WETER YNARIA SĄDO W A
CELE NAUCZANIA WETERYNARII SĄDOWEJ:
1. Weterynaria sadowa to nauka obejmująca całokształt spraw związanych z postępowaniem stojącym na straży przestrzegania przepisów prawnych (np. w Sądzie) w przypadku zaistnienia wykroczenia lub przestępstwa związanego ze zwierzęciem jako przedmiotem sprawy.
2. Władza orzekająca (sądownicza) mogła uzyskać wyczerpujące, fachowe informacje, oparte na ścisłej i wnikliwej analizie popartej dokumentacją naukową, ale na gruncie obowiązujących przepisów.
PROCEDURA PRĄ WNA l JEJ RODŹ AM
1. Nie ma przestępstwa bez zakazującego go przepisu (Nulum crimen sine/ legę)
2. Nie ma kary bez przestępstwa (Nulla poena sine crimine)
RODZAJE PROCEDURY PRAWNEJ
1. Postępowanie cywilne
2. Postępowanie karne . ?t
3. Postępowanie administracyjne ''•
WAŻNE Z AS ADY!
1. Każdy obywatel wie że prawa trzeba przestrzegać.
2. Każdy obywatel ma obowiązek przestrzegać prawo, w takim zakresie jakim nakazuje czy zakazuje mu ono jakiś zachowań
3. Każdy obywatel ma obowiązek znać prawo w takim zakresie, w jakim ono go dotvczv.
RODZAJE l POJECIE NORM
NORMA MORALNA - to norma którą należy przestrzegać dlatego, że
postępowanie jakie ona nakazuje jest samo w sobie dobre, albo skutki
postępowania są dobre. Np. Życzliwe odnoszenie się do drugiego człowieka;
pożyczenie komuś bez pracy pieniędzy, po to aby mógł otworzyć własne
przedsiębiorstwo.
NORMA PRAWNA - to taka która została ustanowiona przez organ państwa,
który ma nad obywatelami w określonym zakresie władzę.
KONSTYTUCYJNE PRĄ WO DO SĄDU
Zgodnie z art. 45, ust. I Konstytucji każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Każdy z obywateli ma prawo zwrócenia się do sądu z żądaniem udzielenia obrony prawnej .
Temu prawu obywatela odpowiada obowiązek sądu do zbadania sprawy tj, rozpoznanie zasadności żądania o udzielenie obrony prawnej, gdy zostały spełnione określone prawem warunki formalne.
UNORMOWANE PRZEPISAMI INSTYTUCJE APEWNIAJA KAŻDEMU OBYWATELOWI :
- uczciwy(sprawiedliwy) proces sądowy
- równe dla każdego prawo do wymiaru sprawiedliwości
- zasadę jawności procesu
- zasadę równości stron
- zasadę niezawisłości sądowej
PRĄ WO DO POWÓDZTWA
Podmiotowi poszukującemu ochrony sadowej przysługują, w stosunku do sądu następujące prawa:
l . Prawo do zwrócenia się do sądu o udzielenie ochrony sądowej (prawo do wymiaru sprawiedliwości)
2. prawo do merytorycznego zbadania wysuniętego w sądzie żądania (formalne prawo do powództwa)
3. prawo do merytorycznego uwzględnienia przez sąd żądania (rnateriamo-prawne prawo do powództwa)
Niezawisłość sędziowska przejawia się w tym, że sędziowie w trakcie
wykonywania swoich obowiązków podlegają:
A/ Wyłącznie ustawie i własnemu wewnętrznemu przekonaniu
B/ niezawisłość sędziowska nie uwalnia jednak sędziego od ujawnienia
przebiegu rozumowania jakim się kierował przy wykładni ustaw i dokonywaniu
ustaleń faktycznych w sprawie
C/ wyjątkowo w pewnych wypadkach sędzia będzie związany wykładniami co
do prawa. Są to jednak sytuacje szczególne, które dokładnie reguluj ą usta wy.
ZASADA SADOWEGO WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI
Zgodnie z art. 175 Konstytucji wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują:
- Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe. Przez \iptóar sprawiedliwości należy rozumieć działalność sądów, polegającą na konkretyzowaniu i realizowaniu norm prawnych w odniesieniu do ustalonych stanów faktycznych (podmiotowa definicja wymiaru sprawiedliwości).
SĄDAMI POWSZECHNYMI SA:
1. S ADY REJONOWE
2. SĄDY OKRĘGOWE
3. SADY APELACYJNE Sprawy cywilne w znacznej ilości sa^ rozpoznawane w pierwszej instancji.
USTAWY
Konstytucja to ustawa zasadnicza!! Ustawy na mocy konstytucji stanowić może tylko sejm Ustawy ustępuj ą pod względem mocy prawnej tylko Konstytucji Pewne sprawy państwowre mogą być uregulowane tylko ustawami
- budżet państwa
- sprawy należące do materii ustawodawczej (obowiązki i prawa obywateli, tworzenie organów państwowych itp.)
ROZPORZĄDZENIA
- Wydawane są przez : Prezydenta RP, Rade Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i Ministrów. "'
- Rozporządzeń! jest wydawane na podstawie ustawy wówczas gdy wskazuje ono konkretny przepis ustawy, który do wydania takiego rozporządzenia upoważnia.
- Przepis ustawy przyznaje jakiejś kategorii obywateli prawo do pewnego świadczenia ze strony państwa, to zwykle upoważnia Rade Ministrów lub określonego Ministra do wydania rozporządzenia.
UCHWAŁY
- Sejm wydaje uchwały i ustawy
- Rada Ministrów wydaje uchwały :
1. uchwały oparte na ustawach
2. uchwały samoistne nie oparte na ustawach (obowiązująorgany podległe ministrom)
ZARZĄDZENIA
Wydaje Prezydent RP, Prezes Rady Ministrów, poszczególni ministrowie oraz przewodniczący komisji, komitetów i urzędów, którzy sprawuj ą funkcje naczelnych organów administracyjni państwowej.
TERĘ NO WE AKTY NORMA TYWNE
To rozporządzenia Wojewody, uchwały rady gminy i zarządzenia porządkowe. Wszystkie winny powołać się na podstawę ustawową.
DZIENNIK USTAW
1. Ustawy i rozporządzenia
2. Uchwały Trybunału Konstytucyjnego
MONITOR POLSKI
1. Uchwały Sejmu
2. Inne poza rozporządzeniami akty prawotwórcze naczelnych organów administracji wydane na podstawie i w celu wykonania ustaw
WŁAŚCIWOŚCI SĄDÓW WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA
- Z pojęciem właściwości rzeczowej spotkać się można w tych systemach gdzie przewidziana jest możliwość rozpoznawania spraw pierwszej instancji przez sądy różnych rzędów
- Jako zasadę przyjmuje się właściwość rzeczową sądu rejonowego jako sądu pierwszej instancji
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA
- Służy rozgraniczeniu kompetencji pomiędzy sądami tego samego rzędu ze '!
względu na zasięg ich jurysdykcji
- Ponadto ma znaczenie dla uczestników postępowania, którzy muszą wiedzieć który z równorzędnych sądów będzie właściwy do rozpatrzenia ich sprawy
- Kodeks wyróżnia 3 typy właściwości miejscowej:
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA OGÓLNA - powództwo należy wytoczyć w
sadzie pozwanego
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA PRZEMIENNA - polega na tym że w pewnych
przewidzianych przez Kodeks sprawach powód ma możliwość wyboru według
własnego uznania sądu i może wytoczyć powództwo według właściwości
ogólnej pozwanego lub przez inny sąd wskazany w ustawie.
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA WYŁĄCZNA - w przypadku:
A/ powództwo o własność lub inne prawa rzeczowe
B/ powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, z tytułu zapisu
C/ powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia
D/ powództwo ze stosunku małżeństwa (sąd w którego okręgu małżonkowie
wspólnie zamieszkali)
E/ powództwo ze stosunku między rodzicami i dziećmi (sąd w którym mieszka
powód)
WŁAŚCIWOŚĆ FUNKCJONALNA
- To podział funkcji i czynności procesowych w postępowaniu cywilnym między sądami różnych instancji lub sądami równorzędnymi.
FUNKCJE SĄD U REJONO WE GO
- rozpoznawanie spraw w I instancji w granicach swej właściwości rzeczowej i miejscowej
- przyjmowanie środków odwoławczych (apelacja, zażalenie) od własnych orzeczeń
- rozpoznawanie zażaleń na własne postanowienia
- pełnienie pomocy sędziowskiej
- przyjmowanie mimo braku właściwości do rozpoznawania sprawy, powództw zgłaszanych ustnie oraz wniosków o zwolnienie od kosztów
- przeprowadzanie postępowania pojednawczego
- przeprowadzanie postępowania o zabezpieczenia dowodów w wypadkach nie cierpiących zwłoki lub gdy postępowanie nie zostało wszczęte
- rozpoznawanie skarg na czynności komornika
- nadawanie klauzuli wykonalności orzeczeniom własnym oraz orzeczeniom Sądu Okręgowego, jako sadu II instancji po zwrocie akt przez ten sąd
FUNKCJE SĄDU OKRĘGOWEGO
- rozpoznawanie spraw w I instancji w granicach swej właściwości rzeczowej i miejscowej
- rozpoznawanie środków odwoławczych od orzeczeń sądów rejonowych
- przyjmowanie środków odwoławczych od własnych orzeczeń
- rozpoznawanie zażaleń na własne postanowienia
- orzekanie o wyłączeniu sędziego sądu rejonowego
- wyznaczanie sądu rejonowego do rozpoznania sprawy, gdy sąd właściwy z powodu przeszkody rozpoznać sprawy nie może
FUNKCJE SADU APELACYJNEGO
- rozpoznawanie w II instancji środków odwoławczych od orzeczeń sądów okręgowych wydanych w I instancji
- przyjmowanie kasacji od własnych orzeczeń
- przyjmowanie zażaleń od Sądu Najwyższego na własne postanowienia odrzucające kasacje
- kontrola kasacji pod względem wymogów formalnych
- orzekanie o wyłączeniu sędziego_sądu okręgowego
- wyznaczanie sądu okręgowego do rozpoznania sprawy, gdy sąd właściwy z powodu przeszkody rozpoznać sprawy nie może
FUNKCJE SĄDU NAJWYŻSZEGO
- rozpoznawanie kasacji
- rozpoznawanie zażaleń od postanowień sądu apelacyjnego na postanowienia odrzucające kasacje
- rozpoznawanie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości powstałych przy rozpoznawaniu apelacji
- rozpoznawanie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości powstałych przy rozpoznawaniu kasacji
- orzekanie o wyłączeniu sędziego z sądu apelacyjnego
PROCES -_Postępowanie w którym oprócz sądu występuj ą uczestnicy w
charakterze dwóch przeciwstawnych stron.
POWÓD -_Strona inicjująca postępowanie cywilne
POZWANY -Stiona. przeciwko której skierowane jest roszczenie powoda
POZEW - Pismo procesowe skierowane do sądu z zażaleniem wydania
orzeczenia o określonej treści
MIEZBEDNE ATRYBUTY STRONY
ZDOLNOŚĆ SĄDOWA
Pojęcie to rozstrzyga kto może być .stroną na procesie cywilnym, z tym że nie chodzi o jakiś konkretny proces, ale o proces cywilny w ogólności. Zdolność sądowa jest kwalifikacją prawną podmiotu prawnego polegającą na tym, że może być stroną lub uczestnikiem postępowania sądowego w sprawach cywilnych.
ZDOLNOŚĆ SĄDOWA to zdolność występowania w procesie jako strona. Zdolność sądowa jest konieczną przesłanką zdolności procesowej. PODMIOTY POSIADAJĄCE ZDOLNOŚĆ SĄDOWĄ:
- osoby fizyczne od momentu urodzenia a w wyjątkowych sytuacjach od momentu poczęcia
- osoby prawne (art. 64, paragraf 1)
- organizacje społeczne
- przedsiębiorcy będący jednostkami organizacyjnymi w postępowaniu przed sądem gospodarczym
- dyrektor i rada pracownicza w sprawach z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych..
- organy państwowe
- prokurator
- organ rentowy
- urząd ochrony konkurencji i konsumentów
- spółki
- podmioty zagraniczne (osoby fizyczne i prawne)
ZDOLNOŚĆ PROCESOWA
Jest to zdolność do czynności procesowych.
Dana osoba może skutecznie dokonywać czynności procesowych oraz inne
podmioty procesu mogą wobec niej dokonywać tego rodzaju czynności ze
skutkiem prawnym.
Czynności te może strona posiadająca zdolność procesową dokonywać osobiści
lub przez pełnomocnika.
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH CZYLI PROCESOWYCH:
- 8ELNA - osoby fizyczne od ukończenia 18 roku życia
- OGRANICZONA - osoby fizyczne w wieku 13-18 lat (małoletni); osoby ubezwłasnowolnione częściowo
- BRAK - osoby do 13 lat; osoby powyżej 13 lat ubezwłasnowolnione całkowicie (nie są w stanie kierować swoim postępowaniem) PODMIOTY POSIADAJĄCE ZDOLNOŚĆ PROCESOWĄ:
- osoby fizyczne - osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych posiada pełną zdolność procesową, ograniczenie zdolności procesowej oznacza że dana osoba może uczestniczyć we wszystkich zdolnościach procesowych, ale tylko w procesach wynikających z czynności prawnych, które może ona dokonywać samodzielnie. Ograniczenie zdolności procesowej nie polega na ograniczeniu określonych czynności procesowych w sprawie, lecz na ograniczeniu pewnych spraw w jakich osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może działać samodzielnie tj. w pewnych sprawach osoba taka ma pełną zdolność procesową, a w innych w ogóle jej nie posiada.
- podmioty zagraniczne
ZDOLNOŚĆ POSTULACYJNA
Zdolność postulacyj na określamy zdolność do osobistego działania w postępowaniu przed sądem. Przykład: z powodu nie znajomości języka lub ułomności fizycznej (osoba głuchoniema)
LEGIRTYMACJA PROCESOWA.,.,4
Jest to uprawnienie do wystąpienia w konkretnym procesie w charakterze strony. Legitymacja procesowa jest szczególnym uprawnieniem wynikającym z określonej sytuacji materialnoprawnej.
Treść legitymacji powoda i pozwanego jest różna, gdyż powód jest uprawniony, a pozwany zobowiązany. Obie legitymacje zbiegają się co do samego przedmiotu sporu, który jest rozpoznawany i rozstrzygany przez sąd. Przykład: Legitymację czynną posiada powód, legitymację bierną posiada pozwany, podstawą legitymacji jest umowa najmu lokalu.
RODZAJE SADOWEGO POSTĘPOWANIA CYWILNEGO ROZPOZNAWCZE
A/ Proces - są dwie przeciwstawne strony procesowe, tj. powód i po-zwany
Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej.
B/ Nieprocesowe - występuje wiekszo ilość uczestników bez podziału na
strony.
C/ Postępowanie przed sądem polubownym - organ rozstrzygający nie jest
sadem państwowym, podstawą działania sądu polubownego są przepisy KPC i
umowa stron.
WYKONAWCZE
A/ Egzekucyjne - urzeczywistnienie normy prawnej za pomocą egzekucji. Jest
to zastosowanie prawnych środków przymusu do uzyskania przez wierzyciela
należnego mu świadczenia od dłużnika.
B/ Upadłościowe -jest to uniwersalna egzekucja obejmująca cały majątek
dłużnika.
C/ Układowe -jest to układ pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami.
POMOCNICZE
A/ Zabezpieczające - ma na celu tymczasową ochronę prawnąjego roszczenia
(pieniężnego lub niepieniężnego). Istotą jest jego szybkość. Zabezpieczenie
polega na utrzymaniu istniejącego stanu rzeczy przez zakaz jego zmian.
B/ W razie zaginięcia lub zniszczenia akt — ma na celu rekonstrukcję akt
sądowych, odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub
części. Ma na calu umożliwienie kontynuowaniahie zakończonego postępowania
jego wznowienie, zapewnienie skuteczności wykonania orzeczenia.
MIĘDZYNARODOWE
Jest prawem polskim, obejmuje zagadnienia z procesowego prawa cywilnego.
Reguluje sprawy proceduralne w których występuje element zagraniczny. Np.
nieruchomość położona za granicą lub zagranicznego podmiotu
(obcokrajowiec).
WI INSTANCJI SĄD W ZALEŻNOŚCI OD SPRAWY ROZPOZNAJE W SKŁADZIE:
1. Jeden sędzia zawodowy oraz dwóch ławników
2. jeden sędzia zawodowy
3. trzech sędziów zawodowych
INTERWENCJA GŁÓWNA
Jest to powództwo wytoczone przez podmiot trzeci (interwenienta głównego) przeciwko obu stronom toczącego się procesu o ten sam przedmiot. Przykład: Osoba A wystąpiła przeciwko B z powództwem o wydanie samochodu natomiast osoba C występuje przeciwko osobom A i B z interwencją główną o wydanie tego samochodu.
POSTĘPOWANIE CYWILNE
POZEW powinien zawierać:
- miejscowość i data
- oznaczenie sądu (Sąd Rejonowy, Wydział Cywilny, adres wg właściwości miejscowej, ogólnej pozwanego)
- imię, nazwisko i adres powoda
- imię, nazwisko i adres pozwanego
- oznaczenie wartości przedmiotu sporu (np. sprawa o zapłatę za usługę weterynaryjną)
- oznaczenie rodzaju pisma (np. nr 2/2008)
- nazwa wniosku (POZEW)
- osnowa wniosku, główna treść
- uzasadnienie wraz z dowodami na poparcie przytoczonych okoliczności
- wymienienie załączników
- „pozew wysyłam w 3 kopiach na adres Sądu"
- podpis powoda
OSNOWA WNIOSKU W POZWIE
- dokładne określenie roszczenia oraz różne wnioski np. o:
- nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności
- przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda
- wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych
- dokonanie oględzin
- polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich
POSTĘPOWANIE KARNE
AKT OSKARŻENIA z oskarżenia prywatnego powinien zawierać:
- miejscowość i datę
- oznaczenie sądu (Sąd Rejonowy, Wydział Karny, adres wg właściwości miejscowej, ogólnej sprawcy czynu)
- oznaczenie stron tj.
A/ nazwisko, imię i adres powoda tj. pokrzywdzonego B/ nazwisko, imię i adres podejrzanego tj. obwinionego, pod warunkiem że wiemy lub podejrzewamy sprawcę
- oznaczenie rodzaju pisma (2/2008)
- nazwa wniosku (AKT OSKARŻENIA)
- dokładnie określenie zarzucanego czynu ze wskazaniem czasu, miejsca i sposobu jego popełnienia
- uzasadnienie wraz z dowodami na poparcie przytoczonych okoliczności
- ewentualne załączniki
- „akt oskarżenia przesyłam w trzech kopiach na adres Sądu"
- podpis pokrzywdzonego
SKUTKI WNIESIENIA POZWU DO SADU
- przesłanie odpisu pozwu osobie pozwanej
- niemożność wytoczenia powództwa o to samo roszczenie
- można wnieść pozew o inne roszczenie (powództwo wzajemne)
- odpowiedź na pozew musi udzielić J.G.U.
- osoba fizyczna nie ma takiego obowiązku, lecz może udzielić odpowiedzi
OSOBA FIZYCZNA - każdy człowiek od chwili urodzenia do chwili śmierci.
OSOBA PRAWNA - to jednostka organizacyjna powołana do określonych
celów, którą przepis uznaje za samodzielny podmiot prawa cywilnego. Składa się z:
- pierwiastka majątkowego
- pierwiastka organizacyjnego
- pierwiastka ludzkiego
SADOWE POSTĘPOWANIE CYWILNE - jest zorganizowanym za pomocą stosunków prawno-procesowych, działaniem organów sądowych z udziałem zainteresowanych stron. Ma na celu ochronę społecznych i indywidualnych interesów, co jest osiągane przez zastosowanie odpowiedniej normy prawa cywilnego (K.C., K.P.C.), rodzinnego lub pracy.
POSTĘPOWANIE CYWILNE - wszczyna je strona, której prawo zostało naruszone lub która chce zapobiec naruszeniu swojego prawa. I w tym celu żąda wydanie przez sąd odpowiedniego orzeczenia. Postępowanie cywilne może bezpośrednio wszcząć osoba, która posiada:
- zdolność sądową (ma ją każdy od urodzenia)
- zdolność do czynności prawnych, inaczej procesowych czyli zdolność do nabywanie praw i zaciągania zobowiązań za pomocą czynności prawnych
- zdolność postulacyjną
- legitymację procesową
W PIERWSZEJ INSTANCJI SĄD - w zależności od sprawy rozpoznaje w
składzie:
- jeden sędzia zawodowy i dwóch ławników
- jeden sędzia zawodowy
- trzech sędziów zawodowych
WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO Z MOCY PRAWA
- w sytuacji gdy jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa i obowiązki
- w sprawach swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia
- w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli
- w sprawach był lub jest pełnomocnikiem albo radca prawnym jednej ze stron
- w sprawach, w których w niższej instancji brał udział w wydawaniu zaskarżonego orzeczenia
PRZEBIEG ROZPRA WY SĄDOWEJ
- sąd przyjmuje pozew sądowy i doręcza jego odpis stronie przeciwnej
- Przewodniczący Sądu wyznacza termin rozprawy i wyznacza sędziego, który j ą pro wadzi
- rozprawa jest posiedzeniem sadowym jawnym, lecz jawność może by uchylona
- wywołanie danej sprawy |.
- najpierw powód, a potem pozwany wygłaszaj ą ustnie swoje żądania i wnioski oraz przedstawiaj ą twierdzenia i dowody na ich poparcie
- na żądanie sąd udziela prokuratorowi głosu na każdym etapie sprawy sądowej
- każda ze stron zobowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych
- postępowanie dowodowe i analiza wyników
- po wysłuchaniu stron i przeprowadzeniu postępowania dowodowego przewodniczący uznaje sprawę za dostatecznie wyjaśnioną, zamyka rozprawę i wydaje wyrok.
INTERWENCJA GŁÓWNA -jest to powództwo wytoczone przez podmiot trzeci (interwenienta głównego) przeciwko obu stroną toczącego się procesu o ten sam przedmiot.
Przykład: osoba A wystąpiła przeciwko B z powództwem o wydanie samochodu, natomiast osoba C występuje przeciwko osobom A i B z interwencją główną o wydanie tego samochodu.
JSTIERWNCJA UBOCZNA - polega na przystąpieniu do już toczącego się procesu do jednej ze stron procesowych (powoda lub pozwanego), podmiotu który ma interes prawny, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść tej strony. Każda ze strona może zgłosić opozycje przeciw wstąpieniu interwenienta ubocznego.
PRZYPOZWANIE - strona w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia dla niej sprawy może za zgodą sądu spowodować wejście osoby trzeciej w roli interwenienta ubocznego do którego kieruje roszczenie regresowe, albo ma inne roszczenie.
UDZIAŁ PROKURATORA W PROCESIE
- prokurator może wytoczyć powództwo na rzecz oznaczonej osoby
- prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium
- prokurator może zaskarżyć każde orzeczenie sądu, od którego służy środek odwoławczy
POSTĘPOWANIE CYWILNE - UGODA
Przez ugodę powód i pozwany czynią sobie czynią sobie wzajemnie ustępstwa
w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu aby
zlikwidować spór istniejący miedzy nimi.
Ugodę mogą zawrzeć strony w każdym stadium postępowania cywilnego.
Ugoda zawarta przed sądem stanowi podstawę przeprowadzenia postępowania
egzekucyjnego.
ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA
Sąd może ogłosić zawieszenie postępowania z mocy prawa.
W razie zaprzestania czynności przez sąd na skutek siły wyższej.
- POSTĘPOWANIE Z URZĘDU:
- w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego
-jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącą stroną zachodzą braki uniemożliwiające działanie
KOSZTY SADOWE na nie składa się:
- wysyłanie zawiadomień i pism procesowych
- praca sędziego, prokuratora, ławników
- praca biegłych
ZWOLNIENIE Z KOSZTÓW SĄDOWYCH
Z MOCY USTAWY:
- ZWOLNIENIE CAŁKOWITE
- strona dochodząca ustalenia ojcostwa i roszczeń z tym związanych
- strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych
- prokurator oraz organizacja społeczna
- kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy
- pracownik dochodzący roszczeń z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
- ZWOLNIENIE CZĘŚCIOWE
- Skarb państwa oraz instytucje państwowe, których zadanie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej
- Gmina oraz związek gmin, chyba że sprawa dotyczy prowadzonej przez nie działalności gospodarczej
ZWOLNIENIE OD KOSZTÓW Z MOCY ORZECZENIA SĄDU:
- CAŁKOWITE
- CZĘŚCIOWE
BŁĘDY W PRAKTYCE LEKARSKO WETERYNARYJNEJ
1. Brak uwzględnienia w pracy najnowszych osiągnięć praktyki i nauki lekarsko weterynaryjnej, np.
- przeprowadzanie zabiegu chirurgicznego bez odpowiedniego znieczulenia
- skierowanie krowy cielnej na ubój
- nierozpoznanie choroby zwierzęcia na taśmie ubojowej
2. Obrót lekami bez właściwej instrukcji
3. Trucizna (venena), zatrucie (venenatio)
4. Niezachowanie tajemnicy służbowej (art. 266, paragraf 1-3 k.k.)
5. Nie zachowanie zasady wyższej konieczności ( art. 26, paragraf l -4 k.k.)
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODY WYRZĄDZONE PRZEZ
ZWIERZĘTA
Kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub też uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.
Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje, nie była odpowiedzialna według przepisów poprzedniego paragrafu, poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
OBOWIĄZEK TAJEMNICY W PRACY LEKARZA WETERYNARII
PARAGRAF l
Kto wbrew przepisom ustawy lab przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informacje, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywana pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarcza lub naukową podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. PARAGRAF 2
Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informacje stanowiącą tajemnicę służbową lub informacje którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
LEKARZ WETERNARII FUNKCJONARIUSZEM PUBLICZNYM
PARAGRAF 13 Funkcjonariuszem publicznym jest:
- Sędzia, ławnik, prokurator, notariusz, komornik, zawodowy kurator sądowy, osoba orzekająca w sprawach o wykroczenia lub w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,
- Osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe a także i inne, osoba w zakresie, wg którym uprawniona jest do wydania decyzji administracyjnych,
- Osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe,
- Osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej.
POSTĘPOWANIE GOSPODARCZE - sprawy gospodarcze to spory ze stosunków cywilnych między podmiotami gospodarczymi, prowadzącymi działalność gospodarczą.
PAŃSTWOWY ARBITRAŻ GOSPODARCZY
1945-1949r. - Spory gospodarcze rozstrzygane przez sądy powszechne
(wydziały handlowe przy sądach okręgowych)
1949-1989r. - Spory gospodarcze rozstrzygane przez państwowy arbitraż
gospodarczy
1949-1956r. - Arbitraż funkcją pomocniczą administracji państwowej
1956- 1971r. - Arbitraż pozostawał wolny od ingerencji administracji w
merytoryczne rozpoznawanie sporów gospodarczych
1971-1975r. - wzrost funkcji prawa cywilnego w rozpoznawaniu sporów
gospodarczych
1975-1986r. - usamodzielnienie się arbitrażu w rozpoznawaniu sporów
gospodarczych
- umacnianie dyscypliny wykonywania planów
- kadrze orzeczniczej nie zapewniono niezawisłości sędziowskiej
- stosowanie odwróconej hierarchii prawa
- opieranie orzeczeń na szczegółowych przepisach wydanych na podstawie ustaw lub samoistnych uchwałach Rady Ministrów, a w przypadku gdy wymienione przepisy nie zawierały odpowiednich postanowień sięgano do ustaw szczegółowych i do kodeksu cywilnego 1986-1989r. - umacnianie rynku i samodzielność jednostek gospodarczych
- zasada wszystko jest dozwolone co nie jest zakazane
- rozwój idei demokratycznych
- konieczność zmian w rozstrzyganiu sporów gospodarczych
USTAWA Z 24.05.1989r.
- rozpoznawanie przez sądy spraw gospodarczych
- rozpoznawanie spraw z obrotu gospodarczego powierzono profesjonalnym sądom gospodarczym rejonowym i wojewódzkim
POSTĘPOWANIE PRZED SADAMI GOSPODARCZYMI
- zagwarantowanie w pełni obiektywnego, zgodnego z prawem, przy równości procesowej stron, rozstrzygania sporów
- zastosowanie jednolitego prawa opartego na przepisach kodeksu cywilnego, kodeksu handlowego i kodeksu postępowania cywilnego.
- zerwanie z systemem nakazowo-rozdzielczym przy poszanowaniu stron wobec zawierania umów.
- wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa działalności gospodarczej.
- obniżenie społecznych kosztów wymiaru sprawiedliwości.
- gwarancja jednolitości orzecznictwa.
- spór musi dotyczyć po obu stronach tj. powoda i pozwanego - podmiotów gospodarczych oraz jego podstawą faktyczną musi być działalność gospodarcza.
- sprawami gospodarczymi pod względem przedmiotu roszczenia mogą być spory o:
- opróżnienie lokalu użytkowego
- wydanie nieruchomości
- odszkodowanie z tytułu rękojmi, gwarancji, usługi,
- konflikty przedumowne odnośnie np. usług, dostaw, inwestycji
- niewykonanie lub zwłokę w wykonaniu zobowiązań - w każdym przypadku sad powinien dążyć do wydania wyroku w terminie 3 miesiące od daty złożenia pozwu.
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ WOLNOŚĆ I PRĄ W A OSOBISTE
ART. 41
- każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą
- pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonym w ustawie
- każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny
- każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania ART. 42
- każdy uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu ART. 45
- każdy ma Rawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd ART. 47
- każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz decydowania® swoim życiu osobistym ART. 54
- każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji ART. 79
- każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do trybunału konstytucyjnego w sprawie zgodności z konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w konstytucji.
WYSTĘPOWANIE KARNE
Jest rozpatrywaniem spraw w których nastąpiło naruszenie norm prawnych.
PRZEPISY W OBRĘBIE TEGO POSTĘPOWANIA MAJĄ NA CELU ABY: l . sprawca postępowania został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności
karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności 2. podstawę wszelkich rozstrzygnięć stanowiły ustalenia faktyczne odpowiadające prawdzie
3. trafnie zastosować środki przewidziane w prawie karnym
4. ujawnić okoliczności sprzyjające popełnieniu przestępstwa
5. zwalczać przestępstwa i zapobiegać im
6. umacniać poszanowanie zasady współżycia społecznego Zgodnie z K.P.K. każdy kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policje Podobny obowiązek spoczywa również na instytucjach państwowych. Istnieje też obowiązek zabezpieczenia dowodów, niedopuszczenie do ich zniszczenia lub zatarcia śladów przestępstwa.
PRAWO KARNE FORMY WINY:
1. WINA UMYŚLNA - treścią winy umyślnej jest zamiar popełnienia czynu zabronionego, który występuje w dwóch formach:
A/ Zamiar bezpośredni (Dolus directus) - polega na tym że sprawca chce popełnić czyn zabroniony. Zamiar popełnienia czynu zabronionego jest aktem woli, którego istnienie uwarunkowane jest świadomością, ponieważ nie sposób sobie wyobrazić aktu woli bez świadomości tego, czego dotyczy. © Zamiar popełnienia czynu zabronionego w postaci „chcenia" nie należy mylić z pragnieniem jego popełnienia (akt uczucia), ani uzależnić od określonej motywacji (np. chęć zemsty, osiągnięcie korzyści majątkowych). Zamiar bezpośredni zachodzi niezależnie od pobudek i motywów działania, byleby tylko sprawca przejawiał akt woli w postaci chęci popełnienia czynu zabronionego, (np. sprawca po licznych wahaniach decyduje się, a więc chce zabić świadka swojego przestępstwa, choć wcale tego nie pragnie). W odniesieniu do niektórych typów przestępstw ustawa wprowadza dodatkowe znamię nastawienia psychicznego sprawcy najczęściej dotyczące celu działania. Np. zabór cudzego mienia ruchomego w celu przywłaszczenia, ukrywanie rzeczy pochodzącej z przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, publiczne lżenie, wyszydzanie lub poniżanie osób z powodu przynależności narodowej, etnicznej czy rasowej.
B/ Zamiar ewentualny (Dolus eventualis) - polega na tym, że sprawca wprawdzie nie chce popełnić czynu zabronionego, ale przewiduje realną możliwość jej popełnienia i się na nią godzi.
Godzenie się dotyczy „ubocznego" skutku w stosunku do podstawowego celu działania, przy czym wyobrażenie sprawcy o możliwości spowodowania skutku, z którym się liczy, nie powstrzymuje go od działania, (zdaniem Woltera jest to obojętność wobec możliwości przestępstwa). Np. pozostawianie ciężko pobitej
ofiary, bez najmniejszej próby udzielenia pomocy, to znaczy godzenia się na
jego śmierć.
Proces godzenia się może wystąpić zarówno w stosunku do następstw czynu
przestępczego. Np. Sprawca chcąc obezwładnić ofiarę w celu dokonania
rabunku uderza j ą cegłą w głowę, godząc się z możliwością jej zabicia czy
spowodowania ciężkich obrażeń ciała. Jak i samej możliwości zrealizowania
znamion przestępstwa podjętym czynem.
Np. sprawca przypuszcza, że rzecz która nabywa, może pochodzić z
przestępstwa i godzi się z tą możliwością.
2. WINA NIEUMYŚLNA
A/ Lekkomyślność (luxuria) - sprawca uświadamia sobie możliwość popełnienia czynu zabronionego, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że tego uniknie. Jest to postać świadomej winy nieumyślnej. Sprawca bowiem przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego ani nie chce, ani nie godzi się z jego popełnieniem, przeciwnie przypuszcza, że go uniknie. Zarzut stawiamy sprawcy z tego powodu że jego przypuszczenie było bezpodstawne.
Bezpodstawność przypuszczenia należy wiązać z brakiem ostrożności lub staranności w działaniu, jaka obowiązywała sprawcę w danej sytuacji. Miara tego obowiązku jest obiektywna i wypływa z wiedzy lub doświadczenia życiowego.
Np. pielęgniarka która przed zaaplikowaniem pacjentowi antybiotyku powinna przeprowadzić próbę uczuleniową^ obciąża zarzut, gdy tłumaczy się tym, iż przypuszczała, że reakcja uczuleniowa nie wystąpi.
B/ Niedbalstwo (negligentia) - różni się od innych form winy bjraMem świadomości sprawcy co do możliwości popełnienia czynu zabronionego. Zarzut spotyka sprawcę z tego powodu, że możliwość popełnienia czynu zabronionego powinien i mógł przewidzieć.
Powinność przewidywania warunkuje przypisanie winy, toteż dopiero wówczas, należy badać, czy sprawca miał taką możliwość.
Powinność przewidywania ma charakter obiektywny, a konkrety żuj ą ją okoliczności dotyczące zakresu obowiązków na danym stanowisku, charakteru wykonywanej funkcji (np. lekarza,, kierowcy), czy też po prostu — zaistniała sytuacja. Np. Organizator imprezy widowiskowej ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa widowni.
Możność przewidywania natomiast oceniana musi być indywidualnie, w zależności od poziomu wiedzy, inteligencji i cech osobowości. Np. mechanik który zaniedbał sprawdzić sprawność techniczną samochodu poddanego przeglądowi lub wymianie istotnych części , ponosi winę za zaistniały z tego powodu wypadek; lekarz który zaaplikował pacjentowi lek
stosowane wprawdzie w leczeniu danej choroby, ale z wykluczeniem określonych przypadków, ponosi winę; rzucenie niedopałka papierosa na rozlana w garażu etylinę, co spowodowało pożar.
POSTĘPOWANIE KARNE POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE
^Q€HODZENIE - postanowienie o wszczęciu wydaje policja
- wprowadzenie w obieg mięsa warunkowo zdatnego do spożycia jako pełnowartościowego
- niedopełnienie obowiązku badania mięsa w kierunku włośni
- dopuszczenie do sprzedaży jaj z dodatnim wynikiem bakteriologicznym w kierunku salmonellozy
- rozszerzenie lub udaremnienie tłumienia chorób zakaźnych i zaraźliwych zwierząt
- domięśniowe podanie Glucalvetu i tym samym spowodowanie masowych upadków trzody chlewnej (lek stosowany iv.)
ŚLEDZTWO - bieg sprawie nadaj prokurator
POSTĘPOWANIE KARNE PRZYMUS AD WOKA CKI
- oskarżony występuje przed sądem okręgowym
- oskarżony jest głuchy, niemy lub niewidomy
- w przypadku uzasadnionej wątpliwości co do poczytalności oskarżonego
POSTĘPOWANIE KARNE PRZED SADEM ZASADY OGÓLNE
- Jawność rozprawy sądowej
- Kontradyktoryjność
- Jeżeli jedna ze stron zabiera głos, prawo głosu przysługuje drugiej stronie
- Obrońcy oskarżonego i oskarżonemu przysługuje głos ostatni
- Gdy sąd wchodzi na sale lub ją opuszcza wszyscy wstają
- Wstaje każda osoba, do której sąd się zwraca lub która do sądu przemawia (od tego obowiązku może zwolnić daną osobę przewodniczący sądu)
POSTĘPOWANIE K4RNE ROZPRAWA GŁÓWNA
- wywołanie stron
- sprawdzenie listy obecności
- odczytanie aktu oskarżenia
- wysłuchanie oskarżonego
- postępowanie dowodowe
- zamkniecie przewodu sadowego
- przemawiania stron : oskarżyciela publicznego, oskarżyciela posiłkowego, oskarżyciela prywatnego, obrońcy oskarżonego, oskarżonego.
- narada sądu
- publiczne ogłoszenie wyroku
- podanie ustne najważniejszych powodów wyroku
POSTĘPOWANIE KARNE WYROK
- orzeczenie (arbitrium)
- wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko temu kto złożył odpowiedni wniosek w tej sprawie
- wniosek o sporządzenie na piśmie uzasadnienia wyroku powinien być złożony w terminie 7 dni od daty jego ogłoszenia.
- uzasadnienie wyroku powinno być napisane w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku
- w sprawach zawiłych prezes sądu może termin ten może przedłużyć na czas określony
- termin wniesienia rewizji do wyższej instancji przysługuje stronom
- termin ten wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem
KARY ZASADNICZE
1. Problem kary śmierci
- uzasadnienie kary śmierci wiąże się z zasadą odwetu (ius talionis), a także z przekonaniem o odstraszającej funkcji tej kary
- ustawa z dn. 12.07.1995r. o zmianie kodeksu karnego wprowadziła formalne moratorium zawieszając wykonanie kary śmierci na okres 5 lat (art.5) co nie oznacza jednak uchylenia tej kary z katalogu kar
2. Kara pozbawienia wolności. Wymiar kary:
- od l miesiąca do 15 lat
- kara 25 lat pozbawienia wolności
- kara dożywotniego pozbawienia wolności
3. Kara ograniczenia wolności.
- wymierzana jest w granicach od 3 miesięcy do 2 lat
- polega na ograniczeniu wolności w postaci zakazu opuszczania miejsca stałego pobytu bez zgody sądu
- pozbawienia prawa wykonywania funkcji w organizacjach społecznych
- obowiązku wykonywania pracy nakazanej przez sąd
4. Kara grzywny
- grzywna jest współcześnie karą dominującą
KARY DODA TKOWE
. Pozbawienie praw publicznych
1. Pozbawienie praw publicznych
2. Pozbawienie praw rodzicielskich lub opiekuńczych
3. .Zakaz zajmowania stanowisk, wykonywania zawodu lub określonej działalności
\-lZjl Cii U.JU i\J O W l
4. Zakaz prowadzenia pojazdów
5. Przepadek przedmiotów przestępstwa
6. Naprawienie szkody i nawiązka
AKTY ADMINISTRACYJNE DEFINICJA
Aktami administracyjnymi są takie czynności prawne organów administracyjnych, przez które działając na podstawie aktów prawotwórczych kształtują w sposób wiążący sytuację prawa indywidualnego, tj. wskazanego jako ten podmiot, a nie żaden inny z imienia i nazwiska.
Akty administracyjne jako działania państwa muszą znajdować oparcie w
przepisach prawnych tego wymaga praworządność. Wydanie aktu
administracyjnego pociąga za sobą obowiązek jego wykonania przez osobę,
której dany akt wyznacza określone obowiązki.
Decyzja administracyjna może zostać zaskarżona do Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE
PRAWO ADMINISTRACYJNE
Akta prawotwórcze, które należą do prawa administracyjnego, można podzielić na 3 grupy :
I GRUPA
Należą tu akta prawotwórcze, które określaj ą strukturę aparatu administracyjnego (powołują organy administracji państwa czy samorządu terytorialnego i określaj ą zakres ich kompetencji).
II GRUPA
Wyznaczaj ą obowiązki administracji i określaj ą konkretne sprawy i tok ich rozstrzygnięć. Np. jeśli jakiś akt prawotwórczy z pierwszej grupy powołuje organ właściwy do spraw budowlanych to akt z drugiej grupy nakłada na ten organ obowiązek wydania w określonych okolicznościach decyzji pozwalającej na podjęcie budowy.
III GRUPA
Są to akty prawotwórcze, które nakładaj ą obowiązki bezpośrednio na obywateli, a pozostawiaj ą administracji kontrolę ich wykonania.
PRĄ WO ADMINISTR.4 CYJNE DOTYCZY:
- reguluje sprawy takie jak świadczenie usług w dziedzinie ochrony zdrowia, pomocy społecznej, usług socjalnych
- nakłada obowiązek ochrony ziemi, wód, zwierząt i roślin
- chroni nasze wspólne dobro - dziedzictwo przyrodnicze i kulturalne
- np. zakazuje wpuszczania ścieków do wód czy wywozu dóbr kultury za granice
- w jaki sposób administracja ma organizować pomoc w przypadku klęsk żywiołowych, przy realizacji inicjatyw obywatelskich
- reguluje kwestie związane z naszym obywatelstwem i przynależnością do państwa polskiego
- reguluje sprawy dokumentów stwierdzających tożsamość obywateli polskich (dowód osobisty, tymczasowy dowód osobisty, zaświadczenia o tożsamości), reguluje sposób uzyskiwania paszportów, nakłada obowiązek meldunkowy
- reguluje uzyskiwanie przez obywateli wykształcenia (obowiązek uczęszczania i ukończenia szkoły podstawowej dając każdemu prawo do nauki).
DOWÓD
Dowodem jest środek służący do wykazania prawdziwych okoliczności ważnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Dowodem jest wszystko co może przyczynić się do ustalenia stanu faktycznego przez wykrycie prawdy materialnej. Sąd opiera swoje ustalenia na faktach udowodnionych, które przemawiają za prawidłowością określonego stanu faktycznego.
DOWÓD Z DOKUMENTU
1. Dokument prywatny - stwierdza tylko że pochodzi od osoby która go podpisała.
2. Dokument publiczny - wystawiony przez władze, urzędy publiczne, osoby zaufania publicznego w granicach ich kompetencji, albo też dokument uznany za publiczny przez obowiązujące przepisy.
DOWOD:
- dowód ze świadka
- dowód z biegłego
- dowód z miejsca oględzin
DOWÓD ZE ŚWIADKA
Świadkiem jest osoba, której wypowiedzi mogą. mieć zasadnicze znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego i wyświetlenia prawdy materialnej.
OKOLICZNOŚCI W JAKICH LEKARZ WETERYNARII WYSTĘPUJE JAKO BIEGŁEGO
1. Umowa sprzedaży zwierzęcia posiadającego wady fizyczne (w ramach rękojmi umownej i ustawowej wad głównych)
2. Nie wyjaśniona nagła śmierć zwierzęcia
3. Wadliwe lub nieumiejętne stosowanie zabiegów leczniczych, chirurgicznych, położniczych
4. Nieprzestrzeganie przepisów sanitarno-weterynaryjnych w zwalczaniu zaraźliwych chorób zwierząt
5. Nieprzestrzeganie przepisów o kontroli nad środkami spożywczymi pochodzenia zwierzęcego
6. Nieprzestrzeganie przepisów o transporcie zwierząt
7. Nieprzestrzeganie ustawy o ochronie zwierząt
DOWÓD Z BIEGŁEGO
Opinie biegłego uzależnione od materiału z którego biegły korzysta
1. [Opinia abstrakcyjna - informuje organ procesowy o danym zagadnieniu z określonej dziedziny wiedzy np. weterynarii, bez zaangażowania się w konkretny przypadek spornej sprawy.
2. Opinia oparta na aktach sprawy
3. Na aktach sprawy i badaniach dodatkowych - z reguły zwierzęta będące przedmiotem sporu już nie żyją i nie można przeprowadzić badań lekarsko-weterynaryjnych.
4. Opinia oparta na wynikach przewodu sądowego — opinia ma charakter uzupełniający w stosunku do uprzednio wydanych przez niego opinii.
OPINIA ZESPOŁOWA - np. dotyczy ustalenia zakresu obowiązków i sposobu postępowania służby weterynaryjnej w przypadku zatruć pokarmowych u ludzi na tle włośnicy.
OPINIA KOMPLEKSOWA - przestępstwa przeciwko zdrowiu ludzi, katastrofy
budowlane, komunikacyjne itp.
Opinie w zależności od charakteru uzasadnienia:
1. Opinia kategoryczna —charakteryzuje się jednoznacznymi dobrze uzasadnionymi wnioskami.
2. Opinia alternatywna - przedstawia organowi procesowemu kilka
możliwych i prawdopodobnych wersji zdarzenia. Opinie wynikające z wyników badań lekarsko-weterynaryjnych:
1. Opinia wydana na podstawie badania klinicznego zwierzęcia
2. Opinia wydana na podstawie badania sekcyjnego zwierzęcia
3. Problem superekspertyzy
CO POWINIEN POSIADAĆ STAŁ Y BIEGŁ Y SĄDOWY
- obywatelstwo polskie, korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich
- ukończone 25 lat
- ma nieskazitelny charakter ©
- posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości z danej dziedziny
- daje rękojmie należytego wykonania obowiązków biegłego
- wyraża zgodę na ustanowienie jej biegłym sądowym
ROLA BIEGŁEGO SADOWEGO
Sąd to teatr i nie tylko jednego aktora... ©
Udając się do Sądu w roli biegłego należy odegrać w nim dobra rolę...
BIEGŁY SADOWY
1. Sąd zbiera materiał dowodowy lecz nie biegły
A/ Może jednak zwrócić uwagę Sądowi, że istnieje możliwość poszerzenia materiału dowodowego
B/ Jeśli biegły zbiera materiał dowodowy do opinii to taka opinia jest nieważna
2. Jeśli biegły został zaskoczony trudnym pytaniem przez obrońców (adwokatów) z marginesu danej sprawy sądowej należy przyznać się, że nie wiem i w tej chwili nie mogę odpowiedzieć.
3. Biegły sporządza opinie w terminie wyznaczonym przez Sąd
4. Biegły za nieuzasadnione niestawiennictwo w Sądzie lub zwłokę w wydaniu opinii może zostać ukarany grzywną do kwoty lO.OOOzł lub pozbawiony wolności do 30 dni.
5. Biegłego nie można doprowadzić siłą do Sądu
6. Nieprzestrzeganie terminów przez biegłego w wydaniu opinii opóźnia wydanie wyroku lub orzeczenia sądowego
A/ Sąd wyrabia negatywną opinie o pracy biegłego
WYNAGRODZENIE BIEGŁYCH SĄDOWYCH
- Dekret z 26.11.1950r. Dz. U. Nr 48,1950
- Kodeks postępowania cywilnego
- Kodeks postępowania karnego
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18.12.1975r. w sprawie kosztów przeprowadzenia opinii biegłych w postępowaniu sadowym
- 28.07.2005r. Dz. U. 167, 1398, 2005r. o biegłych sadowych w sprawach cywilnych
WADY ZWIERZĄT
RĘKOJMIA - okres czasu w którym nabywca może żądać roszczeń od
sprzedawcy co do przedmiotu kupna
ROSZCZENIE - okres w ciągu którego przysługuje kupującemu sądownie
dochodzenia zadośćuczynienia w przypadku, gdy sprzedający po zawiadomieniu
w terminie nie przyjął na siebie odpowiedzialności z tytułu rękojmi
ZARZUT - prawo kupującego do uchylenia się od świadczenia wzajemnego
(czyli zapłacenia ceny kupna z powodu niewykonania lub nienależytego
wykonania zobowiązania przez sprzedawcę)
AKT KUPNA-SPRZEDAŻY - zgodnie z Kodeksem Cywilnym przez umowę
sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się:
- przenieść na kupującego własność zwierzęcia
- wydać kupującemu to zwierzę Kupujący zobowiązuje się:
- zwierzę odebrać
- zapłacić sprzedawcy cenę
WADĄ FIZYCZNĄ ZWIERZĄT W
ZNA CZENIU PR.4 WNYM
Zwierzę, które z powodu stanu zdrowia lub pewnych indywidualnych Właściwości nie może być użytkowane wg swojego przeznaczenia, posiada tak zwaną wadę fizyczną. Wada fizyczna to wszystkiego rodzaju choroby, ułomności, narowy albo brak pewnych właściwości i zalet. Tak pojęte wady fizyczne zwierząt są przedmiotem spraw sądowych, ponieważ nowonabywca kwestionuje dobry stan zdrowia czy też inne przymioty zapewnione umową.
WADĄ PRAWNĄ
Istnieje wówczas gdy ktoś sprzeda zwierzę nieistniejące, kradzione lub pożyczone.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ za wady fizyczne normuje szczegółowo Kodeks Cywilny
- do odpowiedzialności dochodzi wówczas, kiedy następuje akt kupna i sprzedaży zwierzęcia
- Sprzedawca odpowiada w ramach rękojmi za wady w następujących
przypadkach:
A/ gdy występują wady główne tj. wady fizyczne zwierząt, które są
wyszczególnione w specjalnym Rozporządzeniu (Dz.U.nr 16, póz. 93, z 1964r.).
to: sprzedawca ponosi odpowiedzialność nawet wtedy, kiedy nie dal
zapewnienia o nieistnieniu takiej wady
B/ za wszystkie wady fizyczne zwierząt, ale tylko wtedy jeśli: dał zapewnienie
czyli gwarancje - czyli rękojmię ogólną lub szczegółową o nieistnieniu wady,
albo o istnieniu pewnych właściwości (np. że zwierzę jest zdrowe, że nie
posiada gruźlicy, albo że pies jest psem myśliwskim itp.)
Cl odpowiedzialność sprzedawcy powstaje w przypadku gdy kupujący zastrzega
w umowie, że kupuje zwierzę dla pewnych celów, np. konia pod wierzch
UWAGA!! Sprzedawca nie odpowiada za wady fizyczne tylko wtedy gdy
kupujący wiedział o ich istnieniu
PODSTAWA PRAWNA ODPOWIEDZIALNOŚCI Z TYTUŁU RĘKOJMI
- Sprzedawca nie odpowiada z tytułu rękojmi za wady fizyczne powstałe u zwierzęcia j uż po akcie kupna i sprzedaży
- wyjątkiem od tej zasady jest przypadek, gdy ujawniona po kupnie wada tkwiła już wcześniej u sprzedanego zwierzęcia.
- powyższa odpowiedzialność sprzedawcy piera się na przypuszczeniu, że jeżeli wada ujawnia się w krótkim czasie po kupnie może zachodzić prawdopodobieństwo, że istniała już w chwili kupna. Przypuszczenie takie określono w terminologii prawniczej jako „domniemanie".
RODZAJE DOMNIEMANIA
1. Domniemanie zwykłe (presumptio hominis) — polegające na tym że osoba która się na nie powołuje, musi dostarczyć dowód
2. Domniemanie prawne (presumptio juris) - nie wymaga dowodu na okoliczność, na którą się ktoś powołuje
3. Domniemanie specjalne (presumptio juris et de jurę) - np. każda, w sposób prawidłowy ogłoszona ustawa, musi być znana wszystkim obywatelom
Przy wadach fizycznych zwierząt zachodzi domniemanie zwykłe tzn. kupujący może dochodzić swych roszczeń z tytułu rękojmi umownej, jeśli wada ujawni się po kupnie. Musi jednak udowodnić że wada ta istniała już w chwili kupna.
NABYWAJĄCY ZWIERZĘTA MOŻE:
- odstąpić od urnowy
- żądać obniżenia ceny kupna
- żądać dostarczenia innych zwierząt wolnych od wady
SPRZEDAWCA MA OBOWIĄZEK ODDAĆ:
- otrzymaną kwotę
- odsetki ustawowe od kwoty kupna
- wartość ewentualnych nakładów poniesionych przez kupującego, np. kosztów leczenia
W PRZYPADKU ODSTĄPIENIA OD UMOWY:
obie strony maj ą obowiązek zwrócić sobie nawzajem otrzymane wcześniej świadczenia. W sytuacji takiej kupujący powinien zwrócić sprzedawcy zwierzęta wraz ze wszystkimi korzyściami nabytymi z tytułu ich posiadania.
WADY GŁÓWNE (VITIA CAPITALIA)
Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, póz 93, z 1964r.) wprowadza dla pewnych wad
fizycznych określenie „wady główne".
a/ łykawość koni
b/ dychawica świszcząca u koni
c/ wartogłowienie u koni (przewlekłe schorzenie mózgowia lub opon
mózgowych) z obniżeniem świadomości zwierzęcia
d/ przewlekłe schorzenie wewnętrznych części oka u koni powstałe na tle nie
urazowym
e/ świerzb u owiec
f/ gruźlica u norek
Przy wadach głównych nie są wymagane ze strony sprzedawcy zapewnienia o
zdrowiu zwierzęcia. Ponieważ i tak odpowiada za wadę główną, jeśli ujawni się
ona w oznaczonym przez Rozporządzenie terminie rękojmi.
Przy wadach głó4.nych istnieje domniemanie prawne.
Jeśli wada główna ujawni się w określonym terminie rękojmi, to znaczy, że
istniała ona w chwili sprzedaży zwierzęcia (nie wymaga dostarczenia dowodu!)
uprawnienia ustawowe przy wadach głównych z tytułu
RĘKOJMI WYGASAJĄ GDY KUPUJĄCY^
1. w terminie rękojmi nie zgłosi chorego zwierzęcia (z wyjątkiem łykawości) do zbadania przez urzędowego lekarza weterynarii.
2. nie zawiadomi państwowego organu, właściwego dla przyjmowania zgłoszeń chorób zaraźliwych zwierząt, o wystąpieniu świerzbu u owiec. Zawiadomienie to powinno być dokonane w ciągu 24 godzin, licząc od
chwili ujawnienia się wady. Jeżeli to jedyna wada główna która należy
zgłosić w tak krótkim terminie.
TERMINY OBOWIĄZUJĄCE PRZY WADACH FIZYCZNYCH
TERMINY RĘKOJMI
Odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne zwierzęcia nie może trwać w czasie nieograniczonym. Przy wadach fizycznych nie będącymi wadami głównymi, czas odpowiedzialności określony umownie między stronami. Jest to dowolnie oznaczony termin rękojmi.
Jeżeli jednak strony tego nie dokonały, wówczas przyjmuje się roczny termin rękojmi (l rok).
TERMINY RĘKOJMI PRZY WADA CH GL Ó WNYCH ZWIERZĄ T
Przy wadach gównych termin rękojmi jest ściśleokreślony przez Rozporządzenie i wynosi od dnia wydania zwierzęcia:
- łłykawośc, dychawica świszcząca, wartogłowienie i świerzb u owiec
30 dni - przewlekłe schorzenie wewnętrznych części oka u koni i gruźlica norek ,!'
TERMIN ROSZCZEŃ
Jest to okres, w ciągu którego przysługuje kupującemu dochodzenie sądowe roszczeń w przypadku, gdyby sprzedający nie przyjął na siebie odpowiedzialności z tytułu rękojmi, mimo że został w terminie zawiadomiony. DLA WAD FIZYCZNYCH (nie głównych) wynosi l rok, licząc od chwili wydania zwierzęcia.
DLA WAD GŁÓWNYCH wynosi 3 miesiące, licząc od terminu rękojmi. Sprzedawca, który podstępnie zataił wadę, nie może korzystać z upływu tych terminów.
Odpowiedzialność:
- TAK - wada główna ujawniła się w terminie rękojmi (art. 571, paragraf l, K.C.)
- NIE - wada główna ujawniona po terminie rękojmi (chyba że strony umówiły się inaczej) (art. 571, paragraf l, K.C.)
- TAK - wada nie będąca wada główną (z zastrzeżeniem w umowie) (art. 571, paragraf 2, K.C.)
Termin rękojmi:
- 15 lub 30 dni - wada główna, licząc od dnia wydania zwierzęcia, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa (07.10.1966r)
- brak - gdy nie wada główna, ale obowiązuje termin ujawnienia się wady, nie przekraczający terminu wystąpienia z powództwem (l rok), (art. 568, paiagraf l, K.C,)
Termin zawiadomienia sprzedawcy:
- 7 dni - wada główna, licząc od końca upływu terminu rękojmi, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa (07.10.1966r)
- ^miesiąc - wada nie będąca wadą główna, licząc od wykrycia wady, (art. 563 K.C.)
Termin wystąpienia z powództwem:
- 3 miesiące - wada ałówna, od końca terminu rękojmi, (art. 572, paragraf 2,
K.C.) *
- l rok - wada nie będąca wadą główną, od dnia wydania zwierzęcia, (art. 568, paragraf l, K.C.)
Dowód, że wada powstała u sprzedawcy:
—————————————————r—————————————————————— ————————————————————————————i—————————————————————,———
- zbędny - wada główna, domniemanie prawne (art. 571, paragraf 3 K.C.)
- konieczny - wada nie będąca wadą główną, domniemanie faktyczne, że wada wynikła z przyczyn tkwiącej już poprzednio w sprzedanym zwierzęciu ( art. 6 I 559, K.C.)
OBLICZANIE TERMINÓW
Terminy określane na tygodnie, miesiące lub lata kończą się z upływem dnia, który odpowiada swą nazwą lub datą początkowemu dniu terminu. Gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było, to termin kończy się w ostatnim dniu tego miesiąca. Przykłady:
- Termin zawiadomienia o wadzie głównej wynosi tydzień, licząc od końca terminu rękojmi. Jeżeli więc, koniec terminu rękojmi przypada na wtorek, koniec terminu zawiadomienia przypada również na wtorek następnego tygodnia.
- Przy wadach fizycznych termin zawiadomienia w ramach rękojmi umownej wynosi l miesiąc. Gdy więc wada ujawni się 12 marca, termin upływa 12 kwietnia o godzinie 24.00. Gdyby jednak wada ujawniła się 31 stycznia, wówczas termin zawiadomienia upływa 28 lub 29 lutego o godzinie 24.00.
ZASAD Y OCHRONY SRODOWISIL4 WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
Program Działania 1973-1976
1. Program Działania był dokumentem ważnym nie tylko jako wspólne stanowisko państw dotyczące problemów ekologicznych.
2. „Program Działania Wspólnot Europejskich", świadczy o wadze tego dokumentu. Program został podzielony na trzy podstawowe części:
I część - działania mające na celu redukcję i zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska i innym uciążliwościom
II część - działania zmierzające do poprawy j akości środowiska
III część - aktywizacja WE i państw członkowskich w międzynarodowych organizacjach zajmujących się ochroną środowiska.
V PROGRAM DZIAŁANIA (1993-2000)
Został zatytułowany : „Na drodze do zrównoważenia"
Jego mysia przewodnią było opracowanie polityki i strategii na rzecz
zrównoważonego rozwoju oraz określenie woli WE na szerszej arenie
międzynarodowej.
Zrównoważony rozwój to : zgodnie z definicją przyj etą przez Program - rozwój,
który zaspokaja teraźniejsze potrzeby bez pozbawiania przyszłych pokoleń
możliwości zaspokajania ich własnych potrzeb.
PROGRAM USTANAWIA:
Zasady ogólnej równowagi i wielkości zasobów naturalnych, analizy kosztów, korzyści oraz stworzenia instrumentów świadczących o społeczno-gospodarczych skutkach i wartości konsumpcji oraz sprawiedliwej dystrybucji zasobów naturalnych, używanych przez wszystkie narody i regiony świata.
V Program jest wyrazem odpowiedzialności WE za problemy wynikające z degradacji środowiska:
- zwłaszcza zmian klimatycznych
- zanieczyszczenia powierzchni Ziemi
- zubożenia warstwy ozonowej
- naruszenia równowagi biologicznej
VI PROGRAM DZIAŁANIA (2001-2010)
VI Program określa cztery podstawowe obszary polityki ekologicznej, którym nadaje się priorytet
1. zmiany klimatu
2. przyroda i bioróżnorodność
3. środowisko i zdrowie
4. zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i odpadami UE zobowiązała się do redukcji emisji gazów cieplarnianych w latach 2008-2012 o 8% w stosunku do poziomu z 1990r.
Zapowiedziano podjęcie działań na rzecz oszczędzania energii, zmian strukturalnych w zakresie transportu, ulepszeniu wykorzystania transportu publicznego, wykorzystania nowoczesnych technologii, wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, tworzenia parków i obszarów rekreacyjnych, ochrona zdrowia obywateli, zwłaszcza w przeciwdziałaniu schorzeniom, które powstają w związku ze zmianami klimatu.
PRZYRODA l BIORÓŻNORODNOŚĆ
Celem UE jest ochrona i odbudowa systemów naturalnych, przeciwdziałanie
zmniejszaniu bioróżnorodności oraz ochrona powierzchni ziemi przed
zanieczyszczeniem i erozją.
Ustanowienie sieci „Natura 2000", stworzenie strategii WE dotyczącej
bioróżnorodności.
Wdrożenie nowych instrumentów wspierających rolnictwo ekologiczne.
W tej dziedzinie WE planuje przyjęcie rozwiązań ograniczających rolnikom
opłaty bezpośrednie w przypadku nie wdrażania regulacji dotyczących rolnictwa
ekologicznego.
Planowana rewizja wspólnej polityki w dziedzinie rybołówstwa, tak by zapewnić większąjej integrację z ochroną środowiska.
Inne kierunki aktywności to:
- ochrona krajobrazu
- wdrożenie zasad dotyczących zrównoważonego zarządzania i ochrony lasów
- ochrona mórz i zapewnienie bioróżnorodności flory i fauny morskiej.
ZASAD Y OCHRONY ŚRODO WISKA
Zasady polityki ekologicznej związane są ściśle z określonymi celami
wyznaczonymi przepisami TUE oraz zadaniami wynikającymi z TWE.
l. Osiągnięcie trwałego i zrównoważonego rozwoju. Polityka ta ma zmierzać
ku:
A/ zachowaniu, ochronie i poprawie jakości środowiska naturalnego
B/ ochronie zdrowia człowieka
C/ rozważnego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych
D/ promowanie na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do
rozwiązania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego
(art. 174, ust. I TWE)
TWE formułuje katalog zasad, którymi należy kierować się w tworzeniu polityki ochrony środowiska. W art. 174 TWE wymienia się następujące zasady: - przezorności
- stosowania działań zapobiegawczych
- naprawiania szkód przede wszystkim u źródła
- zanieczyszczający płaci
- subsydiarności (pomocniczości)
- integracji
ZASADA PRZEZORNOŚCI
Zasada ta, usprawiedliwia podjęcie działań w sytuacjach, których brak jest jednoznacznych ocen naukowych co do przyczyn powodujących określone zagrożenie i jego skutków.
1. Znaczenie zasady przezorności polega na przesunięciu ciężaru dowodu, który spoczywa na osobie i instytucji, mającej podjąć określoną działalność. Jej obowiązkiem jest dowieść, że działalność nie spowoduje zagrożenia dla środowiska.
2. Powszechnie zasada przezorności jest łączona z zasadą prewencji, bowiem jeśli istnieje przekonanie, iż określona działalność może mieć poważne konsekwencje dla środowiska, wówczas biorąc dostępne dane naukowo-techniczne, powinno podjąć się działania, które mogą zminimalizować negatywne dla środowiska skutki.
3. Stosując zasadę przezorności jednostka zanieczyszczająca, jeśli dowiedzie, że określona ilość zanieczyszczeń nie będzie miała niekorzystnego wpływu na środowisko, uzyska pozwolenie na odprowadzania zanieczyszczeń
4. Zasada przezorności zezwala na podejmowanie działań chroniących środowisko wtedy, gdy istni ej ą wyłącznie szacunkowe dane bądź dane naukowo-techniczne o wartości niepewnej.
ZASADA PREWENCJI
Zasada prewencji łączona jest często z zasadą ostrożności, z resztą TWE wymienia te zasady łącznie. Wprowadzenie przez państwa skutecznego prawa środowiskowego, standardów, celów i priorytetów w zarządzaniu. Zasada ta wymaga podejmowania działań zanim może powstać szkoda w środowisku, co w praktyce oznacza konieczność opracowania i wdrożenia wielu instrumentów ochrony środowiska, wśród których najważniejsza rolę ocena oddziaływania na środowisko.
Najlepsza polityka w zakresie środowiska polega na zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń i uciążliwości, a nie na późniejszych próbach przeciwdziałania ich skutkom.
NAPRAWIANIE SZKÓD PRZEDE WSZYSTKIM U ŹRÓDŁA
Szkoda, która powstała w środowisku powinna być naprawiona w miejscu bądź
bliskości jej powstania.
Takie podejście sygnalizuje potrzebę działań naprawczych na poziomie emitora.
Zasada ta często ilustrowana jest licznymi przykładami dotyczącymi zanieczyszczeń odpadami, ale dotyczy ona w równym stopniu zanieczyszczeń transgenicznych wód i powietrza atmosferycznego.
ZASADA „ZANIECZYSZCZAJCY P LA CI"
Zasada ta budzi wiele wątpliwości, gdy chodzi ojej stosowanie w praktyce. Stwierdzenie „zanieczyszczający płaci" wywołuje wiele pytań m.in. czy np. płaci on za przyczynianie się do degradacji środowiska, a więc np.
- za korzystanie ze środowiska w procesie działalności gospodarczej?
- czy zanieczyszczający płaci za przekroczenie norm emisji?
- czy płaci on za działania prewencyjne etc.
Opłaty stanowią wiec jeden z ważniejszych elementów wyrażania ww. zasady.
Drugim ważnym elementem na którym opiera się zasada sa^ standardy jakości
środowiska.
ZASADA SUBSYDIRNOŚCI (POMOCNICZOŚCI)
Pierwotnie zasada ta była adresowana wyłącznie do sfery ochrony środowiska. Zasada subsydiarności jest reakcją na postępującą interwencję WE w wielu dziedzinach i uszczuplanie kompetencji państw.
ZASADA INTEGRACJI
Celem integracji jest m.in. poprawienie zrównoważonego rozwoju w pięciu
wybranych dziedzinach objętych programem, czyli : przemyśle, energetyce,
transporcie, rolnictwie i leśnictwie, turystyce mowa była o nowej strategii,
„zintegrowanym pakiecie działań".
Przemysł - wzmocnienie dialogu, lepsze zarządzanie i kontrola procesów
produkcyjnych, wyższe normy dla produktów, zachęca do dobrowolnych
porozumień, skuteczne gospodarowanie odpadami.
Energetyka - zmierzanie ku zwiększeniu efektywności wykorzystania energii,
rozwojowi programów w dziedzinie technologii, wykorzystywaniu źródeł
energii odnawialnej
Transport - zwiększenie konkurencyjności środków transportu przyjaznych
środowisku, lepsze planowanie użytkowania gruntów, koordynowanie sieci
infrastruktury, rozwijanie transportu miejskiego.
Leśnictwo - poprawa produkcyjności lasów, popieranie zalesiania na terenach
rolniczych.
WSPÓLNOTOWE PRAWO WTÓRNE W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA NATURALNEGO
Podstawowym elementem prawa w dziedzinie ochrony środowiska są dyrektywy. W Protokole dołączonym do TA podkreślano potrzebę stosowania dyrektyw o charakterze ramowym.
Prawo ochrony środowiska jest niezwykle dynamicznie rozwijają się gałęzią prawa wspólnotowego, obejmująca regulacje : horyzontalne, czyli odnoszące się do wszystkich dziedzin prawa ochrony środowiska oraz dotyczące:
- powietrza
- wody
- przyrody
- hałasu
- chemikaliów i biotechnologii
- odpadów
- środowiska i przemysłu
- ochrony przed promieniowaniem
OCHRONA POWIETRZA STANDARD Y JAKOŚCI PO WIETRZĄ
- Dopuszczalnych stężeń SO2, tlenków i dwutlenku azotu, cząstek zawieszonych i ołowiu.
- Szczególne zagrożenie dla zdrowia niesie obecność benzenu i tlenków węgla. W 2000r. przyjęta została dyrektywa określająca ich wartości graniczne.
- Kolejną dyrektywą była regulacja dotycząca ozonu w powietrzu
- Ograniczenie zanieczyszczeń powodowanych przez samochody.
- Zanieczyszczenia emitowane do powietrza w związku z emisjami lotnych związków organicznych, które tworzą się na skutek magazynowania ropy naftowej i innych produktów petrochemicznych.
OCHRONA WÓD
- Regulacje prawne dotyczą m.in. jakości wód pitnych, jakości wód kąpielowych, wód przeznaczonych do bytowania skorupiaków i mięczaków oraz niezbędnych do zachowania życia ryb.
- 1979r. przyjęta została dyrektywa dotycząca ochrony wód podziemnych, której celem jest zapobieganie zmiany zanieczyszczeniom oraz możliwe ograniczenie zanieczyszczeń.
- Kolejna regulacja, która częściowo dotyczyła również wód podziemnych określiła katalog tzw. priorytetowych substancji, z punktu widzenia polityki wodnej Unii, których odprowadzenie do środowiska wodnego musi być ograniczone.
- 1991 r. przyjęta została dyrektywa o ochronie wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany ze źródeł rolniczych.
- Dyrektywa dotycząca oczyszczalni ścieków komunalnych, która zobowiązuje państwa do budowy systemu kanalizacji w aglomeracjach o określonej ' wielkości
OCHRONA PRZYRODY
- Wspólnota oprócz regulacji międzynarodowych, podejmowała liczne działania prawne w zakresie ochrony flory i fauny, ochrony gatunków zagrożonych oraz handlu zagrożonymi gatunkami flory i fauny,
- Szczególną role spełniają^ regulacje dotyczące dobrostanu zwierząt oraz ograniczeń dotyczących wykorzystania zwierząt do celów naukowych i eksperymentalnych.
- Ważna i najbardziej znana jest działalność wspólnoty związana z tworzeniem Natury 2000.
OCHRONA PRZED ODPADAMI
- Przepisy dotyczące m.in. odpadów pochodzących z przemysłu dwutlenku tytanu, czy też usuwania olejów odpadowych.
- Dyrektywa regulująca ten obszar obejmuje listę odpadów niebezpiecznych.
- Regulacje te obejmuj ą sposoby usuwania odpadów.
- Jedną z ważniejszych regulacji jest dyrektywa w sprawie składowania odpadów, która zapewnia środki i procedury, zasady postępowania, które zmniejszaj ą ewentualne negatywne skutki składowania odpadów.
- Ważne znaczenie z punktu widzenia zarządzania odpadami spełniaj ą regulacje dotyczące transportu odpadów, które określaj ą zasady przepływu odpadów między państwami członkowskimi oraz państwami trzecimi.
OCHRONA PRZED CHEMIKALIAMI
- Poważnym problemem w skali UE jest utylizacja odpadów opakowaniowych baterii i akumulatorów, czy też dyrektywa dotycząca odpadów elektrycznych oraz sprzętu elektronicznego.
- Zasadniczo strategia UE dotycząca odpadów sprowadza się do eliminowania odpadów u źródła.
- Zalecenia recyklingu i ponownego użycia odpadów oraz ograniczania zanieczyszczeń poprzez spalanie odpadów.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
- Regulacje wspólnotowe odnoszą się przede wszystkim do ustalenia maksymalnego dopuszczalnego poziomu hałasu pochodzącego z różnych maszyn i urządzeń.
- System dyrektywy jest niezwykle rozbudowany
- 1996r. Komisja opublikowała Zieloną Księgę „Przyszłość polityki dotyczącej hałasu"
- 2002r. przyjęcie dyrektywy dotyczącej hałasu w środowisku.
KLIMA T I OCHRONA WARSTWY OZONOWEJ
Działania dotyczące klimatu wynikają z założeń VI Programu Działania zapowiadającego potrzebę redukcji emisji gazów cieplarnianych.
OCHRONA PRZED PROMIENIOWANIEM
- Regulacje tego obszaru ustanawiaj ą podstawowe standardy bezpieczeństwa pracowników oraz innych osób związanych z niebezpieczeństwem promieniowania jonizującego.
- Regulacje prawne obejmują m.in. rozporządzenia dotyczące produktów rolnych (w związku z katastrofą w Czamobylu), oraz transgranicznego transportu odpadów radioaktywnych.
CHEMIKALIA I BIOTECHNOLOGIA
- Do dyrektyw tych zalicza się regulacje dotyczące niebezpiecznych substancji.
- Dyrektywa ta odnosi się do klasyfikacji, oznakowania i pakowania niebezpiecznych substancji oraz dotyczące ryzyka tych substancji dla ludzi i środowiska.
- istotnym obszarem regulacji jest ochrona przed pestycydami i biocydami
- Jeśli chodzi o biotechnologię istotne znaczenie maj ą dyrektywy dotyczące f
uwalniania mikroorganizmów modyfikowanych genetycznie oraz dotyczące
kontroli wykorzystania genetycznie zmodyfikowanych mikroorganizmów.
ŚRODO WISKOI PRZEMYSŁ
- Ważne znaczenie mają dyrektywy dotyczące zagrożenia poważnymi awariami spowodowanymi przez niektóre rodzaje działalności przemysłowej.
- Dyrektywa 96/82 ma na celu zapobieganie wypadkom związanych z użyciem niebezpiecznych substancji chemicznych w przemyśle.
- Istnieje wiele sektorów przemysłowych, które ze względu na zagrożenia, wymagają ścisłych regulacji. Do nich należy przemysł dwutlenku tytanu i produkcja azbestu.
- Do regulacji prawnych w tej dziedzinie należy również dyrektywa IPPC, dotycząca zintegrowanych pozwoleń opartych na najlepszej dostępnej technice (BAT), na mocy której Komisja utworzyła Europejski Rejestr Emisji Zanieczyszczeń.
- System pozwoleń, audytów, monitoringu zanieczyszczeń sprawia, że zwiększa się bezpieczeństwo działalności przemysłowej.