prawo rzymskie, Prywatne

Pobierz cały dokument
prawo.rzymskie.prywatne.doc
Rozmiar 509 KB

Fragment dokumentu:

Pojęcie prawa:

  • Ius - prawo ludzkie; fas - prawo boskie

  • Prawo przedmiotowe, a podmiotowe

  • Intuicyjne pojmowanie - sztuka stosowania tego, co dobre i słuszne

  • Kazuistyka - przyczyny (indywidualne sytuacje konfliktowe), skutki (ustawodawstwo Justyniana), próby przezwyciężenia - usiłowania systematyzacyjne

Podziały prawa:

  • Prawo publiczne - dotyczy społeczeństwa

  • Prawo prywatne - interesów klasy panującej:

    • Wszelkie prawo, którym się posługujemy dotyczy albo rzeczy, albo osób, albo powództw - Gaius.

    • System pandektowy - prawo prywatne materialne (rodzinne i majątkowe - rzeczowe, zobowiązania, spadkowe) i część ogólna (podmioty stosunków prawnych, pojęcie rzeczy, czynności prawne).

Periodyzacja dziejów prawa rzymskiego:

  • Państwo typu niewolniczego. Formy państwa:

    • Królestwo (753 - 509 p.n.e.)

    • Republika (509 - 27 p.n.e.)

    • Pryncypat (27 p.n.e. - 284 n.e.)

    • Dominat (284 - 476 na zachodzie, 565 na wschodzie)

  • Etapy rozwoju prawa prywatnego - wpływ rozwoju sił wytwórczych:

    • Okres prawa starorzymskiego (archaicznego) - od założenia Rzymu do połowy III w. p.n.e. (początek wojen punickich - 264 - 146 p.n.e.)

    • Okres rozwoju i prawa klasycznego - od połowy III w. p.n.e. do końca dynastii Sewerów (235 n.e.)

      • Prawa przedklasycznego (do schyłku republiki)

      • Prawa klasycznego (pryncypat)

    • Okres schyłkowy (prawa poklasycznego) - 235 - do śmierci Justyniana

      • Prawa justyniańskiego (527 - 565)

Źródła prawa rzymskiego:

  • Źródła powstania prawa - czynniki prawotwórcze

  • Źródła poznania prawa - efekty ich działania

  • Prawa ludu rzymskiego składają się z ustaw, uchwał plebsu, uchwał senatu, konstytucji cesarskich, edyktów tych osób, które mają prawo ich ogłaszania, odpowiedzi uczonych.

Ustawa XII tablic:

  • Lex duocendim tabularum - 451 - 450 p.n.e. - uściślenie prawa zwyczajowego w interesie plebejuszy. Dwie dziesięcioosobowe komisje, każda powołana na rok.

  • Prawo prywatne, proces, postępowanie egzekucyjne - społeczno -ekonomiczne stosunki drobnych rolników.

  • Brak systematyki, nigdy formalnie nie uchylono

Ustawodawstwo zgromadzeń ludowych:

  • Komicja pod przewodnictwem magistratur (dyktatorów, konsulów, pretorów): contiones rogatio leges rogatae

  • Plebiscitia - uchwały plebsu, obowiązywały ogól obywateli od 286 p.n.e. (lex Hortensia de plebiscitis)

  • Prawo prywatne, ostatnia za Nerwy, nazwisko wnioskodawcy

Uchwały senatu: