wyklad bio 5, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biologia komórki, Biologia komórki, ściągoi


KOMÓRKA EUKARIOTYCZNA:

 jest otoczona błona kom.

 ma osłonięte otoczką jądro

 zawiera liczne wyodrębnione organelle wewnątrzkomórkowe

jądro - jest magazynem informacji w komórce

mitochondria - wytwarzają energię niezbędną do funkcjonowania kom.

chloroplasty - wychwytują energię światła słonecznego

błony - tworzą przedziały wewnątrzkomórkowe pełniące określone funkcje

cytozol - jest zagęszczonym wodnym żelem małych i dużych cząsteczek

cytoszkielet - uczestniczy w ruchu komórek oraz transporcie wewnętrznym

organizmy modelowe:

-Escherichia coli- E.coli - bakterie jelitowe przedstawicielem komórek prokariotycznych

- Drożdże Saccharomyces cerevisiae - S cerevisiae - jako przykład komórki eukariotycznej drobnoustrojowej

-Arabidopsis thialiana - rzodkiewnik pospolity (chwast) jako modelowa roślina

-Reprezentanci świata zwierząt: owadów muszka owocowa Drosophila melanogaster, nicieni Caenorhabditis elegant, ssaków Homo sapiens i mysz

E.coli - posłużyła jako model w biologii molekularnej; z łatwością można ją hodować poza organizmem, szybko się rozmnaża; jej materiał genetyczny stanowi kolista dwuniciowa cząsteczka DNA zawierająca 4x10^6 p.z. o masie 2,6x10^9 Da, kodująca 4300 różnych białek; badania nad E.coli dostarczyły wiedzy o podstawowych mechanizmach życia, takich jak replikacja czy kod genetyczny, które przebiegają podobnie u wszystkich organizmów

Drożdże Saccharomyces cerevisiae - drożdże piekarnicze są małym jednokomórkowym grzybem blisko spokrewnionym z roślinami i zwierzętami, mają sztywną ścianę kom, wydzielone jądro, mitochondria oraz brak im chloroplastów; szybko rozmnażają się w warunkach laboratoryjnych; w jądrze zawierają tylko 2,5 raza więcej DNA niż bakterie, są więc prostym obiektem badań genetycznych; na ich przykładzie poznano wiele procesów zachodzących w kom. eukariotycznych np. cykl podziałów kom. - procesy które prowadzą do podwojenia jądra i wszystkich składników, a następnie ich podziału do dwóch kom. potomnych

Arabiudopsis thaliana- rzodkiewnik pospolity- rośliny wytworzyły wielką różnorodność - 300tys. gatunków; w ewolucji rozdzieliły się 1,5 miliarda lat temu ze zwierzętami i grzybami; arabidopsis thaliana jest małym chwastem, zalicza się do roślin kwiatowych, które dominują w ekosystemie lądowym; w warunkach szklarniowych w ciągu 8-10 tyg. wytwarza tysiące siewek; poznano już genom tej rośliny, który składa się z ~110mln par zasad (8 razy więcej niż u drożdży); geny zbadane u arabidopsis mają swoje odpowiedniki u wszystkich roślin lądowych, w tym uprawnych; badania Arabidopsis koncentrują się wokół zagadnień: genetyki, biologii molekularnej, ewolucji roślin, procesów rozwoju i fizjologii roślin uprawnych od których zależy przeżycie zwierząt

Drosophila melanogaster, Caenorhabditis elegans, mysz, homo sapiens

- owady są dominująca grupą zwierząt, stąd ich przedstawicielstwo w postaci Drosophila melanogaster; już 80 lat temu badania tej muszki dały podwaliny genetyki klasycznej; „geny są jednostki dziedziczenia znajdującymi się w chromosomach”; aktualne badania genetyki Drosophila dot. mechanizmów genetycznych leżących u podstaw rozwoju zarodkowego i larwalnego; pojedyncza zapłodniona komórka jajowa przekształca się w wielokomórkowy organizm zbudowany w sposób zorganizowany z wielu różnych typów komórek

-nicień składa się z 959 komórek; jego genom zawiera 19 000 genów, 97mln par zasad; 70% ludzkich białek ma swoje odpowiedniki u Caenorhabditis elegant, może więc być modelem w badaniach procesów zachodzących u człowieka; badania rozwoju C. elegant umożliwiły zrozumienie programowanej śmierci komórki- apoptozy, która eliminuje zbędne komórki, co jest istotne w badaniach nowotworów

-ssaki mają 2-3 razy więcej genów i ~25 razy więcej DNA w komórce oraz milion razy więcej komórek niż Drosophila; modelem w badaniach: genetyki, rozwoju, immunologii i biologii komórki są myszy; linie komórkowe myszy: o dowolnie skonstruowanych mutacjach genu lub linie ze sztucznie skonstruowanymi genami, umożliwiają poznanie procesów w których uczestniczą; prawie każdy gen ludzki ma swój odpowiednik u myszy, o podobnej sekwencji DNA i funkcji; u człowieka bada się skutki naturalnych mutacji jakimi są choroby genetyczne

ciągle brak odp na tak postawione pytania:

-jak DNA doprowadza do powstania dorosłej myszy z zapłodnionej komórki jajowej?

-jak DNA w ludzkiej komórce jajowej kieruje rozwojem człowieka?

-jak skonstruowane są zwierzęta i jak działają ich komórki?

Oczekuje się, że: podobieństwo genów różnych organizmów wspólne pochodzenie ewolucyjne ten sam mechanizm molekularny wkrótce przyniosą odpowiedź i wyjaśnią wątpliwości

specyficznośc drobnoustrojowej komórki eukariotycznej na przykładzie drożdży

-komórki drożdży maja osłony, a na nich: fimbrie oraz struktury aglutynino-podobne odpowiedzialne za oddziaływania:

komórka - komórka

komórka - substrat

-komórki drożdży posiadają mikrociała: peroksysomy i glioksysomy:

Są one kompartymentem granicznym, pełnią funkcję enzymatyczną w metabolizmie źródeł C i N; zawierają enzymy beta-oksydacji, cyklu glioksylanowego, dehydrogenazy, aminotransferazy, transketolazy; w błonach mikrociał istnie elektrochemiczny gradient generowany ATP-azą - co sugeruje uczestniczenie w transporcie przez błony; nie powstają w retikulum endoplazmatycznym, lecz w polisomach cytozolowych, skąd SA przenoszone potranslacyjnie

0x01 graphic
obraz komórki drożdży rozszczepkowych Schizosaccharomyces pombe uzyskany techniką tomografii elektronowej, obrazuje architekturę cytoszkieletu i jego interakcje z innymi organellami w komórce

-zielony- błona komórkowa, mikrotubule i częśc wakuoli

-złoty- jądro oraz niektóre wakuole i pęcherzyki

-niebieski- mitochondria i cz. pęcherzyków

-rózowy- pozostałe rodzaje pęcherzyków

Mapa mikrotubul, pokazuje ich iloś, biegunowoś oraz połącenia; cytoszkielet wpływa ma pozycję mitochondriów w komórce, a także na ich kształt; mikrotubule nie biora udziału w transporcie pęcherzyków po komórce, przypuszczalnie w transporcie zaangażowana jest aktyna

0x01 graphic
komórka eukariotyczna- roślinna

komórka roślinna i jej specyficzność:

Ogólne aspekty specyficzności:

-specyficzność kom. roślinnej wynika z potencjału prowadzonej fotosyntezy

-permanentne utrzymywanie komórek embrionalnych - merystemów, z których mogą rozwijać się komórki wszystkich rodzajów

-zewnętrzna ściana komórkowa, której funkcja jest stabilizacja mechaniczna

-system komunikowania - komórka w postaci plazmodesmów lub lektyn

0x01 graphic
budowa chloroplastu

Zewnętrzne struktury komórki roślinnej:

- w w-wie zewnętrznej ściany kom. obecne są makromolekuły odpowiedzialne za oddziaływania międzykomórkowe i adhezję:

pektyny i fitohemaglutyniny- di- lub multiwalentne białka o wysokiej specyficzności wiązania cukrów ( Rhizobium)

-zawierają co najmniej jedną domenę niekataliczną, która odwracalnie wiąże oligosacharydy

-struktury ściany: specyficzne mono- lub spolimeryzowane polisacharydy: celuloza, ligniny, pektyny, kutikula

0x01 graphic

ściana pierwotna - w komórkach rosnących i dojrzałych = ta cześć która uformowała się przed zakończeniem rozrastania się komórki

ściana wtórna - odkłada się na wewnętrznej powierzchni ściany pierwotnej, po zakończonym rozroście

blaszka środkowa - warstwa pektyny, która zlepia ściany pierwotne dwóch sąsiednich komórek

wakuole i mikrociała jako kompartyment

wakuole- są wydzieloną przestrzenią wypełnioną sokiem komórkowym, odgraniczoną tonoplastem, zawierają enzymy lityczne (odpowiednik lizosomów)

peroksysomy- mikrociała zawierające enzymy cyklu glioksalowego i oksydazę glikolanową zdolną do utleniania glikolanu powstającego w chloroplastach COOH-CH2OH

gliksysomy- mikrociała zawierające enzymy cyklu glioksalowego i inne do przekształcania lipidów w cukry (w nasionach oleistych); przy braku lipidów mogą być przekształcone do peroksysomów

0x01 graphic
wakuola 0x01 graphic
peroksysom

tkanki roślinne:

zdolnośc różnicowania komórkowego wytworzyła różne komórki i tkanki: merystematyczną, okrywającą, zasadniczą (miękiszową i podporową), przewodzącą

plazmodesmy:

-charakterystyczny dla roślin sposób wiązania się sąsiadujących komórek- cienkie pasmo cytoplazmy przechodzące przez pory w ścianie komórkowej, które umożliwiają komunikowanie się protoplastów sąsiadujących komórek

-przechodzą przez jamki proste i lejkowate (zagłębienia w ścianie wtórnej, o kształcie prostym lub lejkowatym).

+ rys. połączeń komórek w tkance, łyko przekrój podłużny, przekrój podłużny przez rurki sitowe

komórka eukariotyczna - zwierzęca

osłony komórkowe zawierają:

-antygeny błonowe, membrano-specyficzne

Są to łańcuchy oligosacharydowi reszt kwasu sjalowego (N-acetyloneuraminowego), które nadają ujemny ładunek, wiążą pozakomórkowe glikoproteiny i polisacharydy. Jest to najważniejszy czynnik odróżniający komórki.

Niektóre komórki np. epitelium jelita tworzą mikrokosmki zbudowane z glikokaliksu- siec filamentów przechodzących na zewnątrz błony plazmatycznej. zintegrowanych z glikoproteinami i glikolipidami błony.

0x01 graphic
kom. eukariotyczna 0x01 graphic
jądro komórkowe

0x01 graphic
komórka nabłonka ( czerwona keratyna, zielone DNA)

W komórce eukariotycznej są dwa podstawowe przedziały:

-jądro komórkowe, które jest centrum informacyjnym

-cytoplazma jako układ wykonawczy tych informacji

Każdy z nich podzielony jest na mniejsze podukłady

Cytoplazma składa się z mikroskopowo amorficznej substancji

-macierzy cytoplazmatycznej (cytozolu), który jest koloidem białkowo- wodnym, w którym zawieszone są struktury błoniaste.

PROTOPLAST-pełna zawarto żywej komórki CYTOPLAZMA (pozajądrowe organelle komórkowe, CYTOPLAZMA BEZ ORGANELLIfaza wodna (80%) małe metabolity, FAZA BIAŁKOWA (20% macierz cytoplazmatyczna) CYTOSZKIELET MT,MF,IF SIEC MIKROTABEKUL MTL)

PROTOPLAST jądro komórkowe, chromatyna jądrowa, jąderko, macierz jądrowa

+ rys. ruchu organelli i pęcherzyków, rys. połączenia komórka-komórka (różne rodzaje)

kategoria połączenia

nazwa

główne właściwości

  1. Barierowe (zamykające)

(brak szczeliny między błonami)

styk zwarty

połączenia zamykające:obwódka zamykająca, strefa zamykająca, plamka zamykajaca

integralne białka sąsiadujących błon powiązane ze sobą

II. Komunikacyjne(szczelina: 2nm)

połączenia szczelinowe; synapsa chemiczna

przestrzeń między błonami ok. 2 nm; w błonach - koneksony

III Mechaniczne (strefy przylegania)

(szczelina: 15-35nm)

Desmosom pasowy;obwódka przylegania

Desmosom dyskowy(plamkowy, punktowy);plamka przylegania

przestrzeń między błonami 15-25nm

przestrzeń między błonami 22-35nm

0x01 graphic
połączenia zwarte, barierowe, zamykające (brak szczeliny)- utrzymują organy wewnętrzne, zapobiegają dyfuzji metabolitów

0x01 graphic
Neksusy (połączenia szczelinowe)- kanalik selektywnie przepuszczalne najbardziej uniwersalne, występują między komórkami wszystkich tkanek- przestrzeń między błonami 2nm

0x01 graphic
Desmosom pasmowy; połączenie mechaniczne (barierowe) szczelina 15-25nm

0x01 graphic
desmosom dyskowy- zatrzaski mechaniczne spinające zawierają płytki przylegania, szczelina 22-35nm (dominują w epitelium)

Kultury komórek eukariotycznych: roślinnych i zwierzęcych

Komórki roślinne i zwierzęce mają zdolność do wzrostu w hodowli

-roślinne w zawiesinie

-zwierzęce w mono- lub wielowarstwie na podłożu

I etap- otrzymanie pojedynczej komórki: enzymatyczne lub mechaniczne z eksplantatów kallusa lub protoplastu (rośliny)

-z niezróżnicowanych komórek fibroblastów lub guza-tumor (zwierz.)

II etap - wymagania:

komórki roślinne w kulturze: nie są zdolne do fotosyntezy (heterotroficzne)

-wymagają źródła C i N np. sacharozy i soli amonowej

-są heterogenne wielkością i kształtem

-wymagają organicznych i nieorganicznych źródeł C i N

-surowicy zawierającej czynniki wzrostu

-powierzchni do której mogą przylegać

-fibronektyny - białek adhezyjnych

Po adhezji do powierzchni, spłaszczają się i nie mogą migrować; komórki zawarte w 1 warstwie nie migrują= inhibicja kontaktowa

III etap starzenie się kultury - komórki przestają rosnąc i dzielić się (fenomen czasu życia komórki)

Transformowane komórki do nowego podłoża są potencjalnie zawsze gotowe do tworzenia nowych linii komórkowych

-nie wykazują inhibicji kontaktowej

-nie są zależne od białek adhezyjnych

ORGANIZACJA CYTOPLAZMY KOMÓRKI EUKARIOTYCZNEJ pojęcia macierz i cytoszkielet macierz zewnątrzkomórkowa (extracellular matrix) [ECM]- białka kolagenowe i niekolagenowe glikoproteiny, zanurzone w uwodnionym żeli polisacharydowym. Wydzielane są przez komórki tkanki łącznej (fibroblasty, chondroblasty, osteoblasty i odontoblasty) na zewnątrz komórki

macierz błonowa (membrane matrix)[MM]- Odrębny cytoszkielet błonowy jako czwarty system włóknisty komórki, oparty głównie na spektrynie i latrynie oraz wielu innych białkach

macierz cytoplazmatyczna [CM]- jest to rozprzestrzeniona w cytoplazmie niejednorodna siec włókien białkowych, w której można wyodrębnic cytoszkielet oraz mikrotabekularną siec przestrzenna MTL

macierz jądrowa (nuclear protein matrix) [NPM]- niechromatynowa pozostałośc izolowanych jąder komórkowych. Podczas mitozy, struktura szkieletowa jądra interfazowego, tworzy w chromosomie metafazowym, centralny chromosomowy szkielet pozbawiony histonów

CYTOSZKIELET

-białka: MT, MF, IF pełnią funkcje szkieletu i „mięsni” komórkowych. Odpowiedzialne są za” różnorodny kształt, skoordynowane ruchy powierzchniowe, ruch wewnątrzkomórkowy, transport organelli, separację chromosomów, rozdzielenie komórek potomnych

+ rys schematu drogi przekazywania sygnałów z macierzy zewnątrzkomórkowej do macierzy jądrowej

0x01 graphic
jądro komórkowe

-Otoczone jest podwójną błoną

-stanowi kompartyment, w którym zawarta jest informacja genetyczna

-informacja z jądra komórkowego przekazywana jest na 2 poziomach: 1) z DNA do RNA i dalej do białka-czyli wywiera wpływ na metabolizm i funkcji komórki, 2) w procesie mitozy lub mejozy przekazuje informacje do następnych pokoleń komórek

Pozycję jądra w komórce utrzymują filamenty pośrednie:

-przebiegają od powierzchni jądra do błony plazmatycznej

-od jednego połączenia międzykomórkowego do drugiego

-w obrębie otoczki (blaszki) jądrowej w nukleoplaźmie tworzą karioszkieletową siateczkę

+ rys. schemat frakcjonowania jąder komórkowych wątroby

Budowa jądra interfazowego

dwa główne składniki

- otoczka jądrowa- podwójna błona, kompleksy porowe (porosom)

-nukleoplazma chromatyna, jąderko (a), macierz (matriks) jądrowa, obszar międzychromatynowy

Jądro jest organellą, która cyklicznie może zmieniać strukturę

-podczas cyklu podziałowego z chromatyny wyodrębniają się chromosomy, a otoczka jądrowa ulega rozpadowi

-po zakończonym podziale procesy odwrotne odtwarzają strukturę potomnych jąder interfazowych



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PYTANIA, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
Komis, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
MIKROBIOLOGIA ZYWNOSCI KOLOKWIA, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, mikro żywności
biochemia egzaminy, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
tabela biochemia, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
Przenoszenie acetylo, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
Przenoszenie, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
M+ÂŹ (Biotechnol.) (1), biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, mikro żywności
II rok grupy[1]to (2), biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Analiza żywności, analiza
3 koło biochemia, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
pytania na biochemie, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia
biochemia pytania kolo 1, biotechnologia UP Wrocław losowe pierdoły, Biochemia, Biochemia
prawo gospodarcze wykłady up wrocław
sprawozdanie z miareczkowania, UP Wrocław, IŚ I SEM, Chemia
Chemiczne środki ochrony roślin, Ogrodnictwo UP Wrocław, semestr V, Ochrona roślin - środki ochrony
ochrona wlasnosci intelektualnej, Inżynieria Środowiska UP Wrocław I semestr, OWI
Wyklady z surowcow, biotechnologia Sem 5 Olsztyn

więcej podobnych podstron