 | Pobierz cały dokument lacina.calosc.weterynaria.farmakologia.doc Rozmiar 829 KB |
II Liceum Ogólnokształcące im. W. Wróblewskiego w Gliwicach
Janina Wolsza
Lingua Latina
in schola nostra
Skrypt do nauki języka łacińskiego
dla klas o profilu biologiczno-chemicznym
Gliwice 2009
Wydanie II poprawione
Lectio prima (I)
Recitamus
Rozpoczynamy naszą przygodę z lingua Latina, językiem starożytnych Rzymian. Mówi się czasem, że łacina jest językiem martwym, ponieważ nie posługuje się nim obecnie żaden naród ani grupa etniczna. Nie znamy wymowy starożytnych Rzymian, zatem dziś każdy współczesny naród wymawia łacinę zgodnie z właściwym sobie systemem fonetycznym. Badania uczonych zmierzają do ustalenia jednolitej wymowy, zbliżonej do wymowy starożytnych Rzymian (tzw. Latina restituta). W polskich szkołach dominuje jednak wymowa tradycyjna, to jest taka, jaką Polacy stosowali od początku współistnienia łaciny z językiem polskim. Gdybyśmy używali wymowy rekonstruowanej, musielibyśmy czytać tytuł powieści Sienkiewicza: Kło ładis, gdyż tak mniej więcej powiedziałby starożytny Rzymianin. Pozostańmy zatem przy bliższej polskiemu uchu wymowie: Kwo wadis?
Alfabet łaciński
Alfabet łaciński składa się z 24 liter.
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V X Y Z
a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u v x y z
Oprócz samogłosek i spółgłosek rozróżniamy dwugłoski (dyftongi), czyli połączenia dwóch samogłosek, które czytamy jako jedną długą samogłoskę:
- ae wymawiamy jak e;
- oe wymawiamy jak e;
- au wymawiamy jak w polskich wyrazach: auto, Australia;
- eu wymawiamy jak w polskim Europa.
Zapamiętajmy jeszcze kilka ważnych zasad wymowy.
- y wymawiamy jak i np. lyra;
- c przed: e,i,y,ae,oe wymawiamy jak c, w pozostałych sytuacjach jak k
np.: cera, circus, caeremonia, coemetarium;
- i na początku wyrazu przed samogłoską i w środku wyrazu między samogłoskami wymawiamy jak j, np.: Iulia, Ianuarius, maior,
- ngu wymawiamy jak: ngw, np. lingua, sanguis
- ph w słowach pochodzenia greckiego wymawiamy jak f, np.: philologia, philosophia
- qu wymawiamy jak kw (q występuje zawsze w połączeniu z u): quadratus, qualis
- rh wymawiamy jak r, np.: rhetor;
- s wymawiamy jak s, (a nie jak z) np.: rosa,
- su wymawiamy jak sw, np.: suavis
- th wymawiamy jak t, np.: theatrum
- ti wymawiamy jak ti, (a nie cj) np.: lectio, recitatio
- v wymawiamy jak w np.: verbum, villa
 | Pobierz cały dokument lacina.calosc.weterynaria.farmakologia.doc rozmiar 829 KB |