Administracja (łac. administrare - być pomocnym) to zorganizowana działalność realizowana przy pomocy określonego aparatu i zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów. Działalność taka, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, nazywana jest administracją publiczną. Jednak termin „administracja publiczna” definiuje się na wiele sposobów i na różnych płaszczyznach, np. w ujęciu przedmiotowym (zakres realizowanych spraw) lub podmiotowym (organy tworzące administrację publiczną). Mimo to najczęściej spotyka się definicje mieszane obejmujące ujęcie podmiotowo-przedmiotowe administracji publicznej.
Według jednej z takich definicji administracja publiczna to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach.
Tak jak wiele jest definicji administracji publicznej, tak istnieje wiele jej podziałów. Jeden z nich to podział administracji publicznej zastosowany przez prof. Jana Bocia na:

• administrację rządową,

• administrację samorządową,

• administrację państwową (do której należą jednostki organizacyjne nie będące częściami składowymi ani administracji rządowej ani administracji samorządowej).

Powyższy podział administracji publicznej znajduje swoje uzasadnienie również w pragmatyce urzędniczej. Obecnie status pracowniczy osób zatrudnionych w administracji publicznej regulują przede wszystkim trzy różne ustawy. Do pracowników administracji samorządowej zastosowanie ma ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, sytuację prawną osób zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych w administracji rządowej, czyli członków korpusu służby cywilnej reguluje ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Natomiast do pozostałych urzędników państwowych stosuje się przede wszystkim ustawę z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.

Administrację samorządową ukształtowano w Polsce na 3 szczeblach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Organy każdej jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania publiczne na obszarze własnej właściwości miejscowej. Samorząd terytorialny wykonuje kompetencje niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych w celu zaspokojenia potrzeb ludzi zamieszkujących obszar działania danej jednostki organizacyjnej. Do organów samorządu terytorialnego należą:

• organy stanowiące:

• sejmik województwa,

• rada powiatu,

• rada gminy.

• organy wykonawcze:

• marszałek i zarząd województwa,

• starosta i zarząd powiatu,

• wójt (burmistrz, prezydent).

Pomimo tego, że niekiedy administracja państwowa jest utożsamiana z administracją rządową i odwrotnie, to celowe i logiczne wydaje się wyodrębnienie osobnej administracji państwowej, w której obręb nie wchodzi administracja rządowa. Obecnie do jej organów - za prof. Bociem - można zaliczyć m.in.:

• Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,

• organy Najwyższej Izby Kontroli,

• Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,

• Rzecznika Praw Obywatelskich,

• Krajową Radę Sądownictwa,

• organy Narodowego Banku Polskiego, w tym Krajową Radę Polityki Pieniężnej,

• centralne organy administracji podległe Sejmowi.

Z kolei administrację rządową można podzielić, ze względu na zakres jej działania, na administrację rządową centralną (Prezes Rady Ministrów, Rada Ministrów, ministrowie oraz centralne organy administracji rządowej) oraz na administrację rządową terenową (wojewoda i podległe mu służby, organy administracji niezespolonej).

Organy administracji rządowej centralnej obejmują swoim zasięgiem całe terytorium kraju, natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium. W przypadku administracji rządowej terenowej można wyróżnić jeszcze dodatkowy podział na administrację zespoloną i niezespoloną.

Biurokracja - (francuskie “bureau” - miejsce pracy urzędnika + gr. Kratia - oznacza władzę danej grupy społecznej) - forma zorganizowania administracji publicznej. Koncepcje teoretyczne:

# Max Weber - biurokracja jako typ idealny.

Koncepcja Webera stanowiła model organizacji urzędu nastawiony na bezosobowość, efektywność i pewność funkcjonowania. Działała ona w wielu krajach, ponieważ rozwiązywała podstawowe problemy w pracy urzędniczej. Posiadała jednak istotne wady, jak skupienie na wykładni niedoskonałego prawa, brak elastyczności i przyjazności, koncentracja na kontaktach pomiędzy komórkami urzędu z pominięciem interesu klienta, tworzenie urzędu dla samego siebie. Zasady biurokracji:

stałość	Wykonywanie czynności urzędowych w zakresie określonym przez prawo jest stałą działalnością urzędu. Jednocześnie czynności urzędowe musza być wykonywane przez urzędników jako stałe i podstawowe zajęcie, a nie praca dodatkowa. Sprzyja to rzetelnemu i terminowemu załatwianiu spraw.
kompetencja	Zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności powinien być trwale określony i niezmienny. Należy ściśle określić zakres oraz warunki prawa wydawania poleceń, stosowania środków przymusu, itp. Osoby mające stosować te narzędzia powinny mieć przyznane uprawnienia w sposób formalny poprzez akty prawne. Ma to zapobiegać nieprawidłowemu stosowaniu metod czy narzędzi lub niewłaściwemu świadczeniu usług.
hierarchia urzędowa	Dla zapewnienia sprawnego i legalnego działania konieczne jest zachowanie hierarchii, w której urzędnicy niższego stopnia podlegają urzędnikom wyższego stopnia uprawnionym do kontrolowania, wydawania poleceń i regulowania pracy tych pierwszych. Urzędnicy niższego stopnia powinni mieć prawo odwołania od decyzji bezpośrednich przełożonych. Taki sposób organizacji ma służyć eliminowaniu potencjalnych błędów wynikających z nieuwagi lub braku wiedzy czy doświadczenia.
rozdział pracowników od własności	Urzędnicy nie mogą być właścicielami środków administracji i środków utrzymania, a jedynie reprezentują właściciela w ściśle określonym zakresie. Dlatego za swoją pracę otrzymują określone wynagrodzenie.
rozdział spraw służbowych i prywatnych	Stanowiska służbowe nie mogą być wykorzystywane przez pracowników do celów osobistych. Należy zapewnić, że pracownicy wykonują swoje obowiązki w sposób obiektywny, w rozdzieleniu od spraw prywatnych. Urzędnik nie może również wykorzystywać zasobów urzędu prywatnie.
kwalifikacje	Niezbędna wiedza, doświadczenie, poziom wykształcenia powinny być określone dla każdego stanowiska w urzędzie, aby zapewnić, że przyjmowani pracownicy będą realizowali zadania w najlepszy możliwy sposób. Należy dbać o podnoszenie kwalifikacji pracowników.
dokumentowanie	Praca urzędnika musi być oparta na dokumentowaniu nawet takich spraw, które są załatwiane ustnie. Ma to zapewnić możliwość weryfikacji poprawności załatwiania spraw. Jednolity wykaz rzeczowy akt, który jest stosowany we współczesnej administracji pozwala dodatkowo na łatwe zastąpienie urzędnika przez osobę posiadającą właściwe wykształcenie z zakresu pracy stanowiska lecz bez doświadczenia w konkretnym urzędzie.
bezosobowość	Praca urzędnika jest określana przez przepisy, które powinny jasno i jednoznacznie określać sposoby załatwiania spraw. Urzędnik powinien stosować się ściśle do przepisów, dzięki czemu uzyskać można znamiona bezosobowości podejmowanej decyzji. Niezbędne jest jednak założenie, że prawo jest idealne.

# Teoria „bloku władzy” - marksistowska wizja, w której biurokracja stanowi siedlisko burżuazji.

Decentralizacja: przekazanie kompetencji organów lub urzędów podmiotom usytuowanym na niższym poziomie podziału terytorialnego państwa, mającym zagwarantowaną znaczną samodzielność wobec podmiotu przekazującego (np. kompetencje ministra > samorząd terytorialny, samorząd wyższego szczebla > samorząd niższego szczebla).

Dekoncentracja administracji:

- pozioma/rzeczowa - przekazanie kompetencji jednego organu lub urzędu kilku organom lub urzędom działającym na tym samym poziomie państwa

- pionowa/terytorialna - przekazanie kompetencji przez organy z wyższego poziomu podziału terytorialnego organom z poziomu niższego, bez zagwarantowania tym podmiotom samodzielności działania (np. kompetencja ministra > organ terenowej administracji rządowej)

# MODEL KARIERY A MODEL STANOWISK:

MODEL KARIERY	MODEL STANOWISK / POZYCYJNY
Ewolucyjne przechodzenie pracownika przez kolejne szczeble hierarchii urzędniczej, kandydat zatrudniany jest w korpusie służby cywilnej na najniższym stanowisku	Kandydat jest zatrudniany na konkretne stanowisko, a nie do korpusu
Wymagania na dane stanowisko określone są w przepisach prawnych (np. wiek, wykształcenie, staż)	Liczą się konkretne umiejętności, które potrzebne są na określonym stanowisku (zatrudnienie zadaniowe)
Kandydat musi przejść przez okres przygotowawczy	Brak okresu przygotowawczego
Państwowa gwarancja trwałości stosunku pracy, określonego wynagrodzenia (w zależności od stanowiska) oraz świadczeń emerytalnych i rentowych	Brak gwarancji trwałości stosunku pracy; wynagrodzenie częściej uzależnione od indywidualnych wyników, bywa ustalane w drodze negocjacji
Państwo jako pracodawca	Zatrudnienie w imieniu konkretnego urzędu
O zatrudnieniu decyduje postępowanie kwalifikacyjne (egzamin, konkurs)	Rekrutacja odbywa się na podstawie mniej sformalizowanych procedur
Normą jest zatrudnienie w administracji aż do uzyskania uprawnień emerytalnych lub rentowych	W skrajnych odmianach tego modelu przy zatrudnianiu stosuje się zasady właściwe nawiązywaniu stosunków pracy z menedżerami w prywatnych podmiotach gospodarczych
Francja, Niemcy, Austria, Belgia, Luksemburg, Hiszpania, Portugalia, Grecja, Irlandia	Wielka Brytania, Dania, Holandia, Finlandia, Szwecja, Włochy

REGULAMIN PRACOWNICZY URZĘDNIKÓW WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

Wprowadzony przez Rozporządzenie Rady Nr 259/68 z dnia 29 lutego 1968 r.

I PRZEPISY OGÓLNE:

# „urzędnik Wspólnot” - osoba, która została powołana, zgodnie z przepisami niniejszego regulaminu pracowniczego, na stanowisko urzędnicze w jednej z instytucji Wspólnot (przez instytucje rozumie się również: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów oraz Rzecznika Praw Obywatelskich UE oraz Europejskiego Pełnomocnika ds. Ochrony Danych)

# zakaz dyskryminacji (bezpośredniej lub pośredniej) urzędników ze względu na: rasę, przekonania polityczne, filozoficzne i religijne, płeć lub orientację seksualną

# zasada równego traktowania m i k nie wyklucza wprowadzenia pewnych szczególnych korzyści dla ułatwienia działalności zawodowej osobom płci niedostatecznie reprezentowanej (Instytucje wprowadzają takie rozwiązania po zasięgnięciu opinii Komitetu ds. Regulaminu Pracowniczego)

# obowiązek udowodnienia, że nie nastąpiło naruszenie zasady równego traktowania spoczywa na instytucji

# Każda instytucja wdraża środki o charakterze socjalnym w ścisłej współpracy z komitetem pracowniczym w oparciu o wieloletni plan działania, który corocznie przedstawia władzom budżetowym

# Każda instytucja ustala, kto w jej ramach wykonuje uprawnienia przyznane przez niniejszy regulamin pracowniczy organowi powołującemu. Dwie lub więcej instytucji może powierzyć te uprawnienia jednej z nich lub podmiotowi międzyinstytucjonalnemu

# powołanie urzędnika staje się skuteczne z datą powołania, która nie może przypadać wcześniej niż data rozpoczęcia wykonywania obowiązków przez urzędnika

# Powołanie lub awans dokonywane są jedynie w celu obsadzenia wolnego stanowiska. Pierwszeństwo ma rekrutacja wewnętrzna

# POPRZEDNIA klasyfikacja stanowisk:

Kategoria A	Kategoria B	Kategoria C	Kategoria D
wykształcenie wyższe lub równoważne doświadczenie zawodowe	wykształcenie średnie lub równoważne doświadczenie zawodowe	wykształcenie średnie lub równoważne doświadczenie zawodowe	wykształcenie podstawowe, w razie potrzeby uzupełnione szkoleniem technicznym
8 grup zaszeregowania	5 grup zaszeregowania	5 grup zaszeregowania	5 grup zaszeregowania
Wchodzą zazwyczaj 2 grupy zaszeregowania pracowników wykonujących obowiązki kierownicze oraz o charakterze doradczym	wchodzą zazwyczaj 2 grupy zaszeregowania pracowników wykonujących obowiązki o charakterze wykonawczym	wchodzą zazwyczaj 2 grupy zaszeregowania pracowników wykonujących obowiązki o charakterze pomocniczym i wykonawczym	wchodzą zazwyczaj 2 grupy zaszeregowania pracowników wykonujących prace fizyczne lub zadania pomocnicze

~ w drodze odstępstwa stanowiska w ramach tej samej wyspecjalizowanej dziedziny zawodowej mogą być grupowane w służby obejmujące wiele grup zaszeregowania jednej lub kilku wspomnianych powyżej kategorii

~ stanowiska tłumaczy ustnych i pisemnych grupowane w ramach kategorii specjalnej - służby

językowej oznaczanej literami LA / 6 grup zaszeregowania (równoważnych grupom od 3 do 8 w ramach kategorii A) podzielonych na szczeble kariery obejmujące zazwyczaj dwie grupy zaszeregowania

# AKTUALNA klasyfikacja stanowisk:

Na mocy znowelizowanego "Regulaminu Pracowniczego", z dniem 1 maja 2004 r. system klasyfikacji stanowisk został oparty na podziale na dwie grupy funkcyjne: AD ("administratorzy" - odpowiedzialni za politykę i unijne prawo) i AST ("asystenci" - pełniący rolę wspomagającą, wykonujący prace sekretarskie i administracyjne).

Administrator odgrywa kluczową rolę w procesie legislacyjnym i budżetowym UE. Może on uczestniczyć w koordynowaniu ogólnej polityki gospodarczej państw członkowskich, brać udział w negocjacjach z krajami niebędącymi członkami UE, pomagać we wdrażaniu wspólnej polityki rolnej oraz dbać o to, by prawo wspólnotowe było jednolicie interpretowane i skutecznie wdrażane. Bez względu na charakter wykonywanej pracy, szeroki zakres działalności UE oznacza sporą odpowiedzialność pracownika już na wczesnym etapie kariery zawodowej w Komisji.

GRUPA FUNKCYJNA AD
AD 16	dyrektor generalny
AD 15	dyrektor generalny/dyrektor
AD 14	Dyrektor; naczelnik wydziału; doradca; ekspert w dziedzinach: języka, gospodarki, prawa,, medycyny, weterynarii, nauki, badań, finansów, audytu
AD 13	naczelnik wydziału; doradca; ekspert w dziedzinach: języka, gospodarki, prawa,, medycyny, weterynarii, nauki, badań, finansów, audytu
AD 12	naczelnik wydziału; główny specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii , prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 11	naczelnik wydziału; główny specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii , prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 10	naczelnik wydziału; starszy specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii , prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 9	naczelnik wydziału; starszy specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii , prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 8	specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii, prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 7	specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii, prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 6	Młodszy specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii, prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu
AD 5	Młodszy specjalista w dziedzinach: tłumaczenia, ekonomii, prawa, medycyny, inspekcji weterynaryjnej, nauki badań, finansów audytu

Asystent odgrywa ważną rolę w wewnętrznym funkcjonowaniu Komisji, zwłaszcza w zakresie spraw budżetowych i finansowych, spraw personalnych, informatycznych i bibliotekarstwa. Może on również pomagać we wdrażaniu polityk w rozmaitych dziedzinach działalności UE lub odpowiadać za pracę sekretarską i biurową, zapewniając efektywne funkcjonowanie jednostek administracyjnych.

GRUPA FUNKCYJNA AST
AST 11	osobisty asystent, referent ds. biurowych, technik, informatyk
AST 10	osobisty asystent, referent ds. biurowych, technik, informatyk
AST 9	osobisty asystent, referent ds. biurowych, technik, informatyk
AST 8	Starszy, referent ds. biurowych, starszy archiwista, starszy technik, starszy informatyk
AST 7	Starszy, referent ds. biurowych, starszy archiwista, starszy technik, starszy informatyk
AST 6	Referent, archiwista, technik, informatyk
AST 5	Referent, archiwista, technik, informatyk
AST 4	Młodszy: referent, archiwista, technik, informatyk
AST 3	Młodszy: referent, archiwista, technik, informatyk; woźny w Parlamencie
AST 2	podreferendarz ds. biurowych, referent, pomocnik technika, pomocnik informatyka, woźny w Parlamencie
AST 1	podreferendarz ds. biurowych, referent, pomocnik technika, pomocnik informatyka, woźny w Parlamencie

~ Identyczne warunki naboru i pełnienia służby mają zastosowanie do wszystkich urzędników należących do tej samej grupy funkcyjnej.

~ Każda grupa zaszeregowania składa się z pięciu stopni. Awans na wyższy stopień w danej grupie zaszeregowania jest automatyczny i wiąże się ze stażem pracy w Komisji. Co dwa lata awansuje się na wyższy stopień, do momentu przejścia do następnej grupy zaszeregowania lub osiągnięcia najwyższego stopnia w danej grupie zaszeregowania. Najwyższa grupa zaszeregowania (AD 16) ma tylko trzy stopnie.

# Urzędnik może złożyć wniosek o dokonanie przeniesienia w ramach instytucji

# możliwe jest czasowe powierzenie urzędnikowi wyższego, w ramach jego grupy funkcyjnej i grupy zaszeregowania, stanowiska na okres do 1 roku; pracownik otrzymuje wtedy różnice wysokości wynagrodzenia; może zająć miejsce poprzednika na dłużej, jeżeli ten: został oddelegowany na inne stanowisko, został powołany do służby wojskowej lub jest stale nieobecny z powodu choroby

# oddelegowanie do innej instytucji > po 6 miesiącach urzędnik może wnioskować o zatrudnienie w tej drugiej; jeśli zakłada to zatrudnienie w wyższej grupie zaszeregowania, to jest równoznaczne z awansem

# każda instytucja powołuje (oraz określa skład oraz szczegóły dot. działalności):

- Komitet Pracowniczy - reprezentuje interesy pracowników, zapewnia kontakt pracownicy-instytucja, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania służby, zapewnia pracownikom możliwość wyrażenia opinii, zwraca się do właściwych organów w przypadku określonych nieprawidłowości oraz z propozycjami usprawnienia pracy etc.; uczestniczy w nadzorowaniu placówek socjalnych, za zgodą instytucji powołuje takie placówki

- Wspólny Komitet (lub kilka, ew. wspólny dla kilku instytucji) - może pełnić funkcje doradcze w sprawach ogólnych przedkładanych przez Komitet Pracowniczy;

- Komisja Dyscyplinarna (lub kilka)

- Wspólny Komitet Doradczy ds. braku kwalifikacji zawodowych (lub kilka)

- Komitet ds. ocen (w miarę potrzeb)

# Komitet ds. Regulaminu Pracowniczego - powołują instytucje na mocy wspólnego porozumienia; skład: przedstawiciele instytucji + przedstawiciele Komitetów Pracowniczych tych instytucji; opiniuje dla KE wnioski o przegląd Regulaminu Pracowniczego (sam może je również składać); zbiera się na wniosek przewodniczącego, jednej z instytucji lub jednego z Komitetów Pracowniczych

# dopuszcza się także funkcjonowanie związków zawodowych i stowarzyszeń pracowniczych

II PRAWA I OBOWIĄZKI URZĘDNIKÓW:

# urzędnik kieruje się interesem Wspólnot; zakaz przyjmowania instrukcji od podmiotów zewnętrznych wobec instytucji (rządy, organy, organizacje, osoby etc.); obiektywny, bezstronny i z poszanowaniem zasady lojalności

# urzędnik bez zgody instytucji nie przyjmuje żadnych odznaczeń, prezentów, wyróżnień, przywilejów, tytułów, jakichkolwiek wynagrodzeń (wyjątki: gratyfikacje przysługujące za prace wykonane przed powołaniem lub w czasie urlopu okolicznościowego w celu odbycia jakiegoś rodzaju służby państwowej)

# zakaz wykonywania pracy, która dotyczy urzędnika bezpośrednio lub pośrednio ze względów szczególnie rodzinnych lub finansowych, co mogłoby wpływać na jego niezależność; urzędnik zgłasza taki przypadek organowi powołującemu, który może zwolnić urzędnika z odpowiedzialności za sprawę

# urzędnik nie może posiadać udziału w przedsiębiorstwach podlegających jego instytucji, jeśli mogłoby to ograniczać jego niezależność przy wykonywaniu obowiązków

# zakaz nękania psychicznego i molestowania seksualnego; nękany, który przedstawi dowody, nie może doświadczyć ze strony instytucji żadnych negatywnych skutków, jeżeli działa w dobrej wierze

- nękanie psychiczne - celowość + szkoda

- molestowanie seksualne - traktowane jako dyskryminacja ze względu na płeć

# dodatkowa działalność (również niezarobkowa) - potrzebna zgoda instytucji powołującej; pozwolenia nie udziela się wyłącznie, jeżeli dodatkowa działalność może utrudnić wykonywanie obowiązków urzędnika lub jest niezgodne z interesem instytucji

# małżonek prowadzi działalność > urzędnik informuje instytucje powołującą > jeśli działalność jest niemożliwa do pogodzenia z pracą urzędnika, organ powołujący zasięga opinii Komitetu Wspólnego i decyduje o ewentualnej zmianie stanowiska

# urzędnik chce się ubiegać o/został powołany/został wybrany na urząd publiczny > powiadamia organ powołujący, który decyduje:

- urzędnik powinien złożyć wniosek o urlop z przyczyn osobistych

- powinien uzyskać urlop coroczny

- pracuje w niepełnym wymiarze godzin

- kontynuuje pracę jak wcześniej

# po zakończeniu służby urzędnik nadal zobowiązany do rozsądnego zachowania przy przyjmowaniu pewnych stanowisk czy korzyści; w ciągu 2 lat potrzebna zgoda instytucji na podjęcie pracy - jeśli nowa praca wiąże się z pracą, którą urzędnik wykonywał w ciągu ostatnich 3 lat służby, to organ powołujący może zabronić podjęcia działalności lub wydać pozwolenie z zastrzeżeniem odpowiednich warunków; instytucja konsultuje się ze Wspólnym Komitetem, ma 30 dni roboczych na decyzję, jej brak interpretuje się jako zgodę

# urzędnik nie może, także po zakończeniu służby, bez uzyskania odpowiedniej zgody, ujawniać informacji, które uzyskał w trakcie służby, jeśli nie zostały one wcześniej podane do publicznej wiadomości

# wszelkie prawa do pisemnych i innych prac oraz wynalazków, które urzędnik wygeneruje w trakcie służby, należą do Wspólnot, które mogą uzyskać patent we wszystkich patent we wszystkich państwach; wynalazki wynalezione w czasie 1 roku po zakończeniu służby, jeśli mają związek z wykonywaną wcześniej pracą, również należą do Wspólnot; instytucja może przyznać autorowi nagrodę

# ujawnianie informacji w postępowaniu sądowym > urzędnik uzyska zgodę, jeżeli takie postępowanie nie będzie sprzeczne z interesami Wspólnoty + odmowa nie może powodować odpowiedzialności karnej urzędnika; obowiązuje także po zakończeniu służby; nie dotyczy postępowania przed TS lub Komisją Dyscyplinarną

# miejsce zamieszkania - w miejscowości zatrudnienia lub wystarczająco blisko, aby nie utrudniać wykonywania obowiązków; obowiązek informowania instytucji o adresie i wszelkich jego zmianach

# urzędnik odpowiedzialny wobec przełożonych, odpowiedzialność jego podwładnych nie zwalnia go z jego własnej odpowiedzialności

# polecenie wzbudza wątpliwości urzędnika > informuje niezwłocznie bezpośredniego przełożonego (jeśli pisemnie, to powinien otrzymać odpowiedź na piśmie) > przełożony potwierdza polecenia, ale nie rozwiewa wątpliwości urzędnika > urzędnik zwraca się do przełożonego znajdującego się bezpośrednio wyżej w hierarchii > kolejne potwierdzenie > urzędnik wykonuje, jeżeli nie są w sposób oczywisty sprzeczne z prawem lub normami bezpieczeństwa

# na wniosek urzędnika, przełożony zobowiązany jest wydać polecenia na piśmie

# instytucja może obciążyć urzędnika kosztami wyrządzonych przez niego szkód (TS może uchylić zaskarżoną decyzję)

# podejrzenie nielegalnej/szkodzącej Wspólnotom działalności > urzędnik musi niezwłocznie zgłosić w formie pisemnej bezpośredniemu przełożonemu, dyrektorowi generalnemu, Sekretarzowi Generalnemu lub OLAF (Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych)

#przywileje i immunitety przyznawane wyłącznie w interesie Wspólnot; Protokół ws. Przywilejów i Immunitetów UE, rozdział V Urzędnicy i Inni Pracownicy UE:

- immunitet jurysdykcyjny co do dokonanych przez urzędników czynności służbowych (również wypowiedzi ustne i pisemne); korzystają z niego także po zakończeniu służby

- urzędnicy nie podlegają ograniczeniom imigracyjnym (dot. również współmałżonka i rodziny pozostającej na utrzymaniu)

- udogodnienia w zakresie przepisów walutowych tożsame z tradycyjnymi udogodnieniami dla pracowników organizacji międzynarodowych

- bezpłatny przewóz mebli, samochodu i innych przedmiotów do użytku osobistego (w stopniu uznanym przez rząd państwa wykonania tego prawa za niezbędny)

- podatek od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez UE płacą urzędnicy na rzecz UE; są zwolnieni z krajowych

- inne podatki w razie przeprowadzki w związku ze służbą urzędniczą - na rzecz państwa wyjazdu (jeśli jest państwem członkowskim) + małżonek i dzieci

- urzędników obejmuje unijny system świadczeń socjalnych

- nazwiska, stopnie służbowe i adresy służbowe przekazywane są okresowo rządom państw członkowskich

- laissez-passer wydawane są urzędnikom AD 12 - AD 16 lub równoważnym; na mocy specjalnej decyzji można wydać również urzędnikowi z innej grupy zaszeregowania

# Wspólnoty wspomagają urzędników w postępowaniach, szczególnie przeciwko osobom dopuszczającym się gróźb, zniewag, zniesławień etc., na jakie urzędnik i/lub jego rodzina i/lub mienie są narażenie w związku z pełnieniem służby

# Wspólnoty rekompensują takie szkody, jeśli urzędnik nie popełnił niedbalstwa i nie mógł wyegzekwować odszkodowania od osoby, która szkodę wyrządziła

# Wspólnoty ułatwiają dalsze kształcenie zawodowe, jeśli nie zakłóca to funkcjonowania służby; dalsze kształcenie jest brane pod uwagę przy awansie

# każda decyzja indywidualna jest niezwłocznie przekazywana urzędnikowi na piśmie; wszelkie decyzje o skutkach negatywnych muszą zawierać uzasadnienie

# akta osobowe urzędnika - wszelkie dokumenty dotyczące pracy urzędnika + jego uwagi do tych dokumentów; mogą zostać wykorzystane przeciwko niemu tylko, jeżeli zostały mu one przedstawione przed ich włączeniem do akt (włączenie każdego dokumentu poprzedza podpis urzędnika lub, jeśli nie jest to możliwe, wysłanie dokumentu na jego ostatni adres); każdy urzędnik ma tylko jedne akta, są one poufne - mogą być przeglądane tylko w pomieszczeniach biurowych administracji lub na zabezpieczonym czytniku elektronicznym; urzędnik ma prawo zapoznać się ze wszystkimi dokumentami, również po zakończeniu służby

~dokumentacja medyczna - każda instytucja samodzielnie określa zasady dostępu dla urzędników

III KARIERA ZAWODOWA URZĘDNIKA

1. ZATRUDNIENIE

# strategia zatrudnienia nastawiona jest na pozyskanie jak najlepszych urzędników rekrutowanych z państw członkowskich Wspólnot z uwzględnieniem możliwie szerokiego zasięgu geograficznego; żadne stanowiska nie mogą być zarezerwowane dla obywateli konkretnego państwa

# urzędnikiem może zostać jedynie ten, kto:

- jest obywatelem jednego z państw członkowskich i korzysta z pełni praw publicznych danego państwa; instytucja może odstąpić od wymogu posiadania takiego obywatelstwa

- wypełnił zobowiązania związane ze służbą wojskową

- posiada odpowiednie cechy charakteru dla wykonywania swoich obowiązków

- poświadczył swoje kwalifikacje w drodze procedury konkursowej lub testu

- jest odpowiednio sprawny fizycznie

- zna gruntownie jeden z języków Wspólnoty, drugi przynajmniej w zakresie niezbędnym do pracy

# organ powołujący może przeprowadzić odmienną od konkursowej procedurę naboru w przypadku naboru urzędników wyższego szczebla ( AD 16 i AD 15 oraz dyrektorów lub ich odpowiedników z grupy zaszeregowania AD 14) oraz w przypadku stanowisk wymagających specjalnych kwalifikacji

Jak zostać urzędnikiem?

Urzędnicy są wybierani w drodze otwartych konkursów organizowanych przez Europejskie Biuro Doboru Kadr (EPSO - European Personal Selection Office). EPSO zajmuje się doborem kadr nie tylko dla Komisji, ale również dla wszystkich innych instytucji unijnych. Otwarte konkursy są publikowane w Dzienniku Urzędowym i ogłaszane na stronie internetowej EPSO.

Aby kandydatura została przyjęta, niezależnie od stanowiska, o jakie kandydat się ubiega, musi on wykazać się umiejętnościami, wiedzą, inicjatywą i motywacją. Oczywiście, aby być wziętym pod uwagę w procesie selekcji, należy spełniać oczekiwane wymogi (kwalifikacje, doświadczenie zawodowe itd.) określone w ogłoszeniu o danym konkursie w Dzienniku Urzędowym. 

Wymogi nie mogą być niższe od minimalnych standardów kwalifikacyjnych dla stanowisk „asystenckich” lub „administratorów” określonych w regulaminie pracowniczym:

*dla AST:

- wykształcenie pomaturalne potwierdzone dyplomem; lub

- wykształcenie średnie potwierdzone świadectwem dającym dostęp do studiów wyższych oraz odpowiednie co najmniej 3letnie doświadczenie zawodowe; lub

- jeżeli jest to uzasadnione interesem służby, wyszkolenia lub doświadczenia zawodowego równorzędnego szczebla

*dla AD 5 i AD 6:

- wykształcenie równoważne 3letnim studiom uniwersyteckim potwierdzone dyplomem; lub

- wyszkolenie zawodowe równorzędnego szczebla, jeśli jest to uzasadnione w interesie służby

*dla AD 7 - AD 16:

- wykształcenie, potwierdzone dyplomem, równoważne min. 4letnim studiom uniwersyteckim; lub

- 3 lata studiów + 1 rok doświadczenia zawodowego; lub

- wyszkolenie zawodowe równorzędnego szczebla, jeżeli jest to uzasadnione w interesie służby

Konkursy są na ogół dwustopniowe, składają się z części pisemnej i ustnej. Kandydaci przystępują do testów pisemnych, które sprawdzają ich wiedzę i umiejętności, na ogół poprzez testy wielokrotnego wyboru obejmujące znajomość kwestii integracji europejskiej, umiejętności językowe, a także rozumowanie logiczne i umiejętność operowania danymi liczbowymi. Osoby, które pomyślnie przejdą część pisemną są następnie zapraszane na rozmowę z komisją konkursową. Harmonogram aktualnych i planowanych konkursów, a także kilka przykładowych testów można znaleźć na stronie internetowej EPSO.

Kandydaci, którzy pomyślnie przeszli przez ostatni etap konkursu, otrzymują list informujący o umieszczeniu ich nazwiska na liście rezerwowej - liście laureatów konkursu, spośród których będą rekrutowani przyszli pracownicy. Listy te są publikowane w Dzienniku Urzędowym. Kandydaci z listy rezerwowej mogą być przyjmowani na wolne stanowiska przez zainteresowane służby.

Fakt, że Państwa nazwisko znalazło się na liście rezerwowej, nie daje gwarancji zatrudnienia w charakterze urzędnika. Listy te są zwykle ważne przez rok lub dwa lata.

Instytucje szukają na listach rezerwowych odpowiednich kandydatów do obsadzenia wakatów, po uprzednim zbadaniu, czy dane stanowisko może zostać obsadzone w ramach instytucji. Warto zadbać o to, by udostępnione informacje były stale aktualne. W tym celu należy przesłać swój życiorys online i systematycznie go aktualizować.

Osoba wybrana jako potencjalny kandydat na konkretne stanowisko zostaje zaproszona na rozmowę z działem rekrutacji. Przed formalnym przyjęciem do pracy wybrany kandydat poddawany jest badaniom lekarskim. Kandydat może w ciągu 20 dni odwołać się w przypadku negatywnej opinii > instytucja powołuje komisję, składającą się z trzech lekarzy, która weryfikuje opinie poprzedniego badającego > w przypadku potwierdzenia negatywnej opinii, kandydat pokrywa połowę związanych z jej sporządzeniem kosztów.

Na zakończenie Dyrekcja Generalna ds. Personelu i Administracji przesyła formalną ofertę pracy potwierdzającą przyjęcie do pracy w Komisji.

Otwarte konkursy są zwykle organizowane dla określonych grup zaszeregowania, AD 5-8 i AST 1-4. Laureaci konkursów przyjmowani są do pracy w grupie zaszeregowania określonej w ogłoszeniu o konkursie, w którym uczestniczyli.

Nowozatrudnionemu urzędnikowi przyznaje się zwykle pierwszy stopień w jego grupie zaszeregowania. Jednakże z uwagi na doświadczenie zawodowe danej osoby, może ona zostać zaklasyfikowana na drugim stopniu w ramach danej grupy zaszeregowania, jeśli jej doświadczenie zawodowe jest dłuższe niż okres minimalny określony w ogłoszeniu o konkursie.

Rozpoczynając pracę w Komisji urzędnicy odbywają okres próbny. Po upływie 9 miesięcy sporządzane jest sprawozdanie zawierające ocenę pracy w okresie próbnym. Jeżeli ocena jest pozytywna, następuje powołanie urzędnika. Podobnie jak w przypadku innych urzędników, praca nowych pracowników jest przedmiotem okresowej oceny w ramach dorocznej procedury oceny personelu Komisji (CDR), która ma bezpośredni wpływ na przebieg kariery zawodowej, w tym na awans do wyższej grupy zaszeregowania w tabeli płac Komisji.

Komisja prowadzi politykę ustawicznego kształcenia i w ramach procedury oceny urzędnicy, wspólnie ze swoimi przełożonymi, ustalają program szkoleń dostosowany do ich potrzeb.

Pracownicy rozpoczynający pracę w Komisji w kategorii „asystentów” mogą zostać powołani na stanowiska w kategorii „administratorów” na podstawie „procedury certyfikacji”. Zgodnie z tą procedurą pracownicy, którzy wykazali, że są zdolni do wykonywania zadań „administratora”, mogą wziąć udział w szkoleniu obejmującym zestaw obowiązkowych modułów. Po ukończeniu szkolenia przystępują oni do egzaminu końcowego. Jeśli wyniki egzaminu będą pozytywne, będą oni mogli wnioskować o powołanie na stanowisko „administratora”.

2. STATUS SŁUŻBOWY

a) AKTYWNE ZATRUDNIENIE

# urzędnik wykonuje obowiązki związane ze swoim stanowiskiem lub stanowiskiem, na które został tymczasowo powołany

b) ODDELEGOWANIE

* urzędnik został oddelegowany w interesie służby:

- w celu tymczasowego pełnienia służby poza swoją instytucją

- w celu udzielenia tymczasowej pomocy: przewodniczącemu instytucji bądź organu wspólnotowego, przewodniczącemu jednej z frakcji w PE, Komitecie Regionów lub Komitecie Ekonomiczno-Społecznym

- w celu tymczasowego objęcia stanowiska z listy stanowisk finansowanych z funduszy B+R (niektóry urzędnicy sektora B+R mogą otrzymać specjalny dodatek z powodu uciążliwych warunków pracy)

* urzędnik oddelegowany na swój wniosek:

- do innej instytucji WE

- do dyspozycji organizacji wspierającej interesy WE wymienionej w wykazie

# urzędnik oddelegowany zachowuje uprawnienia i obowiązki wynikające z przynależności do instytucji macierzystej

# organ powołujący, po wysłuchaniu urzędnika, oddelegowuje go; określa czas trwania oddelegowania; co 6 miesięcy urzędnik może wnioskować o zakończenie oddelegowania

# urzędnik otrzymuje dodatek, jeżeli wynagrodzenie z oddelegowania jest niższe niż dotychczasowe; przysługuje mu zwrot dodatkowych kosztów wynikających z oddelegowania

# urzędnik zachowuje swoje stanowisku, prawo do przeniesienia na wyższy stopień oraz prawo do awansu; po zakończeniu oddelegowania jest natychmiast przywracany na poprzednie stanowisko (ewentualnie na pierwsze wolne równoważne, jeżeli sam wnioskował o oddelegowanie, a na jego stanowisko została powołana inna osoba, co jest możliwe po upływie 6 miesięcy oddelegowania; musi spełniać wymagania na nowe stanowisko)

c) URLOP Z PRZYCZYN OSOBISTYCH

# przyznawany urzędnikowi zatrudnionemu na czas nieokreślony, na jego pisemny wniosek, w wyjątkowych okolicznościach; na jego stanowisko może zostać powołana inna osoba

# urlop nie może przekraczać okresu 1 roku, można przedłużać na kolejne okresy (wniosek przynajmniej 2 miesiące przed końcem), łącznie nie może przekroczyć 15 lat z całości służby

# możliwość przedłużania bez ograniczeń, jeżeli:

- urzędnik musi zaopiekować się upośledzonym dzieckiem, pozostającym na jego utrzymaniu, które wymaga stałej opieki

- urzędnik1 dołącza do małżonka urzędnika2, który musiał z powodu służby określić miejsce zamieszkania w taki sposób, że stanowi to utrudnienie dla służby urzędnika1

# urzędnik traci prawo do awansu, jego członkostwo w systemie zabezpieczenia społecznego zostaje zawieszone (a więc również wypłata)

# po zakończeniu urlopu obejmuje pierwsze wolne równoważne stanowisko; jeśli nie wyraża zgody, to proponują mu kolejne, jeśli znowu mu nie pasuje, to organ powołujący konsultuje się ze Wspólnym Komitetem i może urzędnika zwolnić; urzędnik musi spełniać wymagania na każde nowe stanowisko

d) TYMCZASOWY STAN SPOCZYNKU

# wynika z objęcia urzędnika redukcją stanowisk

#decyzję o redukcji stanowisk w danej grupie zaszeregowania podejmuje uprawniony organ budżetowy w ramach procedury budżetowej

# organ powołujący konsultuje się ze Wspólnym Komitetem i decyduje, jakiego rodzaju stanowiska redukować

# następnie sporządza listę imienną, również po konsultacji z WK; bierze pod uwagę staż pracy, kwalifikacje, sytuację rodzinną, wydajność

# urzędnicy z redukowanej grupy zaszeregowania mogą sami się zgłosić, automatycznie wpisywani są na listę

# urzędnik przestaje wykonywać swoje obowiązki, traci wynagrodzenie, prawo do awansu; uzyskuje jedynie, przez maksimum 5 lat, uprawnienia emerytalne obliczane zgodnie z jego grupą zaszeregowania i stopniem + dostaje świadczenie tytułu przeniesienia w stan spoczynku

# jeśli wynagrodzenie z nowej pracy + to świadczenie są wyższe niż jego ostatnia wypłata, to nie otrzymuje tego świadczenia

# przez 2 lata urzędnik ma prawo pierwszeństwa przy zatrudnianiu

# koniec okresu, w którym urzędnik uprawniony do świadczenia z tytułu tymczasowego pozostawania w stanie spoczynku > rozwiązanie stosunku pracy

e) URLOP NA CZAS ODBYWANIA SŁUŻBY WOJSKOWEJ

# wynagrodzenie wstrzymane, zachowuje prawo do awansu oraz uprawnienia emerytalne (jeśli po powrocie opłaci wstecznie składki)

# w przypadku wezwania urzędnika na szkolenie dla rezerwistów, otrzymuje w tym okresie wynagrodzenie minus żołd

f) URLOP WYCHOWAWCZY LUB ZE WZGLĘDÓW RODZINNYCH

# do 6 miesięcy urlopu wychowawczego na każde dziecko, można wykorzystać w ciągu 12 lat od narodzin/przysposobienia dziecka

# do 12 miesięcy dla samotnie wychowujących dziecko

# jednorazowo minimum 1 miesiąc

# możliwość wykorzystania w formie pracy na pół etatu

# utrzymane jest prawo do świadczeń emerytalnych + dodatek na dziecko + dodatek edukacyjny (800+/1000+ € - kwoty zależą od wysokości wynagrodzenia)

# wynagrodzenie zostaje wstrzymane, prawo do awansu pozostaje w mocy

# zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia w tym okresie

# urlop ze względów rodzinnych - w przypadku poświadczonej przez lekarza ciężkiej choroby lub niepełnosprawności (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo), max. 9 miesięcy w toku zatrudnienia

3. OCENY, PRZENIESIENIE NA WYŻSZY STOPIEŃ I AWANS

# ocena urzędnika przynajmniej raz na dwa lata; każda instytucja ustala szczegóły, istnieje konieczność wprowadzenia procedury odwoławczej

#sprawozdanie trafia do urzędnika, który ma prawo do uwag

# od AST 4 można wydawać opinie w sprawie ewentualnych kompetencji do przejścia do AD

# powołania AST > AD nie przekraczają 20% ogólnej liczby powołań rocznie

# 2 lata na tym samym stopniu danej grupy zaszeregowania > automatyczne przeniesienie na wyższy stopień tej grupy zaszeregowania

# awans następuje na podstawie decyzji organu powołującego, który porównuje zasługi urzędników uprawnionych do awansu (sprawozdania + znajomość 2go języka + poziom wykonywania obowiązków); skutkuje przyznaniem urzędnikowi wyższej grupy zaszeregowania

# przynajmniej 2 lata pracy w danej grupie zaszeregowania

# przed pierwszym awansem urzędnik musi wykazać się znajomością 3go języka (instytucje zapewniają szkolenia w tym zakresie)

# awansowanemu przyznaje się pierwszy stopień w nowej grupie zaszeregowania; wyjątkowo drugi: awansującym szefom zespołów w grupach AD 9 - AD 13, w przypadku awansów na stanowisko dyrektora

4. ZAKOŃCZENIE SŁUŻBY

REZYGNACJA

# jednoznaczne, pisemne oświadczenie woli zakończenia służby w danej instytucji

# organ powołujący ma miesiąc na wydanie potwierdzenia rezygnacji

# może odmówić przyjęcia rezygnacji jeśli toczy się, lub rozpoczęło się w ciągu 3o dni od otrzymania rezygnacji, postępowanie dyscyplinarne przeciwko urzędnikowi

# rezygnacja staje się skuteczna z dniem określonym przez organ (w ciągu 90 dni dla AD i 30 dni dla AST)

# decyzja + uzasadnienie wydawana przez organ powołujący po zasięgnięciu opinii Wspólnego Komitetu oraz po wysłuchaniu urzędnika

ODWOŁANIE ZE STANOWISKA W INTERESIE SŁUŻBY

# może dotyczyć urzędnika wyższego (dyrektorzy z najwyższych grup zaszeregowania AD 14-16)

# na mocy decyzji organu powołującego

# nie stanowi środka dyscyplinarnego

# jeśli urzędnik nie otrzymał nowego stanowiska, to otrzymuje specjalne świadczenie w tym okresie

# po upływie tego okresu, jeśli urzędnik osiągnął wiek 55 lat, przysługuje mu prawo do emerytury

PROCEDURA W PRZYPADKU NIENALEŻYTEGO WYKONYWANIA OBOWIĄZKÓW

# instytucje samodzielnie ustanawiają procedury postępowania w takich przypadkach

# po bezskutecznym wyczerpaniu tych procedur urzędnik może zostać zwolniony lub zdegradowany

# wniosek o zwolnienie/degradację przekazywany jest urzędnikowi, który ma 15 dni na przygotowanie obrony (ma dostęp do akt, może powołać świadków, może wspomagać go wybrana przez niego osoba)

# urzędnik jest wysłuchiwany przez Wspólny Komitet Doradczy

# instytucja wyznacza urzędnika, który ją reprezentuje przed WKD; urzędnik ten ma takie same prawa jak urzędnik zainteresowany

# WKD przesyła opinie (ustaloną większością głosów) do instytucji

# instytucja wydaje decyzję z uzasadnieniem oraz datą jej wejścia wżycie

# urzędnik otrzymuje świadczenie z tytułu odwołania ze stanowiska (równe wynagrodzeniu urzędnika pierwszego stopnia pierwszej grupy zaszeregowania) + jest uprawniony do otrzymywania dodatków rodzinnych; jeśli otrzymuje krajowy zasiłek dla bezrobotnych, to należy odjąć jego kwotę od świadczenia z tytułu odwołania ze stanowiska; okres wypłacania tego świadczenia wynosi 3/6/9/12 miesięcy w zależności od stażu pracy

# urzędnik zdegradowany może po 6 latach ubiegać się o wymazanie faktu degradacji z akt

#jeśli przytoczona procedura nie zakończyła się zwolnieniem/zdegradowaniem urzędnika, to przysługuje mu zwrot kosztów procedury (w tym opłacenie obrońcy nienależącego do instytucji)

PRZENIESIENIE W STAN SPOCZYNKU

# automatycznie ostatniego dnia miesiąca, w którym urzędnik kończy 65 lat

# na własną prośbę ostatniego dnia miesiąca złożenia wniosku (jeśli ma minimum 63 lata lub 55-63 i spełnia wymogi emerytalne)

# w przypadku, gdy organ uzna trwałą niezdolność do pełnienia służby

# na prośbę urzędnika można przedłużyć czas pracy do 67 roku życia

STANOWISKO HONOROWE

# po zakończeniu służby, organ może powołać urzędnika na stanowisko honorowe; nie wynikają z tego żadne korzyści finansowe

IV WARUNKI PRACY URZĘDNIKÓW

1. CZAS PRACY

#urzędnicy aktywnie zatrudnieni pozostają w dyspozycji swojej instytucji

# tygodniowy czas pracy - max. 42h, dzienny czas ustala instytucja; w szczególnych przypadkach może pozostawać w gotowości poza godzinami pracy (w miejscu pracy lub zamieszkania) - możliwe dodatki za regularne pozostawanie w gotowości

# można wnioskować o pracę w niepełnym wymiarze czasu > organ wyraża zgodę, jeśli nie kłóci się to z interesem służby; max. 5 lat w toku całego zatrudnienia; przypadki, w których można złożyć taki wniosek:

- opieka nad dzieckiem poniżej 9 roku życia

- opieka nad dzieckiem 9-12 lat > możliwe skrócenie czasu o nie więcej niż 20%

- opieka nad poważnie chorą rodziną (wstępny, zstępny, małżonek, rodzeństwo)

- dalsze kształcenie zawodowe

- po 55 roku życia, w ciągu ostatnich 5 lat przed przejściem na emeryturę

# istnieje możliwość wnioskowania o pracę w formie dzielenia etatu na stanowisku, które organ uzna za odpowiednie do tego celu; czas takiej pracy nie jest ograniczony; pozwolenie może zostać cofnięte z 6miesięcznym wyprzedzeniem w interesie służby lub na wniosek urzędnika

# praca w godzinach nadliczbowych jedynie w nagłych przypadkach zwiększonej ilości zadań do wykonania (max. 150h/6 miesięcy)

# praca nocami i w dni świąteczne - instytucje regulują samodzielnie

# urzędnikom AD i AST od 5 do 11 za pracę w godzinach nadliczbowych nie przysługuje rekompensata w postaci dodatkowych dni wolnych ani zapłaty

# AST 1 do AST 4 - przysługuje rekompensata w postaci czasu wolnego, a jeśli służba nie pozwala zrealizować w kolejnym miesiącu, to rekompensata finansowa:

- 1 godzina nadliczbowa > 1,5 godziny wolnego

- 1 godzina nadliczbowa między 22:00 a 7:00, w niedziele lub w święto > 2 godziny wolnego

- jeśli nie można odebrać w godzinach, to 0,56% wynagrodzenia podstawowego za każdą nadliczbową godzinę

# czas podróży służbowej nie jest liczony jako nadliczbowy czas pracy

# urzędnik regularnie pracujący w soboty, niedziele, dni świąteczne i nocami może otrzymać dodatek za pracę w systemie zmianowym wymaganą przez instytucję; czas pracy w systemie zmianowym nie może przekraczać standardowego rocznego czasu pracy

# szczególnie uciążliwe warunki pracy - również możliwe dodatki

2. URLOP

# 24-30 dni roboczych corocznego urlopu; urzędnik wykorzystuje w całości lub w częściach, urlop musi jednak obejmować przynajmniej jeden nieprzerwany okres dwóch kolejnych tygodni; zasadniczo prawo do urlopu corocznego nabywa się po przepracowaniu 3 miesięcy;

# choroba w trakcie urlopu (jeśli uniemożliwiałaby wykonywanie obowiązków służbowych + jest udokumentowana zaświadczeniem lekarskim) > przedłużenie urlopu corocznego o okres choroby

# na kolejny rok można przenieść max. 12 dni urlopu

# zaległy urlop w czasie zakończenia służby > urzędnik dostaje 1/30 swojego ostatniego wynagrodzenia za każdy dzień urlopu, który mu pozostał (analogicznie potrąca się tym, którzy w momencie zakończenia służby przekroczyli limit urlopu corocznego)

# do tego urlopu doliczany jest czas podróży (w zależności od odległości od 1 do 6 dni na podróż w obie strony)

# urzędnik może, w sytuacjach wyjątkowych, wnioskować o urlop okolicznościowy:

- zawarcie małżeństwa przez urzędnika - 4 dni

- zmiana miejsca zamieszkania - 2 dni

- choroba współmałżonka - 3 dni

- śmierć współmałżonka/dziecka - 4 dni

- choroba wstępnego - 2 dni

- ślub dziecka - 2 dni

- narodziny dziecka - 10 dni (w ciągu 14 tygodni od narodzin)

- przysposobienie dziecka 20/24 tygodnie

# kobiecie w ciąży przysługuje 20 tygodni urlopu po przedstawieniu zaświadczenia lekarskiego; urlop ten zaczyna się nie wcześniej niż 6 tygodni przed przewidywaną w zaświadczeniu datą porodu, kończy się nie wcześniej, niż 14 tygodni po porodzie

# w przypadku ciąży mnogiej, porodu przedwczesnego (przed końcem 34go tygodnia ciąży) lub narodzin dziecka niepełnosprawnego > urlop ten ulega wydłużeniu do 24 tygodni

# zwolnienie chorobowe przysługuje urzędnikowi, który wykaże niezdolność do wykonywania obowiązków z powodu choroby

# niezwłocznie informuje instytucję o chorobie i swoim miejscu pobytu

# nieobecność ponad 3 dni > konieczność przedstawienia zaświadczenia lekarskiego, które należy przesłać najpóźniej 5go dnia nieobecności (data stempla); jeśli niewysłanie zaświadczenia nie jest spowodowane czynnikami od urzędnika niezależnymi, to nieobecność traktuje się jako nieusprawiedliwioną

# urzędnik może zostać poddany badaniom lekarskim; może się odwołać od decyzji komisji lekarskiej - zbada go wtedy inny lekarz wybrany w drodze porozumienia instytucja-urzędnik lub, jeśli do takiego porozumienia nie dojdzie, z listy lekarzy, którą corocznie ustala organ powołujący w porozumieniu z Komitetem Pracowniczym

# w ciągu 12 miesięcy nieobecności nie dłuższe niż 3dniowe mogą wynieść max. 12 dni - każda kolejna wymaga zaświadczenia lekarskiego

# nieobecności nieusprawiedliwione, w miarę potrzeb, odlicza się od urlopu corocznego; jeśli urlop został wyczerpany, to urzędnik traci prawo do wynagrodzenia za okres dalszych nieusprawiedliwionych nieobecności

# instytucja prosi urzędnika o wzięcie urlopu, jeżeli stan jego zdrowia tego wymaga lub członek jego rodziny z nim zamieszkujący cierpi na chorobę zakaźną

# urzędnicy poddawani są każdego roku okresowym badaniom lekarskim

# praca w niepełnym wymiarze czasu > proporcjonalnie zmniejszony urlop

3. DNI ŚWIĄTECZNE

# wykaz dni świątecznych ustalany jest w drodze porozumienia między instytucjami po zasięgnięciu opinii Komitetu ds. Regulaminu Pracowniczego

V WYNAGRODZENIE ORAZ ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO

1. WYNAGRODZENIE

# urzędnik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia

# wynagrodzenie = wynagrodzenie podstawowe + dodatki rodzinne i inne dodatki

# wynagrodzenie określone w €, wypłacane w walucie kraju pełnienia służby

# Rada dokonuje we wrześniu corocznego przeglądu wysokości wynagrodzeń i decyduje o ewentualnych zmianach

# tabela wynagrodzeń podstawowych (od 2,5 do ponad 17 tysięcy €) (AD 16 ma tylko 3 stopnie)

# Urzędnicy unijni nie płacą we własnym kraju podatku dochodowego od swojego wynagrodzenia. Zamiast tego wynagrodzenie wypłacane przez Komisję jest bezpośrednio obciążone podatkiem na rzecz Wspólnot Europejskich, bezpośrednio trafiającym do budżetu UE. Jest to podatek progresywny, obliczany według stawki od 8% do 45% opodatkowanej części wynagrodzenia. Do końca roku 2012 stosowana jest również specjalna składka tymczasowa:

- początkowo 2,5% w 2004 r., aktualnie ~5%

- podstawą do wyliczenia składki tymczasowej jest wynagrodzenie podstawowe pomniejszone o składki ubezpieczeniowe, emerytalno-rentowe, podatek oraz wynagrodzenie podstawowe urzędnika AST 1/1

- składka tymczasowa potrącana jest co miesiąc z wynagrodzenia, trafia do budżetu ogólnego UE

# dodatki rodzinne:

(obowiązek zgłaszania innych świadczeń tego typu, które zostaną odjęte od kwoty dodatków wypłacanych przez instytucję)

- na gospodarstwo domowe (prawie 160 € + 2 % wynagrodzenia podstawowego)

- przysługuje: a) urzędnikowi, który pozostaje w związku małżeńskim lub był w związku małżeńskim i ma dzieci pozostające na jego utrzymaniu; b) udokumentowany konkubinat; c) w wyjątkowych przypadkach nie musi spełniać żadnego z poprzednich warunków, jeżeli faktycznie ponosi ciężar utrzymania rodziny

- nie przysługuje, jeżeli małżonek zarabia więcej niż podstawowe wynagrodzenie urzędnika AST 3/2, ale jeżeli urzędnik ma 1 lub więcej dzieci, to przysługuje

- jeśli obojgu małżonków przysługuje taki dodatek, to wypłacany jest tylko jeden (ten liczony od wyższego wynagrodzenia podstawowego)

- jeśli urzędnik był w związku małżeńskim, a jego dzieci pozostają na utrzymaniu innej osoby, to dodatek ten jest automatycznie wypłacany w imieniu urzędnika tej osobie (nie dotyczy dzieci pełnoletnich, które zamieszkują z drugim rodzicem)

- na dziecko pozostające na utrzymaniu (może być podwojony w przypadku niepełnosprawności dziecka, która zwiększa koszty opieki) - niemal 350 € miesięcznie na każde dziecko (z małżeństwa lub nie, również przysposobione)

- automatycznie na dzieci do 18go roku życia, na wniosek urzędnika na dzieci nadal uczące sie w wieku 18-26 (ewentualnie bezterminowo w przypadku ciężkiej choroby lub inwalidztwa, które powodują niesamodzielność dziecka)

- jeśli opieka została przyznana komuś innemu, to w imieniu urzędnika wypłaca się opiekunowi prawnemu

- dodatek edukacyjny

- do ~250 € na każde dziecko, ale tylko w ramach faktycznie poniesionych na edukację wydatków

- dziecko musi skończyć pięć lat i uczęszczać do płatnej szkoły

- uprawnienie do tego dodatku wygasa, gdy dziecko kończy 26 lat

- dodatek może być podwojony, jeżeli szkoła jest oddalona o ponad 50 km (również wymóg uczęszczania do szkoły płatnej wtedy nie obowiązuje)

- opiekę nad dzieckiem sprawuje ktoś inny > dodatek wypłacany tej osobie w imieniu urzędnika

- na dziecko poniżej 5go roku życia, które jeszcze nie rozpoczęło edukacji, przysługuje dodatek w wysokości ~85 €

# dodatek zagraniczny (rozłąkowe) wynosi 16% z sumy wynagrodzenia podstawowego urzędnika, dodatku na dziecko oraz gospodarstwo domowe, do których uprawniony jest urzędnik; nie mniej niż 472,70 €

- przysługuje urzędnikom, który nie są i nigdy nie byli (ewentualnie byli, ale przez co najmniej 10 lat przed rozpoczęciem służby mieszkali gdzie indziej) obywatelami państwa miejsca zatrudnienia; nie posiadali tam działalności gospodarczej ani stałego miejsca zamieszkania

# dodatek na zagospodarowanie/ponowne zagospodarowanie

- służba wymaga zmiany miejsca zamieszkania > dodatek wysokości miesięcznego wynagrodzenia podstawowego lub dwóch takich wynagrodzeń, jeżeli urzędnikowi przysługuje dodatek na gospodarstwo domowe

# śmierć urzędnika > rodzina otrzymuje jego pełne wynagrodzenie przez 3 miesiące (ewentualnie emeryturę lub rentę)

2. ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU ZABEZPIECZE NIA SPOŁECZNEGO

# ubezpieczenie chorobowe urzędnika, jego konkubent lub małżonek (jeśli nie jest objęty innym ubezpieczeniem), dzieci i innej rodziny pozostającej na utrzymaniu > zwrot od 80 do 100% kosztów leczenia

# urzędnicy pokrywają 1/3 składki, którą oblicza się na podstawie ich wynagrodzenia podstawowego (max. 2%)

# po zakończeniu służby niewykonujący pracy zarobkowej urzędnik może wnioskować o przedłużenie ubezpieczenia na okres 6 miesięcy (stawka obliczana jest na podstawie ostatniego wynagrodzenia podstawowego, pokrywa on ½ stawki)

# ubezpieczenie od wypadku i choroby zawodowej:

- śmierć urzędnika > kwota równa pięciokrotnemu rocznemu wynagrodzeniu podstawowemu urzędnika jest wypłacana na rzecz małżonka i dzieci (na małżonka przypada nie mniej niż 25% całości tej kwoty)

- brak osób z powyższej kategorii > na rzecz innych zstępnych

- brak osób z powyższej kategorii > na rzecz wstępnych

- brak także wstępnych > na rzecz instytucji

- trwała i całkowita niezdolność do pracy > wypłacana jest urzędnikowi ośmiokrotność jego rocznego wynagrodzenia podstawowego

- trwała, częściowa niezdolność do pracy > proporcjonalna część kwoty z powyższego podpunktu, ewentualnie można zamienić na rentę

# świadczenie z tytułu narodzin (po min. 7miesięcznej ciąży) lub przysposobienia dziecka > prawie 200 € dla osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem; oboje rodzice urzędnikami - wypłacane tylko raz; obowiązek zgłoszenia innych świadczeń typu „becikowe”, które zostaną potrącone

# instytucja pokrywa koszty transportu zwłok urzędnika, jego małżonka lub dziecka do miejsca pochodzenia

# przewidziane są zapomogi, pożyczki lub zaliczki dla urzędników będących w trudnej sytuacji (przewlekła choroba, niepełnosprawność, inne sytuacje rodzinne)

3. EMERYTURY I RENTY INWALIDZKIE

# świadczenia emerytalne i rentowe pokrywane są z budżetu Wspólnot

# urzędnicy ponoszą 1/3 kosztów finansowania systemu emerytalno-rentowego

# składki wynoszą 10,25% wynagrodzenia podstawowego urzędnika

# uprawnienia emerytalne nabywa urzędnik po 10 latach służby

# niezależnie od czasu trwania służby urzędnik uzyskuje uprawnienia emerytalne, jeśli przekroczył 63 rok życia lub jeśli nie mógł być przywrócony do pracy w przypadku tymczasowego stanu spoczynku lub odwołania w interesie służby

# urzędnicy corocznie akumulują 1,9% uprawnień emerytalnych i są uprawnieni do emerytury wynoszącej maksymalnie 70% wynagrodzenia zasadniczego przewidzianego dla grupy zaszeregowania, w której przepracował przynajmniej rok

# emerytura nie może być niższa niż 4% minimum socjalnego za każdy rok służby

# urzędnik uprawniony jest do renty inwalidzkiej w przypadku niezdolności do wykonywania obowiązków związanych ze stanowiskiem w jego grupie zaszeregowania

# renta inwalidzka jest równa 70% ostatniego wynagrodzenia podstawowego, nie może być niższa od minimum socjalnego

# renta podlega odprowadzaniu składek na system emerytalny, wylicza się je na podstawie renty

# inwalidztwo w związku z wykonywaniem obowiązków, na skutek choroby zawodowej, narażenie życia lub zdrowia dla dobra publicznego etc. > renta wynosi przynajmniej 120% minimum socjalnego, składki emerytalne płaci instytucja

# renta wdowia - 60% emerytury lub renty, która była lub byłaby wypłacana urzędnikowi, gdyby uzyskał do niej uprawnienia w chwili śmierci; musi być wyższa od kwoty minimum socjalnego, przynajmniej 35% ostatniego wynagrodzenia (42% jeśli śmierć podczas wykonywania obowiązków służbowych, na skutek choroby zawodowej, narażenie życia lub zdrowia dla dobra publicznego etc.)

# renta sieroca - przysługuje dzieciom urzędnika, jeżeli ten nie miał małżonka w chwili śmierci lub jeśli owdowiały małżonek zmarł lub zawarł nowy związek małżeński

# w przypadku dzieci przysposobionych śmierć rodzica biologicznego nie skutkuje wypłacaniem renty sierocej

# dziecko uprawnione do więcej niż jednej renty sierocej ze strony wspólnoty otrzymuje tylko tę najwyższą

# osoby otrzymujące renty rodzinne mają również prawo do dodatków rodzinnych

# całkowita kwota wypłacana osobie uprawnionej do renty rodzinnej, powiększona o dodatki oraz pomniejszona o podatek i inne konieczne obciążenia, nie może przekraczać:

- kwoty pełnego wynagrodzenia urzędnika

- pełnej kwoty emerytury (w okresie, w którym zmarły urzędnik ukończyłby 65 lat)

- kwoty emerytury lub renty w przypadku śmierci byłego urzędnika

# waloryzacja wynagrodzeń pociąga za sobą waloryzację emerytur i rent

4. ZWROT NADPŁACONYCH KWOT

# kwoty wypłacone bez podstawy prawnej podlegają zwrotowi, jeżeli urzędnik był świadom braku podstawy prawnej lub było to oczywiste

# instytucja ma 5 lat na domaganie się zwrotu; jeśli jest w stanie udowodnić złe intencje urzędnika, termin ten nie obowiązuje

5. WSTĄPIENIE PRZEZ WSPÓLNOTY W PRAWA WIERYCIELA

# instytucja wstępuje w prawa wierzyciela w przypadku, gdy śmierć lub choroba urzędnika wynikają z winy osoby trzeciej (szczególnie uprawnienia dochodzenia roszczeń wobec tej osoby trzeciej); nie dotyczy szkód niematerialnych typu zadośćuczynienie za ból i cierpienie

VI ŚRODKI DYSCYPLINARNE

# umyślne lub wynikające z zaniedbania naruszenie regulaminu przez urzędnika może skutkować zastosowaniem wobec niego kary dyscyplinarnej

VII ŚRODKI PRAWNE

# każda osoba, która podlega regulaminowi, może złożyć wniosek do organu > 4 miesiące na odpowiedź > brak odpowiedzi rozumie się jako odmowę, przeciwko której przysługuje zażalenie

# na złożenie zażalenia urzędnik ma 3 miesiące od:

- data opublikowania aktu, jeżeli jest to środek o charakterze ogólnym

- daty poinformowania osoby zainteresowanej, jeśli jest to decyzja indywidualna

- od dnia, w którym upływa termin wydania decyzji (patrz dorozumiana decyzja odmowna powyżej)

# następnie instytucja ma znowu 4 miesiące na odpowiedź, jej brak jest rozumiany jako decyzja odmowna

# kolejnym etapem odwołania jest TS, który jest właściwy dla rozwiązywania wszelkich sporów instytucji wspólnotowych z pracownikami

KOSZTY PODRÓŻY:

# koszty podróży obejmują również koszty rezerwacji, transportu bagażu oraz ewentualnego noclegu w hotelu, jeśli okaże się to konieczne

# urzędnik ma prawo zwrotu kosztów podróży (+ małżonek i osoby pozostające na utrzymaniu urzędnika, które faktycznie zamieszkują z nim w jednym gospodarstwie domowym):

- przy rozpoczęciu służby (z miejsca naboru do miejsca zatrudnienia)

- przy zakończeniu służby

- przy zamianie miejsca zamieszkania w związku z pełnieniem służby

- w każdym roku kalendarzowym podczas służby (jeśli urzędnik ma prawo do zasiłku na gospodarstwo domowe, to zwrot obejmuje również rodzinę)

# podstawą wyliczenia kwoty zwrotu jest cena biletu kolejowego (I klasa, najkrótsza, najtańsza, najczęściej uczęszczana trasa)

# ewentualnie drogą powietrzną w klasie biznes, jeżeli odległość przekracza 500 km lub istnieje konieczność przeprawy morskiej

# dodatek za przebyte kilometry + dodatkowa zryczałtowana kwota (180/360 €)

# dieta dzienna:

- wypłacana jeżeli potrzebna jest przeprowadzka, ale urzędnik postanowi radzić sobie bez niej

- 36 € dziennie przez 180 dni dla urzędnika, który jest uprawniony do pobierania dodatku na gospodarstwo domowe

- 30 € dziennie przez 120 dni dla urzędnika bez gospodarstwa domowego

INNI PRACOWNICY WSPÓLNOT:

# ODDELEGOWANI EKSPERCI KRAJOWI:

Oddelegowani eksperci krajowi odgrywają podwójną rolę: wnoszą do Komisji swoje doświadczenie w dziedzinach, którymi się zajmują, a jednocześnie podczas oddelegowania do Komisji nabywają wiedzę na temat kwestii unijnych, którą mogą wykorzystać po powrocie do pracy w administracji własnego kraju.

Ekspertów deleguje zwykle administracja publiczna państw UE, tak więc ich większość stanowią urzędnicy służby cywilnej szczebla krajowego, regionalnego lub lokalnego. Poza urzędnikami mogą również zostać oddelegowani do Komisji eksperci wywodzący się z organizacji międzynarodowych, uczelni wyższych, ośrodków naukowo-badawczych i organów należących do sektora publicznego. Dotyczy to zwłaszcza dziedzin, w których ich wyjątkowe umiejętności i wiedza są szczególnie potrzebne Komisji.

Oddelegowani eksperci krajowi współpracują z urzędnikami Komisji, pomagając im osiągnąć cele strategiczne określone przez dyrekcje generalne lub służby Komisji dla dobra obywateli UE. W okresie oddelegowania ekspert krajowy wykonuje zadania powierzone mu przez urzędnika unijnego, któremu podlega, zgodnie ze szczegółowym zakresem obowiązków. Obowiązują go również zasady pozwalające uniknąć jakichkolwiek konfliktów interesów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w zasadach oddelegowania ekspertów krajowych do Komisji.

Jak zostać oddelegowanym ekspertem krajowym?

Większość ekspertów stanowią obywatele państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jednak w wyjątkowych wypadkach osoby, które nie posiadają obywatelstwa UE lub EOG, mogą również zostać oddelegowane do Komisji. Aby mieć taką możliwość, ekspert krajowy powinien posiadać co najmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe na odpowiednim stanowisku, a jego pracodawca musi przedłożyć Komisji oświadczenie dotyczące charakteru jego pracy w przeciągu ubiegłego roku. Oddelegowany ekspert krajowy poza swoim językiem ojczystym musi znać drugi język Wspólnoty w stopniu zadowalającym. Rozpatrując kandydatury, Komisja kieruje się zachowaniem równowagi pod względem geograficznym i pod względem płci.

Komisja prowadzi rekrutację oddelegowanych ekspertów krajowych z państw członkowskich UE poprzez ich stałe przedstawicielstwa przy UE. Jeśli są Państwo zainteresowani pracą w charakterze oddelegowanego eksperta krajowego, powinni Państwo w pierwszej kolejności zasięgnąć informacji w stałym przedstawicielstwie swojego kraju przy UE. Tam osoba odpowiedzialna za prowadzenie rekrutacji w danym państwie członkowskim rozpatrzy Państwa podanie.

Oddelegowanie odbywa się w ramach umowy dwustronnej między administracją Komisji a służbą cywilną lub organizacją, w której ekspert pracuje na stałe. W praktyce zawarcie takiej umowy wymaga wymiany pism między Dyrektorem Generalnym ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa a urzędem stałego przedstawiciela danego państwa członkowskiego lub pracodawcą.

Kariera, wynagrodzenie oraz świadczenia

Okres oddelegowania wynosi z reguły co najmniej sześć miesięcy, jednak nie więcej niż cztery lata. Ponowne oddelegowanie może nastąpić nie wcześniej niż po upływie sześciu lat.

Oddelegowany ekspert krajowy nadal otrzymuje wynagrodzenie od swojego pracodawcy, jednak Komisja wypłaca mu kompensatę z tytułu dodatkowych kosztów utrzymania ponoszonych w trakcie pracy zagranicą w formie dziennej diety pobytowej. Oddelegowany pracownik może też mieć prawo do dodatkowej diety wypłacanej co miesiąc, która uzależniona jest od odległości od jego miejsca zamieszkania.

Oddelegowani eksperci krajowi nadal są objęci ubezpieczeniem społecznym swojego pracodawcy, jednak przez okres oddelegowania do pracy w Komisji są też dodatkowo uprawnieni do korzystania z systemu ubezpieczenia wypadkowego Komisji.

# PRACOWNICY KONTRAKTOWI:

Są dwie kategorie pracowników kontraktowych. Pierwsza obejmuje pracowników, których zatrudniono:

• w dyrekcjach generalnych Komisji do wykonywania prac fizycznych lub do pomocy w zadaniach administracyjnych;

• w biurach Komisji współpracujących z dyrekcjami generalnymi, takimi jak np. dwa Biura Infrastruktury i Logistyki w Brukseli i Luksemburgu czy Dział Płac;

• w agencjach;

• w przedstawicielstwach Komisji i delegacjach.

Pracownicy kontraktowi tego typu (pracownik kontraktowy „3a") mają perspektywę dłuższego zatrudnienia, z początkową umową o pracę obowiązującą przez okres maksimum pięciu lat, odnawialną najwyżej na następne pięć lat. Tego rodzaju umowa może zostać zastąpiona umową na czas nieokreślony.

Druga kategoria obejmuje pracowników kontraktowych zaangażowanych do pracy w dyrekcjach generalnych Komisji przy wykonywaniu innych zadań niż prace fizyczne lub pomoc w zadaniach administracyjnych (pracownicy kontraktowi „3b”). Oznacza to, że są oni zatrudniani:

• tymczasowo, aby zastąpić urzędników nieobecnych np. z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego itd.;

• w odpowiedzi na poważne braki kadrowe w okresie dużego obciążenia pracą;

• celem podjęcia pracy na okres tymczasowy ze względu na to, że mają do zaoferowania dodatkowe umiejętności w dziedzinach wymagających wiedzy specjalistycznej, w przypadku gdy brakuje urzędników z tego rodzaju kwalifikacjami.

Pracownicy kontraktowi tego typu mają perspektywę zatrudnienia na krótki czas, na podstawie umów zawieranych na maksymalny okres trzech lat. Minimalny okres obowiązywania umowy wynosi trzy miesiące.

Jak zostać pracownikiem kontraktowym?

Proces selekcji rozpoczyna się od wypełnienia przez kandydata formularza aplikacyjnego on-line, w odpowiedzi na zaproszenie do wyrażenia zainteresowania ogłoszone na stronie internetowej EPSO. Formularze te są następnie przechowywane w bazie danych. Kandydaci, którzy mogą wykazać się odpowiednimi umiejętnościami i kwalifikacjami, przystępują do testów, które sprawdzają ich umiejętności, znajomość języków, wiedzę z dziedziny integracji europejskiej i kompetencje zawodowe. W przypadku pozytywnych wyników testów kandydaci, których dział poszukujący pracowników uzna za odpowiadających określonym wymogom, są zapraszani przez komisję konkursową na rozmowę kwalifikacyjną.

Dane dotyczące kandydatów, którzy pomyślnie przeszli testy na pracownika kontraktowego, są przechowywane w bazie danych przez okres trzech lat.

Osoby zamierzające ubiegać się o pracę w charakterze pracownika kontraktowego powinny

• sprawdzać  stronę internetową EPSO pod kątem aktualnych zaproszeń do wyrażenia zainteresowania;

• wypełnić europejski życiorys on-line.

Kariera zawodowa, wynagrodzenie oraz świadczenia

Kariera zawodowa

Stanowiska dostępne dla pracowników kontraktowych obejmują szeroki zakres obowiązków, wymagających różnorodnych kwalifikacji. Mogą wiązać się z umowami na krótki czas lub nawet prowadzić do zatrudnienia na całe życie. W związku z tym pracowników kontraktowych dzieli się na 18 grup zaszeregowania, z czterema grupami funkcyjnymi w każdej grupie zaszeregowania w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i dokładnego zakresu obowiązków.

Te cztery grupy funkcyjne określa się w sposób następujący:

• IV (grupy zaszeregowania 13-18) - zadania administracyjne, doradcze, językowe oraz równoważne zadania techniczne;

• III (grupy zaszeregowania 8-12) - zadania wykonawcze, redakcyjne, księgowe oraz inne równoważne zadania techniczne;

• II (grupy zaszeregowania 4-7) - zadania biurowe i prace sekretarskie, prowadzenie biura oraz inne równoważne zadania;

• I (grupy zaszeregowania 1-3) - prace fizyczne i pomoc w zadaniach administracyjnych.

Grupa zaszeregowania w ramach grupy funkcyjnej będzie zależała od kwalifikacji i odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Pracownik kontraktowy zostaje zatrudniony na pierwszym stopniu w ramach odpowiedniej grupy zaszeregowania (każda grupa ma 7 stopni płacowych) i automatycznie przesuwany na następny stopień po upływie dwóch lat. Więcej informacji na ten temat.

Wynagrodzenie oraz świadczenia

Wynagrodzenie pracownika kontraktowego wynosi od 1 600 euro do maksymalnej wysokości 5 800 euro.

Pracownicy kontraktowi są również uprawnieni do dodatków rodzinnych i objęci takim samym systemem ubezpieczeń społecznych, jak pracownicy tymczasowi (ubezpieczenie od skutków bezrobocia, wspólnotowy system emerytalny i wspólny system ubezpieczenia chorobowego).

Pracownicy kontraktowi mają również dostęp do programów szkoleniowych oferowanych przez instytucje unijne.

# PRACOWNICY TYMCZASOWI:

Pracownicy tymczasowi są zatrudniani przy wykonywaniu bardzo różnorodnych zadań, w ramach jednej z poniższych kategorii:

• (a) dla wykonywania zadań niestandardowych (prac wysoce wyspecjalizowanych) lub tymczasowych;

• (b) aby uzupełnić braki kadrowe, po wyczerpaniu list rezerwowych ustalonych w wyniku konkursów;

• (c) dla prywatnych biur komisarzy („gabinetów”);

• (d) dla spełnienia specjalnych wymogów w sektorze naukowo-badawczym.

Jako pracownik tymczasowy typu (d) można pracować w jednym z wielu centrów badawczych stworzonych przez UE w celu promowania badań i zarządzania europejskimi programami ramowymi w dziedzinie badań i rozwoju. Jako pracownik tymczasowy typu (c) można pracować w gabinecie Komisarza przez okres jego kadencji.

Pracownicy tymczasowi typu (a) i (b) są zatrudniani do różnorodnych prac, zasadniczo wykonują oni takie same zadania co urzędnicy Komisji zatrudnieni na stałe. Jednak zależy to od czasowego zapotrzebowania Komisji i sytuacji w zakresie obsadzania wolnych stanowisk.

Jak zostać pracownikiem tymczasowym?

Gdzie można znaleźć informację o stanowiskach dostępnych dla pracowników tymczasowych?

Jeśli dyrekcja generalna zamierza zatrudnić pracownika tymczasowego do wykonania wysoce wyspecjalizowanego zadania (typ a), wysyła ogłoszenie o wakacie o określonym profilu do stałych przedstawicielstw państw członkowskich przy UE, a także publikuje je na stronie internetowej EPSO. Może również opublikować ogłoszenie na własnej stronie internetowej. Zatem osoby zainteresowane pracą w konkretnej dyrekcji generalnej powinny regularnie sprawdzać te strony.

Można również ubiegać się o pracę w charakterze pracownika tymczasowego wprowadzając swój życiorys on-line do bazy danych (lub - w przypadku osób zainteresowanych pracą w dziedzinie badań naukowych - do bazy danych Elsa ).

Kariera zawodowa, wynagrodzenie oraz świadczenia

Kariera zawodowa

Pracownicy tymczasowi są zaszeregowani zgodnie z rodzajem zajmowanego stanowiska, a także zgodnie ze swoim doświadczeniem zawodowym.

Mimo że nie ma jednolitych zasad dotyczących okresu obowiązywania początkowej umowy o pracę, a także jej przedłużenia, zasadniczo pracownicy tymczasowi typu (a), (b) i (d) mogą być zatrudnieni przez Komisję przez maksymalny okres sześciu lat, natomiast pracownicy tymczasowi pracujący w prywatnych biurach komisarzy są zaangażowani na okres odpowiadający mandatowi danego komisarza.

Pracownicy tymczasowi objęci są dorocznym systemem oceny pracowników, na takich samych zasadach jak urzędnicy zatrudnieni na stałe.

Wynagrodzenie oraz inne świadczenia

Wynagrodzenie, świadczenia i warunki pracy pracownika tymczasowego są w zasadzie takie same jak w przypadku urzędników zatrudnionych na stałe. Obejmują one szeroką gamę świadczeń rodzinnych (w tym dodatek zagraniczny za rozłąkę), świadczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych, takie jak ubezpieczenie zdrowotne i emerytury (prawa emerytalne są naliczane na tych samych zasadach jak w przypadku urzędników zatrudnionych na stałe), zasady opodatkowania, urlopy związane z sytuacją rodzinną, urlop doroczny i godziny pracy. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w sekcji dotyczącej urzędników zatrudnionych na stałe.

Pracownicy tymczasowi mają również prawo do tymczasowego zasiłku dla bezrobotnych po zakończeniu umowy.

# KADRA KIEROWNICZA:

Kadra kierownicza średniego szczebla

Praca kierowników działów ma zasadnicze znaczenie w Komisji Europejskiej. Aby zostać kierownikiem działu, poza specjalistyczną wiedzą i umiejętnościami, a także dobrym wykształceniem ogólnym, należy jeszcze posiadać cechy przywódcze, potrzebne do kierowania ludźmi i zachęcania do pracy zespołowej. Kierownik działu musi również wyznaczać cele i zadania podlegającym mu pracownikom i dostosowywać je do aktualnych potrzeb, w ramach planów pracy i ogólnej strategii swojej dyrekcji generalnej. Powinien on ponadto wyznaczać cele dla swojego zespołu oraz monitorować i oceniać postępy w ich realizacji. Niezbędne są również doskonałe umiejętności współpracy z ludźmi, a także umiejętność komunikacji i prowadzenia negocjacji.

Kadra kierownicza wyższego szczebla

Dyrektorzy generalni, zastępcy dyrektorów generalnych, dyrektorzy i główni radcy to wyżsi urzędnicy Komisji. Dyrektorzy generalni stanowią najwyższych rangą urzędników UE i podlegają bezpośrednio komisarzom odpowiedzialnym za obszary polityki, którymi zajmuje się ich dyrekcja generalna (DG). Dyrektorzy podlegają dyrektorom generalnym i są odpowiedzialni za funkcjonowanie poszczególnych dyrekcji, na które składa się od 3 do 7 działów (około 100 urzędników).

Jak zostać kierownikiem?

Kadra kierownicza średniego szczebla

Na wolnych stanowiskach kierowniczych średniego szczebla są na ogół zatrudniane osoby już pracujące w Komisji w charakterze urzędników. Jednak czasem, jeśli zajdzie taka potrzeba, Komisja mianuje kandydatów spoza Komisji. Na przykład w związku z rozszerzeniem UE, jakie miało miejsce 1 maja 2004 r. zorganizowano konkursy na stanowiska kierowników działów, aby również obywatele z nowych krajów UE mogli piastować stanowiska kierownicze średniego stopnia w instytucjach europejskich.

Osoby ubiegające się o pracę w charakterze kierownika działu muszą spełniać minimalne wymagania dla grup zaszeregowania od AD 9 do AD 14 i posiadać specjalistyczne kwalifikacje dotyczące danego stanowiska. Wymagania te różnią się w zależności od grupy zaszeregowania, dla której ogłoszono konkurs, jednak zawsze wymagane są kwalifikacje w określonej dziedzinie i doświadczenie zawodowe, zwykle od 10 do 15 lat, które dają kandydatowi dostateczną wiedzę specjalistyczną w danej dziedzinie polityki czy też działalności Komisji.

Bardziej szczegółowe informacje dotyczące wymagań na dane stanowisko można znaleźć w ogłoszeniach o konkursach, które publikowane są w Dzienniku Urzędowym

Kadra kierownicza wyższego szczebla

Tak jak w przypadku kadry kierowniczej średniego szczebla, wolne stanowiska dla wyższej kadry kierowniczej są na ogół obsadzane przez kandydatów wewnętrznych. Jednak czasem, dla zapewnienia większych możliwości wyboru, publikuje się również ogłoszenia o wakatach dla pracowników spoza Komisji.

Tak jak w przypadku kadry kierowniczej średniego szczebla, kandydaci na stanowiska kierownicze wyższego szczebla muszą posiadać wysoki poziom kwalifikacji, doświadczenie zawodowe i wiedzę specjalistyczną, jednak w tym wypadku kładzie się większy nacisk na doświadczenie i staż pracy zawodowej.
W wyjątkowych wypadkach, na stanowiska kierownicze przyjmuje się pracowników tymczasowych.

Podania o pracę

Kiedy pojawia się wolne stanowisko i podjęta zostaje decyzja o zatrudnieniu pracownika spoza Komisji wszelkie informacje, w tym również formularz wniosku w formie elektronicznej, zamieszczane są na stronach internetowych:

• Ogłoszenia o wolnych stanowiskach kierowniczych średniego szczebla dla pracowników spoza Komisji

• Ogłoszenia o wolnych stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla dla pracowników spoza Komisji

Ogłoszenia są również publikowane w Dzienniku Urzędowym.

Aby dowiedzieć się, jak przebiega proces rekrutacji i w jaki sposób dokonuje się selekcji i mianowania osób na stanowiska kierownicze wyższego szczebla należy zapoznać się z wytycznymi dla kandydatów.

Kariera zawodowa

W strukturze kariery zawodowej instytucji europejskich kierownik działu może być zaszeregowany w grupach od AD 9 do AD 14 . Dyrektorzy mogą być zaszeregowani w grupach AD 14 i AD 15, podczas gdy dyrektorzy generalni mogą być zaszeregowani w grupach AD 15 i AD16.

Niedawna reforma administracyjna Komisji wywarła wpływ na karierę zawodową średniej i wyższej kadry kierowniczej. Członkowie kadry kierowniczej wyższego stopnia muszą obecnie co pięć lat przenosić się na inne stanowisko (chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności). Do zmiany stanowiska co pięć lat również zachęcani są kierownicy działu. Wyraźnie określono umiejętności, jakie musi posiadać kadra kierownicza. Wprowadzono również lepsze i regularne procedury oceny. Zmiany te oznaczają, że średnia i wyższa kadra kierownicza ma obecnie możliwość awansu na szczebel dyrektora i dyrektora generalnego.

Wynagrodzenie

Kadra kierownicza średniego stopnia (grupy zaszeregowania AD 9 do AD 14) otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości od około 6 200 euro do około 13 100 euro, w zależności od grupy zaszeregowania oraz stopnia, podczas gdy kadra kierownicza wyższego stopnia (AD 14 to AD 16) zarabia w przybliżeniu od 11 500 euro do 14 800 euro.

Podstawowe wynagrodzenie jest corocznie waloryzowane z uwzględnieniem inflacji i siły nabywczej w krajach UE. W stosunku do wynagrodzenia i innych świadczeń, z których korzysta kadra kierownicza obowiązują te same zasady, co w przypadku innych urzędników unijnych.

STAŻE W UE:

# wymagania:

- Stażyści są wybierani spośród obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej; krajów kandydujących w ramach strategii przedakcesyjnej; ewentualnie z innych państw

- dyplom ukończenia studiów

- udokumentowana znajomość języków: 2 wspólnotowe, w tym jeden roboczy (angielski, francuski, niemiecki)

- Komisja Europejska pragnie zaoferować możliwość stażu jak największej liczbie osób > można odbyć tylko jeden staż, nie można być zatrudnionym przez wspólnoty

# Staż trwa 3-5 miesięcy w ramach jednego okresu stażowego. W ciągu roku są dwa okresy stażu:

- od 1 marca do końca lipca;

- od 1 października do końca lutego następnego roku.

# ogólna konferencja wprowadzająca

# opiekunowie (1 stażysta - 1 opiekun)

# udział w pracy innych departamentów (za zgodą opiekuna)

# koordynator (nadzoruje wszystkich stażystów z danego departamentu)

# wizyty i wyjazdy (Biuro Staży organizuje w miarę możliwości finansowych)

# komitet łącznikowy (dodatkowa umowa dla kilku stażystów na czas przerwy między okresami stażowymi; służy zachowaniu ciągłości prac)

# przerwa w stażu (możliwa na pisemny wniosek stażysty, max. 2 miesiące)

# wcześniejsze zakończenie umowy

# zatrudnienie w przyszłości (staż nie daje żadnych przywilejów)

# nieobecności (2 dni urlopu w miesiącu)

# poufność (od stażystów oczekuje się szeroko rozumianej poufności)

# dyscyplinarne wcześniejsze zakończenie stażu

EPSO:

# początek działalności - 2003 r.

# obecny dyrektor EPSO - David Bearfield

# Zadania:

- Głównym zadaniem EPSO jest profesjonalny nabór pracowników do instytucji i organów Unii Europejskiej

- Projektowanie i przeprowadzanie sprawiedliwych i sprawnie zorganizowanych procedur rekrutacyjnych kandydatów ze wszystkich państw członkowskich

- Terminowe zapewnienie instytucjom unijnym wysoko wykwalifikowanych pracowników, dzięki którym instytucje mogą sprostać stojącym przed nimi wyzwaniom (w tym prowadzenie list rezerwowych)

- Usługi związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi

# Geneza:

- Reforma administracyjna w 2000 r., która zapoczątkowała proces modernizacji i poprawy skuteczności administracji oraz rozszerzenie EU w 2004 r.

- Pomysł stworzenia jednego, wspólnego dla wszystkich instytucji urzędu rekrutacyjnego (Biała Księga)

- co chciano osiągnąć?

1)Harmonizacja i racjonalizacja procesu naboru pracowników,

2)Bardziej profesjonalne procedury selekcyjne,

3)Skuteczniejszego i bardziej racjonalnego wykorzystywania zasobów poprzez osiągnięcie oszczędności na dużą skalę.

EUROPEJSKI KODEKS DOBREJ ADMINISTRACJI:

I GENEZA:

# 1992 - Traktat z Maastricht > powołanie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, który ma przyjmować skargi przeciw niewłaściwej działaniom instytucji i organów WE

# Idea określenia standardów dobrej administracji; kwestia określenia właściwej praktyki postępowania - nie tylko „co?”, ale i „jak?”

#projekt europosła Roya Perry'ego z 1998 r.

#niezależnie - prace ERPO Jacoba Södermana

# Grudzień 2000 - Karta Praw Podstawowych

- art. 41 - prawo do dobrej administracji

- art. 43 - Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

„Każdy obywatel Unii Europejskiej oraz każda osoba fizyczna i prawna

przebywająca bądź posiadająca zarejestrowaną siedzibę w Państwie

Członkowskim ma prawo do przedstawienia Rzecznikowi Praw

Obywatelskich Unii przypadków złej administracji w działalności

instytucji lub organów Wspólnoty, z wyjątkiem Trybunału

Sprawiedliwości oraz Sądu Pierwszej Instancji działających w ramach

ich funkcji sądowniczych.”

# 6 września 2001 - Rezolucja PE > Zatwierdzenie Kodeksu Dobrej Praktyki Administracyjnej, którego powinny przestrzegać instytucje i organy Unii Europejskiej, ich służby administracyjne i urzędnicy w kontaktach z indywidualnymi osobami

~Rezolucja oparta na tekście projektu ERPO, uzupełniona o poprawki sprawozdawcy Komisji Petycji PE Roya Perry'ego

II CEL I FUNKCJE:

# Cel - zwiększenie jakości usług świadczonych przez administrację WE

# Funkcje:

- pomoc dla instytucji - wskazanie jak mogą polepszać jakość swoich usług

- pomoc w kontrolnej działalności ERPO - informacja o tym, na co w działalności instytucji zwracać uwagę i katalog zasad, z których należy je rozliczać

KDA przeznaczony jest dla instytucji WE, ale może być - i jest - wykorzystywany

także przez administracje państwowe, jako inspiracja i podpowiedź.

III STRUKTURA:

# 27 nierozbudowanych artykułów

# Trzy możliwe do wyodrębnienia części:

- przepisy ogólne (art. 1 - 3)

- przepisy regulujące postępowanie (art. 12 - 27)

- przepisy regulujące sposób rozstrzygania (załatwiania) spraw co do treści (art. 4 - 10)

IV ZASADY:

1. Zasada praworządności

2. Zasada niedyskryminowania

3. Zasada proporcjonalności

4. Zakaz nadużywania uprawnień

5. Zasada bezstronności i niezależności

6. Zasada obiektywności

7. Zasady prawnie uzasadnionego oczekiwania oraz konsekwentnego działania

8. Zasada uczciwości

9. Zasada uprzejmości

10. Zasada odpowiadania na pisma w języku obywatela

11. Zobowiązanie do potwierdzania odbioru pism

12. Zobowiązanie do przekazywania spraw do właściwych jednostek

13. Prawo wysłuchania i złożenia oświadczeń

14. Zasada rozpatrywania spraw w stosownym terminie

15. Zasada uzasadniania decyzji

16. Obowiązek udzielenia informacji o możliwościach odwołania

17. Obowiązek powiadomienia o wydanej decyzji

18. Zobowiązanie do ochrony danych

19. Ogólne zasady udzielania zainteresowanym informacji i dostępu do dokumentów publicznych

20. Obowiązek skutecznego informowania o prawach wynikających z KDA

21. Prawo złożenia skargi do ERPO

V PODMIOTOWY ZAKRES OBOWIĄZYWANIA:

# Kodeks obowiązuje wszystkich urzędników i innych pracowni­ków, objętych statusem urzędnika w zakresie ich kontaktów z jednostką (osoby fizyczne i prawne niezależ­nie od tego, czy ich miejsce zamieszkania lub zarejestrowanej siedziby znajduje się na terytorium jednego z państw członkow­skich czy też nie). Pojęcie urzędnika obejmuje urzędników lub pozostałych funkcjonariuszy Wspólnot Europejskich

# również przez osoby działające na rzecz instytucji, np. przez osoby zatrudniane w ramach umów cywilnoprawnych, rzeczoznawców oddelegowa­nych przez krajowe służby publiczne i praktykantów

KODEKS ETYKI SŁUŻBY CYWILNEJ:

# nadany zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów Nr 114 z dnia 11 października 2002 r. (Zarządzenie jest aktem normatywnym wydanym przez Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.)

ZASADY:

# służebny charakter administracji

# urzędnik ma na względzie dobro RP i jej ustrój demokratyczny

# praworządne postępowanie urzędnika wzorem dla obywatela

# poszanowanie godności innych i poczucie godności własnej

# dobro publiczne przedkłada ponad interesy partykularne

# urzędnik jest sumienny, twórczy, aktywny, skuteczny, nie uchyla się od odpowiedzialności, nie kieruje się emocjami, gotowy jest przyjąć krytykę

# racjonalnie gospodaruje środkami

# jest przewidywalny w swoim postępowaniu

# lojalny wobec urzędu i zwierzchników

# wykazuje powściągliwość w publicznym wygłaszaniu poglądów

# dba o rozwój własnych kompetencji: rozwija wiedzę zawodową, dąży do pełnej znajomości aktów prawnych, korzysta z pomocy ekspertów w przypadku braku wiedzy fachowej

# jest życzliwy, zapobiega napięciom w pracy

# jest bezstronny i profesjonalny, nie przyjmuje korzyści, nie podejmuje prac, które kolidują ze służbą

# nie dyskryminuje członków postępowania administracyjnego

# jest neutralny politycznie, realizuje obowiązki rzetelnie, bez względu na poglądy polityczne i inne

# eliminuje wpływy polityczne na rekrutację i awanse w SC

# i inne…

INNE DOKUMENTY, GDZIE ZNALEŹĆ MOŻNA ZASADY ETYCZNE ODNOSZĄCE SIĘ DO POLSKIEJ ADMINISTRACJI:

- Kodeks Postępowania Administracyjnego 1960 r.; stosuje się tylko do dwóch prawnych form działania administracji: wydawania decyzji oraz postanowień

- Ordynacja Podatkowa z 1997 r.; działania administracji w sprawach podatkowych, wyłączone spod Kpa w 1997 r.

- Ustawa o SC z 2008 r.

USTAWA O SŁUŻBIE CYWILNEJ z 21go LISTOPADA 2008:

PRZEPISY OGÓLNE:

Art. 1. W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa ustanawia się służbę cywilną oraz określa zasady dostępu do tej służby, zasady jej organizacji, funkcjonowania i rozwoju.

# Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni w:

- Kancelarii Prezesa Rady Ministrów

- urzędach ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach centralnych organów administracji rządowej

- urzędach wojewódzkich

- komendach, inspektoratach i innych jednostkach

- Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych

- Biurze Nasiennictwa Leśnego

- powiatowi i graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy

# 2 rodzaje członków korpusu SC:

- pracownik służby cywilnej oznacza osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę zgodnie z zasadami określonymi w ustawie;

- urzędnik służby cywilnej oznacza osobę zatrudnioną na podstawie mianowania zgodnie z zasadami określonymi w ustawi

# Wymagania do zatrudnienia w SC:

-obywatelstwo (istnieje pula stanowisk, o które, zgodnie z umowami międzynarodowymi, mogą ubiegać się obywatele innych państw; wykluczone są stanowiska, na których sprawuje się bezpośrednio lub pośrednio władzę publiczną lub stanowiska związane z ochroną generalnych interesów państwa; konieczna jest udokumentowana znajomość języka polskiego)

- pełnia praw publicznych;

- osoba nie była skazana prawomocnym wyrokiem

- kwalifikacje na dane stanowisko

- nieposzlakowana opinia

# nabór do służby cywilnej jest otwarty oraz konkurencyjny

# Limit mianowań na dany określa ustawa budżetowa

# RM ustala corocznie trzyletni plan limitu mianowań i przedkłada go do wiadomości Sejmowi równocześnie z projektem ustawy budżetowej.

# spory o roszczenia dotyczące stosunku pracy w służbie cywilnej rozpatrywane są przez sądy pracy

# Szef Służby Cywilnej jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach służby cywilnej (aktualnie Sławomir Marek Brodziński)

- podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów

- powołuje go Prezes Rady Ministrów spośród urzędników służby cywilnej, po zasięgnięciu opinii Rady Służby Cywilnej

- ślubowanie Szefa SC przed Prezesem RM: zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa w urzędach administracji rządowej przez korpus służby cywilnej, obowiązki wypełniać sumiennie i bezstronnie

- niezwłocznie wyznacza swojego zastępcę

Wymagania na Szefa SC:

1) obywatelstwo

2) pełnia praw publicznych

3) brak prawomocnego wyroku

4) tytuł zawodowy magistra lub równorzędny

5) min. 1 język urzędowy UE

6) nieposzlakowana opinia

7) osoba, która może zajmować stanowiska kierownicze i dysponować środkami publicznymi (nie była za to karana)

8) 5 lat doświadczenia w administracji rządowej / 7 w sektorze finansów publicznych

9) nie należy i w ciągu ostatnich 5 lat nie należała do partii politycznej

Prezes RM odwołuje szefa SC:

1) rezygnacja

2) jeżeli przestanie spełniać którykolwiek z warunków (1-4, 7 lub 9)

3) długotrwała choroby > nie wypełnia obowiązków (orzeczenie lekarskie)

Prezes RM odwołuje Szefa SC po zasięgnięciu opinii Rady SC:

1) odrzucenia corocznego sprawozdania o stanie SC, które Szef SC składa PRM

2) sprzeniewierzenie się złożonemu ślubowaniu

3) gdy opinia Szefa SC nie pozostaje nieposzlakowana

# obsługę Szefa SC zapewnia KPRM

# zadania Szefa SC:

1) czuwa nad przestrzeganiem zasad służby cywilnej;

2) kieruje procesem zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej;

3) gromadzi informacje o korpusie służby cywilnej;

4) przygotowuje projekty aktów normatywnych dotyczących służby cywilnej;

5) monitoruje i nadzoruje wykorzystanie środków;

6) planuje, organizuje i nadzoruje szkolenia centralne w służbie cywilnej;

7) upowszechnia informacje o służbie cywilnej;

8) zapewnia warunki upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach pracy;

9) prowadzi współpracę międzynarodową w sprawach dotyczących SC.

10) przygotowuje i przedstawia Radzie Ministrów projekt strategii zarządzania zasobami ludzkimi w SC, która zawiera diagnozę służby cywilnej, określenie celów strategicznych, systemu realizacji oraz ram finansowych.

11) zwraca się do PRM z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli w określonych urzędach administracji państwowej

12) zbiera i wykorzystuje dane członków korpusu SC (z wyjątkiem danych wrażliwych)

13) zbiera i przetwarza szczegółowe dane na temat stanu zatrudnienia w SC

14) przedstawia PRM, do końca marca każdego roku, sprawozdanie o stanie służby cywilnej; PRM ma 3 miesiące na przyjęcie bądź odrzucenie

# PRM określi, w drodze zarządzenia, wytyczne w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz zasady etyki korpusu służby cywilnej

NAWIĄZANIE STOSUNKU PRACY W SC:

# dyrektor generalny urzędu organizuje nabór kandydatów do korpusu służby cywilnej (dotyczy także absolwentów KSAP)

# dyrektor umieszcza ogłoszenia o naborze w miejscu powszechnie dostępnym w siedzibie urzędu, w BIP urzędu oraz w BIP KPRM

# ogłoszenie o naborze powinno zawierać:

1) nazwę i adres urzędu;

2) określenie stanowiska pracy;

3) wymagania związane ze stanowiskiem pracy zgodnie z opisem danego stanowiska, ze wskazaniem, które z nich są niezbędne, a które dodatkowe;

4) zakres zadań wykonywanych na stanowisku pracy;

5) wskazanie wymaganych dokumentów;

6) termin i miejsce składania dokumentów (min. 10 dni od opublikowania ogłoszenia w BIP KPRM, a w ogłoszeniach o naborze w celu zastępstwa min. 5 dni)

# protokół z naboru:

1) określenie stanowiska pracy, na które był prowadzony nabór, liczbę kandydatów oraz imiona, nazwiska i adresy nie więcej niż pięciu najlepszych kandydatów uszeregowanych według poziomu spełniania przez nich wymagań określonych w ogłoszeniu o naborze;

2) liczbę nadesłanych ofert, w tym liczbę ofert niespełniających wymogów formalnych;

3) informację o zastosowanych metodach i technikach naboru;

4) uzasadnienie dokonanego wyboru;

5) skład komisji przeprowadzającej nabór.

# po zakończeniu naboru, dyrektor generalny ogłasza (BIP) wyniki, a w nich:

1) nazwę i adres urzędu;

2) określenie stanowiska pracy;

3) imię i nazwisko wybranego kandydata oraz jego miejsce zamieszkania

# w ciągu 3 miesięcy zaistnieje konieczność ponownego obsadzenia tego samego stanowiska pracy > dyrektor może dobrać kolejną osobę z wspomnianej listy

# 2 rodzaje umów:

- na czas nieokreślony

- umowa o pracę na czas określony 12 miesięcy z możliwością wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem (w przypadku osób podejmujących po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej)

# dyrektor generalny urzędu decyduje o zawarciu z pracownikiem umowy o pracę na czas nieokreślony na podstawie pozytywnej oceny pracownika

# ponowne zatrudnienie urzędników mianowanych następuje przy zachowaniu ich dotychczasowego stopnia służbowego

# osoby podejmujące po raz pierwszy pracę w służbie cywilnej odbywają służbę przygotowawczą (z wyjątkiem absolwentów KSAP oraz dyrektor generalny urzędu może zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika, którego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych)

- zakres i czas trwania służby przygotowawczej określa dyrektor generalny na podstawie opinii osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony

- trwa nie dłużej niż 4 miesiące

- kończy się egzaminem (zakres, sposób przeprowadzenia oraz warunki zaliczenia określa dyrektor generalny urzędu)

~ pierwsza ocena w SC;

# Podlegają:

- osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę

- może podlegać osoba zatrudniona w celu zastępstwa

- nie podlega absolwent Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, który złożył wniosek o mianowanie

# kiedy? nie wcześniej niż po upływie 8 miesięcy od nawiązania stosunku pracy i nie później niż miesiąc przed końcem umowy

# kto ocenia? Bezpośredni przełożony w porozumieniu z kierującym komórką organizacyjną zatrudniającą ocenianego

# co bierze pod uwagę?

1) postawę, zaangażowanie i postępy w pracy, relacje ze współpracownikami oraz terminowość

2) wynik egzaminu ze służby przygotowawczej

3) sprawozdanie pracownika z przepracowanego okresu

# ocena > kierujący komórką organizacyjną wnioskuje do dyrektora generalnego:

1) ocena pozytywna > o zawarcie z ocenionym umowy o pracę na czas nieokreślony

2) ocena negatywna > o niezawieranie z ocenionym umowy o pracę na czas nieokreślony albo o rozwiązanie umowy o pracę na czas określony

# PRM określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób dokonywania pierwszej oceny w SC; no i określił.

# kto może ubiegać się o mianowanie?

1) pracownik służby cywilnej;

2) min. 3letni staż pracy w SC lub zgoda dyrektora generalnego na przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego (najwcześniej po 2 latach od nawiązania stosunku pracy);

3) tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;

4) znajomość 1 z j. urzędowych UE lub 1 z: arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski, ukraiński;

5) uregulowany stosunek do służby wojskowej

# Szef SC określa i publikuje wzór zgłoszenia do postępowania kwalifikacyjnego dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie oraz wzór wniosku o mianowanie dla absolwentów KSAP

# zgłoszenie do postępowania kwalifikacyjnego w danym roku kalendarzowym składa się w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 maja (absolwenci KSAP składają wnioski o mianowanie w tym samym okresie)

# postępowanie kwalifikacyjne dla pracowników SC ubiegających się o mianowanie prowadzi KSAP:

- powoływany jest zespół sprawdzający, który przeprowadzi postępowanie

- przeprowadza się sprawdzian, w trakcie którego w odrębnych częściach sprawdza się wiedzę i niezbędne umiejętności

- wyniki są publikowane w BIP KPRM

- kandydaci wnoszą opłatę za udział w postępowaniu - max. 50% minimalnego wynagrodzenia (opłaty te zasilają budżet KSAP)

# PRM określi, w drodze rozporządzenia, sposób przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego w SC; określił.

# mianowania są limitowane, dokonuje ich Szef SC w imieniu RP

# Ustalenie miejsca (na liście wyników) uprawniającego do mianowania następuje po uwzględnieniu liczby mianowań absolwentów KSAP

# Z dniem mianowania dotychczasowy stosunek pracy przekształca się w stosunek pracy na podstawie mianowania

# Akt mianowania sporządza się na piśmie; zawiera imię i nazwisko urzędnika oraz datę mianowania

# Urzędnik SC składa uroczyste ślubowanie:

"Ślubuję służyć Państwu Polskiemu, przestrzegać Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, sumiennie i bezstronnie wykonywać obowiązki urzędnika służby cywilnej zgodnie z najlepszą wiedzą i wolą".

# dyrektor generalny urzędu przyznaje urzędnikowi SC najniższy stopień służbowy

WYŻSZE STANOWISKA W SC:

# Wyższymi stanowiskami w SC są:

1) dyrektor generalny urzędu;

2) kierujący departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii KPRM, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;

3) wojewódzki lekarz weterynarii i jego zastępcy;

4) kierujący komórką organizacyjną w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tych osób.

# warunki zajmowania wyższego stanowiska w SC:

1) tytuł zawodowy magistra lub równorzędny;

2) może zajmować stanowiska kierownicze w administracji i dysponować środkami publicznymi

3) kompetencje kierownicze;

4) 6letni staż pracy, w tym min. 3 na stanowisku kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych (kandydaci na dyr. gen. urzędu)

5) min. 3letni staż pracy, w tym min 1 na stanowisku kierowniczym lub 2 na stanowisku samodzielnym, w jednostkach sektora finansów publicznych (kandydaci na wyższe stanowiska inne niż dyr. gen. urzędu)

6) wymagania na określone stanowisko pracy

# Obsadzenie wyższych stanowisk w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru; obsadzanie innych niż dyr. gen. urzędu może odbyć się w drodze oddelegowania

# Obsadzenie wyższego stanowiska NIE może nastąpić w drodze powierzenia pełnienia obowiązków

# nabór na wyższe stanowisko przeprowadza zespół:

1) co najmniej 5 członków korpusu służby cywilnej, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów - w przypadku naboru na stanowisko dyrektora generalnego urzędu i wojewódzkiego lekarza weterynarii;

2) co najmniej 3 członków korpusu służby cywilnej, których wiedza i doświadczenie dają rękojmię wyłonienia najlepszych kandydatów - w przypadku naboru na pozostałe stanowiska wyższe

# Nabór ma charakter konkursu

# kto może powołać zespół odpowiedzialny za nabór na wyższe stanowiska?

1) Szef Służby Cywilnej - w przypadku naboru na stanowisko dyrektora generalnego urzędu;

2) dyrektor generalny urzędu - w przypadku naboru na: kierujący departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii KPRM, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;

3) Główny Lekarz Weterynarii - w przypadku naboru na wojewódzki lekarz weterynarii i jego zastępcy

4) Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych albo dyrektor Biura Nasiennictwa Leśnego - w przypadku naboru na kierujący komórką organizacyjną w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tych osób.

# zespół wyłania max. 3 najlepszych kandydatów

# zasady naboru:

- Otwartość naboru oznacza powszechność, jawność i równość ubiegania się o zatrudnienie na

wyższym stanowisku w służbie cywilnej, obowiązek upowszechniania informacji o wolnych stanowiskach w służbie cywilnej i wyniku naboru, a także obowiązek udostępniania informacji i dokumentów oraz umożliwienie osobistego udziału w procedurze naboru przedstawicielom Szefa Służby Cywilnej lub Rady Służby Cywilnej, skierowanym w celu obserwacji przebiegu tego naboru.

- konkurencyjność naboru oznacza procedurę, w wyniku której na wyższe stanowisko w

służbie cywilnej zostanie zatrudniona osoba, która gwarancje wykonywania zadań w sposób

umożliwiający realizację celów stanowiska i całego urzędu

- zasada działania bez zbędnej zwłoki (zasada niezwłoczności przeprowadzenia naboru) - sprowadza się do podejmowania wszelkich czynności związanych z naborem w możliwie najszybszym tempie

- zasada ochrony informacji o kandydacie - zobowiązuje osoby przeprowadzające i nadzorujące nabór do ochrony wszelkich informacji, w szczególności danych osobowych kandydatów, zdobytych w trakcie procedury naboru; za szczególnie wrażliwe należy uznać informacje odnoszące się do predyspozycji osobowościowych czy intelektualnych, przekonań czy preferencji kandydata

- zasada równości (równego traktowania) i zakazu dyskryminacji - oznacza równe

traktowanie w zatrudnieniu poprzez niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę,

religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne,

wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy

- zasada przejrzystości w działaniu - oznacza, że cały proces naboru powinien być tak

udokumentowany, aby wszystkie czynności jak również przesłanki, którymi kierowano się, podejmując decyzje w trakcie naboru, były możliwe do uzasadnienia i pozwalały na udzielenie rzetelnej informacji zarówno uczestnikom procesu, jak i odpowiednim organom

ZARZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej:

# główne zadania, dodatkowe upoważnienia, złożoność/kreatywność, kontakty zewnętrzne, samodzielność i inicjatywa, warunki pracy, wymagane kompetencje, wymagane doświadczenie

# Opis stanowiska pracy jest sporządzany dla każdego stanowiska urzędniczego w SC

# zakres stanowiska: realizowane zadania, wymagane kompetencje, kwalifikacje i zakres odpowiedzialności

# Projekt opisu stanowiska pracy jest przedkładany przez osobę bezpośrednio nadzorującą dane stanowisko pracy do zatwierdzenia osobie wykonującej w urzędzie czynności z zakresu prawa pracy

# Reprezentujący pracodawcę (osoba od prawa pracy z punktu powyższego) lub osoba przez niego upoważniona zapoznają pracownika zajmującego dane stanowisko pracy z zatwierdzonym opisem stanowiska pracy

# Wartościowanie stanowisk pracy w urzędzie przeprowadza zespół wartościujący

- metoda analityczno-punktowa:

1) wartościowaniu podlega stanowisko pracy, a nie osoba na nim zatrudniona;

2) w każdym kryterium szczegółowym ustala się jeden poziom, który według oceny zespołu najbardziej odpowiada zakresowi wartościowanego stanowiska;

3) przyporządkowując dany poziom do wartościowanego stanowiska pracy, zespół wybiera poziom minimalny, niezbędny do poprawnej realizacji zadań na wartościowanym stanowisku pracy;

4) jeżeli na stanowisku pracy są wykonywane różnorodne zadania, wartościowanie przeprowadza się w oparciu o zadania dominujące (maksymalnie trzy najczęściej wykonywane zadania); w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się uwzględnienie zadań pobocznych;

5) każdemu poziomowi kryteriów szczegółowych i punktów dodatkowych, określonych zgodnie z metodą, odpowiada wartość punktowa

- ewentualnie wartościowanie poprzez porównanie parami (punktacja 0-1, więcej punktów - wyżej w hierarchii od porównywanego)

# Liczba punktów uzyskanych w wyniku wartościowania jest podstawą do zakwalifikowania stanowiska pracy do odpowiedniego przedziału punktowego:

1) liczba przedziałów punktowych nie może być mniejsza niż 8 i większa niż 14;

2) przedziały punktowe muszą być rozłączne;

3) podział na przedziały punktowe powinien umożliwiać wyraźne ustalenie hierarchii stanowisk pracy w ramach urzędu.

Rozporządzenie PRM w sprawie POSTĘPOWANIA WYJAŚNIAJĄCEGO I POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO w służbie cywilnej:

# komisja dyscyplinarna + rzecznik dyscyplinarny urzędu

# W zawiadomieniu o wszczęciu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny informuje osobę, której dotyczy postępowanie, o stawianych jej zarzutach oraz o przysługujących jej uprawnieniach

# W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny powinien dążyć do szczegółowego wyjaśnienia sprawy i ustalenia, czy został popełniony czyn stanowiący naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej. W tym celu może on odbierać wyjaśnienia od osoby, której dotyczy postępowanie, przesłuchiwać świadków, zasięgać opinii biegłych, badać dokumenty, a także przeprowadzać, zabezpieczać i utrwalać dowody

# W trakcie postępowania wyjaśniającego osoba, której dotyczy postępowanie, może:

1) zgłaszać rzecznikowi dyscyplinarnemu wnioski dowodowe i składać wyjaśnienia;

2) przeglądać akta sprawy;

3) ustanowić obrońcę z wyboru.

# postępowanie wyjaśniające > zasadność zarzutów > rzecznik dyscyplinarny wnioskuje do komisji dyscyplinarnej o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego

# jeśli zarzuty okażą się bezzasadne > rzecznik wydaje decyzję o umorzeniu postępowania wyjaśniającego

# Na rozprawę wzywa się strony oraz zawiadamia o jej terminie obrońcę, jeżeli został ustanowiony

# Przewodniczący składu orzekającego kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem

# Niezwłocznie po zamknięciu rozprawy rozpoczyna się narada, w której uczestniczą tylko członkowie składu orzekającego

# Komisja dyscyplinarna orzeka o:

1) uniewinnieniu obwinionego od zarzucanego mu czynu stanowiącego naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej;

2) uznaniu obwinionego za winnego popełnienia czynu stanowiącego naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej i wymierzeniu jednej z kar dyscyplinarnych;

3) umorzeniu postępowania dyscyplinarnego

Rozporządzenie PRM w sprawie warunków i sposobu przeprowadzania OCEN OKRESOWYCH członków korpusu służby cywilnej:

# Ocena okresowa członka korpusu służby cywilnej ma służyć przede wszystkim:

- podnoszeniu jakości i efektywności pracy członka korpusu służby cywilnej,

- informowaniu członka korpusu służby cywilnej o tym, jak jest oceniana jego praca,

- zwiększaniu poziomu motywacji,

- umożliwianiu przełożonemu podejmowania racjonalnych decyzji personalnych i kadrowych,

- sporządzaniu wniosków do indywidualnego programu rozwoju zawodowego,

- uzyskaniu dodatkowych informacji do opracowania planu szkoleń.

# ocenę sporządza się na arkuszu oceny okresowej; 2 rodzaje:

- arkusz A

- arkusz B - dla wyższych stanowisk

# Przed sporządzeniem oceny na piśmie oceniający przeprowadza z ocenianym rozmowę, podczas której omawia z nim:

1) główne obowiązki wykonywane przez ocenianego w okresie, w którym podlegał ocenie, oraz sposób ich realizacji, z uwzględnieniem spełniania przez ocenianego ustalonych kryteriów oceny;

2) trudności napotykane przez ocenianego w trakcie realizacji zadań;

3) kierunki dalszego rozwoju zawodowego i potrzeby szkoleniowe ocenianego.

# oceny okresowej dokonuje generalnie bezpośredni przełożony, z zastrzeżeniem:

1) dyrektora generalnego urzędu, po zasięgnięciu opinii Szefa Służby Cywilnej, ocenia: Szef KPRM, właściwy minister, przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, kierownik urzędu centralnego organu administracji rządowej albo wojewoda

2) kierującego departamentem lub komórką równorzędną ocenia dyrektor generalny urzędu

# skala ocen jest pięciopunktowa:

a) 1 punkt - znacznie poniżej oczekiwań,

b) 2 punkty - poniżej oczekiwań,

c) 3 punkty - na poziomie oczekiwań,

d) 4 punkty - powyżej oczekiwań,

e) 5 punktów - znacznie powyżej oczekiwań;

# wylicza się średnią arytmetyczną:

a) od 1 punktu do 1,5 punktu - znacznie poniżej oczekiwań,

b) powyżej 1,5 punktu do 2,5 punktu - poniżej oczekiwań,

c) powyżej 2,5 punktu do 3,5 punktu - na poziomie oczekiwań,

d) powyżej 3,5 punktu do 4,5 punktu - powyżej oczekiwań,

e) powyżej 4,5 punktu do 5 punktów - znacznie powyżej oczekiwań;

# ocena trafia do akt urzędnika

# ocena pozytywna > oceniający może zamieścić w wyznaczonym miejscu arkusza umotywowany wniosek o przyznanie ocenianemu kolejnego stopnia służbowego

# ocena negatywna > ponowna ocena po upływie 6 miesięcy od dnia zapoznania się z oceną

# dwukrotna, następująca po sobie negatywna ocena > rozwiązanie stosunku pracy z urzędnikiem służby cywilne, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia

PIERWSZA OCENA W SC: jest pozytywna pod warunkiem:

1) zaliczenie egzaminu ze służby przygotowawczej;

2) złożenie sprawozdania w wyznaczonym terminie;

3) uzyskanie nie więcej niż jednej oceny cząstkowej 2 punktów i nieuzyskanie oceny cząstkowej w wysokości 1 punktu;

4) uzyskanie ocen za egzamin ze służby przygotowawczej i za sprawozdanie nie niższych niż 3 punkty

WYNAGRODZENIE W SC:

- wynagrodzenie zasadnicze przewidziane dla zajmowanego stanowiska pracy

- dodatek specjalny wynikający ze specyfiki i charakteru wykonywanych zadań

- dodatek za wieloletnią pracę w służbie cywilnej

- dodatek służby cywilnej z tytułu posiadanego stopnia służbowego dla urzędników służby cywilnej

- dodatek zadaniowy za wykonywanie dodatkowych, powierzonych przez pracodawcę zadań

- dodatkowe wynagrodzenie roczne

- nagroda jubileuszowa za wieloletnią pracę w służbie cywilnej

- jednorazowa odprawa

- nagroda za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej

# członkowie korpusu służby cywilnej objęci są mnożnikowym systemem wynagrodzeń

# Decyzja o indywidualnym wynagrodzeniu zasadniczym członka korpusu służby cywilnej podejmowana jest przez reprezentującego pracodawcę

# Mocne strony systemu wynagrodzeń polskiej służby cywilnej:

Do mocnych stron polskiej służby cywilnej zaliczyć można wprowadzenie systemu opisywania i wartościowania stanowisk pracy, co pozwoli skuteczniej zarządzać zasobami ludzkimi, w tym

wynagrodzeniami. Dodatkowo w 2008 r. przeznaczono znaczące środki finansowe na dostosowanie wynagrodzeń członków korpusu służby cywilnej do wyników wartościowania oraz rozpoczęto proces wyrównywania nieuzasadnionych różnic w wynagrodzeniach pomiędzy urzędami.

System wynagrodzeń w polskiej administracji rządowej jest także odpowiednio dostosowany (m.in. dzięki istnieniu dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej) do potrzeb doświadczonych pracowników, stanowiących grupę dyskryminowaną na rynku pracy (osoby w wieku 50 lat i więcej).

# Słabe strony systemu wynagrodzeń polskiej administracji rządowej:

Do niewątpliwie słabych stron systemu wynagrodzeń polskiej służby cywilnej zaliczyć można niską

konkurencyjność nie tylko w stosunku do sektora prywatnego, ale również administracji samorządowej

(dotyczy to głównie stanowisk kierowniczych i specjalistycznych). Dużym problemem są również nieuzasadnione różnice w poziomie wynagrodzeń pomiędzy urzędami na podobnych stanowiskach.

Podkreślić należy, iż system wynagrodzeń w polskim korpusie służby cywilnej jest zbyt skomplikowany (funkcjonowanie zbyt wielu składników wynagrodzenia) oraz nieefektywny (m.in. brak motywacyjnych elementów wynagrodzenia).

Dużą szansą stojącą przed administracją rządową są planowane reformy (m.in. nowelizacja ustawy

o służbie cywilnej) i zracjonalizowanie bądź zlikwidowanie niektórych składników wynagrodzeń

członków korpusu służby cywilnej (w tym np. likwidacja dodatku specjalnego).

Zagrożeniem może być dalszy szybki wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej i powstanie

jeszcze większej luki pomiędzy zarobkami w służbie cywilnej a zarobkami w sektorze prywatnym oraz

w samorządach.

# System wynagrodzeń w Komisji Europejskiej

Na wynagrodzenie całkowite pracowników Komisji Europejskiej (KE) składają się:

- wynagrodzenie zasadnicze,

- dodatek zagraniczny,

- dodatek na gospodarstwo domowe,

- dodatek na dziecko pozostające na utrzymaniu,

- dodatek edukacyjny,

- roczny dodatek na podróże.

Wynagrodzenie pracowników KE składa się z wielu elementów (dodatków) o charakterze socjalnym. Nie ma natomiast elementu o charakterze typowo motywacyjnym, jak premia czy nagroda - poziom

wynagrodzenia nie jest zatem bezpośrednio powiązany z jakością pracy danego urzędnika.

W momencie zatrudnienia każdemu urzędnikowi przyznawana jest jedna z 16 grup zaszeregowania

w zależności od jego umiejętności, zdolności i doświadczenia. W każdej grupie zaszeregowania

funkcjonuje 5 stopni wiążących się ze stopniowo wzrastającym wynagrodzeniem w ramach grupy.

Każdy urzędnik rozpoczyna od 1. stopnia, a przejście do wyższego stopnia uzależnione jest od

wyników corocznej oceny okresowej oraz od stażu pracy (co dwa lata urzędnik automatycznie

przenoszony jest na wyższy stopień).

Niewątpliwą zaletą systemu wynagrodzeń w KE jest jego przejrzystość w zakresie ścieżki kariery, w tym wzrostu wynagrodzenia. Wadą natomiast - brak motywacyjnego zmiennego elementu

wynagrodzenia, który premiowałby pracowników bardzo dobrze wykonujących powierzone im

zadania.

USTAWA O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH (z dnia 22 stycznia 1999 r.):

# Zakres podmiotowy:

1) organów władzy publicznej, w szczególności:

a) Sejmu i Senatu RP,

b) Prezydenta RP,

c) organów administracji rządowej,

d) organów jednostek samorządu terytorialnego,

e) sądów i trybunałów,

f) organów kontroli państwowej i ochrony prawa;

2) Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i ich jednostek organizacyjnych, a także innych jednostek organizacyjnych podległych MON

3) Narodowego Banku Polskiego i banków państwowych;

4) państwowych osób prawnych i innych niż wymienione w pkt 1-3 państwowych

jednostek organizacyjnych;

5) przedsiębiorców, jednostek naukowych lub badawczo-rozwojowych, zamierzających

ubiegać się, ubiegających się o zawarcie lub wykonujących umowy związane z dostępem do informacji niejawnych albo wykonujących na podstawie przepisów prawa zadania związane z dostępem do informacji niejawnych.

# 2 rodzaje informacji niejawnych:

- tajemnica państwowa - informacja, której nieuprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej dotyczących porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa, stosunków międzynarodowych lub gospodarczych państwa

- tajemnica służbowa - informacja niejawna niebędąca tajemnicą państwową, uzyskana w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych, której nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej

# rękojmia zachowania tajemnicy - oznacza spełnienie ustawowych wymogów dla zapewnienia ochrony informacji niejawnych przed ich nieuprawnionym ujawnieniem

# dokument - każda utrwalona informacja niejawna, w szczególności na piśmie, mikrofilmach, negatywach i fotografiach, na taśmach elektromagnetycznych, także w formie mapy, wykresu, rysunku, obrazu, grafiki, fotografii, broszury, książki, kopii, odpisu, wypisu, wyciągu i tłumaczenia dokumentu, zbędnego lub wadliwego wydruku, odbitki, kliszy, matrycy, kalki, taśmy atramentowej, jak również informacja niejawna utrwalona na informatycznych nośnikach danych

# komu mogą być udostępnione informacje niejawne?

wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo innej zleconej pracy

# Służby ochrony państwa (ABW i Służba Kontrwywiadu Wojskowego) są właściwe do:

1) kontroli ochrony informacji niejawnych i przestrzegania przepisów obowiązujących w tym zakresie, z uwzględnieniem prawidłowości postępowań sprawdzających prowadzonych przez pełnomocników ochrony

2) realizacji zadań w zakresie bezpieczeństwa systemów i sieci teleinformatycznych;

3) prowadzenia postępowania sprawdzającego

4) ochrony informacji niejawnych wymienianych przez Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi;

5) szkolenia i doradztwa w zakresie ochrony informacji niejawnych;

# Służby ochrony państwa, w zakresie koniecznym do wykonywania swoich zadań, w celu ochrony informacji niejawnych mogą korzystać z informacji uzyskanych przez Centralne Biuro Antykorupcyjne, Policję, Straż Graniczną, Żandarmerię Wojskową oraz organy kontroli skarbowej

# Za ochronę informacji niejawnych odpowiada kierownik jednostki organizacyjnej, w której takie informacje są wytwarzane, przetwarzane, przekazywane lub przechowywane. Kierownikowi jednostki organizacyjnej podlega bezpośrednio pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych

# właściciel informacji niejawnych - ten, kto wytwarza takie informacje

# opiekun informacji niejawnych - osoby czuwające nad odpowiednią ścieżką informacji niejawnych (kancelarie informacji niejawnych)

# użytkownik informacji niejawnych - każdy, do kogo skierowana jest informacja

# Klasyfikowanie informacji niejawnej oznacza przyznanie tej informacji, w sposób wyraźny, przewidzianej w ustawie jednej z klauzul tajności. Polega na oznaczeniu danego materiału odpowiednią klauzulą tajności. Dla zbiorów - najwyższa spośród klauzuli przyznawanych poszczególnym elementom. Ewentualnie można poszczególnym częściom nadać klauzule, ale trzeba je wyraźnie oznaczyć.

# Klauzulę tajności przyznaje osoba, która jest upoważniona do podpisania dokumentu; bez zgody jej przełożonego klauzula nie może być zmieniona lub zniesiona

# Zawyżanie lub zaniżanie klauzuli tajności jest niedopuszczalne

# klauzule tajemnicy państwowej:

- ściśle tajne

- tajne

- Informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową podlegają ochronie, w sposób określony ustawą, przez okres 50 lat od daty ich wytworzenia

- Chronione bez względu na upływ czasu pozostają:

1)dane identyfikujące funkcjonariuszy i żołnierzy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz byłego Urzędu Ochrony Państwa i byłych Wojskowych Służb Informacyjnych wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze;

2) dane identyfikujące osoby, które udzieliły pomocy w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych organom, służbom i instytucjom państwowym uprawnionym do ich wykonywania na podstawie ustawy;

3) informacje niejawne uzyskane od organów innych państw lub organizacji międzynarodowych, jeżeli taki był warunek ich udostępnienia.

# tajemnica służbowa, klauzule:

- poufne (podlegają ochronie 5 lat od daty wytworzenia)

- zastrzeżone (2 lata)

# dostęp do informacji niejawnych

- Kierownik jednostki organizacyjnej określi stanowiska oraz rodzaje prac zleconych, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych, odrębnie dla każdej klauzuli tajności

- konieczne są:

1) przeprowadzenie postępowania sprawdzającego;

2) przeszkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych.

- Postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się wobec osób sprawujących urzędy: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów, kandydatów na członków RM oraz posłów i senatorów (w przypadku klauzuli „ściśle tajne” Marszałek Sejmu lub Senatu wnioskuje o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego posła lub senatora, którego obowiązki wymagają dostępu do takich informacji); członka Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, członków Rady Polityki Pieniężnej, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Szefów Kancelarii: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmu, Senatu i Prezesa Rady Ministrów

- kto nie może otrzymać dostępu do informacji niejawnych? Osoby, które:

1) nieposiadające obywatelstwa polskiego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej;

2) skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, także popełnione za granicą, lub

3) które nie posiadają poświadczenia bezpieczeństwa

- postępowanie przeprowadzają odpowiednio ABW lub Służba Kontrwywiadu Wojskowego

- Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz Policja, Żandarmeria Wojskowa, Straż Graniczna i Służba Więzienna przeprowadzają samodzielne postępowania sprawdzające wobec osób ubiegających się o przyjęcie do służby lub pracy w tych organach

- Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych wyższą klauzulą tajności uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych niższą klauzulą tajności

- czas ważności wydanego poświadczenia bezpieczeństwa:

10 lat dla zastrzeżone i poufne

7 lat dla tajne

5 lat dla ściśle tajne

# 3 rodzaje postępowania sprawdzającego:

1) zwykłe - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową; przeprowadza pełnomocnik ochrony (na pisemne polecenie kierownika jednostki organizacyjnej); trwa do 2 miesięcy

2) poszerzone - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „tajne”; prowadzi właściwa służba ochrony państwa na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska; trwa do 2 miesięcy

3) specjalne - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „ściśle tajne”; prowadzi właściwa służba ochrony państwa na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska (+ rozmowa z trzema osobami wskazanymi przez osobę sprawdzaną w celu potwierdzenia tożsamości tej osoby oraz innych informacji o osobie sprawdzanej); trwa do 3 miesięcy

+ postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego (przedsiębiorcy, jednostki naukowe i badawcze); przeprowadza SKW lub ABW; są 3 stopnie świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego:

1) pierwszego stopnia - potwierdzające pełną zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji;

2) drugiego stopnia - potwierdzające zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich wytwarzania, przechowywania, przekazywania lub przetwarzania we własnych systemach i sieciach teleinformatycznych;

3) trzeciego stopnia - potwierdzające zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich wytwarzania, przechowywania, przekazywania lub przetwarzania w użytkowanych przez niego obiektach

# istnieje też możliwość przeprowadzenia postępowania kontrolnego w stosunku do osób, które uzyskały poświadczenie bezpieczeństwa

# odmowa wydania poświadczenia bezpieczeństwa > za rok można przeprowadzić kolejne postępowanie sprawdzające

# odwołanie w przypadku odmowy wydania lub odebrania poświadczenia przez ABW lub Służby Kontrwywiadu Wojskowego:

- nie wymaga uzasadnienia

- kieruje się je do PRM za pośrednictwem ABW lub Służby Kontrwywiadu Wojskowego, które zobowiązane są przedłożyć odwołanie PRM

- PRM:

1) utrzymuje w mocy decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa albo

2) uchyla decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa i nakazuje służbie ochrony państwa wydanie poświadczenia bezpieczeństwa, albo

3) uchyla decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa.

# Od wydanej przez pełnomocnika ochrony decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa - osobie sprawdzanej służy odwołanie odpowiednio do Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego (za pośrednictwem pełnomocnika ochrony informacji niejawnych, który wydania takiego poświadczenia odmówił)

# Osobie sprawdzanej przysługuje skarga do sądu administracyjnego na decyzję utrzymującą w mocy decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa

# Jednostka organizacyjna, w której są wytwarzane, przetwarzane, przekazywane lub przechowywane dokumenty zawierające informacje niejawne oznaczone klauzulą „poufne” lub stanowiące tajemnicę państwową, ma obowiązek zorganizowania kancelarii, zwanej dalej „kancelarią tajną”. W przypadku uzasadnionym względami organizacyjnymi kierownik jednostki organizacyjnej może utworzyć więcej niż jedną kancelarię tajną. Podlega ona bezpośrednio pełnomocnikowi ochrony, odpowiedzialną za właściwe rejestrowanie, przechowywanie, obieg i wydawanie takich dokumentów uprawnionym osobom. Kancelaria tajna powinna być zorganizowana w wyodrębnionym pomieszczeniu, zabezpieczonym zgodnie z przepisami o środkach ochrony fizycznej informacji niejawnych i być obsługiwana przez pracowników pionu ochrony.

# środki ochrony prawnej - stworzenie odpowiednich norm prawnych

# środki ochrony fizycznej - np. bramki, odpowiednio zabezpieczone szafy, przepustki, pomieszczenia chronione etc.

# bezpieczeństwo systemów i sieci teleinformatycznych - np. certyfikowane urządzenia i narzędzia kryptograficzne, zabezpieczone elektroniczne nośniki danych itp.

# w UE występują następujące klauzule:

- zastrzeżone (restricted)

- poufne (confidential)

- tajne (secret)

- ściśle tajne (top secret)

# polityka bezpieczeństwa informacji - zbiór reguł dla użytkowników, które mają na celu zabezpieczanie integralności systemu informacyjnego i przetwarzanych w nim danych; pierwszym krokiem projektowania polityki bezpieczeństwa informacji jest analiza ryzyka (człowiek jako główne źródło wycieku informacji)

Rozporządzenie PRM w sprawie OKREŚLENIA STANOWISK URZĘDNICZYCH, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej:

Grupa stanowisk	Stanowisko	Wymagane kwalifikacje
1	2	3
I. Wszystkie urzędy ministrów i przewodniczących komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, urzędy centralnych organów administracji rządowej oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Stanowiska średniego szczebla zarządzania w służbie cywilnej	główny księgowy resortu	według odrębnych przepisów
	główny specjalista do spraw legislacji	wykształcenie wyższe prawnicze i aplikacja legislacyjna albo wykształcenie wyższe prawnicze i 4 lata pracy związanej z opracowywaniem aktów prawnych
Stanowiska koordynujące w służbie cywilnej	naczelnik wydziału	wykształcenie wyższe
	pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych, zastępca pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych	według odrębnych przepisów
Stanowiska samodzielne w służbie cywilnej	radca generalny, radca: ministra (innego członka Rady Ministrów), kierownika urzędu centralnego, główny specjalista	wykształcenie wyższe
	główny księgowy, audytor wewnętrzny, radca prawny, główny wizytator	według odrębnych przepisów
	kierownik kancelarii tajnej	wykształcenie średnie
Stanowiska specjalistyczne w służbie cywilnej	starszy specjalista, starszy projektant, starszy programista	wykształcenie wyższe
	starszy wizytator	według odrębnych przepisów
	specjalista, projektant, programista	wykształcenie wyższe
	specjalista do spraw legislacji	wykształcenie wyższe prawnicze i aplikacja legislacyjna albo wykształcenie wyższe prawnicze i 2 lata pracy związanej z opracowywaniem aktów prawnych
	wizytator	według odrębnych przepisów
	starszy inspektor, starszy statystyk, referendarz	wykształcenie wyższe
	referent prawny	wykształcenie wyższe prawnicze
Stanowiska wspomagające w służbie cywilnej	inspektor, statystyk, podreferendarz, starszy księgowy, starszy referent, księgowy, referent, sekretarz: ministra (innego członka Rady Ministrów), sekretarza stanu, podsekretarza stanu, kierownika urzędu centralnego i jego zastępcy, dyrektora generalnego urzędu, dyrektora departamentu (komórki równorzędnej)	wykształcenie średnie

Grupa stanowisk	Mnożnik
Stanowiska średniego szczebla zarządzania w służbie cywilnej	od 0,604 do 9,630
Stanowiska koordynujące w służbie cywilnej	od 0,540 do 7,154
Stanowiska samodzielne w służbie cywilnej
Stanowiska specjalistyczne w służbie cywilnej	od 0,522 do 4,340
Stanowiska wspomagające w służbie cywilnej	od 0,522 do 2,713

Stopień służbowy	Mnożnik kwoty bazowej
I	0,47
II	0,65
III	0,85
IV	1,05
V	1,25
VI	1,45
VII	1,65
VIII	1,85
IX	2,05

---