pr obce)

• Okoliczności niesporne

Fakty procesowe :

- f. główny - przedmiot sprawy

- f. dowodowe - przedmiot dowodzenia

Notoryjność - okoliczności nie podlegające dowodzeniu art. 168 kpk z mocy ustawy nie podlegają.

n. powszechna - fakty ogólnie znane np. pory roku, fakty historyczne /charakter względny

n sądowa (urzędowa) - znane z racji urzędowania / sąd musi powiadomić strony

Domniemania prawne - przep. prawa z jednym faktem wiąże istnienie innego faktu

2 postacie:

• znoszące przeciwdowód, możliwe jest przeprowadzenie dowodu przeciwnego

• nieznoszące przeciwdowodu dowód przeciwny jest zakazany, muszą być wyprowadzone bezpośrednio

ustawy

np. domniemanie niewinności oskarżonego art. 5 kpk

- art. 491§1 kpk w sprawach prywatnoskargowych

- art. 496§3

- domniemanie prawidłowości orzeczonego wyroku - nie znoszące przeciwdowodu

Domniemania faktyczne - polegają na tym że na podstawie 1 ustalonego faktu wyciąga się wniosek o istnieniu innego faktu z uwagi na zw przyczynowy między nimi

1. prawny obowiązek dowodzenia - formalny ciężar dowodu

2. ciężar dowodu - materialny ciężar dowodu

1. obciąża organy procesowe organy ścigania sąd oskarżyciela publicznego. Nie dotyczy oskarż. prywatnego, posiłkowego i powoda cyw.

Dotyczy obrońcy co do okoliczności korzystnych dla oskarżonego. Nie dotyczy oskarżonego.

2. Dotyczy strony dotkniętej niekorzyścią płynącą z faktu dowodu. Występuje po stronie czynnej, nie dotyczy oskarżonego

Dowody:

1. wyjaśnienia oskarżonego art. 175 i następne kpk

2. zeznania świadka art. 177 i następne

art. 171 - etapy przesłuchania

- informow.

* mogą być złożone na piśmie

- świadek incognito art. 184 kpk ukryty anonimowy

Organ uprawniony do objęcia tajemnicą: s ad oraz prokurator

W formie postanowienia, na jego ustanow. służy zażalenie

Świadek poniżej 15 roku życia art. 185a.

Utajnienie dotyczy tożsamości oraz elementów prowadzących do ujawnienia tożsamości świadka

W postęp. przygotow. prok. Sąd może zlecić innemu sędziemu przesłuchanie świadka aby nie wzywać go do sądu

Może zostać poddany badaniom lub oględzinom ciała za jego zgodą.

Świadek koronny ustawa 97 rok o świadku koronnym art. 2 świadkiem koronnym jest podejrzany dopuszczony do składania zeznań na podst. ustawy.

1. do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu jeszcze jako podejrzany przekazał wszelkie wyjaśnienia o popeł. przest. przez gr przestępczą a także o jej członkach

2. zobowiąże się do złożenia wszelkich zeznań co do biorących udział w

3. nie może być podejrzany, który usiłował, popełnił lub współdziałał lub nakłaniał inną os do popełnienia zabójstwa celu skierowania przeciwko niej postępowania lub osoba która ją założyła

4. sąd właściwy do rozpoznania sprawy działa na wniosek prok. złożony po uzyskaniu zgody prok. apelacyjnego. Sąd jest zobow. Przesłuchać go osobiście przed uznaniem go za świadka.

5. można zobligować go do zwrotu korzyści

6. gdy staje się świadkiem k. prok. wyłącza jego sprawę do odrębnego postęp.

7. świadek k. jest zwolniony od odp. karnej za przest. w których uczestniczył i które ujawnił jako świadek k.

8. po upływie 14 dni od uprawomocnienia wyroku co do innych uczestników gr przest. postęp. co do świadka k. umarza się

9. jeżeli popeł. nowe przest. w organiz. gr przest. zostaje podjęte.

10. ochrona świadka k. - on i os. najbliższe ochr osobista zmiana miejsca pobytu, zatrudnienia, inne dok, operacje plastyczne, pomoc materialna, ułatwiony wyjazd za granicę, KGP, gdy odbywa karę odpowiedzialny jest Dyr. Gen SW

3. dowód z opinii biegłego art. 193 kpk. Postanowienie o powołaniu biegłego. Biegli z listy lub inni

art. 196,197, 199 kpk

Opinia biegłego - szczególne pismo procesowe

* biegli psychiatrzy art. 202 kpk

Tłumacz art. 204 kpk

- pomocnik organu procesowego

Specjalista art. 205 - tylko pomaga (nie wydaje opinii)

4. oględziny art. 207

miejsce

osoba

rzecz

Os tej samej płci powinna tego dokonać

Sekcja zwłok art. 209

- oględziny zew.

-otwarcie zwłok

-ekshumacja zwłok

5) Wywiad środowiskowy art. 214 kpk

Obligat: w spr. o zbrodnie

Przeprowadza kurator sądowy

Protokół z przeprow. wywiadu

6)Artykuł 217 i następne

- postanowienie o zatrzymaniu rzeczy

Przeszukanie art. 219 i następne

230 - tymczasowe zajęcie przedmiotu

Art. 232a - przedm. i subst. niebezp.

7) podsłuch telefoniczny

- dopiero po wszczęciu procesu

- może wydać postanowienie o tym prokurator

Art. 237 §3 kpk - najpoważniejsze przest.

Najwyżej na okres 3 m-cy.

Postanowienia nie trzeba doręczać os które się podsłuchuje przysługuje zażalenie

Wykład 12, 17.01.05 (W 12.XII.05)

Czynności procesowe

proces karny dynamiczny

Art. 92 kpk i następne

Fakty procesowe:

czynności procesowe

zdarzenia procesowe - nie zależą od woli określ os np. śmierć oskarżonego

Czynność procesowe - jakiekolwiek zachowanie się uczestnika procesu majce na celu wywołanie określ. skutków przewidz. w pr procesowym

Czynność pozytywna - wniesienie zażalenia, apelacji, wykorzystanie instytucji, aktywne zachowanie

Czynność negatywna - nie wniesienie zażalenia, apelacji, nie wykorzystanie instytucji

Czynność prosta - jedna czynność, pojedyncze zachowanie się

Czynność złożona - więcej niż jedno zachowanie się uczestnika procesu np. zeznania świadka

Grupy czynności procesowych:

• faktyczne przeszukanie, przesłuchanie, przeprowadzane w rzeczywistości

• spostrzeżenia procesowe przyjęcie do wiadomości informacji i żądań

• oświadczenia procesowe przewidziane pr uzewnętrznienie treści psych. uczestnika procesu w celu przekazania ich innym uczestnikom, dzielą się na :

Oświadczenia Wiedzy - mają charakter informacyjny - ośw. dowodowe - przytoczenie procesów (tezy wniosków dowod.) - sprawozd. proc. (np. protokół)

Oświadczenia Woli - postulujące (wnioski dowodowe, wniesienie o kasację) -imperatywne ( pochodzą ze str. organów proc. i wiążące dla stron np. nie wyłączenie sędziego) - wyraźne - dorozumiane * ośw woli - muszą być ważne (istnienie woli w chwili złożenia oświadczenia) Okoliczności wyłączające ważność ośw. woli: - błąd i przymus psych - w warunkach wyłącz. wolną wolę złożenia ośw. Art. 118 kpk znaczenie ocenia się wg treści złożonego ośw. woli Złożyć może strona procesowa, zastępca składającego. Można cofnąć pewne ośw. woli. przewidziane pr Np. wniosek o ściganie, środek odwoławczy.

Dopuszczalność i ważność czynności procesowych.

Czynność jest dopuszczalna jeżeli nie jest zabroniona przez przepisy kodeksu. Wiąże się z uwarunkowaniem prawnym możliwości jej dokonania. W sposób wyraźny albo dorozumiany art. 459 kpk

Okoliczności wpływające na niedopuszczalność czynności procesow.:

wyraźne zakazanie w ustawie

dokon. czynności poza zakresem uprawnień przyznanym przez ustawę

dokonanie czynności po upływie terminu prekluzyjnego

dokonanie przez os nieuprawnioną albo bez wymaganego upoważnienia

niezachowanie warunków wymag. dla dokon. danej czynności
przeszkody procesowe art. 17 kpk

Skutki pr niedopuszcz. czynn. procesow. (w zależności od tego kto czynności dokonał)

Dokona strona - organ stwierdza jej bezskuteczność i pozostawia bez rozpoznania.

Organ dokona czynn. niedopuszcz.

czynn. odwołalna i nie nastąpił trwałe skutki - może ją poprawić organ który ją wydał

jeżeli powstały trwałe skutki to dec wadliwa - uchylenie może nastąpić tylko w trybie zwyczajnych śr odwoławczych

Ważność: dokonanie czynności zgodnie z przepisami kpk. Dokonanie cz. nieważnej może stanowić bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia 439 kpk

Umorzenie za nieważne wyroki wobec osób represjonowanych w latach 44-46.

Usuwanie wadliwości czynności procesowych (niedopuszczalnych i nieważnych).

Nieusuwalność - czynność dokonana pomimo wyraźnego zakazu ustawowego lub gdy powstał stan nieodwracalny. Usunięcie przez uzdrowienie wadliwości pod warunkiem, że nie zachodzi nieusuwalność, np. uzyskanie pełnoletniości, który już sam może występować.

Możliwa jest z inicjatywy:

- organu

- str. procesowej

Forma czynn. procesow.

Z zas. pisemności i z ustności

Jeżeli nie zachowane wymogów formy pisemnej to bezskuteczność.

Pismo musi zawierać (Art. 119 kpk) - wymogi formalne pisma procesowego

Pismo nie podpisane jest uważane za projekt co może być usunięte na podst. art. 120 kpk. Pismo może podpisać osoba upoważniona.

Akt oskarżenia - wymagania formalne

Art. 332-334 kpk

Art. 120 kpk - 7 dniowy termin do usunięcia braków jest terminem zawitym.

Terminy procesowe

T. stanowcze (zawite, prekluzyjne + inne)

T. niestanowcze (porządkowe, instrukcyjne)

T. Zawite - art. 122 §2 kpk terminy do wnoszenia śr zaskarżenia a inne w ustawie

- do wnoszenie śr zaskarżenia oraz inne o ile ustawa tak stanowi

- czynność procesowa musi być dokonana pod rygorem jej bezskuteczności

- termin ten nieprzekraczalny może być przywrócony - wniosek w terminie 7 dniu od daty ustania przeszkody

- sąd lub prokurator orzeka o przywróceniu sąd lub prokurator - służy zażalenie na odmowę przywrócenia, organ do którego wpłynie może wstrzymać, terminy zawite w dniach albo w miesiącach

T. prekluzyjne

- czynności po upływie terminu są bezskuteczne

- przywrócenie terminu jest bezskuteczne

- nieprzywracalne

- charakter materialno - pr ( z kk - przedawnienia; z kpk - …..)

Np. terminy przedawnienia karalności przest.

Inne terminy stanowcze -czynności dokonane po upływie + wywołuje skutek w pr procesowym (czynność jest wadliwa) nie jest bezskuteczna

nie stanowcze T. Porządkowe i Instrukcyjne - określane przez organ procesowy

- ich przekroczenie nie powoduje bezskuteczności, ewentualnie postęp. dyscyplinarne w stos do pracowników (słowa: niezwłocznie, natychmiast), ustawa nie podaje iż jest to termin zawity to jest to termin porządkowy.

Sposoby obliczania T. w procesie.

Art. 123. kpk

- nie wlicza się dnia od którego liczymy termin

Miejsce czynności procesowych

W gmachu organu procesowego. Także poza siedzibą np. oględziny miejsca przestępstwa, przeszukanie

Orzeczenia

Decyzja procesowa zapadają w drodze orzeczeń, ośw. woli organu procesowego. Orzeczenia:

• uchwały

• wyroku

• postanowienie - jeżeli ust. nie wymaga wydania wyroku

Dodatkowe zarządzenie - jeżeli ust. nie wymaga postanowienia

Wyrokiem sąd rozstrzyga o przedmiocie sprawy.

Postać solenna - w imieniu RP - wszyscy słuchają na stojąco

Postanowienia - ustawa nie wymaga wyroku. Może być wydane na posiedzeniu jak też na rozprawie.

- zaskarżalne - zażalenie

Wyroki apelacje

Wyrok wydaje sąd

Postanowienia - wydaje sąd, prokurator, os prowadząca dochodzenie

Orzeczenia powinny być uzasadnione. Uzasadnienie orzeczeń - art. 98 kpk

Postanowienia o dopuszczeniu wniosku dowod. nie wymag uzasad.

Wyroki w I i II inst. są różne

I instancja - wniosek strony, z urzędu przed sądem wojskowym, przed powszechnym gdy zgłoszono zdanie odrębne

II instancja - uzasadnienie z urzędu w każdej sprawie w terminie 14 dni.

Art. 105 kpk - sprostowanie pomyłek oczywistych

• decyduje organ który dopuścił się pomyłki w takim samym składzie

• postanowienie o sprost. doręcza się stronom. Skutek: uzupełnienie

• uzupełnienie orzeczenia w postaci postanowienia wydanego na posiedzeniu, mogą brać udział strony i przysługuje zażalenie

Gdy postanowienie na posiedzeniu to przekazanie do sekretariatu do wykonania. Oznajmienie orzeczenia - powiadomienie str., oznajmia się przez ogłoszenie. Gdy poza rozprawą to doręcza się stronie oraz prok. Jeżeli wyrok na posiedzeniu to doręcza się stronom.

Zarządzenie - nigdy nie są wydawane przez sąd, w kwestiach nie wymagających postanowienia

prezes sądu, przewodniczący wydziału, wyznaczony sędzia, przewodniczący składu + prokurator

• przysługuje zażalenie

• nie muszą zaw. uzasad. chyba, że podlega zaskarżeniu. Zarządzenie może być zaskarżone w drodze zażalenia, rozpatruje je sąd odwoławczy a w postęp. przygotowawczym prok. nadrzędny.

Wykład 13, 21.02.05 (W 19.XII.05)

Tryb wydawania orzeczeń

Na rozprawie

Wyrok - na rozprawie

Postanowienie - również na posiedzeniu

Na posiedzeniu

z wyroków tylko: nakazowy

• poza składem orzekającym( 1 osobowy) może być prokurator

• inne strony jeżeli jest to przewidziane przez ustawę

- brak postępowania dowodowego/oparcie na tym co strony przedstawiły

Jeżeli są obecne strony należy je wysłuchać

W postępowaniu przygotowawczym nie ma posiedzeń/ jednoosobowo

Gdy nie skompletowany cały materiał dowod. To na posiedzeniu sąd może to sprawdzić, żeby już nie cofać się do postęp. przygotow.

Rozprawa

Skład 3 os (1 sędzia + 2 ławników) oraz wyjątki

Dla wydania orzeczenia (wyroku) konieczne jest przeprowadzenie narady i głosowania nad wyrokiem.

- Część tajna

- Skład orzekający + protokolant chyba że przewodniczący oświadczył, że jego udział jest zbędny

- Nie sporządza się wtedy protokołu

- obowiązuje zachowanie tajemnicy

Naradą i głosowaniem kieruje przewodniczący składu orzekającego

W razie wątpliwości rozstrzyga cały skład orzekający

Narada dwuetapowa - orzeka się co do

1) winy

i co do

2) kary

Art. 109 kpk

- kolejność głosowania

- najmłodszy ławnik

- starszy ławnik

- sędzia zawodowy

- Sędziowie wg doświadczenia zawodowego

- na końcu przewodniczący składu

Jeżeli głosy się podzielą i nie ma większości sztuczna większość, 2 reguły:

- każdy za winny

- 1 za uniewinnieniem a 2 za winnym

Gdy nie ma większości to zdanie najmniej korzystne przyłącza się do najbardziej zbliżonego

Gdy 1 za uniewinnieniem to może się wstrzymać od głosowania i wtedy jego głos do zdania najbardziej zbliżonego do jego.

Zdanie odrębne art. 114 kpk novotum separatum

każdy z członków składu podpisuje też uzasadnienie

dot. winy, kary, uzasadnienia

do czasu podpisania wyroku

W momencie głosowania, zdanie odrębne należy sporządzić uzasadnienie wyroku

Ogłasza się zdanie odrębne ale nie ma obow ogłoszenia kto je zgłosił

może wpłynąć na podjęcie decyzji o wniesieniu apelacji

Konsekwencje:

- z urzędu obow. sporządzenie wyroku

- wyrok i uzasadnienie podpisuje cały skład orzek.

- uzasadnienie przez os zgłaszającą zd. Odrębne

Prawomocność orzeczeń

1. formalna

2. materialna

Ad.1) stan niepodważalności orzeczenia za pomocą zwyczajnych śr. odwoł. Powstaje gdy upłynął termin do wniesienia zwyczajnego śr odwoł. oraz gdy śr wpłynął ale odmówiono przyjęcia. Gdy śr pozost. bez rozpoznania. Gdy cofnięto śr odwoł.

Gdy nie złożono wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku

Gdy wyczerpano tok instancji

Gdy orzeczenie nie podlega zaskarżeniu apelacją

Postanowienie o umorzeniu i nie wniesiono środka odwoławczego w terminie to jest on prawomocny

Ad.2) Polega na zakazie prowadz. nowego postęp. o ten sam czyn co do którego już prawomocnie rozstrzygnięto /nebis in idem/

Sposób dokumentowania czynności procesowych

• Protokół obligatoryjnie : art. 143 kpk, forma dokumentowania czynn. może być traktowana jak inne dowody

• Notatki urzędowe gdy ust nie wymaga protokołu, może być odczytana na rozprawie podarunkiem, że nie narusza art. 143 kpk, jest formą uzupełniająca protokół

Art. 148 - wymagania formalne protokołu

czynność, czas, miejsce

skrót informacji

przebieg czynności

os obecne

2 gr faktów:

- opis zdarzeń procesowych

- treść przeprowadzonych czynności

Protokół z przesłuchania powinien być w pierwszej osobie.

Kto może sporządzić protokół?

- Prot z rozprawy 144kpk aplikant lub pracownik sekretariatu sądu, asesor sąd. jeżeli nie jest w składzie

Za treść protokołu odpowiada ponosi przeprowadzający czynność oraz protokolant obaj podpisują protokół

Podpis natychmiast po zakończeniu czynności /najpóźniej do czasu przesłania akt instancji odwoławczej

- protokół z innych czynności os przeprowadzająca czynność albo os przybrana w charakterze protokolanta po złożeniu przyrzeczenia

podpisują wszystkie os biorące udział /wcześniej osobiste odczytanie

* zarzuty co do treści protokołu

Protokół może być sprostowany art. 152, 153 kpk

na wniosek strony - decyduje przewodniczący składu po wysłuchaniu protokolanta lub sąd w takim składzie w jakim orzekał w drodze postanowienia

O treści sprostowania zawiadamia się strony

Nie wydaje się sprostowania jeśli nie można odtworzyć składu sądu. O odmowie zawiadamia się tylko os, która zgłosiła wniosek.

Sprostowanie - wzmianka w protokole,

Załączniki do protokołu:

stenogram czynności - musi być przetłumaczony przez os, która go wykonała a oryginał jest załącznikiem

aparatura utrwalająca obraz i dźwięk

Protokolant i stenograf mogą ulec wyłączeniu z tych samych powodów co sędzia

O wyłączeniu protokolanta może orzec sąd, w całym składzie.

Nie wyłączenie protokolanta nie stanowi bezwzględnej przyczyny odwoławczej, protokolantem nie może być ta sama os która prowadziła przesłuchanie/ postępowanie.

Doręczanie pism procesowych art. 128 i nast.

Orzeczenia i zarządzenia doręcza się w uwierzytelnionych odpisach

Doręczenie w taki sposób aby treść pisma nie była poznana przez osoby trzecie

Wezwanie albo zawiadomienie

Wezwanie: gdy stawiennictwo strony jest obowiązkowe art. 129kpk pouczyć o skutkach niestawienia się

oznaczenie organu

oznaczenie sprawy

w jakim charakterze strona

Zawiadomienie: może się stawić ale nie musi

czas i miejsce

czy jest obow. stawiennictwo + skutki

Sposób doręczania pism. Operator pocztowy, funkcjonariusz organu, doręczenie za pokwitowaniem odbioru

Żołnierz, policjant - za pośrednictwem przełożonego. Skazany - przez adm. więzienną. Prokuratury i sądy doręcza się im wokandę. Obrońca pełnomocnik także do nich kierowane.

Reguła :Pismo doręcza się adresatowi osobiście jeżeli go nie ma w domu - dorosłemu domownikowi /niekoniecznie 18 lat/. Pozost w administracji domu, dozorcy, sołtysa tylko w chwilowych wypadkach nieobecności. Miejsce zatrudnienia - to os upoważniona do odbioru pism.

Przy dłuższej nieobecności - awizo. Osoba przebywająca za granicą - adres dla doręczeń w kraju lub pod ostatni znany adres w kraju * tzw. fikcja doręczeń. (Gdy nie ma w ogóle to w aktach sprawy się pozostawia.)

• Podobnie gdy strona zmieniła adres

• Nie stosuje się jeżeli oskarż nie doręczono jeszcze aktu oskarżenia

• Po prawomocnym zakończeniu postępowania po raz pierwszy wysyła się pismo stronom

nie stosuje się fikcji gdy po raz pierwszy się wysyła a także gdy uniewinniono a 2 str. wniosła apelację.

Potwierdzenie odbioru pism

- napisanie daty i podpisanie się

- wzmianka o niedoręczeniu

Potw. odbioru załącza się do akt sprawy.

Odtworzenie zagubionych, zniszczonych akt sprawy

ten sąd przed którym sprawa się toczyła

w całości albo w części w takim zakresie w jakim jest to niezbędne

prezes sądu wzywa strony do złożenia wniosku o sposobie odtworzenia - termin instrukcyjny

Prezes sądu może wezwać osoby posiadające dok do ich okazania. Można sporządzać uwierzytelnione odpisy i zwraca się oryginały. Wezwanie do przedstawienie dokumentów niezbędnych do odtworzenia akt

repertoria, rejestry, protokoły przesłuchań lub przesłuchuje się osoby

Do odtworzenia jest uprawniony sąd I inst. w sprawach prawomocnie zakończonych jeśli chodzi o wyrok, kasację, apelację lub ważny interes stron.

Postanowienie o: odtworzeniu akt sprawy, lub niemożności odtworzenia akt sprawy, na które przysługuje zażalenie.

Udostępnianie akt sprawy

- art. 156 kpk uprawnione osoby na ich żądanie

Inne osoby za zgodą prezesa sądu (np. mediom)

+ uwierzytelnione odpisy (też za zgodą sądu) bezpłatny odpis orzeczeń dotyczące sprawy

W postępowaniu przygotowawczym za zgodą prowadzącego

Wykład 14, 28.02.05 (W, 20.II.2006)

Dynamika postępowania.

Postępowanie przygotowawcze

Istnieje zawiadomienie o popeł. przest. art. 17 kpk

Ma wyjaśnić podstawę do wniesienia aktu oskarż. do sądu. Poprzez realizację zadać cząstkowych określonych w Art. 297 - cele :

- przestępstwo, czy popeł. czyn? Czy czyn jest przest.?

- wykrycie, ujawnienie i ujęcie sprawcy

- należy zebrać dane osobowo poznawcze i zrobić wywiad środowiskowy

- okoliczności sprawy

- rozmiar szkody

- ujawnienie wszystkich poszkodowanych

* zebranie i utrwalenie dowodów dla sądów.

Postępowanie mediacyjne art. 23a kpk

odstępstwo od zas. śledczości

strony umawiają się

wyznacz. os mediatora - os spoza procesu, neutralna

obowiązkowe sporządzenie protokołu z mediacji

wynik pozytywny prowadzi do możliwości umorzenia postępowania

Porozumienie także co do wysokości kary może być

Sąd bierze pod uwagę przy wymiarze kary.

* rozporz. Ministra sprawiedliwości

Formy postęp. przygotowaw.:

1. śledztwo

2. dochodzenie

Różnice: waga czynu, organ kierujący, czas trwania czynności, odstąpienie od formalizmu procesowego w dochodzeniu

Dużo podobieństw: te same czynności, dwa etapy: postępowanie in rem i in personam, wszystkie instyt są w obu wykorzystywane

Ad1) obligatoryjne lub fakultatywne

Przepisy kpk bezwzględnie to przewidują aby było prowadzone w tej formie art 309 §1we wszystkich sprawach o zbrodnie oraz ze względu na podmiot, podejrzany jest sędzia, prokur, funkcjonariusz ABW

Przeciw nieletniemu, który dopuścił się przest. łącznie z os dorosłą i prokur. Także w sprawach w których nie prowadzi się dochodzenia

Postanowił prowadzić sprawę łącznie w pozostałych spr. fakultatywnie (Przeciwko nieletniemu który popełnił wspólnie z dorosłym i prokurator prowadzi tę sprawę łącznie. W sprawach o pozostałe występki nie wymienione w tym art. Mozę być prowadzone śledztwo, ale fakultatywnie)

Śledztwo w każdej spr., jeżeli wskazuje na to waga lub zawiłość sprawy prokurator decyduje

W sprawach w formie dochodzenia gdzie upłynął termin dochodzenia.

Organy uprawnione do prowadzenia śledztwa:

- Policja jeżeli nie prowadzi prokurator, ale jeśli osoby z 309§1 to obligatoryjnie prokurator

W dochodzeniu podobnie.

Jeżeli sędzia, prokurator popełnił przest. śledztwo prowadzi prokurator. Może on powierzyć je w całości lub w części Policji - śledztwo powierzone. Policja tylko w zakresie przekaz. przez prokur. Jeśli z 309§1 to nie może powierzyć w całości. Określa zakres spraw. Zastrzeżenie do osobistego wykonania np. postawienie zarzutu, zmienia postaw. zarzutu, zamknięcia śledztwa.

Czas trwania - art. 310 kpk min termin 3 - mcy zaczyna biec od wszczęcia śledztwa. Termin 3 m-cy od daty wydania postanowienia o wszczęciu śledztwa termin instrukcyjny. Zachowany termin jeśli zakończone śledztwo jeśli nie to termin przedłużony przez prokuratora nadzorującego lub nadrzędnego na czas nie przekraczający 1 roku. Jeżeli nie nastąpiło zakończenie - przedłuż. na dalszy czas oznaczony

Zawieszenie śledztwa - sumuje się okresy

Dochodzenie

Rozdz. 36 a stosuje się przepisy do śledztwa + zmiany Art. 325 b - spr należące do właściwego sądu rejonowego. Zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności a przeciwko mieniu

- w sprawach najm. wart. 50 tys zł

Nie prowadzi się w wypadkach obrony obligatoryjnej z art. 79 kpk

Organy prowadzące tak jak w śledztwie ale również inne organy uprawnione przez ministra

Terminy art. 325 i - max 2 mies. termin instrukcyjny

przedłużenie do 3 miesięcy

jeżeli nie nastąpiło ukończenie przejmuje się spr. do śledztwa

Dochodzenie skrócone art. 325 h :

Może być ograniczone tylko do ustalenia czy można zakończyć postęp. przyg. [skrócone]

• ale nie można pominąć czynności przedstawienia zarzutu lub jego zmiana

• należy przesłuchać oskarżonych i pokrzywdzonych

przeprowadzić oraz utrwalić w protokołach czynności, których nie będzie można powtórzyć na rozprawie

* jeden protokół zamiast 3

• z pozostałych czynności protokół ograniczono do najbardziej istotnych ośw. stron

Przebieg postępowania przygotowawczego

- wszczęcie i odmowa wszczęcia śledztwa

Podstawa do wszczęcia postępowania przygotowawczego art. 303 - uzasadnienie podejrzenia popełnienia przestępstwa.

Czynności sprawdzające - art. 307 kpk by stopień inf był większy, termin 30 dni zakończ. Dec. o wszczęciu lub odmowie

- nie są czynnościami procesowymi

- nie są też postępowaniem przygotowawczym

3 formy:

1) wezwanie do przedłożenia innych dowodów, zażądać uzupełnienia zawiadomienia o przest.

2) organ zarządza sprawdzenie faktu ujętego w zawiadomieniu

3) przesłuchanie os zawiadamiającej w charakterze świadka

- nie można tu powołać biegłego, nie można tu prowadzić czynności procesowych wymagających sporządzenia protokołu z wyjątkiem - ustnego zawiadomienia - przesłuchania os zawiadamiającej w char. świadka. Termin 30 dniowy na czynn. sprawdzające Negatywny wynik może prowadzić do odmowy wszczęcia postępowania przygotowawczego. Pozytywny - wszczęcie postępowania.

Jeżeli nie ma przest. to nie umorz. Tylko odmowa wszczęcia postęp.

Odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego.

Brak wszczęcia oraz brak podejrzenia o popeł. przest. Art. 17 kpk - przesłanki

Postać postanowienia które musi zawierać uzasadnienie wydaje prokurator albo Policja /zatwierdzone przez prokur./ śledztwo w przyp. dochodzenia wydaje prowadzący

Zawiadomienie osoby zawiadamiającej o popełnieniu przestępstwo oraz uprawnionego pokrzywdzonego. Pr wniesienia zażalenia na postanowienie z art. 306 kpk - do prokur. nadrzędnego; sąd prokurator prokurator nadrzędny art. 330 kpk jeśli nie nadrzędny się nie przychyli do zażalenia to do sądu i tu 330 kpk czyli wniesienie własnego aktu oskarż. do sądu jako oskarżyciela posiłkowego - subsydiarnego. Jeżeli sąd nie uwzględni to koniec.

Wszczęcie postępowania przygotowawczego

Postanowienie o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia ma zapaść niezwłocznie. Jeżeli wydaje decyzje Policja przesyła odpis postanowienia prokuratorowi,

Dochodzenie - Policja nie musi przesyłać odpisu prokuratorowi. Jeżeli dotyczy dochodzenia to wydaje organ prowadzący i może być zawarte ustne zawiadomienie i nie trzeba zawiadamiać prokuratora o wszczęciu.

Postanowienie - określenie czynności

- określenie czynu

- kwalifikacji pr

- in personam

- sprawca

Zawiadomienie osoby która złożyła zawiadomienie oraz ujawniła pokrzywdzonego zawiadomienie w ciągu 6 tygodni. Powiadomienie o losach postępowania, przysługuje zażalenie na bezczynność organu.

Wyjątek!

Dochodzenie w niezbędnym zakresie

- faktycznie wszczęcie postępowania przygotow. art. 308 kpk policja natychmiast wszczyna dochodzenie w niezbędnym zakresie

pilna potrzeba zabezpieczenia dowodów i śladów

w wyp. niecierpiących zwłoki bo może nastąpić utrata bądź zniekształcenie w/w

Czynności te prowadzi prokurator lub policja

Np. w razie wypadku drogowego

Mogą być dokonywane czynności procesowe:

- oględziny

- przesłuchanie

Powinno istnieć uzasadnione podejrzenie popeł. przest. Za początek faktycznego przeprowadzenie 1 czynności procesowej. Powinno trwać krótko - Termin - 5 dni od dokończenie I czynności procesowej, wliczono ten termin do biegu terminu postępowania.

Negatywny wynik umorzenie postępowania przygotowującego

Jeżeli minie 5 dni można wpisać spr. do rejestru przest. i umorzyć postępowanie.

Oględziny z udziałem biegłego, przeszukanie oględziny osoby podejrzanej ( to jeszcze nie podejrzany!!!)

Gdy już zakończy się je to wydaje postanowienie o wszczęciu

Istotna różnica: postawienie zarzutu. Można osobę podejrzaną o popeł. przesłuchać w charakterze podejrzanego przed postanowieniem o przedst. zarzutów. Przedstawia się zarzut ustnie i dopiero później zarzut na piśmie. Chyba, że prok. odmówi. Nie potwierdzenie danych w postępowaniu niezbędnym prowadzi zawsze do umorzenia!!!

Przedstawienie zarzutów

Art. 313 kpk - zespół czynności rozróżniających postępowanie in rem od in personam i powod. skierowanie czynności przeciwko konkretnej osobie.

jeżeli dane dają duże prawdopodobieństwo że czyn popełniła dana osoba

1). Czynności zasadnicze

2) Czynności uzupełniające

Ad1) - postanowienie o przedst. zarzutów na piśmie

- przedstawienie treści zarzutów na piśmie niezwłocznie

- przesłuchanie podejrzanego

Jeżeli się ukrywa lub jest nieobecny w kraju można tych dwóch ostatnich zaniechać;

Ad 2) - pouczenie podejrzanego o pr żądania sporządzenia uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zarzutów (żądanie do czasu zaznajomienia się z materiałami śledztwa)

- sporządzenie uzasadnienia w terminie 14 dni i doręczenia podejrz. i jego obrońcy

Postanowienie sporządza organ prowadzący z wyjątkiem śledztwa powierzonego gdy prok. powierzając zastrzegł sobie. Należy określić:

- os podejrzanego

- zarzucany czyn

- kwalifikacja pr czynu

Wyjątki, odstępstwo:

- w dochodzeniu zwyczajnym 303 kpk nie jest wymagane sporządzenie postanowienia o przedst. zarzutów gdy go nie osadzono oraz w niezbędnym zakresie

W dochodzeniu zarzut może być wpisany do protokołu przesłuchania

- Art. 325 g

- dochodzenie w niezbędnym zakresie

Modyfikacja zarzutu

Postanowienie o zmianie postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Uchyla się pierwotne.

(Wykład 27.02.06)

Zakończenie śledztwa

Wydaje się jedną z następujących dec:

Postanowienie o zamknięciu śledztwa - tylko w przyp. wnoszenia aktu oskarżenia do sądu

wystąpienie prok. do sądu z wnioskiem o warunkowe umorzenie postępowania

postępowanie się umarza gdy z przyczyn 17 kpk

wystąpienie do prok. do sądu z wnioskiem o umorzenie z powodu niepoczytalności sprawcy z zastosowaniem odp. środka zapobiegawczego

Te 4 kończą postępowanie przygotowawcze w sposób trwały.

Jest też tymczasowe zakończenie gdy zawieszenie.

Ad.1 zamknięcie śledztwa

Gdy powody do wniesienia aktu oskarż. Prowadzący zawiadamia podejrzanego i jego obrońcę o terminie końcowego zaznajomienia z materiałami sprawy jeżeli wcześniej byli o tym pr powiadomieni i o to wnosili. Również pouczenie o pr przejrzenia osobistego przejrzenia akt, termin w zależności od wagi i zawiłości sprawy. Termin końcowego zapoznania musi być tak ustalony aby od zawiadomienia o tym terminie upłynęło 7 dni.

Gdy wcześniej złożyli wniosek:

- ustna informacja o zgromadzonym materiale

- udostępnienie akt sprawy w celu samodzielnego przejrzenia

Czynność zapoznania - musi być sporządzony protokół i przeglądający może zamieścić tam swoje uwagi. Po upływie 3 dni mija termin kiedy można złożyć wnioski dotyczące uzupełnienia akt sprawy

W terminie 3 dni pr wniesienia wniosku o uzupełnienie materiałów śledztwa.

O treści postanowienia zawiadamia się oskarżonego i jego obrońcę Od daty postanowienia o zamknięciu śledztwa 14 dniowy termin na sporządzenie i wniesienie aktu oskarżenia. Podejrzany jest tymczasowo aresztowany to termin tylko - 7 dni. A akt oskarżenia powinien być wniesiony na co najmniej 14 dni przed końcem tymczasowego aresztowania.

Wykład 15, 7.03.05

Ad 2,3 Umorzenie śledztwa.

Postanowienie gdy: Postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia do sądu i nie zachodzi podstawa do umorzenia postępowania z uwagi na niepoczytalność sprawcy

+ art. 17 kpk mogą służyć do umorzenia

Nie trzeba zaznajamiać się z materiałem sprawy.

Postanowienie musi zawierać elementy z 94 kpk oprócz tego:

- określ. Czyn i jego kwalifik. Pr

- przyczyna umorzenia

- wskazanie podejrzanego jeżeli postęp. w fazie in personam

+ prokurator wydaje postanowienie co do dowodów rzeczowych co do których przysługuje zażalenie

+ wniosek prokuratora o orzecz. przepadku, nawet gdy nie wykryto sprawcy przestępstwa

Ad 4) Niepoczytalność podejrzanego, jeżeli niepoczytalny w chwili czynu i zachodzą warunki do zastosowania śr. zabezpieczającego prokur. po zamknięciu p. przygotow. występuje do sądu z wnioskiem o umorzenie postępowania i zastosowania śr zabezpieczającego. Jeżeli sąd nie uwzględni tego wniosku przekazuje sprawę do prokur. przysługuje zażalenie.

Decyzja: Zawieszenie postępowania.

Zawieszenie + choroba psychiczna, inna (art. 22kpk ) podstawa zawieszenia postęp. przygotow. oraz sądowego

Dec w formie postanowienia wydaje:

prokur. kiedy prowadzi śledztwo

inny organ zatwierdz. przez prok.

Umorzenie dochodzenia

325 e kpk przyczyny umorzenia dochodzenia (art. 17 kpk + brak podstaw)

Przyczyny analogiczne jak w przyp. śledztwa

Postanowienie wydaje prowadzący dochodzenie. Z ustnego przesłuchania może być sporządzony protokółi tamto postanowienie(uproszczenie w stos do śledztwa). Może ono być zamieszczone zawiadomienia o przestępstwie i wniosku o ściganie i przesłuchanie os zawiadamiającej w charakterze świadka

Umorzenie może być zaw. w tym samym protokole. Zatwierdz. przez prokuratora

Ponadto

Jeżeli czynn. sprawdz. dochodz. w niezbędnym zakresie lub dochodz. zwycz., prowadzone przez co najmniej 5 dni nie stwarzają dostatecznych podstaw do wykrycia sprawcy w toku dalszych czynności.

dochodzenie rejestrowe 325 f kpk Postanowienie o umorzeniu, wpis spr. do rejestru przestępstw, możliwość szybkiego zakończenia postępowania ale po wykryciu sprawcy przest. podejmuje się dochodzenie na nowo służy zażalenie.

Uzupełnienie trwającego śledztwa albo dochodzenia.

w czasie trwania postępowania przygotowawczego

później w czasie trwania postępowania sądowego

W przygotowawczym: Śledztwa albo dochodzenia niezakończone albo zakończone.

Niezakończone - jeżeli oskarżony lub jego obrońca po zapoznaniu podejrzanego z materiałami sprawy złożył zasadny wniosek o uzupełnienie postępowania albo jeżeli w ramach śledztwa powierzonego policja do prokur. i ten nakaże przeprowadzenie czynności wskazanych.321§5

Śledztwo zakończone - po wydaniu postanowienia o zamknięciu sprawa trafia do prokuratora i jeśli dostrzega w nim luki może nakazać czynności wskazane,

W postępowaniu sądowym zarządza sąd co przybiera postać zwrotu całej sprawy do uzupełnienia postępowania przygotowawczego. Prezes sądu bada akt oskarżenia.

- przed rozprawą - na rozprawie; * również sąd odwoławczy może uchylić wyrok i zwrócić sprawę do postępowania przygotowawczego

Kontrola postępowania przygotowawczego

sprawdzenie czynności mające na celu zapewnienie zgodności z prawem

1. Kontrola z urzędu w ramach nadzoru. prokur. oraz kontrola nad prawomocnymi orzeczeniami umarzającymi postępowanie.

2. Kontrola na wniosek przez wniesienie zażalenia przed prok., prokur. nadrzędnym albo przed sądem.

Ad 1) Nadzór prokuratora obejmuje dochodzenie i śledztwo w takim zakresie w jaki sam go nie prowadzi. W zasadzie dotyczy wszystkiego. Art. 326 kpk

Ad 2)

• Zażalenie art. 459 kpk. Na postanowienie zamykające drogę do wydania wyroku na postanowienie co

do śr zabezpieczających oraz na inne przewidziane w ustawie. Uprawnione do wniesienia są strony, ich przedstawiciele, os. których postanowienia bezpośrednio dotyczą, os nie będące stronami jeżeli postanowienie narusza ich prawa.

Zażalenie - w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia lub od daty doręczenia

Zażalenie na postanowienie prokur. rozpoznaje prok. nadrzędny nad tym prokur.

Postanowienie wydał inny organ - rozpoznaje prokur. nadzorujący postępowanie przygotowawcze.

• Kontrola przez sąd nad postępowaniem przygotowawczym, obejmuje czynności które dokonuje sąd w

postępowaniu przygotowawczym

Kontrola postanowień wydanych przez prokuratora wskutek wniesienia zażalenia (te czynności na które służy zażalenie).

Z urzędu: Kontrola prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania przygotowawczego wzruszanie tych postanowień gdy sprawca np. ujawniony.

Instytucje:

1) Podjęcie postępowania art. 327 §1 kpk

2) Wznowienie postępowania art. 327 §2 kpk

3) Uchylenie postanowienia przez Prokuratora Generalnego art. 328 kpk, wykorzyst. do czasu przedawnienia

Ad 1) Organem uprawnionym do podjęcia jest prokur. który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu, może podjąć w każdym czasie, ale warunkiem podjęcia jest, że nowe postępowanie nie będzie się toczyło przeciwko tej samej osobie, która była podejrzana w umorzeniu postępowania, albo nie minie termin przedawnienia karalności.

Ad 2) Przeciwko temu samemu podejrzanemu toczy się nowy proces. Dec. o wznowieniu wydaje prokurator nadrzędny nad tym, który wydał lub zatwierdził postanowienie o umorzeniu.

Przyczyna: nowe istotne okoliczności nieznane wcześniej. Uchylono wyrok co do 1 czynu przy umorzeniu absorpcyjnym.

Ad 3) Prokurator Generalny w trybie nadzoru w stosunku do osoby przesłuchanej w charakterze podejrzanego. Podstawą decyzji jest uznanie, że umorzenie było niezasadne. Na korzyść, postanowienie może umorzyć w każdym czasie. Na niekorzyść - 6 mcy od uprawomocnienia się postanowienia.

[EGZAMIN sposoby wzruszania postępowania. Kto wzrusza? Kto podejmuje?]

Akt oskarżenia

Jest skargą zasadn., wnoszoną do sądu przez uprawnionego oskarżyciela, w której jest zaw. żądanie wszczęcia postępowania sądowego i ukarania oznaczonej os. za zarzucane przestępstwo.

Sporządzony na piśmie jest pismem procesowym (art. 119§1 pkt 4 kpk). Art. 332-334 kpk.

Wymogi formalne:

Warunki aktu oskarżenia, 2 części: dotyczące oskarż. oraz omawiane dowody

- główny art. 332 kpk

- uzasadnienie

• Oskarżony

• Wysokość szkody

• Czy naprawiono już szkodę

• Czy czyn został popełniony w ramach recydywy

• Czy stosowano śr zapobiegawczy

• Zarzucany czyn

• Czy jest aresztowany

• Określ się sąd właściwy do rozpoznania sprawy

• Uzasadnienie metoda systemowa, chronologiczna

Systemowa: wskazuje się czyn, w kolejności przeprow. postępowania przygotowawczego

Chronologiczna: jak zdarzenie przebiegało w rzeczywistości

333 kpk :

• Lista osób, które prokurator żąda wezwać

• Lista dowodów

• Lista ujawnionych pokrzywdzonych, kopie dla każdego oskarż. + 1 dla sądu

* Wniosek prokuratora o zaniechanie wezwania na rozprawę i odczytanie protokołów zeznań świadków, którzy przebywają za granicą lub świadków, których zeznaniom oskarżony wyraźnie nie zaprzeczył i które nie są na tyle doniosłe aby było konieczne bezpośrednie przesłuchanie na rozprawie.

Akt oskarżenia sporządzony przez Policję nie musi zawierać uzasadnienia.

Wyjątki od zwyczajnego aktu oskarżenia:

- ustny akt oskarżenia ( w procesie wpadkowym art. 398 kpk) w procesie spadkowym gdy należy zarzucić jeszcze inny czyn

- uproszczony akt oskarżenia w sprawach prywatnoskargowych art. 487 kpk określa się tylko osobę oskarżonego zarzucany mu czyn i wskazać dowody na których opiera się oskarżenie

- akt oskarżenia wnoszony przez oskarżycieli posiłkowych art. 55 kpk subsydiarny, powiązany z art. 330kpk te same wymagania co do akt zwyczajnego i musi być sporządzony przez adwokata

- surogat aktu oskarżenia wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie postępowania karnego( tylko podst. akt oskarż.) gdy sąd nie umorzy to ten wniosek kieruje się jako akt oskarżenia

W śledztwie akt oskarżenia sporządza prokurator.

W dochodzeniu akt oskarżenia sporządza prowadzący dochodzenie.

Sporządzenie w terminie 14 dni od daty zamknięcia śledztwa lub dochodzenia. Oskarż. pozbaw. wolności - 7 dni, wniesiony do sądu na 14 dni przed upływem terminu tymczasowego aresztowania.

Uproszczony akt oskarżenia - koszty postępowania należy uiścić

Wniosek prokuratora o wydanie wyroku skazującego za zarzucany oskarżonemu występek zagrożony karą pozbawienia wolności do 10 lat i orzeczenie uzgodnionej kary lub śr karnego bez przeprowadzenia rozprawy oskarżenie wyraża zgodę, okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości i postawa oskarżonego wskazuje że mimo nie przeprowadzenia rozprawy cele postępowania zostaną osiągnięte.

Wnosząc akt oskarżenia

- zawiadomienie oskarżonego

- ujawnienie pokrzywdzonego

- osoba zawiadamiająca o przestępstwie

Warunkowe umorzenie postępowania

Prokurator występuje z wnioskiem do sądu.

Początek dialog z aktem oskarżenia

Uzasadnienie wina sprawcy nie budzi wątpliwości

omówienie dowodów , przesłanki

propozycje co do dł. okresu próby

Dobrowolne poddanie się karze.

Może być zawarty przez prokuratora w akcie oskarżenia zgadza się na o 335 kpk. O przesłaniu aktu zawiadamia się oskarżonego, ujawnionego poszkodowanego, osobę która złożyła zawiadomienie.

336kpk wniosek

Dopiero gdy przesłanki z kk warunkowego umorzenia. Wniosek spełnia w istocie wymagania aktu oskarżenia może różnić się uzasadnieniem, sąd na posiedzeniu podejmie dec ostateczną.

Wykład 16, 14.03.2005r. (W, 6.03.2006)

POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM I INSTANCJI

Oddanie pod sąd, obecnie 2 aspekty:

1.) w szerokim znaczeniu oznacza akt procesowy określonej władzy lub osoby na podstawie, którego obywatel zostaje postawiony w stan oskarżenia za zarzucane mu przestępstwo i odpowiada przed sądem na rozprawie sądowej mającej na celu orzeczenie o przedmiocie sprawy

2.) w wąskim znaczeniu to akt sądowy polegający na kontroli przez sąd zasadności oskarżenia jeszcze przed rozprawą główną „Oddanie przez sąd pod sąd” obejmuje:

- kontrola warunków formalnych aktu oskarżenia (art.37 kpk) Dokonywane przez Prezesa Sądu albo przewodniczącego wydziału albo przez wyznaczonego sędziego.

- wstępne badanie sprawy w celu podjęcia decyzji czy rozpoznać sprawę na posiedzeniu czy wyznaczyć rozprawę

Zakres: te 3 podmioty (prezes, przewodniczący wydziału, wyznaczony sędzia)kiedy wpłynie akt oskarżenia sprawdzają następuje kontrola wymagań formalnych z art.119 (art.332-334 kpk)

Akt oskarżenia nie spełnia tych wymogów, zwraca go oskarżycielowi w celu usunięcia braków w terminie 7 dni. Zwrot następuje decyzją w formie zarządzenia - służy zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Oskarżyciel publ. który nie wniesie zażalenia to w ciągu 7 dni oskarżyciel wnosi nowy albo poprawiony akt oskarżenia.

Nieusunięcie braków - umorzenie postępowania sądowego z powodu braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Jeżeli akt wymaga wymaganiom formalnym to prezes sądu doręcza odpis oskarżonemu, wzywa go do składania wniosków dowodowych w terminie 7 dni i poucza o prawie złożenia pisemnej odpowiedzi na akt oskarżenia. Gdy 335 kpk Akt zawiera wniosek o nieprowadzenie rozprawy to odpis doręcza się pokrzywdzonemu.

Jeżeli akt oskarżenia zawiera okoliczności objęte tajemnicą państwową dostarcza się bez uzasadnienia. Uzasadnienie tylko na …... do wyroku

Wstępne badanie sprawy: możliwość podjęcia na rozprawie czy na posiedzeniu. Prezes decyduje.

1.) przez prezesa sądu

2.) na posiedzeniu

Wniesienie sprawy na posiedzenie:

1.) obligatoryjne (art.339 kpk) wniosek wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia §1 §2 (WYPISAĆ)

2.) fakultatywne :

- Umorzenie art. 17 bez punktu 1. od pkt 2

- prezes sądu uznaje że niewłaściwy sąd i wtedy na posiedzeniu

- akta sprawy są niekompletne, braki trzeba na posiedzeniu

Jeżeli sąd na posiedzenie to posiedzeniu może wziąć udział prokurator, choć nie jest to obowiązkowe (wyjątek: orzekanie o środkach zabezpieczających wtedy obowiązkowo).

Udział oskarżonego nie jest konieczny, chyba że sąd tak zarządzi:

- ze względu na zawiłość sprawy jeżeli przyczyni się to do rozwikłania sprawy

- z innych ważnych powodów jeżeli przyczyni się to do usprawnienia rozprawy sądowej (art.349 kpk).

Rozprawę wyznacza się gdy nie ma konieczności przeprowadzenia posiedzenia.

Po doręczeniu odpisu aktu oskarżenia oskarżonemu, prezes sądu wyznacza zarządzeniem rozprawę główną.

Zarządzenie - sędziowie albo członkowie składu orzekającego, dzień, godzina, sala rozpraw, osoby które należy wezwać lub zawiadomić, inne czynności konieczne do przygotowania rozprawy np. sprowadzenie dowodu rzeczowego

Zasady powoływania sędziów do orzekania:

- Art.351 kpk - członków składu orzekającego wyznacza się w kolejności na liście prezesa sądu, chyba że istnieją przeszkody wtedy odstępstwo z ważnej przyczyny.

- inny tryb gdy kary 25 lat pozbawienie wolności i dożywocia - losowanie sędziów; wniosek składa obrońca lub prokurator.

Pomiędzy doręczeniem zawiadomienia lub wezwania, a rozprawą powinno upłynąć 7 dni - aby oskarżony mógł się przygotować., gdy termin krótszy to odroczenie rozprawy.

ROZPRAWA GŁÓWNA, przebieg

Kieruje przewodniczący składu orzekającego.

- sprawuje kierownictwo formalne rozprawą, czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem,

- sprawuje kierownictwo materialne ma dbać o wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy

Do uprawnień kierującego rozprawą należą:

• Otwarcie i zamknięcie rozprawy

• Sprawdzenie obecności osób

• Kieruje postępowaniem dowodowym

• Przyjmuje wniosek dowodowy, któremu inna strona się nie sprzeciwiła

• Policja sesyjna

• Zarządzenie przerwy

• Udziela głosu stronom

• Kieruje naradom i głosowaniem

• Obowiązek ogłoszenia wyroku

Cały skład:

- natychmiast rozpoznaje odwołania od zarządzeń wydanych przez przewodniczącego

- wyłącza jawność rozprawy

- zgoda na rejestrowanie rozprawy przez media

- odroczenie rozprawy

- oddalenie wniosku dowodowego

Etapy rozprawy głównej:

I. część wstępna

II. przewód sądowy

III. przemówienie stron

IV. wyrokowanie

Ad. I Wywołanie sprawy - woźny albo protokolant na zarządzenie przewodniczącego składu. Od tego momentu działa zasada ciągłości rozprawy, powinna zakończyć się w tym terminie. Przeciwko komu i o jaki czyn.

Sprawdzenie obecności osób wezwanych i zawiadomionych o terminie rozprawy. Stwierdzenie czy nie ma innych przeszkód, muszą być dokonane czynności których termin upływa z rozpoczęciem przewodu sądowego.

+ inne kwestie

Niestawiennictwo jednej z osób wezwanych:

- sprawdzić prawidłowość wezwania

- czy jest usprawiedliwienie

Brak „zwrotki” dowodu prawidłowego wezwania lub usprawiedliwienia - rozprawa podlega odroczeniu.

Skutki nieusprawiedliwionej nieobecności:

Jeżeli brak jest oskarżonego na rozprawie - rozprawa ulega odroczeniu, a nawet można go zatrzymać i przymusowo sprowadzić. Jeżeli z własnej winy wprawił się w stan…- rozprawa toczy się dalej. 3 wypadki kiedy się nie odracza np. wyrok łączny

Brak obrońcy - odroczenie rozprawy gdy obrona obligatoryjna gdy nie obligatoryjna to dec oskarżonego

Brak prokuratora - krótka przerwa, obowiązkowo z wyjątkiem wyroku łącznego

Brak oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika - odstąpienia od oskarżenia i umorzenie sprawy, domniemanie odstąpienia

Powód cywilny - powództwo cywilne bez rozpoznania, chyba że zawarł wniosek o rozpoznanie pod jego nieobecność

Świadek - okoliczności istotne - odracza się rozprawę, w zależności od ważności świadka, wobec świadka można zastosować kary porządkowe.

Biegły - zawsze odroczenie rozprawy, wobec biegłego też kary porządkowe

- 22 kpk podstawa do zawieszenia postępowania

- wniosek o odroczenie

- konieczność umorzenia

- muszą być dokonane czynności gdy termi ubiega w momencie rozpoczęcia przewodu

- może dołączyć się pokrzywdzony

- czynności dokonane w zw z przebiegiem rozprawy

Do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego np. wyłączenie sędziego.

Sąd może podjąć decyzję o dopuszczalności przedstawicieli radia, prasy, TV.

Brak przeszkód do przeprowadzenia rozprawy, wtedy przewodniczący ustala stosunek świadków oskarżonego, przed zakończeniem I etapu czy któryś ma prawo odmowy zeznań.

Pouczenie o obowiązku mówienia prawdy. Może być odebrane od świadków przyrzeczenie. Zarządzenie opuszczenia sali przez świadków. Biegły pozostaje na sali rozpraw, chyba że przewodniczący inaczej zarządzi.

Ad. II Odczytanie aktu oskarżenia

Koniec - zarządzenie przewodniczącego o zamknięciu przewodu.

Etapy:

- odczytanie aktu oskarżenia

- wyjaśnienia oskarżonego

- dalsze postępowanie dowodowe

- zamknięcie przewodu

Akt odczytuje oskarżyciel albo protokolant. W sprawie prywatnoskargowej zawsze protokolant. Można nie czytać uzasadnienia (chodzi o czas). Ustnie przytacza się motywy uzasadnienia. Odpowiedź na akt oskarżenia odczytuje przewodniczący składu. Po odczycie przewodniczący poucza oskarżonego o prawie do składania wyjaśnień, o prawie do odmowy wyjaśnień, o prawie odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania, po czym pyta go czy przyznaje się do zarzuconego czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienie i jakie.

Art.387 kpk - oskarżonemu, któremu zarzucono występek może złożyć wniosek o nieprowadzenie rozprawy i wydanie wyroku skazującego bez postępowania dowodowego.

Dalsze postępowanie dowodowe

Po odebraniu wyjaśnień od oskarżonego, pouczenie o prawie zadawalania pytań osobom przesłuchiwanym, o pr składania wyjaśnień w sprawie każdego przeprowadzonego dowodu.

Postępowaniem dowodowym kieruje przewodniczący składu. Co do dowodów wszystkie strony mogą składać wyjaśnienia. Dowody oskarżenia powinny być przed dowodami obrony.

1.) dowody ze świadków, przesłuchanie świadków - zasada bezpośredniości

Świadek składa relację spontaniczną i dopiero zadaje się pytania

1 pytania zadaje oskarżyciel publ

2 pytania zadaje posiłkowy i pełnomocnik

3 pytania zadaje prywatny i jego pełnomocnik

4 pytania zadaje powód cyw. i jego pełnomocnik

5 pytania zadaje biegły

6 pytania zadaje obrońca

7 pytania zadaje oskarżony

8 pytania zadają członkowie składu orzekającego

2.) złożenie opinii przez biegłych

3.) dowody rzeczowe i inne dowody

(Wykład, 1303.06)

Zwrot sprawy do postęp. przygotow.

1. np. istnieje podstawa z 339 §3pkt 4 kpk na etapie przygotowania do rozpr. gł.

2. Art. 345kpk w formie przygotowania do rozprawy gł.

3. 397 kpk na rozprawie działa, 437§2 dopiero w postępowaniu odwoławczym

Postanowienie na które nie przysługuje zażalenie.

Proces wpadkowy art. 398 kpk

W celu zakończenia w I terminie. Ustnie zarzuca oskarżonemu popełnienie czynu, dopiero w przewodzie sądowym okazuje się że oskarżonemu należy przypisać także inny czyn. Ustne rozszerzenie nie oznacza iż będzie on rozpoznany na tej samej rozprawie bo musi być zgoda. Jeśli odroczenie to oskarżyciel wnosi nowy lub dodatkowy akt oskarżenia. Do nowego czynu musi istnieć cały mat. dowod. w aktach sprawy.

Zmiana kwalifikacji pr czynu- musi istnieć cały materiał dowodowy, sąd musi o zmianie uprzedzić stronę i musi zwrócić się do oskarżonego bo przysługuje mu prawo przerwania rozprawy b przygotować się do obrony przed nowym zarzutem.

Zamknięcie przewodu 405 kpk po przeprowadzeniu wszystkich dowodów - przewodu. Równoznacznie z zamknięciem postępowania dowodowego.

Zapytanie czy strony wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego. Może zostać wznowiony przewód sądowy - cofnięcie sprawy do etapu przewodu sądowego. W formie postanowienia. Art. 409 nie wylicza przyczyn wznowienia. Sąd przeprowadza tylko te czynności dla których wznowienie nastąpiło.

Ad. III. Przemówienia stron

Art. 406 kpk kolejnośc. Zabieranie głosu przez strony z zasady kontradyktoryjności

1.) oskarżyciel publiczny + 416 kpk

2.)obrońcy

3) oskarżony

Prawo repliki - gdy ktoś zabierze głos to wszystkim stronom przysługuje pr odp. w kolejności

Ad. IV ETAP wyrokowania

Etapy:

- narada nad wyrokiem (było pry czynnościach procesowych, przepisy o sztucznej większości głosów)

- głosowanie nad wyrokiem (było pry czynnościach procesowych, przepisy o sztucznej większości głosów)

- sporządzenie wyroku na piśmie

- ogłoszenie wyroku

- ustne przytoczenie motywów w wyroku

- pouczenie o prawie, terminie i sposobie zaskarżenia wyroku

Zamknięcie rozprawy głównej

Sporządzenie wyroku na piśmie - podpis wszystkich członków składu. 413 kpk - elementy wyroku. Sąd, sędzia, ławnicy, oskarżyciel, protokolant, data miejsce wydania wyroku, oznaczenie oskarżonego. Opis i kwalifikacja pr czynu. Rozstrzygnięcie sądu, wskazanie przepisów ustawy karnej.

W wyroku skazującym ponadto - czyn, kara, środki karne. Jeżeli był aresztowany to w jakim stopniu zaliczono na poczet kary, jeżeli zakaz jakiś był stosowany to też czy był zaliczony, rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Ogłoszenie wyroku - przez odczytane przez przewodniczącego, wysłuchanie na stojąco, wyrok ogłoszony jest jawnie ZAWSZE!!! Od chwili ogłoszenia wyroku zaczyna biec termin 7 dni na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku. Gdy nie ma tego to później nie można wnieść apelacji

Pouczenie o możliwości zaskarżenia.

Zamknięcie rozprawy głównej w formie zarządzenia czynność końcowa: doręczenie odpisu wyroku oraz uzasadnienia stronom. Uzupeł. wyroku, sprostowanie oczywistych omyłek pisarskich. Doręczenie odpisu wyroku oskarż. gdy nie było na ogłoszeniu wyroku, wyrok zaoczny jest doręczany

Wyrok nakazowy.

Uzasadnienie w terminie 14 dni wyjaśnić podst. pr., okoliczności uwzględnione przy wyd. kary, reguła: sporządza przewodniczący.

Uprawomocnienie się wyroku.

WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA

1.) na posiedzeniu

2.) na rozprawie - brak aktu oskarżenia, jeżeli oskarżony się sprzeciwia i wtedy wniosek prokuratora o warunkowe umorzenie PK zastępuje akt oskarżenia o prokurator musi wskazać na okoliczności 333kpk. Na rozprawie sąd orzeka wyrokiem

Postępowanie szczególne

Przebieg procesu karnego, który zmierza do rozstrzygnięcia odpowiedzialności karnej oskarżonego i różni się od przebiegu procesu uznanego za zwyczajny.

Wyróżnia się:

1.) Postępowanie o wzbogaconym przebiegu - dodanie pewnych czynności nieznane postęp. zwykłemu w PL nie występuje

2.) Postępowanie o zredukowanym przebiegu (w PL) - uproszczenie pewnych czynności, wyłączenie pewnych czynności koniecznych w postęp. zwykłym:

- naprawcze

- postępowanie uproszczone

- z oskarżenia prywatnego

- nakazowe

3.) Postępowanie szczególne równoważne

- w prowadzone modyfikacje nie powodują ani uproszczenia ani zwiększenia formalizmu procesowego, ani nie dodaje ani nie upraszcza

- na podstawie innych ustaw (KKS, ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich)

Postępowanie szczególne tworzone jest dwustopniowo.

Postępowanie uproszczone bezpośrednio do postępowania - modyfikacja I-go stopnia.

Postępowanie prywatnoskargowe, nakazowe, dalsze zmiany do trybu uproszczonego - II-go stopnia (modyfikowane do postępowania uproszczonego).

Postępowanie uproszczone (art.468 i nast.)

Przesłanka pozytywna:

- zastosowanie jednej z kwalifikowanych przestępstw ściganych w trybie uproszczonym (wszystkie sprawy w których prowadzone jest dochodzenie, nawet jeśli prowadzone było w trybie dochodzenia a zakończyło się jako śledztwo)

- nie ma wyodrębnienia przestępstw przygotowawczych.

Uproszczenia w postępowaniu przed sądem.

Różnice:

- podstawowy skład 1-osobowy, wydatek: na zarządzenie prezesa sądu 1+2,

- zarządzenie prezesa w sądzie odwoławczym może być jeden sędzia

- oskarżycielem publicznym może być policja lub inne organy, akt oskarżenia nie wymaga wniesienia przez prokuratora

- odpis aktu oskarżenia doręcza się oskarżonemu łącznie z wezwaniem na rozprawę

- niestawiennictwo oskarżyciela nie tamuje przebiegu rozprawy

- pod nieobecność oskarżyciela akt oskarż. odczytuje protokolant

- niestawiennictwo oskarżonego - wyrok zaoczny

- przerwa 21 dni a nie 35 jak w zwykłym,

- po przekroczeniu terminu powoduje prowadzenie sprawy w dalszym ciągu, ale w postępowaniu zwyczajnym i w tym samym składzie

- oskarżony ma prawo złożyć wniosek o nieprzeprowadzanie rozprawy - sprawa trafia na posiedzenie, nawet jeśli strony się nie stawią.

Wyrok zaoczny (tylko TU!!!!):

- postępowanie w trybie uproszczonym

- na rozprawie nie stawił się ani oskarżony ani jego obrońca, chyba że usprawiedliwiona nieobecność

- musi istnieć możliwość odczytania wyjaśnień oskarżonego spisanych podczas czynności przygotow.

- wszystkie kary mogą być orzeczone przewidziane w kk

- różnica w ty że środkiem zabezpieczającym można orzec tylko przepadek rzeczy

- jest to tylko uprawnienie sądu; może sprawę odroczyć

- doręczenie wyroku zaocznego oskarżonemu, od daty doręczenia biegnie 7 dniowy termin do wniesienia sprzeciwu!!! Sprzeciw jest sposobem zaskarżenia wyroku (oskarżony ma dwie opcje, bo nie ma zakończonego, reformationis in peius?.

Wniosek o uzasadnienie wraz ze sprzeciwem może wnieść.

Uwzględnienie sprzeciwu ma charakter kasacyjny - sprawa będzie w trybie zwyczajnym. Utrata mocy prawnej przez wyrok zaoczny dopiero gdy na nową rozprawę stawił się oskarżony lub jego obrońca. Sprzeciw podlega badaniu przez prezesa sądu. Sąd może:

- odmówić przyjęcia sprzeciwu - gdy pochodzi od osoby nieuprawnionej lub wniesiony został po terminie

- nieuwzględnienie sprzeciwu - np. nie uznanie nieobecności oskarżonego za usprawiedliwioną

2 sposoby zaskarżenia: apelacja - 14 dni od doręczenia uzasadnienia wyroku na piśmie

Z trybu uproszczonego można przejść na zwyczajny i odwrotnie. Ta zmiana nie jest obowiązkiem

(Wykład 20.03.06)

Postępowanie z oskarżenia prywatnego

Przesłanki pozytywne:

- popełnienie przestępstwa prywatnoskargowego

- wniesienie i popieranie skargi przez oskarżyciela prywatnego

- uiszczenie zryczałtowanej kwoty wydatków

Wniesienie bez uiszczenia opłaty wszczyna, uniemożliwia dalszy rozwój procesu

Opłata 400 zł charakter zryczałtowany.

Przesłanki ujemne:

- przedawnienie karalności przest. prywatnoskargowego (z upływem1 rok od chwili dowiedzenia się o sprawcy nie później niż 3 lata od przest. Gdy prok. to i tak ten termin. Na wskutek wszczęcia postęp. wydłuża się o 5 lat.

- ściganie tego przestępstwa w trybie publicznoskargowym np. ingerencja prokuratora, sprawa przed sądem wojskowym 60 kpk

- odstąpienie oskarżyciela prywatnego od ścigania

- nieletniość sprawcy wtedy z urzędu

Odstąpienia od oskarżenia prowadzi do umorzenia:

1. w sensie ścisłym:

- oświadczenie wyraźne oskarżyciela

- oświadczenie dorozumiane

2. w sensie szerokim:

- pojednanie

- ugoda

Odstąpienie wyraźne:

- do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego nie musi być zgody oskarżonego

- później musi być zgoda oskarżonego

Odstąpienie dorozumiane - niestawiennictwo; można przeprowadzić przeciwdowód domniemanie wzruszalne bo gdy usprawiedliwi nieobecność to dalej.

Pojednanie - dwustronne oświadczenie woli, w którym strony zgodnie stwierdzają że zobowiązują się nie wysuwać w stosunku do siebie żadnych roszczeń i wyrażają zgodę na umorzenie procesu.

Pojednanie złożone - wszystkie sprawy prywatnoskargowe toczące się jednocześnie między tymi samymi stronami.

Na posiedzeniu pojednawczym lub w czasie mediacji.

Z posiedzenia pojednawczego protokół spisuje się wynik pojednania. Jeżeli doszło do pojednania to str podpisują

Ugoda tylko łącznie z pojednaniem

- uregulowanie niektórych lub wszystkich roszczeń pozostających w związku

- w odróżnieniu od pojednania po nadaniu klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym

Oskarżenie wzajemne - tylko w prywatnoskargowym, do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego oskarżony może wnieść przeciwko oskarżycielowi prywatnemu będącemu pokrzywdzonym wzajemny akt oskarżenia o ściganie z oskarżenia prywatnego czynu, jeśli pozostaje w związku z czynem mu zarzucanym.

Najpierw na ławie oskarżonych zasiada pierwszy oskarżony, a potem zmieniają się miejscami. Pierwszy zabiera głos, bo pierwszy wniósł akt oskarżenia. W wyroku sąd musi zaznaczyć iż postęp. toczyło się z oskarżenia wzajemnego.

- możliwość odstąpienia od oskarżenia. Tylko co do jego roszczenia - umorzenie, pojednanie i ugoda możliwa

- jest niedopuszczalne jeżeli wcześniej prokurator przyłączył się do postępowania. Przyłączenie do jednej ze stron to oskarżenie wzajemne będzie rozpoznane w odrębnym postępowaniu.

Objęcie dwóch oskarżeń - postępowanie toczy się z urzędu. A oskarżeni stają się oskarżycielami posiłkowymi.

Przebieg postępowania prywatnoskargowego

- brak postępowania przygotowawczego, nie jest obligatoryjne

Sąd wyda policji polecenie przeprowadzenia dowodów

- postępowanie przed sądem:

Przez wniesienie skargi do sądu przez oskarż. prywatnego

Osoba oskarż. - zarzucany czym - dowody na których opiera się czyn - forma pisemna lub ustna do protokołu na policji. Skarga musi być opłacona w etapy:

• obligatoryjne posiedzenie pojednawcze ale zamiast niego może być mediacja; jedno z nich zawsze musi być wyznaczone bez tego nie można iść dalej. Pojednanie prowadzi jeden sędzia (wezwanie do pojednania). Rozpoczyna się od wezw. str do pojednania, przy braku oskarżonego sąd wyznacza termin rozprawy tak samo gdy brak pojednania

strony mogą być aktywne podczas procesu pojednania

• rozprawa odbywa się tak jak tryb uproszczony ze zmianami, przebieg według przepisów o postępowaniu zwyczajnym (skład 1 osobowy, może być także 1+2 ławników, w sprawach o pomówienie zawsze 3 os)

Postępowanie nakazowe postępowanie 2 stopnia

- jeżeli sprawa toczy się trybie uproszczonym i okoliczności sprawy pozwalają na orzeczenie kary ograniczenia wolności bądź grzywny w wysokości do 100 stawek dziennych albo do 200 tys. zł.

- sąd uzna że nie trzeba przeprowadzać rozprawy. Przepisy postępowania uproszczonego szczególne bo sprawa na posiedzeniu bez udziału stron i wydaje orzeczenie.

- przest. rozpoznawane w trybie uproszczonym

- tylko kara ograniczenia wolności bądź samoistna grzywna 100 stawek albo do 200 000zł

Wyrok nakazowy

- wolno orzec przepadek przedmiotów, nawiązkę, środek karny -albo tylko środek karny,

- powództwo cywilne, zasądzenie odszkodowania z urzędu

- może być uzasadnione z urzędu

- doręczenie oskarżycielowi, także prokuratorowi, oskarżonemu i jego obrońcy

- skarżenie sprzeciwem w ciągu 7 dni od daty doręczenia wyroku

- skarżyć może oskarżony i oskarżyciel

- automatyczna utrata mocy prawnej wyroku

- można wnieść sprzeciw tylko w części dotyczącej powództwa cywilnego, wyrok traci moc tylko w tej części.

Niemożność wydania:

- pozbawienie wolności oskarżonego

- w sprawie o przest. prywatnoskargowe

- Zach. okolicz. Z art. 79§1

Może zasądzić powództwo cyw. w całości lub w części albo odszkodowanie.

Musi zawierać oznaczenie sądu i sędziego, datę wydania, imię i nazwisko itd. oskarżonego, określenie czynu przypisanego sprawcy i zastosowane przep. karne, rozstrzygnięcie o karze.

Różnica od zwyczajnego: nie musi zawierać uzasadnienia.

Ponieważ na posiedzeniu bez udziału str. należy doręczyć oskarż, obrońcy z odpisem aktu oskarż. i oskarżycielowi oraz prokuratorowi. Notka o prawie zaskarżenia przez wniesienie sprzeciwu w terminie 7 dni od doręczenia odpisu wyroku. Do wniesienia oskarżony i oskarżyciel.

Różnica sprzeciwu: nie mogą być podnoszone zarzuty takie jak w innych skargach.

Wyrok nakazowy traci moc pr wskutek sprzeciwu a sprawa jest rozpatrywana w postęp. zwyczajnym na zasadach ogólnych. I to jest różnica od wyroku zaocznego. Sprzeciw tylko co do powództwa cywilnego tylko w tej części traci moc

Sprzeciw może zostać nie przyjęty, przez sąd np. po terminie, przez os. nieuprawnioną. Decyzja w formie zarządzenia na które służy zażalenie.

Sprzeciw może być cofnięty do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego - wyrok pozostaje w mocy mimo poprzedniej utraty mocy prawnej (odwołanie wyroku nakazowego z niebytu prawnego). In peius nie działa tu więc może być surowsze. Gdy nie było sprzeciwu to prawomocny i nebis in idem.

Wykład 17, 4.04.2005 r.

WYROK

Postępowanie odwoławcze

Środki zaskarżenia - stanowią skargę skierowaną do organu procesowego z żądaniem przeprowadzenia kontroli decyzji procesowych. Mogą podlegać wyroki, zarządzenia, czynności procesowe, a nawet brak czynności czyli przeciwko orzeczeniom i brak czynności.

Cecha charakterystyczna to iż impulsem do kontroli jest wniesienie skargi (zasada skargowości) nazywanej etapową bez jej wniesienia kontrola niemożliwa chyba, że organ sam z urzędu

„skargi etapowe”

Cechy środków zaskarżenia:

1.) skargowość - kontrola na podstawie wniesionej skargi

2.) suspensywność - ozn że wniesienie skargi powoduje wstrzymanie prawomocnej decyzji i wykonalności decyzji. Wstrzymanie prawomocności może być:

- bezwzględne ( przy zwyczajnych śr. odwoławczych np. apelacja)

- względna prawomocność dotyczy kasacji można nią zaskarżyć wyrok już prawomocny

Prawomocność nie dotyczy nadzwyczajnych środków odwołania - … względny. Zaprzestanie wykonania wyroku.

Wykonalność podobnie jak przy prawomocności, względny jest przy zażaleniu

3.) Dewolutywność - powoduje przeniesienie sprawy do instancji wyższej odwoławczej w celu jej rozpoznania.

Bezwzględny charakter (np. apelacja, kasacja) i względny charakter (np. zażalenie).

Sprzeciwy - są rodzajem środków zaskarżenia są inne od reszty:

- skargowość - forma, cecha podobna: są skargami

- brak dewolutywności, wywołują skutki pr przed I inst., różnica

- kasacyjność - uznanie wyroku za niebyły od zaocznego i nakazowego wyroku. Utrata mocy prawnej zaskarżonego orzeczenia.

Do środków zaskarżenia należą:

Środki odwoławcze charakteryzują się jeszcze oprócz poprzednich reformacyjnością- oznaczają że wniesienie śr odwoławczego powoduje kontrolę merytoryczną. Organ procesowy może uchylić, zmienić lub utrzymać w mocy

1.) zwyczajne - pozwalają na zaskarżenie i badanie prawidłowości decyzji nieprawomocnych - apelacja umożliwia kontrolę wyroków, zażalenie kontrolę zarządzeń postanowień, brak czynności, czynności procesowych

2.) nadzwyczajne - kontrola prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie w sprawie - kasacja od wyroków - stronom, a Prok. Gen. i RPO od pozostałych orzeczeń

Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu i natychmiastowe odwołanie od zarządzeń wydawanych na rozprawie przez przewodniczącego składu orzekającego np. wyrok zapadł w wyniku przekupienia

Inne:

Natychmiastowe odwołanie 373 kpk do składu sędziowskiego od zarządzeń przewodniczącego składu. Przysługuje stronom i przedstawicielom i innym osobom. Wnoszone do sądu co powoduje wydanie

postanowienia przez sąd.

Przepisy wspólne dla apelacji i zażalenia, wspólne uregulowania.

Może przybrać formę skargi apelacyjnej lub zażaleniowej

I. dopuszczalność środka odwoławczego (art.425§1) - ogólna reguła środek odwoławczy przysługuje od orzeczeń wydanych w I instancji.

Wyjątki:

• w toku postępowania odwoławczego od niektórych orzeczeń przysługuje zwyczajny środek odwoławczy do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego np. obserwacja zakładzie psychiatrycznym

• zaskarżeniu podlegają tylko niektóre kategorie postanowień

- art.459 - możliwość wniesienia środka odwoławczego w całości albo w części przeciwko orzeczeniom wydanym w I instancji. Można składać też uzasadnienie. Są takie postanowienia które w ogóle nie są zaskarżalne

Zakres :

- w całości lub w części przeciwko orzeczeniu I inst.

- samo uzasadnienie

- poszczególne rozstrzygnięcia

art.425§3 ograniczenie musi istnieć po stronie skarżącego się gravamen(uciążliwość)

odwołujący się może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające jego prawa lub szkodzące jego interesom - uciążliwość wynikła z danego orzeczenia - nie dotyczy oskarżyciela publicznego (może wnieść środek odwoławczy zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego). Oskarżony może skarżyć się także na wyrok uniewinniający.

Gdy niedopuszczalność skargi odwoławczej to skutkiem niedopuszczenia skargi odwoławczej jest to iż Prezes Sądu I instancji odmawia jej przyjęcia.

(Wykład, 27.03.06)

II. Wymagania formalne skargi odwoławczej

Art.119 forma pisemna. Skarga na piśmie jako pismo procesowe musi zawierać te elementy,

Należy umieścić w niej zaskarżone rozstrzygnięcie. Powinna zawierać uzasadnienie, datę i miejsce, oznaczenie sądu odwoławczego, dane os składającej skargę.

W odpowiedniej liczbie odpisów - kopii musi być tyle, ile jest stron przeciwnych. Przy apelacji +1, odpis dla sądu. Należy wskazać wniosek dowodowy, który pozwala ustalić, czy orzeczenie zastrzeżono w całości czy w części.

Musi - wskazanie zaskarżenia rozstrzygnięcia lub ustalenia. 119, 427§1 kpk. Podać to czego się ……..

Powinna posiadać zarzuty - obowiązek ciąży na oskarżycielu publicznym, obrońcy lub pełnomocnikach. Uzasadnienie- uchybień. Ujemna ocena stanu faktycznego. Można podnosić wszelkie uchybienia - nie ma ograniczeń (art.438). Można wskazywać nowe fakty i dowody.

Bezwzględne przyczyny odwoławcze (przepis adresowany do organu odwoławczego). Te uchybienia nie wiążą skarżącego

Jeżeli nie spełnia wymagań formalnych art. 120 nie usunie skarga bezskuteczna. Apelacja przymus adwokacki

Skargę odwoławczą składa się do tego organu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Może być cofnięta do czasu wydania orzeczenie przez sąd odwoławczy. O możliwości cofnięcia art. 431 kpk

Może cofnąć osoba, która skargę wniosła. Wyjątki:

- w niektórych wypadkach - na skuteczne cofnięcie przez osobę, która wniosła skargę, konieczna jest zgoda oskarżonego. Skarga odwoławcza została wniesiona przez oskarżyciela publicznego, obrońcę, + osobę działającą w ramach obrony obligatoryjnej (art.89).

- sam oskarżony może cofnąć środek wniesiony na jego korzyść, z wyjątkiem skargi wniesionej przez oskarżyciela publicznego lub w ramach obrony obligatoryjnej.

Konsekwencje:

Cofnięty środek pozostawia się bez rozpoznania, chyba że zachodzi jedna z przyczyn art.439 i 440. O pozostawieniu skargi bez rozpoznania orzeka sąd odwoławczy

III. Przyczyny odwołania - katalog uchybień - uchylenie lub zmiana zaskarżonego orzeczenia.

Strona nie jest nimi związana:

1.) względne (art. 438) adresowane do sądu odwoławczego

- mogą istnieć w ramach granic śr odwoławczego

- obraza prawa materialnego, nie tylko pr karne ale też inne gałęzie. Najczęstsze uchybienia: czyn nie zawierał ustawowych znamion przest.

- obraza przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć wpływ na treść orzeczenia (całość pkt 2 pamiętać bo nie każda obraza!!!) to z dziedziny kpk - np. nie zastosow. Normy z kpk; dokonano czynności zakazanej przez ustawę: niewłaściwe stosowanie przep. będące wynikiem błędnej interpretacji przepisów.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia jeżeli mógł mieć wpływ na treść orzeczenia…gdy niewiarygodne źródła. Dowody przeprowadzono ale prowadzą do błędnych ustaleń. Orzeczenie ma podst. nieudowodnionych.

- rażąca niewspółmierność kary, niesłusznego zastosowani bądź w ogóle nie zastosowania śr zabezpieczającego, oskarżony zgadza się z tym iż jest winny ale nie zgadza się co do kary

2.) bezwzględne (art. 439) zawsze prowadzą do uchylenia i ponownego rozpoznania

Mogą istnieć poza zakresem zaskarżenia

Art.440 - rażąca niesprawiedliwość orzeczenia.

Art. 455 - sąd odwoławczy - poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej

Inne przyczyny odwoławcze:

427§3 kpk nowe fakty i dowody w odwołaniu

W apelacji można podnosić zarzuty które nie stanowiły albo nie mogły stanowić podstawy zaskarżenia 447 §3

IV. Zakres kontroli odwoławczej

2 systemy:

- rewizyjny - polega na totalnej kontroli orzeczenia jakby na nowo całe postępowanie

- w PL: kasacyjny - tylko w zakresie wskazanym w śr odwoławczym a szerzej tylko z przyczyn bezwzględnych, w art. 433 kpk o tyle o ile ustawa tak stanowi.

Przedmiotem kontroli odwoławczej jest treść orzeczenia

O zakresie decydują: granice śr. odwoławczego, kierunek śr odwoławczego i bezwzględne przyczyny odwoławcze.

- granica środka odwoławczego - wyznacza zakres zaskarżenia, zarzuty odwołania

- zakres zaskarżenia - 425 §2 te składniki orzeczenia I instancji, przeciwko którym jest kierowany środek odwoławczy - może skarżyć całość albo część orzeczenia.

W postępowaniu odwoławczym - modyfikacja zakresu na mocy 447kpk:

apelacja wniesiona co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku,

apelacja co do kary uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze i śr karnych

O zakresie decydują wnioski odwoławcze - czyli to czego domaga się skarżący

- Zarzuty odwołania - stwierdzenie dostrzeżonych uchybień. Zarzuty o tych uchybieniach.

Sąd odwoławczy - obowiązki rozważenia wszystkich zarzutów wskazanych w środkach odwoławczych.

Wyjątek: sąd może ograniczyć 436kpk rozpoznanie środka odwoławczego do poszczególnych uchybień jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe.

Sąd odwoławczy z urzędu może wyjść poza granicę z uwagi na 439 kpk, rażąca niesprawiedliwość, 440 kpk oraz jeszcze dalej poza granicę bo może skorzystać z 455 kpk może poprawić błędną kwalifikację pr czynu.

Kierunek środków odwoławczych -

W PL nie ma koncepcji skargi neutralnej bo każda musi zmierzać do zmiany syt pr. Dlatego może być wnoszony na korzyść i na niekorzyść oskarżonego (oskarżyciel publiczny na oba). Obrońca i oskarżony wnoszą na korzyść. Posiłkowy na niekorzyść, powód cywilny w części dot. powództwa cyw na niekorzyść. Oskarżyciel publ zarówno na korzyść jak i niekorzyść. In dubio pro reo - gdy nie wynika kierunek ze skargi.

Sąd orzeka zgodnie z kierunkiem. Orzeczenie w kierunku niezgodnym z kierunkiem środka odwoławczego jest zakazane. Wyjątek: 434§2 kpk: Środek odwoławczy wnoszony na niekorzyść oskarżonego może spowodować orzeczenie na jego korzyść.

Niedopuszczalne przełamanie kierunku: jeżeli wnoszony tylko na korzyść oskarżonego - orzekanie w kierunku przeciwnym niedopuszczalne (zakaz reformationis in peius).

Wykład 18, 11.04.2005r.

Zakaz reformationis in peius:

- bezpośredni - adresowany do sądu odwoławczego (art. 434 kpk)

- pośredni - obowiązuje w postępowaniu ponownym (art. 443 kpk)

Sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego tylko wtedy gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy i tylko w granicach tego śr odwoł.

Rozszerzeniem bezpośredniego jest Art.454 kpk dalsze ograniczenia (reguła nen peius)

1.) sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego który w I inst. uniewinniony lub co do którego umorzono lub warunkowo umorzono w I inst.

2.) sąd odwoławczy może orzec karę surowszą tylko gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę wyroku

3.)sąd odwoławczy nie może zaostrzyć kary przez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności

Zakaz pośredni - przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, toczy się po uchyleniu orzeczenia. Wolno w tym postępowaniu wydać orzeczenie surowsze niż uchylone, gdy orzeczenie było zaskarżone na niekorzyść oskarżonego lub sprawca działał w ramach recydywy.

W postępowaniu odwoławczym można zadawać pytania do SN. SN może odmówić udzielenia odp.

Rozstrzygnięcie sądu odwoławczego:

- utrzymanie w mocy orzeczenia

- zmiana zaskarżonego orzeczenia

- uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub uchylenie i umorzenie postępowania

Ponowne.

Ponowne postępowanie przeprowadza sąd I instancji według przepisów o postępowaniu zwyczajnym z pewnymi modyfikacjami:

- orzeczenie tylko w takich granicach, w jakich nastąpiło przekazanie

- uchylenie wyroku tylko co do kary lub środka karnego może doprowadzić do uniewinnienia sprawcy lub umorzenia procesu

- przeprowadza się rozprawę ale za zgodą stron może poprzestać na ujawnieniu dowodów

- dla sądu są wiążące wskazania i zpatrywania sądu odwoławczego

- pośredni zakaz reformationis in peius

- nie może brać udziału sędzia, który rozpoznawał sprawę w I instancji

Przebieg postępowania apelacyjnego

Kontrolne w stosunku do wyroków, 2 formy art. 444, 445 kpk:

- ad quo - postępowanie przed sądem I instancji

- ad quem - postępowanie przed sądem odwoławczym

Skarga apelacyjna - środek odwoławczy, który przysługuje od wyroków sądów I instancji oraz wyroku warunkowego umorzenia postępowania karnego. Uprawnieni do wniesienia są strony i podmiot z art.52 kk. Obowiązek zwrotu korzyści majątkowej.

Termin do wniesienia skargi: 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem(zawity)

- bezwzględna dewolutywność

- bezwzględna suspensywność

Skarga w formie pisemnej. Warunkiem wniesienia apelacji jest uprzednie złożenie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku - w terminie 7 dni od daty ogłoszenia wyroku (tzw. zapowiedź apelacji). Apelacja w terminie 14 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem.

Skarga w terminie 7 dni - spełnia wymogi wniosku o uzasadnienie. Skarga do sądu, który wydał zaskarżony wyrok.

Przebieg postępowania

Ad. 1.)

- wniesienie skargi odwoławczej

- badanie przez Prezesa Sądu I instancji:

• czy wniosła osoba uprawniona

• czy jest dopuszczalna

• czy we właściwym terminie

• czy odpowiada wymogom formalnym - jeśli nie art.120

* możliwość przywrócenia terminu

* odmowa przyjęcia skargi z ww. przyczyn

Gdy nie ma podstaw do odrzucenia to:

- zarządzenie o przyjęciu apelacji i zawiadomienie prokuratury, obrońców, pełnomocników i strony

Apelacja wniesiona przez prokuratora albo adwokata doręcza się odpis apelacji do zawiadamiającego, chyba że rozprawa odbywa się przy drzwiach zamkniętych

Strona może złożyć pisemną odpowiedź na apelację.

Prezes sądu I instancji przesyła akta sprawy sądowi odwoławczemu rozpocz. Ad 2)

(Wykład, 3.04.06)

Postępowanie odwoławcze postępowania przed organem II inst.:

1. przygotowanie do rozprawy apelacyjnej

2. rozprawa apelacyjna

3. czynności, posiedzenie końcowe

Przepisy o postępowaniu zwyczajnym z modyfikacjami

Ad 1)

- Badanie skargi przez prezesa sądu lub przewodniczącego wydziału (badanie wstępne)

• skarga ma braki formalne lub jest niezasadna; nie spełnia wymagań lub uchyb. terminowi prezes wnosi sprawę na posiedzenie i pozostawia się sprawę bez rozpoznania. Służy zażalenie do innego składu sądu odwoławczego, uprawomocnia się wyrok I instancji

- jeżeli jednak nie ma podstaw do pozostawienia bez rozpoznania prezes ustala czy apelacja ma być rozpozn. na rozprawie czy na posiedzeniu. Regułą jest rozprawa / bezwzględne przyczyny odwoław. - posiedzenie.

- Wyznaczenie terminu rozprawy

Udział bierze prokurator, obrońca przy obronie obligatoryjnej, strony pełnomocnicy i obrońcy fakultat. jeśli sąd uzna to za konieczne.

Nieobecność stron nie wywołuje skutków pr. oskarż. pozbaw. Wolności - zarządzenie sprawdzające na rozprawie

1 Apelacja na niekorzyść, co do winy

2 Apelacja wnosi o zaostrzenie kary pozbawienia wolności chyba, że wystarczy obecność obrońcy

Oskarżony pozbaw. wolności lub zatrzymany to sąd zarządzi obow. obecność jeśli apelacja na niekorzyść

Ad 2)

Przebieg rozprawy apelacyjnej

• rozpoczyna się od wywołania sprawy

• a kończy się zamknięciem przez przewodniczącego składu orzekającego

I etap - cz. Wstępna

sprawdzenie obecności, czy jest zwrotka

sprawdzenie prawidłowości zawiadomienia o terminie

strony zgłaszają wnioski dowodowe

II. etap - przewód sądowy

sprawozdanie sędziego sprawozdawcy treść zaskarżonego wyroku, zarzuty i wnioski, kwestia do rozpoznania z urzędu, czego dotyczy zaskarżony wyrok, wskazanie zarzutów i wniosków.

później ewentualne: postępowanie dowodowe

Nie przeprowadza się dowod. co do istoty sprawy. Tylko wyjątkowe uzupełnienie przewodu sądowego gdy przyczyni się to do przyśpieszenia postępowania i nie jest konieczne przeprowadzenie dowodów na nowo lub w znacznej części. Strony mają pr czynnego udziału

Uchylenie

III. etap - przemówienia stron

O kolejności decyduje przewodniczący, zasada: skarżący przemawia jako pierwszy. Oskarżony i jego obrońca po przemówieniach stron.

IV. etap - wyrokowanie

Rozstrzygnięcia/ wyroki:

utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku I instancji

zmiana wyroku I instancji

uchylenie i uniewinnienie oskarżonego

uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

Zakończenie rozprawy

V. etap czynności końcowych

Dokonywane po zamknięciu rozprawy.

Między zamknięciem rozprawy a przesłaniem akt sprawy sądowi I instancji

sporządzenie uzasadnienia wyroku na piśmie z urzędu - 14 dni od ogłoszenia - termin porządkowy

Uzasadnienie na czym opiera się wyrok

ewentualnie orzeczenie(postanowienie) co do śr zapobiegawczych

Odesłanie akt do I instancji do wykonania

Trochę inne czynności w tych etapach niż w I instancji.

Postępowanie zażaleniowe

Już w postępowaniu przygotowawczym, postępowaniu sądowym.

Dopuszczalne w czasie trwania postępowania głównego. Również po wydaniu postanowienia kończącego postępowanie w I instancji.

2 etapy : I inst

- II inst - odwoławczy organ

Przedmiot: wskazuje na co przysługuje i nie przysługuje Art. 459 kpk - 3 kręgi postanowień

Zażalenia służą nie tylko na postanowienia ale także na zarządzenia np. zarządzenie prezesa sądu odmawiające przyjęcia śr odwoławczego

Także na czynności lub brak czynności

Przebieg

Postępowanie przed organem I inst. Organami uprawnionymi są sąd i prokurator. Zażalenie do tego organu który wydał zaskarżoną decyzję I instancji.

Zażalenie - forma pisemna. Termin 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia lub od daty doręczenia.

Wyjątek: Wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku to zażalenie w terminie do wniesienia apelacji.

Podmioty 459§3kpk:

Uprawnione do wniesienia są strony, przedstawiciele stron oraz os których postanowienie bezpośrednio dotyczy.

Sprawdzenie czy skarga spełnia wymogi formalne. Gdy os nieuprawniona lub po terminie to odmowa przyjęcia, pozostawienie bez rozpoznania zarządzenie. Na decyzję służy zażalenie.

Skarga w organie I instancji

zaskarżone postanowienie sąd I instancji może uwzględnić z urzędu w całości jeżeli orzeka w tym samym imiennie składzie i wtedy nie trafia do II inst zażalenie służy stronie przeciwnej

przesłanie do instancjo odwoławczej w razie nie uwzględnienia skargi

Przed organem II instancji

Przebieg:

na posiedzeniu

strony, obrońcy, pełnomocnicy - jeśli brali udział w I instancji lub jeśli sąd zezwoli na to

mogą być przeprowadzone dowody

Rozstrzygnięcie

- utrzymuje w mocy postanowienie

- zmiana

- uchylenie

Nadzwyczajne śr (odwoławcze) zaskarżenia przysługuje na decyzje prawomocne!!!

Wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu

Kasacja:

Przysługuje od prawomocnych orzeczeń. Art. 523 kpk

Przyczyny:

- uchybienia z art. 439

- inne rażące naruszenie pr jeżeli mogło mieć wpływ na treść orzeczenia

- wszystko poza niewspółmiernością kary, kasacja nie może być z powodu samej niewspółmierności kary

- Kasacja na korzyść - tylko wtedy gdy skazanie za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe gdy na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania

- Na niekorzyść jedynie gdy uniewinnienie, umorzenie z art. 17§1 pkt 3 i 4 kpk lub ze względu na niepoczytalność sprawcy

Kasacja wniesiona przez prok. gen., RPO lub z powodu bezwzględnych przyczyn odwoławczych nie ma tych poprzednich ograniczeń.

Tryby wniesienia kasacji 3 tryby w zależności od podmiotu:

- uprawnione do tego są strony. Ograniczona. Strona nie zaskarż. orzeczenia I instancji nie może wnieść kasacji od II inst. jeżeli orzeczenie I instancji utrzymano w mocy lub zmieniono na jej korzyść chyba że bezwzględne przyczyny odwoławcze 439kpk

- od każdego prawomocnego orzeczenia mogą wnieść: Prokurator Generalny, RPO

- strony od wyroku

Termin: 30 dni dla str od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem Strony mogą wnieść kasację w terminie 30 dni od daty doręczenie wyroku z uzasadnieniem.

- 7 dni

- Inne podmioty - w każdym czasie.

Na niekorzyść oskarżonego nie wolno po 6 m-cach od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Nie będzie uwzględniona.

Treść analogicznie do apelacji + na na czym polega zaskarżone uchybienie

Przymus adwokacki.

Kasacja do SN za pośrednictwem sądu odwoławczego.

Uprawnione podmioty bezpośrednio do SN

Opłacenie kasacji - 450 zł - sąd rejonowy, 750 zł - sąd okręgowy

Opłaty nie ponoszą:

prokurator

osoba pozbawiona wolności chyba że pozostawiono bez rozpoznania lub ją oddalono

żołnierz

Opłata podlega zwrotowi w razie uwzględnienia kasacji.

Wykład 19, 18.04.06

Podmioty uprawnione - kasacja w każdym czasie do każdego prawomocnego orzeczenia a nie tylko co do wyroku.

Niedopuszczalne jest wniesienie kasacji od orzeczenia SN, zapadł w wyniku rozpoznania kasacji tzw. superkasacja.

Kasacja może być wniesiona tylko raz.

Może być cofnięta.

RPO, Min. Sprawiedliwości niedopuszczalne jest rozpoznanie kasacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego po upływie 6 mcy od uprawomocnienia się orzeczenia

Przebieg postępowania

Kasacja za pośrednictwem sądu odwoławczego. Prezes sądu doręcza odpis kasacji stronom a po złożeniu pisemnej odpowiedzi prokuratora na kasację przesyła akta sprawy do SN.

Prezes sądu może odmówić przyjęcia kasacji 530 kpk - np. nie została uzupełniona w terminie, wniesiona po terminie, jest niedopuszczalna np. podniosła względne przyczyny odwoławcze, osoba nieuprawniona ją wniosła, inne powody niż te z art. 523 kpk. Jeżeli w terminie 7 dni nie uzupełniła braku to też odmówi przyjęcia.

Jeżeli kasację przyjęto a prokurator nie uznał jej za oczywiście bezzasadną odpis na jego odpowiedź doręcza się stronom

Jeżeli jednak uznał za bezzasadną przesyła odpis stronom, którzy w terminie 14 dni mogą sądowi przedstawić swoje stanowisko.

Sprawa trafia do SN, jest uprawniony do pozostawienia kasacji bez rozpoznania gdy nie spełnia wymagań formalnych, gdy niezasadnie przywrócono termin do jej wniesienia. Można zwrócić akta sprawy sądowi odwoł. w przypadku braków do naprawy uchybień.

SN może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, stosując śr zapobiegawcze. Nie może zastosować tych śr, gdy oskarż. był uniewinniony.

Skład

Jeżeli ustawa nie wymaga wydania wyroku sędzia SN

Na zarządzenie prezesa SN zamiast 1 os składu 3 osoby

Zaskarżone orzeczenie SN 7 osobowy chyba, że orzeczenie wydane w składzie 1 osobowym wtedy skład 3 osobowy.

Każda kasacja od wyroku na rozprawie!!!

Od postanowienia może być na posiedzeniu, mogą brać udział strony. Na zarządzenie sprowadzenie oskarżonego pozbawionego wolności.

SN może oddalić kasację na posiedzeniu bez udziału stron w razie jej oczywistej bezzasadności.

Nie można oddalić kasacji wniesionej przez RPO i Ministra Sprawiedliwości.

Decyzja o oddaleniu kasacji nie wymaga uzasadnienia.

Można w całości uwzględnić kasację wniesioną na korzyść oskarżonego w razie jej oczywistej

Zasadności na posiedzeniu brak udziału strony

Zakres:

SN rozpoznaje kasację w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów. Może uwzględnić kasację na korzyść współoskarżonego, który kasacji nie wniósł.

Szerzej tylko z przyczyn 435 kpk 439 kpk 455 kpk

SN bada kasację pod kątem bezwzględnych przyczyn odwołania. Może poprawić błędną kwalifikację prawną.

Z reguły SN nie przeprowadza dowodów.

Orzeczenia:

SN orzeka:

1. oddalenie kasacji

2. uchylenie orzeczenia w całości lub w części (ustaje wykonanie kary):

• uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

• uchylenie i umorzenie postępowania,

• uchylenie i uniewinnienie oskarżonego, gdy skazanie było oczywiście niesłuszne,

Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądu:

• co do wyroku,

• co do postanowienia

- co do roszczenia cyw. dotyczy tylko sprawy karnej o powództwie cywilnym orzeka sąd cywilny

- Nie można wznowić postępowania w stosunku co do samego uzasadnienia orzeczenia.

Art. 540 i 540a przyczyny

Postępowanie może być wznowione w każdym czasie :

Podstawy 3 grupy art. 540:

1. ex delicto §1 p.1

2. de novis §1 p. 2

3. inne pozostałe przyczyny § 2 i 3, 540a kpk

1. Ex delicto :

Działanie:

• na korzyść,

• na niekorzyść

*powiązanie z przestępstwem

Jeżeli w związku z poprzednio toczącym się postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że to przestępstwo mogło mieć wpływ na treść orzeczenia [związek przyczynowy].

Co do faktu popełnienia przestępstwa odrębne postępowanie, fakt popełnienia przest. musi być stwierdzony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że orzeczenie nie może zapaść z przyczyn powodujących umorzenie procesu [art. 17 par. 1 p.3-11] lub z konieczności zawieszenia procesu.

Do wniosku o wznowienie dołącza się ten wyrok / postanowienie. Wniosek musi się na to powoływać.

2. De novis :

Gdy po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane sądowi, które wskazują na to, że:

• skazany nie popełnił czynu,

• czyn nie stanowił przestępstwa lub sprawca nie podlegał karze

• skazano oskarżonego za przestępstwo zagrożone surowszą karą albo nie uwzględniając okoliczności łagodzących odpowiedzialność, albo błędne przyjęcie okoliczności zaostrzających ją - te na korzyść oskarżonego

• sąd umorzył postępowanie karne błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzucanego czynu

3. Inne :

Działalność TK [uchylenie przepisu będącego podstawą skazania] , lub trybunału międzynarodowego. I też na korzyść. Jeżeli uchyliły przepis będący podstawą skazania.

Art. 540a - postępowanie można wznowić, gdy(zast. 60 kk) skazany co do ich zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary nie potwierdził wskazanych przez siebie informacji będących podstawą nadzwyczajnego złagodzenia albo w przypadku umorzenia absorpcyjnego(na korzyść i na niekorzyść)

Tryb postępowania :

Organami są :

1. sąd okręgowy - od spraw rozpoznawanych przed sądem rejonowym,

2. sąd apelacyjny wznawia - od spraw rozpoznawanych przez sąd okręgowy,

3. SN - od spraw rozpoznawanych przez sąd apelacyjny

Skład : 3 osobowy

Tok rozpoznawania : na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes sądu zarządzi inaczej.

Podejmowane na wniosek.Uprawnione do wniesienia wniosku są strony, a w razie śmierci oskarżonego - osoby najbliższe. Również oskarżyciel publiczny [zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść strony].

Obowiązuje przymus adwokacki.

Podanie przyczyny wznowienia.

Może dotyczyć całości lub części orzeczenia.

Tylko te interesy, które naruszają nasze prawa lub interesy.

Wniosek może być cofnięty.

Może być złożony na korzyść w celu rehabilitacji oskarżonego [mimo odbycia kary].

Jeżeli orzeczenie zostaje uchylone ustaje wykonanie kary, a karę już odbytą zalicza się na poczet nowo orzeczonej.

Sąd może zastosować środki zapobiegawcze.

Przed wydaniem orzeczenia sąd może zarządzić sprawdzenie okoliczności faktycznych. Dokonuje sąd w pełnym składzie, albo wyznaczony ze składu sędzia. Przy czym mogą wziąć tu udział strony

Można przekroczyć zakres zaskarżenia.

Rozstrzygnięcie :

1. pozostawienie wniosku bez rozpoznania

[w formie postanowienia na które służy zażalenie, chyba że wydał je SN lub sąd apelacyjny]

2. oddalenie wniosku w braku podstaw do wznowienia

[forma j.w.]

3. orzeczenie o wznowieniu

[uchyla orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania nie służy środek odwoławczy]

[uchyla orzeczenie i uniewinnia skazanego jeśli skazanie jest oczywiście niesłuszne]

[uchyla orzeczenie i umarza proces środek odwoławczy w postaci apelacji, chyba że orzeczenie wydał SN]

Jeżeli skazany nie żyje - obrońca z urzędu

Dalsze postępowanie tak jak przed I inst.

Działa Zakaz reformationes in peius w ponownym postępowaniu.

Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczeń wobec osób represjonowanych

Stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległości bytu państwa :

• sprawy `44 - `56

• sprawy po `56

• ust. Dz.U. 91 Nr 34, poz. 149 ze zm.

• podst. rehabilitacji

• tryb postępowania w podręczniku

• zadośćuczynienie i odszkodowanie

Orzeczenie wydane przez:

polskie organy ścigania i wymiar sprawiedliwości oraz organy pozasądowe, władze radzieckie na terenie PRL.

Czyn związany był z działaniem na rzecz niepodległego bytu państwa lub za opór przeciwko kolektywizacji wsi i dostawom obowiązkowym.

Jeśli czyn popełniony był w celu uniknięcia represji.

Do osób najbliższych też stwierdzenie nieważności, traktowane jest na równi z uniewinnieniem pr odszkodowania + zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

Ustawy nie stosuje się jeśli dobro poświęcone przez sprawcę pozostawało w rażącej dysproporcji do dobra, które uzyskano lub zamierzano uzyskać albo zastosowany środek był niewspółmierny do osiągniętego celu.

Tryb

Postępowanie na wniosek stron.

Sądem właściwym jest sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy.

Na posiedzeniu, w którym obowiązkowo bierze udział prokurator oraz strony lub osoby najbliższe.

Dowodami są dowody swobodnie zgromadzone w aktach sprawy. Można jednak również przeprowadzić postępowanie dowodowe.

Odtworzenie akt sprawy.

Decyzje:

• oddalenie wniosku,

• postanowienie o unieważnieniu

nieważność orzeczenia = uniewinnienie skazanego

Mienie oraz wszelkie odebrane w toku procesu przedmioty podlegają zwrotowi.

Służy zażalenie.

Pouczenie zainteresowanych o możliwości żądania odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę :

- do sądu okręgowego / wojskowego sądu okręgowego , w terminie 1 roku od uprawomocnienia się postanowienia. Także osoby mieszkające poza granicami sądu.

Koszty - SP ponosi

(Wykład 10.04.06)

Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia

I. Podjęcie warunkowo umorzonego postępowania:

Art. 549 i nast.

Orzeka sąd na wniosek oskarżyciela lub pokrzywdzonego albo z urzędu lub na wniosek kuratora sądowego.

O podjęciu orzeka sąd I instancji właściwy do rozpoznania sprawy.

Musza nastąpić przesłanki kodeksu k. by nastąpiło

Na posiedzeniu / mogą wziąć udział strony

Pozostawienie wniosku bez rozpoznania - służy zażalenie

Powiadomienie poręczyciela o podjęciu postępowania.

Sprawa toczy się od nowa na zasadach ogólnych przed sądem właściwym do rozpoznania sprawy(I inst.)

Oskarż. może się sprzeciwić warunkowemu umorzeniu.

II. Wyrok łączny

Z pr materialnego 85kk i następne. Tylko procedura. Kilka organów. Organem uprawnionym jest Sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w I instancji.

Sąd wyższego rzędu, jeżeli orzekały sądy równego rzędu.

Sąd, który wymierzył karę surowszą - jeżeli sądy powszechne i szczególne orzekały

Wniosek o wydanie wyroku albo z urzędu.

Postanowienie sądu - w braku podstaw. do wydania wyroku łącznego

Wykład 20, 25.04.05

Wyrok łączny wydany z urzędu, na wniosek skazanego lub prokuratora.

Sądy równorzędne orzekały:

• sąd który wydał ostatni wyrok,

• sąd wyższego rzędu

Sąd powszechny i szczególny: sąd który orzekł surowszą karę.

Postanowienie o braku warunków do wydania wyroku łącznego.

Możliwość zwrócenia się o opinię do zakładu karnego o zachowaniu się skazanego w czasie odbywania kary, jego stanie zdrowia, majątku osobistym, co do rozmiaru wykonanej kary.

Wniosek prokuratora - powyższe dane są obligatoryjnie włączane do wniosku przez prokuratora.

Wyrok łączny zapada na rozprawie, obecność skazanego, jeśli sąd tak postanowił. Nie ma obowiązku

sprowadzenia go na rozprawę, może być zamiast niego obecny obrońca.

Rozprawa jak przed sądem I instancji na zasadach ogólnych

Skład - 3 osobowy. Na zarządzenie prezesa sądu może ulec zmianie.

Przewód sądowy

Rozpoczęcie - odczytanie wniosku o wydaniu wyroku łącznego albo stwierdzenie że postępowanie wszczęto z urzędu.

Nie przesłuchuje się świadków.

Ewentualnie odczytanie opinii z zakładów karnych oraz części akt sprawy karnej, które mogą mieć wpływ na rozstrzygnięcie.

Wyrok odnosi do wymierzonej kary łącznej. Od takiego wyroku przysługuje apelacja. Zaskarżenie wyroku łącznego na zasadach ogólnych

Uprawomocnienie wyroku - kara łączna podlega wykonaniu.

Wyrok :

1. data - należy określić od której powinien być liczony początek odbywanej kary

2. okres kar już odbytych, w części zaliczonych na poczet kary łącznej

W okresie wykonywania kary zmieni się jeden z wyroków cząstkowych - wyrok łączny traci moc z mocy prawa, a sąd wydaje nowy wyrok łączny w razie potrzeby. Tak samo gdy prawo łaski.

Wykonanie kary łączne ustaje po odbyciu kary i powoduje, że zostały wykonane wszystkie kary jednostkowe.

III. Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie [lex specialis w stos. do kc] 572 kpk

Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka SP.

Podstawa ubiegania się - wykonanie w całości lub w części kary, niesłuszne zastosowanie środka zabezpieczającego albo niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie.

Fakt odbycia niesłusznie tych śr lub kar musi być stwierdzony orzeczeniem wydanym w trybie kasacji; albo stwierdzenie nieważności(procesy w zw. z PRL); czy też wznowienie postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu.

Odszkodowania można dochodzić, gdy w wyniku w/w środków nadzwyczajnych skazany został uniewinniony albo skazany na łagodniejszą karę albo, gdy postępowanie umorzono wskutek okoliczności, których nie uwzględniono w poprzednim procesie. Niewątpliwie niesłuszne okoliczności muszą istnieć, ocenia się na podstawie dowodów istniejących w dniu zastosowania a nie w dniu wydania kasacji.

Roszczenie to przysługuje:

• skazanemu,

• osobie najbliższej w razie śmierci, jeżeli na skutek zastosowania tych środków utraciła należne im utrzymanie.

Roszczenie nie służy osobie, która w zamiarze wprowadzenia w błąd sądu lub innego organu złożyła fałszywie zawiadomienia o przestępstwie lub fałszywe zeznanie czy wyjaśnienie i spowodowała zastosowanie tego środka wobec danej osoby

Nie stos. się do tego kto złamał 181 §3§4§6 ponieważ wyłączony stan złożenia ośw woli, albo gdy szkoda powstała na skutek przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obow. przez funkcjonariusza

Cel odszkodowania - wyrównanie szkody spowodowanej wykonaniem tej kary oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wartość szkody + zadośćuczynienie.

Obejmuje:

• utracone zarobki,

• różnice w stanie majątkowym.

• możliwości zarobkowe w wyniku pogorszenia się stanu [Na podstawie KC można ubiegać się o przyznanie renty]

• odszkodowanie za krzywdę moralną

Zasądzenie odszkodowania następuje na wniosek poszkodowanego. Wniosek taki zgłasza się w sądzie okręgowym, w którego okręgu wydano orzeczenie w I instancji , a co do tymczasowego aresztowania lub zatrzymania sąd właściwy ze względu na miejsce zwolnienia. W razie śmierci roszczenie temu kto utracił należne utrzymanie albo temu kto utracił stale otrzymywane utrzymanie.

Prawo domagania się odszkodowania ulega przedawnieniu.

Organem właściwym sąd okręgowy w którego okręgu wydano orzeczenie w I inst. W odniesieniu do tymczasowego aresztowania lub zatrzymania, sąd okręgowy właściwy ze względu na miejsce.

Termin przedawnienia:

• 1 rok - od uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawy do odszkodowania,

• tymczasowe aresztowanie - 1 rok od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowania w sprawie

• zatrzymanie - 1 rok od daty zwolnienia zatrzymanego

• jeżeli poszkodowany nie żyje - 1 rok od daty jego śmierci

Wniosek o odszkodowanie rozstrzyga sąd okręgowy w składzie 3 sędziów zawodowych na rozprawie. Postępowanie to jest wolne od kosztów sądowych.

O odszkodowaniu sąd orzeka wyrokiem, na który służy apelacja.

SP przysługuje roszczenie zwrotne do osoby, która przyczyniła się do zastosowania środków:

• w postępowaniu cywilnym

• prokuraturze lub organowi reprezentującemu SP

O niesłuszności orzeka się w momencie stosowania orzeczonego środka lub wyroku

IV. Ułaskawienie

560 kpk. Indywidualny akt łaski stosowany przez Prezydenta RP na mocy Konstytucji RP z 1997r.

Tryb postępowania

• na wniosek,

• wszczęte przez Prokuratora Generalnego.

Ułaskawienie na wniosek składa sam skazany, osoba uprawniona, krewni w linii prostej, przysposobiony, rodzeństwo, małżonek, osoby pozostające we wspólnym pożyciu.

Można prośbę cofnąć w każdym czasie.

Pozostawia się bez rozpoznania w razie uchybień formalnych os nieuprawniona lub wniesienie prośby niedopuszczalnej.

Wnosi się do sądu, który wydał wyrok w I instancji, orzeka w takim składzie w jakim wyrokował.

Sad ma 2 miesiące na rozpoznanie sprawy.

Orzeczenie w takim samym składzie, jeżeli orzekał 1 sędzia to 1+2. Bierze pod uwagę wszystkie okoliczności.

Brak podstaw do skorzystania z prawa łaski - pozostawienie prośby bez dalszego biegu. Prośba po raz kolejny ale gdy w terminie 1 roku to kolejna może być odmowna bez rozpoznania sprawy na tej podstawie co poprzednio.

Przychylenie się do wniosku o ułaskawienie i jeżeli orzekał tylko sąd I instancji to sąd przesyła akta sprawy wraz z opinią do Prokuratora Generalnego. Jeżeli orzekał też sąd odwoławczy wtedy sąd I instancji przesyła mu akta wraz ze swoją opinią co do wniosków. I tu:

Sąd odwoławczy może pozostawić prośbę bez dalszego biegu jeśli nie przychyla się do niej sąd I instancji i sąd odwoławczy.

Gdy odwoławczy się przychylił to przesyła do Prok. Gen. z aktami obu sądów.

Jeżeli za opowiedział się jeden z sądów - przesyła się akta sprawy do Prokuratora Generalnego, który przedstawia akta sprawy Prezydentowi.

Prośba bezpośrednio do Prezydenta - przekazuje Prokurator Generalny.

Ułaskawienie wszczęte przez Prokuratora Generalnego wszczęte z urzędu; może zarządzić przedstawienie przez sądy akt sprawy wraz z opiniami [przy czym sady te nie mogą pozostawić sprawy bez rozpoznania, i nawet gdy opinia negatywna to musi przesłać ją do prok. gen.] , może jednak również przedstawić sprawę bezpośrednio Prezydentowi.
Wszczęcie w każdym przypadku, gdy Prezydent sobie tego zażyczył.

Ułaskawienie w każdym czasie, nawet po odbyciu kary.

Jeżeli do odbycia kary pozostał niewielki okres, Prokurator Generalny może wstrzymać jej dalsze wykonanie lub zarządzić przerwę.

Koszty postępowanie - nie ma na egz.

Koszty sądowe oraz uzasadnione wydatki stron w tym z obrońcą lub pełnomocnikiem

- doręczanie pism

- przyjazdów

- sprowadzenie oskarżonego

- koszty przechowania

- wykonanie orzeczenia

- koszty świadków

- koszty obrońcy - wykłada strona która go wynajęła a gdy z urzędu to SP

- uproszczony akt oskarżenia - 400zł od razu trzeba wyłożyć

- można się ubiegać o zwolnienie od kosztów

- koszty oskarżyciela prywatnego - w całości gdy pojednanie nastąpiło przed rozprawą a gdy w trakcie to w połowie

- żołnierz całkowicie zwolniony

- od kosztów postępowania zażalenie

- gdy zażalenie + apelacja to rozstrzyga o obu sąd odwoławczy

- skazany w całości ponosi koszty postęp. Opłaca SP koszty oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego

- również przy warunkowym umorzeniu

- uniewinniony to zwolniony z kosztów które ponosi SP

Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych

Immunitety zakrajowości:

• dyplomatyczny,

• konsularny.

Dyplomaci są całkowicie zwolnieni od odpowiedzialności przed polskimi organami. Konsulowie tylko za czyny związane z pełnioną funkcją nie odpowiadają, zatrzymanie w przyp. zarzutu zbrodni. Należy jednak zauważyć, że państwo wysyłające może zrzec się immunitetu. Dyplomaci są zwolnieni od obowiązku składania zeznań, bycia tłumaczem albo biegłym, chyba że wyrażą zgodę. Konsulowie mają obowiązek złożyć zeznania.

Przeszukanie za zgodą ambasadora lub konsula.

Nie stosuje się do obywateli Polski albo stale zamieszkałych w Polsce.

Pomoc prawna

• Doręczanie pism za granicą

• Przesłuchanie oskarżonego, świadków, biegłych

*za pośrednictwem polskiego przedstawiciela dyplomatycznego przy przesłuchaniu. Jeżeli nie można za pomocą tej placówki do sądu., prok., sądu obcego

• Oględziny przeszukanie

• Wzywanie osób przebywających za granicą do dobrowolnego stawienia się przed polskim sądem lub prokuratorem

• Udostępnienie akt dokumentów oraz o karalności

• Wzajemna informacja o prawie obow.

Wszystkie dokumenty np. przesłuchanie świadka, oskarżonego, sporządzone przez organy p. obcych są wykorzystywane w naszym procesie.

Udzielenie pomocy pr. na wniosek p. obcego należy odmówić jeżeli czynność jest sprzeczna z polskim porządkiem pr - obligatoryjna przyczyna odmowy

Fakultatywna przyczyna odmowy:

- czynność nie należy do zakresu działania polskiego sadu lub prokuratury

- brak wzajemności w tym zakresie

- czyn nie jest przestępstwem wg pr PL

Przy udzielaniu pomocy pr państwu obcemu sądy i prok. stosują przepisy PL, ale można zastosować obce procedury jeśli nie są sprzeczne z pr polskim

W zw. z tym dobrowolne stawienie się, mają gwarancję iż nie będą zatrzymani ani aresztowani ale tylko w czasie wykonywania czynności i jeśli nie opuszczą w ciągu 7 dni Polski sąd okręgowy umieszcza w zakładzie karnym lub w areszcie os, które obywały karę za granicą.

Ekstradycja

Wystąpienie o wydanie obywatela.

Jeżeli przestępstwo za granicą popełnił obywatel PL lub osoba stale zamieszkująca PL lub osoba podejrzana. O przekazanie tej os zwraca się min sprawiedliwości,

Jeżeli cudzoziemiec w PL popełnił przestępstwo min sprawiedliwości występuje o przejęcie, tylko za zgodą pokrzywdzonego. Również są zatrzymany może się wypowiedzieć. Należy powiadomić o prawomocnym zakończeniu. Gdy do 1 os w PL, za granicą za ten sam czyn to można wystąpić o przekazanie. Gdy z umowy międzynarodowym to też może to przejąć.

Przekazanie ścigania

Jeżeli występuje państwo obce to prok. przesłuchuje, zabezpiecza dowody wnosi do s. okręgowego. Okręgowy postanawia na posiedzeniu co do wniosku p. obcego. Ponownie przesłuchuje. Decyzja o wydaniu osoby lub odmowie wydania. Jeżeli podejmie dec o przekazaniu to zawiadamia os i p. obce.

Przejmowanie orzeczeń do wykonania

1. Obywatela PL skazano za granicą na karę pozbaw. wolności Min. Spraw. występuje z wnioskiem o przejęcie skazanego w celu wykonania kary w PL

2. Kary wolnościowe - Min. Spraw. może wystąpić z takim wnioskiem do obcego p.

3. P. obce składa wniosek - Min. Spraw. zwraca się do właściwego sądu o wydanie postanowienia w kwestii dopuszczalności przejęcia orzeczenia do wykonania.

4. Obywatel obcy skazany w PL

- kara pozbawienia wolności - Min. Spraw. występuje o przejęcie kary do wykonania ale zasięga wcześniej opinii sądu o dopuszczalności

- kary wolnościowe - sąd właściwy zwraca się za pośrednictwem Min. Spraw. do organów p. obcego o przejęcie tej kary do wykonania

5) Wniosek - p. obce do Min. Spraw., który zapytuje sąd o dopuszczalność przejęcia tej kary do wykonania

Wnioski rozpoznawane na posiedzeniu ( udział: oskarżonego, obrońcy, prokuratora).

Przewóz osób przez terytorium PL

Zawiadomienie do Min. Spraw. (samolot). W inny sposób musi być zgoda Min. Spraw.

Wykład 24.04.06

Europejski nakaz aresztowania

Orzeczenie TK

Ekstradycja jest niedopuszczalna wobec obywatela PL z Polski. Przestanie obow. w ciągu 8 m-cy.

Decyzja sądowa wydana przez państwo członkowskie w celu aresztowania. Wydanie osoby przez państwo członkowskie, której dotyczy wniosek.

Czyny do których się stosuje:

W przypadku czynów, które wg prawa państw. wyd. nakaz zagrożone są karą pozbawienia wolności, środkiem zabezpieczającym max 12 m-cy, zapadł wyrok lub wydano śr zabezp. na 4 m-ce

Niedopuszczalność wydania nakazu:

- obligatoryjna - amnestia wydana przez 1 z państw UE

- osoba ze względu na wiek

- w stos do tej osoby w zw. z tym samym przest. zapadło już orzeczenie w 1 z krajów UE z zastrzeżeniem że jest wykonywana lub będzie kara - osoba ścigana za ten sam czyn w państwie wykonującym nakaz

- ustawowo zakazane….

- za te same czyny

- można odmówić jeżeli osoba jest obywatelem państwa wyk nakaz lub stale w nim przebywa

Chroniące przed niezasadnym wydaniem nakazu:

- nakaz wydany pod nieobecność to musi być możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy

- zagrożone pozbawieniem wolności musi istnieć gwarancja rewizji tego wyroku

Na wniosek do 20 lat od wydania orzeczenia lub możliwość pr łaski

- obywatel państwa wyk. nakaz ma gwarancję, że zostanie przekazany do państwa, które wyd. nakaz

Organem właściwym sąd do wydania nakazu

Wykonującym nakaz jest organ sądowy

O organie centralnym wyk. nakaz należy powiadomić sekretariat.

Określić w nakazie:

- tożsamość i obywatelstwo

- dane adresowe

- dowody istnienia podlegającego wykonaniu wyroku, śr zabezpieczającego

- charakter i kwalifikacja pr czynu

- okoliczności popełnienia czynu

- określić jaka kara orzeczona a gdy niewydajno wyroku to skalę kar

- przetłumaczenie na język państwa wyk. nakaz

Nakaz może być przekazany za pośrednictwem systemu SIS

Prawa osoby:

- musi być poinformowana o wydaniu ENA

- ma pr do korzystania z pomocy pr

- może wyrazić zgodę przed państwem wyk. nakaz na przekazanie, zgoda musi być zaprotokołowana

- zgoda nie może być cofnięta, chyba że pr krajowe przewiduje

- os musi by c przesłuchana przez organ sądowy, zwłaszcza gdy nie wyraża zgody na przekazanie

- decyzję o przekazaniu wyd. sąd

- dec o wydaniu podejmuje organ sądowy!!!

Terminy - tryb „nie cierpiące zwłoki” gdy zależne od zgody osoby to w terminie 10 dni, gdy nie wyraża zgody to 60 dni od aresztowania. Gdy z przyczyn niezależnych nie może dotrzymać terminu należy poinformować organ wydający o zwłoce i wtedy wydłuża się o 30 dni. A gdy się znów nie zmieści w terminie to powiadamia się Radę Europejską. Osobę przesłuchuje ten sam organ sądowy w obecności 2 os, przesłuchanie zgodnie z pr. państwa wyk. nakaz.

Gdy ma przywileje/ immunitety w państwie wyk. nakaz należy wystąpić o ich uchylenie i gdy uchyli to wtedy biegnie termin do wyk dec. Os musi być przekazana tak szybko jak to możliwe. 10 dni i gdy nie zachowa się terminu przekazania to zwalnia się z aresztu. Można odroczyć przekazanie np. z powodu iż os skazana i ma odbyć karę, czasowo przekazanie by os wzięła udział w rozprawie z gwarancją powrotu

Tranzyt - państwo członkowskie wyraża zgodę pod warunkami:

- należy poinformować o obywatelstwie i tożsamości

- o istnieniu nakazu

- o charakterze i kwalifikacji pr czynu

- jeżeli os przekazywana jest obywatelem państwa tranzytu to może być warunek iż zagwarantują przekazanie os do państwa tranzytu do odbycia kary

- przekazanie mienia - jeśli ma być dowodem, jeśli pochodzi z przest., nawet jeśli sprawca uciekł, zmarł

- koszty obciążają państwo wyk. nakaz

Biegły

Os która zna się na rzeczy, ekspert, znawca

Znawca -

Biegły - powołany procesowo

Biegłym może być os fiz. + wiadomości specjalistyczne a także inst. naukowa, ale powoływana jako urząd czy organ

Klasser

Biegły to os która w zw. z wykształceniem i nagromadzonym doświadczeniem przy wykonywaniu zawodu ma zdolność pomocy sądowi takimi inf. bez których sąd nie mógłby rozstrzygnąć określonych okoliczności

Walfisz??

B. to os która dzięki wiedzy lub doświadczeniu w zakresie wykonywanego zawodu powoływana jest do rozstrzygnięcia kwestii i zagadnień przekraczających zakres naukowej terminologii

Zieliński

Os wezwana w postępowaniu k. w celu spostrzeżenia pewnych faktów których wytłumaczenie wymaga pewnej wiedzy czy dość …. oraz wypowiedzenia o tych faktach swej opinii:

- opinie wymagające badań

- opinie abstrakcyjne -bez badań

Ogólne definicja

B. wyłącznie os fizyczna powoływana do konkretnej sprawy w celu wydania opinii w zakresie wiadomości specjalnych, właściwych danemu biegłemu. Jest osobowym źr. Dowodowym odróżnia go od innych to też udział jego jest celowy ze względu na jego wiedzę.

B. może być pomocnikiem procesowym

B. musi mieć zaufanie organu procesowego

Wiadomości specjalistyczne

Klasser

To wszelkie wiadomości jako zagadnienia dotyczące jakiejkolwiek dziedziny,

Siedlecki

Z najrozmaitszych dziedzin nauki.

Mertz

To nie tylko wiadomości jako rezultat wiedzy lecz także umiejętności określonej osoby.

Zieliński

Nie są znane przeciętnemu ogółowi a które biegły nabył w toku studiów specjalistycznych i w zw. z doświadczeniem lub nabył samo doświadczenie w toku wykonywania zawodu

Biegły w zakresie znajomości prawa

- z zakresu pr PMP

- ale w zakresie pr krajowego nie bo powinni się znać

W SN:

To wiadomości ze wszystkich dziedzin oraz rozwoju świata.

Podstawą pr powoływania biegłego są art. 193, 194, 202 kpk

• decyzja o powołaniu postanowienie

• może być powołany na wniosek (musi spełniać wymagania pisma proc.) lub z urzędu

• we wniosku może str. określić pytania, które nie mogą dotyczyć kary oraz kwalifikacji pr czynu [ a jeśli chodzi o PMP???]

• do instyt specjalistycznych wysyła się o wydanie opinii a o tym kto stworzy opinię decyduje kierownik instytucji

• powołuje się gdy problem wymaga wyjaśnienia przez specjalistę o wysokim stopniu przygotowania praktycznego i teoretycznego, taką instyt. jako organ powoł. się gdy jest ona państwowa a resztę jako biegli indywidualni

• biegli z różnych specjalności np. psychiatra + seksuolog to wtedy organ procesowy musi rozstrzygnąć czy wyd. wspólne opinii czy odrębnie (B. tylko os powołana przez org. Procesowy)

• w postanowieniu: Dane i specjalność, zakres ekspertyzy, pyt. szczególne skierowane do biegłego, musi posiadać uzasadnienie

• wniosek może być oddalony, ale na podstawie117 kpk.

1

Ł.N. 2005/2006

---