Pytania z astronomii i rozmiarów Wszechświata.

Jaka jest rozdzielczość ludzkiego oka? Podaj przykład zwierzęcia tej wielkości. Dlaczego widzimy włos choć jest dwa razy cieńszy? Jaka jest rozdzielczość mikroskopów optycznych? Co stoi na przeszkodzie zobaczenia mniejszych przedmiotów? Które światło nadaje się bardziej do oglądania obiektów bliskich 1 mikronowi - czerwone czy fioletowe? Które z wymienionych rzeczy można dostrzec tylko pod mikroskopem elektronowym? - pierwotniaki, bakterie, wirusy Jakimi jednostkami mierzymy atomy? Wyraź 1 mm, 1 μm i 1 Å za pomocą potęg metra. Jak duży byłby atom wodoru, gdyby jego jądro (proton) miało wielkość ziarenka maku (1 mm)?	0,1 mm Pantofelek Bo jest długi. ok. 1 mikrona (mikrometra) (tzn. 100 razy mniejsza od pantofelka) Rozmiary światła. Długości fal światła są tylko trochę mniejsze od 1 mikrona Fioletowe, bo ma dwa razy krótszą fale od czerwonego. wirusy angstremami (atom wodoru ma wielkość 1Å) 10^-3 m, 10^-6 m, 10^-10 m Miałby średnicę 40 metrów. Byłby jak ziarnko maku w kilkunastopiętrowym budynku. Inne atomy sięgałyby 100 metrów.
Jaki jest obwód Ziemi? Jaki jest promień Ziemi? Ile razy Słońce jest większe od Ziemi? Co to jest jednostka astronomiczna (1AU)? Ile ona wynosi? Jak nazywa się najbliższa gwiazda? Jak nazywa się gwiazda najbliższa Słońcu? Co to jest rok świetlny? Dlaczego Proximy Centauri nie można zobaczyć gołym okiem? Dlaczego nikt w Polsce nie jest w stanie zobaczyć jej i przez teleskop? Jaką najbliższą gwiazdę można zobaczyć nocą gołym okiem z Polski? Jak można odnaleźć Syriusza na niebie? Jakim rodzajem gwiazdy jest Betelgeza i jak długo leci światło nim dotrze z niej na Ziemię? Co to są galaktyki? Jak nazywa się galaktyka, której gwiazdy widzimy w nocy na niebie? Jaki najdalszy obiekt możemy dostrzec gołym okiem nocą? Jakie najdalsze obiekty można dostrzec przez teleskopy? Czym są i jak daleko leżą? Dlaczego nie widzimy nic dalej? 30. Jak najdalej można by zajrzeć gdyby mieć dowolnie mocne teleskopy?	ok. 40 000 km ok. 6 razy mniejszy tzn. 6 000 km (z kawałkiem) ma ok.100 razy większą średnicę To odległość od Ziemi do Słońca 1 AU = 150 mln kn = 8 lm (light minutes) Słońce Proxima Centauri. Leży 4 lata świetlne od Ziemi. To odległość, którą przebywa światło w ciągu roku. Bo jest czerwonym karłem, czyli małą i słabo świecąca gwiazdą. Bo leży w gwiazdozbiorze Centaura niewidocznym z Polski. Syriusza w odległości 8 ly Na przedłużeniu pasa Oriona. Czerwonym olbrzymem. 400 lat. Zbiorowiska miliardów gwiazd. Droga Mleczna. Jest to galaktyka spiralna z poprzeczką.(Bywają też galaktyki o kształcie jajowatym lub nieregularnym) Galaktykę Andromedy. Światło od niej leci 2 mln lat. Było wysłane, gdy na Ziemi zaczęła się epoka zlodowaceń. Kwazary Były niezwykle mocno świecącymi jądrami młodych galaktyk, w których centralna czarna dziura pochłaniała gwiazdy. Były, bo to się działo 13 mld lat temu, czyli mówimy, że są w odległości 13 mld ly. Bo z takiej odległości tylko olbrzymie obiekty można by zobaczyć, a większych od galaktyk nie ma i nie było. Według dzisiejszej wiedzy na odległość 13,7 mld lat, bo wcześniej nie było nic.
31. W jakiej części Drogi Mlecznej leży Układ Słoneczny? 32. Dlaczego takie położenie jest dla nas korzystne? 33. Wymień 4 gwiazdozbiory Zodiaku leżące w pobliżu gwiazdozbioru Oriona? 34. Jak nazywa się teoria, że Ziemia jest nieruchomym środkiem świata? 35. Jaki kształt mają w tym systemie orbity planet? 36. Co znaczy słowo planeta? 37. Jak tłumaczy teoria Kopernika cofanie się planet na tle gwiazd? 38. Ile planet znali starożytni Grecy? 40. Jak można gołym okiem natychmiast odróżnić planety od gwiazd? 41.Wymień po kolei planety Układu Słonecznego. 42. Dlaczego Pluton został zdegradowany do roli planety karłowatej? 43. Skąd się wziął pas planetoid? 44. Gdzie znajduje się pas planetoid? 45. Jaka planetoida została uznana za planetę karłowatą? 46. Wymień przynajmniej dwie planety karłowate leżące poza Neptunem? 50. Która planeta jest najgorętsza i dlaczego? 51. Na jakim ciele w Układzie Słonecznym padają deszcze z kwasu siarkowego, a na jakim z ciekłego metanu? 52. Która z planet ma czerwony kolor? 53. Ile razy większy od Ziemi jest Jowisz? Ile razy jest mniejszy Mars? 54. Czym stałby się Jowisz, gdyby miał 75 razy większą masę? 55. Gdzie w Układzie Słonecznym może istnieć życie poza Ziemią? 56. Wokół jakiej planety krąży duży księżyc w stronę przeciwną niż wszystko w Układzie Słonecznym? 57. Wokół jakiej planety krąży żółty księżyc? 58. Na powierzchni jakiego ciała niebieskiego oprócz Ziemi znajdują się morza wypełnione cieczą? 59. W jaki sposób ustala się odległości w Układzie Słonecznym? 60. W jaki sposób ustala się odległości do najbliższych gwiazd? 61. Który z kątów jest kątem paralaksy geocentrycznej - alfa czy beta? 62. Który z kątów jest kątem paralaksy heliocentrycznej - alfa czy beta? 63. Jak nazywa się odległość dla której kąt paralaksy heliocentrycznej wynosi 1''? 64. Odległość do pewnej gwiazdy wynosi 100 pc. Jak długo leci od niej światło? Ile wynosi dla niej kąt paralaksy? 65. Kąt paralaksy wynosi 0,2`'. Jak daleko położona jest gwiazda? 66. Sygnał radiowy z sondy kosmicznej leci na Ziemię 100 sekund? Jak daleko jest ona oddalona w km? Prędkość fal radiowych jest taka sama jak światła czyli 300 000 km/s. 67. Gdzie najbliżej znajduje się obszar powstawania nowych gwiazd i układów planetarnych? 68. Kto pierwszy odkrył planety poza Układem Słonecznym?	W Ramieniu Oriona, około pół promienia Galaktyki od jej jądra. Bo za blisko jądra jest bardzo duże zagęszczenie gwiazd i któraś przelatując niedaleko mogłaby Ziemię wyrwać z orbity i posłać w przestrzeń. Byk, Bliźnięta, Rak, Lew system geocentryczny sprężynek błądząca Jako złudzenie wynikające z mijania planet przez Ziemię. 5 - Markury, Wenus, Mars, Jowisz, Saturn (Ziemia według nich nie była planetą, a Urana, choć bywa czasem do zobaczenia, nie zauważyli) Gwiazdy mrugają, a planety nie, bo w Układzie Słonecznym nie ma pyłu międzygwiezdnego, który stoi na przeszkodzie światłu lecącemu od gwiazd. Poza tym zazwyczaj planety świecą dużo mocniej. Jeśli na niebie widzimy tylko jedną albo dwie „gwiazdy”, są to w rzeczywistości planety Jowisz, Mars, Wenus. Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz. Saturn, Uran, Neptun Dlatego, że nie potrafił swego sąsiedztwa wyczyścić z innych mniejszych ciał. Lata w pasie Kuipera podobnym do pasa planetoid. Pierwotne planetki mogły się łączyć w planety tylko póki były wewnątrz płynne. Ich wzajemnemu przyciąganiu przeszkadzał potężny pobliski Jowisz zaburzając ich ruch. Kiedy wystygły mogły się już tylko rozbijać na mniejsze kawałki. Między Marsem a Jowiszem. Ceres. Spełnia wszystkie cechy wymagane od planety karzełkowatej, tzn. krąży bezpośrednio wokół Słońca, ma kształt kulisty nadany przez siły ciężkości, nie wyczyściła otoczenia z innych mniejszych ciał. Pluton i większa od niego Eris. Wenus, bo leży blisko Słońca i ma grubą warstwę chmur, która nie pozwala wypromieniować ciepła w Kosmos (efekt cieplarniany) deszcz z kwasu- na Wenus, z metanu (CH4- na księżycu Saturna - Tytanie. Mars, bo jego powierzchnia zawiera dużo tlenków żelaza Jowisz ma 10 razy większą średnicę, a Ziemia zmieściłaby się w jego Czerwonej Plamie, czyli potężnym cyklonie istniejącym co najmniej 400 lat (od chwili pierwszych obserwacji). Mars ma średnicę 2 razy mniejszą niż Ziemia. czerwonym karłem Na Marsie bakterie głęboko wewnątrz gruntu. Na trzech księżycach Jowisza (Europie, Ganimedesie i Kallisto) bakterie i większe stworzenia w oceanach ciepłej wody pod lodem. Wokół Neptuna. Księżyc ten (Tryton) był planetą karłowatą większą od Plutona, ale został złapany przez Neptuna. Wokół Jowisza. Księżyc Io jest żółty, bo go pokrywa siarka z trwających do dziś wybuchów wulkanów. Morza metanu na jedynym dużym księżycu Saturna (Tytanie). Za pomocą paralaksy geocentrycznej, czyli w jednej chwili z różnych punktów na Ziemi patrzy się na dane ciało. W zależności od odległości do tego ciała teleskopy tworzą ze sobą kąt, z którego wylicza się tę odległość. Za pomocą paralaksy heliocentrycznej. Tym razem patrzy się na daną gwiazdę nie z dwu punktów na Ziemi, a z dwu punktów leżących po przeciwnych stronach orbity ziemskiej. Robi się to w odstępie półrocznym. alfa alfa parsek = 3,3 ly 330 lat, 0,01'' 5 pc = 16,5 ly 30 000 000 km W Wielkiej Mgławicy Oriona stanowiącej część miecza Oriona. (Jest to w odległości ok. 1350 ly) Aleksander Wolszczan, polski astronom pracujący na stałe w Ameryce
69. Podczas której fazy Księżyca widzimy jego prawą połowę? 70. Która to faza Księżyca , jeśli widzimy jego lewą połowę? 71. Miedzy którymi kwadrami jest sierp a między którymi Księżyc garbaty? 72. Na czym polega zaćmienie Księżyca, a na czym Słońca? 73. Dlaczego zaćmienia występują w odstępach około półrocznych, choć Księżyc obiega Ziemię raz na miesiąc? 74. Kiedy i jak powstał Księżyc? 75. Czym są morza na Księżycu? 76. Jak powstał krater Tycho? 77. Co to jest światło popielate Księżyca? 78. Dlaczego, gdy Księżyc jest nisko nad horyzontem wydaje się czerwony? 89. Dlaczego cień Ziemi padający na Księżyc jest w części czerwony? 90. Ile razy Księżyc jest mniejszy od Ziemi? 91. Jak daleko jest on od Ziemi? 92. Czy odległość do Księżyca jest idealnie stała? 92. Jak nazywał się pierwszy człowiek, który (podobno) postawił nogę na Księżycu?	jest to pierwsza kwadra Trzecia/ostatnia kwadra Sierp zawsze w okolicach nowiu, tzn, między trzecią kwadrą i nowiem oraz między nowiem a 1 kwadrą. Księżyc garbaty w okolicach pełni czyli między 1 kwadrą, pełnią i 3 kwadrą. W pierwszym przypadku cień Ziemi pada na Księżyc, w drugim cień Księżyca na Ziemię. Bo orbita Księżyca jest pochylona względem orbity Ziemskiej. Słońce zapaliło się 5 mld lat temu. 4,5 mld lat temu planetka rozmiarów Marsa zderzyła się z nieco mniejszą niż dziś Ziemią. Część planetki połączyła się z Ziemia, a część poleciała na orbitę tworząc Księżyc. To równiny zastygłej lawy, która wylała się na powierzchnię, gdy 4 mld lat temu olbrzymie meteoryty wbiły się w Księżyc. (Te meteoryty tkwią pod skorupą do dziś). Nie było jeszcze wtedy życia na Ziemi. Pierwsze ślady życia pochodzą z 3,5 mld lat temu. Pewna planetoida zderzyła się z inną w środku ery dinozaurów (mezozoicznej). Jeden z kawałków tej planetoidy latał ok. 30 mln lat w kosmosie, aż trafił w Księżyc (109 mln lat temu), inny trafił w Ziemię ( 65 mln lat temu) i wytłukł dinozaury. Światło, którym rozświetlona jest nieznacznie ciemna część tarczy. Jest to światło słoneczne odbite od Ziemi. To efekt działania atmosfery ziemskiej. To samo dzieje się podczas zachodu Słońca. Bo część światła przechodzi przez atmosferę ziemską, która je poczerwienia. Ma 4 razy mniejszą średnicę. 30 kul ziemskich między ich środkami Nie, dlatego raz wygląda trochę mniejszy, a raz trochę większy. Neil Armstrong, który z pozostałymi członkami załogi przyleciał statkiem Apollo 11.

---