1…1.Dyfuzja-definicja i rola fizjologiczna: Dyfuzja jest to zdolność przemieszczania się danej substancji z jednego miejsca do innego, w wyniku jej przypadkowych kinetycznych drgań. Jest to zdolność penetracji jednych cząsteczek pomiędzy cząsteczkami innego ciała. W wyniku tego procesu dojdzie do wyrównania się stężeń substancji w danej objętości cieczy lub gazu. Rola fizjologiczna: samo pobieranie wody na zasadzie osmozy jest dyfuzją cząsteczek wody, asymilacja CO₂, czy też oddychanie O₂- pobieranie tych gazów z jednego miejsca jakim są liście, czy korzenie powoduje spadek stężenia tych gazów w danym miejscu. Gdyby nie dyfuzja, czyli wyrównanie stężeń-w układzie jako całości to z wyniku braku CO₂ czy O₂-procesy te jak fotosynteza, czy oddychanie ustałaby (śmierć).

2.Jaka jest istotna róznica między dyfuzją prostą a złożoną w pobieraniu składników mineralnych przez rośliny: Dyfuzja jest to zdolność przemieszczania się cząsteczek danej substancji w wyniku ruchów molekularno kinetycznych z jednego ośrodka do drugiego, zgodnie z kierunkiem obniżenia gradientu energii swobodnej lub potencjału chemicznego. *dyfuzja prosta zachodzi w kierunku od stężenia większego do mniejszego i ustaje w wyniku wyrównania się stężeń związku po obu stronach błony (równowaga dynamiczna). W przypadku *dyfuzji złożonej szybkość przemieszczania się substratu przez błony zależy poza gradientem stężeń również od innych czynników takich jak gradient potencjału elektrycznego lub gradient ciśnienia osmotycznego.

3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby).

4.Krótko scharakteryzuj możliwe drogi przewodzenia wody w roślinie: W obrębie rośliny woda przemieszcza się z komórki do komórki (transport krótkodystansowy) oraz w wyniku przewodzenia w ksylemie(trasport długodystansowy). Aby woda dotarła z r-ru glebowego do ksylemu może przemieszczać się apoplastem (w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych - 50x szybciej niż drogą osmotyczną) lub w symplaście - poprzez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów tworzących jedną całość. Apoplastem woda przenika na zasadzie dyfuzji; do protoplastów komórek włośników i epidermy w wyniku osmozy; w symplaście (kanały wodne, plasmodesmy) - zgodnie z gradientem potencjału wodu.

5.Na jakiej zasadzie odbywa się transport H₂O na trasie włośnik - endoderma: Woda na tej trasie musi przeniknąć z komórki włośnika przez komórki parenchymatyczne kory do endodermy. Może się ona przemieszczać w apoplaście - tj. w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych (niekorzystne - bo już jest w komórce, po co ma wyjść w przestwory) lub w symplaście, tzn. przez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów, tworzących jedną całość. Jej przemieszczanie w symplaście jest zgodne z gradientem potencjału wody.

6.Czy możliwe jest pobieranie wody z r-ru hipertonicznego? Jest niemożliwe. Pobieranie wody zachodzi na zasadzie osmozy. Układ osmotyczny jakim jest komórka znajdujący się w r-rze hipertonicznym w warunkach beztlenowych jest narażony na wyschnięcie, plazmolizę, w końcu śmierć. Natomiast jeżeli komórki mają dostęp tlenu, mogą produkować energię i mogą zmieniać swój potencjał wodny poprzez zmianę stężenia odpowiednich jonów (K⁺, etc), mogą pobierać wodę, ale wtedy komórki ta nie znajduje się już w r-rze hipertonicznym.

7.Plazmoliza graniczna- co to i r-ry w jakich wyst: Plazmoliza graniczna-występuje kiedy protoplast kurczy się, zaczyna odrywać się od ściany, a do przestrzeni między ścianą a protoplastem zacznie wnikać roztwór zewnętrzny. W tym stadium ciśnienie turgorowe nie przeciwstawia się ciśnieniu osmotycznemu. Wiedząc w jakim stężeniu roztworu zachodzi plazmoliza graniczna można z łatwością obliczyć potencjał osmotyczny komórki.

9.Co to są akwaporyny i jaki jest mechanizm regulacji ich przepustowości dla wody? Akwaporyny należą do integralnych białek błonowych, zwanych kanałami wodnymi. Łańcuch polipeptydowy sześciokrotnie przenika przez błonę a jego N- i C- końcowe fragmenty wystają po cytoplazmatycznej stronie błony. Przepuszczalność akwaporyn dla wody regulowana jest w wyniku fosforylacji reszt serynowych znajdujących się w cytoplazmatycznych odcinkach tego białka. Proces ten katalizuje kinaza białkowa zależna od wapnia. W kom charakteryzujących się wysokim potencjałem osmotycznym akwaporyny występują w formie ufosforylowanej, co sprzyja swobodnemu przemiaszczaniu się cząsteczek wody poprzez błonę komórkową. W wyniku obniżenia się potencjału osmotycznego komórki, następuje defosforylacja akwaporyn i maleje ich przepuszczalność dla wody. Kanały wodne występujące w tonoplaście pozostają cały czas otwarte

2….11.Wpływ czynników glebowych na susze fizjolgiczną:

a)Temperatura gleby; pobieranie wody przez rośliny z gleby ustaje na ogół przy temp. 0*C, temp. przekraczająca 45 - 50 *C również powoduje zahamowanie pobierania wody. W niskiej temp. następuje: A) wzrost lepkości plazmy - obniżenie jej przepuszczalności B) obniżenie intensywności procesów oddechowych - zmniejszenie metabolicznego pobierania wody. C) zwiększenie lepkości wody ( wiązania wodorowe)

b) Niska zawartość tlenu w glebie - obniżenie lub zahamowanie procesów oddechowych. Energia jest potrzebna do aktywnego pobierania wody - parcie korzeniowe roztworu glebowego.

c) Stężenie roztworu glebowego - bardzo ujemny potencjał wodny _w , mniejszy niż potencjał wodny komórek korzeni - uniemożliwia pobieranie wody. Niskie _w roztworu glebowego jest wynikiem dużego zasolenia gleby (zaintensywne nawożenie)- cząsteczki wody oddziaływują z jonami soli i są uwsteczniane.

d) Inhibitory oddechowe w środowisku glebowym.

e)Zagłodzenie tkanek korzeni, brak substancji zapasowych - brak źródła energii.

12.Podać sekwencje otwierania i zamykania aparatów szparkowych: Mechanizm otwierania i zamykania aparaów szparkowych zależy od światła: otwierają się w dzień, a zamykają w nocy w warunkach dobrego zaopatrzenia rośliny w wodę i małego stężenia CO₂ w przestworach międzykomórkowych. Jedynie rośliny CAM (kwasowe) otwierają szparki w nocy, gdy maleje transpiracja. Otwieranie się szparek jest spowodowane wzrostem ciśnienia turgorowego w komórkach szparkowych, a więc ruch turgorowy. Promieniowanie fotosyntetycznie czynne absorbowane przez zeaksantynę znajdującą się w tylakoidach gran chloroplastu, aktywuje H⁺-ATPazę, która wytwarza gradient protonów przez błonę, co umożliwia transport K⁺ przez specyficzne kanały potasowe i akumulację tego kationu w wakuoli. Do wakuoli pobierane są też jony Cl^- i jabłczanu co pozwala zobojętnić ładunek kationu nagromadzonego w wakuoli, w ten sposób zwiększa się stężenie osmotyczne komórek szparkowych, przenika do nich woda, rośnie ciśnienie turgorowe i szparka się otwiera. Zamykanie się szparek jest wywołane zmniejszeniem turgoru w komórkach szparkowych spowodowane utratą wody do atmosfery, czyli odwodnienie całego liścia. ABA z komórek korzeni przemieszcza się do liści wraz z prądem transpiracji. ABA może powodować zamykanie się szparek, nawet wtedy gdy nie występują jeszcze zmiany potencjału wody w komórkach liści. Jest przenośnikiem informacji o pogorszeniu się stosunków wodnych korzeni.

13.Czynniki wpływające na intensywność transpiracji:

a)opór dyfuzyjny warstwy granicznej zależy od powierzchni liścia.

b)opór dyfuzyjny kutikuli.

c)opór dyfuzyjny szparek-liczba,stopień rozwartości aparatów szparkowych.

d)światło-wpływ na otwarcie aparatów szparkowych;

e)temperatura;

f)różnica potencjałów wody w liściu, w powietrzu-niedosyt wilgotności;

g)ruchy powietrza;

h)stężenie CO₂;

14.Wpływ odczynu glebowego na pobieranie składników mineralnych: Odczyn glebowy wpływa przede wszystkim na dostępność składników mineralnych dla roślin. Dla większości roślin optymalne pH mieści się w granicach 5 - 6. zazwyczaj obniżenie pH sprzyja pobieraniu anionów, a podwyższenie pobieranie kationów (co wynika z pobierania składników na drodze wymiany jonowej) Szczególnie wrażliwe na zmiany pH jest pobieranie fosforu. Przekroczenie pH środowiska glebowego poza zakres odczynu biologicznego powoduje nie tylko zahamowanie pobierania składników ale i uszkodzenie komórek.

15.Jaka jest istotna różnica w przemieszczaniu się jonów przez błony biologiczne z udziałem nośników i kanałów jonowych? Transport z udziałem przenośników przypomina przebieg reakcji katalizowanej przez enzym, wymagającej wiązania substratu i uwalniania produktu określonej przemiany. Podczas transportu jonów lub związków dochodzi do cyklicznych zmian konformacyjnych białka przenośnikowego. W ciągu sekundy pojedynczy przenośnik może transportować od 100 do 1000 jonów lub cząsteczek­→około miliona razy wolniej w porównaniu z kanałami jonowymi. Kanały jonowe zbudowane są z integralnych białek transbłonowych, są tak samo jak przenośniki pewnego rodzaju enzymami, zwiększającymi szybkość przepływu nieorganicznych jonów poprzez błonę. Jest to możliwe w wyniku zmniejszenia energii niezbędnej do transbłonowej dyfuzji jonów. Transport ten przebiega na zasadzie tzw. otwierania się i zamykania kanałów - bramkowanie. Bramkowanie regulują receptory błonowe (reakcja z ligandami), zmiany napięcia błony, wtórne przekaźniki informacji, zmiany naprężenia błony, różne jony (gł. wapnia), lipidy, białka.

16.Dowody na aktywny transport: Bezpośrednie analizy soku komórkowego roślin hodowanych na płynnych pożywkach o znanym składzie dostarczają dowodu, że zarówno kationy jak i aniony akumulowane są przez rośliny w innych proporcjach niż te w jakich występują w pożywce. Różnice w pobieraniu poszczególnych pierwiastków są tak znaczne, że nie można je wytłumaczyć ani wymianą jonową, która jest najdoskonalszą metodą transportu pasywnego.

3…17.Sorpcja wymienna-mechanizm: czyli wymiana jonowa pomiędzy korzeniami rośliny i roztworem glebowym. W przypadku gdy korzeń kontaktuje się bezpośrednio z koloidami glebowymi może dojść do bezpośredniej wymiany jonów bez udziału roztworu glebowego, zjawisko to nazywamy wymianą kontaktową. W zamian za pobrany kation roślina wydziela do środowiska glebowego również kation i podobnie, pobraniu anionu towarzyszy wydzielenie anionu. Wymiany są więc jonorównoważne. Roślina pobierając kationy: NH₄⁺, K⁺, Mg²⁺ - wydziela kationy wodorowe H⁺, natomiast kiedy pobiera aniony, takie jak NO₃^-, SO₄^2-, HPO₄^2- - wydziela do roztworu glebowego OH^- i HCO₃^-. Jony te pochodzą z procesów oddechowych korzeni. Jakkolwiek źródłem tych jonów są procesy metaboliczne to sama wymiana jonowa jest procesem biernym.

18.Rola fizjologiczna fosforu: Kluczowa rola w przenoszeniu i akumulacji energii ATP, NADPH. *posiada zdolność tworzenia wiązań fosfoestrowych → kw nukleinowe, koenzymy, nukleotydy; *reguluje aktywność enzymów poprzez ich fosforylacje, defosforylacje; *rola w mechanizmie transferu związków organicznych, nieorganicznych przez błony; *aktywacja wielu genów; *wpływa na tworzenie się organów generatywnych roślin.

19.Przedstaw fizjoligczną rolę potasu:

*w przeciwieństwie do N i P, potas nie wchodzi w skład związków organicznych,

*spełnia rolę aktywatora enzymów odpowiedzialnych za syntezę białka,

*odgrywa rolę w mechanizmie ruchu szparek, organów jako pierwiastek osmotycznie czynny - jest osmoregulatorem komórek,

*jako silnie uwodniony jednowartościowy kation zwiększa stopień dyspersji koloidów komórkowych,

*jako kation silnie zasadowy nautralizuje aniony organiczne i nieorganiczne m.in. w wakuoli,

*aktywuje enzymy fotosyntezy, oddychania, ATP-azy,

*wpływa na transport asymilatów, wzrost korzeni,

*ochrona przed niską temp,

*wpływa na akumulacje substancji pokarmowych.

20.Rola fizjologiczna żelaza: *niezbędne do syntezy chlorofilu, *składnik szeregu enzymów-peroksydaz, katalaz, *uczestniczy w reakcjach redoks, jako przenośnik elektronów. W razie deficytu maleje liczba rybosomów, ilość białek, a rośnie pula wolnych aminokwasów, wyst chloroza na najmłodszych liściach, nieznacznie zahamowany wzrost pędu, zmniejszenie intensywności fotosyntezy - niedobór asymilatów i zahamowanie wzrostu.

21.Rola ketokwasów w gosp roślin: Podczas nawożenia roślin solami amonowymi (amoniak jest toksyczny dla roślin, jeżeli jest go nadmiar to doszłoby do ich zatrucia,a nawet śmierci) zauważono zjawisko detoksykacji amoniaku. Kwas glutaminowy i asparaginowy (ketokwasy pochodzące z cyklu krebsa) przekształcają nadmiar amoniaku do amidów w wyniku takich reakcji jak: aminacja redukcyjna, transaminacja, amidacja). W momencie głodu azotowego roślina może metabolizować te aminy.

22.O czym świadczy wysoki poziom amidów w komórkach rośłinnych? Wysoki poziom amidów w komórce świadczy o silnym nawożeniu roślin azotem. Roślina pobiera N w formie amonowej, azotanowej. Forma azotanowa po pobraniu przez roślinę pod wpływem enzymów reduktazy azotanowej i azotynowej przekształca się w formę amonową. Duże stężenie formy amonowej w komórkach jest toksyczne dla roślin. Rośliny by temu zapobiec unieczynniają toksyczny NH₄⁺ (poprzez reakcje: aminacje redukcyjną, transaminacje, amidacje) w związkach organicznych - nazwanych amidami (środki detoksykacji); związki te stanowią pulę dostępnego azotu dla budowy nowych związków.'

26.W jakich warunkach zachodzi fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna? *zachodzi w warunkach zwiękzonego zapotrzebowania na ATP w stosunku do NADPH. Nie powstaje wtedy NADPH, natomiast tworzy się ATP. *zachodzi w warunkach niedoboru utlenionej formy NADP⁺. *w warunkach, kiedy reakcje świetlne zachodzą z dużą wydajnością, zaś szybkość reakcji ciemnych maleje z powodu zmniejszenia się zawartośi CO₂ w powietrzu, wtedy w fosforylacji niecyklicznej nagromadziłaby się duża pula NADPH, która jako czynnik mocno redukujący mogłaby uszkodzić apara fotosyntetyczny komórki.

27.Co jest celem fazy jasnej? Celem fazy jasnej jest wyprodukowanie siły asymilacyjnej (ATP i NADPH). Siła ta następnie jest wykorzystywana w redukcji CO₂ do związku organicznego (cukru, aminokwasów,...) lub może być wykorzystana w innych procesach wymagających energii.

29.Miejsca fazy ciemnej fotosyntezy, w którym zużywają się produkty fazy jasnej: stroma chloroplastów.

30.Jakie czynniki stymulują intensywność fotooddychania? *temperatura- jej podwyższenie wzmaga proces utleniania 1,5-bisfosforybulozy, *natężenie napromieniowania - malejące natężenie stymuluje proces oddychania, poniżej punktu kompensacyjnego - przewaga oddychania nad fotosyntezą, *niskie stężenie CO₂ względnie wysokie O₂- faworyzuje proces fotooddychania.

31.Czy można rekompensować niedobór CO₂ podwyższeniem temp dla wydajności fotosyntezy? Na pewno nie. Ze wzrostem temperatury rozpuszczalność CO₂ w wodzie maleje szybciej niż rozpuszczalność O₂, co powoduje ze rzeczywiste stężenie CO₂ jeszcze bardziej się zmniejsza (na korzyść tlenu). Temperatura zmienia także właściwości kinetyczne enzymu, faworyzując aktywność oksygenazową. W normalnych warunkach (stężenie CO₂ = 0,03%).proces karboksylacji przewyższa ok. 2,5-3x proces utleniania. Optimum oddychania 35°C,optimum fotosyntezy25°C;

4….32.Dokarmianie roś CO₂ pod osłonami: Stężenie w jakim CO₂ występ. w powietrzu nie jest optymalne dla procesu fotosyntezy. Zwiększenie jego stężenia stosowane często w uprawach szklarniowych, powoduje intensywniejszą fotosyntezę, zwłaszcza przy wysokim natężeniu światła, co prowadzi do zwiększonego przyrostu suchej masy i tym samym przyrostu plonów.Nie wszystkie rodzaje roślin jednakowo reagują na wzrost stężenia CO₂ w atmosferze, zbyt wysokie dawki tego gazu mogą powodować zamykanie się szparek i tym samym ograniczenie intensywności fotosyntezy (podczas intensywnego dokarmiania roślin CO₂ może dojść do rozerwania chloroplastów - w wyniku gwałtownego nagromadzenia się w nich skrobi asymilacyjnej, a znikomego jej eksportu z chloroplastów).

33.Ciemna faza u roś C₃: W fazie tej produkty fazy jasnej fotosyntezy- ATP i NADPH są zużywane do wbudowania CO₂ w związki organiczne. Reakcje ciemnej fazy fotosyntezy zachodzą w stromie chloroplastu; gdzie znajdują się wszystkie enzymy uczestniczące w tym procesie. 1,5-bifosforybuloza łączy się z CO₂ ^rubisco→ powstaje przejściowy związek 6-węglowy, który natychmiast rozpada się na dwie cząsteczki kwasu 3-fosfoglicerynowego i trwałego produktu- stąd rośliny C₃; kwas ten redukuje do aldehydu 3-fosfoglicerynowego, który może syntetyzować się w cukier 6-węglowy, a ten kondensuje się w skrobię asymilacyjną, w której to postaci jest chwilowo magazynowany, jako substancja nieaktywna osmotycznie.

34.Ciemna faza u roślin C4: rośliny C4 rosną w klimacie gorącym i musza chronić się przed nadmierną transpiracją poprzez zamykanie aparatów szparkowych, odcinają tym jednak dopływ CO₂, wykształciły jednakże dodatkowy mechanizm wiązania CO_2, który poprzedza reakcje cyklu Calwina-Bensona. Rośliny te wytworzyły specjalną grupę komórek otaczających wiązki przewodzące - zwane pochwą okołowiązkową. W cytozolu tych komórek występuje enzym karboksylaza fosfoenolopirogronianowa, która katalizuje przyłączenie CO₂ do wysokoenergetycznego związku fosfoenolopirogronianu. Pierwszym produktem jest czterowęglowy szczawiooctan - stąd szlak ten nazwano C4, następnie powstaje jabłczan, który transportuje CO₂ z komórek miękiszu liścia do komórek pochwy okołowiązkowej, gdzie jabłczan oddaje CO₂ - do chloroplastów - cyklu Calvina-Bensona, a sam przekształca się w kwas pirogronowy, który wraca do komórek miękiszu liścia, gdzie ulega fosforylacji i przygotowuje się do ponownego wiązania CO₂. Tak więc pomimo większego kosztu energetycznego wiązania CO₂, rośliny C4 cechują się większą wydajnością fotosyntetyczną i szybszym przyrostem biomasy.

35.Wpływ tlenu na oddychanie: Warunki tlenowe są niezbędnym czynnikiem oddychania komórek roślin wyższych. Niskie stężenie tlenu w powietrzu (poniżej 5%) - jest czynnikiem ograniczającym oddychanie. Procesy glikolizy czy też -oksydacji tłuszczów zachodzą w warunkach beztlenowych - natomiast produkty tych procesów - acetylo-CoA - by się spalić w cyklu Krebsa potrzebują dostępu tlenu w przeciwnym razie zajdą procesy fermentacji - niezupełnego spalania (nieefektywne energetycznie). Atmosferyczne stężenie tlenu (21%) jest ilością dostateczną dla procesu oddychania właściwego. Wzrostowi tej wartości nie towarzyszy wyraźny wzrost tempa oddychania. Silne zahamowanie oddychania tlenowego obserwujemy przy spadku stężenia tlenu, zwłaszcza poniżej 10%. Przy braku tlenu proces oddychania tlenowy ustaje, uruchomiona natomiast zostaje fermentacja właściwa, czyli oddychanie beztl., a etanol, jeden z końcowych produktów tego procesu jest toksyczny dla cytoplazmy. Szybkość zużywania glukozy jako substratu oddechowego jest ogromna w warunkach beztlenowych i prowadzi do wygłodzenia rośliny i w konsekwencji do śmierci. Podczas przechowywania obniżamy stężenia tlenu do wartości 2-3%, czemu powinno towarzyszyć zwiększenie stężenia CO₂ i obniżenie temp. - utrzymujemy więc warunki hamujące oddychanie tlenowe, a wartości te (niskiego O₂ i wysokiego CO₂) nie inicjują oddychania beztlenowego

36.Czy rośliny wyższe mogą oddychać beztlenowo? Mogą, zjawisko to jest związane z brakiem tlenu, ale taki typ oddychania jest śmiertelny dla roślin. W oddychaniu tlenowym końcowym produktem jest nisko energetyczny CO₂, natomiast w oddychaniu beztlenowym powstaje etanol lub mleczan, związki bogate energetycznie, które dalej się nie rozkładają. Dochodzi do gwałtownego spalania substancji zapasowej i znikomego powstania w tym procesie energii.

38.Podaj dowody na polarny charakter transportu auksyn: Transport auksyn odbywa się w sposób polarny (biegunowy) tzn. od od morfologiczego wierzchołka rośliny lub organu, w kierunku morfologicznej podstawy. Dowód na to przedstawił Went, w doświadczeniu z koleoptylami owsa. Wyciął on z koleoptyla odcinek i oznakował jego górę (A) oraz dolną część (B), następnie koleoptyl ten umieścił na czystej kostce agarowej, natomiast na górnej stronie koleoptyla umieścił nasiąkniętą kostkę agarową z IAA. Auksyna dyfundowała z górnej kostki do dolnej poprzez odcinek A→B. Po odwróceniu całego tego kompleksu kostka-odcinek o 180, z kostki agarowej leżącej teraz na dole wydyfundowała auksyna do górnej kostki, jednakże po odwróceniu odcinka koleoptyla auksyna już nie dyfundowała.

39.Jakich regulatorów należy użyć dla wywołania zjawiska partenokarpi u roślin? kwas 2-naftoksyoctowy (NOA) stosuje się powszechnie w celu stymulacji partenokarpicznego wzrostu owoców pomidora.

5….40.Przedstawić zastos regulatorów wzrostu do ukorzeniania sadzonek: Rozróżniamy sadzonki liściowe, pędowe, korzeniowe oraz zdrewniałe, półzdrewniałe i zielne. Warunkiem zregenerowania brakujących organów rośliny(korzeni) jest powstanie tkanki twórczej w miejscu odcięcia(zranienia) sadzonki. Tkanką taką, poprzedzającą wytworzenie korzeni przybyszowych u sadzonek pędowych jest kallus -składający się z masy niezróżnicowanych komórek. Ich różnicowanie następuje po pewnym czasie powodując wytworzenie się korzeni przybyszowych. Szybkość ukorzeniania się sadzonek. oraz obfitość zregenorowanego systemu korzeniowego wydaje się zależeć od zawartości fitohormonów w sadzonce. Gatunki łatwo ukorzeniające się wykazują nieco wyższy poziom regulatorów wzrostu w porównaniu z gat. trudno regenerującymi system korzeniowy.

Do ukorzeniania sadzonek stosujemy: IAA-kwas indolilo 3-octowy w stężeniu około 100-150mg/l; IBA -kwas indolilo 3-masłowy dla roślin drzewiastych 20-50mg/l; NAA -kwas naftylo-1-octowy do ukorzeniania cebul 10-40mg/l; Czas niezbędny do ukorzenienia korzeni przybyszowych jak i rodzaj czy mieszanina fitohormonów jest różny dla poszczególnych odmian i gatunków . 3 metody naniesienia substancji fitohormonalnej: w formie pudrów, roztwory rozcieńczone(długi okres działania), roztwory stężone(krótki okres).

41.Rola cytokinin: Stymulacja podziałów kom, opóźnienie procesów starzenia, stymulacja kiełkowania nasion wymagających światła, skracają spoczynek pąków, znoszą dominację wierzchołkową w pędach, indukcja pąków przybyszowych - wykorzystana w in vitro, defoliacja pędów, przerzedzanie zawiązków, wywierają wpływ na procesy biochemiczne - stymuacja biosyntezy KN, białek, enzymów, obniżanie aktywności rybonukleaz, proteaz, pobudzają transport zw. min. w roślinie.

42.Dowody na to, że cytokininy hamuja proces starzenia się roślin: Cytokininy hamują rozkład białek i chlorofilu, szczególnie wyraźnie widoczne u liści odciętych od rośliny matecznej. Odcięte liście zanurzone w r-rze cytokinin utrzymują znacznie dłużej swoją świeżość aniżeli liście zanurzone w zwykłej wodzie.

43.Wpływ giberelin na fotosynteze: Gibereliny bezpośrednio raczej nie wpływają na fotosyntezę , aczkolwiek nigdy nie wiadomo, natomiast pośrednio „mogą wpływać” zważywszy, ze gibereliny przyśpieszają wzrost całych roślin, roślina szybciej zbuduje odpowiednie organy (liścienie) i w większej liczbie i szybciej rozpocznie fotosyntezę, a zwarzywszy większe rozmiary roślin w wyniku działania giberelin - większa asymilacja CO₂

44.Wpływ etylenu na rośliny: Etylen to hormon starzenia się roślin. Stymuluje dojrzewanie owoców klimakterycznych, stymuluje zrzucanie liści, hamowanie wzrostu korzeni, stymulacja tworzenia korzeni przybyszowych, hamowanie rozwoju paków bocznych, stymulacja kiełkowania nasion niektórych roślin wyższych, stymulacja kwitnienia ananasów.

45.Jak przyspieszyć dojrzewanie owoców? a)Podwyższenie temp. do optimum, nawożenie P i K, ograniczyć N. b)Etylem przyspiesza, stymuluje dojrzewanie owoców klimakterycznych, to jest takich u których na początku dojrzewania obserwuje się przejściowy wzrost oddychania - jabłka, banany. Niektóre owoce nie wykazują klimakterycznego wzrostu oddychania - cytrusowe, winogrona, truskawki, których dojrzewanie nie można przyśpieszyć przez zastosowanie etylenu.

46.Jakie warunki musi spełnić wiązanie między receptorem a hormonem roślinnym? W komórkach wyst. specyficzne miejsca receptorowe dla hormonów. Kompetentne komórki roślinne muszą być zdolne do odróżnienia cząsteczki hormonu od setek tysięcy docierających do nich innych związków chemicznych, aby prawidłowo odczytać informację, którą niesie hormon. Wiązanie takie musi być: *odwracalne, *o dużym powinowactwie do hormonu występującym w bardzo małym stężeniu, *wiązanie ma być specyficzne w stosunku do hormonów tej samej grupy, *związane ze specyficzną odpowiedzią fizjologiczną rośliny na hormon. Hormon łączy się receptorem białkowym na zasadzie klucza i zamka (specyficzny hormon do specyficznego receptora) lub też na zasadzie indukcyjnego dopasowania - receptor - receptor staje się zdolny do przyłączenia hormonu dopiero w chwili pojawienia się go w odpowiedniej bliskości, tzn w chwili wywołania tzw. indukcji.

47.Rodzaje merystemów: Merystem wierzchołkowy (apikalny i subapikalny)-znajduje się w wierzchołku wzrostu pędów i korzeni, wyróżnicowany jest on już w zarodku nasienia, inicjuje tzw. przyrost pierwotny odpowiedzialny za wzrost wydłużeniowy organu. Merystem boczny (kambium i felogen) - inicjują przyrost wtórny odpowiedzialny za wzrost łodyg i korzeni na grubość. Merystem interkalarny (wstawowy) - u roślin, których pędy składają się z węzłów i międzywęźli.

48.W punktach przedstaw udział fitochromu w procesach fizjologicznych: *indukcja kwitnienia, *otwieranie i zamykanie kwiatów, *różnicowanie płci u roślin rozdzielnopłciowych, *wytwarzanie bulw i rozłogów, *wydłużanie się międzywęźli, *syntezie antocyjanów, *spoczynku pąków i opadaniu liści, *epinastiach, *wytwarzaniu się kwiatów klejstogamicznych (zapylenie zachodzi w zamkniętych jeszcze pąkach kwiatowych), *fototaksje chloroplastów, *wzrost liści u roś dwuliściennych, *podział chloroplastów, kielkowaniu niektórych roslin np. sałaty.

6…49.Krótko opisać wpływ światła na wzrost roślin: Wpływ światła na wzrost roślin, czyli fotomorfogeneza. *wpływ pośredni - poprzez fotosyntezę, *wpływ bezpośredni - poprzez fitochrom. Stwierdzono, że najsilniej stymuluje wzrost liści u etiolowanej siewki światło czerwone, natomiast daleka czerwień niweluje ten wpływ, sugeruje to udział fitochromu w tym zjawisku. Jego forma P_FR stymuluje wzrost blaszki liściowej, a forma P_R - hamuje go. Równocześnie ze stymulacją wzrostu i rozwoju liści, światło powoduje zahamowanie wzrostu wydłużeniowego łodygi.

50.Indukcja kwitnienia: Morfogeneza generatywna jest sterowana genetycznie. Następuje tutaj uaktywnienie się szeregu genów odpowiadających za zjawisko indukcji i różnicowanie się poszczególnych elementów kwiatu. U wielu roślin zakwitanie jest w miarę niezależne od warunków zewnętrznych, można wiec uważać, że rozwój generatywny tych roślin jest regulowany wyłącznie przez czynniki wewnętrzne. Kwitnienie większości roślin zależy jednak również od czynników zewnętrznych i odpowiednie czynniki termiczne, świetlne decydują o możliwości różnicowania generatywnego tych roślin. (termoindukcja, wernalizacja, jaryzacja), indukcja fotoperiodyczna, fotoindukcja generatywna.

51.Wernalizacja, skaryfikacja, stratyfikacja:1.Wernalizacja zjawisko indukcyjnego działania obniżonej temperatury na kwitnienie roślin (0-10*C).długość okresu wernalizacji różna dla różnych roślin.2. Stratyfikacja-zabieg przerywania spoczynku zarodkowego-poprzez ułożenie nasion w warstwach w chłodzie 3.Skaryfikacja - chemiczne lub mechaniczne uszkodzenie łupiny nasiennej.

52.Podać optymalne warunki wernalizacji: - (termiczna indukcja kwitnienia) warunkiem prawidłowego przebiegu procesu wernalizacji jest dostępność tlenu, wody i składników odżywczych, zwłaszcza cukrów dla ochładzanych roślin. Temp. indukujące kwitnienie obejmują zakres od 0-12°C, przy czym wartośći optymalne są różne dla różnych gatunków roślin. Temp. ujemne zasadniczo nie dają efektu wernalizacji. Długość okresu wernalizacji - niezbędna liczba dni działania niskiej temp. jest różna dla różnych gat.(od kilku do kilkudziesięciu dni), okres wernalizacji nie może być przerwany.

53.Rośliny dnia długiego opisać: Zakwitają w ogóle lub najszybciej tylko wówczas gdy okres świetlny w cyklu dobowym jest dłuższy od pewnej krytycznej długości dnia (14 - 16h dzień i 8 -10h noc). Gorczyca jasna, Lulek czarny.

54.Rośliny dnia krótkiego: zakwitają w ogóle lub najszybciej tylko wówczas, gdy okres światła w cyklu dobowym jest krótszy od pewnej krytycznej długości dnia (8h). Złocień chiński.

55.Dlaczego rośliny dnia krótkiego jest lepiej nazwać roś długiej nocy? Jeżeliby u roślin dnia krótkiego (poniżej 12h) przerwać długą noc impulsem świetlnym - to dojdzie do blokowania kwitnienia. W indukcji fotoperiodycznej roślin dnia krótkiego główną role odgrywa okres ciemny (noc) fotoperiodu, a krytyczna długość nocy determinuje zakwitanie. Krytyczna długość nocy jest to minimalny okres ciemności w czasie doby, wystarczający do wystąpienia indukcji kwitnienia. Istotne przemiany biochemiczne inicjujące kwitnienie u tej grupy roślin zachodzą przypuszczalnie w ciemności, uzasadnione więc wydawałoby się nazywanie ich roślinami długiej nocy. Fitochrom P_R tworzący się w ciemności lub pod wpływem naświetlania daleką czerwienią - stymuluje kwitnienie. Naświetlenie liści światłem czerwonym powoduje szybką przemianę fitochromu P_R w formę hamującą kwitnienie P_FR. U roślin dnia krótkiego w pierwszej części okresu ciemności zachodzi stopniowo zmniejszenie się zawartości formy P_FR fitochromu, przekształcanej w formę P_R. Spadek zawartości formy P_FR poniżej pewnego poziomu hamującego kwitnienie, pozwala na uruchomienie syntezy hormonalnego czynnika kwitnienia. Fotoindukcja zależy od temperatury, wieku rośliny, parametrów świetlnych w fazie jasnej, liczby cykli fotoperiodów.

56.Jaka forma fitochromu sprzyja fotoindukcji kwitnienia u rośłin dnia długiego? Aktywna formą fitochromu, symulującą kwitnienie jest P_FR. Rośliny te bowiem zakwitają najszybciej w warunkach nieprzerwanego oświetlenia, gdy zawartość formy P_FR fitochromu w tkankach liści jest wysoka. Dłuższe okresy ciemności będące okazją do pojawienia się większych ilości fitochromu P_R wyraźnie hamuja ich kwitnienie. Gdyby taki okres ciemności przerwać okresem światła (0,5-1h) lub całą noc naświetlać światłem o niskim natężeniu (poniżej fotosynt pkt-u kompensacyjnego) - to przerwiemy tworzenie się fitochromu P_R (lub ubytku P_FR) w ciemności → rośliny zakwitną.

57.Dlaczego gibereliny nie wpływają na fotoindukcje dnia krótkiego, jak wpływają na fotoindukcję roślin dnia długiego? Większość roślin dnia długiego wytwarza w fazie wegetatywnej rozetę liści, natomiast wzrost łodygi jest silnie zahamowany. Dopiero po indukcji kwitnienia następuje wydłużanie się międzywęźli i szybki wzrost łodygi kwiatostanowej- u roślin zachodzi w tym okresie intensywna synteza giberelin (wzrost wydłużeniowy). Gibereliny zaaplikowane na niezaindukowane rośliny (w stanie rozety) spowodują wytworzenie aktywnego merystemu podwierzchołkowego, inicjującego wzrost łodygi i inicjację kwitnienia. Rośliny krótkiego dnia natomiast, zawierają przypuszczalnie wystarczającą ilość tych hormonów, gdyż prawie zawsze wytwarzają łodygi, a ich zaaplikowanie (w warunkach korzystnego fotoperiodu), zwykle hamuje inicjacje kwitnienia (gdyż w roślinie pojawi się za wysokie stężenie giberelin - hamujące kwitnienie). Działanie to jest jednak ograniczone wyłącznie do okresu indukcji, gdyż zaaplikowanie tego hormonu w późniejszym terminie wyraźnie przyśpiesza rozwój kwiatów roślin dnia krótkiego.

7 58.Rodzaje spoczynku bezwzględnego: Roślin - jako rozwiniętych organizmów 1)Spoczynek letni pąków kątowych oraz pewnych pąków na krótko i długopędach (w wyniku zjawisku dominacji wierzchołkowej) stan ten jest zbliżony do spoczynku względnego - ale uwarunkowany jest obecnością liści. 2)etap spoczynku bezwzględnego -zaindukowany niską temperaturą i skracającą się długością dnia, spowodowany jest ilościową przewagą inhibitorów nad stymulatorami wzrostu w tkankach pąka. Nasion: 1)nieprzepuszczalność okrywy nasiennej dla wody i gazów, 2)morfologiczna niedojrzałość zarodka3)wysoka zawartość inhibitorów wzrostu, lub zbyt niski poziom stymulatorów wzrostu w nasieniu

59.jakie organella kom. biorą udział w fotorespiracji : chloroplasty, mitochondria, peroksysomy, FOTORESPIRACJA- wymiana gazowa między rośliną a otoczeniem, proces ten nie dostarcza energi, a wymaga jej nakładu, jest zależna od stosunku CO2/O2, w jej wyniku dochodzi do uwalniania CO2,

60. PODAJ DOWÓD NA ISTNIENIE AKTYWNEGO TRANSPORTU JONÓW CZYLI FUNKCJONOWANIE PRZENOŚNIKÓ JONOWYCH -ich szybkość zależy od stężenia, zachowóją się jak enzymy, -mają określone powinowactwo, -synergizm i autogonizm jonowy, -zablokowanie oddychania w sys. Korzeniowymbrak dostępu tlenu brak energiograniczenie pobierania składników, -użycie DHP jako rozprzągacza fosforylacji oksydacyjnej powoduje brak ATP ”nie ładują się akumulatory nie mamy energinie możemy pobrać składników”

61.CZYNNKI WPŁYWAJĄCE NA POBIERANIE SKŁ.MIN. -zasobność podłoża w skł.min, -odczyn podłoża decyduje o polaryzacji plazmolemny czyli o pośrednio o pobieraniu składników, - stężenie r-r glebowego zbyt wysokie EC powoduje susze fizjologiczną, -mykoryza i ektomykoryza zwiększa pow. Chłonna kożeni, -temp. przy zbyt niskiej roś ma utrudnienia w pobieraniu wody, -światło otwierając szparki uruchamia transpiracje, -zaw. Tlenu w podłożu potrzebna do oddychania i wytworzenia energi, 62.KTÓRA Z 3 FORM AZOTU POBIERANA PRZEZ ROŚ. JEST UŻYWANA BEZPOŚR. DO BUDOWY AMINOKW. : NH4+ jej pierwotnymi akceptorami są kw. glutaminowy, i asparaginowy. Kolejne aminokw. Powwstaja pośrednio przez transaminacje (synteza wtórna),

63.CO TO SĄ SOLE FIZJOLOGICZNIE KWASNE I FIZJO ZASADOWE: siarczan amonu (NH₄)₂SO₄ - sól fiz. Kw. roś intensywniej kobiera kation (NH₄)₂SO₄2(NH₄)⁺ SO₄^- roś. ma większe zapotrzebowanie na azot niż siarkę, więc na zasadzie wymiany równoległej odda H⁺ który w połączeniu z SO₄^- da nam kwas siarkowy saletra sodowa NaNO₃ sól fiz. Zas. NaNO₃Na⁺ +NO₃^- roślina preferuje NO₃^- i na zas. wymiany równoległej odda HCO₃^-

64.JAKIE SĄ TYPY WZROSTU ROŚ. PODAJ PRZYKŁ. Nieograniczony- pędy i kożenie posiadają aktywny storzek wzrostu, Ograniczony-liście i owoce 1etap: utwożenie wymaganej liczby kom. 2etap: powiekszanie komórek., -merystem boczny twoży szkielet liścia, -merystem płytkowy wypełnia parenchymę liścia.

65.JAKIE ZJAWISKO FIZJOLOGICZNE MOŻNA WYWOŁAĆ AUKSYNAMI -przyspieszenie wzrostu elongacyjnego, - z cytokininmi biorą udział dominacji pąka wierzchołkowego, -przyspieszają ukorzenianie sadzonek, -wpływ na transport zw. W ukł donor-akceptor, -w embriogenezie somatycznej wzmagają ujawnienie się hipotensji kom.. - biorą udział w inicjacji kwitnienia przyspieszając organogeneze kwiatów, -w małych stężeniach opóźniają powstawanie warstewki odcinającej a w dużych stężeniach przyspieszając przez stymulacje syntezy etylenu, -wywołują zjawisko partenokarpii

66.OPISZ MECHANIZM WPŁYWU GIBERYLINA NA WZROST ROŚ. -chronią auksyny przed destrukcyjnym działaniem światłarośliny powiększają swoje rozmiary tak jakby żyły w ciemności, -przyspieszają synteze alfa i beta amylaz odpowiedzialnych za chydrolize skrobi, -przełamują karłowatość dziedziczną wpływając destrukcyjnie na inhibitory wzrostu.

67. DLACZEGO U ROŚLIN DNIA KRÓTKIEGO FOTOINDUKCJE KWITNIENIA MOŻNA ZASTĄPIĆ OPRYSKIEM GIBERELIN ponieważ występuje uruchomienie merystemu podwieszchołkowego co daje początek rozwoju pędu kwiatostanowego.

68. CZY ROŚLINY OZIME POSADZONE NA WIOSNĘ WYKIEŁKUJĄ? Tak ale nie zakwitną, potrzebują termoindukcji kwitnienia.

69.Dowód na aktywny transort wody:Jeżeli by w okresie wiosennym, to jest w czasie kiedy rośliny nie mają jeszcze liści, zranić jej tkankę, lub ściąć łodygę, to z miejsca zranionego zacznie wyciekać ciecz. roślina pozbawiona liści pozbawiona jest transpiracyjnego ciągu wody, z tąd dowód na metaboliczny transport wody zlokalizowany w korzeniach. Zjawisko gutacji jest również dowodem na nietranspiracyjny, metaboliczny transport wody. Ciecz wyciekająca ze ściętej tkanki czy też hydatody nie jest czystą wodą, ale roztworem soli. Roślina poprzez zmianę stężenia osmotycznego w naczyniach ksylemu reguluje parcie korzeniowe, zmiana stężenia osmotycznego wymaga nakładu energii.

70.Wzór na ciśnienie osmotyczne r-ru nieelektrolitycznego, przykład glukozy: = n*RT/V  - ciśnienie osmotyczne, n - liczba moli, R - stała jonowa, T - temperatura bezwzględna, V - objetość

71.Dlaczego w naczyniach wiązek przewodzących rzadko dochodzi do rozerwania ciągów wodnych?W ścianach bocznych poszczególnych elementów ksylemu występują jamki (rejony, w których brak ściany wtórnej, a ściana pierwotna jest cienka, porowata, łatwo przepuszczalna dla wody. W razie zatkania naczynia lub cewki pęcherzem gazu, woda przemieszcza się do sąsiadujących elementów systemu, omijając zator. .

72Do czego wykorzystywane jest ATP w transporcie aktywnym jonów?Energia jest wykorzystywana do polaryzacji elektrochemicznej błon i wytworzenia tzw. siły transportowej. Za energizacje błony odpowiada przede wszystkim pompa protonowa, która zmieniając pH układ/środowisko, stwarza powstanie gradientu potencjału chemicznego, gradientu pH w poprzek błony oraz gradientu potencjału elektrycznego. Ta siła transportowa na zasadzie symportu i antyportu transportuje cząsteczki w odpowiednim kierunku.

73.Antagonizm jonowy na etapie obierania przez włośniki: Jest to oddziaływanie między jonami o odmiennych właściwościach chemicznych lub o różnych ładunkach. Np. K⁺ i Ca²⁺ lub K⁺ i Mg²⁺. Zwiększone stężenie potasu w podłożu w pewnych warunkach zmniejsza pobieranie Ca²⁺ i odwrotnie. Gdy brak potasu w podłożu, rośliny pobierają większe ilości pozostałych kationów, przy czym suma pobieranych kationów niewiele się zmienia. Wykazano również antagonizm między niektórymi anionami np. SO₄^2- i SeO₄^2-, lub pierwiastkami, np. P i As. W warunkach zmniejszonego stężenia NO₃^- w podłożu roślina popbiera większe ilości SO₄^2- i H₂PO₄^-. Duża zawartość Cl^- powoduje mniejsze pobieranie NO₃^- i odwrotnie. .

8 74.Co znaczy, że pożywka mineralna ma być pełna i zrównoważona (zbilansowana) Rośliny na pożywce jednoskładnikowej powoli więdną, zasychają, widoczny jest zahamowany wzrost, taka jednoskładnikowa pożywka, może działać toksycznie na roślinę. Pożywka powinna być wieloskładnikowa i zbilansowana. Zbilansowana oznacza, że stężenia poszczególnych składników powinny wahać się w odpowiednich granicach, nie możemy dopuścić do antagonistycznego oddziaływania jonów.

75.Rodzaje spoczynku bezwzględnego: Roślin - jako rozwiniętych organizmów 1)Spoczynek letni pąków kątowych oraz pewnych pąków na krótko i długopędach (w wyniku zjawisku dominacji wierzchołkowej) stan ten jest zbliżony do spoczynku względnego - ale uwarunkowany jest obecnością liści. 2)etap spoczynku bezwzględnego -zaindukowany niską temperaturą i skracającą się długością dnia, spowodowany jest ilościową przewagą inhibitorów nad stymulatorami wzrostu w tkankach pąka. Nasion: 1)nieprzepuszczalność okrywynasiennej dla wody i gazów, 2)morfologiczna niedojrzałość zarodka 3)wysoka zawartość inhibitorów wzrostu, lub zbyt niski poziom stymulatorów wzrostu w nasieniu

76.Siarka: w roślinach występuje w formie zredukowanej, w grupach sulfhydrylowych -S-H aminokwasów (cysteina, cystyna, metionina, CoA), w formie utlenionej - sulfolipidy - wchodzą w skład błon komórkowych, tworzy mostki S-S, które tworzą struktury II i III rzędowe białek, grupa S-H cysteiny - tworzy centrum aktywne wielu enzymów, wchodzi w skład glutationu (-antyoksydant w warunkach stresowych), jest składnikiem fitochelatyn - wiążących w tkankach roślinnych metale ciężkie, redukcja anionów SO₄^2- odbywa się głównie w chloroplastach, konkurując o elektrony z NADP⁺ i z reduktazą azotynową uczestniczącą w redukcji azotynów, składnik związków o ostrym zapachu i smaku, czosnek - allicyna, cebula - cykloalliina- olejki gorczyczne (rodzina Brassicaceae), pierwiastek mało ruchliwy DEFICYT: chloroza - najpierw na liściach młodych - potem starszych, czerwonawe żyłki, czasem brak turgoru

77Miedź: - łatwo tworzy połączenia z różnymi związkami organicznymi (aminokwasami, białkami), występuje w enzymach uczestniczących w procesach oksydoredukcyjnych pełniąc rolę w procesach fotosyntezy i oddychania oraz w metabolizmie związków azotowych i cukrowców, a także w lignifikacji ściany komórkowej DEFICYT: zaburzenia w syntezie skrobii - w liściach gromadzą się duże ilości cukrów, w skrajnych przypadkach następuje wydzielanie ich stężonego roztworu w postaci kropelek przypominających rosę miodową, zakłócenia w powstawaniu i żywotności pyłku, ziarniaki w kłosach źle się wypełniają - pustokłosie, zboża wytwarzają dużo bocznych pędów - ale płonnych, rośliny dwuliścienne wykazują zmiany w gospodarce wodnej - brak turgoru liści, nadmiar Cu powoduje niekiedy deficyt Fe, peroksydację lipidów, hamowanie wzrostu korzeni, nekrotyczne plamy, niebieskozielona barwa liści, brak turgoru, zaburzenia w formowaniu organów generatywnych

78.Magnez: - występuje głównie w chloroplastach (w stromie) - w chlorofilu (w zależności od warunków świetlnych, w ścianach komórkowych występuje w powiązaniu z pektynami, w wakuoli występuje w postaci fosforanów, stanowiąc pulę rezerwową tego makroelementu, magnez neutralizuje w komórce aniony organiczne i nieorganiczne, działa antagonistycznie do jonów K⁺ i NH₄⁺ - zmniejszając ich pobieranie, jest pierwiastkiem bardzo ruchliwym, wiąże się z różnymi enzymami - tworzy z nimi wiązania jonowe typu mostków, np. między białkami i ATP, oraz uczestniczy w regulacji pH w komórce, występuje w chlorofilu w formie czterowartościowego kompleksu (chelatu), tworzy połączenia pomiędzy podjednostkami rybosomów, wpływa na aktywność RUBISCO DEFICYT: chloroza liści starych, bo łatwo reutylizowany pierwiastek, nekroza między żyłkami, nekroza brzegów liści, hamowanie wzrostu szczególnie korzeni

79.Różnica miedzy fotooddychaniem a oddychaniem tlenowym: Fotooddychanie zachodzi w chlorolastach, mitochondriach i peroksysomach, natomiast oddychanie mitochondrialne w mitochondriach. W odróżnieniu od oddychania mitochondrialnego, fotooddychanie nie generuje energii metabolicznej, lecz ją konsumuje.

80.Podać dowody na słuszność teori wzrostu kwasowego - szybka odp. na działanie IAA Kwas IAA jest niezbędny do wzrostu wydłużeniowego komórek. Auksyna zwiększa plastyczność ścian komórkowych, czyli zdolność do nieodwracalnego odkształcania się. Dzięki temu zmniejsza się ciśnienie ściany komórkowej na protoplast, na skutek czego staje się możliwe pobranie pewnej ilości wody i powiększenia się komórki.Stwierdzono, że stymulacji wzrostu komórek w roztworze IAA towarzyszy stopniowe obniżanie się wartości pH roztworu zewnętrznego. Auksyna w wyniku połączenia się z odpowiednim receptorem wpływa na aktywność niektórych pomp protonowych, które wykorzystując energię ATP transportują kationy wodorowe na zewnątrz plazmalemmy, tam dzięki zakwaszeniu środowiska wpływają na rozpad wiązań wodorowych włókien celulozowych- zwiększa się ich rozciągliwość. Równolegle transportowi protonów towarzyszy antyport substancji osmotycznie czynnych do wnętrza komórki, zwiększ się potencjał osmotyczny komórki, a napływająca woda naciskając na ściany komórkowe rozciąga je i zwiększa objętość komórki.

81.Które organy rośliny są wrażliwe na termoindukcję kwitnienia udowodnij: Organem wrażliwym na wernalizacyjny bodziec termiczny jest stożek wzrostu. Komórki merystematyczne stożka wzrostu rośliny zwernalizowanej przekazują stan zdolności do różnicowania generatywnego innym komórkom na drodze podziałów mitotycznych. Dowodem tego jest np. kwitnienie pędów bocznych u roślin, które w okresie wernalizacji posiadały jedynie pęd główny. Merystemy będów bocznych wytworzyły się już po procesie wernalizacji. Innym dowodem jest przeszczepianie stożków wzrostu z roślin zwernalizowanych na niezwernalizowane - i wystąpienie kwitnienia.

ZESTAW III

18.Rola fizjologiczna fosforu: Kluczowa rola w przenoszeniu i akumulacji energii ATP, NADPH. *posiada zdolność tworzenia wiązań fosfoestrowych → kw nukleinowe, koenzymy, nukleotydy; *reguluje aktywność enzymów poprzez ich fosforylacje, defosforylacje; *rola w mechanizmie transferu związków organicznych, nieorganicznych przez błony; *aktywacja wielu genów; *wpływa na tworzenie się organów generatywnych roślin. 34.Ciemna faza u roślin C4: rośliny C4 rosną w klimacie gorącym i musza chronić się przed nadmierną transpiracją poprzez zamykanie aparatów szparkowych, odcinają tym jednak dopływ CO₂, wykształciły jednakże dodatkowy mechanizm wiązania CO_2, który poprzedza reakcje cyklu Calwina-Bensona. Rośliny te wytworzyły specjalną grupę komórek otaczających wiązki przewodzące - zwane pochwą okołowiązkową. W cytozolu tych komórek występuje enzym karboksylaza fosfoenolopirogronianowa, która katalizuje przyłączenie CO₂ do wysokoenergetycznego związku fosfoenolopirogronianu. Pierwszym produktem jest czterowęglowy szczawiooctan - stąd szlak ten nazwano C4, następnie powstaje jabłczan, który transportuje CO₂ z komórek miękiszu liścia do komórek pochwy okołowiązkowej, gdzie jabłczan oddaje CO₂ - do chloroplastów - cyklu Calvina-Bensona, a sam przekształca się w kwas pirogronowy, który wraca do komórek miękiszu liścia, gdzie ulega fosforylacji i przygotowuje się do ponownego wiązania CO₂. Tak więc pomimo większego kosztu energetycznego wiązania CO₂, rośliny C4 cechują się większą wydajnością fotosyntetyczną i szybszym przyrostem biomasy. 10.Czy r-r sacharozy i r-r NaCl są izotoniczne? 2 r-ry są izotoniczne względem siebie, jeżeli ich ciśnienia osmotyczne są równe. *R-r sacharozy jest nieelektrolitem, jego ciśnienie osmotyczne można obliczyć ze wzoru viz. wyżej ↑ *R-r NaCl - jest elektrolitem, jego ciśnienie osmotyczne można obliczyć ze wzoru:
gdzie K - współczynnik dysocjacji elektrolitu. NaCl jest solą mocnej zasady i mocnego kwasu→dysocjuje więc w wodzie w 100%(tzn. K1), NaCl dysocjuje na Na⁺ i Cl^-. W r-rze NaCl pojawi się więc 2 razy więcej cząsteczek dalej niedysocjujących aniżeli w r-rze sacharozy, z czego wynika że ciśnienie osmotyczne r-ru NaCl będzie 2x większe niż r-ru sacharozy→r-ry te nie mogą być izotoniczne. R-r NaCl jest hiperoniczny względem r-ru sacharozy.

57.Dlaczego gibereliny nie wpływają na fotoindukcje dnia długiego? Większość roślin dnia długiego wytwarza w fazie wegetatywnej rozetę liści, natomiast wzrost łodygi jest silnie zahamowany. Dopiero po indukcji kwitnienia następuje wydłużanie się międzywęźli i szybki wzrost łodygi kwiatostanowej- u roślin zachodzi w tym okresie intensywna synteza giberelin (wzrost wydłużeniowy). Gibereliny zaaplikowane na niezaindukowane rośliny (w stanie rozety) spowodują wytworzenie aktywnego merystemu podwierzchołkowego, inicjującego wzrost łodygi i inicjację kwitnienia. Działanie giberelin Stymulacja trawienia bielma w ziarnach zbóż Wpływ na wzrost wydłużeniowy Udział w wychodzeniu nasion ze stanu spoczynku Udział w procesie rozmnażania roślin Udział w indukcji kwitnienia. Auksyny pobudzają wzrost elongacyjny roślin. Mają one wpływ na rozciągliwość ścian komórkowych. Jedna z hipotez (zwana hipotezą wzrostu w wyniku zakwaszenia) głosi, iż auksyny pobudzają działanie pompy protonowej w błonach komórkowych w wyniku czego jony hydroniowe (H₃O⁺) przenikają z cytoplazmy do ściany komórkowej, którą zakwaszają i aktywują pewne enzymy rozrywające wiązania pomiędzy cząsteczkami wchodzącymi w skład ściany. Ściana wówczas staje się plastyczna i zdolna do rozciągania pod wpływem ciśnienia wody. Auksyny przemieszczają się od światła w stronę bardziej zacienioną łodygi. W ten sposób strona zacieniona łodygi powiększa się i wygina w stronę światła (fototropizm dodatni).

ZESTAW IV

. 3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby). 21.Rola ketokwasów w gosp roślin: Podczas nawożenia roślin solami amonowymi (amoniak jest toksyczny dla roślin, jeżeli jest go nadmiar to doszłoby do ich zatrucia,a nawet śmierci) zauważono zjawisko detoksykacji amoniaku. Kwas glutaminowy i asparaginowy (ketokwasy pochodzące z cyklu krebsa) przekształcają nadmiar amoniaku do amidów w wyniku takich reakcji jak: aminacja redukcyjna, transaminacja, amidacja). W momencie głodu azotowego roślina może metabolizować te aminy. 26.W jakich warunkach zachodzi fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna? *zachodzi w warunkach zwiękzonego zapotrzebowania na ATP w stosunku do NADPH. Nie powstaje wtedy NADPH, natomiast tworzy się ATP. *zachodzi w warunkach niedoboru utlenionej formy NADP⁺. *w warunkach, kiedy reakcje świetlne zachodzą z dużą wydajnością, zaś szybkość reakcji ciemnych maleje z powodu zmniejszenia się zawartośi CO₂ w powietrzu, wtedy w fosforylacji niecyklicznej nagromadziłaby się duża pula NADPH, która jako czynnik mocno redukujący mogłaby uszkodzić apara fotosyntetyczny komórki 27.Magnez: - występuje głównie w chloroplastach (w stromie) - w chlorofilu (w zależności od warunków świetlnych, w ścianach komórkowych występuje w powiązaniu z pektynami, w wakuoli występuje w postaci fosforanów, stanowiąc pulę rezerwową tego makroelementu, magnez neutralizuje w komórce aniony organiczne i nieorganiczne, działa antagonistycznie do jonów K⁺ i NH₄⁺ - zmniejszając ich pobieranie, jest pierwiastkiem bardzo ruchliwym, wiąże się z różnymi enzymami - tworzy z nimi wiązania jonowe typu mostków, np. między białkami i ATP, oraz uczestniczy w regulacji pH w komórce, występuje w chlorofilu w formie czterowartościowego kompleksu (chelatu), tworzy połączenia pomiędzy podjednostkami rybosomów, wpływa na aktywność RUBISCO. Działanie kwasu abscysynowego ABA Jest odpowiedzialny za przechodzenie roślin w stan spoczynku Hamuje wzrost objętościowy komórek Hamuje fotosyntezę i syntezę chlorofilu Hamuje transport jonów przez błony komórkowe Powoduje zamykanie się aparatów szparkowych Przyspiesza procesy starzenia organów i tkanek Jest odpowiedzialny za tworzenie warstwy odcinającej podczas opadania liści, owoców, kwiatów. Odpowiada za stan spoczynku nasion, jest inhibitorem kiełkowania Podwyższony poziom ABA jest reakcją roślin na stres np. podczas braku wody ABA powoduje zamykanie aparatów szparkowych i ograniczenie transpiracji, a także zwiększa pobieranie wody przez korzenie.

ZESTAW I

4.Krótko scharakteryzuj możliwe drogi przewodzenia wody w roślinie: W obrębie rośliny woda przemieszcza się z komórki do komórki (transport krótkodystansowy) oraz w wyniku przewodzenia w ksylemie(trasport długodystansowy). Aby woda dotarła z r-ru glebowego do ksylemu może przemieszczać się apoplastem (w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych - 50x szybciej niż drogą osmotyczną) lub w symplaście - poprzez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów tworzących jedną całość. Apoplastem woda przenika na zasadzie dyfuzji; do protoplastów komórek włośników i epidermy w wyniku osmozy; w symplaście (kanały wodne, plasmodesmy) - zgodnie z gradientem potencjału wodu. . 3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby). . 27.Co jest celem fazy jasnej? Celem fazy jasnej jest wyprodukowanie siły asymilacyjnej (ATP i NADPH). Siła ta następnie jest wykorzystywana w redukcji CO₂ do związku organicznego (cukru, aminokwasów,...) lub może być wykorzystana w innych procesach wymagających energii. Fotoindukcja zależy od temperatury, wieku rośliny, parametrów świetlnych w fazie jasnej, liczby cykli fotoperiodów. 56.Jaka forma fitochromu sprzyja fotoindukcji kwitnienia u rośłin dnia długiego? Aktywna formą fitochromu, symulującą kwitnienie jest P_FR. Rośliny te bowiem zakwitają najszybciej w warunkach nieprzerwanego oświetlenia, gdy zawartość formy P_FR fitochromu w tkankach liści jest wysoka. Dłuższe okresy ciemności będące okazją do pojawienia się większych ilości fitochromu P_R wyraźnie hamuja ich kwitnienie. Gdyby taki okres ciemności przerwać okresem światła (0,5-1h) lub całą noc naświetlać światłem o niskim natężeniu (poniżej fotosynt pkt-u kompensacyjnego) - to przerwiemy tworzenie się fitochromu P_R (lub ubytku P_FR) w ciemności → rośliny zakwitną. Allelopatia (z gr. - allelon (wzajemny) i pathos (cierpienie)) - szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny lub grzyby danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin. Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które wpływają na wzrost innych organizmów w bezpośrednim otoczeniu, głównie roślin i bakterii. Substancje mogą pobudzać lub hamować kiełkowanie, a także wzrost i rozwój innych gatunków roślin żyjących w bliskim sąsiedztwie lub zajmujących bezpośrednio po nich to samo miejsce.fiołek polny, wyka na żyto, cebula, kalarepa na buraka, fasola, kukurydza, groch, rzodkiew, słonecznik na ogórka, Działanie giberelin Stymulacja trawienia bielma w ziarnach zbóż Wpływ na wzrost wydłużeniowy Udział w wychodzeniu nasion ze stanu spoczynku Udział w procesie rozmnażania roślin Udział w indukcji kwitnienia. Osmoza Siłą napędową osmozy jest różnica stężenia dyfundującego indywiduum chemicznego w obu roztworach, a dokładniej ich cząstkowy potencjał chemiczny. Spontaniczna osmoza przebiega zawsze od roztworu o większym stężeniu (zwanego hipertonicznym) do roztworu o mniejszym (zwanego hipotonicznym). W pewnych szczególnych warunkach można też wymusić odwrotny kierunek przepływu, co nazywane jest odwróconą osmozą. Rośliny wykorzystują zjawiska osmotyczne do transportu wody i składników odżywczych od korzeni do liści i w drugą stronę. Komórki organizmów żywych kontaktowane z roztworem nieizotonicznym ulegają powiększeniu i rozsadzeniu (hemoliza) lub kurczą się (plazmoliza), w zależności od kierunku osmozy.

1…1.Dyfuzja-definicja i rola fizjologiczna: Dyfuzja jest to zdolność przemieszczania się danej substancji z jednego miejsca do innego, w wyniku jej przypadkowych kinetycznych drgań. Jest to zdolność penetracji jednych cząsteczek pomiędzy cząsteczkami innego ciała. W wyniku tego procesu dojdzie do wyrównania się stężeń substancji w danej objętości cieczy lub gazu. Rola fizjologiczna: samo pobieranie wody na zasadzie osmozy jest dyfuzją cząsteczek wody, asymilacja CO₂, czy też oddychanie O₂- pobieranie tych gazów z jednego miejsca jakim są liście, czy korzenie powoduje spadek stężenia tych gazów w danym miejscu. Gdyby nie dyfuzja, czyli wyrównanie stężeń-w układzie jako całości to z wyniku braku CO₂ czy O₂-procesy te jak fotosynteza, czy oddychanie ustałaby (śmierć). 2.Jaka jest istotna róznica między dyfuzją prostą a złożoną w pobieraniu składników mineralnych przez rośliny: Dyfuzja jest to zdolność przemieszczania się cząsteczek danej substancji w wyniku ruchów molekularno kinetycznych z jednego ośrodka do drugiego, zgodnie z kierunkiem obniżenia gradientu energii swobodnej lub potencjału chemicznego. *dyfuzja prosta zachodzi w kierunku od stężenia większego do mniejszego i ustaje w wyniku wyrównania się stężeń związku po obu stronach błony (równowaga dynamiczna). W przypadku *dyfuzji złożonej szybkość przemieszczania się substratu przez błony zależy poza gradientem stężeń również od innych czynników takich jak gradient potencjału elektrycznego lub gradient ciśnienia osmotycznego. 3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby). 4.Krótko scharakteryzuj możliwe drogi przewodzenia wody w roślinie: W obrębie rośliny woda przemieszcza się z komórki do komórki (transport krótkodystansowy) oraz w wyniku przewodzenia w ksylemie(trasport długodystansowy). Aby woda dotarła z r-ru glebowego do ksylemu może przemieszczać się apoplastem (w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych - 50x szybciej niż drogą osmotyczną) lub w symplaście - poprzez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów tworzących jedną całość. Apoplastem woda przenika na zasadzie dyfuzji; do protoplastów komórek włośników i epidermy w wyniku osmozy; w symplaście (kanały wodne, plasmodesmy) - zgodnie z gradientem potencjału wodu. 5.Na jakiej zasadzie odbywa się transport H₂O na trasie włośnik - endoderma: Woda na tej trasie musi przeniknąć z komórki włośnika przez komórki parenchymatyczne kory do endodermy. Może się ona przemieszczać w apoplaście - tj. w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych (niekorzystne - bo już jest w komórce, po co ma wyjść w przestwory) lub w symplaście, tzn. przez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów, tworzących jedną całość. Jej przemieszczanie w symplaście jest zgodne z gradientem potencjału wody. 6.Czy możliwe jest pobieranie wody z r-ru hipertonicznego? Jest niemożliwe. Pobieranie wody zachodzi na zasadzie osmozy. Układ osmotyczny jakim jest komórka znajdujący się w r-rze hipertonicznym w warunkach beztlenowych jest narażony na wyschnięcie, plazmolizę, w końcu śmierć. Natomiast jeżeli komórki mają dostęp tlenu, mogą produkować energię i mogą zmieniać swój potencjał wodny poprzez zmianę stężenia odpowiednich jonów (K⁺, etc), mogą pobierać wodę, ale wtedy komórki ta nie znajduje się już w r-rze hipertonicznym. 7.Plazmoliza graniczna- co to i r-ry w jakich wyst: Plazmoliza graniczna-występuje kiedy protoplast kurczy się, zaczyna odrywać się od ściany, a do przestrzeni między ścianą a protoplastem zacznie wnikać roztwór zewnętrzny. W tym stadium ciśnienie turgorowe nie przeciwstawia się ciśnieniu osmotycznemu. Wiedząc w jakim stężeniu roztworu zachodzi plazmoliza graniczna można z łatwością obliczyć potencjał osmotyczny komórki. 9.Co to są akwaporyny i jaki jest mechanizm regulacji ich przepustowości dla wody? Akwaporyny należą do integralnych białek błonowych, zwanych kanałami wodnymi. Łańcuch polipeptydowy sześciokrotnie przenika przez błonę a jego N- i C- końcowe fragmenty wystają po cytoplazmatycznej stronie błony. Przepuszczalność akwaporyn dla wody regulowana jest w wyniku fosforylacji reszt serynowych znajdujących się w cytoplazmatycznych odcinkach tego białka. Proces ten katalizuje kinaza białkowa zależna od wapnia. W kom charakteryzujących się wysokim potencjałem osmotycznym akwaporyny występują w formie ufosforylowanej, co sprzyja swobodnemu przemiaszczaniu się cząsteczek wody poprzez błonę komórkową. W wyniku obniżenia się potencjału osmotycznego komórki, następuje defosforylacja akwaporyn i maleje ich przepuszczalność dla wody. Kanały wodne występujące w tonoplaście pozostają cały czas otwarte

2….11.Wpływ czynników glebowych na susze fizjolgiczną: a)Temperatura gleby; pobieranie wody przez rośliny z gleby ustaje na ogół przy temp. 0*C, temp. przekraczająca 45 - 50 *C również powoduje zahamowanie pobierania wody. W niskiej temp. następuje: A) wzrost lepkości plazmy - obniżenie jej przepuszczalności B) obniżenie intensywności procesów oddechowych - zmniejszenie metabolicznego pobierania wody. C) zwiększenie lepkości wody ( wiązania wodorowe) b) Niska zawartość tlenu w glebie - obniżenie lub zahamowanie procesów oddechowych. Energia jest potrzebna do aktywnego pobierania wody - parcie korzeniowe roztworu glebowego. c) Stężenie roztworu glebowego - bardzo ujemny potencjał wodny _w , mniejszy niż potencjał wodny komórek korzeni - uniemożliwia pobieranie wody. Niskie _w roztworu glebowego jest wynikiem dużego zasolenia gleby (zaintensywne nawożenie)- cząsteczki wody oddziaływują z jonami soli i są uwsteczniane. d) Inhibitory oddechowe w środowisku glebowym. e)Zagłodzenie tkanek korzeni, brak substancji zapasowych - brak źródła energii. 12.Podać sekwencje otwierania i zamykania aparatów szparkowych: Mechanizm otwierania i zamykania aparaów szparkowych zależy od światła: otwierają się w dzień, a zamykają w nocy w warunkach dobrego zaopatrzenia rośliny w wodę i małego stężenia CO₂ w przestworach międzykomórkowych. Jedynie rośliny CAM (kwasowe) otwierają szparki w nocy, gdy maleje transpiracja. Otwieranie się szparek jest spowodowane wzrostem ciśnienia turgorowego w komórkach szparkowych, a więc ruch turgorowy. Promieniowanie fotosyntetycznie czynne absorbowane przez zeaksantynę znajdującą się w tylakoidach gran chloroplastu, aktywuje H⁺-ATPazę, która wytwarza gradient protonów przez błonę, co umożliwia transport K⁺ przez specyficzne kanały potasowe i akumulację tego kationu w wakuoli. Do wakuoli pobierane są też jony Cl^- i jabłczanu co pozwala zobojętnić ładunek kationu nagromadzonego w wakuoli, w ten sposób zwiększa się stężenie osmotyczne komórek szparkowych, przenika do nich woda, rośnie ciśnienie turgorowe i szparka się otwiera. Zamykanie się szparek jest wywołane zmniejszeniem turgoru w komórkach szparkowych spowodowane utratą wody do atmosfery, czyli odwodnienie całego liścia. ABA z komórek korzeni przemieszcza się do liści wraz z prądem transpiracji. ABA może powodować zamykanie się szparek, nawet wtedy gdy nie występują jeszcze zmiany potencjału wody w komórkach liści. Jest przenośnikiem informacji o pogorszeniu się stosunków wodnych korzeni. 13.Czynniki wpływające na intensywność transpiracji:a)opór dyfuzyjny warstwy granicznej zależy od powierzchni liścia. b)opór dyfuzyjny kutikuli. c)opór dyfuzyjny szparek-liczba,stopień rozwartości aparatów szparkowych.d)światło-wpływ na otwarcie aparatów szparkowych; e)temperatura; f)różnica potencjałów wody w liściu, w powietrzu-niedosyt wilgotności; g)ruchy powietrza; h)stężenie CO₂; 14.Wpływ odczynu glebowego na pobieranie składników mineralnych: Odczyn glebowy wpływa przede wszystkim na dostępność składników mineralnych dla roślin. Dla większości roślin optymalne pH mieści się w granicach 5 - 6. zazwyczaj obniżenie pH sprzyja pobieraniu anionów, a podwyższenie pobieranie kationów (co wynika z pobierania składników na drodze wymiany jonowej) Szczególnie wrażliwe na zmiany pH jest pobieranie fosforu. Przekroczenie pH środowiska glebowego poza zakres odczynu biologicznego powoduje nie tylko zahamowanie pobierania składników ale i uszkodzenie komórek. 15.Jaka jest istotna różnica w przemieszczaniu się jonów przez błony biologiczne z udziałem nośników i kanałów jonowych? Transport z udziałem przenośników przypomina przebieg reakcji katalizowanej przez enzym, wymagającej wiązania substratu i uwalniania produktu określonej przemiany. Podczas transportu jonów lub związków dochodzi do cyklicznych zmian konformacyjnych białka przenośnikowego. W ciągu sekundy pojedynczy przenośnik może transportować od 100 do 1000 jonów lub cząsteczek­→około miliona razy wolniej w porównaniu z kanałami jonowymi. Kanały jonowe zbudowane są z integralnych białek transbłonowych, są tak samo jak przenośniki pewnego rodzaju enzymami, zwiększającymi szybkość przepływu nieorganicznych jonów poprzez błonę. Jest to możliwe w wyniku zmniejszenia energii niezbędnej do transbłonowej dyfuzji jonów. Transport ten przebiega na zasadzie tzw. otwierania się i zamykania kanałów - bramkowanie. Bramkowanie regulują receptory błonowe (reakcja z ligandami), zmiany napięcia błony, wtórne przekaźniki informacji, zmiany naprężenia błony, różne jony (gł. wapnia), lipidy, białka. 16.Dowody na aktywny transport: Bezpośrednie analizy soku komórkowego roślin hodowanych na płynnych pożywkach o znanym składzie dostarczają dowodu, że zarówno kationy jak i aniony akumulowane są przez rośliny w innych proporcjach niż te w jakich występują w pożywce. Różnice w pobieraniu poszczególnych pierwiastków są tak znaczne, że nie można je wytłumaczyć ani wymianą jonową, która jest najdoskonalszą metodą transportu pasywnego.

3…17.Sorpcja wymienna-mechanizm: czyli wymiana jonowa pomiędzy korzeniami rośliny i roztworem glebowym. W przypadku gdy korzeń kontaktuje się bezpośrednio z koloidami glebowymi może dojść do bezpośredniej wymiany jonów bez udziału roztworu glebowego, zjawisko to nazywamy wymianą kontaktową. W zamian za pobrany kation roślina wydziela do środowiska glebowego również kation i podobnie, pobraniu anionu towarzyszy wydzielenie anionu. Wymiany są więc jonorównoważne. Roślina pobierając kationy: NH₄⁺, K⁺, Mg²⁺ - wydziela kationy wodorowe H⁺, natomiast kiedy pobiera aniony, takie jak NO₃^-, SO₄^2-, HPO₄^2- - wydziela do roztworu glebowego OH^- i HCO₃^-. Jony te pochodzą z procesów oddechowych korzeni. Jakkolwiek źródłem tych jonów są procesy metaboliczne to sama wymiana jonowa jest procesem biernym. 18.Rola fizjologiczna fosforu: Kluczowa rola w przenoszeniu i akumulacji energii ATP, NADPH. *posiada zdolność tworzenia wiązań fosfoestrowych → kw nukleinowe, koenzymy, nukleotydy; *reguluje aktywność enzymów poprzez ich fosforylacje, defosforylacje; *rola w mechanizmie transferu związków organicznych, nieorganicznych przez błony; *aktywacja wielu genów; *wpływa na tworzenie się organów generatywnych roślin.19.Przedstaw fizjoligczną rolę potasu: *w przeciwieństwie do N i P, potas nie wchodzi w skład związków organicznych, *spełnia rolę aktywatora enzymów odpowiedzialnych za syntezę białka, *odgrywa rolę w mechanizmie ruchu szparek, organów jako pierwiastek osmotycznie czynny - jest osmoregulatorem komórek, *jako silnie uwodniony jednowartościowy kation zwiększa stopień dyspersji koloidów komórkowych, *jako kation silnie zasadowy nautralizuje aniony organiczne i nieorganiczne m.in. w wakuoli, *aktywuje enzymy fotosyntezy, oddychania, ATP-azy, *wpływa na transport asymilatów, wzrost korzeni, *ochrona przed niską temp, *wpływa na akumulacje substancji pokarmowych. 20.Rola fizjologiczna żelaza: *niezbędne do syntezy chlorofilu, *składnik szeregu enzymów-peroksydaz, katalaz, *uczestniczy w reakcjach redoks, jako przenośnik elektronów. W razie deficytu maleje liczba rybosomów, ilość białek, a rośnie pula wolnych aminokwasów, wyst chloroza na najmłodszych liściach, nieznacznie zahamowany wzrost pędu, zmniejszenie intensywności fotosyntezy - niedobór asymilatów i zahamowanie wzrostu. 21.Rola ketokwasów w gosp roślin: Podczas nawożenia roślin solami amonowymi (amoniak jest toksyczny dla roślin, jeżeli jest go nadmiar to doszłoby do ich zatrucia,a nawet śmierci) zauważono zjawisko detoksykacji amoniaku. Kwas glutaminowy i asparaginowy (ketokwasy pochodzące z cyklu krebsa) przekształcają nadmiar amoniaku do amidów w wyniku takich reakcji jak: aminacja redukcyjna, transaminacja, amidacja). W momencie głodu azotowego roślina może metabolizować te aminy.22.O czym świadczy wysoki poziom amidów w komórkach rośłinnych? Wysoki poziom amidów w komórce świadczy o silnym nawożeniu roślin azotem. Roślina pobiera N w formie amonowej, azotanowej. Forma azotanowa po pobraniu przez roślinę pod wpływem enzymów reduktazy azotanowej i azotynowej przekształca się w formę amonową. Duże stężenie formy amonowej w komórkach jest toksyczne dla roślin. Rośliny by temu zapobiec unieczynniają toksyczny NH₄⁺ (poprzez reakcje: aminacje redukcyjną, transaminacje, amidacje) w związkach organicznych - nazwanych amidami (środki detoksykacji); związki te stanowią pulę dostępnego azotu dla budowy nowych związków.26.W jakich warunkach zachodzi fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna? *zachodzi w warunkach zwiękzonego zapotrzebowania na ATP w stosunku do NADPH. Nie powstaje wtedy NADPH, natomiast tworzy się ATP. *zachodzi w warunkach niedoboru utlenionej formy NADP⁺. *w warunkach, kiedy reakcje świetlne zachodzą z dużą wydajnością, zaś szybkość reakcji ciemnych maleje z powodu zmniejszenia się zawartośi CO₂ w powietrzu, wtedy w fosforylacji niecyklicznej nagromadziłaby się duża pula NADPH, która jako czynnik mocno redukujący mogłaby uszkodzić apara fotosyntetyczny komórki. 27.Co jest celem fazy jasnej? Celem fazy jasnej jest wyprodukowanie siły asymilacyjnej (ATP i NADPH). Siła ta następnie jest wykorzystywana w redukcji CO₂ do związku organicznego (cukru, aminokwasów,...) lub może być wykorzystana w innych procesach wymagających energii.29.Miejsca fazy ciemnej fotosyntezy, w którym zużywają się produkty fazy jasnej: stroma chloroplastów. 30.Jakie czynniki stymulują intensywność fotooddychania? *temperatura- jej podwyższenie wzmaga proces utleniania 1,5-bisfosforybulozy, *natężenie napromieniowania - malejące natężenie stymuluje proces oddychania, poniżej punktu kompensacyjnego - przewaga oddychania nad fotosyntezą, *niskie stężenie CO₂ względnie wysokie O₂- faworyzuje proces fotooddychania. 31.Czy można rekompensować niedobór CO₂ podwyższeniem temp dla wydajności fotosyntezy? Na pewno nie. Ze wzrostem temperatury rozpuszczalność CO₂ w wodzie maleje szybciej niż rozpuszczalność O₂, co powoduje ze rzeczywiste stężenie CO₂ jeszcze bardziej się zmniejsza (na korzyść tlenu). Temperatura zmienia także właściwości kinetyczne enzymu, faworyzując aktywność oksygenazową. W normalnych warunkach (stężenie CO₂ = 0,03%).proces karboksylacji przewyższa ok. 2,5-3x proces utleniania. Optimum oddychania 35°C,optimum fotosyntezy25°C;

4….32.Dokarmianie roś CO₂ pod osłonami: Stężenie w jakim CO₂ występ. w powietrzu nie jest optymalne dla procesu fotosyntezy. Zwiększenie jego stężenia stosowane często w uprawach szklarniowych, powoduje intensywniejszą fotosyntezę, zwłaszcza przy wysokim natężeniu światła, co prowadzi do zwiększonego przyrostu suchej masy i tym samym przyrostu plonów.Nie wszystkie rodzaje roślin jednakowo reagują na wzrost stężenia CO₂ w atmosferze, zbyt wysokie dawki tego gazu mogą powodować zamykanie się szparek i tym samym ograniczenie intensywności fotosyntezy (podczas intensywnego dokarmiania roślin CO₂ może dojść do rozerwania chloroplastów - w wyniku gwałtownego nagromadzenia się w nich skrobi asymilacyjnej, a znikomego jej eksportu z chloroplastów).33.Ciemna faza u roś C₃: W fazie tej produkty fazy jasnej fotosyntezy- ATP i NADPH są zużywane do wbudowania CO₂ w związki organiczne. Reakcje ciemnej fazy fotosyntezy zachodzą w stromie chloroplastu; gdzie znajdują się wszystkie enzymy uczestniczące w tym procesie. 1,5-bifosforybuloza łączy się z CO₂ ^rubisco→ powstaje przejściowy związek 6-węglowy, który natychmiast rozpada się na dwie cząsteczki kwasu 3-fosfoglicerynowego i trwałego produktu- stąd rośliny C₃; kwas ten redukuje do aldehydu 3-fosfoglicerynowego, który może syntetyzować się w cukier 6-węglowy, a ten kondensuje się w skrobię asymilacyjną, w której to postaci jest chwilowo magazynowany, jako substancja nieaktywna osmotycznie. 34.Ciemna faza u roślin C4: rośliny C4 rosną w klimacie gorącym i musza chronić się przed nadmierną transpiracją poprzez zamykanie aparatów szparkowych, odcinają tym jednak dopływ CO₂, wykształciły jednakże dodatkowy mechanizm wiązania CO_2, który poprzedza reakcje cyklu Calwina-Bensona. Rośliny te wytworzyły specjalną grupę komórek otaczających wiązki przewodzące - zwane pochwą okołowiązkową. W cytozolu tych komórek występuje enzym karboksylaza fosfoenolopirogronianowa, która katalizuje przyłączenie CO₂ do wysokoenergetycznego związku fosfoenolopirogronianu. Pierwszym produktem jest czterowęglowy szczawiooctan - stąd szlak ten nazwano C4, następnie powstaje jabłczan, który transportuje CO₂ z komórek miękiszu liścia do komórek pochwy okołowiązkowej, gdzie jabłczan oddaje CO₂ - do chloroplastów - cyklu Calvina-Bensona, a sam przekształca się w kwas pirogronowy, który wraca do komórek miękiszu liścia, gdzie ulega fosforylacji i przygotowuje się do ponownego wiązania CO₂. Tak więc pomimo większego kosztu energetycznego wiązania CO₂, rośliny C4 cechują się większą wydajnością fotosyntetyczną i szybszym przyrostem biomasy. 35.Wpływ tlenu na oddychanie: Warunki tlenowe są niezbędnym czynnikiem oddychania komórek roślin wyższych. Niskie stężenie tlenu w powietrzu (poniżej 5%) - jest czynnikiem ograniczającym oddychanie. Procesy glikolizy czy też -oksydacji tłuszczów zachodzą w warunkach beztlenowych - natomiast produkty tych procesów - acetylo-CoA - by się spalić w cyklu Krebsa potrzebują dostępu tlenu w przeciwnym razie zajdą procesy fermentacji - niezupełnego spalania (nieefektywne energetycznie). Atmosferyczne stężenie tlenu (21%) jest ilością dostateczną dla procesu oddychania właściwego. Wzrostowi tej wartości nie towarzyszy wyraźny wzrost tempa oddychania. Silne zahamowanie oddychania tlenowego obserwujemy przy spadku stężenia tlenu, zwłaszcza poniżej 10%. Przy braku tlenu proces oddychania tlenowy ustaje, uruchomiona natomiast zostaje fermentacja właściwa, czyli oddychanie beztl., a etanol, jeden z końcowych produktów tego procesu jest toksyczny dla cytoplazmy. Szybkość zużywania glukozy jako substratu oddechowego jest ogromna w warunkach beztlenowych i prowadzi do wygłodzenia rośliny i w konsekwencji do śmierci. Podczas przechowywania obniżamy stężenia tlenu do wartości 2-3%, czemu powinno towarzyszyć zwiększenie stężenia CO₂ i obniżenie temp. - utrzymujemy więc warunki hamujące oddychanie tlenowe, a wartości te (niskiego O₂ i wysokiego CO₂) nie inicjują oddychania beztlenowego 36.Czy rośliny wyższe mogą oddychać beztlenowo? Mogą, zjawisko to jest związane z brakiem tlenu, ale taki typ oddychania jest śmiertelny dla roślin. W oddychaniu tlenowym końcowym produktem jest nisko energetyczny CO₂, natomiast w oddychaniu beztlenowym powstaje etanol lub mleczan, związki bogate energetycznie, które dalej się nie rozkładają. Dochodzi do gwałtownego spalania substancji zapasowej i znikomego powstania w tym procesie energii.38.Podaj dowody na polarny charakter transportu auksyn: Transport auksyn odbywa się w sposób polarny (biegunowy) tzn. od od morfologiczego wierzchołka rośliny lub organu, w kierunku morfologicznej podstawy. Dowód na to przedstawił Went, w doświadczeniu z koleoptylami owsa. Wyciął on z koleoptyla odcinek i oznakował jego górę (A) oraz dolną część (B), następnie koleoptyl ten umieścił na czystej kostce agarowej, natomiast na górnej stronie koleoptyla umieścił nasiąkniętą kostkę agarową z IAA. Auksyna dyfundowała z górnej kostki do dolnej poprzez odcinek A→B. Po odwróceniu całego tego kompleksu kostka-odcinek o 180, z kostki agarowej leżącej teraz na dole wydyfundowała auksyna do górnej kostki, jednakże po odwróceniu odcinka koleoptyla auksyna już nie dyfundowała. 39.Jakich regulatorów należy użyć dla wywołania zjawiska partenokarpi u roślin? kwas 2-naftoksyoctowy (NOA) stosuje się powszechnie w celu stymulacji partenokarpicznego wzrostu owoców pomidora.

5….40.Przedstawić zastos regulatorów wzrostu do ukorzeniania sadzonek: Rozróżniamy sadzonki liściowe, pędowe, korzeniowe oraz zdrewniałe, półzdrewniałe i zielne. Warunkiem zregenerowania brakujących organów rośliny(korzeni) jest powstanie tkanki twórczej w miejscu odcięcia(zranienia) sadzonki. Tkanką taką, poprzedzającą wytworzenie korzeni przybyszowych u sadzonek pędowych jest kallus -składający się z masy niezróżnicowanych komórek. Ich różnicowanie następuje po pewnym czasie powodując wytworzenie się korzeni przybyszowych. Szybkość ukorzeniania się sadzonek. oraz obfitość zregenorowanego systemu korzeniowego wydaje się zależeć od zawartości fitohormonów w sadzonce. Gatunki łatwo ukorzeniające się wykazują nieco wyższy poziom regulatorów wzrostu w porównaniu z gat. trudno regenerującymi system korzeniowy. Do ukorzeniania sadzonek stosujemy: IAA-kwas indolilo 3-octowy w stężeniu około 100-150mg/l; IBA -kwas indolilo 3-masłowy dla roślin drzewiastych 20-50mg/l; NAA -kwas naftylo-1-octowy do ukorzeniania cebul 10-40mg/l; Czas niezbędny do ukorzenienia korzeni przybyszowych jak i rodzaj czy mieszanina fitohormonów jest różny dla poszczególnych odmian i gatunków . 3 metody naniesienia substancji fitohormonalnej: w formie pudrów, roztwory rozcieńczone(długi okres działania), roztwory stężone(krótki okres). 41.Rola cytokinin: Stymulacja podziałów kom, opóźnienie procesów starzenia, stymulacja kiełkowania nasion wymagających światła, skracają spoczynek pąków, znoszą dominację wierzchołkową w pędach, indukcja pąków przybyszowych - wykorzystana w in vitro, defoliacja pędów, przerzedzanie zawiązków, wywierają wpływ na procesy biochemiczne - stymuacja biosyntezy KN, białek, enzymów, obniżanie aktywności rybonukleaz, proteaz, pobudzają transport zw. min. w roślinie.42.Dowody na to, że cytokininy hamuja proces starzenia się roślin: Cytokininy hamują rozkład białek i chlorofilu, szczególnie wyraźnie widoczne u liści odciętych od rośliny matecznej. Odcięte liście zanurzone w r-rze cytokinin utrzymują znacznie dłużej swoją świeżość aniżeli liście zanurzone w zwykłej wodzie. 43.Wpływ giberelin na fotosynteze: Gibereliny bezpośrednio raczej nie wpływają na fotosyntezę , aczkolwiek nigdy nie wiadomo, natomiast pośrednio „mogą wpływać” zważywszy, ze gibereliny przyśpieszają wzrost całych roślin, roślina szybciej zbuduje odpowiednie organy (liścienie) i w większej liczbie i szybciej rozpocznie fotosyntezę, a zwarzywszy większe rozmiary roślin w wyniku działania giberelin - większa asymilacja CO₂ 44.Wpływ etylenu na rośliny: Etylen to hormon starzenia się roślin. Stymuluje dojrzewanie owoców klimakterycznych, stymuluje zrzucanie liści, hamowanie wzrostu korzeni, stymulacja tworzenia korzeni przybyszowych, hamowanie rozwoju paków bocznych, stymulacja kiełkowania nasion niektórych roślin wyższych, stymulacja kwitnienia ananasów. 45.Jak przyspieszyć dojrzewanie owoców? a)Podwyższenie temp. do optimum, nawożenie P i K, ograniczyć N. b)Etylem przyspiesza, stymuluje dojrzewanie owoców klimakterycznych, to jest takich u których na początku dojrzewania obserwuje się przejściowy wzrost oddychania - jabłka, banany. Niektóre owoce nie wykazują klimakterycznego wzrostu oddychania - cytrusowe, winogrona, truskawki, których dojrzewanie nie można przyśpieszyć przez zastosowanie etylenu. 46.Jakie warunki musi spełnić wiązanie między receptorem a hormonem roślinnym? W komórkach wyst. specyficzne miejsca receptorowe dla hormonów. Kompetentne komórki roślinne muszą być zdolne do odróżnienia cząsteczki hormonu od setek tysięcy docierających do nich innych związków chemicznych, aby prawidłowo odczytać informację, którą niesie hormon. Wiązanie takie musi być: *odwracalne, *o dużym powinowactwie do hormonu występującym w bardzo małym stężeniu, *wiązanie ma być specyficzne w stosunku do hormonów tej samej grupy, *związane ze specyficzną odpowiedzią fizjologiczną rośliny na hormon. Hormon łączy się receptorem białkowym na zasadzie klucza i zamka (specyficzny hormon do specyficznego receptora) lub też na zasadzie indukcyjnego dopasowania - receptor - receptor staje się zdolny do przyłączenia hormonu dopiero w chwili pojawienia się go w odpowiedniej bliskości, tzn w chwili wywołania tzw. indukcji.47.Rodzaje merystemów: Merystem wierzchołkowy (apikalny i subapikalny)-znajduje się w wierzchołku wzrostu pędów i korzeni, wyróżnicowany jest on już w zarodku nasienia, inicjuje tzw. przyrost pierwotny odpowiedzialny za wzrost wydłużeniowy organu. Merystem boczny (kambium i felogen) - inicjują przyrost wtórny odpowiedzialny za wzrost łodyg i korzeni na grubość. Merystem interkalarny (wstawowy) - u roślin, których pędy składają się z węzłów i międzywęźli. 48.W punktach przedstaw udział fitochromu w procesach fizjologicznych: *indukcja kwitnienia, *otwieranie i zamykanie kwiatów, *różnicowanie płci u roślin rozdzielnopłciowych, *wytwarzanie bulw i rozłogów, *wydłużanie się międzywęźli, *syntezie antocyjanów, *spoczynku pąków i opadaniu liści, *epinastiach, *wytwarzaniu się kwiatów klejstogamicznych (zapylenie zachodzi w zamkniętych jeszcze pąkach kwiatowych), *fototaksje chloroplastów, *wzrost liści u roś dwuliściennych, *podział chloroplastów, kielkowaniu niektórych roslin np. sałaty.

6…49.Krótko opisać wpływ światła na wzrost roślin: Wpływ światła na wzrost roślin, czyli fotomorfogeneza. *wpływ pośredni - poprzez fotosyntezę, *wpływ bezpośredni - poprzez fitochrom. Stwierdzono, że najsilniej stymuluje wzrost liści u etiolowanej siewki światło czerwone, natomiast daleka czerwień niweluje ten wpływ, sugeruje to udział fitochromu w tym zjawisku. Jego forma P_FR stymuluje wzrost blaszki liściowej, a forma P_R - hamuje go. Równocześnie ze stymulacją wzrostu i rozwoju liści, światło powoduje zahamowanie wzrostu wydłużeniowego łodygi. 50.Indukcja kwitnienia: Morfogeneza generatywna jest sterowana genetycznie. Następuje tutaj uaktywnienie się szeregu genów odpowiadających za zjawisko indukcji i różnicowanie się poszczególnych elementów kwiatu. U wielu roślin zakwitanie jest w miarę niezależne od warunków zewnętrznych, można wiec uważać, że rozwój generatywny tych roślin jest regulowany wyłącznie przez czynniki wewnętrzne. Kwitnienie większości roślin zależy jednak również od czynników zewnętrznych i odpowiednie czynniki termiczne, świetlne decydują o możliwości różnicowania generatywnego tych roślin. (termoindukcja, wernalizacja, jaryzacja), indukcja fotoperiodyczna, fotoindukcja generatywna. 51.Wernalizacja, skaryfikacja, stratyfikacja:1.Wernalizacja zjawisko indukcyjnego działania obniżonej temperatury na kwitnienie roślin (0-10*C).długość okresu wernalizacji różna dla różnych roślin.2. Stratyfikacja-zabieg przerywania spoczynku zarodkowego-poprzez ułożenie nasion w warstwach w chłodzie 3.Skaryfikacja - chemiczne lub mechaniczne uszkodzenie łupiny nasiennej. 52.Podać optymalne warunki wernalizacji: - (termiczna indukcja kwitnienia) warunkiem prawidłowego przebiegu procesu wernalizacji jest dostępność tlenu, wody i składników odżywczych, zwłaszcza cukrów dla ochładzanych roślin. Temp. indukujące kwitnienie obejmują zakres od 0-12°C, przy czym wartośći optymalne są różne dla różnych gatunków roślin. Temp. ujemne zasadniczo nie dają efektu wernalizacji. Długość okresu wernalizacji - niezbędna liczba dni działania niskiej temp. jest różna dla różnych gat.(od kilku do kilkudziesięciu dni), okres wernalizacji nie może być przerwany. 53.Rośliny dnia długiego opisać: Zakwitają w ogóle lub najszybciej tylko wówczas gdy okres świetlny w cyklu dobowym jest dłuższy od pewnej krytycznej długości dnia (14 - 16h dzień i 8 -10h noc). Gorczyca jasna, Lulek czarny.54.Rośliny dnia krótkiego: zakwitają w ogóle lub najszybciej tylko wówczas, gdy okres światła w cyklu dobowym jest krótszy od pewnej krytycznej długości dnia (8h). Złocień chiński. 55.Dlaczego rośliny dnia krótkiego jest lepiej nazwać roś długiej nocy? Jeżeliby u roślin dnia krótkiego (poniżej 12h) przerwać długą noc impulsem świetlnym - to dojdzie do blokowania kwitnienia. W indukcji fotoperiodycznej roślin dnia krótkiego główną role odgrywa okres ciemny (noc) fotoperiodu, a krytyczna długość nocy determinuje zakwitanie. Krytyczna długość nocy jest to minimalny okres ciemności w czasie doby, wystarczający do wystąpienia indukcji kwitnienia. Istotne przemiany biochemiczne inicjujące kwitnienie u tej grupy roślin zachodzą przypuszczalnie w ciemności, uzasadnione więc wydawałoby się nazywanie ich roślinami długiej nocy. Fitochrom P_R tworzący się w ciemności lub pod wpływem naświetlania daleką czerwienią - stymuluje kwitnienie. Naświetlenie liści światłem czerwonym powoduje szybką przemianę fitochromu P_R w formę hamującą kwitnienie P_FR. U roślin dnia krótkiego w pierwszej części okresu ciemności zachodzi stopniowo zmniejszenie się zawartości formy P_FR fitochromu, przekształcanej w formę P_R. Spadek zawartości formy P_FR poniżej pewnego poziomu hamującego kwitnienie, pozwala na uruchomienie syntezy hormonalnego czynnika kwitnienia. Fotoindukcja zależy od temperatury, wieku rośliny, parametrów świetlnych w fazie jasnej, liczby cykli fotoperiodów. 56.Jaka forma fitochromu sprzyja fotoindukcji kwitnienia u rośłin dnia długiego? Aktywna formą fitochromu, symulującą kwitnienie jest P_FR. Rośliny te bowiem zakwitają najszybciej w warunkach nieprzerwanego oświetlenia, gdy zawartość formy P_FR fitochromu w tkankach liści jest wysoka. Dłuższe okresy ciemności będące okazją do pojawienia się większych ilości fitochromu P_R wyraźnie hamuja ich kwitnienie. Gdyby taki okres ciemności przerwać okresem światła (0,5-1h) lub całą noc naświetlać światłem o niskim natężeniu (poniżej fotosynt pkt-u kompensacyjnego) - to przerwiemy tworzenie się fitochromu P_R (lub ubytku P_FR) w ciemności → rośliny zakwitną. 57.Dlaczego gibereliny nie wpływają na fotoindukcje dnia krótkiego, jak wpływają na fotoindukcję roślin dnia długiego? Większość roślin dnia długiego wytwarza w fazie wegetatywnej rozetę liści, natomiast wzrost łodygi jest silnie zahamowany. Dopiero po indukcji kwitnienia następuje wydłużanie się międzywęźli i szybki wzrost łodygi kwiatostanowej- u roślin zachodzi w tym okresie intensywna synteza giberelin (wzrost wydłużeniowy). Gibereliny zaaplikowane na niezaindukowane rośliny (w stanie rozety) spowodują wytworzenie aktywnego merystemu podwierzchołkowego, inicjującego wzrost łodygi i inicjację kwitnienia. Rośliny krótkiego dnia natomiast, zawierają przypuszczalnie wystarczającą ilość tych hormonów, gdyż prawie zawsze wytwarzają łodygi, a ich zaaplikowanie (w warunkach korzystnego fotoperiodu), zwykle hamuje inicjacje kwitnienia (gdyż w roślinie pojawi się za wysokie stężenie giberelin - hamujące kwitnienie). Działanie to jest jednak ograniczone wyłącznie do okresu indukcji, gdyż zaaplikowanie tego hormonu w późniejszym terminie wyraźnie przyśpiesza rozwój kwiatów roślin dnia krótkiego.

7 58.Rodzaje spoczynku bezwzględnego: Roślin - jako rozwiniętych organizmów 1)Spoczynek letni pąków kątowych oraz pewnych pąków na krótko i długopędach (w wyniku zjawisku dominacji wierzchołkowej) stan ten jest zbliżony do spoczynku względnego - ale uwarunkowany jest obecnością liści. 2)etap spoczynku bezwzględnego -zaindukowany niską temperaturą i skracającą się długością dnia, spowodowany jest ilościową przewagą inhibitorów nad stymulatorami wzrostu w tkankach pąka. Nasion: 1)nieprzepuszczalność okrywy nasiennej dla wody i gazów, 2)morfologiczna niedojrzałość zarodka3)wysoka zawartość inhibitorów wzrostu, lub zbyt niski poziom stymulatorów wzrostu w nasieniu59.jakie organella kom. biorą udział w fotorespiracji : chloroplasty, mitochondria, peroksysomy, FOTORESPIRACJA- wymiana gazowa między rośliną a otoczeniem, proces ten nie dostarcza energi, a wymaga jej nakładu, jest zależna od stosunku CO2/O2, w jej wyniku dochodzi do uwalniania CO2, 60. PODAJ DOWÓD NA ISTNIENIE AKTYWNEGO TRANSPORTU JONÓW CZYLI FUNKCJONOWANIE PRZENOŚNIKÓ JONOWYCH -ich szybkość zależy od stężenia, zachowóją się jak enzymy, -mają określone powinowactwo, -synergizm i autogonizm jonowy, -zablokowanie oddychania w sys. Korzeniowymbrak dostępu tlenu brak energiograniczenie pobierania składników, -użycie DHP jako rozprzągacza fosforylacji oksydacyjnej powoduje brak ATP ”nie ładują się akumulatory nie mamy energinie możemy pobrać składników”61.CZYNNKI WPŁYWAJĄCE NA POBIERANIE SKŁ.MIN. -zasobność podłoża w skł.min, -odczyn podłoża decyduje o polaryzacji plazmolemny czyli o pośrednio o pobieraniu składników, - stężenie r-r glebowego zbyt wysokie EC powoduje susze fizjologiczną, -mykoryza i ektomykoryza zwiększa pow. Chłonna kożeni, -temp. przy zbyt niskiej roś ma utrudnienia w pobieraniu wody, -światło otwierając szparki uruchamia transpiracje, -zaw. Tlenu w podłożu potrzebna do oddychania i wytworzenia energi, 62.KTÓRA Z 3 FORM AZOTU POBIERANA PRZEZ ROŚ. JEST UŻYWANA BEZPOŚR. DO BUDOWY AMINOKW. : NH4+ jej pierwotnymi akceptorami są kw. glutaminowy, i asparaginowy. Kolejne aminokw. Powwstaja pośrednio przez transaminacje (synteza wtórna), 63.CO TO SĄ SOLE FIZJOLOGICZNIE KWASNE I FIZJO ZASADOWE: siarczan amonu (NH₄)₂SO₄ - sól fiz. Kw. roś intensywniej kobiera kation (NH₄)₂SO₄2(NH₄)⁺ SO₄^- roś. ma większe zapotrzebowanie na azot niż siarkę, więc na zasadzie wymiany równoległej odda H⁺ który w połączeniu z SO₄^- da nam kwas siarkowy saletra sodowa NaNO₃ sól fiz. Zas. NaNO₃Na⁺ +NO₃^- roślina preferuje NO₃^- i na zas. wymiany równoległej odda HCO₃^- 64.JAKIE SĄ TYPY WZROSTU ROŚ. PODAJ PRZYKŁ. Nieograniczony- pędy i kożenie posiadają aktywny storzek wzrostu, Ograniczony-liście i owoce 1etap: utwożenie wymaganej liczby kom. 2etap: powiekszanie komórek., -merystem boczny twoży szkielet liścia, -merystem płytkowy wypełnia parenchymę liścia. 65.JAKIE ZJAWISKO FIZJOLOGICZNE MOŻNA WYWOŁAĆ AUKSYNAMI -przyspieszenie wzrostu elongacyjnego, - z cytokininmi biorą udział dominacji pąka wierzchołkowego, -przyspieszają ukorzenianie sadzonek, -wpływ na transport zw. W ukł donor-akceptor, -w embriogenezie somatycznej wzmagają ujawnienie się hipotensji kom.. - biorą udział w inicjacji kwitnienia przyspieszając organogeneze kwiatów, -w małych stężeniach opóźniają powstawanie warstewki odcinającej a w dużych stężeniach przyspieszając przez stymulacje syntezy etylenu, -wywołują zjawisko partenokarpii 66.OPISZ MECHANIZM WPŁYWU GIBERYLINA NA WZROST ROŚ. -chronią auksyny przed destrukcyjnym działaniem światłarośliny powiększają swoje rozmiary tak jakby żyły w ciemności, -przyspieszają synteze alfa i beta amylaz odpowiedzialnych za chydrolize skrobi, -przełamują karłowatość dziedziczną wpływając destrukcyjnie na inhibitory wzrostu. 67. DLACZEGO U ROŚLIN DNIA KRÓTKIEGO FOTOINDUKCJE KWITNIENIA MOŻNA ZASTĄPIĆ OPRYSKIEM GIBERELIN ponieważ występuje uruchomienie merystemu podwieszchołkowego co daje początek rozwoju pędu kwiatostanowego.68. CZY ROŚLINY OZIME POSADZONE NA WIOSNĘ WYKIEŁKUJĄ? Tak ale nie zakwitną, potrzebują termoindukcji kwitnienia. 69.Dowód na aktywny transort wody:Jeżeli by w okresie wiosennym, to jest w czasie kiedy rośliny nie mają jeszcze liści, zranić jej tkankę, lub ściąć łodygę, to z miejsca zranionego zacznie wyciekać ciecz. roślina pozbawiona liści pozbawiona jest transpiracyjnego ciągu wody, z tąd dowód na metaboliczny transport wody zlokalizowany w korzeniach. Zjawisko gutacji jest również dowodem na nietranspiracyjny, metaboliczny transport wody. Ciecz wyciekająca ze ściętej tkanki czy też hydatody nie jest czystą wodą, ale roztworem soli. Roślina poprzez zmianę stężenia osmotycznego w naczyniach ksylemu reguluje parcie korzeniowe, zmiana stężenia osmotycznego wymaga nakładu energii. 70.Wzór na ciśnienie osmotyczne r-ru nieelektrolitycznego, przykład glukozy: = n*RT/V  - ciśnienie osmotyczne, n - liczba moli, R - stała jonowa, T - temperatura bezwzględna, V - objetość 71.Dlaczego w naczyniach wiązek przewodzących rzadko dochodzi do rozerwania ciągów wodnych?W ścianach bocznych poszczególnych elementów ksylemu występują jamki (rejony, w których brak ściany wtórnej, a ściana pierwotna jest cienka, porowata, łatwo przepuszczalna dla wody. W razie zatkania naczynia lub cewki pęcherzem gazu, woda przemieszcza się do sąsiadujących elementów systemu, omijając zator. . 72Do czego wykorzystywane jest ATP w transporcie aktywnym jonów?Energia jest wykorzystywana do polaryzacji elektrochemicznej błon i wytworzenia tzw. siły transportowej. Za energizacje błony odpowiada przede wszystkim pompa protonowa, która zmieniając pH układ/środowisko, stwarza powstanie gradientu potencjału chemicznego, gradientu pH w poprzek błony oraz gradientu potencjału elektrycznego. Ta siła transportowa na zasadzie symportu i antyportu transportuje cząsteczki w odpowiednim kierunku. 73.Antagonizm jonowy na etapie obierania przez włośniki: Jest to oddziaływanie między jonami o odmiennych właściwościach chemicznych lub o różnych ładunkach. Np. K⁺ i Ca²⁺ lub K⁺ i Mg²⁺. Zwiększone stężenie potasu w podłożu w pewnych warunkach zmniejsza pobieranie Ca²⁺ i odwrotnie. Gdy brak potasu w podłożu, rośliny pobierają większe ilości pozostałych kationów, przy czym suma pobieranych kationów niewiele się zmienia. Wykazano również antagonizm między niektórymi anionami np. SO₄^2- i SeO₄^2-, lub pierwiastkami, np. P i As. W warunkach zmniejszonego stężenia NO₃^- w podłożu roślina popbiera większe ilości SO₄^2- i H₂PO₄^-. Duża zawartość Cl^- powoduje mniejsze pobieranie NO₃^- i odwrotnie. .

8 74.Co znaczy, że pożywka mineralna ma być pełna i zrównoważona (zbilansowana) Rośliny na pożywce jednoskładnikowej powoli więdną, zasychają, widoczny jest zahamowany wzrost, taka jednoskładnikowa pożywka, może działać toksycznie na roślinę. Pożywka powinna być wieloskładnikowa i zbilansowana. Zbilansowana oznacza, że stężenia poszczególnych składników powinny wahać się w odpowiednich granicach, nie możemy dopuścić do antagonistycznego oddziaływania jonów. 75.Rodzaje spoczynku bezwzględnego: Roślin - jako rozwiniętych organizmów 1)Spoczynek letni pąków kątowych oraz pewnych pąków na krótko i długopędach (w wyniku zjawisku dominacji wierzchołkowej) stan ten jest zbliżony do spoczynku względnego - ale uwarunkowany jest obecnością liści. 2)etap spoczynku bezwzględnego -zaindukowany niską temperaturą i skracającą się długością dnia, spowodowany jest ilościową przewagą inhibitorów nad stymulatorami wzrostu w tkankach pąka. Nasion: 1)nieprzepuszczalność okrywynasiennej dla wody i gazów, 2)morfologiczna niedojrzałość zarodka 3)wysoka zawartość inhibitorów wzrostu, lub zbyt niski poziom stymulatorów wzrostu w nasieniu 76.Siarka: w roślinach występuje w formie zredukowanej, w grupach sulfhydrylowych -S-H aminokwasów (cysteina, cystyna, metionina, CoA), w formie utlenionej - sulfolipidy - wchodzą w skład błon komórkowych, tworzy mostki S-S, które tworzą struktury II i III rzędowe białek, grupa S-H cysteiny - tworzy centrum aktywne wielu enzymów, wchodzi w skład glutationu (-antyoksydant w warunkach stresowych), jest składnikiem fitochelatyn - wiążących w tkankach roślinnych metale ciężkie, redukcja anionów SO₄^2- odbywa się głównie w chloroplastach, konkurując o elektrony z NADP⁺ i z reduktazą azotynową uczestniczącą w redukcji azotynów, składnik związków o ostrym zapachu i smaku, czosnek - allicyna, cebula - cykloalliina- olejki gorczyczne (rodzina Brassicaceae), pierwiastek mało ruchliwy DEFICYT: chloroza - najpierw na liściach młodych - potem starszych, czerwonawe żyłki, czasem brak turgoru 77Miedź: - łatwo tworzy połączenia z różnymi związkami organicznymi (aminokwasami, białkami), występuje w enzymach uczestniczących w procesach oksydoredukcyjnych pełniąc rolę w procesach fotosyntezy i oddychania oraz w metabolizmie związków azotowych i cukrowców, a także w lignifikacji ściany komórkowej DEFICYT: zaburzenia w syntezie skrobii - w liściach gromadzą się duże ilości cukrów, w skrajnych przypadkach następuje wydzielanie ich stężonego roztworu w postaci kropelek przypominających rosę miodową, zakłócenia w powstawaniu i żywotności pyłku, ziarniaki w kłosach źle się wypełniają - pustokłosie, zboża wytwarzają dużo bocznych pędów - ale płonnych, rośliny dwuliścienne wykazują zmiany w gospodarce wodnej - brak turgoru liści, nadmiar Cu powoduje niekiedy deficyt Fe, peroksydację lipidów, hamowanie wzrostu korzeni, nekrotyczne plamy, niebieskozielona barwa liści, brak turgoru, zaburzenia w formowaniu organów generatywnych 78.Magnez: - występuje głównie w chloroplastach (w stromie) - w chlorofilu (w zależności od warunków świetlnych, w ścianach komórkowych występuje w powiązaniu z pektynami, w wakuoli występuje w postaci fosforanów, stanowiąc pulę rezerwową tego makroelementu, magnez neutralizuje w komórce aniony organiczne i nieorganiczne, działa antagonistycznie do jonów K⁺ i NH₄⁺ - zmniejszając ich pobieranie, jest pierwiastkiem bardzo ruchliwym, wiąże się z różnymi enzymami - tworzy z nimi wiązania jonowe typu mostków, np. między białkami i ATP, oraz uczestniczy w regulacji pH w komórce, występuje w chlorofilu w formie czterowartościowego kompleksu (chelatu), tworzy połączenia pomiędzy podjednostkami rybosomów, wpływa na aktywność RUBISCO DEFICYT: chloroza liści starych, bo łatwo reutylizowany pierwiastek, nekroza między żyłkami, nekroza brzegów liści, hamowanie wzrostu szczególnie korzeni 79.Różnica miedzy fotooddychaniem a oddychaniem tlenowym: Fotooddychanie zachodzi w chlorolastach, mitochondriach i peroksysomach, natomiast oddychanie mitochondrialne w mitochondriach. W odróżnieniu od oddychania mitochondrialnego, fotooddychanie nie generuje energii metabolicznej, lecz ją konsumuje. 80.Podać dowody na słuszność teori wzrostu kwasowego - szybka odp. na działanie IAA Kwas IAA jest niezbędny do wzrostu wydłużeniowego komórek. Auksyna zwiększa plastyczność ścian komórkowych, czyli zdolność do nieodwracalnego odkształcania się. Dzięki temu zmniejsza się ciśnienie ściany komórkowej na protoplast, na skutek czego staje się możliwe pobranie pewnej ilości wody i powiększenia się komórki.Stwierdzono, że stymulacji wzrostu komórek w roztworze IAA towarzyszy stopniowe obniżanie się wartości pH roztworu zewnętrznego. Auksyna w wyniku połączenia się z odpowiednim receptorem wpływa na aktywność niektórych pomp protonowych, które wykorzystując energię ATP transportują kationy wodorowe na zewnątrz plazmalemmy, tam dzięki zakwaszeniu środowiska wpływają na rozpad wiązań wodorowych włókien celulozowych- zwiększa się ich rozciągliwość. Równolegle transportowi protonów towarzyszy antyport substancji osmotycznie czynnych do wnętrza komórki, zwiększ się potencjał osmotyczny komórki, a napływająca woda naciskając na ściany komórkowe rozciąga je i zwiększa objętość komórki. 81.Które organy rośliny są wrażliwe na termoindukcję kwitnienia udowodnij: Organem wrażliwym na wernalizacyjny bodziec termiczny jest stożek wzrostu. Komórki merystematyczne stożka wzrostu rośliny zwernalizowanej przekazują stan zdolności do różnicowania generatywnego innym komórkom na drodze podziałów mitotycznych. Dowodem tego jest np. kwitnienie pędów bocznych u roślin, które w okresie wernalizacji posiadały jedynie pęd główny. Merystemy będów bocznych wytworzyły się już po procesie wernalizacji. Innym dowodem jest przeszczepianie stożków wzrostu z roślin zwernalizowanych na niezwernalizowane - i wystąpienie kwitnienia.

ZESTAW III

18.Rola fizjologiczna fosforu: Kluczowa rola w przenoszeniu i akumulacji energii ATP, NADPH. *posiada zdolność tworzenia wiązań fosfoestrowych → kw nukleinowe, koenzymy, nukleotydy; *reguluje aktywność enzymów poprzez ich fosforylacje, defosforylacje; *rola w mechanizmie transferu związków organicznych, nieorganicznych przez błony; *aktywacja wielu genów; *wpływa na tworzenie się organów generatywnych roślin. 34.Ciemna faza u roślin C4: rośliny C4 rosną w klimacie gorącym i musza chronić się przed nadmierną transpiracją poprzez zamykanie aparatów szparkowych, odcinają tym jednak dopływ CO₂, wykształciły jednakże dodatkowy mechanizm wiązania CO_2, który poprzedza reakcje cyklu Calwina-Bensona. Rośliny te wytworzyły specjalną grupę komórek otaczających wiązki przewodzące - zwane pochwą okołowiązkową. W cytozolu tych komórek występuje enzym karboksylaza fosfoenolopirogronianowa, która katalizuje przyłączenie CO₂ do wysokoenergetycznego związku fosfoenolopirogronianu. Pierwszym produktem jest czterowęglowy szczawiooctan - stąd szlak ten nazwano C4, następnie powstaje jabłczan, który transportuje CO₂ z komórek miękiszu liścia do komórek pochwy okołowiązkowej, gdzie jabłczan oddaje CO₂ - do chloroplastów - cyklu Calvina-Bensona, a sam przekształca się w kwas pirogronowy, który wraca do komórek miękiszu liścia, gdzie ulega fosforylacji i przygotowuje się do ponownego wiązania CO₂. Tak więc pomimo większego kosztu energetycznego wiązania CO₂, rośliny C4 cechują się większą wydajnością fotosyntetyczną i szybszym przyrostem biomasy. 10.Czy r-r sacharozy i r-r NaCl są izotoniczne? 2 r-ry są izotoniczne względem siebie, jeżeli ich ciśnienia osmotyczne są równe. *R-r sacharozy jest nieelektrolitem, jego ciśnienie osmotyczne można obliczyć ze wzoru viz. wyżej ↑ *R-r NaCl - jest elektrolitem, jego ciśnienie osmotyczne można obliczyć ze wzoru:
gdzie K - współczynnik dysocjacji elektrolitu. NaCl jest solą mocnej zasady i mocnego kwasu→dysocjuje więc w wodzie w 100%(tzn. K1), NaCl dysocjuje na Na⁺ i Cl^-. W r-rze NaCl pojawi się więc 2 razy więcej cząsteczek dalej niedysocjujących aniżeli w r-rze sacharozy, z czego wynika że ciśnienie osmotyczne r-ru NaCl będzie 2x większe niż r-ru sacharozy→r-ry te nie mogą być izotoniczne. R-r NaCl jest hiperoniczny względem r-ru sacharozy.

57.Dlaczego gibereliny nie wpływają na fotoindukcje dnia długiego? Większość roślin dnia długiego wytwarza w fazie wegetatywnej rozetę liści, natomiast wzrost łodygi jest silnie zahamowany. Dopiero po indukcji kwitnienia następuje wydłużanie się międzywęźli i szybki wzrost łodygi kwiatostanowej- u roślin zachodzi w tym okresie intensywna synteza giberelin (wzrost wydłużeniowy). Gibereliny zaaplikowane na niezaindukowane rośliny (w stanie rozety) spowodują wytworzenie aktywnego merystemu podwierzchołkowego, inicjującego wzrost łodygi i inicjację kwitnienia. Działanie giberelin Stymulacja trawienia bielma w ziarnach zbóż Wpływ na wzrost wydłużeniowy Udział w wychodzeniu nasion ze stanu spoczynku Udział w procesie rozmnażania roślin Udział w indukcji kwitnienia. Auksyny pobudzają wzrost elongacyjny roślin. Mają one wpływ na rozciągliwość ścian komórkowych. Jedna z hipotez (zwana hipotezą wzrostu w wyniku zakwaszenia) głosi, iż auksyny pobudzają działanie pompy protonowej w błonach komórkowych w wyniku czego jony hydroniowe (H₃O⁺) przenikają z cytoplazmy do ściany komórkowej, którą zakwaszają i aktywują pewne enzymy rozrywające wiązania pomiędzy cząsteczkami wchodzącymi w skład ściany. Ściana wówczas staje się plastyczna i zdolna do rozciągania pod wpływem ciśnienia wody. Auksyny przemieszczają się od światła w stronę bardziej zacienioną łodygi. W ten sposób strona zacieniona łodygi powiększa się i wygina w stronę światła (fototropizm dodatni).

ZESTAW IV

. 3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby). 21.Rola ketokwasów w gosp roślin: Podczas nawożenia roślin solami amonowymi (amoniak jest toksyczny dla roślin, jeżeli jest go nadmiar to doszłoby do ich zatrucia,a nawet śmierci) zauważono zjawisko detoksykacji amoniaku. Kwas glutaminowy i asparaginowy (ketokwasy pochodzące z cyklu krebsa) przekształcają nadmiar amoniaku do amidów w wyniku takich reakcji jak: aminacja redukcyjna, transaminacja, amidacja). W momencie głodu azotowego roślina może metabolizować te aminy. 26.W jakich warunkach zachodzi fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna? *zachodzi w warunkach zwiękzonego zapotrzebowania na ATP w stosunku do NADPH. Nie powstaje wtedy NADPH, natomiast tworzy się ATP. *zachodzi w warunkach niedoboru utlenionej formy NADP⁺. *w warunkach, kiedy reakcje świetlne zachodzą z dużą wydajnością, zaś szybkość reakcji ciemnych maleje z powodu zmniejszenia się zawartośi CO₂ w powietrzu, wtedy w fosforylacji niecyklicznej nagromadziłaby się duża pula NADPH, która jako czynnik mocno redukujący mogłaby uszkodzić apara fotosyntetyczny komórki 27.Magnez: - występuje głównie w chloroplastach (w stromie) - w chlorofilu (w zależności od warunków świetlnych, w ścianach komórkowych występuje w powiązaniu z pektynami, w wakuoli występuje w postaci fosforanów, stanowiąc pulę rezerwową tego makroelementu, magnez neutralizuje w komórce aniony organiczne i nieorganiczne, działa antagonistycznie do jonów K⁺ i NH₄⁺ - zmniejszając ich pobieranie, jest pierwiastkiem bardzo ruchliwym, wiąże się z różnymi enzymami - tworzy z nimi wiązania jonowe typu mostków, np. między białkami i ATP, oraz uczestniczy w regulacji pH w komórce, występuje w chlorofilu w formie czterowartościowego kompleksu (chelatu), tworzy połączenia pomiędzy podjednostkami rybosomów, wpływa na aktywność RUBISCO. Działanie kwasu abscysynowego ABA Jest odpowiedzialny za przechodzenie roślin w stan spoczynku Hamuje wzrost objętościowy komórek Hamuje fotosyntezę i syntezę chlorofilu Hamuje transport jonów przez błony komórkowe Powoduje zamykanie się aparatów szparkowych Przyspiesza procesy starzenia organów i tkanek Jest odpowiedzialny za tworzenie warstwy odcinającej podczas opadania liści, owoców, kwiatów. Odpowiada za stan spoczynku nasion, jest inhibitorem kiełkowania Podwyższony poziom ABA jest reakcją roślin na stres np. podczas braku wody ABA powoduje zamykanie aparatów szparkowych i ograniczenie transpiracji, a także zwiększa pobieranie wody przez korzenie.

ZESTAW I

4.Krótko scharakteryzuj możliwe drogi przewodzenia wody w roślinie: W obrębie rośliny woda przemieszcza się z komórki do komórki (transport krótkodystansowy) oraz w wyniku przewodzenia w ksylemie(trasport długodystansowy). Aby woda dotarła z r-ru glebowego do ksylemu może przemieszczać się apoplastem (w obrębie ścian i przestworów międzykomórkowych - 50x szybciej niż drogą osmotyczną) lub w symplaście - poprzez cytoplazmę poszczególnych komórek, połączonych plasmodesmami, a więc w obrębie protoplastów tworzących jedną całość. Apoplastem woda przenika na zasadzie dyfuzji; do protoplastów komórek włośników i epidermy w wyniku osmozy; w symplaście (kanały wodne, plasmodesmy) - zgodnie z gradientem potencjału wodu. . 3.Susza glebowa i fizjologiczna-pojęcie: Susza glebowa - kiedy w glebie niema wody fizjologicznie użytecznej, tzn. jest tylko woda higroskopowa, błonkowata, wiązana chem. Susza fizjologiczna - jest woda dostępna, ale z jakichś przyczyn roślina nie może jej pobrać (niska temp gleby, niedobór O₂, zasolenie gleby). . 27.Co jest celem fazy jasnej? Celem fazy jasnej jest wyprodukowanie siły asymilacyjnej (ATP i NADPH). Siła ta następnie jest wykorzystywana w redukcji CO₂ do związku organicznego (cukru, aminokwasów,...) lub może być wykorzystana w innych procesach wymagających energii. Fotoindukcja zależy od temperatury, wieku rośliny, parametrów świetlnych w fazie jasnej, liczby cykli fotoperiodów. 56.Jaka forma fitochromu sprzyja fotoindukcji kwitnienia u rośłin dnia długiego? Aktywna formą fitochromu, symulującą kwitnienie jest P_FR. Rośliny te bowiem zakwitają najszybciej w warunkach nieprzerwanego oświetlenia, gdy zawartość formy P_FR fitochromu w tkankach liści jest wysoka. Dłuższe okresy ciemności będące okazją do pojawienia się większych ilości fitochromu P_R wyraźnie hamuja ich kwitnienie. Gdyby taki okres ciemności przerwać okresem światła (0,5-1h) lub całą noc naświetlać światłem o niskim natężeniu (poniżej fotosynt pkt-u kompensacyjnego) - to przerwiemy tworzenie się fitochromu P_R (lub ubytku P_FR) w ciemności → rośliny zakwitną. Allelopatia (z gr. - allelon (wzajemny) i pathos (cierpienie)) - szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny lub grzyby danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin. Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które wpływają na wzrost innych organizmów w bezpośrednim otoczeniu, głównie roślin i bakterii. Substancje mogą pobudzać lub hamować kiełkowanie, a także wzrost i rozwój innych gatunków roślin żyjących w bliskim sąsiedztwie lub zajmujących bezpośrednio po nich to samo miejsce.fiołek polny, wyka na żyto, cebula, kalarepa na buraka, fasola, kukurydza, groch, rzodkiew, słonecznik na ogórka, Działanie giberelin Stymulacja trawienia bielma w ziarnach zbóż Wpływ na wzrost wydłużeniowy Udział w wychodzeniu nasion ze stanu spoczynku Udział w procesie rozmnażania roślin Udział w indukcji kwitnienia. Osmoza Siłą napędową osmozy jest różnica stężenia dyfundującego indywiduum chemicznego w obu roztworach, a dokładniej ich cząstkowy potencjał chemiczny. Spontaniczna osmoza przebiega zawsze od roztworu o większym stężeniu (zwanego hipertonicznym) do roztworu o mniejszym (zwanego hipotonicznym). W pewnych szczególnych warunkach można też wymusić odwrotny kierunek przepływu, co nazywane jest odwróconą osmozą. Rośliny wykorzystują zjawiska osmotyczne do transportu wody i składników odżywczych od korzeni do liści i w drugą stronę. Komórki organizmów żywych kontaktowane z roztworem nieizotonicznym ulegają powiększeniu i rozsadzeniu (hemoliza) lub kurczą się (plazmoliza), w zależności od kierunku osmozy.

---