Bilans płatniczy.

Bilans handlowy - zestawienie wpływów i wydatków dewizowych z tytułu eksportu i importu dóbr i usług Bilans płatniczy - obejmuje cały bilans handlowy oraz wszelkie powstałe rozliczenia finansowe między mieszkańcami danego kraju i państwem a zagranicą.

Bilans płatniczy jest zestawieniem wszystkich międzynarodowych transakcji ekonomicznych i finansowych w ciągu roku między danym krajem a resztą świata.

Bilans płatniczy składa się z dwóch części i dwóch pozycji uzupełniających.

• 1. Rachunek obrotów bieżących (czytaj wyżej) -5105 mln USD

• Rachunek kapitałowy i finansowy

a) kapitałowy - obejmuje transfery kapitałowe, do których zalicza się dary i środki z tytułu pomocy bezzwrotnej, dokonane z przeznaczeniem na finansowanie środków trwałych, obejmuje również umorzenie długu oraz nabywanie (zbywanie) aktywów nie finansowych (prawa autorskie, znaki handlowe) oraz nie produkowanych (sprzedaż gruntów ambasadom); wiąże się z kupnem lub sprzedażą aktywów niefinansowych i nieprodukcyjnych (np. nieruchomości) - 995 mln USD

b)finansowy - 14 524 mln USD - obejmuje transakcje finansowe składające się z:

inwestycji bezpośrednich (nakłady inwestorów bezpośrednich poniesione w celu ustanowienia trwałych i bezpośrednich więzi ekonomicznych poprzez nabycie co najmniej 10% udziałów w kapitale podstawowym przedsiębiorstwa, bezpośredniego inwestowania, a także obejmują kredyty i pożyczki udzielone przez inwestora przedsiębiorstwu

inwestycji portfelowych (obejmują płatności z tytułu zakupu i sprzedaży udziałów nie stanowiących inwestycji bezpośrednich oraz zakup dłużnych papierów wartościowych, które obejmują długoterminowe papiery wartościowe tj. obligacji, skryptów dłużnych; krótkoterminowe papiery wartościowe tj. bony skarbowe, papiery komercyjne)

pozostałych inwestycji (to transakcje finansowe, które nie zostały ujęte w poprzednich inwestycjach lub w oficjalnych aktywach rezerwowych, obejmują transakcje dotyczące wykorzystania i spłat kredytów udzielonych oraz otrzymanych, obejmują rachunki bieżące i lokaty

- pochodnych instrumentów finansowych (opcji, swapów, derewaty, kontrakty futures, przed ryzykiem)

saldo błędów i opuszczeń - to pewne opuszczenia, transakcje nie rejestrowane lub nieprawidłowo ujęte w sprawozdaniach banków

pozycje finansujące - obejmują one transakcje w zakresie oficjalnych aktywów rezerwowych, kredytów otrzymanych z MFW oraz transakcje finansowania wyjątkowego (te ostatnie obejmują transakcje sektora rządowego dotyczące finansowania obrotów bilansu płatniczego w formie restrukturyzacji zobowiązań tj. kwota odroczonych spłat zobowiązań wynikających z umów zawartych z wierzycielami)

Saldo bilansu płatniczego - musi być pokryte

należności wyższe od zobowiązań (przyrost rezerw dewizowych)

należności mniejsze od zobowiązań (zmniejszenie rezerw dewizowych)

Bezrobocie dzielimy na:

1) NATURALNE- dotyczy tych osób, które nie akceptują istniejącego poziomu wynagrodzeń

A punkt równowagi

Wo płaca równowagi

*przy wo jest potencjalnie więcej zainteresowanych pracą ale przy tej płacy dobrowolnie z niej rezygnują

* !AB! bezrobocie naturalne 5-8 %

im wyższy poziom opieki państwa tym większy poziom bezrobocia naturalnego

N^d popyt na prace pracowników

N ^s _p ile osob potencjalnie mogło by pracować, przy danym poziomie płac, ale odrzucają prace przy danej stawce

2) PRZYMUSOWE- dotyczy osób, które akceptują istniejący poziom wynagrodzeń ale nie mogą znaleźć pracy.

Dzielimy je na:

• Frykcyjne (wiążę się z koniecznością dostosowania się pracowników do zmieniających się wrunków na rynku pracy, a to wymaga pewnego okresu przystosowawczego)

• Koniunkturalne (zmiany zapotrzebowania na pracę w zależności od przebiegu cyklu koniunkturalnego. Koniunkturalnego okresie recesji, gdy zmniejsza się globalny popyt zmniejsza się tez możliwość akceptacji wytworzonych produktów, dojdzie więc do zmniejszenia zatrudnienia)

• Strukturalne (wiąże się ze zmianą struktury gospodarczej kraju. Poszczególne branże nie działają tylko na terenie kraju. Konkurencyjność produktów krajowych obniża się w stosunku do produktów zagranicznych. Akceptacja produktu przez rynek zmniejsza się , co prowadzi do ograniczenia zatrudnienia. Mogą jednak rozwinąć się nowe branżę, w których pracownicy znajdą zatrudnienie.

Klasyczne (wynika z braku dostosowania wynagrodzeń do poziomu równoważącego popyt i podaż na rynku pracy. Mamy poziom równowagi ale w wyniku działań związków zawodowych dochodzi do wzrostu poziomu wynagrodzeń. Wynagrodzeń tej sytuacji zwiększy się podaż pracy, ale popyt na prace ulegnie obniżeniu. A więc gdy w wyniku działań ZZ utrudnione są procesy równoważące, dochodzi do tego, że koszty ponoszone przez pracodawców są większe niż przychody, więc poziom zatrudnienia obniża się.

Cele i narzędzia obszarów makroekonomii.

Cele poszczególnych obszarów:

1.Produkcja.

Celem makroekonomii jest osiąganie przez gospodarkę wysokiego poziomu efektów społecznych, a także osiąganie wysokiej dynamiki tych efektów.

2. Zatrudnienie.

- Wysoki poziom zatrudnienia

- Stwarzanie takich warunków by wykorzystać zasoby wytwórcze jakimi jest praca

- Niski poziom bezrobocia

3. Ceny.

Zapewnienie stabilnych cen przy zachowaniu mechanizmu rynkowego.

4.Dochody.

System kształtowania dochodów powinien z jednej strony tworzyć podstawy do motywowania określonych zachowań. Wymaga zróżnicowania dochodów, takie zróżnicowanie dochodów, które sprzyja wzrostowi gospodarczemu a równocześnie powinno zapewniać dochody określone przez minimum społeczne, powinien zapewnić odpowiedni poziom płacy minimalnej, który nie naruszy systemu motywacyjnego.

5. Stosunki z zagranicą.

Powinna dążyć do stabilnych kursów wymiany walut, zachowania równowagi w bilansie handlowym, płatniczym. Wykorzystanie współpracy międzynarodowej w procesie rozwoju społeczno - gospodarczego kraju.

Narzędzia stosowane przez makroekonomię;

- polityka fiskalna- wiąże się z kształtowaniem wydatków publicznych która ma realizować ww. cele (wydatki z jednej strony a podatki z drugiej)

- polityka monetarna - związana z kształtowaniem podaży i ceny pieniądza a tym samym ma stabilizować ceny, bądź wspomagać realizację innych celów, prowadzi ją bank centralny.

- polityka dochodowa- służąca kształtowaniu dochodów, sprzyjającym wzrostowi gospodarczemu, ograniczających obszary ubóstwa (relacja płac minimalnych, zasiłków)

- polityka kursowa- służąca kształtowaniu kursu wymiany, wiąże sięz tym polityka handlu z zagranicą

- polityka handlu z zagranicą- polityka rozwijająca współpracę międzynarodową, wspomaga realizację ww. celów (cła, dogodne warunki dla usług, przemysłu i inwestorów)

-polityka strukturalna- struktura branżowa, przestrzenna, własnościowa

Czynniki determinujące eksport + 60.Rola stopy procentowej w kształtowaniu eksportu.

• czynniki jakościowo-technologiczne - to czy inni chcą kupować nasze produkty zależy od ich jakości (wytwarzanie nowoczesnych produktów zwiększa popyt na nasze towary i usługi, a tym samym powoduje wzrost eksportu; jeżeli natomiast nasze produkty cechuje niski poziom jakościowy to eksport maleje)

• dynamika PKB w krajach importerów np. nasz eksport jest silnie uzależniony od dynamiki PKB Niemiec

• kurs walut (relacja ceny krajowej do ceny zagranicznej), warunki płatnicze - poziom konkurencyjności gospodarki

• Stopa procentowa pokazuje nam jakie odsetki uzyskamy na rynku krajowym. Z uwagi na to, że działamy w gospodarce otwartej mamy także do czynienia z międzynarodowym rynkiem finansowym.

Oprocentowanie w Polsce należy odnieść zagranicę: Jeżeli oprocentowanie na rynku krajowym jest wyższe (większa rentowność lokat na rynku krajowym) niż oprocentowanie na rynku międzynarodowym (wyższe oprocentowanie kapitału zagranicą), to wówczas kapitał finansowy skieruje posiadane kapitały do naszego kraju (inwestycje portfelowe).

Napływ kapitału zagranicznego (r > r*) doprowadzi do aprecjacji. Aprecjacja waluty krajowej - oznacza wzrost wartości waluty krajowej, co doprowadzi do wzrostu opłacalności importu i do spadku opłacalności eksportu.. Wysoka stopa procentowa przyczyniając się do aprecjacji, powoduje pogorszenie bilansu płatniczego.

- nadwyżka eksportu nad autonomicznym importem

n - parametr informujący nas o reakcji netto eksportu (NX) na zmianę stopy procentowej na rynku krajowym

• wzrost stopy procentowej powoduje proces aprecjacji waluty krajowej (zwiększają się dewizy), czyli pogarsza się netto eksport (popyt krajowy będzie w większym stopniu zaspokajany importem)

spadek stopy procentowej powoduje deprecjacje waluty krajowej, czyli polepsza się netto eksport

Rys.jest do 60-ego pytania.

Czynniki determinujące import.

• rozmiary PKB (wzrost PKB będzie się przekładał na wzrost importu)

• 
  poziom importochłonności produkcji (współczynnik m) w poszczególnych działach (branżach) gospodarki narodowej - zależy od stopnia rozwoju międzynarodowej współpracy gospodarczej (wzrost udziałów w wymianie międzynarodowej będzie się przekładać na wzrost m)

• kursy walut - cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej (w Wielkiej Brytanii odwrotna relacja)im kurs waluty obcej jest niższy (oznacza to, że kurs waluty krajowej jest wyższy), tym import jest tańszy

• zróżnicowanie warunków klimatycznych i rozmieszczenie zasobów

Czynniki determinujące popyt na pracę:

1) Koszty pracy (wynagrodzenie to z jednej strony dochód dla gospodarstw domowych, ale z drugiej stanowi ono koszty dla pracodawcy. Decyzje związane z zatrudnieniem będą podejmowane tak, jak decyzje związane z podejmowaniem inwestycji.

* optymalny poziom wynagrodzeń pracy to przecięcie się poziomu

wynagrodzenia „w” (koszty) z MPN (przychody)

* wzrost wydatków zmniejsza optymalny poziom zatrudnienia- zbyt wysokie koszty przy danej produktywności będą ograniczać popyt na zatrudnienie

2) Produktywność pracy ( Jeśli w wyniku innych czynników np. wprowadzenia kapitału, wiedzy, użycia nowych urządzeń, dojdzie do wzrostu produktywności to wzrost ten przyczyni się do zwiększenia opłacalności zatrudnienia i zwrostu popytu na pracę. Popyt na pracę zależy, więc i od kosztów i od produktywności. Większy popyt na pracę pojawi się gdy produktywność rośnie szybciej niż koszty ( i odwrotnie).

3) Popyt na wytworzone dobra (Wynagrodzenia pracowników muszą być opłacane z przychodów ze sprzedaży wytworzonych produktów, zatem ostatecznie popyt na pracę zależy od tego czy istnieje popyt na produkty. Jeśli nie ma popytu na dobra, nieważny jest poziom produktywności, bo nie jest ona akceptowana na rynku -> praca ma na rynku zerową wartość)

Czynniki różnicujące płacę:

1) Różnice między rynkami pracy - poszczególne rynki stanowią zamknięte zbiory, wymagają odmiennych kwalifikacji, a więc wynagrodzenia mogą być zróżnicowane w zależności od kwalifikacji

2) Zróżnicowania zdolności psychofizycznych pracowników- co sprawia, że ich produktywność będzie różna i różne będzie wynagrodzenie

3) Poziom płacy minimalnej - możemy mówić o globalnym funduszu wynagrodzeń, jeśli rośnie poziom płacy minimalnej to zmniejsza się ta część funduszu, która może być przeznaczona na zróżnicowanie płac. Tym samym zmniejszamy możliwość wykorzystania zróżnicowania płac do motywacji pracowników , co negatywnie wpływa na produktywność.

4) Działalności związków zawodowych tzw „układów zbiorowych pracy” które przypisują pewne wynagrodzenia do konkretnej pracy, a więc zmniejszają zróżnicowanie płac.

Nadwyżka

Q

Nadwyżka

X

X

Q

Y

---