Epizootiologia konie, Chów i Hodowla, Choroby zwierząt i szczepienia


NOSACIZNA

(malleus)

Zakaźna choroba koniowatych, przy której dochodzi do tworzenia się charakterystycznych guzków, a następnie owrzodzeń na błonie śluzowej nosa, skórze i w płucach. Chorują: koniowate, mięsożerne i Ho.

Występowanie:

Etiologia:

Burkholderia mallei (Pseudomonas mallei)

Epizootiologia:

Wrota:

Patogeneza:

O.I.: 2 tyg. 2-3 mies.

namnożenie w miejscu inwazji → regionalne węzły chłonne

  1. zniszczone przez fagocyty

  2. przeżywają → z limfą są przenoszone do miejsc predylekcyjnych (głównie błony śluzowej nosa, płuc oraz skóry) → zmiany zapalne o charakterze wysiękowo wytwórczym oraz martwicowym

W warunkach naturalnych do rozwoju procesu chorobowego dochodzi przy masywnym zakażeniu lub przy powtarzających się infekcjach w toku kilkutygodniowego kontaktu ze źródłem zakażenia.

Objawy kliniczne:

p. ostra (osły, muły, zwierzęta mięsożerne i Ho)

charakterystyczny objaw nosacizny: równoczesne występowanie guzków, wrzodów i blizn

p. przewlekła (Eq)

rozsiana, drobnoguzkowa:

guzowata:

zmiany na skórze:

Postać przewlekła mimo okresowych remisji, prowadzi do charłactwa.

Przy umiejscowieniu w płucach → postać subkliniczna → czynnik stresogenny lub infekcja wirusowa → uaktywnienie

Na terenach endemicznych pewien odsetek koni przechodzi chorobę w postaci poronnej lub subklinicznej → nosicielstwo

AP:

HP:

Bad. laboratoryjne:

Rozpoznanie:

Maleinizacja spojówkowa:

Do worka spojówkowego po odchyleniu dolnej powieki wkrapla się zalecaną przez producenta dawkę maleiny (0,1 ml maleiny PPD).

Wynik ocenia się po 3, 6, 12 i 24 godz.

(+) po wystąpieniu przekrwienia spojówek i wypływie ropnym z oka, utrzymującym się min 24 godz.

(+/) przy wypływie śluzowym i nieznacznym przekrwieniu

() przy braku wypływu i krótkotrwałym, lekkim łzawieniu

W przypadkach wątpliwych odczyn powtarza się po 5 dniach. Podczas kontroli wyników każdorazowo mierzy się temp. wewnętrzną. Jeśli wynik jest wątpliwy, każdy wzrost temp. powyżej 38,5°C kwalifikuje odczyn jako dodatni.

Maleinizacja śródskórno-powiekowa:

Maleinę wstrzykuje się strzykawką do tuberkulinizacji, śródskórnie do dolnej powieki, w odległości 1 mm od jej brzegu, w ilości zalecanej przez producenta.

Ocenę próby przeprowadza się po 24 i 72 godz.

(+) przy obrzęku obu powiek oraz wypływie ropnym z oka

(+/) przy obrzęku powieki dolnej i wypływie śluzowym

() przy lekkim obrzęku powieki dolnej, zanikającym po 24 godz.

Gdy wynik pierwszego (po 24 godz.) sprawdzenia testu jest dodatni lub wątpliwy, należy wykonać dodatkową maleinizację na drugim oku (tzw. sensybilizację), którą ocenia się po 48 godz., według tych samych kryteriów. Podobnie jak przy maleinizacji spojówkowej bierze się pod uwagę temp. wewnętrzną.

Maleinizacja podskórna:

Wykonuje się przy wynikach wątpliwych OWD i maleinizacji spojówkowej czy śródskórno-powiekowej.

Przed wykonaniem odczynu zwierzęta obserwuje się przez 2 dni i mierzy temp. rano, w południe i wieczorem:

(+) po wystąpieniu w miejscu iniekcji bolesnego obrzęku wielkości jaja kurzego lub pięści, utrzymującego się przez 2−3 dni, przy jednoczesnym wzroście temp. wewnętrznej o 1−2°C ponad normę, połączonym z osowieniem i utratą apetytu.

Wynik również traktuje się jako dodatni przy słabo wyrażonym odczynie miejscowym i ogólnym, ale przy skoku temp. o 2°C lub więcej.

(+/) gdy temp. wzrośnie o 1°C lub więcej (jednak nie więcej niż 2°C), a jednocześnie obserwuje się utratę apetytu i słabo wyrażony, ale utrzymujący się przez 2−3 dni odczyn miejscowy.

() przy temp. w granicach norm fizjologicznych i braku odczynów ogólnych i miejscowych. Powstały w miejscu iniekcji maleiny mały obrzęk zanika po 18−24 godz.

Przed wykonaniem maleinizacji należy zawsze pobrać krew do badania serologicznego. Badania serologiczne i alergiczne mogą dawać wyniki fałszywie ujemne w ostrej postaci choroby oraz w stanach anergii charłaczej, natomiast fałszywie dodatnie przy melioidozie.

D. różnicowa:

Zwalczanie i zapobieganie:

Zagrożenie dla zdrowia człowieka

Piśmiennictwo:

S. Wotoszyn - Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE” , 2000

NIEDOKRWISTOŚĆ ZAKAŹNA KONI

(anemia infectiosa equorum)

Jest chorobą wirusową, występującą w naszych warunkach klimatycznych u koniowatych.

Charakteryzuje się nawrotową gorączką, anemią i trwałym zakażeniem utrzymującym się przez całe życie.

Występowanie:

Choroba występuje na całym świecie.

Etiologia:

Lentivirus

Wirus namnażając się w organizmie zakażonego konia wywołuje nawroty gorączki. W trakcie gorączki dochodzi do wiremii. Obecnie wiadomo, że każdy okres gorączki niesie za sobą zmianę antygenową wirusa i w ten sposób powstają nowe warianty.

Epizootiologia:

Patogeneza:

O.I.: 6 30 dni

Objawy kliniczne:

p. ostra: 5 − 15 (21) dni

p. podostra:

Postać przewlekła różni się od podostrej długością okresów między nawrotami choroby, wynoszącymi 1−3 mies. lub więcej

AP:

p. podostra:

p. przewlekła:

HP:

Rozpoznanie:

wywiad epidemiologiczy, badania kliniczne, sekcyjne, laboratoryjne

Do urzędowego rozpoznania NZK konieczne badanie serologiczne.

Zwalczanie:

NZK podlega obowiązkowi zwalczania

Nie stosuje się leczenia

Obecnie nie ma możliwości zapobiegania swoistego brak akceptowanej szczepionki

Zwalczanie choroby → eliminacji koni zakażonych

W Polsce badane są wszystkie konie w obrocie międzynarodowym

Pismiennictwo:

1. Kita J.: Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE”

INFLUENZA KONI

(Influenza equi)

Influenza koni jest ostro przebiegającą chorobą szybko szerzącą się w populacji koni (dotyczy generalnie koniowatych).

U koni w pełni wrażliwych na zakażenie influenza przebiega wśród objawów gorączki, suchego kaszlu oraz śluzowo-ropnego wycieku z nozdrzy.

Występowanie:

Etiologia:

wirus influenzy typ A rodzina Orthomyxoviridae

podział na podstawie właściwości białek otoczki wirusowej: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N)

Epizootiologia:

Źródła:

wydychane powietrze

Wrota:

aerogennie

Patogeneza:

O.I.: 1 5 dni

Objawy kliniczne:

AP: (niespecyficzne )

Diagnoza różnicowa:

Cechy odróżniające

Rokowanie:

zachorowalność: 50−100%

śmiertelność: różna (w stadach utrzymywanych w dobrych warunkach może sięgać 5% i dotyczy szczególnie źrebiąt w wieku do 2 lat)

Bad. laboratoryjne:

1) w fazie gorączkowej zakażenia

2) 3 tyg. później

na 9−11 dniowych zarodkach kurzych → hemaglutynacja krwinek

w hodowli komórek nerki psa (Madin-Darby canine kidney - MDCK) − ale nie wszystkie warianty wirusa

Zwalczanie i zapobieganie:

Pismiennictwo:

1. Żmudziński F.: Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE”

WIRUSOWE ZAPALENIE TĘTNIC KONI EVA

(arteritis virosa equorum)

wirus odznacza się wybitnym powinowactwem do warstwy środkowej małych tętnic typu mięśniowego, powodując zmiany patologiczne nie spotykane przy innych zakażeniach wirusowych

Występowanie:

Etiologia:

EAV (equine arterial virus) − wirus zapalenia tętnic koni, rodzina: Arteriviridae (RNA)

Epizootiologia:

Ze względu na siewstwo wirusa EA z nasieniem, ogiery dzieli się na trzy kategorie:

1. siewców krótkoterminowych siejących wirus przez 2−5 tyg. od zakażenia

2. siewców średnioterminowych siejących wirus przez 3−8 mies.

3. siewców długoterminowych siejących wirus przez wiele lat, najczęściej do końca życia

U czynnych siewców wirus stwierdzany jest w każdym ejakulacie

Wrota:

Patogeneza:

wirus wprowadzony → drogi oddechowe → płuca → pobieranie przez makrofagi płucne → roznoszenie po całym organizmie → zakażenie wielu narządów i tkanek

wirusowe zapalenie tętnic koni jest chorobą kompleksów immunologicznych − zakażeniu towarzyszą zmiany wsteczne w naczyniach krwionośnych oraz zapalenie kłębuszków nerek

Objawy kliniczne:

O.I.: 3 14 dni

przebieg łagodny:

przebieg ciężki:

AP:

Rozpoznawanie:

Rozpoznanie wirusowego zapalenia tętnic koni na podstawie objawów klinicznych nie jest możliwe

Bad. laboratoryjne:

Zapobieganie i zwalczanie:

podstawą postępowania są:

Postępowanie szczegółowe w przypadku wykrycia choroby:

  1. Wstrzymanie wprowadzania i wyprowadzania koni na teren stadniny.

  2. Przerwanie stanówki.

  3. Izolowanie koni z objawami EVA oraz koni mających z nimi kontakt.

  4. Wykonanie badania serologicznego wszystkich koni w stadninie.

  5. Na podstawie danych uzyskanych z postępowania w punkcie 3 i 4 należy podzielić konie na grupy:

    1. grupa koni zakażonych: w jej skład wchodzą konie z objawami klinicznymi choroby oraz konie serologicznie dodatnie, tj. posiadające swoiste przeciwciała anty-EAV w surowicy krwi (należy je trzymać we wspólnej stajni),

    2. grupa koni podejrzanych o zakażenie przetrzymywana jest osobno, a stanowią ją konie, które miały kontakt z chorymi sztukami,

    3. grupa koni nie zakażonych i nie podejrzanych o zakażenie powinna być trzymana osobno od koni z grupy a i b.

  6. Od koni wykazujących objawy chorobowe należy pobrać materiał do badań laboratoryjnych, a w przypadku poronień wszystkie poronione płody wysłać do kompetentnego laboratorium.

  7. Badanie serologiczne trzeba powtórzyć po 14 dniach.

  8. Konieczne jest powiadomienie właścicieli koni, które opuściły stadninę tuż przed wybuchem choroby oraz badanie kliniczne i serologiczne tych koni. Ponadto należy skontaktować się ze wszystkimi odbiorcami nasienia. Kryte klacze, które opuściły stadninę i te, z którymi się one kontaktowały powinny być izolowane do czasu otrzymania wyników badań serologicznych.

  9. Zakażone klacze, wałachy oraz źrebięta w stadninie powinny być trzymane w izolacji co najmniej przez miesiąc od stwierdzenia zakażenia badaniem serologicznym.

  10. Pobieranie nasienia od ogierów czołowych musi być wstrzymane do czasu uzyskania wyników powtórnego badania serologicznego wykonanego po 14 dniach od stwierdzenia choroby w stadzie. W przypadku ogierów serologicznie dodatnich konieczne jest badanie nasienia na ewentualną zawartość wirusa EA.

  11. Należy zgłosić przypadek choroby hodowcom i właścicielom koni, które aktualnie przebywają na terenie stadniny lub mają do niej przyjść.

  12. W sprawie dodatkowych środków zapobiegawczych konieczny jest kontakt z lekarzem specjalistą.

  13. Odpowiednie służby weterynaryjne powinny dokonać oceny stanu zdrowotnego stadniny.

  14. Konieczne jest oczyszczenie stajni i boksów końskich oraz dezynfekcja stajni.

Postępowanie dotyczące ogierów czołowych:

Głównym, choć nie wyłącznym przeciwwskazaniem do stosowania szczepionek, jest możliwość reinfekcji u sztuk uodparnianych oraz brak możliwości różnicowania przeciwciał

Pismiennictwo:

1. Golnik W.: Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE”

ZAKAŹNE ZAPALENIE JAMY NOSOWEJ I PŁUC KONI (EHV-4)

ORAZ RONIENIE KLACZY (EHV-1)

0x08 graphic
Infekcje herpeswirusowe koni główną przyczyną zapaleń układu oddechowego i poronień klaczy oraz znacznych strat ekonomicznych

Etiologia:

rodzina Herpesviridae (DNA)

EHV4 (equid herpesvirus-4) − zakażenia układu oddechowego

EHV1 (equid herpesvirus-1) − ronienia

Epizootiologia:

Wrota:

EHV−4:

EHV−1:

Objawy kliniczne:

Zakażenia oddechowe (rhinopneumonitis)

Wirusowe ronienie klaczy

Postać nerwowa (myeloencephalitis) O.I.: 7dni

HP:

Rozpoznanie:

Diagnostyka różnicowa:

Bad. laboratoryjne:

Zwalczanie:

Zasady ogólne:

Program szczepień:

klacze

szczep. inaktywowane → 3 x w 5, 7, 9 miesiącu ciąży

szczep. żywe atenuowane → 2 x w 4, 9. miesiącu ciąży

u źrebiąt → 4 x w 4, 5, 7, 10. miesiącu życia

roczniaki uodparnianych wcześniej → 2 x szczepienie w IV i IX

w przeciwnym wypadku → 3 x I - w dowolnym czasie, II - po 6-9 tyg., III -po 6 m.

Wskazania ogólne do zapobiegania poronieniom na tle zakażeń EHV-1:

Wskazania ogólne do postępowania w przypadku wystąpienia poronień:

Pismiennictwo:

1. Kita J.: Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE”

ZOŁZY KONI

(adenitis equorum, coryza contagiosa eguorum)

zakaźna i zaraźliwa choroba koni, zwłaszcza młodych, charakteryzująca się lokalnym lub uogólnionym ropnym zapaleniem węzłów chłonnych towarzyszącym infekcji górnych dróg oddechowych, co klinicznie objawia się gorączką, obrzękiem i przetokami węzłów chłonnych wymienionego odcinka ukł. oddechowego oraz śluzowo-ropnym wypływem z nosa

Etiologia:

Streptococciis equi subsp. equi − paciorkowiec zołzowy − należy do paciorkowców ropotwórczych

białko M (w ścianie komórki bakteryjnej) jest antygenem i ma działanie przeciwfagocytarne

kwas hialuronowy wytwarzanego przez otoczkę zwiększa inwazyjność zarazka

Epizootiologia:

w stadach wolnych do 100%, a † wśród młodych koni aż do 10%.

w innych stadach, gdzie choroba już występowała wartości te kształtują się odpowiednio 50 i 2%.

Wrota:

Patogeneza:

O.I.: 1 21 dni

Paciorkowiec zołzowy → przeniknięcie przez błonę śluzową nosa lub jamy ustnej → miejscowe węzły chłonne → namnażanie → naciek granulocytów obojętnochtonnych (ale brak możliwości szybkiej likwidacji zakażenia związany z obecnością kwasu hialuronowego, białka M oraz toksyn bakteryjnych.) → obrzęk całej okolicy → utrudniający oddychanie ucisk na drogi oddechowe

Przerzuty paciorkowca zołzowego z krwią lub chłonką → ropnie jamy brzusznej, klatce piersiowej (→ pleuritis), mózgu, węzłów chłonnych kończyn (zaburzenia ruchowe)

Przerzut = gorączka przerywana i utrata kondycji

Ropnie mogą utrzymywać się wiele miesięcy (nie pękając) od pierwotnej infekcji → ponowny wysiew do górnych dróg oddechowych → epizootie w stadzie

Objawy kliniczne:

na początku choroby

później

do gardła → obfity wypływ z nosa

do uchyłka gardłowego → powiększony, fluktujący i wyczuwalny w okolicy gałęzi żuchwy

u starych zwierząt zakażenia są wynikiem zanikającej odporności:

→ przebieg nietypowy → łagodny, z niewielkim wypływem z nosa, kaszlem, niewysoką gorączką w nielicznych przypadkach zropieniem węzłów chłonnych.

postacie łagodne mogą być wynikiem zakażeń paciorkowcami bezotoczkowymi

konsekwencje choroby:

AP:

Rozpoznanie:

D. różnicowa:

choroby wirusowe: grypa, zapalenie jamy nosowej i płuc koni oraz ronienie klaczy na tle zakażenia herpeswirusem, a także zapalenie górnych dróg oddechowych wywołane przez rinowirusy i adenowirusy

Odróżnienie tych chorób ma znaczenie w początkowej fazie zołzów i w ich łagodnej postaci, rokowanie pomyślne, a wyzdrowienie 2−3 tyg. Przy przerzutach rokowanie umiarkowanie ostrożne lub złe

Zwalczanie:

Leczenie

Podjęcie leczenia

wskazania do stosowania antybiotyków

Profilaktyka:

Pismiennictwo:

1. Wiśniewski E.: Magazyn Weterynaryjny: Suplement: „KONIE”

WYBROCZNICA KONI

(morbus maculosus equorum)

Jest chrobą manifestacją się kliniczną nadwrażliwością typu IIl

(wtórna reakcja na zakażenia bakteryjne, wirusowe, jak również i na podanie leków)

Początkowo procesem chorobowym objęte są małe naczynia skórne, a następnie proces może rozprzestrzenić się na inne organy.

Wybrocznica jest najczęściej występującą formą zapalenia naczyń krwionośnych

Etiologia:

Patogeneza:

Wybrocznica rozwija się zwykle w kilka tygodni po zakażeniu paciorkowcem zołzowym.

odkładanie się kompleksów antygen-przeciwciało w ścianach drobnych naczyń krwionośnych → aktywacja komplementu → uwolnienie enzymów proteolitycznych → zaburzenie funkcjonowania ściany naczyń krwionośnych → obrzęk, wybroczynami i niedokrwieniem zaopatrywanych tkanek

Objawy wybrocznicy mogą rozwinąć się również po szczepieniu koni przeciwko zołzom, które zostały wcześniej uczulone antygenami streptokoków.

Objawy:

AP:

D. różnicowa:

NZK, wąglik, obrzęk złośliwy, nosacizna, zapalenie naczyń chłonnych

Leczenie;

antybiotykoterapia − penicylina, penicylina + streptomycyna

AFRYKAŃSKI POMÓR KONI

(Pestis equorum, African horse sicknees)

Zakaźna, niezarażliwa, śmiertelną chorobą koniowatych, roznoszoną przez owady,

Charakteryzuje się wysoką gorączką oraz zaburzeniami układu oddechowego i krążenia.

Najgroźniejsza choroba koni umieszczona na liście A.

Etiologia:

50°C po 10 min.

temp. 4°C + płyn fizjologiczny - 6 miesięcy

Epizootiologia:

(zabiegi lekarskie - rzadko)

Źródła: komary

Wrota: nakłuta skóra

Patogeneza:

Objawy:

we wszystkich postaciach gorączka przerywana ↑ 41°C przez pierwsze 5 dni

postać płucna:

postać sercowa

szyja, klatka piersiowa

postać mieszana

postać gorączkowa (postać średnia)

A.P.:

postać płucna

postać sercowa

Badanie laboratoryjne:

Diagnostyka różnicowa:

postać płucna

postać sercowa

Rozpoznanie:

przebieg nadostry lub ostry,

postać płucna lub mieszana

szybkie rozprzestrzenienie na bardzo dużym terenie

Postępowanie:

zwalczanie

profilaktyka

Szczepionki:

Piśmiennictwo:

E. Wiśniewski, J. Kita - SUPLEMENT KONIE

TĘŻEC

(Tetanus)

Występowanie ubikwitarne

Etiologia:

neurotoksyna (tetanospazmina) → vide patogeneza

hemolizyna, (tetanolizyna) → hemoliza erytrocytów

fibrynolizyna → brak znaczącej roli

Epizootiologia:

nieparzystokopytne > Ru > Su > Ca, Fel, Ho

ptaki są odporne

r. pokastracyjne, pooperacyjne, zanieczyszczenia pępowiny, uszkodzenia dróg rodnych podczes porodu, u Eq - zagwożdżenia, Ru - urazowe zapalenie czepca

Źródła: gleba zanieczyszczona zarazkami

Wrota: rany

Patogeneza:

→ f. wegetatywna → namnażanie + produkcja toksyn → toksynykrew + przestrzenie limfatyczne wzdłuż n. obw

→ neurony motoryczne rdzenia i r. przedłużonego →

→ zablokowanie procesów hamowania → nadpobudliwość neuronów ruchowych → wzmożone napięcie mięśniowe,

skurcze spastyczne (skurcz mięśni oddechowych)

Objawy:

A.P.:

Diagnostyka różnicowa:

Postępowanie:

profilaktyka

Piśmiennictwo:

Z. Wachnik - „ Zarys chorób zakażnych zwierząt” Warszawa 1983

Cz. Kaszubkiewicz - „Patomorfologia chorób zakaźnych zwierząt” Wrocław 2002

WIRUSOWE ZAPALENIA MÓZGU I RDZENIA KRĘGOWEGO U KONI

(Encephalomyelitis infectiosa equorum)

W skład zalicza się

0x08 graphic
WEE - zachodnie

EEE - wschodnie zapalenie mózgu i rdzenia koni

VEE - wenezuelskie

JE - japońskie zapalenie mózgu koni typ B

Są chorobami wirusowymi przenoszonymi przez stawonogi.

Występowanie:

Występują u koni na Półkuli Zachodniej.

Etiologia:

Epizootiologia:

sporadyczne

epidemiologiczne.

Objawy kliniczne

EEE i WEE

→ objawy kliniczne pojawiają się podczas drugiego szczytu gorączki.

VEE

japońskie zapalenie mózgowia

trzy syndromy chorobowe:

Świnie

A.P.:

EEE, WEE

VEE

japońskiego zapalenia mózgowia

Diagnoza różnicowa

wścieklizna, choroba Borna, tężec, botulizm, zatrucia.

Badania laboratoryjne

Rokowanie

po przechorowaniu - nieodwracalne zaburzenia ruchu i widzenia.

Postępowanie

okaleczeniem się i utrzymanie go w położeniu mostkowym

Piśmiennictwo:

J. F. Żmudziński - SUPLEMENT KONIE

Cz. Kaszubkiewicz - „Patomorfologia chorób zakaźnych zwierząt” Wrocław 2002



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Epizootiologia Âwinie, Chów i Hodowla, Choroby zwierząt i szczepienia
Epizootiologia owce i kozy, Chów i Hodowla, Choroby zwierząt i szczepienia
konie wyklady, Zootechnika, Chów i hodowla koni
Chów test II, Sem. III, Chów i Hodowla Zwierząt
odpowiedzi na test, Weterynaria, Chów i hodowla zwierząt
CHÓW I HODOWLA ZWIERZĄT FUTERKOWYCH
Chów i hodowla zwierząt futerkowych
chów i hodowla zwierząt
Profilaktyka zakaznych chorob zwierzat
poród, weterynaria, I semestr, Choroby zwierząt
zoonozy 4, WROCŁAW, IV ROK, Choroby zwierząt gospodarskich
Praktyczny konie, weterynaria, Interna choroby koni
motylica, weterynaria, I semestr, Choroby zwierząt
pytania drob, Zootechnika UP Lublin, Chów i hodowla kur
Owce-wyklady, Zootechnika UP Lublin, Chów i hodowla owiec i kóz
Chów i hodowla sciaga
CHÓW I HODOWLA KÓZ

więcej podobnych podstron