AKADEMIA PODLASKA W SIEDLCACH
PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZO - WYCHOWAWCZA
Dorota Wiśniewska
Przyczyny zażywania narkotyków przez młodzież szkół ponad gimnazjalnych
PRACA MAGISTERSKA
napisana pod kierunkiem
dr. Tamary Zacharuk
Siedlce 2005
SPIS TREŚCI
Wstęp …………………………………………………….………s. 3
Rozdział 1
Zjawisko narkomanii oraz terminologia z nią związana
1.1. Istota zjawiska narkomanii …..…………………..….………….s.5
1.2. Początki zjawiska narkomanii .………………………………..s.10
Rozdział 2
Charakterystyka wybranych środków odurzających
2.1. Substancje wziewne ……………………………………………..s.18
2.2. Konopie indyjskie …...……………….…………….………….s.20
2.2.1. Marihuana …………………….………….……………s.20
2.2.2. Haszysz ……………………….………….…………s.21
2.3. Opium i jego pochodne ….…………….……….…………….s.23
2.3.1. Morfina ………………………….…….……………s.24
2.3.2. Heroina ……………………………………………..s.25
2.3.3. Brown sugar …………………………………………s.27
2.3.4. „Kompot” - Polska heroina …………………………s.28
2.4. Psychostymulanty ……………………………………………..s.29
2.4.1. Amfetamina ....………………………………………s.29
2.4.2. Ekstazy ………………………………………………..s.30
2.4.3. Kokaina ..……………………………………………..s.32
2.4.4. Crack …...……………………………………………..s.34
2.5. Środki halucynogenne …………………………………………s.35
2.5.1. L.S.D. …...……………………………………………..s.35
2.5.2. Psylocybina - grzyby halucynogenne …..…………...s.37
2.5.3 Meskalina .……………………………………………..s.38
2.6. Leki ..…………………………………………………………..s.38
2.6.1. Barbiturany - środki nasenne ……………………...…s.39
2.6.2. Benzodiazepiny - środki uspokajające …..…………...s.40
Rozdział 3
Metodologiczne podstawy badań …………………………….…….s.41
3.1. Przedmiot i cel badań …………………………………………s.42
3.2. Problemy badawcze i hipotezy ………………………………..s.43
3.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze …………………………s.45
Rozdział 4
Analiza wyników badań ……………………………………………..s.47
Podsumowanie ……………………………………………………..s.78
Spis tabel …………………………………………………………..s.79
Bibliografia …...……………………………………………………s.80
Aneks ………………………………………………………….......s.82
WSTĘP
Narkomania jest jednym z największych problemów społecznych ostatnich lat. Obcość zjawiska oraz dramatyczne konsekwencje brania narkotyków są głównymi przyczynami reakcji lękowych społeczeństwa oraz odrzucenia. Mimo wielkich wysiłków w zakresie edukacji publicznej, stan wiedzy społeczeństwa na temat zjawiska narkomanii pozostawia wiele do życzenia.
Do narkotyków ucieka przede wszystkim młodzież, która ani w szkole ani w czasie wolnym nie może zaspokoić swoich wewnętrznych potrzeb. Duża część młodzieży, zarówno na wsi jak też w mieście cierpi na bezbrzeżną nudę. Rozrywką mogą stać się narkotyki.
W ostatnich latach w Polsce liczba osób zażywających środki narkotyczne bardzo szybko wzrasta. Narkotyki można spotkać wszędzie, zarówno na osiedlach gdzie mieszkamy, w dyskotekach jak i w szkole oraz w pracy. Czy to właśnie wszechobecność środków odurzających sprawia, że młodzież nie może oprzeć się pokusie zażycia narkotyku?
W mojej pracy spróbuję odpowiedzieć m.in. na pytanie: co sprawia, że młodzież Szkół Ponadgimnazjalnych zażywa narkotyki, jakiego są one rodzaju, jak często zażywane są te środki oraz w jakim otoczeniu dochodzi do pierwszego kontaktu z narkotykami.
W celu zaprezentowania powyższego problemu przyjęłam układ pracy składający się z czterech głównych rozdziałów.
W rozdziale pierwszym przedstawię zjawisko narkomanii oraz terminologię z nią związaną. Zawarte w nim będą definicje oraz historia powstania zjawiska narkomanii.
Rozdział drugi w całości został poświęcony charakterystyce wybranych środków odurzających. Zawarłam w nim opis najbardziej popularnych i niebezpiecznych środków narkotycznych z uwzględnieniem sposobu ich działania, siły uzależniania, skutków fizycznych i psychicznych.
W rozdziale trzecim zawarłam zagadnienia związane z metodologicznymi podstawami badań. Opisałam w nim co jest celem oraz przedmiotem moich badań. Rozdział ten zawiera również podstawowe problemy badawcze i hipotezy, które występują w związku z nakreślonymi wcześniej celami badań. Przedstawiam tu także terminologię związaną z zagadnieniem podstaw metodologicznych badań tj. pojęcie metody, techniki i narzędzi badawczych.
Rozdział czwarty jest charakterystyką próby badawczej. Zawiera ilościowe i procentowe tabele, które przedstawiają w sposób obrazowy odpowiedzi jakich udzieliła badana młodzież na pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety. Do każdej tabeli dołączony jest wykres i opis.
Źródłem teoretycznych wiadomości w mojej pracy jest specjalistyczna literatura poświęcona problemowi zażywania narkotyków a także publikacje zamieszczone na stronach internetowych.
Niniejsza praca ma na celu ukazanie przyczyn zażywania narkotyków przez młodzież Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Siedlcach. Jeżeli w jakimś stopniu pozwoli ona na lepsze poznanie tego problemu oraz zagrożeń jakie ze sobą niesie zjawisko narkomanii to spełni ona swoje zadanie.
ROZDZIAŁ 1
Zjawisko narkomanii oraz terminologia z nią związana
ISTOTA ZJAWISKA NARKOMANII
Coraz częściej spotykamy się z pojęciem toksykomanii w prasie oraz literaturze, słyszymy o nim w mediach, jednak niewiele osób wie co naprawdę znaczy to określenie. Wyróżnia się szereg form toksykomanii w zależności od rodzaju przyjmowanego środka. Do najbardziej rozpowszechnionych możemy zaliczyć lekomanię, narkomanię i nikotynizm.
Lekomania powstała na skutek nadużywania ogólnie dostępnych w aptekach środków, najczęściej nasennych, przeciwbólowych i uspokajających. Najbardziej niebezpiecznymi są leki psychotropowe działające na centralny układ nerwowy. Nadużywanie leków powoduje trwałe zmiany w psychice człowieka, nawet po odstawieniu tych środków może pozostać drażliwość i chwiejność emocjonalna.
Narkomania jest jednym z najbardziej bolesnych uzależnień. Substancje uzależniające, czyli wszystkie związki chemiczne, których działanie powoduje zmiany sposobu myślenia oraz stanów emocjonalnych człowieka, zmieniają świadomość zniekształcając odbiór otaczającej rzeczywistości i samego siebie.
Podstawową grupą substancji uzależniających są narkotyki. Narkotykiem nazywamy środki odurzające, substancje pochodzenia roślinnego lub syntetycznego, które wprowadzone do organizmu powodują (zależnie od dawki) uspokojenie, euforię, zniesienie bólu, odurzenie. Częste używanie narkotyków prowadzi do narkomanii. Niektóre środki narkotyczne stosowane są w lecznictwie, np. do narkozy, uśmierzenia bólu.
Narkotykami są również takie substancje, które nie są w świadomości społeczeństwa zaliczane do tej grupy np. alkohol, nikotyna, leki psychotropowe czy środki uśmierzające ból. Tego typu substancje nie są z natury narkotykami, jednak można się nimi posługiwać jak narkotykami.
Przyzwyczajenie do stałego używania narkotyków w coraz większych dawkach nazywamy narkomanią. Prowadzi ona do zaburzeń osobowości, zaniku uczuć wyższego rzędu i do zmian w narządach. Zależnie od rodzaju przyjmowanego narkotyku rozróżnia się: morfinizm, kokainizm, heroinizm itd.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii narkomanię określa jako stałe lub okresowe używanie w celach niemedycznych środków odurzających lub substancji psychotropowych albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich.
Uzależnienie od narkotyków jest stanem psychicznej albo psychicznej i fizycznej zależności od jakiegoś środka chemicznego. Charakteryzuje się niezwalczonym pragnieniem, potrzebą lub wewnętrznym przymusem stałego zażywania tego środka i chęcią zdobycia go wszelkimi sposobami i za wszelką cenę.
Nadużywanie środków narkotycznych oznacza nieuzasadnione przyjmowanie tych substancji w nadmiernych ilościach oraz w nieodpowiednim czasie. Nadużywanie narkotyków powoduje zazwyczaj zaburzenie funkcji psychofizycznych takich jak: wrażenia, spostrzegania, uwagi, pamięci, oceny. Należy pamiętać, że nie wszystkie środki farmaceutyczne i narkotyczne, a także toksyczne mają taką samą moc uzależniania. W chwili obecnej można wyróżnić trzy rodzaje uzależnienia:
1. fizyczne (fizjologiczne)
2. psychiczne (psychologiczne)
3. społeczne (socjologiczne)
Uzależnienie fizyczne dotyczy tylko niektórych grup narkotyków i jest rezultatem wbudowania uzależniającej substancji, związku chemicznego w cykl przemian ustrojowych, wskutek czego po jej nagłym odstawieniu występują dotkliwe objawy jej braku zmuszające do dalszego jej przyjmowania, ponieważ tylko ona je znosi. Objawy te są różne, bardzo przykre a czasem groźne dla życia dolegliwości fizyczne i psychiczne. Zależność fizyczna jest więc sztucznie wytworzoną potrzebą biologiczną, fizjologiczną, nabytą. Człowiek uzależniony przestaje być wolny w stosunku do branego środka od którego się uzależnił. Wbudowany do metabolizmu fizjologii organizmu środek uzależniający staje się odtąd niezbędny do homeostazy biologicznej. Organizm fizycznie uzależniony od danego środka „potrzebuje” go, chociaż środek ten jest dla niego szkodliwy. Zależność fizyczna ogranicza wolność zachowań ludzkich, deformuje procesy świadomości, motywacji i możliwości kierowania swoim postępowaniem. Uzależniony organizm na nagłe odstawienie środka reaguje zaburzeniami Pojawiają się objawy odstawienia czyli tzw. zespół abstynencyjny. Może on mieć różny charakter w zależności od rodzaju środka, który spowodował uzależnienie. Może mieć też różne natężenie w zależności od długości okresu stosowania tego środka jak również od wielkości przyjmowanych dawek. Zespół abstynencyjny (głód narkotyczny) jest to stan pojawiający się w wyniku przerwania przyjmowania narkotyków przez osobę fizycznie uzależnioną. Charakteryzuje się wystąpieniem nieprzyjemnych objawów: bólu mięśni, drgawek, gorączki, wymiotów, ogólnego rozbicia psychicznego.
Zależność psychiczna przejawia się w potrzebie ciągłego lub okresowego zażywania narkotyków w celu uzyskania uspokojenia, poprawy samopoczucia, z czym na ogół wiąże się dążenie do zwiększania ich dawki i zdobywania, mimo rosnących kosztów. Narkotyk zaspokaja pewne potrzeby jednostki, pozwala pozbyć się dyskomfortu psychicznego, a zatem sprawia przyjemność. Osoba taka dąży do powtarzania tych pozytywnych doświadczeń. Po pewnym czasie narasta obawa związana z brakiem narkotyku i związanym z tym złym samopoczuciem. Dla uzależnionego człowieka zaabsorbowanie przyjmowanymi środkami staje się dominujące, wypełnia całą jego świadomość, a jego zachowanie jest nałogowe. Odstawienie środka nie powoduje wystąpienia objawów abstynencyjnych poza ogólnym złym samopoczuciem. W tym stanie następuje jednak bardzo często powrót do nałogu. Może to być jedyny motyw dla którego narkoman powtórnie sięgnie po narkotyk. W terapii odwykowej i w resocjalizacji należy mieć na uwadze szczególnie ten właśnie kryzysowy moment w procesie uwalniania się od środków uzależniających.
Charakterystyczną cechą wielu środków odurzających jest uodparnianie się organizmu na ich działanie. Jest to zjawisko tolerancji. Uważa się, że wielkość przyjmowanych dawek narkotyku wywołującego zależność fizyczną musi ulegać podwyższeniu, gdyż każda kolejna porcja narkotyku powoduje słabszą na niego reakcję organizmu. Organizm zwiększa swoją odporność na działanie środków uzależniających, a odporność ta rośnie w miarę przedłużania się okresu zażywania tychże środków. Powstawanie tolerancji tłumaczy fakt, że niektórzy narkomani przyjmują dawki narkotyków, które wielokrotnie przewyższają dawki śmiertelne. Z czasem organizm domaga się przyjmowania dawek przekraczających dawkę śmiertelną.
Uzależnienie społeczne związane jest z zażywaniem narkotyków w grupie i może mieć charakter obrzędowy, kulturowy co miało miejsce w niektórych plemionach i szczepach indiańskich. Istotą uzależnienia społecznego jest silne uzależnienie od grupy, a wtórnie od środków narkotycznych. Przynależność do danej grupy pociąga za sobą bezwzględne respektowanie zasad, obyczajów i rytuałów panujących w grupie.
Uzależnienie społeczne występowało zwłaszcza w latach sześćdziesiątych u młodzieży z kręgu tzw. subkultury środków uzależniających. Środowiska te zaspokajały wszelkie potrzeby dotyczące kontaktów z innymi. Obecnie zależność psychiczna sprowadza się do zintensyfikowania doznań sensorycznych podczas wspólnej zabawy, tańca itd.
1.2 POCZĄTKI ZJAWISKA NARKOMANII
Narkomania w Polsce występowała już przed pierwszą wojną światową oraz w okresie międzywojennym. Zażywanie środków odurzających było popularne w środowiskach artystycznych. Częste przypadki odurzania się stwierdzano również wśród lekarzy i farmaceutów, którzy mieli ułatwiony dostęp do środków narkotycznych. Fakt ten był utrzymywany w tajemnicy przed otoczeniem i nie stanowił poważnego zagrożenia społecznego. Problemem społecznym narkomania stała się na przełomie lat 60 i 70, gdy do naszego kraju przeniknęły z Zachodu wpływy subkultury hipisowskiej. Ważną sprawą dla tego ruchu było zażywanie środków narkotycznych, co miało służyć osiąganiu odmiennego stanu świadomości, niedostępnego przeciętnym ludziom. Wzajemną więź i przyjaźń utrwalano przez grupowe odurzanie się, często w formie rytuału. Najczęściej stosowane były wówczas leki kradzione ze szpitali czy aptek.
Znikoma dostępność na polskim rynku środków halucynogenów spowodowała poszukiwanie zamienników i eksperymentowanie z różnymi substancjami, często toksycznymi, takimi jak „TRI” służący do wywabiania plam i dostępny w wówczas w każdej drogerii i kiosku. Wdychanie oparów „TRI” doprowadzało do uzyskania stanu euforii, czasem halucynacji wzrokowych i słuchowych, najczęściej zaś do ciężkich zatruć oraz zgonów. Zaczęto wykorzystywać również pasty do butów, rozpuszczalniki benzynowe, naftę, eter. Sporządzano „koktajle” składające się z różnych, przypadkowo dobranych lekarstw. Obecnie substancjami wziewnymi odurzają się najczęściej bardzo młodzi ludzie. Wdychany środek daje im stan euforii i upojenia. Wąchanie rozpuszczalników powoduje bardzo duże i szybkie uzależnienie psychiczne i daje znacznie większą śmiertelność poniżej 20 roku życia niż jakikolwiek inny narkotyk. Nawet jednorazowe wąchanie może spowodować nieodwracalne skutki, w tym także śmierć.
W związku z szybkim rozprzestrzenianiem się zjawiska narkomanii w połowie lat siedemdziesiątych Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej wprowadziło znaczne ograniczenia w dystrybucji leków o właściwościach narkotycznych. Narkomani, którym znacznie utrudniono dostęp do narkotyków fabrycznych, znaleźli sposób na uzyskiwanie środków odurzających wykorzystując mak lekarski (opium). Początkowo odurzali się tzw. mleczkiem (sokiem) uzyskiwanym po nacięciu zielonej makówki lub wywarem z dojrzałej słomy makowej zwanym makiwarą lub zupą. Wkrótce jednak wynaleziony został sposób otrzymywania z makiwary skoncentrowanego wyciągu, zwanego kompotem. Metoda ta okazała się tania i nieskomplikowana. Szybko rozpowszechniła się w kraju, zwłaszcza że rolnicy chętnie sprzedawali słomę makową. Początkowo lekceważono ostrzeżenia o narastającym niebezpieczeństwie a oficjalna propaganda głosiła że narkomania ma jedynie charakter marginalny i niegroźny społecznie. Wprowadzono nawet zakaz publicznego informowania o narkomanii, co uspokoiło opinię publiczną jednocześnie ograniczając możliwości prowadzenia profilaktyki.
W XIX wieku wyodrębniono z opium aktywne składniki. Spośród nich dziesięć razy mocniejsza okazała się morfina, która jest jednym z leków stosowanych w medycynie w walce z bólem. Ze względu na duże zagrożenie uzależnieniem, jej dystrybucja i podawanie są ściśle określone zarówno przepisami prawnymi jak i wskazaniami medycznymi. Niweluje się nią cierpienie przy zawale mięśnia sercowego, ciężkim urazie klatki piersiowej, uszkodzeniu opłucnej lub oskrzeli, w przypadku bólów pooperacyjnych. Jednak do stosowania morfiny i jej pochodnych jest więcej przeciwwskazań medycznych niż wskazań. Uzyskano również kodeinę, teboinę i papawerynę - środki te do dzisiaj odpowiednich dawkach i pod ścisłą kontrolą lekarską stosowane są w medycynie. Przy syntetyzowaniu morfiny otrzymano środek, który początkowo był uważany za skuteczny lek w leczeniu uzależnienia od morfiny i nazwano go heroiną. Jest to półsyntetyczny produkt wprowadzony do medycyny pod koniec XIX wieku jako silny środek przeciwbólowy, przeciwkaszlowy i przeciwastmatyczny. Początkowo nie wiedziano, że szybko i głęboko uzależnia. Ale już w latach dwudziestych heroina została wycofana z medycyny, natomiast zaczęła rosnąć jej popularność na rynku narkotycznym, gdzie „króluje” do dziś. Wszystkie pochodne opium działają na specjalne receptory w centralnym układzie nerwowym, działają hamująco, osłabiają ból, wywołują senność. Opiaty dają zależność fizyczną i wzrasta tolerancja organizmu na nie, więc aby zapobiec wystąpieniu zespołu abstynencyjnego trzeba przyjmować coraz większe dawki narkotyku.
Od lat dziewięćdziesiątych najczęściej przyjmowanymi substancjami uzależniającymi stały się leki uspokajające, substancje lotne i przetwory konopi indyjskich. Konopie indyjskie są jedną z najstarszych roślin narkotycznych, opisywaną już w XVI wieku p.n.e. Pochodzą z Azji Środkowej i w ciągu wieków rozprzestrzeniły się na całym świecie. Używano ich do osiągnięcia relaksu i uspokojenia, dla odurzenia się lub złagodzenia bólów, np. porodowych. Jako lek ziołowy rozpowszechniły się w Europie dopiero w XVIII wieku i zaczęły stanowić konkurencję dla opium - również stosowanego wtedy w celach leczniczych. Działaniem odurzającym obu środków wówczas się jeszcze nie interesowano. Z konopi indyjskich otrzymuje się marihuanę. Są to liście i szczytowe części kwiatowo - owoconośne, które po posiekaniu i wysuszeniu mają postać tytoniu lub herbaty. Marihuana jest dostępna w wielu odmianach, a zawartość czynnika uzależniającego THC waha się od 1% do 30%. Innym produktem otrzymywanym z konopi indyjskich jest haszysz - zagęszczona żywica uzyskiwana z liści, mająca postać małych, twardych placków lub tabliczek o mocnym zapachu. Marihuana chociaż nie daje zależności fizycznej to jednak jest bardzo szkodliwym narkotykiem. To ona pozwala zobaczyć jak można zmienić sobie świadomość i to właśnie ona wskazuje drogę do innych narkotyków.
Bardzo popularnym narkotykiem z grupy opiatów stała się heroina do palenia, tzw. brown sugar. Równie popularnym środkiem stała się amfetamina i jej pochodne. Daje ona najcięższe powikłania zarówno fizyczne jak i psychiczne. Nawracające zespoły paranoidalne, które wywołuje, można leczyć wyłącznie w szpitalu psychiatrycznym. Nigdy nie wiadomo która dawka wywoła chorobę psychiczną - może to zrobić zarówno pierwsza jak i setna.
Amfetamina jest silnym środkiem pobudzającym, utrzymującym cały organizm w stanie czuwania. Nie zażywa się jej tylko po to aby się lepiej bawić, lecz głównie po to, żeby być lepszym, szybszym, żeby w krótszym czasie osiągnąć swój cel - lepszą ocenę w szkole, lepsze stanowisko w pracy. Pokrewną amfetaminie efedrynę odkryli Chińczycy uzyskując ją z krzewu mahuang. Stosowali ją do uśmierzania dolegliwości występujących w astmie. Wówczas stwierdzono także, że wzmaga czynność serca, obniża łaknienie, oczyszcza drogi oddechowe, pomaga w stanach depresyjnych. Z uwagi na te zastosowania zaczęto efedrynę wytwarzać syntetycznie. Jako produkt uboczny, przypadkowo otrzymano amfetaminę. Obydwie należą do grupy stymulatorów. Amfetaminę stosowano jako lek w narkolepsji (niekontrolowany nagły sen). Przez długi czas korzystano z amfetaminy przy leczeniu otyłości, ponieważ powodowała utratę łaknienia. W czasie II wojny światowej amfetaminę otrzymywali żołnierze walczący w wyjątkowo trudnych warunkach. Dawała im poczucie siły, wiarę we własne możliwości, pewność siebie. Znosiła potrzebę snu i łaknienia, usuwała zmęczenie. Wkrótce jednak okazało się, że po tych oczekiwanych efektach błyskawicznie pojawiają się wyczerpanie, lęki, poczucie zagrożenia.
Pochodną amfetaminy jest ekstazy, której zażywanie powiązane jest z muzyką techno. Zażywana jest głównie jako środek stymulujący, powodujący przyrost energii, poczucie bliskości z innymi ludźmi. Cechy te sprawiają, że pochodne amfetaminy zażywane są przede wszystkim na dyskotekach. Są to środki psychoaktywne, które z jednej strony wykazują działanie stymulujące układ nerwowy, z drugiej posiadają właściwości psychodeliczne. Środki te w latach 70-tych miały zastosowanie w psychoterapii. Związane było to z ich właściwościami wyzwalającymi empatię, sprzyjającymi okazywaniu emocji i przełamywaniu psychicznych bloków. Później, mimo protestów psychologów przeświadczonych o jego właściwościach terapeutycznych, został wycofany.
Kokaina była znana i używana od ok. 3000 roku p.n.e. w Ameryce Południowej. Indianie od wieków żuli liście koki, mieszając je z popiołem, który zwiększa ilość śliny potrzebnej do wchłonięcia środka. Kokaina przyjmowana w ten sposób docierała do organizmu w ilościach, które nie dawały euforii i pobudzenia ale usuwały zmęczenie, obniżały uczucie głodu, zwiększały wytrzymałość organizmu. W 1895 roku pierwszy raz zastosowano ją w medycynie jako środek znieczulający przy operacjach na gałce ocznej. Wtedy nie znano jeszcze tragicznych skutków jakie niesie używanie tego środka. Dopiero koniec XIX wieku, poznano dokładniej działanie kokainy
Środki halucynogenne były znane i stosowane od tysięcy lat, ale głównie w rytualnych spotkaniach religijnych. Duża grupa halucynogenów jest pochodzenia roślinnego. Aztekowie i Majowie w czasie obrzędów religijnych stosowali na przykład grzyby zawierające psylozynę i psylocybrynę. Są to substancje, które działając na organizm ludzki, mają zdolność do wywoływania zmian w odbieraniu otoczenia zmysłami, w sposobie myślenia i przeżywania emocjonalnego. Zmuszają mózg do produkcji snów na jawie.. Roślinne substancje halucynogenne znajdują się również w nasionach różnych krzewów i chwastów oraz w ziarnach jednego z gatunków agawy. W 1777 roku zauważono zmiany w zachowaniach ludzi żywiących się zbożem zawierającym grzyb pasożytniczy bazujący w kłosach zbóż. Dzisiaj wiadomo, że był to sporysz, ale wtedy zbiorowe zaburzenia świadomości kończyły się procesami czarownic i egzekucjami. W 1938 roku dokonano syntezy kwasu lizergowego z wyciągu sporyszu i otrzymano LSD 25, którego właściwości halucynogenne odkryto w 1943 roku. Zażywanie LSD prowadzi do bardzo niebezpiecznych zaburzeń psychicznych. Jest najsilniejszym środkiem halucynogennym. Środki halucynogenne, jak większość narkotyków, bywają mieszane z innymi substancjami psychoaktywnymi.
W 1903 roku został wykryty kwas barbiturowy, a jego pochodne - barbiturany - zostały wprowadzone jako leki świetnie działające w bezsenności i nadpobudliwości. Już po kilku latach zauważono objawy uzależnienia fizycznego od barbituranów, ale dopiero w latach pięćdziesiątych uznano je za leki dające uzależnienie. W tym czasie osoby zażywające amfetaminę zauważyły, że barbiturany łagodzą skutki jej działania. Osoby zażywające heroinę odkryły, że z powodzeniem ją zastępują. W latach sześćdziesiątych wielu narkomanów uzależnionych od opiatów wstrzykiwało sobie barbiturany dożylnie, wielu z nich zmarło z przedawkowania. W latach siedemdziesiątych spadła liczba osób zażywających barbiturany, rozpowszechniła się bowiem inna grupa leków - benzodiazepiny, które uważane były za znacznie „bezpieczniejsze” - niestety, one również szybko i skutecznie uzależniają toteż powinny być stosowane pod ścisłą kontrolą lekarską.
Od 1980r. narkomania przestała być w Polsce tajemnicą publiczną. Wzrosło zainteresowanie tym problemem. W 1981r. powstały pierwsze organizacje antynarkomańskie: MONAR i Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii. W kolejnych latach powstawały następne placówki lecznicze dla narkomanów, poradnie, oddziały detoksykacyjne oraz ośrodki rehabilitacyjne.
ROZDZIAŁ 2
Charakterystyka wybranych środków odurzających
Środki odurzające możemy sklasyfikować według różnych kryteriów, np. ze względu na materiały z jakich powstały, na pochodzenie - naturalne lub syntetyczne, siły uzależnienia, skutków fizycznych i psychicznych, składu chemicznego. W mojej pracy przyjęłam klasyfikację narkotyków według materiałów z jakich powstały.
2.1. SUBSTANCJE WZIEWNE
Do tej grupy środków zlicza się wszelkiego rodzaju rozpuszczalniki, kleje, lakiery, aerozole, wywabiacze plam, aceton, benzynę, gaz z zapalniczek. Wdychany klej szybko dostaje się do krwiobiegu, a stamtąd do mózgu i wątroby. Zawarty w inhalantach węglowodór przedostając się do komórek i tkanek, wywołuje zmiany w funkcjonowaniu psychicznym i fizycznym człowieka. W wyniku niedotlenienia mózgu pojawiają się halucynacje. Odurzenie klejem czy rozpuszczalnikiem objawia się niewielkim stanem euforii, zawrotami głowy, następuje utrata równowagi i rozweselenie. Dłuższe wdychanie tych środków prowadzi do utraty świadomości, często zapaści. Efekty działania oparów znikają po paru godzinach. U osób wąchających kleje przez dłuższy czas, pojawiają się częste zawroty głowy, krwawienie z nosa, bezsenność, brak koncentracji, depresja lub agresja. Wdychane opary działając bezpośrednio na tkankę mózgową, niszczą jednocześnie kilkaset tysięcy komórek. Dłuższe zażywanie takich środków może wywołać stany paranoidalne, halucynacje. Eksperymentowanie ze środkami wziewnymi nierzadko kończy się śmiercią na skutek zatrucia, uduszenia lub niewydolności serca.
Oznaki użycia:
- zapach rozpuszczalników
- kichanie i kaszel
- katar lub krwawienia z nosa
- zapalenie spojówek
- gadatliwość
Wąchanie rozpuszczalników powoduje bardzo duże i szybkie uzależnienie psychiczne oraz znacznie większą śmiertelność poniżej 20 roku życia niż jakikolwiek inny narkotyk. Nawet jednorazowe zażycie takich środków może spowodować nieodwracalne skutki a nawet śmierć.
2.2. KONOPIE INDYJSKIE
Konopie indyjskie to roślina, która w warunkach naturalnych osiąga 1,5 m wysokości, hodowana zaś w domu może dorosnąć do 1 m. W celach narkotycznych wykorzystuje się jej liście, nasiona i kwiaty oraz żywicę. Związkiem aktywnym zawartym w konopiach jest THC (tetrahydrocanabidol), który może wywołać stan niewielkiej euforii, rozluźnienie, gadatliwość wesołkowatość.
Przetwory konopi indyjskich, marihuana i haszysz, to najpowszechniej zażywane w Polsce narkotyki.
2.2.1 MARIHUANA
Marihuana występuje w postaci suszonych liści i szczytów pędów, czyli kwiatostanów żeńskich. Robi się z niej skręty lub nabija fajkę. Dzisiejsza marihuana w porównaniu z paloną w latach sześćdziesiątych jest o wiele silniejszym narkotykiem, ponieważ ma znacznie podwyższony procent aktywnego THC. W marihuanie zawarta jest bardzo duża ilość substancji smolistych - jeden skręt ma tyle co 10-20 papierosów. Może to sprzyjać późniejszemu rozwojowi wielu chorób, w tym raka płuc. Odurzenie marihuaną można porównać z lekkim zamroczeniem alkoholowym. Osoba pozostająca pod działaniem narkotyku czuje się odprężona i jest skłonna do śmiechu. Większe dawki wywołują poczucie, że czas płynie wolniej, mogą pojawić się iluzje słuchowe lub wzrokowe. Zażywanie tego środka w bardzo dużych dawkach powoduje zagrożenie pojawienia się urojeń prześladowczych.
Oznaki użycia:
- słodkawa woń oddechu, włosów i ubrania
- przekrwione oczy
- zwiększone łaknienie
- gadatliwość
- zaburzenie orientacji przestrzennej i czasowej
Uzależnienie od marihuany jest głównie psychiczne, może być ona tzw. narkotykiem inicjacyjnym, czyli prowadzącym do sięgnięcia po inne narkotyki.
2.2.2. HASZYSZ
Haszysz wytwarza się z nasion oraz żywicy konopi. Do masowej produkcji używa się różnych chemikaliów dla zwiększenia efektów działania. Zależnie od tego z jakich konopi został zrobiony, haszysz może mieć kolor miodowy, brązowy, czarny. Zazwyczaj jest twardy i dopiero po ugniataniu w palcach lub podgrzaniu staje się podobny do plasteliny. Haszysz pali się w fajkach lub skrętach zmieszanych z tytoniem. Destylacja zmielonych lub posiekanych liści za pomocą rozpuszczalników pozwala na otrzymanie oleju haszyszowego, który może być przyjmowany doustnie lub palony po posmarowaniu nim powierzchni papierosa.
Osoby zażywające przetwory konopi stają się podatniejsze na choroby, zmniejsza się stężenie hormonów, co hamuje rozwój i dojrzewanie płciowe. W rezultacie długotrwałego przyjmowania tych środków wzrasta na nie tolerancja. W celu uzyskania pożądanego efektu konieczne jest więc zwiększanie dawki. Pojawia się uzależnienie psychiczne, które powoduje nie dającą się opanować chęć dalszego zażywania. U osób zażywających przetwory konopi długotrwale mogą wystąpić objawy głodu narkotycznego, które nie są tak burzliwe jak w przypadku zażywania opiatów , jednak wskazują na występowanie zależności fizycznej. Największy wpływ tych narkotyków przejawia się w spadku aktywności, utracie energii. Rezultatem tego zobojętnienia jest ograniczanie kontaktów międzyludzkich, zaniedbywanie własnego wyglądu. Pojawiają się zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci. Osoby uzależnione, które codziennie palą marihuanę, często cały dzień spędzają w domu a jedyna forma aktywności wiąże się z potrzebą zaopatrzenia się w środek.
2.3. OPIUM I JEGO POCHODNE
Grupa opiatów to narkotyki pochodzenia roślinnego. Opium jest podstawowym surowcem otrzymywanym z maku ogrodowego, a dokładniej z mleczka dojrzewających makówek. Mleczko to poddawane jest dalszej obróbce i w ten sposób powstają trzy rodzaje produktów:
a) preparowane opium, używane do palenia w fajkach
b) opium w postaci proszku, tabletek lub płynu przeznaczonego do celów medycznych
c) alkaloidy opium lub opiatów
Opium może zawierać domieszki liści maku lub owoców szczawiu. Ma swoisty zapach i bardzo gorzki smak. Można je palić, żuć lub wstrzykiwać. Na ogół w pierwszych miesiącach zażywania opium przeważają efekty przyjemne w postaci odprężenia i dobrego nastroju. Okres ten jest nazywany przez narkomanów „miodowym miesiącem” i jest wstępem do uzależnienia. Wkrótce zaczyna się rozwijać tolerancja, aby uzyskać oczekiwane efekty trzeba zwiększać dawkę przyjmowanego narkotyku. Przy doustnym przyjmowaniu opium w bardzo krótkim czasie zniszczeniu ulegają zęby. Wstrzykiwanie preparatu kończy się zwykle zapaleniem żył, chorobami wenerycznymi lub zapaleniem mięśnia sercowego.
Objawy zażycia:
- zwężone źrenice
- zwilgotniałe oczy
- opadające powieki
- ślady nakłuć po wstrzyknięciach
- swędzenie lub pieczenie skóry
2.3.1. MORFINA
Morfinę otrzymuje się z opium. Jest skutecznym środkiem przeciwbólowym. Podczas wojny secesyjnej w Ameryce (1860r) znalazła zastosowanie jako środek do uśmierzania bólu u rannych żołnierzy. Jest środkiem dziesięciokrotnie silniejszym od opium, dlatego też ma ogromną siłę do uzależniania.
Morfina występuje w postaci białych kryształków, tabletek lub białego proszku. Dobrze rozpuszcza się w wodzie. Już kilkakrotne zażycie tego narkotyku może spowodować „głód morfinowy'. Efekty głodu występują po około 6-8 godzinach. Po pewnym czasie od momentu zażycia morfiny przychodzi głęboki sen narkotyczny. Skóra osoby uzależnionej staje się sucha, zimna i blada, mogą występować okresy bezdechu, zwężenie źrenic. W przypadku zażycia bardzo dużej dawki zejście następuje przez porażenie ośrodka oddechowego. Dla osoby uzależnionej śmiertelna dawka wynosi 0,1 -0,2 grama przy zastrzyku domięśniowym, lub 0,2 - 0,4 grama zażywając morfinę doustnie. Śmierć w wyniku przedawkowania może również nastąpić po kilku lub kilkunastu godzinach na skutek porażenia układu oddechowego lub dopiero po kilku dniach z powodu obrzęku płuc.
Przerób surowego opium na czystą morfinę jest zajęciem wymagającym znajomości podstaw chemii. Po wielostopniowym procesie rafinacji otrzymuje się morfinę w postaci kanciastych białych ziaren.
W obecnej chwili morfina jest stosowana tylko wtedy, gdy inne środki oraz metody uśmierzające ból zawodzą. Podaje się wtedy małe dawki przez krótki okres, aby nie wywołać uzależnienia. W małych dawkach morfina nieznacznie działa na psychikę oraz czynności ruchowe, pobudza receptory opioidowe. Po zwiększeniu dawki znosi reakcje na bodźce i ułatwia wejście w stan snu. Już w niewielkich ilościach zwalnia szybkość i głębokość oddechu a przez to hamuje kaszel. Morfina obniża ciśnienie krwi a niekiedy pobudza ośrodek wymiotny.
2.3.2. HEROINA
Heroina jest półsyntetyczną pochodną morfiny. Zazwyczaj jest wstrzykiwana dożylnie. Środek ten ma hamujący wpływ na działalność ośrodkowego układu nerwowego, zwalnia puls i oddech, prowadzi do letargu. Heroina utrudnia normalne funkcjonowanie, ma działanie depresyjne. Silnie uzależnia fizycznie i psychicznie. W chwili po wstrzyknięciu narkotyku następuje stan euforii, który z czasem ustępuje miejsca senności. Po dłuższym okresie zażywania heroina zostaje włączona do cyklu przemian metabolicznych organizmu przez co staje się niezbędna do funkcjonowania. W ciągu kilku lat przyjmowania narkotyku dochodzi do zmian w osobowości narkomana, kłamstwa i oszustwa stają się podstawą relacji z ludźmi. Liczy się tylko narkotyk.
Heroina jest to najniebezpieczniejszy narkotyk świata. Może mieć postać białego lub brunatnego proszku. Można ją palić, wciągać do nosa lub wstrzykiwać dożylnie. Jest około 25 razy silniejszym narkotykiem oraz dwa razy szybciej uzależniającym od morfiny. Wśród narkomanów jest rozprowadzana w zawartości około 5% czystej diacetylomorfiny z domieszkami cukru pudru, laktozy, talku, jak również sody oczyszczonej. Człowiek znajdujący się pod wpływem heroiny jest mniej podatny na odczuwanie bólu. Bardzo łatwo jest więc o różnego rodzaju kontuzje, uszkodzenia ciała, a co za tym idzie zakażenia. Osobom będącym pod wpływem tego narkotyku wydaje się, że robią wszystko doskonale, mogą również przez parę godzin siedzieć i się nie odzywać lub też przebywając w zatłoczonym miejscu spokojnie sobie rozmawiać. Stan taki występuje tylko przy pierwszych próbach z heroiną. Każde następne zażywanie narkotyku jest coraz mniej przyjemne. Po pewnym czasie zażywania nadchodzi moment gdy osoba uzależniona zaczyna brać heroinę nie po to aby poczuć się fajnie lecz po to aby nie czuć się strasznie, nie odczuwać bólu w czasie głodu narkotycznego. Po kilkakrotnym przyjmowaniu heroiny człowiek nie może się oprzeć dalszemu przyjmowaniu i zwiększaniu dawki, a w ostatecznym efekcie psychicznie i fizycznie uzależnia się. Heroina niszczy mózg i rdzeń kręgowy. Zazwyczaj zaraz po wstrzyknięciu narkotyku osoba odurzona zapada w drzemkę, źrenice są maksymalnie zwężone, spowalnia się puls i oddech, powoduje mdłości oraz natychmiastową reakcję w postaci przyjemnego samopoczucia i euforii. Znacznie spada wydolność organizmu i powstają zakłócenia w układzie wydalania, wywołuje krwawienia wewnętrzne oraz spada obronność organizmu na zarażenia wirusami i zakażeniami. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo zarażenia się AIDS na skutek używania nie sterylnych strzykawek i igieł do wkuć dożylnych. Heroina powoduje silną depresję psychiczną . W zależności od indywidualnej odporności u osoby zażywającej heroinę nawet jej niewielkie dawki mogą być przyczyną obrzęku płuc a nawet śmierci. W przypadku przyjęcia gatunkowo czystej heroiny lub zwiększenia jej ilości następuje ryzyko przedawkowania prowadzące nawet do zgonu.
2.3.3. BROWN SUGAR
Brunatna heroina jest najbardziej popularnym narkotykiem z grupy opiatów. Jest to heroina w postaci brązowych lub żółtawych kryształków. Spala się ją na aluminiowych foliach a opary wdycha. Po odpowiednim spreparowaniu można też zażywać ją dożylnie. Brown sugar jest znacznie tańszy niż heroina. Zażywanie go prowadzi do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Organizm wytwarza tolerancję na narkotyk i zaczyna odczuwać silną potrzebę jego przyjęcia.
2.3.4. „KOMPOT” - Polska heroina
„Kompot” jest produkowany ze słomy makowej z dodatkami różnych substancji chemicznych, w tym rozpuszczalnikami organicznymi. Otrzymywany wywar jest słabo oczyszczony, zawiera około 30-40% morfiny, tyle samo heroiny, resztę zaś stanowią substancje powstałe z odczynników używanych do produkcji. Gotowy narkotyk sprzedawany jest w strzykawkach, jest podawany dożylnie i często łączony z innymi środkami co stwarza olbrzymie niebezpieczeństwo przedawkowania. Skutkiem zażywania tego narkotyku jest pogarszający się stan fizyczny na skutek zmniejszonego łaknienia, zaburzeń jelitowych, permanentnego zmęczenia. Występują też stany zapalne żył, uszkodzenia nerek i wątroby, choroby serca, obrzęk płuc. Zmiany psychiczne polegają na spadku ambicji, zaniku zainteresowań, trudności z koncentracją uwagi i pamięci.
2.4. PSYCHOSTYMULANTY
Psychostymulanty są to środki pobudzające aktywność człowieka, przedłużające okresy czuwania, przyspieszające procesy myślenia i mowy. Najczęściej stosowane środki to amfetamina i jej pochodne oraz kokaina i kofeina.
2.4.1. AMFETAMINA
Amfetamina i jej pochodne są środkami pobudzającymi pochodzenia syntetycznego. Miały różne zastosowania medyczne, między innymi jako lek na migrenę, otyłość, impotencję. W Polsce amfetamina nie jest stosowana w lecznictwie, a jej produkcja jest nielegalna.
Amfetamina występuje w postaci pigułek i kapsułek różnej wielkości, białego proszku do wciągania przez nos lub kryształków. W roztworze można ją stosować dożylnie, działa wtedy szybciej i intensywniej. Zażywanie amfetaminy prowadzi głównie do uzależnienia psychicznego. Uzależnienie fizyczne nie zdarza się zbyt często a jego nasilenie nie jest duże. Amfetamina przyspiesza procesy myślenia, lepszego rozumienia i przyswajania wiedzy, przyspiesza czynność serca, przyspiesza pracę wszystkich układów. Początkowo daje poczucie lepszej koncentracji uwagi oraz lepszej pamięci. Rozbudza przekonanie o własnej wartości, sile. Znosi potrzebę snu i jedzenia. Gdy narkotyk przestaje działać pojawia się poczucie totalnego zmęczenia, brak siły na jakąkolwiek aktywność, poczucie własnej nicości.
Objawy zażycia:
- wzmożona aktywność
- bezsenność
- brak łaknienia
- rozszerzone źrenice
- szybki oddech
- zwiększone wydalanie moczu
Dłuższe zażywanie amfetaminy doprowadza do powstawania stanów lękowych, halucynacji, omamów słuchowych. Uzależnienie od tego środka kończy się często chorobą psychiczną zwaną psychozą amfetaminową.
2.4.2. ECSTASY
Ekstaza (MDMA - metylenodioksymetamfetamina) jest syntetycznym analogiem amfetaminy. Wykazuje działanie stymulujące układ nerwowy oraz posiada właściwości psychodeliczne. Lecznicze zastosowanie tego środka miało polegać na farmakologicznym hamowaniu apetytu, nigdy jednak nie zostało wprowadzone na rynek leków. W latach siedemdziesiątych środek ten miał zastosowanie w psychoterapii. Związane to było z jego właściwościami wyzwalającymi empatię, sprzyjającymi okazywaniu emocji i przełamywaniu psychicznych bloków. W późniejszym okresie został wycofany mimo protestów psychologów, przekonanych o jego pozytywnym działaniu na pacjentów.
Oznaki użycia:
- pobudzenie i brak łaknienia
- wzrost temperatury ciała
- wzmożenie odruchów
- rozszerzenie źrenic
- kołatanie serca i tachykardia
- nagłe wzrosty ciśnienia i uderzenia krwi do głowy
- szczękościsk
- nudności i wymioty
- odwodnienie
Ekstaza zażywana jest doustnie w postaci tabletek i kapsułek, różnych kolorów i kształtów.
Działanie ekstazy jest podobne do działania amfetaminy. Działa pobudzająco i energetycznie, jednocześnie odpręża i relaksuje. Początkowo może pojawić się lęk, dezorientacja, zaburzenia ostrości widzenia i słyszenia ale po chwili pojawia się euforia, poczucie szczęścia.
Działaniu ekstazy towarzyszy uczucie euforii. Chęć ponownego przyjęcia tego środka może być wzmacniana z uwagi na przykre dolegliwości pojawiające się po jego odstawieniu. Następnego dnia po zażyciu ekstazy pojawia się uczucie zmęczenia, zawroty głowy i mdłości, słaba koncentracja uwagi, senność lub pobudzenie.
Zażywanie ekstazy nie powoduje uzależnienia fizycznego ale do silnej zależności psychicznej na skutek doznawanych przeżyć i relaksującego działania.
2.4.3 KOKAINA
Kokaina jest alkaloidem otrzymywanym z liści krzewów lub niskich drzew kokainowych uprawianych w Ameryce Południowej. Mieszkańcy Peru i Boliwii przeżuwali liście koki w celu wzmocnienia swoich sił i pozbycia się uczucia głodu. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku wyizolowano alkaloid nazwany kokainą, który znalazł zastosowanie w medycynie jako środek znieczulający głównie w okulistyce i laryngologii. Jednak ze względu na swoją dużą szkodliwość został szybko zastąpiony innymi środkami.
Kokaina występuje jako biały proszek i w takiej postaci jest w nielegalnej sprzedaży. Zazwyczaj jest wziewana ale bywa też dodawana do papierosa zwykłego lub z marihuany. Może być też wstrzykiwana ale jest to rzadkością. Po wciągnięciu jej do nosa uzyskuje się po kilku minutach odurzenie znacznego stopnia lecz wymagające stałego podsycania.
Jest to środek niezwykle szybko uzależniający. Działa bezpośrednio na korę mózgową. Osoba będąca pod jej wpływem jest pobudzona fizycznie i psychicznie, nie odczuwa bólu ani zmęczenia, nie dostrzega niebezpieczeństw, wszystko wydaje się jej proste i piękne.
Oznaki użycia:
- pociąganie nosem
- nadpobudliwość: gadatliwość, niepokój psychoruchowy
- rozszerzone źrenice
- euforia
- brak łaknienia
- przyspieszona czynność serca
- podwyższone ciśnienie krwi
- bezsenność
Po dłuższym okresie zażywania kokainy pojawiają się zwykle stany psychotyczne, napady strachu, halucynacje, podejrzliwość, nagłe wybuchy agresji. Narkotyk ten działa destrukcyjnie na tkanki i błony śluzowe nosa, powoduje zaburzenia przemiany materii. Nadmierne dawki mogą spowodować śmierć na skutek niewydolności serca lub układu oddechowego.
2.4.4. CRACK
Crack jest bardziej czystą odmianą kokainy. Występuje w postaci kamyczków lub żwirku, otrzymanego w wyniku preparowania proszku kokainy. Narkotyk ten podgrzewa się w fajce, butelce lub na folii aluminiowej a następnie wdychane są opary. Może też być łączony z tytoniem.
Crack błyskawicznie działa na komórki centralnego układu nerwowego, wywołuje euforię, poczucie wielkiej siły i olbrzymich możliwości, pobudza seksualnie. Często szybko osiągnięta euforia równie szybko mija, a zaczyna się złe samopoczucie. Powstaje silne pragnienie ponownego zażycia. Fizycznie nie uzależnia jednak zależność psychiczna przychodzi bardzo szybko. Uzależniony od cracku narkoman, co kilkanaście minut wypala papierosa z mieszanką tego środka i tytoniu aby przywołać stan euforii. Często też zwiększa dawkę narkotyku co może prowadzić do zapaści lub zawału serca.
Jest przyswajany bezpośrednio w płucach i mózgu. Bardzo szybko zaburza układ oddechowy, często doprowadza do spadki wagi ciała. Przedawkowanie tego narkotyku niesie śmierć.
2.5. ŚRODKI HALUCYNOGENNE
Środki halucynogenne początkowo uzyskiwane były z roślin: kaktusów lub grzybów i stosowane głównie w celach obrzędowych.
Podstawową cechą tych substancji jest zdolność wywoływania złudzeń w odbieraniu wrażeń zmysłowych, przede wszystkim wzrokowych i słuchowych. Należą do nich środki pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Halucynogeny zaburzają bezpośrednio czynności mózgu. Efekty przyjęcia środka mogą być różne po każdym zastosowaniu, nie tylko w zależności od osoby lub dawki.
2.5.1 L.S.D.
L.S.D. czyli dietyloamid kwasu lizergowego jest najbardziej znaną i silną substancją chemiczną zażywaną nielegalnie. W podstawowej formie występuje w sporyszu pasożytującym na kłosach żyta. Narkotyk ten jest bezwonnym i bezbarwnym środkiem halucynogennym najczęściej sprzedawanym w formie niewielkich znaczków nasączonych narkotykiem. Zdarza się że jest łączony z innymi związkami chemicznymi i formowany w niewielkie tabletki. Efekty działania LSD uzależnione są głównie od nastroju osób biorących, otoczenia i sytuacji w jakiej się znajdują. Halucynacje wywołane przez LSD nazywane są dobrymi lub złymi podróżami a ich treść jest niezależna od woli człowieka. Złe podróże mogą zakończyć się paranoją lub atakiem lęku. Nawet jednorazowa próba może prowadzić do psychozy. Dłuższe zażywanie narkotyku wywołuje ataki paniki, agresji lub prowadzi do depresji. Zdarzają się samobójstwa popełniane pod wpływem tego środka.
Objawy zażycia:
- rozszerzone źrenice
- potliwość w przypadku złej „podróży”
- zaburzenia postrzegania
- niemożność koncentracji
LSD nie daje zależności fizycznej ale bardzo silnie oddziałuje na wszystkie układy naszego organizmu. Przyspiesza czynność serca, podwyższa ciśnienie tętnicze, może również doprowadzić do zatrzymania oddechu. Często wywołuje zawroty głowy, utratę apetytu i spadek masy ciała. Najlepiej wchłania się ze śluzówek i najchętniej umiejscawia się w narządach miąższowych, skąd wydala się bardzo powoli.
Narkotyk ten jest najsilniejszym środkiem halucynogennym, jego działanie trwa czasem kilka godzin. Zaburzona jest wtedy ostrość widzenia, nieprawidłowo oceniana jest odległość i wysokość.
2.5.2. PSYLOCYBINA - grzyby halucynogenne
Pochodzi z Meksyku i jest aktywnym składnikiem grzyba Psilocybe mexicana, wyizolowanym przez Hoffmana w 1958r. Grzyby halucynogenne były stosowane w czasie kultowych obrzędów słowian, pewnym gatunkiem muchomora oszałamiali się szamani syberyjscy a Indianie meksykańscy otaczali czcią „święty grzyb” W Polsce grzyby halucynogenne przyjmowane są doustnie, zarówno świeże, surowe jak i suszone oraz robione są z nich wywary. Grzyby takie w stanie naturalnym rosną w lasach i dlatego trudno powiedzieć że są nielegalne. Zawarte w nich związki mają właściwości psychoaktywne. Zażywanie ich powoduje najpierw stan oszołomienia, mdłości, strach, a następnie zwiększoną wrażliwość wzroku i słuchu. Osoba, która zażyła psylocybinę, pochłonięta jest subiektywnymi doznaniami i wewnętrznymi przeżyciami, natomiast słabnie kontakt z otoczeniem. Czas działania grzybów halucynogennych zależy od zażytej ilości.
2.5.3 MESKALINA
Jest aktywnym alkaloidem z małego kaktusa meksykańskiego nazywanego peyotl ale jest również produkowany syntetycznie. Pędy pejotlu są suszone i cięte w plasterki. Można je żuć lub pić gotowany z nich wywar. Obecnie jednak częściej rafinuje się je do postaci proszku. Objawy po zażyciu tego narkotyku występują później niż po zażyciu LSD, lecz przeważnie trwają dłużej.
Objawy zażycia:
- silne mdłości
- pocenie się
- uczucie zimna i strachu
- halucynacje wzrokowe
- zaburzenia słuchowe
2.6 LEKI
Leki są substancjami chemicznymi i powinny być stosowane jedynie pod kontrolą lekarza i z jego zlecenia, gdyż trzeba znać ich budowę, mechanizm działania i wpływ na organizm. Wiele osób bierze je jednak na „własną rękę” czyniąc sobie w ten sposób więcej krzywdy niż dobra. Duża grupa leków stosowana bez kontroli lekarskiej może powodować uzależnienie zarówno psychiczne jak i fizyczne. Uzależnienie od tego rodzaju środków nazywa się lekomanią.
2.6.1. BARBITURANY - środki nasenne
Barbiturany to grupa związków chemicznych, pochodnych kwasu barbiturowego, mająca zastosowanie w lecznictwie głównie jako leki uspokajające, nasenne i przeciwpadaczkowe.
Barbiturany stosowane są głównie do leczenia bezsenności, napięć nerwowych i przemęczenia psychicznego. U osób zażywających tego rodzaju leki występuje często lęk przed bezsennością przechodzący w nerwicę lękową w związku z czym pojawia się konieczność zażycia leku. Osoby młode często sięgają po pigułki w celu osiągnięcia efektów podobnych do działania narkotyków. Leki te dają poczucie uspokojenia, zadowolenia, obojętności. Czasem powodują swego rodzaju oszołomienie i euforię.
Po dłuższym okresie zażywania można zauważyć:
- uspokojenie
- niezrównoważeni psychiczne
- lęki i depresje
- napady agresji
- zaburzenia mowy i pamięci
- otępienie myślowe
- drżenie rąk
- psychozę
Przedawkowanie objawia się płytkim i nieregularnym oddychaniem obniżoną temperaturą ciała, niskim ciśnieniem krwi, słabo wyczuwalnym pulsem. Źrenice mogą być wyraźnie zwężone lub rozszerzone i nieruchome.
2.6.2. BENZODIAZEPINY - środki uspokajające
To grupa leków działających przeciwlękowo, uspokajająco, ułatwiają zasypianie, obniżają napięcie mięśniowe, dają poczucie wewnętrznego luzu i spokoju. Rezultatem przyjmowania zbyt dużych dawek są objawy zatrucia, nadmierna senność, spowolnienie, uczucie zmęczenia, obniżenie ciśnienia krwi. Nagłe odstawienie tych środków, zwłaszcza po dłuższym stosowaniu może spowodować napady drgawkowe typu padaczkowego, zaburzenia świadomości, zespoły zaburzeń psychicznych i psychotycznych, zaburzenie widzenia.
Długotrwałe i niekontrolowane przyjmowanie Benzodiazepiny powoduje zaburzenie koncentracji i pamięci, zmęczenie, apatię, depresję, zmiany nastroju.
ROZDZIAŁ 3
3.1 Metodologiczne podstawy badań
Zadaniem metodologii jest określenie teoretycznych podstaw badań, sposobów formułowania problemów, zasad doboru metod, technik i narzędzi badawczych. „Metody badawcze są to sposoby zaplanowania i realizowania procesu badawczego, w którym techniki badawcze stanowią bardzo ważny, lecz nie jedyny składnik.” Metoda musi być plastyczna, adekwatna do hipotezy roboczej, sugerująca wybór adekwatnych technik badawczych.
Proces poznawania i diagnozowania rozpoczyna się zazwyczaj od faktu zaistnienia zjawiska szkodliwego, określenia jego rozmiarów i form oraz społecznej szkodliwości. Badania pedagogiczne nie ograniczają się jednak tylko do poznania i diagnozy. Celem ich jest „wyjaśnienie skomplikowanych mechanizmów planowych działań skierowanych na osiągnięcie zamierzeń wychowawczych”.
W rozdziale metodologicznym pragnę przedstawić ogólne założenia przeprowadzonych badań na temat przyczyn zażywania narkotyków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych.
3.2. PRZEDMIOT I CEL BADAŃ
Przedmiotem badań mojej pracy są przyczyny sięgania po różnego rodzaju środki narkotyczne przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych oraz stosunek młodzieży do zjawiska jakim jest narkomania.
Celem poznania naukowego jest zdobycie ścisłej, o maksymalnej zawartości informacji i jak najbardziej pewnej wiedzy.
Celem moich badań jest poznanie przyczyn zażywania narkotyków przez młodzież Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im Stanisława Staszica w Siedlcach oraz poznanie stosunku ankietowanych do zjawiska narkomanii. W szczególności zaś chodzi o:
- zasięg narkomanii wśród badanych
- przyczyny sięgania po środki narkotyczne
- wiedzę na temat zagrożeń jakie niesie za sobą narkomania
- stosunek do zjawiska narkomanii
- wpływ cech społeczno - demograficznych na powstawanie zjawiska narkomanii
3.3. PROBLEMY BADAWCZE I HIPOTEZY
Problem badawczy to pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedź ma dostarczyć badanie. „Problem badawczy to pytanie o naturę badanego zjawiska, o istotę związków między zdarzeniami lub istotami i cechami zjawisk, to mówiąc inaczej uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem i zrozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości, to mówiąc jeszcze inaczej deklaracja o naszej niewiedzy zawarta w gramatycznej formie pytań.”
W związku z moimi celami badań sformułowałam następujące problemy badawcze:
- Jaki jest zasięg narkomanii wśród badanej młodzieży z uwzględnieniem rodzaju zażywanego środka oraz częstotliwości jego używania?
- Jakie czynniki wpływają na sięganie przez badaną młodzież po narkotyki?
- Jaki jest stosunek badanych do zjawiska narkomanii?
- Jaki wpływ na sięganie po narkotyki ma środowisko rówieśnicze?
- Jaka jest wiedza badanej młodzieży w zakresie zagrożeń jakie niesie za sobą narkomania?
Skuteczne przeprowadzenie badań wymaga wysunięcia hipotez. Są to „stwierdzenia, co do których istnieje pewne prawdopodobieństwo, że są właściwym rozwiązaniem sformułowanych poprzednio problemów badawczych.” „Hipotezy są oczekiwanymi przez badacza wynikami planowanych badań. Przewidywania swoje w tym zakresie opiera on przede wszystkim na posiadanym zasobie wiedzy i osobistych doświadczeniach.”
Analiza literatury w przedmiocie zjawiska narkomanii pozwoliły mi na wysunięcie następujących hipotez:
- Zasięg narkomanii wśród badanej młodzieży jest dość wysoki.
- Środowisko rówieśnicze odgrywa bardzo dużą rolę w rozprzestrzenianiu się zjawiska narkomanii.
- Ankietowana młodzież najczęściej odurza się w gronie znajomych, na dyskotekach i innych imprezach towarzyskich.
- Sytuacja materialna rodziny ma duży wpływ na to jak często młodzież sięga po narkotyki.
- Wiedza badanej młodzieży na temat skutków zażywania narkotyków jest na niskim poziomie.
METODY, TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE
Każda nauka zawiera w sobie zasób sposobów badań, dzięki, którym pragnie zgłębić istotę rzeczy i zjawisk. Dlatego zastosowanie odpowiedniej metody w procesie rozwiązania problemów jest warunkiem ich efektownego zgłębienia. Podstawowym zadaniem metod badawczych jest zebranie materiałów badawczych określających cechy charakterystyczne badanego zjawiska lub problemu.
Według Pilcha przez metodę badań określa się „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego”
Natomiast M. Łobocki metodą określa pewien ogólny system reguł dotyczących organizowania określonej działalności badawczej, tj. szeregu operacji poznawczych, praktycznych, kolejności ich zastosowania, jak również specjalnych środków i działań, skierowanych z góry na założony cel badawczy.
Techniki badawcze to „czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.”
Ze względu na charakter podjętych przeze mnie badań i przyjętą problematykę, zastosowałam w swojej pracy metodę sondażu diagnostycznego.
Jako technikę badawczą zastosowałam ankietę. „ Ankieta jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnieniu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej nieobecności ankietera”
Kwestionariusz mojej ankiety zawiera 15 pytań zamkniętych i półotwartych. Dwa pytania do ankiety zaczerpnęłam z przeprowadzonej w maju 2004r. ankiety CBOS.
Techniką tą posłużyłam się w celu zdiagnozowania przyczyn zażywania narkotyków przez młodzież z Zespołu Szkół Zawodowych Nr 1 im. Stanisława Staszica w Siedlcach.
ROZDZIAŁ 4
ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ
W tym rozdziale pragnę przedstawić wyniki moich badań. Pokazane zostaną czynniki wpływające na sięganie po narkotyki oraz ogólny zasięg zjawiska narkomanii wśród młodzieży z podziałem na płeć, miejsce zamieszkania, sytuację materialną rodziny, częstotliwość zażywania narkotyków, miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem. Wszystkie te zależności oprócz podziału tabelarycznego zostaną przeze mnie szczegółowo opisane.
4.1. Płeć a zażywanie narkotyków
Płeć Zażywanie
|
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
Tak |
17 |
24,3% |
16 |
53,3% |
33 |
Nie |
53 |
75,7% |
14 |
46,7% |
67 |
Suma |
70 |
100% |
30 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 1 X2e= 6,93 X2t = 6,635 p ≤ 0,01
Badania wykazały, że ogólna suma wszystkich ankietowanych zażywających narkotyki wynosi 33 osoby, w tym 17 dziewcząt i 16 chłopców.
Wnioski: na podstawie procentowej analizy wyraźnie widać, że to chłopcy częściej stosują lub stosowali środki narkotyczne, przyznało się do tego 53,3% chłopców i 24,3% dziewcząt.
4.2. Struktura społeczna rodziny a zażywanie narkotyków
Rodzina pełna Zażywanie
|
Tak |
Nie |
Suma |
||
Tak |
27 |
30,7% |
6 |
50% |
33 |
Nie |
61 |
69,3% |
6 |
50% |
67 |
Suma |
88 |
100% |
12 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 1 X2e = 1,78 X2t = 1,642 p ≤ 0,20
Z badań wynika, że w grupie młodzieży zażywającej narkotyki 30,7% mieszka z obojgiem rodziców, zaś 50% pochodzi z rodziny niepełnej. Spośród osób, które nigdy nie zażywały narkotyku 69,3% mieszka z obojgiem rodziców a 50% tylko z jednym z rodziców.
Wnioski: istnieje zależność pomiędzy strukturą rodziny a zażywaniem narkotyków, osoby mieszkające z obojgiem rodziców rzadziej sięgają po środki narkotyczne.
4.3. Miejsce zamieszkania a zażywanie narkotyków
Miejsce zamieszkania
Zażywanie
|
Miasto |
Wieś |
Suma |
||
Tak |
21 |
36,8% |
12 |
27,9% |
33 |
Nie |
36 |
63,2% |
31 |
72,1% |
67 |
Suma |
57 |
100% |
43 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 1 X2e = 0,882 X2e = 0,455 p ≤ 0,50
Badania wykazały, że wśród młodzieży, która przyznała się do zażycia kiedykolwiek narkotyku 36,8% mieszka w mieście, 27,9% mieszka na wsi. Spośród osób, które nigdy nie zażyły żadnego narkotyku z narkotykami 63,2 % pochodzi z miasta, zaś 72,1% pochodzi ze wsi.
Wnioski: młodzież mieszkająca w mieście częściej zażywa narkotyki niż młodzież mieszkająca na wsi.
4.4. Zażywanie narkotyków a grupa rówieśnicza
Zażywanie narkotyków Grupa rówieśnicza |
Tak |
Nie |
Suma |
||
Ktoś z kolegów zażywał |
29 |
87,8% |
40 |
59,7% |
69 |
Nikt z kolegów nie zażywał |
2 |
6,1% |
11 |
16,4% |
13 |
Nie wiem czy ktoś z kolegów zażywał |
2 |
6,1% |
16 |
23,9% |
18 |
Suma |
33 |
100% |
67 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 2 X2e = 8,267 X2t = 7,824 p ≤ 0,02
Wśród osób przebywających w grupie rówieśniczej zażywającej narkotyki - 87,8% przyznało się do stosowania środków narkotycznych, zaś 59,7 % osób nie zażywało narkotyków. Tylko 6,1% osób zażywających środki odurzające pochodzi ze środowiska, w którym rówieśnicy nie zażywają narkotyków.
Wnioski: istnieje ogromny wpływ środowiska rówieśniczego na powstawanie zjawiska narkomanii wśród młodzieży. Osoby przebywające w towarzystwie zażywających narkotyki częściej sięgają po te środki niż osoby pochodzące ze środowiska, gdzie koledzy nie zażywają narkotyków.
4.5. Zażywanie narkotyków a sytuacja materialna rodziny
Zażywanie Sytuacja materialna |
Tak |
Nie |
Suma |
||
Bardzo dobra |
8 |
24,2% |
5 |
7,4% |
13 |
Dobra |
12 |
36,4% |
27 |
40,3% |
39 |
Przeciętna |
10 |
30,3% |
30 |
44,8% |
40 |
Słaba |
2 |
6,1% |
4 |
6% |
6 |
Bardzo słaba |
1 |
3% |
1 |
1,5% |
1 |
Suma |
33 |
100% |
67 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 4 X2t=e= 5,938 X2t = 4,878 p ≤ 0,30
Badania wykazały, że spośród osób mających kontakt z narkotykami 24,2% deklaruje bardzo dobrą i 36,4% dobrą sytuację materialną swojej rodziny, 30,3% - przeciętną, 6,1% - słabą oraz 3% - bardzo słabą. Osoby nie zażywające narkotyków w 7,4% pochodzą z rodzin o bardzo dobrej i w 40,3% dobrej sytuacji materialnej, większość stanowi młodzież o przeciętnej sytuacji materialnej rodziny i jest to 44,8% osób. Słabą sytuację finansową zadeklarowało 6% osób nie mających kontaktu z narkotykami a 2% spośród nich ma bardzo słabą sytuację materialną rodziny.
Wnioski: widać wyraźnie, że sytuacja materialna rodziny ma znaczący wpływ na sięganie po narkotyki przez młodzież. Do zażycia narkotyku przyznało się 60,6% osób o bardzo dobrej i dobrej sytuacji materialnej rodziny podczas gdy 47,7 % ankietowanych o tej samej sytuacji nie zażyło nigdy narkotyku.
4.6. Typ szkoły a zażywanie narkotyków
Zażywanie narkotyków Typ szkoły
|
Tak |
Nie |
Suma |
||
Zawodowa |
7 |
21,2% |
7 |
10,5% |
14 |
Technikum |
6 |
18,2% |
7 |
10,5% |
13 |
Liceum |
20 |
60,6% |
53 |
79% |
73 |
Suma |
33 |
100% |
67 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 2 X2e = 2,845 X2t = 2,408 p ≤ 0,30
Jak wykazują badania, w grupie osób zażywających narkotyki 21,2% uczy się w szkole zawodowej, 18,2% w technikum a 60,6% w liceum. Natomiast w grupie osób nie zażywających narkotyków 10,5% uczęszcza do szkoły zawodowej, tyle samo do technikum a do liceum 79%.
Według badań CBOS z maja 2004r. wśród młodzieży zażywającej narkotyki 12% uczy się w technikum, 17% w liceum, 9% w szkole zawodowej. Pozostała grupa młodzieży mająca kontakt techników oraz do innych typów szkół.
Wnioski: istnieje zależność pomiędzy typem szkoły a zażywaniem narkotyków przez młodzież. Wśród młodzieży uczącej się w liceum większość stanowią osoby nie zażywające narkotyków, zaś spośród młodzieży ze szkół zawodowych i techników, większość przyznała się do zażywania środków narkotycznych.
4.7. Rodzaj zażywanych narkotyków a płeć
Płeć Rodzaj
|
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
Marihuana |
16 |
61,6% |
14 |
48,3% |
30 |
Haszysz |
2 |
7,7% |
6 |
20,7% |
8 |
Amfetamina |
4 |
15,4% |
4 |
13,8% |
8 |
Ekstazy |
2 |
7,7% |
1 |
3,4% |
3 |
LSD |
1 |
3,8% |
3 |
10,4% |
4 |
Heroina |
1 |
3,8% |
1 |
3,4% |
2 |
Suma |
26 |
100% |
29 |
100% |
55 |
*badania własne
N = 55 df = 5 X2e = 3,298 X2t = 3,000 p ≤ 0,70
Z badań wynika, najczęściej zażywanym narkotykiem jest marihuana, którą zażywa aż 61,6% dziewcząt i 48,3% chłopców spośród wszystkich osób ankietowanych zażywających narkotyki. Haszysz jest zażywany przez 20,7% chłopców i 7,7% dziewcząt. Ekstazy jest zażywane częściej przez dziewczęta (7,7%) niż przez chłopców (3,4%), zaś LSD częściej przez chłopców (10,4%) niż przez dziewczęta (3,8%). Dwie osoby przyznały się do zażywania heroiny w tym jedna z dziewcząt i jeden chłopiec.
Wyniki badań ESPAD z 2003r. dowiodły, iż wśród dziewcząt największą popularnością cieszyła się marihuana i haszysz (25,5%), leki (26,2%) oraz amfetamina (12,7%). Podobnie wśród chłopców najczęściej zażywanym narkotykiem była marihuana i haszysz (47,7%), amfetamina (18,1%) i leki (13,9%). LSD zażywało 6,7% chłopców oraz 1,8 % dziewcząt, natomiast ekstazy 8% chłopców i 3,5% badanych dziewcząt.
Wnioski: istnieje zależność pomiędzy płcią ankietowanych a rodzajem zażywanego środka narkotycznego. Dziewczęta częściej niż chłopcy sięgają po marihuanę, amfetaminę i ekstazy, natomiast chłopcy częściej wybierają haszysz i LSD.
4.8. Częstotliwość zażywania narkotyków a miejsce zamieszkania
Miejsce zamieszkania
Częstotliwość zażywania |
Miasto |
Wieś |
Suma |
||
Codziennie |
0 |
0% |
4 |
36,4% |
4 |
Kilka razy w tygodniu |
3 |
13,6% |
0 |
0% |
3 |
Raz w tygodniu |
1 |
4,6% |
0 |
0% |
1 |
Kilka razy w miesiącu |
2 |
9,1% |
0 |
0% |
2 |
Raz w miesiącu |
3 |
13,6% |
4 |
36,4% |
7 |
Rzadziej |
13 |
59,1% |
3 |
27,2% |
16 |
Suma |
22 |
100% |
11 |
100% |
33 |
*badania własne
Z badań wynika, że codziennie zażywa narkotyki 4 osoby pochodzące ze wsi. Kilka razy w tygodniu narkotyki zażywają 3 osoby pochodzące z miasta. Ogólnie biorąc, młodzież z miasta w 27,3% zażywa narkotyki częściej niż raz w miesiącu, młodzież ze wsi - 36,4%. Raz w miesiącu są zażywane narkotyki przez osoby mieszkające w mieście w 13,6%, zaś przez osoby ze wsi w 36,4%. Rzadziej niż raz w miesiącu środki narkotyczne stosuje 59,1% młodzieży z miasta i 27,2% młodzieży ze wsi.
Wnioski: młodzież z miasta wykazuje się mniejszą częstotliwością zażywania narkotyków niż młodzież mieszkająca na wsi.
4.9. Sytuacja materialna rodziny a częstotliwość zażywania narkotyków
Sytuacja materialna
Częstotliwość |
Bardzo dobra |
Dobra |
Przeciętna |
Słaba |
Bardzo słaba |
Suma |
|||||
Codziennie |
2 |
25% |
1 |
8,3% |
0 |
0% |
0 |
0% |
1 |
100% |
4 |
Kilka razy w tygodniu |
2 |
25% |
0 |
0% |
1 |
10% |
0 |
0% |
0 |
0% |
3 |
Raz w tygodniu |
0 |
0% |
1 |
8,3% |
0 |
0% |
0 |
0% |
0 |
0% |
1 |
Kilka razy w miesiącu |
1 |
12,5% |
1 |
8,3% |
0 |
0% |
0 |
0% |
0 |
0% |
2 |
Raz w miesiącu |
1 |
12,5% |
2 |
16,7% |
3 |
30% |
1 |
50% |
0 |
0% |
7 |
Rzadziej |
2 |
25% |
7 |
58,4% |
6 |
60% |
1 |
50% |
0 |
0% |
16 |
Suma |
8 |
100% |
12 |
100% |
10 |
100% |
2 |
100% |
1 |
100% |
33 |
*badania własne
Wyniki badań pokazują, że codziennie po narkotyki sięga 25% osób z bardzo dobrą sytuacją materialną rodziny, 8,3% - z dobrą i jedna osoba z bardzo słabą. Kilka razy w tygodniu narkotyki stosuje 25% uczniów o bardzo dobrej sytuacji materialnej i 10% osób o przeciętnej sytuacji materialnej rodziny. Raz w tygodniu środki narkotyczne zażywa 8,3% osób z dobrą sytuacją materialną rodziny, zaś kilka razy w miesiącu po narkotyk sięga 12,5% osób z bardzo dobrą sytuacją materialną rodziny i 8,3% z dobrą. Ogólnie, częściej niż raz w miesiącu po narkotyk sięga 62,5% osób z bardzo dobrą sytuacja materialną, 24,9% osób z dobrą sytuacją, 10% osób z przeciętną i jedna osoba z sytuacją materialną bardzo słabą. Raz w miesiącu i rzadziej narkotyki są stosowane przez 37,5% osób z bardzo dobrą sytuacją materialną, 75,1% przez osoby z dobrą sytuacją, 90% osób z sytuacją przeciętną oraz dwie osoby ze słabą sytuacją materialną.
Wnioski: Istnieje zależność między sytuacją ekonomiczną rodziny ankietowanych a częstotliwością zażywania przez nich narkotyków. Osoby o bardzo dobrej i dobrej sytuacji materialnej rodziny częściej zażywają narkotyki niż osoby o przeciętnej, słabej i bardzo słabej sytuacji materialnej.
4.10. Typ szkoły a częstotliwość zażywania narkotyków
Typ szkoły
Częstotliwość zażywania |
Zawodowa |
Technikum |
Liceum |
Suma |
|||
Codziennie |
3 |
42,9% |
0 |
0% |
1 |
5% |
4 |
Kilka razy w tygodniu |
0 |
0% |
2 |
33,3% |
1 |
5% |
3 |
Raz w tygodniu |
0 |
0% |
1 |
16,7% |
0 |
0% |
1 |
Kilka razy w miesiącu |
1 |
14,2% |
0 |
0% |
1 |
5% |
2 |
Raz w miesiącu |
0 |
0% |
2 |
33,3% |
5 |
25% |
7 |
Rzadziej |
3 |
42,9% |
1 |
16,7% |
12 |
60% |
16 |
Suma |
7 |
100% |
6 |
100% |
20 |
100% |
33 |
*badania własne
Jak wynika z badań, codziennie narkotyki zażywa 42,9% osób ze szkoły zawodowej i 5% osób z liceum. Kilka razy w tygodniu po narkotyk sięga 33,3% uczniów technikum i 5% liceum. Ogólnie biorąc, częściej niż raz w tygodniu środki narkotyczne zażywa 50% osób uczących się w technikum 42,9% w szkole zawodowej i 5% w liceum. Kilka razy w miesiącu zażywane są narkotyki przez 14,2% uczniów szkoły zawodowej i 5% liceum. Raz w miesiącu i rzadziej narkotyki zażywa 42,9% uczniów szkoły zawodowej, 50% - technikum oraz 85% uczniów liceum.
Wnioski: młodzież ucząca się w liceum wykazuje najmniejszą częstotliwość zażywania środków narkotycznych, największą częstotliwością wykazują się zaś uczniowie szkoły zawodowej.
4.11. Typ szkoły a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem
Typ szkoły Miejsce kontaktu |
Zawodowa |
Technikum |
Liceum |
Suma |
|||
W domu |
2 |
28,6% |
0 |
0% |
3 |
15% |
5 |
W szkole |
3 |
42,8% |
0 |
0% |
3 |
15% |
6 |
Na prywatnej imprezie |
0 |
0% |
2 |
33,3% |
8 |
40% |
10 |
W dyskotece, pubie |
0 |
0% |
2 |
33,3% |
3 |
15% |
5 |
Na wyjeździe wakacyjnym |
1 |
14,3% |
1 |
16,7% |
1 |
5% |
3 |
Inne |
1 |
14,3% |
1 |
16,7% |
2 |
10% |
4 |
Suma |
7 |
100% |
6 |
100% |
20 |
100% |
33 |
*badania własne
Badania wykazują, że 42,8% uczniów szkoły zawodowej po raz pierwszy sięgnęło po narkotyki w szkole, 28,6% w domu, 14,3% na wakacjach. Spośród uczniów technikum, 33,3% po raz pierwszy miało kontakt z narkotykiem na prywatnej imprezie i tyle samo w dyskotece, pubie, zaś na wyjeździe wakacyjnym 16,7% i tyle samo wskazało inne miejsca. Wśród uczniów liceum najczęściej występującym miejscem pierwszej inicjacji narkotykowej jest prywatna impreza, w ten sposób odpowiedziało aż 40% licealistów. W domu po raz pierwszy zażyło narkotyk 15% uczniów liceum, w szkole również 15% i tyle samo w dyskotece czy pubie. 5% uczniów z liceum swój pierwszy kontakt z narkotykiem miało na wyjeździe wakacyjnym a 10% podało inne miejsca niż wymienione w ankiecie.
Wnioski: istnieje zależność między typem szkoły do której uczęszcza młodzież a miejscem pierwszego kontaktu z narkotykiem. Najczęstszym miejscem pierwszego zażycia narkotyku przez uczniów szkoły zawodowej była szkoła i dom, uczniowie technikum wskazali dyskotekę, pub i prywatne imprezy towarzyskie, zaś uczniowie liceum - prywatną imprezę.
4.12. Płeć a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem
Płeć Miejsce kontaktu |
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
W domu |
3 |
17,6% |
2 |
12,5% |
5 |
W szkole |
0 |
0% |
6 |
37,5% |
6 |
Na prywatnej imprezie |
7 |
41,2% |
3 |
18,8% |
10 |
W dyskotece, pubie |
2 |
11,8% |
3 |
18,8% |
5 |
Na wyjeździe wakacyjnym |
2 |
11,8% |
1 |
6,2% |
3 |
Inne |
3 |
17,6% |
1 |
6,2% |
4 |
Suma |
17 |
100% |
16 |
100% |
33 |
*badania własne
Z badań wynika, iż ankietowane dziewczęta najczęściej wskazywały jako miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem prywatną imprezę. Odpowiedzi takiej udzieliło 41,2% badanych dziewcząt. Do zażycia po raz pierwszy narkotyku w domu przyznało się 17,6% ankietowanych dziewcząt, w dyskotece lub pubie 11,8% a na wakacyjnym wyjeździe 11,8%. Spośród chłopców 37,5% osób odpowiedziało, że miejscem pierwszego zażycia narkotyku była szkoła, 18,8% że dyskoteka i tyle samo osób po raz pierwszy sięgnęło po narkotyk na prywatnej imprezie towarzyskiej. 6,2% chłopców narkotyk spróbowało na wyjeździe wakacyjnym.
Wnioski: istnieje zależność między płcią ankietowanych a miejscem ich pierwszego kontaktu ze środkami narkotycznymi. Dziewczęta najczęściej swoją inicjację narkotykową mają na prywatnych imprezach, natomiast chłopcy w szkole.
4.13. Miejsce zamieszkania a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem
Miejsce zamieszkania Miejsce kontaktu |
Miasto |
Wieś |
Suma |
||
W domu |
2 |
9,5% |
3 |
25,0% |
5 |
W szkole |
3 |
14,3% |
3 |
25,0% |
6 |
Na prywatnej imprezie |
8 |
38,1% |
2 |
16,7% |
10 |
W dyskotece, pubie |
3 |
14,3% |
2 |
16,7% |
5 |
Na wyjeździe wakacyjnym |
2 |
9,5% |
1 |
8,3% |
3 |
Inne |
3 |
14,3% |
1 |
8,3% |
4 |
Suma |
21 |
100% |
12 |
100% |
33 |
*badania własne
Wyniki moich badań wykazały, że spośród uczniów mieszkających w mieście aż 38,1% swój pierwszy kontakt z narkotykiem miało na prywatnej imprezie, 14,3% w szkole i tyle samo w dyskotece, pubie. Natomiast 9,5% osób z miasta pierwszy raz zażyło środki narkotyczne w domu i taki sam procent uczniów - na wyjeździe wakacyjnym. Młodzież mieszkająca na wsi w 25% po raz pierwszy zażyło narkotyk w domu i tyle samo w szkole. Na prywatnej imprezie swą inicjację narkotyczną miało 16,7% osób mieszkających na wsi, taki sam procent osób ze wsi po raz pierwszy odurzyło się w dyskotece lub pubie, zaś 8,3% - na wyjeździe wakacyjnym.
Wnioski: istnieje wyraźna zależność pomiędzy miejscem zamieszkania a miejscem pierwszego kontaktu z narkotykiem. Młodzież mieszkająca w mieście narkotyki zażywa najczęściej na prywatnych imprezach a młodzież ze wsi w domu oraz szkole.
4.14. Przyczyny zażywania narkotyków a struktura społeczna rodziny
Rodzina pełna Przyczyny zażywania |
Tak |
Nie |
Suma |
||
Ciekawość |
12 |
44,5% |
3 |
50% |
15 |
Namowa kolegów |
4 |
14,8% |
0 |
0% |
4 |
Chęć dobrej zabawy |
9 |
33,3% |
2 |
33,3% |
11 |
Okazja |
2 |
7,4% |
1 |
16,7% |
3 |
Suma |
27 |
100% |
6 |
100% |
33 |
*badania własne
N = 33 df = 3 X2e = 0,674 X2t = 0,584 p ≤ 0,90
Jak wynika z badań, osoby pochodzące z rodziny pełnej w 44,5% zażyły narkotyk z ciekawości, za namową kolegów 14,8%, zaś nadarzająca się okazja skłoniła 7,4% osób do zażycia narkotyku. W celu dobrej zabawy narkotyki zażyło 33,3% osób mieszkających z obojgiem rodziców. Wśród uczniów z rodzin niepełnych 50% osób po narkotyk sięgnęło z ciekawości, 33,3% w celu dobrej zabawy a 16,7% z powodu nadarzającej się okazji.
Wnioski: nie ma wyraźnej zależności pomiędzy przyczynami zażywania narkotyków a społeczną strukturą rodziny.
4.15. Przyczyny zażywania narkotyków a sytuacja materialna rodziny
Sytuacja materialna Przyczyny zażywania |
Bardzo dobra |
Dobra |
Przeciętna |
Słaba |
Bardzo słaba |
Suma |
|||||
Ciekawość |
1 |
12,5% |
5 |
41,7% |
8 |
80,0% |
1 |
50,0% |
0 |
0% |
15 |
Namowa kolegów |
2 |
25,0% |
1 |
8,3% |
1 |
10,0% |
0 |
0% |
0 |
0% |
4 |
Chęć dobrej zabawy |
4 |
50,0% |
4 |
33,3% |
1 |
10,0% |
1 |
50,0% |
1 |
100% |
11 |
Okazja |
1 |
12,5% |
2 |
16,7% |
0 |
0% |
0 |
0% |
0 |
0% |
3 |
Suma |
8 |
100% |
12 |
100% |
10 |
100% |
2 |
100% |
1 |
100% |
33 |
*badania własne
Wyniki badań wskazują, że osoby z bardzo dobrą sytuacją materialną w 50% narkotyki zażywają w celu dobrej zabawy, w 25% zażycie tych środków powoduje namowa kolegów, zaś w 12,5% uczniowie ci sięgają po narkotyki z ciekawości i również w 12,5% z powodu nadarzającej się okazji. Osoby z dobrą sytuacją materialną rodziny najczęściej czyli w 41,7% zażywają narkotyki z ciekawości, w celu dobrej zabawy po narkotyk sięga 33,3% uczniów, nadarzająca się okazja powoduje sięganie po te środki przez 16,7% osób a namowom kolegów ulega 8,3% osób. Wśród uczniów o przeciętnej sytuacji materialnej rodziny 80% z nich po narkotyk sięgnęło z ciekawości, zaś 10% z powodu namowy kolegów i 10% z powodu chęci dobrej zabawy. Osoby ze słabą sytuacją materialną rodziny w 50% narkotyk zażyły z ciekawości i w 50% w celu dobrej zabawy. Jedna osoba o bardzo słabej sytuacji materialnej rodziny narkotyk zażyła w celu dobrej zabawy.
Wnioski: istnieje zależność pomiędzy sytuacją materialną rodziny a przyczynami zażywania narkotyków. Młodzież o bardzo dobrej i dobrej sytuacji materialnej rodziny najczęściej narkotyki zażywa w celu dobrej zabawy, zaś z ciekawości po narkotyki sięgają osoby o przeciętnej sytuacji materialnej rodziny.
4.16. Przyczyny zażywania narkotyków a płeć
Płeć Przyczyny zażywania |
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
Ciekawość |
6 |
35,3% |
9 |
56,3% |
15 |
Namowa kolegów |
3 |
17,6% |
1 |
6,2% |
4 |
Chęć dobrej zabawy |
6 |
35,3% |
5 |
31,3% |
11 |
Okazja |
2 |
11,8% |
1 |
6,2% |
3 |
Suma |
17 |
100% |
16 |
100% |
33 |
*badania własne
N = 33 df = 3 X2e = 2,000 X2t = 1,424 p ≤ 0,70
Badania pokazały, że 35,3% dziewcząt narkotyki zażyło z ciekawości, za namową kolegów 17,6%, z powodu nadarzającej się okazji 11,8% zaś w celu dobrej zabawy 35,3%. W grupie chłopców 56,3% badanych po narkotyk sięgnęło z ciekawości, 6,2% za namową kolegów, 31,3% w celu dobrej zabawy a nadarzająca się okazja spowodowała zażycie tych środków przez 6,2% chłopców.
Wnioski: nie istnieją wyraźne zależności pomiędzy płcią ankietowanych a przyczynami zażywania przez nich narkotyków. Zarówno chłopcy jak i dziewczęta najczęściej po narkotyki sięgają z ciekawości oraz z chęci dobrej zabawy.
4.17. Przyczyny zażywania narkotyków a miejsce zamieszkania
Miejsce zamieszkania Przyczyny zażywania |
Miasto |
Wieś |
Suma |
||
Ciekawość |
7 |
35% |
8 |
61,5% |
15 |
Namowa kolegów |
4 |
20% |
0 |
0% |
4 |
Chęć dobrej zabawy |
7 |
35% |
4 |
30,8% |
11 |
Okazja |
2 |
10% |
1 |
7,7% |
3 |
Suma |
20 |
100% |
13 |
100% |
33 |
*badania własne
Jak pokazują wyniki moich badań osoby mieszkające w mieście w 35% narkotyki zażyło z ciekawości i również w 35% w celu dobrej zabawy. Namowie kolegów uległo 20% uczniów z miasta a 10% skorzystało z nadarzającej się okazji. Uczniowie mieszkający na wsi w 61,5% zażyli środki narkotyczne z ciekawości. Chęć dobrej zabawy spowodowała zażycie narkotyków przez 30,8% osób ze wsi a z nadarzającej się okazji skorzystało 7,7% osób.
Wnioski: istnieje niewielka zależność pomiędzy miejscem zamieszkania ankietowanych a przyczynami zażywania przez nich narkotyków. Zarówno młodzież mieszkająca na wsi jak i w mieście najczęściej narkotyki zażywa z ciekawości oraz z chęci dobrej zabawy.
4.18. Płeć a stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii
Płeć
Stosunek do zjawiska |
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
Obojętny |
22 |
31,4% |
16 |
53,3% |
38 |
Negatywny |
43 |
61,4% |
8 |
26,7% |
51 |
Pozytywny |
5 |
7,2% |
6 |
20% |
11 |
Suma |
70 |
100% |
30 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df = 2 X2e = 10,781 X2t = 9,210 p ≤ 0,01
Badania wykazały, że spośród ankietowanych 61,4% dziewcząt wyraża negatywny stosunek do zjawiska narkomanii, 31,4% zaś obojętny i tylko 7,2% dziewcząt ma pozytywny stosunek do tego zjawiska. W grupie chłopców stosunek negatywny do zjawiska narkomanii wyraża 26,7% osób, pozytywny aż 20%, przeważa jednak stosunek obojętny - 53,3% ankietowanych chłopców.
Wnioski: istnieje ogromna zależność między płcią ankietowanych a stosunkiem do zjawiska narkomanii. Dziewczęta mają zdecydowanie negatywny stosunek do tego zjawiska, natomiast chłopcy - obojętny.
4.19. Płeć a wiedza ankietowanych o następstwach zażywania narkotyków
Płeć Wiedza
|
Dziewczęta |
Chłopcy |
Suma |
||
HIV i AIDS |
6 |
6% |
2 |
6,2% |
8 |
Konflikty z otoczeniem |
7 |
7% |
0 |
0% |
7 |
Przedawkowanie |
0 |
0% |
1 |
3,1% |
1 |
Uzależnienie |
24 |
24% |
7 |
21,9% |
31 |
Kalectwo |
1 |
1% |
0 |
0% |
1 |
Śmierć |
18 |
18% |
3 |
9,4% |
21 |
Wyniszczenie, choroby |
23 |
23% |
4 |
12,5% |
27 |
Nie ma żadnych następstw |
19 |
19% |
14 |
43,8% |
33 |
Nie wiem jakie są następstwa |
2 |
2% |
1 |
3,1% |
3 |
Suma |
100 |
100% |
32 |
100% |
132 |
*badania własne
Wyniki badań pokazują, iż najczęściej wymienianym przez dziewczęta następstwem zażywania narkotyków jest uzależnienie. Odpowiedzi takiej udzieliło 24% ankietowanych dziewcząt i 21,9% ankietowanych chłopców. Wyniszczenie i choroby są skutkiem zażywania narkotyków zdaniem 23% dziewcząt i 12,5% chłopców, zaś śmierć wymieniło 18% dziewcząt i 9,4% chłopców. Aż 43,8% chłopców i 19% dziewcząt stwierdziło, że nie ma żadnych następstw zażywania środków narkotycznych. HIV i AIDS wymieniło 6% dziewcząt i 6,2% chłopców a przedawkowanie 3,1% chłopców. Zdaniem 7% dziewcząt zażywanie narkotyków prowadzi do narastających konfliktów z otoczeniem.
Wnioski: istnieje wyraźna zależność między płcią ankietowanej młodzieży a ich wiedzą o następstwach zażywania narkotyków. Dziewczęta najczęściej do skutków zażywania narkotyków zaliczają uzależnienie oraz wyniszczenie i choroby. Większość chłopców natomiast uznała, iż nie ma żadnych następstw zażywania tych środków.
4.20. Miejsce zamieszkania a stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii
Miejsce zamieszkania Stosunek do zjawiska |
Miasto |
Wieś |
Suma |
||
Obojętny |
28 |
49,1% |
10 |
23,2% |
38 |
Negatywny |
23 |
40,0% |
28 |
65,1% |
51 |
Pozytywny |
6 |
10,5% |
5 |
11,7% |
11 |
Suma |
57 |
100% |
43 |
100% |
100 |
*badania własne
N = 100 df =1 X2e = 0,882 X2t = 0,455 p ≤ 0,50
Jak wynika z badań, obojętnym stosunkiem do zjawiska narkomanii charakteryzuje się 49,1% osób mieszkających w mieście i 23,2% mieszkających na wsi. Swój negatywny stosunek do tego zjawiska zaznaczyło 40% uczniów z miasta oraz 65,1% uczniów mieszkających na wsi. Stosunek pozytywny zaś ma 10,5% ankietowanych z miasta i 11,7% ze wsi.
Wnioski: młodzież z miasta w większości odznacza się obojętnością wobec zjawiska narkomanii, zaś zdecydowanie negatywny stosunek narkomanii wyraża młodzież pochodząca ze wsi.
PODSUMOWANIE
Wyniki badań jakie przeprowadziłam wśród uczniów Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 im. Stanisława Staszica w Siedlcach udowodniły, że wśród 100 ankietowanych osób 33 przyznaje, iż zażywało narkotyki, w tym 17 dziewcząt i 16 chłopców. Badania potwierdziły tezę o zależności pomiędzy płcią ankietowanych a zażywaniem przez nich narkotyków. Wśród osób zażywających środki narkotyczne 27 osób mieszka z obojgiem rodziców, zaś 6 pochodzi z rodziny niepełnej.
Wyraźnie widoczna jest zależność między zażywaniem narkotyków a sytuacją materialną rodziny ankietowanych. Większość zażywających środki narkotyczne pochodzi z rodzin o bardzo dobrej oraz dobrej sytuacji materialnej, narkotyki zażywają zaś najczęściej w celu „dobrej zabawy”. Biorąc natomiast pod uwagę miejsce zamieszkania to nie rysuje się tu zależność, gdyż do zażycia narkotyku przyznało się 36.8% osób mieszkających w mieście i 27,9 % mieszkających na wsi.
Większość osób przebywających w grupie rówieśniczej zażywającej narkotyki przyznała się do stosowania środków narkotycznych co potwierdza ogromny wpływ środowiska na zachowanie młodzieży.
Do zażycia narkotyków przyznało się najwięcej uczniów ze szkoły zawodowej oraz technikum, natomiast większość uczniów liceum nie zażywa tych środków. Większość młodzieży uczącej się w szkole zawodowej swój pierwszy kontakt z narkotykiem miała w domu i w szkole, zaś uczniowie technikum i liceum po raz pierwszy po narkotyk sięgnęli na prywatnych imprezach oraz w dyskotekach i pubach.
Wśród dziewcząt najczęstszym miejscem inicjacji narkotykowej jest prywatna impreza towarzyska, większość chłopców po raz pierwszy z narkotykiem miało kontakt w szkole.
Do najczęściej zażywanych narkotyków przez dziewczęta należy marihuana oraz amfetamina, zaś przez chłopców - marihuana, haszysz, amfetamina i LSD.
Biorąc pod uwagę stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii, to dziewczęta zdecydowaną większością wykazały się negatywnym stosunkiem do tego zjawiska. Większość chłopców wyraża obojętność wobec zjawiska narkomanii. Obojętnością w tym przedmiocie charakteryzuje się również większość ankietowanych mieszkających w mieście, podczas gdy znaczna część badanych mieszkających na wsi ma negatywny stosunek do tego zjawiska.
Reasumując, moje badania wykazały, iż najczęstszymi przyczynami zażywania narkotyków przez młodzież szkół ponadgimnazjalnych jest ciekawość i chęć dobrej zabawy. Ogromny wpływ na powstawanie zjawiska narkomanii wśród młodzieży ma również presja środowiska rówieśniczego, gdyż to właśnie podczas spotkań towarzyskich najczęściej dochodzi do pierwszego kontaktu z narkotykami.
Spis tabel:
4.1. Płeć a zażywanie narkotyków ….……………………………….s.47
4.2. Struktura społeczna rodziny a zażywanie narkotyków …...……s.49
4.3. Miejsce zamieszkania a zażywanie narkotyków …...…………..s.50
4.4. Zażywanie narkotyków a grupa rówieśnicza …..…………...….s.51
4.5. Zażywanie narkotyków a sytuacja materialna rodziny …..…….s.52
4.6. Typ szkoły a zażywanie narkotyków ……………………………s.54
4.7. Rodzaj zażywanych narkotyków a płeć …………………………s.55
4.8. Częstotliwość zażywania narkotyków a miejsce zamieszkania…s.57
4.9. Sytuacja materialna rodziny a częstotliwość zażywania narkotyków
…………………………………………………………………..s.58
4.10. Typ szkoły a częstotliwość zażywania narkotyków……………s.60
4.11. Typ szkoły a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem…….s.62
4.12. Płeć a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem……………s.64
4.13. Miejsce zamieszkania a miejsce pierwszego kontaktu z narkotykiem……...…….………………………………….…s.65
4.14. Przyczyny zażywania narkotyków a struktura społeczna rodziny ……………………………………………………………..…..s.67
4.15. Przyczyny zażywania narkotyków a sytuacja materialna rodziny………………………………………………….……..s.68
4.16. Przyczyny zażywania narkotyków a płeć ……………………..s.70
4.17. Przyczyny zażywania narkotyków a miejsce zamieszkania…...s.71
4.18. Płeć a stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii …...…s.73
4.19. Płeć a wiedza ankietowanych o następstwach zażywania narkotyków……………………………………………………s.74
4.20. Miejsce zamieszkania a stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii…………….………………………………………s.76
BIBLIOGRAFIA
Dimoff T., Carter S.: „ Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki”, Elma Books, Warszawa 1993r.
Gomułka W. S., Rewerski W.: Encyklopedia Zdrowia, PWN, Warszawa 1992r., 1994r., 1995r.
Górski S.: „ Uwaga rodzice - narkomania!”, IWZZ, Warszawa 1985r.
http//abc.narkotyki.webpark.pl
http//republika.pl/kkizychk/narkotyki/opiaty.htmlserwis informacyjny
Juczyński Z.: „Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002r.
Korpetta E., Szmidt - Sisicka E.: „Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość”, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001r.
Łobocki M.: „Metody badań pedagogicznych”, PWN, Warszawa 1978r.
Moneta Malewska M.: „Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie”, Pax, Warszawa 2000r.
Pasek M.: „Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko!”, Warszawa: Toret 1998r.
Pilch T.: „Zasady badań pedagogicznych”, Żak, Warszawa 1995r.
Pilch T., Bauman T.: „Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe”, Żak, Warszawa 2001r.
Praca zbiorowa pod kier. nauk. Wroczyński R., Pilch T.: „Metodologia Pedagogiki Społecznej”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1974r.
Rogers P. D., Goldstein L.: „ Narkotyki i nastolatki”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004r.
Wanat W.: „Odlot donikąd”, Iskry, Warszawa 1997r.
www.encyklopedia.interia.pl
16. Maxwell R.: „Dzieci alkohol narkotyki” Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999
ANEKS
1. Ankieta
Jestem studentką piątego roku pedagogiki opiekuńczo - wychowawczej. Proszę o wypełnienie ankiety, która posłuży jedynie do pracy naukowej. Proszę o szczere odpowiedzi.
ANKIETA
1. Czy znasz pojęcie narkotyków i narkomanii?
a) tak
b) nie
2. Jaki jest Twój stosunek do zjawiska narkomanii?
a) obojętny
b) negatywny
c) pozytywny
3. Czy Twoim zdaniem narkotyki są łatwo dostępne?
a) tak
b) nie
c) nie wiem
4. Czy wiesz gdzie można kupić narkotyki?
a) wiem o kilku miejscach, kilku osobach
b) wiem o jednym miejscu, jednej osobie
c) nie wiem, ale łatwo mógłbym/mogłabym się dowiedzieć
d) nie wiem ani gdzie, ani od kogo
5. Czy kiedykolwiek proponowano Ci kupno narkotyków?
a) tak, często
b) tak, kilka razy
c) tak, raz
d) nie, nigdy
6. Czy ktoś z Twoich kolegów/koleżanek zażywał narkotyki?
a) tak
b) nie
c) nie wiem
Czy zażywałeś(aś) kiedykolwiek narkotyki?
tak, wiele razy
tak, czasami
tak, raz
nie, nigdy
Jeśli zażywałeś(aś) narkotyki, to jakie? Wymień ...........................
………………………………………………………………….....
Gdzie po raz pierwszy sięgnąłeś(aś) po narkotyki?
w domu
w szkole
na prywatnej imprezie
w dyskotece, pubie
na wyjeździe wakacyjnym
inne............................................................................................
Z jakiego powodu sięgnąłeś(aś) po narkotyk?
ciekawość
namowa kolegów
chęć zaimponowania kolegom
chęć „dobrej zabawy”
okazja
inne............................................................................................
Jak często zażywałeś(aś) narkotyki?
codziennie
kilka razy w tygodniu
raz w tygodniu
kilka razy w miesiącu
raz w miesiącu
rzadziej
Czy Twoi rodzice wiedzą, że zażywałeś(aś) narkotyki?
tak
nie
Jakie czynniki Twoim zdaniem wpływają na sięganie po narkotyki?
łatwy dostęp do narkotyków
nuda
towarzystwo
niepowodzenia życiowe
inne, wymień ............................................................................
Czy wiesz jakie następstwa prowadzi za sobą zażywanie narkotyków? Wymień …………………………………………….
……………………………………………………………………..
Czy Twoim zdaniem są sytuacje usprawiedliwiające zażywanie narkotyków? Jeśli tak to jakie? Wymień ........................................
……………………………………………………………………..
METRYCZKA
1. Płeć a) kobieta
b) mężczyzna
2. Wiek ................
3. Miejsce zamieszkania a) miasto
b) wieś
4. Uczysz się w: a) liceum
b) technikum
c) szkole zawodowej
5. Czy mieszkasz z obojgiem rodziców? a) tak
b) nie
6. Jak oceniasz sytuację materialną swojej rodziny?
a) bardzo dobra
b) dobra
c) przeciętna
d) słaba
e) bardzo słaba
7. Jakie jest wykształcenie Twoich rodziców?
Ojciec: a) podstawowe
b) średnie
c) wyższe
Matka: a) podstawowe
b) średnie
c) wyższe
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie., s.64 , Warszawa 2000
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s.9 Warszawa 2002
Encyklopedia PWN, Warszawa 1995
Dz.U. 03.24. 198
Red. W.S. Gomułka, W. Rewerski - Encyklopedia Zdrowia PWN, Warszawa 1992, 1994, 1995
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s.53, Warszawa 2002
Red. W.S. Gomułka, W. Rewerski - Encyklopedia Zdrowia PWN, Warszawa 1992, 1994, 1995
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko. s.86, Warszawa 1998
Red. W.S. Gomułka, W. Rewerski - Encyklopedia Zdrowia PWN, Warszawa 1992, 1994, 1995
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa 2002
S. Górski - Uwaga rodzice - narkomania! Warszawa 1995
Red. W.S. Gomułka, W. Rewerski - Encyklopedia Zdrowia PWN, Warszawa 1992, 1994, 1995
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 61, Warszawa 2002
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 170, Warszawa 1993
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 20 Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.59, Warszawa 2001
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 170, Warszawa 1993
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 22, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s. 63, Warszawa 2001
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 22, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. mity i rzeczywistość. s. 69, Warszawa 2001
W. Wanat - Odlot donikąd. s.95, Warszawa 1997
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.69. Warszawa 2001
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 23, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.76, Warszawa 2001
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. mity i rzeczywistość. s. 79, Warszawa 2001
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.83, Warszawa 2001
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.100, Warszawa 2001
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 170, Warszawa 1993
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 16, Warszawa 1998
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 45, Warszawa 1993
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.59, Warszawa 2001
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 15, Warszawa 1998
W. Wanat - Odlot donikąd. s.89, Warszawa 1997
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 52, Warszawa 1993
P. D. Rogers, L. Goldstein - Narkotyki i nastolatki. s.20, Gdańsk 2004
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 53, Warszawa 1993
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s. 73, Warszawa 2000
tamże
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 86, Warszawa 2002
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 87, warszawa 2002
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 78, Warszawa 2002
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 59, Warszawa 1993
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 80, Warszawa 2002
http// republika.pl/kkizychk/narkotyki/opiaty.html serwis informacyjny
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 80, Warszawa 2002
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 18, Warszawa 1998
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s.62, Warszawa 2000
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 82, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.94, Warszawa 2001
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 81, Warszawa 2002
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 93, Warszawa 2002
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s. 69, Warszawa 2000
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. mity i rzeczywistość. s. 75, Warszawa 2001
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 50, Warszawa 1993
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 14, Warszawa 1998
http// abc.narkotyki.webpark.pl
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 96, Warszawa 2002
http// abc.narkotyki.webpark.pl
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 98, Warszawa 2002
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 91, Warszawa 2002
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 47, Warszawa 1993
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s. 66, Warszawa 2000
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 48, Warszawa 1993
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 13, Warszawa 1998
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 93, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s. 82, Warszawa 2001
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s.13, Warszawa 1998
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s. 82, Warszawa 2001
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s. 70, Warszawa 2000
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 99, Warszawa 2002
T. Dimoff, S. Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. s. 51, Warszawa 1993
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 100, Warszawa 2002
M. Pasek - Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! s. 16, Warszawa 1998
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s.86, warszawa 2001
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 103, Warszawa 2002
W. Wanat - Odlot donikąd. s.109, Warszawa 1997
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 103, Warszawa 2002
Z. Juczyński - Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. s. 103, Warszawa 2002
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s. 99, Warszawa 2001
www. encyklopedia.interia.pl
M. Moneta Malewska - Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie. s. 64, Warszawa 2000
E. Korpetta, E. Szmerdt - Sisicka - Narkomania w Polsce. Mity i rzeczywistość. s. 101, Warszawa 2001
Praca zbiorowa pod kierunkiem naukowym R. Wroczyński, T. Pilch - Metodologia Pedagogiki Społecznej, Wrocław 1974, s.55
Praca zbiorowa pod kierunkiem naukowym R. Wroczyński, T. Pilch - Metodologia Pedagogiki Społecznej, Wrocław 1974, s.26
Por. T. Pilch, T. Bauman -„ Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe”, Warszawa 2001 s.23
M. Łobocki - „Metody badań pedagogicznych”, Warszawa 1978
Por. T. Pilch, T. Bauman - „ Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa 2001, s.43
H. Muszyński, op.cit. s.188, za M. Łobocki - „Metody badań pedagogicznych”, W-wa 1978, s.73
M. Łobocki - „Metody badań pedagogicznych”, W-wa 1978, s.74
T. Pilch - „Zasady badań pedagogicznych”, W-wa 1995 s.76
M. Łobocki - „Metody badań pedagogicznych”, W-wa 1976, s. 115
Praca zbiorowa pod kierunkiem naukowym R. Wroczyński, T. Pilch - Metodologia Pedagogiki Społecznej, Wrocław 1974, s.56
Por. T.Pilch, T. Bauman - „ Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe.” W-wa 2001, s.96
85
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
streszczenie panelu, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu
materialy kopertynska sp menedzerskie ii , motywacja, motywowanie, system motywacyjny, organizacja
Zarzprzyczynytworzorgan, motywacja, motywowanie, system motywacyjny, organizacja - praca magisterska
Szkolenie iso zetom, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu
ISO PPJ, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu, iso 9000
alfa beta kwasy, Praca Magisterska, Materiały
narkotyki, PRACA MAGISTERSKA MATERIAŁY
iso 7, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu, iso 9000
271 870741100, motywacja, motywowanie, system motywacyjny, organizacja - praca magisterska materiały
aldehydy, Praca Magisterska, Materiały
Metylowanie i arylowanie wiązań C-H magisterka, Praca Magisterska, Materiały
IS0900, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu, iso 9000
ISO 4, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu, iso 9000
iso 2, Prace dyplomowe i magisterskie, praca dyplomowa, materiały z internetu, iso 9000
W.Kieżun Sprawne zarządzanie organizacją, motywacja, motywowanie, system motywacyjny, organizacja -
Latchkey Hero, Praca magisterska materiały
nauki o organizacji-1, motywacja, motywowanie, system motywacyjny, organizacja - praca magisterska m
więcej podobnych podstron