studia niestacjonarne pierwszego stopnia

opis poszczególnych przedmiotów

rok pierwszy

1. Blok przedmiotów kształcenia podstawowego i ogólnego

Nazwa przedmiotu: Język angielski

Kod przedmiotu: 09.1

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (30 KW)

ECTS: 1

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Natalia Rola

Cele przedmiotu: Umiejętność pisania, czytania, mówienia, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu czytanego i mówionego na poziomie niższym-średniozaawansowanym (pre-intermediate CEFA2).

Wymagania wstępne: Znajomość języka angielskiego na poziomie podstawowym.

Treści merytoryczne przedmiotu: Gramatyka: czasy present simple, present continuous, present perfect, past simple (continuous), past perfect, future, okresy warunkowe, stopniowanie przymiotników; słownictwo: związane z: jedzeniem, sportem, rodziną, pieniędzmi, podróżowaniem; pisania: listów formalnych i nieformalnych.

Spis zalecanych lektur: podręcznik „New English File”.

Metody nauczania: Metoda komunikacyjna - nauczany materiał językowy ma odniesienie do konkretnych sytuacji, ćwiczenia odnoszą się do spraw codziennych; metoda translacyjno-gramatyczna polega na analizie gramatycznej i tłumaczeniach.

Metody oceny: dwie prace pisemne, odpowiedzi ustne, ocena przygotowania do zajęć (praca domowa), frekwencja na zajęciach;

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Język łaciński z elementami kultury antycznej

Kod przedmiotu: 09.5

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 KW), 2 (30 KW)

ECTS: 8 (4+4)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Iwona Kulka

Cele przedmiotu: Celem zajęć jest nauczenie studentów tłumaczenia tekstów łacińskich oraz zapoznanie z elementami kultury antycznej.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Wiadomości wstępne alfabet, wymowa, akcent, pięć deklinacji, cztery koniugacje, trzy tryby, sześć czasów, dwie strony (activum i passivum), supinum, participia, sześć infinitiwów, składnie: accusativus cum infinitivo, nominativus cum infinitivo, coniugatio periphrastica activa, coniugatio periphrastica passiva, accusativus duplex, ablativus absolutus, consecutio temporum.

Spis zalecanych lektur: Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, Warszawa 1988; Parandowski J., Mitologia; Słownik łacińsko-polski, oprac. K. Kumaniecki; Wilczyński S., Zarych T., Rudimenta Latinitatis, cz. I i II. Wrocław 1996; Winniczuk L., Żuławska J., Jurewicz O., Język łaciński dla lektoratów szkół wyższych, Warszawa 1998.

Metody nauczania: lektura preparowanych i prostych oryginalnych tekstów, tłumaczenie zdań łacińskich na język polski i zdań polskich na łacinę, analiza gramatyczna i rozbiór logiczny zdań

Metody oceny: krótkie systematyczne kartkówki, kolokwia zaliczeniowe, tłumaczenie tekstów na zajęciach, egzamin po semestrze drugim

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Kod przedmiotu: 11.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 KW)

ECTS: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Jacek Gurczyński

Cele przedmiotu: Głównym celem nauczania na przedmiocie edukacja informacyjna jest zdobycie przez studentów podstaw posługiwania się pojęciami (terminologią), środkami (sprzętem), narzędziami (oprogramowaniem) i metodami technologii informacyjnych (TI). Studenci uczą się wykorzystywania TI jako składnika warsztatu pracy nauczyciela; poznają rolę i sposoby wykorzystania TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela; wykorzystują TI jako medium dydaktyczne, odpowiednio do nauczanej dziedziny i etapu kształcenia (planowanie i projektowanie środowiska kształcenia, ewaluacja korzyści i ocenianie osiągnięć uczniów); poznają aspekty humanistyczne, etyczno-prawne i społeczne, związane z dostępem do technologii informacyjnej i z korzystaniem z tej technologii na poziomie studiów wyższych.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Podstawy obsługi systemu operacyjnego - struktura przechowywania danych (system plików i folderów), podstawowe operacje na danych, personalizacja i optymalizacja systemu, obsługa aplikacji dostarczanych razem z systemem operacyjnym. Zasady edycji tekstu - łamanie, wstawianie, kasowanie wierszy; zaznaczanie bloków tekstu, korzystanie ze schowka. Edytor tekstów - ustawienia strony, typ, wielkość czcionki, wyrównanie tekstu, zapisywanie pliku, kopie zapasowe dokumentu. Formatowanie znaku; wstawianie i edycja tabel; wstawianie i edycja grafiki. Przypisy; kolumny; sprawdzanie ortografii i gramatyki; style. Grupowanie elementów; autokorekta, listy zagnieżdżone. Arkusz kalkulacyjny - komórka, zakres, adres komórki; formuła. Adresowanie względne; obramowanie komórek; błędy, funkcje. Wstawianie/usuwanie kolumn/wierszy; formatowanie komórek; adresowanie bezwzględne i mieszane. Wykresy; wstawianie tabel i wykresów do dokumentów tekstowych; praca z kilkoma arkuszami w obrębie jednego skoroszytu. Wyszukiwanie informacji w Internecie.

Spis zalecanych lektur: Literatura podstawowa - Bylina B., Bylina J., Mycka J., Podstawy technologii informacyjnej i informatyki w przykładach i zadaniach, Lublin 2007; Kopertowska-Tomczak M., ECDL. Przetwarzanie tekstów, Warszawa 2006; Kopertowska-Tomczak M.: ECDL. Arkusze kalkulacyjne, Warszawa 2006; Nowakowski Z., Użytkowanie komputerów, Warszawa 2006; Wojciechowski A., Usługi w sieciach informatycznych, Warszawa 2006. Literatura uzupełniająca - Kopertowska M., Sikorski W., Przetwarzanie tekstu. Poziom zaawansowany, Warszawa 2006; Kopertowska M., Sikorski W., Arkusze kalkulacyjne. Poziom zaawansowany, Warszawa 2006; Lenert R., Arkusze kalkulacyjne, Katowice 2007; Mazur A., Przetwarzanie tekstów, Katowice 2007; Trawka A., Użytkowanie komputerów, Katowice 2007.

Metody nauczania: zajęcia warsztatowe

Metody oceny: wykonanie zaleconych ćwiczeń; zaliczenie z oceną

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia filozofii

Kod przedmiotu: 08.1

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 W)

ECTS: 4

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Tadeusz Szkołut

Cele przedmiotu: Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w problematykę filozoficzną, zapoznanie ich ze swoistością filozofii jako dziedziny kultury symbolicznej.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Celem kursu jest próba ukazania dziejów filozofii europej­skiej jako procesu formowania się różnych wizji świata i człowie­ka oraz wpisanych w owe wizje zespołów wartości. W związku z tym w trakcie omawiania światopoglądów filozoficznych, kluczowych dla poszcze­gólnych stadiów ewolucji kultury europejskiej, szczególna uwaga zwrócona będzie na problematykę antropologii filozoficznej oraz aksjologii etycznej i estetycznej. Słuchacze zapoznają się z rolą, jaką pełni filozofia w kulturze, prześledzą związki łączące filozofię z innymi dziedzinami kultury - nauką, sztuką, religią, ideologią i polityką. Przedmiotem szczególnego zain­teresowania będą wzajemne relacje między literaturą a filozofią. Chodzi zarówno o obecność pewnych doniosłych treści świato­poglądowo-filozoficz­nych w dziełach wybitnych pisarzy i poetów (np. Dantego, Szekspira, Goethe'go, Dostojewskie­go, Tołstoja, Manna, Borgesa, Gombrowicza, Witkacego, Miłosza), jak i o powody, dla których wielcy myśliciele odwoływa­li się do literack­ich form wypowiedzi (Platon, Aureliusz Augustyn, Montaigne, Pascal, Morus, Campanella, Wolter, Rousseau, Monteskiusz, Diderot, Camus, Sartre i inni). Prezentując poszczególne problemy, autor wykładu będzie starał się scharakteryzować krótko stanowiska teoretyczne najwybitniej­szych myślicieli europejskich od antyku do współczes­ności (m.in. Sokratesa, Platona, Arystote­les­a, Aureliusza Augustyna, Tomasza z Akwinu, Machiavell­ego, F. Bacona, Kartezju­sza, Locke'a, Hume'a, Rousseau, Kanta, Hegla, Marksa, Nietz­schego, Freuda, Heideggera, Sartre'a, Gadamera, Poppera, Bachtina, Berlina, Rorty'ego, Derridy). Spośród polskich filozofów uwzględnieni będą m.in.: R. Ingarden, H. Elzenberg, T. Kotarbiński, W. Tatarkiewicz, K. Wojtyła, J. Tischner, L. Koła­kowski. Analizowane będą wybrane gatunki wypowiedzi filozoficznej: dialog, traktat, opowiastka, utopia i antyutopia, esej, dziennik, wyznanie, aforyzm, list itp. Analizy te mają za zadanie przygoto­wanie studentów do rozumie­jącej (samodzielnej i krytycz­nej) lektury tekstów filozoficznych, wyrobić u nich umiejętność odsłania­nia ukrytych sensów dyskursu filozoficznego. Spośród filozofów XX wieku uwzględnione będą przede wszystkim koncepcje tych myślicieli, którzy wywarli największy wpływ na literaturę i naukę o literatu­rze (freudyzm i neopsychoanaliza, fenomenologia Ingardena, egzystencja­lizm Camusa i Sartre'a, filozofia dialogu Bachtina), hermeneutyka Gadamera, dekonstrukcjo­nizm Derridy). W związku ze specyfiką kierunku studiów nacisk położony będzie na problematykę antropo­logii filozoficznej w ścisłym powiązaniu z aksjologią etyczną i estetyczną.

Spis zalecanych lektur: Podstawowa literatura źródłowa - Platon, Uczta; Obrona Sokratesa; Państwo, t. 1-2 (dowolne wydania); Arystoteles, Poetyka (dowolne wydanie); Marek Aureliusz, Rozmyślania (dowolne wydanie); Seneka, Myśli (dowolne wydanie); Aureliusz Augustyn, Wyznania (dowolne wydanie); Machiavelli N., Książę (dowolne wydanie); Kartezjusz, Rozprawa o metodzie (dowolne wydanie); Hume D., Rozmyślania dotyczące rozumu ludzkiego (dowolne wydanie); Locke J., List o tolerancji (dowolne wydanie); Wolter, Powiastki filozoficzne: Kandyd, Warszawa 1971; Diderot D., Kubuś Fatalista i jego Pan, Kraków 1974; Kant I., Co to jest Oświecenie?, [w:] Kroński T., Kant, Warszawa 1966; Camus A., Eseje, Warszawa 1971 (tu: Mit Syzyfa; Człowiek zbuntowa­ny); Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, Warszawa 1970; Kołakowski L., Moje słuszne poglądy na wszystko, Kraków 1999, (tu: cz. 1-3). Zalecane podręczniki- Anzenbacher A., Wprowadzenie do filozofii, Kraków 1992; Filozofia i socjologia XX wieku, red. B. Baczko, wyd. II, cz. I-II, Warszawa 1965; Filozofia współczesna, red. J. Tischner, Kraków 1989; Filozofia współczesna, red. Z. Kuderowicz, t. 1-2, Warszawa 1983; Miś A., Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa 2000; Opara S., Filozofia. Współczesne kierunki i problemy, Warszawa 1999; Russell B., Dzieje filozofii Zachodu i jej związki z rzeczywistością polityczno-społeczną od czasów najdawniejszych do dnia dzisiejszego, Warszawa 2000; Tatarkiewicz W., Historia estetyki, t. 1-3 (roz­dz. o poglądach estety­cznych Platona i Arystotelesa); Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1-3 (wydanie dowolne).

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: zaliczenie, egzamin

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Nauki pomocnicze FILOLOGII POLSKIEJ

Kod przedmiotu: 09.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia stacjonarne pierwszego stopnia

Rok: I

Semestr: 2 (30KW)

ECTS (liczba punktów): 4

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Chachaj, dr Katarzyna Puzio

Wymagania wstępne: uczestnictwo w zajęciach wynika z przewidzianego planem zajęć podziału na grupy konwersatoryjne

Cele przedmiotu, efekt nauczania, uzyskane kompetencje:Gromadzenie informacji bibliograficznych, stworzenie bazy bibliograficznej i dokumentacyjnej dla badań literaturoznawczych i językoznawczych (sporządzanie opisu bibliograficznego i bibliografii załącznikowej),posługiwanie się kompendiami i słownikami, ćwiczenie sprawności warsztatowych niezbędnych przy pisaniu prac analityczno-interpretacyjnych i stanu badań, pozyskiwanie i selekcja informacji z zasobów sieci internetowej i baz danych.

Treści merytoryczne przedmiotu: Dokument i jego typologia, morfologia książki, zagadnienie bibliografii (rodzaje spisów bibliograficznych, bibliografie specjalne literackie i nauk ościennych, bibliografia narodowa); opis bibliograficzny (wydawnictw samodzielnych i niesamodzielnych wydawniczo), opis starodruków; zasady przygotowywania prac pisemnych - referatów, prac seminaryjnych i dyplomowych, rozprawy magisterskiej (kwerenda, sporządzanie przypisów, bibliografii załącznikowej i indeksów); stan badań - różne szkoły jego opracowywania; wybrane zagadnienia z tekstologii i edytorstwa dzieł literackich (typy wydań, rodzaje komentarzy), Internet w pracy polonisty - bazy danych, wyszukiwarki (Biblioteka narodowa, NUKAT, KARO, itp.), biblioteki cyfrowe (Polska Biblioteka Internetowa i in.), czasopisma w sieci, przydatne strony internetowe..

Spis zalecanych lektur (wybór): Starnawski J., Warsztat bibliograficzny historyka literatury polskiej, Warszawa 1982; Czachowska J. , Loth R., Przewodnik polonisty, Warszawa 1989; Czachowska J., Loth R., Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Warszawa 1977, Dokumentacja w badaniach literackich i teatralnych, pod red. J. Czachowskiej, Wrocław 1970, Górski K., Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa 1975; J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Tekstologia, Warszawa 2009; bibliografie: Bibliografia polska Karola Estreihera, Nowy Korbut. Bibliografia literatury polskiej, Słownik współczesnych pisarzy polskich, „Przewodnik Bibliograficzny”, „Bibliografia Zawartości Czasopism”, „Polska Bibliografia Literacka”.

Metody nauczania: konwersatorium

Metody oceny: zaliczenie na podstawie aktywnego udziału w zajęciach, prace bibliograficzne, wykonanie stanu badań

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Historia Polski

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (30 W)

ECTS: 4

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Sławomir Baczewski

Cele przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów filologii polskiej z zarysem dziejów państwa, kultury i gospodarki narodu polskiego. Student poznaje wiadomości na temat historii społecznej, kulturalnej i politycznej Polaków oraz państwa polskiego. Kształci umiejętność dostrzegania historycznych uwarunkowań kultury, a szczególnie literatury polskiej i zauważa je w poszczególnych utworach literackich.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Historia Polski od czasów starożytnych po dzień dzisiejszy: Słowianie w Europie wczesnego średniowiecza; geneza państwa i narodu polskiego; monarchia wczesnopiastowska; ustrój i kultura Polski w latach do 1138; rozbicie dzielnicowe i jego skutki dla rozwoju kultury i państwowości polskiej; monarchia Henryków śląskich; próby zjednoczenia państwa w II połowie XIII wieku; monarchia późnopiastowska - kształtowanie się monarchii stanowej w Polsce; rządy Andegaweńskie w Polsce i początki przywilejów szlacheckich; polska „jesień średniowiecza”; Unia polsko-litewska oraz jej skutki; powstanie i rozwój demokracji szlacheckiej (do 1505); konflikty zbrojne wieku XV; Polska „Złotego Wieku”; ruch egzekucyjny: rozkwit - upadek - relikty; kultura XVI wieku: reformacja i humanizm w Polsce - konfederacja warszawska i unia brzeska; powstanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów: charakterystyka nowego państwa; konflikty zbrojne epoki „królów elekcyjnych”: polityka bałtycka Rzeczpospolitej w II połowie XVI i XVII w.; kultura doby kontrreformacji; problem ekspansji wschodniej Rzeczypospolitej (do 1667); kryzys Rzeczypospolitej w połowie XVII w. - oblicze gospodarcze, społeczne i polityczne; sarmatyzm; Rzeczpospolita wobec ekspansji tureckiej; epoka Wettinów w Rzeczypospolitej - Litwa i Korona wobec wojny północnej; kultura czasów saskich i przełom oświeceniowy lat 40. XVIII w.; Oświecenie w Polsce; reformy polityczne Sejmu Wielkiego, konstytucja majowa i jej upadek; rozbiory Rzeczypospolitej; ziemie polskie w dobie napoleońskiej: Księstwo Warszawskie; sprawa polska na kongresie wiedeńskim: Królestwo Kongresowe (ustrój, kultura, gospodarka w dobie konstytucyjnej); działalność księcia Czartoryskiego w zaborze rosyjskim; geneza, przebieg i skutki wojny polsko-rosyjskiej 1830-1831; romantyzm w Polsce i Wielka Emigracja - narodziny nacjonalizmu; społeczeństwo polskie w I połowie XIX w.; powstanie krakowskie i rabacja; ziemie polskie wobec Wiosny Ludów; Aleksander Wielkopolski i jego działalność w Królestwie Polskim; powstanie styczniowe i jego następstwa; Galicja w dobie konstytucyjnej; kształtowanie się nowoczesnych partii politycznych na ziemiach polskich: socjaliści, endecja, ruchy ludowe i chrześcijańsko-społeczne; odrodzenie narodowe polskie w Prusach; przemiany społeczne na ziemiach polskich w II połowie XIX w.: rewolucja przemysłowa, uwłaszczenie chłopów, urbanizacja; kultura umysłowa Polski po powstaniu styczniowym; walka o szkolnictwo i język w zaborze pruskim i rosyjskim do I wojny światowej; rewolucja 1905 w Cesarstwie Rosyjskim; Polacy w I wojnie światowej; sprawa polska podczas I wojny światowej; odrodzenie państwa polskiego i walka o jego kształt terytorialny; wojna polsko-bolszewicka; II Rzeczpospolita w dobie demokracji parlamentarnej; zamach stanu 1926 i rządy autorytarne w Polsce; Polska wobec wielkiego kryzysu lat 30. i faszyzmu; kultura, gospodarka i oświata II Rzeczypospolitej; problemy narodowościowe II Rzeczypospolitej; Polska i Polacy w II wojnie światowej: martyrologia narodu polskiego i holocaust; Teheran - Jałta - Poczdam: nowy ład europejski i powstanie Związku Patriotów Polskich, komunizacja Polski; Polska w latach 1944-1949; powstanie PRL; stalinizm w Polsce; polski październik; epoka Gomółki i wydarzenia marcowe; kultura i gospodarka polska do lat 70.; polityka partii komunistycznej w latach 70.- powstanie i rozwój antykomunistycznego ruchu oporu; rola Kościoła w powojennej Polsce, Jan Paweł II; modernizacja lat 70.; „Solidarność”, stan wojenny i schyłek „realnego socjalizmu”; upadek komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej: obrady okrągłego stołu i „jesień narodów”; kultura i gospodarka Polska lat 80. i 90.; ukształtowanie się instytucji parlamentarnych w III Rzeczypospolitej; Polska na przełomie tysiącleci.

Spis zalecanych lektur: Augustyniak U., Historia Polski 1569-1795, Warszawa 2009; Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak W., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996; Bogucka M., Dzieje kultury polskiej do 1918 roku, Wrocław 1987; Brückner A., Dzieje kultury polskiej, t. 1-4 (dowolne wydanie, np. Wrocław 1958); Czubiński A., Topolski J., Historia Polski, Wrocław 1989; Grodecki R., Zahorowski S., Historia Polski średniowiecznej, Kraków 1995; Kieniewicz S., Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1997; Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1995; Konopczyński W., Liberum veto, Kraków 2002; Kukiel M., Dzieje Polski porozbiorowej (1795-1921); Polska: losy państwa i narodu, red. H. Samsonowicz, J. Tazbir, T. Łepkowski, T. Nałęcz., Warszawa 1995; Roszkowski W. (A. Albert), Historia Polski 1914-1993, Warszawa 1994 (lub wyd. nast.); Historia Polski, red. H. Łowmiański i inni, t.1-4, Warszawa 1958-1984; Samsonowicz H., Historia Polski do roku 1795, Warszawa 1984; Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1986; Topolski J., Polska w czasach nowożytnych: od środkowoeuropejskiej potęgi do utraty niepodległości (1501-1795), Poznań 1994.

Metody nauczania: podająca, poglądowa.

Metody oceny: zaliczenie na podstawie frekwencji

Język wykładowy: polski.

2. Blok przedmiotów kierunkowych

Nazwa przedmiotu: Praktyczna stylistyka - analiza dzieła literackiego

Kod przedmiotu: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (10 KW)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Aneta Wysocka

Cele przedmiotu: kształcenie umiejętności analizowania tekstów artystycznych, z wykorzystaniem terminologii i metod badawczych wypracowanych przez stylistykę językoznawczą.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Style funkcjonalne polszczyzny: założenia ontologiczne, epistemologiczne i aksjologiczne leżące u podstaw każdego stylu oraz charakterystyczne dla nich struktury językowe. Styl artystyczny - problem jego wyróżników. Indywidualne style poetów i pisarzy (wybrane przykłady). Problemy stylizacji.

Spis zalecanych lektur: Bartmiński J., Ludowy styl artystyczny [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Bartmiński J., Styl potoczny [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. 3 poprawione i uzupełnione, Wrocław 2000; Gajda S., Styl naukowy [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Grabias S., Środowiskowe i zawodowe odmiany języka - socjolekty [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Grzegorczykowa R., Jak rozumieć kreatywny charakter języka? [w:] Kreowanie świata w tekstach, red. A. M. Lewicki, R. Tokarski, Lublin 1995; Handke K., Terytorialne odmiany polszczyzny [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Handke R., Styl artystyczny [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1966; Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk, Warszawa 2003; Przewodnik po stylistyce polskiej, red. S. Gajda, Opole 1995; Semantyka tekstu artystycznego, red. A. Pajdzińska, R. Tokarski, Lublin 2001; Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Lublin 2002; Skubalanka T., Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, Lublin 1991; Warianty języka, red. J. Bartmiński, J. Szadura, Lublin 2003; Wierzbicka A., Wierzbicki P., Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970; Wojtak M., Styl urzędowy [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

Metody nauczania: dyskusja z elementami heurezy, analiza tekstów.

Metody oceny: oceniana będzie umiejętność analizowania tekstów artystycznych; swoje umiejętności studenci będą mogli zaprezentować podczas wspólnej dyskusji nad tekstem w czasie zajęć bądź podczas sprawdzianu.

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Praktyczna stylistyka - analiza dzieła literackiego

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (10 KW)

ECTS (liczba punktów): 1

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Anna Tryksza

Cele przedmiotu: Stworzenie stylistycznego instrumentarium opisu dzieła literackiego jako podstawy jego analizy i interpretacji. Zaznajomienie z rozszerzonym katalogiem figur i tropów stylistycznych oraz ich funkcją. Nabycie umiejętności rozpoznawania oraz nazywania figur i tropów, określanie ich funkcji w tekście artystycznym.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Instrumentacja dźwiękowa: instrumentacja metryczna, instrumentacja nieregularna; typy instrumentacji, figury słowno-dźwiękowe, funkcje instrumentacji. Morfologiczna i leksykalna sfera wyborów stylistycznych: budowa neologizmu, jego funkcje. Składnia jako sfera wyborów stylistycznych - figury stylistyczne z zakresu składni. Sfera przekształceń semantycznych: retoryka a stylistyka, tropy i figury, epitet, porównanie, symbol i alegoria w literaturze oraz w innych dziedzinach, próba konstrukcji tych pojęć.

Spis zalecanych lektur: Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana, Warszawa 1978 (lub wyd. nast.); A. Kulawik, Poetyka: Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994 (lub wyd. nast.); Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1959; Kleiner J., Reprezentatywność, symboliczność, alegoryczność..., [w:] Studia z zakresu teorii literatury, Lublin 1961; Mukařovský J., O języku poetyckim, [w:] Praska szkoła strukturalna w latach 1926-28. Wybór materiałów, red. M. R. Mayenowa, 1968; Olkuśnik E., Słowotwórstwo na usługach filozofii, [w:] Studia o Leśmianie, Warszawa 1971; Pszczołowska L., Instrumentacja dźwiękowa, [w:] Poetyka. Zarys encyklopedyczny; Stylistyka, t. II, 1977; Sławiński J., Analiza, interpretacja, wartościowanie, [w:] Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, Warszawa 1974; Todorov T., Tropy i figury, Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, seria II.

Metody nauczania: elementy heurezy, praca z tekstem, praca w grupach.

Metody oceny: pisemny sprawdzian wiedzy i umiejętności w zakresie stylistycznej analizy dzieła literackiego.

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej: literatura staropolska

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (10 W)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Sławomir Baczewski

Cele przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z najważniejszymi tekstami literackimi - od początków piśmiennictwa polskiego do połowy XVIII wieku (średniowiecze, renesans, barok), z przeobrażeniami literatury tych stuleci (w tym poszczególnych gatunków i motywów literackich) oraz z sylwetkami twórców. Słuchacze zaznajamiają się ze znaczącymi tekstami dawnej literatury polskiej, a jednocześnie poznają podstawowe gatunki oraz stylistykę epok średniowiecza, renesansu i baroku. Studenci uzyskują świadomość odrębności dawnej literatury i kultury polskiej. Uczą się rozumieć uniwersalny charakter literatury dawnej, potrafią wskazywać związki zachodzące między literaturą a kulturą staropolską.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Treść merytoryczną przedmiotu stanowi synteza literaturoznawcza wybranych dzieł i okresów literackich doby staropolskiej.

Spis zalecanych lektur: Średniowiecze - Średniowieczna pieśń religijna polska, oprac. M. Korolko, Wrocław 1980, BN I 65 (tu: Bogurodzica, Lament świętokrzyski, Legenda o świętym Aleksym); Polska poezja polska świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997, BN I 60 (tu: Rozmowa Mistrza Polikarpa..., wiersz Słoty, Pieśń o Wiklefie, Skarga umierającego, jeden list miłosny); Średniowieczna proza polska, oprac. S. Vrtel-Wierczyński, Wrocław 1959, BN I 68 (tu: Kazania świętokrzyskie, Kazania gnieźnieńskie, po jednym fragm. tłum. Biblii, Rozmyślania przemyskie); Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1965 (lub wyd. nast.), BN I 59; Dramat liturgiczny, w: Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959; Polska Jana Długosza, red. H. Samsonowicz, Warszawa 1984 (tu: wstęp i legendy o prehistorii Polski [s.63-86], Wielka wojna z Zakonem [s.199-276], genealogia Polaków [s.470-475], o Zawiszy Czarnym [s.491-493]. Renesans - Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971, BN I 201; Biernat z Lublina, Ezop, oprac. S. Grzeszczuk, J. Gruchała, Kraków 1997; Rej M., Pisma wierszem, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1954, BN I 151 (tu: Krótka rozprawa..., wybór Figlików, bez wstępu); Frycz Modrzewski A., O poprawie Rzeczypospolitej, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1, Warszawa 1953 (tu: O szkole).; Górnicki Ł., Dworzanin polski, [w:] tegoż, Pisma, oprac. R. Pollak, Warszawa 1961 (tu: księga I); Bielski M., Komedyja Justyna i Konstancyjej, oprac. J. Starnawski, Kraków 2000; Orzechowski S., Wybór pism, oprac. J. Starnawski, Wrocław 1972, BN I 210 (tu: list do Commendoniego); J. Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka- Ślękowa, Wrocław 1997, BN I 100; Kochanowski J., Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1998, BN I 163; Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1969 (lub wyd. nast.) BN I 3; Kochanowski J., Zgoda, Satyr, Zuzanna, [w:] tegoż, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1966 (lub wyd. nast.). Barok - Sęp Szarzyński M., Rytmy abo Wiersze polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973, BN I 118 lub: Poezje, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997 (tu: sonety oraz parafraz psalmów); Szymonowic Sz., Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 2000, BN I 182 (wybrane sielanki); Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir, M. Korolko, Wrocław 1972, BN I 70 (tu: kazania II, IV, V, VI); Baryka P., Z chłopa król, [w:] Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961; Naborowski D., Poezje, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1961 (bez wstępu); Twardowski S., Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I 87; Morsztyn J. A., Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988, BN I 257; Morsztyn Z., Emblemata, oprac. J. i P. Pelcowie, Warszawa 2001 lub emblematy z: tenże, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975, BN I 215; Pasek J. Ch., Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1979, BN I 62, (tu: okres wojenny); Kochowski W., Psalmodia polska, [w:] tegoż, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991; Potocki W., Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, J. S. Gruchała, Wrocław 1992, BN I 19, (tu: wiersze z Ogrodu i Moraliów); Lubomirski S. H., Ermida królewna pasterska, [w:] Dramaty staropolskie, t.5, Warszawa 1963 (lub: osobne wydanie w serii „Klasyka mniej znana”, Kraków Universitas 2002); Poeci polskiego baroku, oprac. J. Sokołowska, K. Żukowska, Warszawa 1965, t. 1-2; Literatura barska. Antologia, oprac. J. Maciejewski, Wrocław 1976, BN I 108, (tu: Odważny Polak na Marsowym polu, Marsz Imć Pana Sawy Calińskiego). Podstawowe podręczniki i słowniki - Hernas Cz., Barok, Warszawa 1973 (lub wyd. nast.); Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1998 (lub wyd. nast.); Pelc J., Barok - epoka przeciwieństw, Warszawa 1993; Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze - Renesans - Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998; Ziomek J., Renesans, Warszawa 1995.

Metody nauczania: metoda podająca

Metody oceny: egzamin końcowy

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej: literatura staropolska

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (20 KW)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Sławomir Baczewski

Cele przedmiotu: Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z kanonicznym zasobem tekstów kultury polskiej epok dawnych, od początków piśmiennictwa polskiego do połowy XVIII wieku (średniowiecze, renesans, barok) oraz filologiczna analiza tekstów staropolskich, egzemplifikująca proces historyczno-literacki. Celem przedmiotu jest również przybliżenie znaczenia literatury dawnej dla dalszego rozwoju kultury polskiej. Studenci poznają znaczące dzieła dawnej literatury polskiej oraz elementy procesu historyczno-literackiego w jego kulturowych, społecznych i historycznych uwarunkowaniach. Jednocześnie zapoznają się z podstawowymi motywami kulturowymi i artystycznymi epok średniowiecza, renesansu i baroku, a także z sylwetkami twórców. Studenci uzyskują wiedzę na temat odrębności literatury i kultury doby staropolskiej (X-XVIII wiek). Zyskują umiejętność analizy filologicznej tekstów literatury staropolskiej. Studenci potrafią dostrzec uniwersalny, ale zarazem lokalny charakter literatury dawnej, potrafią wskazywać związki zachodzące między literaturą staropolską a współczesną jej kulturą.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Treść merytoryczną przedmiotu stanowi analiza literaturoznawcza wybranych dzieł literatury staropolskiej. Są to analizy wybranych tekstów literatury staropolskiej, osadzone w kontekście kulturowym i historycznym danej epoki, m.in. w kolejności: Bogurodzica, Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, Legenda o świętym Aleksym, Skarga umierającego, M. Reja Krótka rozprawa między trzema osobami, J. Kochanowskiego Odprawa posłów greckich oraz pieśni, sonety M. Sępa Szarzyńskiego, sielanki Sz. Szymonowic, sonety J. A. Morsztyna, wiersze W. Potockiego, S. H. Lubomirskiego Ermida królewna pasterska.

Spis zalecanych lektur: Podstawowe podręczniki i słowniki - Hernas Cz., Barok, Warszawa 1973 (lub wyd. nast.); Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1998 (lub wyd. nast.); Pelc J., Barok - epoka przeciwieństw, Warszawa 1993; Słownik literatury staropolskiej (Średniowiecze - Renesans - Barok), red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998; Ziomek J., Renesans, Warszawa 1995. Opracowania - Backvis C., Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, oprac. H. Dziechcińska, E. J. Głębicka, Warszawa 1993; Backvis C., Szkice o kulturze staropolskiej, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1975; Bloch M., Społeczeństwo feudalne, Warszawa 2003.; Błoński J., Mikołaj Sęp-Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967 (lub wyd. nast.); Budzyński J., Horacjanizm w liryce polsko-łacińskiej renesansu i baroku, Wrocław 1985; Burkhadt J., Kultura Odrodzenia we Włoszech, Warszawa 1991; Chaunu P., Cywilizacja Oświecenia, Warszawa 1993; Człowiek baroku, red. R. Villari, Warszawa 2001; Człowiek renesansu, red. E. Garin, Warszawa 2001; Delumeau J., Cywilizacja Odrodzenia, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1997; Delumeau J., Grzech i strach, tenże Strach w kulturze Zachodu; Delumeau J., Reformy chrześcijaństwa, Warszawa 1986; Garin E., Filozofia odrodzenia we Włoszech, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 1969; Goff J. Le, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1976; Grzeszczuk S., Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1970; Huizinga J., Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992, Karpiński A., Staropolska poezja ideałów ziemiańskich, Wrocław 1983; Klaniczay T., Renesans, manieryzm, barok, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1986; Jan Kochanowski. Z dziejów badań i recepcji twórczości, oprac. M. Korolko, Warszawa 1980; Korolko M., O prozie "Kazań sejmowych" Piotra Skargi, Warszawa 1971; Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962; Krzyżanowski J., W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958; Lektury polonistyczne: Jan Kochanowski, red. A. Gorzkowski, Kraków 2001; Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981; Michałowska T., Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982; Nowicka-Jeżowa A., Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa 2000; Pelc J., Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984; Pelc J., Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1987; Pollak R., "Goffred" Tassa - Kochanowskiego, Wrocław 1973; Prejs M., Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989; Problemy literatury staropolskiej, seria 1-3, oprac. J. Pelc, Wrocław 1972-1978; Stępień P., Poeta barokowy wobec przemijania i śmierci. Hieronim Morsztyn, Szymon Zimorowic, Jan Andrzej Morsztyn, Warszawa 1996 (rozdz. o Szymonie Zimorowicu); Szczerbicka-Ślęk L., W kręgu Klio i Kaliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973; Targosz K., Teatr dworski Władysława IV, Kraków 1965; Ulewicz T., Sarmacja. Studium z literatury słowiańskiej, Kraków 1953; Weintraub W., Rzecz czarnoleska, Kraków 1977; Włodarski M., Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987; Woronczak J., Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993; Wydra W., Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992. Teksty literackie - zob. wykład obligatoryjny z literatury staropolskiej.

Metody nauczania: heureza, metoda filologiczna, eksplikacja tekstu, analiza komparatystyczna, dyskusja, metoda filologiczna ( krytyka wewnętrzna tekstu)

Metody oceny: wpis do indeksu z oceną na podstawie frekwencji, aktywności i kolokwium końcowego

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej do 1918 r. (Oświecenie)

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (10 W + 10 KW)

ECTS (liczba punktów): 3 (2+1)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Chachaj

Cele przedmiotu: znajomość prądów literackich epoki; rozwijanie umiejętności w zakresie analizy, interpretacji i wartościowania utworów literackich.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Epoka Oświecenia w rozwoju kultury europejskiej i polskiej; filozofia Oświecenia; klasycyzm jako prąd literacki i doktryna estetyczna; klasycyzm stanisławowski (przedstawiciele i najważniejsze dokonania); sentymentalizm osiemnastowieczny w Polsce; rokoko w Polsce; libertynizm jako postawa światopoglądowa i jej odbicie w literaturze; klasycyzm porozbiorowy; sentymentalizm i preromantyzm w literaturze początku XIX w. Tematyka wykładu: przełomowość epoki Oświecenia w rozwoju kultury europejskiej i polskiej; filozofia Oświecenia w Polsce; periodyzacja polskiego Oświecenia; klasycyzm jako prąd literacki i doktryna estetyczna, światopogląd i styl w literaturze i sztuce polskiego Oświecenia; klasycyzm stanisławowski - przedstawiciele i najważniejsze dokonania (Naruszewicz, Trembecki, Krasicki); sentymentalizm osiemnastowieczny w Polsce: estetyka prądu i główni przedstawiciele (Karpiński, Kniaźnin); rokoko w Polsce: estetyka prądu i główni przedstawiciele (Szymanowski, Węgierski, Trembecki); libertynizm jako postawa światopoglądowa i jej odbicie w kulturze oraz literaturze polskiego Oświecenia; klasycyzm porozbiorowy: estetyka prądu, poezja epoki napoleońskiej, tragedia neoklasycystyczna; sentymentalizm i preromantyzm w literaturze początku XIX wieku (krytyka literacka, poezja, proza); spór klasyków i romantyków z perspektywy reprezentantów klasycyzmu postanisławowskiego w literaturze i filozofii. Tematyka konwersatorium: Oświecenie w obyczaju i anegdocie (J. Kitowicz Opis obyczajów, R. Kaleta Sensacje wieku Oświecenia); Oświecenie w filozofii (na podstawie Oświecenia Z. Libery); Oświeceni o literaturze: główne założenia estetyki klasycyzmu na podstawie Sztuki rymotwórczej F. K. Dmochowskiego, główne założenia estetyki sentymentalizmu na podstawie rozprawki F. Karpińskiego O wymowie w prozie albo wierszu, główne założenia estetyki rokoka na podstawie Listów o guście J. Szymanowskiego; estetyka klasycyzmu porozbiorowego (rozprawy Wężyka i Śniadeckiego); klasycyzm bajek Krasickiego - światopogląd i styl; klasycyzm Sofiówki Trembeckiego - światopogląd i styl; klasycyzm ód napoleońskich Koźmiana - światopogląd i styl; klasycyzm w poezji epoki stanisławowskiej i postanisławowskiej - teoria a praktyka; sentymentalizm w literaturze XVIII i XIX wieku: model liryki sentymentalnej w twórczości Karpińskiego i Kniaźnina, polski romans sentymentalny; nurt rokoka w poezji Oświecenia (Trembecki, Węgierski, Szymanowski); nurt libertyński w literaturze Oświecenia (Węgierski, Trembecki, Jasiński).

Spis zalecanych lektur: Literatura polska - Bogusławski W., Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale, wyd. 3, poprawione, oprac. S. Pietraszko, Wrocław 1960 lub: Cud mniemany czyli Krakowiacy i górale. Tekst według autoryzowanego odpisu z roku 1796 przygotował M. Rulikowski, wstęp, przypisy i odmiany tekstu oprac. S. Dąbrowski i S. Straus, Wrocław 1956, BN I 162; Bohomolec F., Małżeństwo z kalendarza, [w:] Bohomolec F., Komedie, t. 2, Warszawa 1960; Godebski C., Grenadier filozof, oprac. Z. Kubikowski, Wrocław 1952; jedna powieść sentymentalna spośród niżej wymienionych: Wirtemberska M., Malwina czyli domyślność serca, Warszawa 1958; Karpiński F., Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem, oprac. R. Sobol, Warszawa 1987; Karpiński F., Poezje wybrane, oprac. T. Chachulski, Wrocław 1997, BN I 89; Kniaźnin F.D., Wybór poezji, oprac. W. Borowy, Wrocław 1948, BN I 129 lub: Wiersze wybrane, oprac. A. K. Guzek, Warszawa 1981; Konarski S., O poprawie wad wymowy, [w:] Konarski S., Pisma wybrane, oprac. J. Nowak-Dłużewski, wstęp Z. Libera, t. 2, Warszawa 1955; lub Ludzie Oświecenia o języku i stylu, red. M. R. Mayenowa, t. 1, Warszawa 1958; Krasicki I., Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975; Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, wyd. 6 zmienione, Wrocław 1973, BN I 41; Krasicki I., Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1977, BN I 19; Krasicki I., Myszeidos pieśni X, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1958; Krasicki I., Pisma wybrane, tu: Pan Podstoli, cz. I, Historia, Powieść prawdziwa o narożnej kamienicy w Kukurowcach, oprac. Z. Goliński, M. Klimowicz, R. Wołoszyński, red. T. Mikulski, t. 1-4, Warszawa 1954 lub I. Krasicki, Pan Podstoli, wstęp i oprac. K. Stasiewicz, Olsztyn 1994; Krasicki I., Satyry i listy, oprac., T. Pokrzywniak, Wrocław 1988; Krasicki I., Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wrocław 1985, BN I 252; Kropiński L., Julia i Adolf, [w:] Polski romans sentymentalny, oprac. A. Witkowska, Wrocław 1971; „Monitor” 1765-1785, wybór i oprac. E. Aleksandrowska, Wrocław 1976, BN I 226; Naruszewicz A., Satyry, oprac. S. Grzeszczuk, BN I 197, Wrocław 1962; Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne, wyd. 2, oprac. Z. Libera, Warszawa 1948 lub Niemcewicz J. U., Śpiewy historyczne, Warszawa 1986; Niemcewicz J.U., Powrót posła, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, BN I 4; Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1801-1830, tu: Wężyk F., O poezji w ogólności; Poezja polska 1800 - 1830, oprac. Zdzisław Libera, wyd.2, uzupełnione Warszawa 1984 lub Poezja polska XVIII wieku, Warszawa 1983, tu: Elżbieta Drużbacka, Poezja konfedereacji barskiej, Franciszek Bohomolec, Jakub Jasiński, Józef Szymanowski, Franciszek Zabłocki, Adam Naruszewicz, Anonimowa poezja polityczna, Józef Wybicki, Adam Jerzy Czartoryski, Jan Paweł Woronicz, Alojzy Feliński, Kajetan Koźmian, Ludwik Osiński, Franciszek Wężyk, Kazimierz Brodziński, Andrzej Brodziński, Cyprian Godebski, Kantorbery Tymowski; „Świat poprawiać - zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego Oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1981 (tu: teksty tych samych autorów); Polska tragedia neoklasycystyczna, oprac. D. Ratajczak, Wrocław 1988 (tu: Feliński A., Barbara Radziwiłłówna lub Wężyk F., Gliński); Potocki J., Rękopis znaleziony w Saragossie, wyd. 3, tekst przygotował i przypisami opatrzył L. Kukulski (tekst oparty na przekładzie E. Chojeckiego z r. 1847), Warszawa 1965 lub wyd. następne; Świadomość literacka w Polsce. Antologia. Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993, tu: Dmochowski F. K., Sztuka rymotwórcza, Karpiński F., O wymowie w prozie albo w wierszu, Szymanowski J., List o guście czyli smaku; Trembecki S., Pisma wszystkie, oprac. J. Kott, t. 1-2, Warszawa 1953, t. 2 - tu: Sofiówka; S. Trembecki, Wiersze wybrane, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1965; Węgierski T. K., Wiersze wybrane, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1974; Zabłocki F., Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986; Zabłocki F., Sarmatyzm, wyd. 2, tekst ustalił, wstępem i objaśnieniami opatrzył L. Bernacki, przygotował do druku, wstępem i objaśnieniami uzupełnił T. Mikulski, Wrocław 1951, BN I 115. Literatura powszechna - de Laclos P. A. F., Niebezpieczne związki, przeł. I wstępem opatrzył T. Żeleński (Boy), Warszawa 1960 (lub wyd. nast.); Defoe D., Przypadki Robinsona Kruzoe, t. 1, przeł. J. Birkenmajer, Warszawa 1971 (lub wyd. nast.).; Diderot D., Kubuś Fatalista i jego pan, przeł. T. Żeleński (Boy), weryfikacja przekładu i komentarz E. Skibińska-Cieńska i M. Cieński, wstęp M. Cieński, Wrocław 1997, BN II 243; Goethe J. W., Cierpienia młodego Wertera, przełożył L. Staff, opracowała O. Dobijanka-Witczakowa, wyd. 2 zmienione, Wrocław 1971, BN II 22; Macpherson J., Pieśni Osjana, przełożył S. Goszczyński, opracował J. Strzetelski, Wrocław 1980, BN II 202 [tu: Pieśń Selmy, Fingal]; Schiller F., Intryga i miłość, przełożył A. M. Swinarski, opracowała O. Dobijanka-Witczakowa, Wrocław 1976, BN II 183; Sterne L., Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy, przełożyła A. Glinczanka, opracowała Z. Sinko, Wrocław 1973, BN II 174; Voltaire, Powiastki filozoficzne, przekład i wstęp T. Żeleński (Boy), Warszawa 1971 (tu: Kandyd oraz do wyboru Zadig lub Prostaczek). Teksty zalecane - Rousseau J. J., Nowa Heloiza, przeł. i oprac. E. Rzadkowska, Wrocław 1962, BN II 136; Voltaire, Traktat o tolerancji, przeł. Z. Ryłko i A. Sowiński, Warszawa 1988. Opracowania - Aleksandrowicz A., Twórczość satyryczna Adama Naruszewicza, Wrocław 1964; Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, wyd. 2, Warszawa 1978; Cazin P., Książę Biskup Warmiński Ignacy Krasicki 1735-1801, przeł. M. Mroziński, oprac. Z. Goliński, Olsztyn 1986; Czwórnóg-Jadczak B., Klasyk aż do śmierci. Twórczość literacka F. Wężyka, Lublin 1994; Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 2002; Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1998; Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizn, rokoko, Warszawa 1975; Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny, Wrocław 1971; Kostkiewiczowa T., Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego, Wrocław 1964; Kostkiewiczowa T., Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku, Wrocław 1996; Libera Z., Oświecenie, Warszawa 1991; Libera Z., Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969; Łossowska I., Tradycja i nowoczesność dydaktycznej powieści Oświecenia w Polsce. Studia i szkice, Warszawa 2002; Mikulski T., W kręgu oświeconych, Warszawa 1960, Pisarze polskiego Oświecenia, t. 1-3, pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, Warszawa 1992-1998; Przybylski R., Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983; Ratajczakowa D., Komedia oświeconych 1752-1795, Warszawa 1993; Sarnowska-Temeriusz E., Kostkiewiczowa T., Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce Oświecenia, Wrocław 1990; Słownik literatury polskiego Oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1990; Timifiejew A., Legiony i vitae lex. Problemy twórczości literackiej C. Godebskiego, Lublin 2002; Żbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Doktryna historycznoliteracka, Warszawa 1999.

Metody nauczania: problemowa, aktywizująca, analiza tekstów pod kierunkiem prowadzącego, samodzielne interpretacje

Metody oceny: zaliczenie konwersatorium na podstawie aktywnego udziału w zajęciach, praca zaliczeniowa, egzamin po semestrze 2.

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: WIEDZA O WSPÓŁCZESNYM JĘZYKU POLSKIM

Kod: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: I

Semestr: 1 (10 W + 10 KW) i 2 (10 W + 20 KW)

ECTS: 6 (2 + 4)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Joanna Szadura (W i KW w semestrze 1), dr Urszula Majer-Baranowska (W i KW w semestrze 2)

Cele przedmiotu: Poznanie współczesnej polszczyzny.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu*: 1) Działy nauki o współczesnym języku polskim. 2) Podstawowe jednostki języka i ich hierarchia. 3) Miejsce języka polskiego w Europie i w świecie. Moc języka. 4) Warianty języka: regionalne (terytorialne), społeczne i zawodowe. 5) Odmiana ustna i pisana języka ogólnego. 6) Style: potoczny, artystyczny, urzędowy, naukowy. 7) Akty i gatunki mowy (potoczne, artystyczne, urzędowe, naukowe, dziennikarskie). 8) Tekst jako jednostka języka i komunikacji. Podmiot wypowiedzi. 9) Rozczłonkowanie komunikacyjne wypowiedzi na temat i remat; spójność tekstu; następstwo tematyczne w tekście. 10) Pojęcie metatekstu. Operatory tekstowe; specyfika funkcjonalna partykuł jako operatorów tekstowych. 11) Modalność, jej typy i formalne wykładniki. 12) Części mowy - kryteria podziału; podstawowe zróżnicowanie i sposób funkcjonowania w tekstach. 13) Główne kategorie językowe w aspekcie kognitywnym: osoba i rodzaj; czas i miejsce; miara i liczba; kategorie gramatyczne: przypadek, aspekt, tryb, stopniowanie. 14) Funktory gramatyczne (spójniki, przyimki). 15) Czasownik i rzeczownik oraz ich satelity: przysłówek i przymiotnik; spójnik i przyimek. 16) Łączliwość czasownika jako klucz do opisu zdania. 17) Główne modele (typy) zdań pojedynczych. 18) Zdanie a grupa składniowa. Grupy współrzędne (szeregi) i podrzędne (związki). Frazeologizacja grup składniowych. 19) Człony zdania pojedynczego a typy zdań podrzędnych. 20) Działania na tekście i zdaniu: dekompozycja złożonego tekstu, parafrazowanie, rozszerzanie i rozwijanie zdania elementarnego (tj. tworzenie szeregów i związków składniowych). 21) Transformacje: m.in. zerujące (równoważniki zdań); transformacje imiesłowowe; nominalizacja; mowa wprost (oratio recta) i jej przekształcanie na mowę zależną i mowę pozornie zależną. 22) Cechy języka polskiego jako fleksyjnego. Temat i końcówka. Synkretyzm i supletywizm w polskiej fleksji. Elementy pozycyjności w języku polskim. 23) Wyraz pochodny (motywowany) i jego struktura: pień i format. Znaczenie słowotwórcze (i etymologiczne) a znaczenie leksykalne. 24) Sposoby tworzenia słów; derywacja i jej typy; wyrazy złożone; skróty i skrótowce. 25) Podział słowotwórczy a morfologiczny wyrazu. Rodzina wyrazów. 26) Wymiany morfonologiczne. 27) Podstawy opisu fonologicznego języka polskiego. Inwentarz fonemów języka polskiego. Warianty fonemu. Cechy dystynktywne w języku polskim. 28) Fonetyka wyrazu. Samogłoska a spółgłoska. Struktura sylaby. Główne zjawiska koartykulacji (upodobnienia, wymowa samogłosek nosowych, uproszczenia). 29) Prozodia (fonetyka zdania i tekstu). Tempo i barwa. Rytm mowy i frazowanie. Rola pauzy. Intonacja zdań. Akcent zdaniowy i jego funkcja rematyzująca; akcent wyrazowy i wyrazy bezakcentowe (enklityki, proklityki - stałe i okazjonalne).

[* Uwaga. Rozszerzony program przedmiotu podano w t. 1. „zielonej serii” pt. Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1: Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 17-26.].

Spis zalecanych lektur**: Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Tekstologia, Warszawa 2010; Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, wyd. 3 poprawione, Wrocław 1999; Gramatyka współczesnego języka polskiego, red. naukowy S. Urbańczyk: Składnia, red. Z. Topolińska, Warszawa 1984, Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Warszawa 1984, wyd. 2 zmienione, Warszawa 1998; Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996; Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe. Skrypt dla studentów filologii polskiej, wyd. 3 poprawione, Warszawa 1979; Klemensiewicz Z., Zarys składni polskiej, Warszawa 1953, wyd. 2 rozszerz., 1957; Wierzbicka A., O języku dla wszystkich, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1967; Wierzchowska B., Wymowa polska, wyd. 2 rozszerz., Warszawa 1971; Wiśniewski M., Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, (Skrypt dla studentów filologii polskiej), wyd. 4, Toruń 2001; Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1: Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, cz. 2: Warianty języka, red. J. Bartmiński i J. Szadura, Lublin 2003, cz. 3: Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004, cz. 4. i 5.: Tekstologia 1-2, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2004, cz. 6: Części mowy, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2003; Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

[** Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w t. 1. serii Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1: Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66].

Metody nauczania: wykład skorelowany z ćwiczeniami

Metody oceny: ocena z ćwiczeń na podstawie aktywności na zajęciach oraz sprawdzianu pisemnego po 1. i 2. semestrze; ocena z egzaminu po semestrze 2

Język wykładowy: polski.

3. Blok przedmiotów specjalności dodatkowej - historia

Nazwa przedmiotu: Historia starożytna

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 W)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Henryk Kowalski

Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z rozwojem cywilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu, starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu oraz wczesnego chrześcijaństwa.

Wymagania wstępne: Znajomość geografii świata śródziemnomorskiego oraz chronologii.

Treści merytoryczne: Program wykładów obejmuje zagadnienia kształtowania się i rozwoju najstarszych kultur i cywilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu od paleolitu do czasów imperium perskiego, dzieje cywilizacji starożytnej Grecji, państw hellenistycznych, starożytnego Rzymu i imperium rzymskiego do czasów wielkiej wędrówki ludów i upadku cesarstwa zachodnio-rzymskiego, rozwój cywilizacji wczesnego chrześcijaństwa oraz wpływ tych cywilizacji na rozwój cywilizacji europejskiej.

Spis zalecanych lektur: Podręczniki - Cywilizacje starożytne, pod red. A.Cotterella, Łódź 1990; Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa 1999; Mrozewicz L., Starożytność, Poznań 1999; Wolski J., Historia powszechna, T.1: Starożytność, Warszawa 1979 (wyd. 3 i następ.); Starożytność. Historia, kultura, literatura, red. T. Skoczek, Bochnia-Kraków-Warszawa 2006. Starożytna Grecja- Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999; Martin T., Starożytna Grecja. Od czasów prehistorycznych do okresu hellenistycznego, Warszawa 1998; Musiał D., Świat grecki. Od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008. Starożytny Rzym - Jaczynowska M., Dzieje imperium rzymskiego, Warszawa 1995; Jaczynowska M., Pawlak M., Starożytny Rzym, Warszawa 2008; Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004. Kultura antyczna - Grant M., Krótka historia cywilizacji klasycznej, Poznań 1998; Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1972; Stabryła S., Zarys kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2007. Wczesne chrześcijaństwo - Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 1992; Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: egzamin

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Historia starożytna

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 KW)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Elżbieta Woźniak

Cele przedmiotu: Poznanie najwspanialszych cywilizacji starożytnych, ich zasięgu czasowego i przestrzennego, osiągnięć szczególnie w dziedzinie kultury, wzajemnych wpływów, zrozumienie przyczyn ich powstania i roli w kształtowaniu literatury antycznej.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne: Starożytny Egipt, jego stolice, nekropolie i bogata literatura. Pomost między Wschodem a Grecją: Kreta i jej cywilizacja. Cywilizacja Mykeńska - mity a fakty historyczne. Homer i jego rola w kulturze greckiej i rzymskiej. „Hellada - Hellady” czyli rozkwit greckiej kultury w Atenach w V i IV w. p.n.e.; przyczyny i osiągnięcia oraz wpływ na kulturę europejską. Pergamon i Aleksandria jako główne centra kultury hellenistycznej. Początki Rzymu - źródła pisane i archeologiczne. Rzym w czasach Oktawiana Augusta- złoty wiek kultury. Zapożyczenia a oryginalność Rzymian w kulturze duchowej, intelektualnej i materialnej.

Spis zalecanych lektur: Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa 1999; Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999; Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1975; Łanowski J., ks. Starowieyski M., Literatura Grecji starożytnej w zarysie, Warszawa 1996; Cytowska,M., Szelast H., Literatura rzymska. Okres Augustowski, Warszawa 1990; Bravo B., Węcowski M., Wipszycka E., Wolicki A., Historia starożytnych Greków, T.II, Okres klasyczny, Warszawa 2009.

Metody nauczania: dyskusja, elementy wykładu

Metody oceny: ocena z ćwiczeń na podstawie aktywności na zajęciach

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Historia średniowiecza

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (30 W)

ECTS: 4 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Bożena Nowak

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z mechanizmami kreującymi funkcjonowanie stanów społecznych w średniowiecznym państwie polskim.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Kształtowanie się, podstawa materialna i rola polityczna: możnowładztwa i szlachty, duchowieństwa, mieszczaństwa, stanu chłopskiego.

Spis zalecanych lektur: Abraham W., Organizacja kościoła w Polsce do XIII wieku, Poznań 1962; artykuły [w:] Społeczeństwo Polski średniowiecznej, red. S. K. Kuczyński, T. I-XI, Warszawa 1981- 2007; Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986; Gawęda S., Możnowładztwo małopolskie w XIV i pierwszej połowie XV wieku, Kraków 1966; Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: warunkiem zaliczenia jest uczestnictwo w zajęciach

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia średniowiecza

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (30 KW)

ECTS: 4 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Dominik Szulc

Cele przedmiotu: Wykształcenie umiejętności myślenia analitycznego, przedstawiania w układzie problemowym i chronologicznym najważniejszych wydarzeń z dziejów politycznych Polski oraz powiązania ich z wydarzeniami z zakresu historii kultury i literatury. Nauczenie się konstruowania własnych opinii na temat dziejów Polski.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Położenie geopolityczne ziem polskich we wczesnym średniowieczu. Organizacja plemienna do XIII w. Najważniejsze źródła pisane dotyczące najstarszych dziejów Polski, w tym hagiograficzne (m.in. żywoty św. Wojciecha i św. Brunona z Kwerfurtu). Okoliczności Chrztu Polski i proces przyjmowania chrześcijaństwa przez mieszkańców ziem polskich. Znaczenie zjazdu gnieźnieńskiego i początki polskiej prowincji kościelnej. Upadek tzw. I monarchii piastowskiej i jej odbudowa przez Kazimierza Odnowiciela. Stosunki z sąsiadami za panowania Bolesława Śmiałego, Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego. Aspekty polityczne, kulturowe i społeczne rozbicia dzielnicowego. Odrodzenie i zjednoczenie państwa polskiego za panowania Przemysła II, Wacława II i Władysława Łokietka. Wzrost pozycji Polski na arenie międzynarodowej za panowania Kazimierza Wielkiego oraz jego reformy. Unia polsko-litewska w l. 1385-1501. Stosunki polsko-krzyżackie w XIII-XV w. Polityka dynastyczna Jagiellonów. Znaczenie i rola przywilejów szlacheckich w XV w. Najważniejsze źródła pisane do dziejów Polski w okresach rozwoju i późnego średniowiecza (Gall Anonim, Wincenty Kadłubek, Janko z Czarnkowa, Jan Długosz).

Spis zalecanych lektur: Literatura podstawowa- Baczkowski K., Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370-1506), Kraków 1999; Barański M., Dynastia Piastów w Polsce, Warszawa 2006; Błaszczyk G., Dzieje stosunków polsko-litewskich od czasów najdawniejszych do współczesności, t. II, cz. I, Od Krewa do Lublina, Poznań 2007; Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Żarnowski J., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988, s. 13-212; Łowmiański H., Polityka Jagiellonów, Poznań 1999; Michałowska T., Średniowiecze (Wielka Historia Literatury Polskiej), Warszawa 2003, s. 53-95, 107-138, 194-199, 278-294, 569-575 oraz 766-778; Szczur S., Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002; Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370) (t. 2 Wielkiej Historii Polski), Kraków 1999. Literatura uzupełniająca- Bardach J., Historia państwa i prawa Polski, t. I, Warszawa 1954 (lub wyd. nast.); Dowiat J., Polska państwem średniowiecznej Europy, Warszawa 1968; Polska dzielnicowa i zjednoczona, red. A. Gieysztor, Warszawa 1972; Polska około roku 1300. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. W. Fałkowski, Warszawa 2003; Polska około roku 1400. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. W. Fałkowski, Warszawa 2001; Polska pierwszych Piastów, red. T. Manteuffel, Warszawa 1970.

Metody nauczania: analiza wybranych źródeł, chronologia najważniejszych problemów z wykorzystaniem zalecanej literatury

Metody oceny: aktywność na zajęciach, obecność

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Warsztat naukowy historyka

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: I

Semestr: 1 (30 KW)

ECTS: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Kołacz-Chmiel

Cele przedmiotu: Zaprezentowanie podstawowych wiadomości dotyczących warsztatu naukowego historyka. Wdrożenie do samodzielnego poszukiwania informacji - w formie kwerendy źródłowej i bibliograficznej. Zapoznanie z regułami krytyki źródłowej, jak również z zasadami konstruowania prac pisemnych na studiach historycznych.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Literatura naukowa; czasopisma naukowe o profilu historycznym; bibliografie; biblioteka i archiwum w warsztacie historyka; zasady cytowania w pracach naukowych; pojęcie źródła historycznego; krytyka zewnętrzna i wewnętrzna źródła oraz rola w niej nauk pomocniczych historii; typologia prac pisemnych; kwestie etyczne w pracy historyka.

Spis zalecanych lektur: Burbianka M., Wstęp do bibliografii, Warszawa 1968; Finkel L., Bibliografia historii polskiej, cz. 1-3, Warszawa 1955 (przedruk wyd. Lwów 1891/Kraków 1914); Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, Warszawa 1987; Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983; Świeżawski A., Warsztat naukowy historyka - wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1999.

Metody nauczania: prezentacja podstawowych dla omawianych zagadnień, wzorcowych publikacji; dyskusja nad przygotowywanymi przez studentów zagadnieniami; praktyczne ćwiczenie umiejętności budowania aparatu naukowego pracy pisemnej (bibliografia i przypisy).

Metody oceny: Zaliczenie odbywa się na podstawie zaliczonego sprawdzianu umiejętności konstruowania przypisów i bibliografii, ocenie podlega również systematyczne przedstawianie na zajęciach zleconych prezentacji związanych z poszczególnymi tematami.

Język wykładowy: polski.

4. Blok przedmiotów kształcenia nauczycielskiego

Nazwa przedmiotu: Psychologia

Kod przedmiotu: 05.8

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 1 (30 W), 2 (30 w)

ECTS: 5 (2+3)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Piotr Szczukiewicz

Cele przedmiotu: Zdobycie podstawowej wiedzy psychologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem psychologii rozwoju, wychowania i nauczania; uzyskanie możliwości przewidywania i oceny typowych zjawisk psychicznych, zwłaszcza zachodzących w obszarze nauczyciel - szkoła - uczeń.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Psychologia jako nauka o człowieku. Przydatność psychologii w pracy pedagogicznej. Psychologiczna wiedza naukowa a psychologiczna wiedza potoczna. Główne psychologiczne koncepcje człowieka jako podstawa nauczania i wychowania. Behawioryzm i neobehawioryzm - wyjaśnianie zachowania człowieka w kategoriach teorii uczenia się. Wykorzystanie behawioryzmu w praktyce pedagogicznej. Psychologia poznawcza - człowiek jako podmiot poznania. Psychologia poznawcza jako podstawa wychowania i samorozwoju. Klasyczna psychoanaliza i neopsychoanaliza jako podstawa rozumienia prawidłowego i nieprawidłowego funkcjonowania człowieka. Wpływ psychoanalizy na teorie wychowania. Kulturowe znaczenie psychoanalizy. Psychologia humanistyczna jako psychologia „dla każdego". Wspieranie rozwoju wychowanka w kategoriach psychologii humanistycznej. Procesy emocjonalno-motywacyjne: emocje i uczucia, potrzeby i motywy. Znaczenie wiedzy o emocjonalno-motywacyjnym aspekcie funkcjonowania człowieka dla zrozumienia zachowania. Temperament i zdolności; uwarunkowania różnic indywidualnych i ich wpływ na rozwój i zachowanie człowieka. Typologia temperamentów wg Pawłowa i Le Senne'a. Osobowość. Różne sposoby opisywania osobowości. Rozwój osobowości. Podstawy wiedzy o rozwoju psychicznym człowieka. Teorie rozwoju. Wpływ wczesnych doświadczeń na rozwój. Okresy sensytywne w rozwoju. Kryzysy rozwojowe w życiu dzieci i młodzieży. Rozwój dziecka w pierwszych latach życia (od okresu prenatalnego do przedszkolnego). Prawidłowości rozwoju dziecka w młodszym wieku szkolnym. Specyfika nauczania i wychowania w młodszym wieku szkolnym. Prawidłowości rozwoju biologicznego, poznawczego, emocjonalnego i społecznego w okresie dorastania. Psychologiczne podstawy oddziaływań wychowawczych. Sposoby transmitowania wpływów wychowawczych. Główne środowiska wychowawcze. Postawy wychowawcze w rodzinie. Autokratyczny, demokratyczny i liberalny styl wychowania oraz ich konsekwencje. Porozumiewanie się dorosłych z młodzieżą dorastającą. Najczęstsze błędy wychowawcze popełniane przez dorosłych w kontakcie z dorastającymi. Najczęstsze zaburzenia rozwoju w młodszym wieku szkolnym: fobia szkolna, moczenie nocne, jąkanie, dysleksja rozwojowa, zespół nadpobudliwości psychoruchowej, autyzm, upośledzenie umysłowe i inne. Najczęstsze zaburzenia życia psychicznego ujawniające się w okresie dorastania: nerwice, zachowania agresywne, anoreksja psychiczna i inne. Problematyka uzależnień wśród młodzieży i dorosłych. Strategie działań profilaktycznych.

Spis zalecanych lektur: Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa 2000; Dąbrowski K., W poszukiwaniu zdrowia psychicznego, Warszawa 1996.; Gaś Z., Pomoc psychologiczna młodzieży, Warszawa 1995; Gordon T., Wychowanie bez porażek, Warszawa 1995; Kaja B., Problemy psychologii wychowania. Teoria i praktyka, Bydgoszcz 2001; Malewska M., Narkotyki w szkole i w domu, Warszawa, 1995; Obuchowski K., W poszukiwaniu właściwości człowieka, Warszawa 1989; Szczukiewicz P., Rozwój psychospołeczny a tożsamość, Lublin 1998; Tarnowski J., Z tajników naszego „ja”, Poznań 1987; Tomaszewski T., Główne idee współczesnej psychologii, Warszawa 1986; Włodarski Z., Matczak A., Wprowadzenie do psychologii, Warszawa 1992; Zimbardo P. G., Ruch F. L., Psychologia i życie, Warszawa 1994.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: egzamin po drugim semestrze

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Pedagogika

Kod przedmiotu: 05.1

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: I

Semestr: 2 (30 W + 30 KW)

ECTS: 5

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Barbara Kulczycka

Cele przedmiotu: Celem zajęć jest poznanie przez studentów: specyfiki pedagogiki jako nauki, jej struktury i pojęć, wybranych nurtów i koncepcji pedagogicznych, podstawowych zagadnień dotyczących pracy pedagogicznej szkoły.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Charakterystyka pedagogiki jako nauki. Nazwa i treść. Określenie naukowego charakteru pedagogiki i jej miejsca w systemie nauk. Integralność i zróżnicowanie pedagogiki. Klasyfikacja subdyscyplin pedagogicznych. Nauki współdziałające z pedagogiką. Podstawowe pojęcia pedagogiczne: wychowanie, kształcenie, nauczanie, uczenie się, edukacja. Wychowanie a opieka. Główne prądy i kierunki w pedagogice. Charakterystyka wybranych nurtów i koncepcji pedagogicznych. Założenia i przedstawiciele pedagogiki miłości. Wychowanie do miłości w rodzinie i szkole. Koncepcja pedagogiczna Janusza Korczaka. Koncepcja pedagogiczna Celestyna Freineta. Alternatywne nurty i koncepcje pedagogiczne. Założenia i przedstawiciele antypedagogiki. Pedagogika Waldorfa. Funkcje szkoły. Nauczyciel jako opiekun. Zaspokajanie potrzeb uczniów w toku działalności lekcyjnej i pozalekcyjnej. Formy pomocy dzieciom pozbawionym właściwej opieki rodzinnej. Nauczyciel jako wychowawca. Tworzenie własnej koncepcji pracy wychowawczej. Metody wychowania. Podstawowe warunki skuteczności wychowania. Rozmowa wychowawcy z wychowankiem jako podstawowa forma oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych. Wymagania stawiane wychowawcy w rozmowie z wychowankiem. Błędy w przeprowadzaniu rozmowy wychowawcy z wychowankiem. Techniki socjodramatyczne. Cele i warunki stosowania technik socjodrama tycznych. Techniki sondażu opinii o zachowaniu wychowanków, ich zastosowanie i przebieg. Prawa dziecka w pracy pedagogicznej. Dokumenty dotyczące praw dziecka. Konwencja o Prawach Dziecka. Prawa dziecka w szkole. Przestrzeganie praw dziecka. Ochrona praw dziecka.

Spis zalecanych lektur: Bińczycka J., Prawa dziecka, Kraków 1999; Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2000; Łobocki M., ABC wychowania, Lublin 1998; Łobocki M., Praca wychowawcza z dziećmi i młodzieżą, Lublin 1998; Łopatkowa M., Pedagogika serca, Warszawa 1998; Nauczyciel kompetentny, red. Z. Bartkowicz, M. Kowaluk, M. Samujło, Lublin 2007; Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 1999; Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2004.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: zaliczenie na podstawie egzaminu końcowego, obecności i aktywności na ćwiczeniach

Język wykładowy: polski.

rok Drugi

I. Blok przedmiotów kierunkowych

Nazwa przedmiotu: Język angielski

Kod przedmiotu: 09.1

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (30 KW), 4 (30 KW)

ECTS: 3 (1+2)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Dorota Gibka

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Cele przedmiotu, efekt nauczania, uzyskane kompetencje: rozwijanie słownictwa i gramatyki oraz ich zastosowanie dla celów komunikacji, praca nad płynnością i poprawnością wypowiedzi oraz rozwijanie umiejętności rozumienia ze słuchu. Efekt nauczania i uzyskane kompetencje (zgodne z opisem Poziomów Rady Europy C.E.F.): Słuchanie: kursant potrafi zrozumieć główne punkty nagranej wypowiedzi w zakresie poznanych obszarów leksykalnych, rozumie wyraźną mowę w kontakcie bezpośrednim i w programach radiowych i telewizyjnych. Czytanie: kursant potrafi zrozumieć teksty dotyczące zagadnień życia codziennego i pracy, opisy wydarzeń oraz korespondencję prywatną. Mówienie: kursant jest w stanie aktywnie uczestniczyć w rozmowie na temat rodziny, zainteresowań, upodobań, pracy, podróży i aktualnych wydarzeń. Pisanie: kursant umie napisać krótki tekst na poruszone na zajęciach tematy oraz sformułować list prywatny, w którym opisuje swoje doświadczenia i wyraża opinie.

Treści merytoryczne przedmiotu: Zagadnienia gramatyczne: utrwalenie czasów gramatycznych, okresy warunkowe, mowa zależna, czasowniki modalne dla wyrażania pozwolenia, obowiązku, zdolności, zwyczajów, przedimki, policzalność rzeczownika, zwroty frazeologiczne. Zagadnienia leksykalne: wakacje i turystyka, opis miasta, problemy miast, problemy globalne, opis krajobrazu, edukacja, charakterystyka nauczyciela, biografia, zmiany życiowe, starzenie się, pamięć, opis zawodu i pracy, ubieganie się o pracę, opis reakcji i odczuć.

Spis zalecanych lektur: A. Clare, J.J. Wilson, Total English Intermediate, Pearson Longman, 2006; R. Murphy, English Grammar in Use, CUP, 2004; S. Redman, English Vocabulary in Use, CUP, 2006.

Metody nauczania: metoda komunikacyjna

Metody oceny: test pisemny (sprawdzenie znajomości słownictwa i gramatyki, rozumienie tekstu czytanego, wypowiedź pisemna), ocena kompetencji ustnych (wypowiedź ustna)

Język wykładowy: angielski

Nazwa przedmiotu: Praktyczna stylistyka - analiza dzieła literackiego

Kod przedmiotu: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (10 KW)

Liczba punktów: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Brzozowska

Cele przedmiotu: Kształcenie umiejętności samodzielnej analizy stylistycznej tekstu.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Stylistyczna wartość środków językowych. Estetyka i etyka wypowiedzi. Podstawowe zasady analizy stylistycznej tekstu artystycznego. Stylizacja językowa i jej rodzaje. Intertekstualność. Styl a językowy obraz świata.

Spis zalecanych lektur (wybór): Lektury podstawowe - Bartmiński J., Derywacja stylu, [w:] Pojęcie derywacji w lingwistyce, red. J. Bartmiński, Lublin 1981; Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., „Desiderata” w świecie intertekstualnym, „Przegląd Humanistyczny” nr 1/2007, s. 135-143; Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej, Lublin 2001; Wierzbicka A., Wierzbicki P., Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970; Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D., Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008; Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008. Lektury uzupełniające - Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 2001; Semantyka tekstu artystycznego, red. A. Pajdzińska, R. Tokarski, Lublin 2001; Tekst. Analizy i interpretacje, red. J. Bartmiński, B. Boniecka, Lublin 1998.

Metody nauczania: konwersatorium, ćwiczenia, elementy wykładu

Metody oceny: ocena na podstawie aktywnego udziału w zajęciach

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Praktyczna stylistyka - analiza dzieła literackiego

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 4 (10 KW)

ECTS: 4

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Marcin Klimowicz

Cele przedmiotu: Stworzenie stylistycznego instrumentarium opisu dzieła literackiego jako podstawy jego analizy i interpretacji. Zaznajomienie z rozszerzonym katalogiem figur i tropów stylistycznych oraz ich funkcją. Nabycie umiejętności rozpoznawania oraz nazywania figur i tropów, określania ich funkcji w tekście artystycznym.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Metafora: teorie metafory, rodzaje metafor; wielkie i małe metafory, metafora a metonimia. Zabiegi na związkach frazeologicznych. Stylizacja, intertekstualność, mimetyzm formalny. Typy stylizacji. Archaizm stylistyczny, archaizm funkcjonalny. Archaizacja a rekonstrukcja języka.

Spis zalecanych lektur: Bartmiński J., Problemy archaizacji językowej, [w:] Styl i kompozycja, Wrocław 1965; Black M., Metafora, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3; Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana, Warszawa 1978 (lub wyd. nast.); Głowiński M., O stylizacji, [w:] Problemy socjologii literatury; Warszawa 1971; Grzędzielska M., Małe i wielkie metafory, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 4; Kulawik A., Poetyka: Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994 (lub wyd. nast.); Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 1959; Mukařovský J., O języku poetyckim, [w:] Praska szkoła strukturalna w latach 1926-28. Wybór materiałów, red. M. R. Mayenowa, 1968; Olkuśnik E., Słowotwórstwo na usługach filozofii, [w:] Studia o Leśmianie, Warszawa 1971; Pajdzińska A., Frazeologizmy w walce z określoną epoką, [w:] Problemy frazeologii europejskiej I, Warszawa 1996; Pelc J., Zastosowanie funkcji semantycznych do analizy pojęcia metafory, [w:] Problemy teorii literatury; Stylistyka, t. II, 1977; Sławiński J., Analiza, interpretacja, wartościowanie, [w:] Problemy metodologiczne współczesnego literaturoznawstwa, Warszawa 1974; Stępnik K., Filozofia metafory, Lublin 1988; Todorov T., Tropy i figury, Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, seria II.

Metody nauczania: elementy heurezy, praca z tekstem, praca w grupach

Metody oceny: pisemny sprawdzian wiedzy i umiejętności w zakresie stylistycznej analizy dzieła literackiego

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej do 1918 r. (literatura romantyzmu)

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (10 W)

ECTS: 7 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Artur Timofiejew

Cele przedmiotu: Zapoznanie studenta z kolejnym ogniwem procesu historycznoliterackiego, wykształcenie umiejętności procesualnego postrzegania zmian w literaturze.

Wymagania wstępne: Zaliczony kurs literatury staropolskiej i literatury oświecenia.

Treści merytoryczne przedmiotu: Początki romantyzmu w Polsce, rozwój nowych form gatunkowych (ballada, powieść poetycka), oddziaływania zachodnioeuropejskie (szekspiryzm, osjanizm, scottyzm, byronizm), środowisko filomatów i Uniwersytetu Wileńskiego, debiut Mickiewicza, spór klasyków z romantykami. Dramat romantyczny, jego założenia teoretyczne, koncepcja dramatu według Mickiewicza, Norwida, Edwarda Dembowskiego, najważniejsze realizacje w literaturze polskiej. Rozwój powieści polskiej w epoce romantyzmu, związki z tendencjami w prozie zachodnioeuropejskiej (powieść historyczna, powieść frenetyczna, powieść społeczno-obyczajowa, powieść psychologiczno- fantastyczna), zjawisko biedermeieryzmu w prozie międzypowstaniowej. Późna twórczość Słowackiego, narodziny filozofii genezyjskiej i jej odbicie w utworach poetyckich (wpływ poglądów Towiańskiego, heterogeniczność filozoficznej refleksji Słowackiego, zainteresowanie dramaturgią Calderona de la Barca, koncepcja dramatu mistycznego).

Spis zalecanych lektur: Teksty - Mickiewicz A., Wybór poezyj, t. 1, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1974; tenże, Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, Wrocław 1990; tenże, Dziady, wyd. dowolne; tenże, Pan Tadeusz, oprac. S. Pigoń, Wrocław 1971; Słowacki J., Kordian, oprac. M. Inglot, Wrocław 1986; tenże, Balladyna, oprac. M. Inglot, Wrocław 1984; tenże, Beniowski, Pieśni I-V, wyd. dowolne; tenże, Liryki i inne wiersze, [w:] Dzieła wybrane, red. J. Krzyżanowski, t. 1, Warszawa 1970 (lub wyd. nast.); tenże, Król-Duch. Rapsod I, wyd. dowolne; Krasiński Z., Nie-Boska komedia, oprac. M. Janion, M. Grabowska, Wrocław 1974; tenże, Irydion, oprac. I. Rączkowska, Wrocław 1989; Norwid C., Vade-mecum, oprac. J. Fert, Wrocław 1990; tenże, Pierścień Wielkiej-Damy, oprac. S. Świontek, Wrocław 1990; Malczewski A., Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958; Fredro A., Śluby panieńskie, oprac. M. Ingot, Kraków 1972; tenże, Zemsta, wyd. dowolne; Żmichowska N., Poganka, posł. Z. Sudolski, Warszawa 1976; Kraszewski J. I., Ulana, oprac. S. Tomaszewski, Wrocław 1988; Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa (wybór), oprac. M. Janion, Kraków 1979. Opracowania - Janion M., Romantyzm. Studia o ideach i stylu, Warszawa 1969; Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 2001; Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria 3: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863, red. M. Janion, B. Zakrzewski, Kraków 1975; Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. A. Kowalczykowa, J. Bachórz, Warszawa 2000; Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa 1999.

Metody nauczania: ustna prezentacja tez wykładu

Metody oceny: egzamin

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Historia literatury polskiej do 1918 r. (literatura romantyzmu)

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (20 KW)

ECTS: 7 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Artur Timofiejew

Cele przedmiotu: Nabycie umiejętności rozpoznawania i interpretowania literackich realizacji estetyki i światopoglądu romantycznego, a także określania ich miejsca w procesie rozwoju literatury.

Wymagania wstępne: Zaliczony kurs literatury staropolskiej i literatury oświecenia.

Treści merytoryczne przedmiotu: Analiza ballad Mickiewicza (cechy strukturalne gatunku, wymowa światopoglądowa, związki z ludowością; problematyka teoriopoznawcza Romantyczności, kreacja bohaterów i narratora). Maria A. Malczewskiego jako powieść poetycka o tematyce egzystencjalnej (pesymizm światopoglądowy, konstrukcja fabuły i postaci, sensy symboliczne); Konrad Wallenrod A. Mickiewicza - powieść poetycka o tematyce historycznej (elementy scottyzmu i byronizmu, obraz historii i jego funkcje, kreacja tytułowego bohatera i jego tragizm). Dziady cz. II i IV - poetyka dramatu romantycznego, obrzęd ludowy a dramat, problematyka moralna, spór światopoglądowy w cz. IV, problem miłości romantycznej. Dziady cz. III jako dramat historyczny i mesjanistyczny, poetyka formy otwartej dramatu. Nie-Boska komedia Z. Krasińskiego - dramat historiozoficzny (problem rewolucji i eschatologii, nowatorstwo w zakresie formy). Genezyjska wizja początków Polski w rapsodzie I Króla-Ducha J. Słowackiego, poemat Słowackiego jako odmienna od Pana Tadeusza realizacja epopei romantycznej.

Spis zalecanych lektur: zob. wykład z historii literatury polskiej, rok II, semestr 3.

Metody nauczania: heureza, dyskusja z elementami „burzy mózgów”

Metody oceny: zaliczenie na podstawie aktywnego udziału w zajęciach, samodzielne przygotowanie wskazanych zagadnień i pisemnej pracy semestralnej

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ DO ROKU 1918 (LITERATURA POZYTYWIZMU I MŁODEJ POLSKI)

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II rok

Semestr: 4 (10 W)

ECTS: 6 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Elżbieta Flis-Czerniak

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z głównymi zjawiskami w obrębie literatury polskiej lat 1864-1918. Wykształcenie umiejętności procesualnego postrzegania zmian w literaturze. Student potrafi zdefiniować podstawowe prądy i nurty literatury II poł. XIX i początku XX wieku oraz omówić je na podstawie konkretnych tekstów; zapoznanie z wybranymi pracami analitycznymi i syntetycznymi historyków literatury.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne: Pozytywizm polski jako postawa ideowo-światopoglądowa i filozoficzna. Spory ideologiczne konserwatystów z liberałami. Program społeczny i funkcje literatury. Pozytywistyczna publicystyka; artykuły programowe pozytywistów warszawskich i ich postulaty literackie. Ewolucja XIX-wiecznej prozy powstającej po 1865 - od powieści tendencyjnej (Orzeszkowa), przez małe formy narracyjne (Konopnicka, Sienkiewicz, Prus), dojrzały realizm (Orzeszkowa, Prus), po transformację naturalistyczną (Sygietyński, Reymont) i młodopolską (Żeromski, Berent). Powieść historyczna obu epok (Sienkiewicz, Prus, Żeromski). Przełamywanie poetyki realizmu i kryzys światopoglądu pozytywistycznego. Młodopolskie manifesty literackie: koncepcja artysty, sztuki, dzieła literackiego; artysta wobec kultury mieszczańskiej, tradycji, patriotyzmu (Górski, Brzozowski, Przybyszewski). Pozytywistyczna komedia mieszczańska (Bałucki) a tradycje dramatu realistyczno-naturalistycznego obecne w młodopolskiej twórczości dramaturgicznej, (Zapolska, Kisielewski, Perzyński, Rittner). „Nowy” dramat Przybyszewskiego (symboliczno-naturalistyczny). Wyspiański - „pogrobowiec romantyzmu”, dramat symboliczno-ekspresjonistyczny.

Spis zalecanych lektur: Pozytywizm - teksty literackie - Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985, BN I 249 (tu: E. Orzeszkowa: Kilka uwag nad powieścią; A. Świętochowski: My i wy; P. Chmielowski, Utylitaryzm w literaturze; E. Orzeszkowa: O powieściach T. T. Jeża; A. Sygietyński: Współczesna powieść we Francji; B. Prus: „Ogniem i mieczem”, powieść z lat dawnych H. Sienkiewicza; H. Sienkiewicz: O powieści historycznej); Orzeszkowa E., Marta, Kraków 2004; Orzeszkowa E., Niziny lub Dziurdziowie lub Cham, oprac. G. Borkowska, Kraków 1998; Orzeszkowa E., Nad Niemnem, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1996, BN I 292; Prus B., Opowiadania i nowele, oprac. T. Żabski, Wrocław 1996, BN I 291 (tu: Katarynka, Kamizelka, On, Pleśń świata, Z legend dawnego Egiptu); B. Prus, Omyłka, Warszawa 1996; Prus B., Lalka, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1991, BN I 262; Prus B., Emancypantki, t. 1-2, Warszawa 2007; Prus B., Faraon, Warszawa 1990; Sienkiewicz H., Wybór nowel i opowiadań, oprac. T. Bujnicki, Wrocław 1986, BN I 231 (tu: Szkice węglem, Jamioł, Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela, Latarnik, Sachem, Dwie łąki); Sienkiewicz H., Ogniem i mieczem lub Potop, Warszawa 1989; Sienkiewicz H., Quo vadis?, oprac. T. Żabski, Wrocław 2002, BN I 298; Sienkiewicz H., Bez dogmatu, oprac. T. Bujnicki, Wrocław 2002, BN I 301; Sygietyński A., Na skałach Calvados, Kraków 2003; Konopnicka M., Poezje, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1969; Konopnicka M., Nowele, oprac. T. Budrewicz, Warszawa 1988 (tu: Urbanowa, Banasiowa, Mendel Gdański, Panna Florentyna, Miłosierdzie gminy); Asnyk A., Poezje zebrane, wstęp Z. Mocarska-Tycowa, Toruń 1995; Bałucki M., Dom otwarty, oprac. T. Weiss, Wrocław 1981, BN I 237. Opracowania - Borkowska G., Pozytywiści i inni, Warszawa 1996; Głowiński M., Powieść i autorytety, [w:] Prace wybrane, t. 3, Kraków 1998; Krzyżanowski J., Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1973; Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1998; Martuszewska A., Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu, Wrocław 1977; Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991 (hasła: Ezopowy język; Emancypacja; Inteligencja; Liryka w okresie pozytywizmu; Pozytywizm; Powieść; Praca organiczna i praca u podstaw; Realizm; Scjentyzm; Tendencyjność; Żyd; Żydowska kwestia); Szweykowski T., Twórczość Bolesława Prusa, Warszawa 1972; Żmigrodzka M., Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, Warszawa 1965 (tu: Strategia powieści tendencyjnej). Młoda Polska - teksty - Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Wrocław 2000, BN I 212 (tu: S. Brzozowski: My młodzi; A. Górski: Młoda Polska; M. Komornicka: Przejściowi; W. Nałkowski: Forpoczty ewolucji psychicznej i troglodyci; Z. Przesmycki-Miriam: Harmonie i dysonanse; Maurycy Maeterlinck; S. Przybyszewski: Confiteor; O „nową sztukę”; L. Staff: Franciszkanizm; J. Żuławski: Znaczenie symbolizmu w sztuce); Antologia liryki Młodej Polski, oprac. I. Sikora, Wrocław 1990 (tu: S. Korab-Brzozowski, W. Korab-Brzozowski, M. Komornicka, B. Ostrowska, W. Rolicz-Lieder, K. Zawistowska); Przerwa-Tetmajer K., Poezje wybrane, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1968, BN I 123; Kasprowicz J., Wybór poezji, oprac. J. J. Lipski, Wrocław 1990, BN I 120; Miciński T., Wybór poezji, oprac. W. Gutowski, Kraków 1999, BP; Staff L., Wybór poezji, oprac. M. Jastrun, Wrocław 1974, BN I 181 (wiersze z młodopolskich tomików); Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, Toruń 1995; Żeromski S., Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 1971, BN I 203 (tu: Rozdziobią nas kruki, wrony..., Siłaczka, Doktor Piotr, Echa leśne); Żeromski S., Ludzie bezdomni, oprac. I. Maciejewska, Wrocław 1987, BN I 254; Żeromski S., Popioły, oprac. J. Paszek, I. Maciejewska, A. Achmatowicz, Wrocław 1996, BN I 289; Reymont W. S., Chłopi, oprac. F. Ziejka, Wrocław 1991, BN I 279 lub: Ziemia obiecana, oprac. M. Popiel, Wrocław 1996, BN I 286; Berent W., Próchno, oprac. J. Paszek, Wrocław 1979, BN I 234; Przybyszewski S., Poematy prozą, oprac. G. Matuszek, Kraków 2003 (tu: Requiem aeternam); Przybyszewski S., Śnieg, Kraków 2002; Wyspiański S., Warszawianka, oprac. A. Ziołowicz, Kraków 1999, BP lub: Noc listopadowa, oprac. M. Prussak, Kraków 1999, BP; Wyspiański S., Wesele, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1981, BN I 218; Wyspiański S., Wyzwolenie, oprac. A. Łempicka, Wrocław 1970, BN I 200 lub: Akropolis, oprac. E. Miodońska-Brookes, Wrocław 1985, BN I 248; Zapolska G., Moralność pani Dulskiej, oprac. T. Weiss, Wrocław 1986, BN I 187 lub: Żabusia, oprac. T. Weiss, Wrocław 1974, BN I 219; Kisielewski J. K., Dramaty, oprac. R. Taborski, Wrocław 1969, BN I 196 (W sieci lub Karykatury); Perzyński W., Wybór komedii, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1980, BN I 219 (tu: Lekkomyślna siostra lub Szczęście Frania); Rittner T., Głupi Jakub, oprac. Z. Raszewski, Wrocław 1956, BN I 160 lub: W małym domku, oprac. Z. Raszewski, Wrocław 1954, BN I 116. Opracowania - Bartoszyński K., „Popioły” i kryzys powieści historycznej, [w:] Teoria i interpretacja, Warszawa 1985; Błoński J., Wyspiański wielokrotnie, Kraków 2007; Głowiński M., Powieść młodopolska, [w:] Prace wybrane, t. 1, Kraków 1997; Głowiński M., Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, [w:] tegoż, Prace wybrane, t. 4, Kraków 1998; Gutowski W., Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości, Kraków 1992; Hutnikiewicz A., Młoda Polska, Warszawa 1994; Lipski J. J., Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975; Makowiecki A. Z., Młoda Polska, Warszawa 1981; Podraza-Kwiatkowska M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992; Podraza-Kwiatkowska M., Symbolizm i symbolika Młodej Polski, Kraków 1975; Słownik literatury polskiej XX wieku, oprac. A. Brodzka [i in.], Wrocław 1992 (hasła: „Chimera”; Dekadentyzm; Ekspresjonizm; Franciszkanizm; Impresjonizm; „Krytyka”; Mit w literaturze; Młoda Polska; „Museion”; Parnasizm; Symbolizm; Sztuka dla sztuki; Topika chrześcijańska; Topika pozaeuropejskich kręgów kultury; „Życie”); Walas T., Ku otchłani. Dekadentyzm w literaturze polskiej 1890-1905, Kraków 1986.

Metody nauczania: metoda podająca, prezentacje multimedialne

Metody oceniania: egzamin

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ DO ROKU 1918 (LITERATURA POZYTYWIZMU I MŁODEJ POLSKI)

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II rok

Semestr: 4 (20 KW)

ECTS: 6 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Barbara Tatar

Cele przedmiotu: jak w wykładzie

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Pozytywistyczna publicystyka; artykuły programowe pozytywistów warszawskich i ich postulaty literackie. Ewolucja XIX-wiecznej prozy powstającej po 1865 - od powieści tendencyjnej (Orzeszkowa Marta) po dojrzały realizm (Orzeszkowa Cham). Powieść historyczna (Bolesław Prus Faraon). Liryka Młodej Polski - dekadentyzm, symbolizm, ekspresjonizm, franciszkanizm (wybór). Różne odmiany dramatu (neoromantyczny - Stanisław Wyspiański Noc listopadowa; psychologiczny - Karol Roztworowski Judasz z Kariothu). Młodopolski portret artysty, nietzscheanizm w Próchnie Wacława Berenta. Nietzscheański nadczłowiek w Requiem aeternam Stanisława Przybyszewskiego.

Spis zalecanych lektur: Lektury obowiązkowe - Publicystyka pozytywistyczna - Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985, BN I 249 (tu: E. Orzeszkowa Kilka uwag nad powieścią; P. Chmielowski Utylitaryzm w literaturze; E. Orzeszkowa O powieściach T. T. Jeża). Poezje pozytywistów - Konopnicka M., Poezje, oprac. A. Brodzka, Warszawa 1969 (wybór); Asnyk A., Poezje zebrane, wstęp Z. Mocarska-Tycowa, Toruń 1995 (wybór). Proza: Orzeszkowa E., Marta, Kraków 2004; Orzeszkowa E., Cham, oprac. G. Borkowska, Kraków 1998, BP (dla chętnych: G. Flaubert, Pani Bovary, przeł. A. Micińska, przedmowa J. Parandowski, Warszawa 1986, PIW); Prus B., Faraon (wyd. dowolne). Poezja młodopolska - Kasprowicz J., Wybór poezji, oprac. J. J. Lipski, Wrocław 1990, BN I 120; Miciński T., Wybór poezji, oprac. W. Gutowski, Kraków 1999, BP; Leśmian B., Poezje zebrane, oprac. A. Madyda, wstęp M. Jakitowicz, Toruń 1995 (wybór); S. Przybyszewski, Poematy prozą, oprac. G. Matuszek, Kraków 2003 (Requiem aeternam). Berent W., Próchno, oprac. J. Paszek, Wrocław 1979, BN I 234. Rostworowski K. H., Wybór dramatów, oprac. J. Popiel, Wrocław 1992, BN I 281 (Judasz z Kariothu). Wyspiański S., Noc listopadowa, oprac. M. Prussak, Kraków 1999, BP. Opracowania- Borkowska G., Cham Orzeszkowej: dwa porządki rzeczywistości, [w:] Lektury polonistyczne, t. 2, Od realizmu do preekspresjonizmu, red. G. Matuszek, Kraków 2001; Głowiński M., Zaświat przedstawiony. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana [w:] tegoż: Prace wybrane, t. 4, Kraków 1998; Lipski J. J. , Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975; Łempicka A., Przewodnik po „Nocy Listopadowej”, [w:] S. Wyspiański, Noc Listopadowa, Kraków 1975; Martuszewska A., Tendencyjność, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994; Popiel J., Retoryka zła w Próchnie Wacława Berenta, [w:] Lektury polonistyczne, red. G. Matuszek, Kraków 2001, tom II; Popiel J., Wstęp, [w:] K. H. Rostworowski, Wybór dramatów, opr. J. Popiel, Wrocław 1992, BN I 281; Prokop J., Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego, Kraków 1978; Szweykowski Z., Twórczość Bolesława Prusa, Warszawa 1972 (rozdział III - Faraon); Taborski R., Wstęp, [w:] S. Przybyszewski, Wybór pism, Wrocław 1966, BN I 1990; Żmigrodzka M., Strategia powieści tendencyjnej, [w:] Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu. Warszawa 1965.

Metody nauczania: problemowa, dyskusja, praca z tekstem

Metody oceny: aktywność na zajęciach, kolokwium zaliczeniowe (obejmuje znajomość lektur)

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Wiedza o współczesnym języku polskim

Kod przedmiotu: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (10 W + 20 KW)

ECTS: 7

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Piotr Krzyżanowski

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu semantyki leksykalnej i pragmatyki językowej, przygotowanie do analizy i interpretacji różnego typu komunikatów językowych

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Podstawowe pojęcia leksykologii. 2. Teoria znaczenia - składniki znaczenia: a) znaczenie słowa a typy racjonalności językowej, b) językowy obraz świata, c) związki językoznawstwa z kulturą. 3. Konotacja: a) znaczenia konotacyjne i ich miejsce w definicji leksykalnej, b) znaczenie konotacyjne w tworzeniu metafor, c) stereotypy językowe. 4. Pojęcie ekspresywności. 5. Elementy ocen w strukturze znaczeniowej wyrazu. 6. Derywacja semantyczna: a) mechanizmy zmian znaczeniowych, b) polisemia a homonimia. 7. Metafora w słowniku i w tekście. 8. Metafora pojęciowa. 9. Pole znaczeniowe: a) typy pól znaczeniowych, b) zasady organizacji pól znaczeniowych, c) wzajemne relacje między jednostkami w polu. 10. Frazeologia: a) typy jednostek frazeologicznych, b) tło kulturowe frazeologii, c) tekstowe modyfikacje związków frazeologicznych. 11. Teoria aktów mowy: a) performatywy i konstatacje, b) teoria illokucji, c) klasyfikacja aktów mowy. 12. Teoria implikatur. 13. Presupozycja. 14. Gry językowe: a) semantyczne i stylowe operacje w tekście, b) gra językowa jako współdziałanie nadawcy i odbiorcy a naruszenia reguł językowych.

Spis zalecanych lektur: Baluch W., Metafora w ujęciu kognitywnym. (Przegląd), „Ruch Literacki”, 1995, nr 2; Bartmiński J., Tokarski R., Definicja semantyczna: czego i dla kogo?, [w:] O definicjach definiowaniu, pod red. J. Bartmińskiego i R. Tokarskiego, Lublin 1993; Buttler D., Koncepcje pola znaczeniowego, „Przegląd Humanistyczny”, 1967, nr 2; Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej, Warszawa 1982; Dobrzyńska T., Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa 1994 (rozdz. 1); Grzegorczykowa R., Pojęcie językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990; Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. trzecie, Warszawa 2001; Jordanskaja L., Mielczuk I., Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin 1988; Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 1988; Lewicki A. M., Pajdzińska A., Frazeologia, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001; Lyons J., Semantyka, t. 1, Warszawa 1984; Puzynina J., Lingwistyka a problem rozumienia tekstu, „Poradnik Językowy”, 1984, z. 7; Puzynina J., O elementach ocen w strukturze znaczeniowej wyrazów, „Biuletyn PTJ” XL, 1986; Skubalanka T., O ekspresywności języka, „Annales UMCS”, Wyd. UMCS, Lublin 1972, lub rozdz. [w:] Skubalanka T., O stylu poetyckim i innych stylach języka, Lublin 1995; Tokarski R., Derywacja semantyczna jako jedno ze źródeł polisemii wyrazowej, [w:] Pojęcie derywacji w lingwistyce, pod red. J. Bertmińskiego, Lublin 1981; Tokarski R., Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001; Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Warszawa 1984 (rozdz. 1); Zdunkiewicz D., Akty mowy, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 2001; Zdunkiewicz D., Teoria implikatur Grice'a a język wartości, „Poradnik Językowy”, 1989, z. 8; www.lingwistyka.uni.wroc.pl.

Metody nauczania: wykład i konwersatorium z elementami ćwiczeń

Metody oceny: zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w konwersatoriach, egzamin

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: HISTORIA LITERATURY POLSKIEJ PO 1918 ROKU

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: II

Semestr: 4 (10 W+ 20 KW), 5 (10 W + 20 KW)

ECTS: 3 (semestr 4) + 5 (semestr 5)

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Jerzy Święch (wykład w semestrze 4), dr Alina Kochańczyk (konwersatoria w 4 i 5 oraz wykład w semestrze 5)

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z głównymi zjawiskami w obrębie literatury polskiej po roku 1918. Przedstawienie ewolucji języka poetyckiego oraz form artystycznych na przestrzeni ostatniego stulecia; student potrafi zdefiniować podstawowe prądy i nurty literatury XX wieku oraz omówić je na podstawie konkretnych tekstów.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Literatura międzywojnia - Nakreślenie tła okresu międzywojennego (literatura lat 1918-1939 jako jedna z faz polskiego modernizmu), zreferowanie zagadnień pokoleniowych i społeczno-politycznych uwikłań literatury tego okresu, programów i sporów literackich. Poza próbą zwięzłego przedstawienia najważniejszych problemów i obszarów tematycznych w dziedzinie poezji, prozy i dramatu, szczególny nacisk położony zostanie na wskazanie tendencji nowatorskich w literaturze międzywojnia i bliższe przyjrzenie się najlepiej wykrystalizowanym światopoglądom twórczym (awangarda poetycka, teorie Witkacego, antropologia Gombrowicza i Schulza, katastrofizm lat trzydziestych). Literatura po roku 1939 - Syntetyczne ujęcie dziejów literatury polskiej od r. 1939 do ostatniej dekady XX wieku, uwzględniające rezultaty najnowszych badań nad modernizmem europejskim XX wieku, powinno być tak skonstruowane, by móc w jakimś stopniu i na tym poziomie kształcenia zrozumieć, a także zrewidować zasady dotychczasowej periodyzacji, w nieco innym świetle pokazać doświadczenia rodzimej awangardy i na tym przykładzie zobrazować różnice w podejściu do głównych zagadnień nowoczesności. Próbujemy w ten sposób przełamać pewną tradycję w nauczaniu literatury współczesnej na poziomie uniwersyteckim, ograniczając w takim stopniu, w jakim jest to możliwe, rolę kontekstu historycznego na rzecz wyeksponowania prądów duchowych i estetycznych epoki, decydujących o zasięgu i charakterze zmian, jakie charakteryzują literaturę tego czasu. Sądzimy bowiem, że tą drogą lepiej da się ukazać swoistość procesów rozwojowych także i polskiej literatury współczesnej, wskazać na nierównomierne tempo zmian i opóźnień, brak ciągłości w dynamice prądów, kierunków artystycznych, w kolejności poszczególnych „izmów”, następstwie pokoleń itd. Przy takim też podejściu kontekst historyczny zjawisk literackich nie traci bynajmniej na znaczeniu, akcent jednak zdecydowanie przesuwa się w stronę zagadnień o bardziej zasadniczym charakterze, bo dotyczących przemian w sferze świadomości społecznej i pamięci zbiorowej, filozofii i socjologii, kultury elitarnej i masowej, stosunku do tradycji itp. Tradycyjny podział epoki na okres międzywojenny, wojenny i powojenny, w tym ostatnim na literaturę PRL-u i od roku 1989, na krajową i emigracyjną, na obieg oficjalny i „podziemny” nie może oczywiście zostać porzucony, gdyż tłumaczy on wiele z osobliwości literatury na każdym z tych etapów. Ale jednocześnie nie może on przesłaniać pewnej ciągłości w sferze idei czy procesów artystycznych, które z perspektywy końca wieku są lepiej widoczne niż kiedykolwiek wcześniej. Tak najogólniej można by określić zasady, na jakich winien opierać się kurs literatury współczesnej.

Podejmowana w trakcie konwersatoriów problematyka stanowi uzupełnienie oraz rozwinięcie wykładów i obejmuje najważniejsze prądy i zjawiska, jakie zaistniały w literaturze polskiej pomiędzy rokiem 1939 a początkiem wieku XXI. Omawiane teksty sytuowane są zarówno w kontekście ewolucji literatury polskiej dwudziestego stulecia, z uwzględnieniem ustalonych w literaturze przedmiotu punktów granicznych oraz całości periodyzacyjnych (literatura dwudziestolecia, literatura okresu wojny i okupacji, literatura lat 1945-1989, literatura po roku 1989), jak również odnoszone do analogicznych zjawisk w literaturze europejskiej i światowej (modernizm, postmodernizm).

Spis zalecanych lektur: Podręczniki i opracowania - Balcerzan E., Poezja polska w latach 1939- 1965, cz. 1, Warszawa 1982, cz. 2, Warszawa 1988; Fik M., Kultura polska po Jałcie. Kronika lat 1944-1981, Lublin 1989; Kowalczykowa A., Programy i spory literackie w dwudziestoleciu 1918-1939, Warszawa 1981; Kwiatkowski J., Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990; Lam A., Polska awangarda poetycka. Programy lat 1917-1923, t. 1- 2, Kraków 1969; Literatura polska 1918-1975, red. Brodzka A. i in., t. 1 Warszawa 1975, t. 2 Warszawa 1993, t. 3, cz. I, Warszawa 1996; Markowski M. P., Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków 200; Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Brodzka A. i in., Wrocław 1992; Święch J., Literatura polska w latach Drugiej Wojny Światowej, Warszawa 1997. Lektury obowiązkowe (1918-1944) - Poezja polska dwudziestolecia międzywojennego. Antologia, oprac. M. Głowiński, J. Sławiński, t. 1-2 (BN); Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki, oprac. Z. Jarosiński (BN); Twórczość poetów na podstawie wydań BN: B. Leśmian, B. Jasieński, T. Peiper, J. Przyboś, J. Lechoń, K. Wierzyński, J. Tuwim, M. Pawlikowska-Jasnorzewska, K. I. Gałczyński, J. Czechowicz, K. K. Baczyński, T. Gajcy. Twórczość pozostałych poetów na podstawie innych wyborów: J. Iwaszkiewicz, Cz. Miłosz, J. Brzękowski; W. Berent: Żywe kamienie; Z. Nałkowska: Granica; S. Żeromski: Przedwiośnie; J. Kaden-Bandrowski: Generał Barcz; J. Wittlin: Sól ziemi; M. Kuncewiczowa: Cudzoziemka; J. Iwaszkiewicz: Panny z Wilka, Brzezina; S. I. Witkiewicz: Nienasycenie, Wariat i zakonnica, Sonata Belzebuba, Matka, Szewcy; B. Schulz: Sklepy cynamonowe, Sanatorium pod klepsydrą; W. Gombrowicz: Ferdydurke, Iwona, księżniczka Burgunda; A. Wat: Bezrobotny Lucyfer; Z. Uniłowski: Wspólny pokój. Lektury obowiązkowe (1944-1989) - A. Lam, Kolumbowie i współcześni. Antologia poezji polskiej po roku 1939, Warszawa 1972; Określona epoka. Nowa Fala 1968-1993. Wiersze i komentarze, oprac. T. Nyczek, Kraków 1995; Twórczość poetów na podstawie różnych wyborów wierszy: J. Iwaszkiewicz, J. Przyboś, Cz. Miłosz, T. Różewicz, W. Szymborska, S. Grochowiak (BN), Z. Herbert, M. Białoszewski, R. Wojaczek; J. Szaniawski: Dwa teatry; T. Borowski, Utwory wybrane (BN); L. Buczkowski: Czarny potok; T. Parnicki: Srebrne orły; G. Herling-Grudziński: Inny świat, Skrzydła ołtarza, Drugie przyjście; W. Gombrowicz: Trans-Atlantyk, Kosmos, Operetka; Cz. Miłosz: Dolina Issy, Rodzinna Europa; J. Stempowski, eseje (wybór); Z. Herbert: Barbarzyńca w ogrodzie; S. Mrożek: opowiadania (wybór), Tango, Emigranci, Policja; T. Różewicz: Kartoteka, Pułapka; J. Andrzejewski: Bramy raju, Miazga; K. Brandys: Wariacje pocztowe; M. Białoszewski: Pamiętnik z powstania warszawskiego, Szumy, zlepy, ciągi; A. Kuśniewicz: Król Obojga Sycylii; T. Konwicki: Sennik współczesny, Mała apokalipsa; J. Iwaszkiewicz: Wzlot, Kochankowie z Marony, Tatarak, Sérénité; W. Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje. Lektury uzupełniające (7 pozycji do wyboru [(3 + 4]): (1918-1944) - twórczość poetów na podstawie różnych wyborów: K. Iłłakowiczówna, A. Słonimski, W.
Broniewski, J. Wittlin, J. Liebert, A. Ważyk, J. Brzękowski, J. Zagórski, W. Sebyła, S. Piętak; B. Jasieński: Nogi Izoldy Morgan; M. Dąbrowska: Noce i dnie, Ludzie stamtąd; Z. Nałkowska: Niecierpliwi, Dom kobiet; A. Strug: Pokolenie Marka Świdy, Żółty krzyż; M. Choromański: Zazdrość i medycyna; J. Andrzejewski: Ład serca; J. Iwaszkiewicz: Czerwone tarcze, Pasje błędomierskie, Matka Joanna od Aniołów, Bitwa na równinie Sedgemoor; J. Szaniawski: Adwokat i róże, Żeglarz; S. I. Witkiewicz: Teatr (Wstęp do teorii czystej formy w teatrze, Bliższe wyjaśnienia w kwestii czystej formy na scenie); T. Peiper: Tędy. Nowe usta; K. Irzykowski: Walka o treść; B. Miciński: Podróże do piekieł; T. Boy-Żeleński: Brązownicy (1945-1989); twórczość poetów na podstawie różnych wyborów wierszy: M. Jastrun, K. I. Gałczyński, J. Hartwig, E. Lipska, H. Poświatowska, A. Świrszczyńska, Z. Bieńkowski, T. Karpowicz, A. Bursa, J. M. Rymkiewicz, A. Zagajewski, R. Krynicki, J. Kornhauser, J. Polkowski; S. Dygat: Jezioro Bodeńskie; T. Nowakowski: Obóz wszystkich świętych; M. Hłasko opowiadania (wybór) lub wybrana powieść; M. Nowakowski: Wesele raz jeszcze; W. Mach: Góry nad czarnym morzem; E. Stachura: Siekierezada; M. Białoszewski: Donosy rzeczywistości; W. Gombrowicz: Ślub, Dziennik; S. Mrożek: Na pełnym morzu, Strip-tease, Vatzlav; Cz. Miłosz: Zniewolony umysł, Ziemia Ulro, Rok myśliwego; G. Herling-Grudziński: Dziennik pisany nocą; T. Parnicki: Koniec Zgody Narodów, Tylko Beatrycze; H. Malewska: Apokryf rodzinny; W. Terlecki: Dwie głowy ptaka; W. Myśliwski: Kamień na kamieniu; T. Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz; H. Grynberg: Zwycięstwo, Kadisz; J. Stryjkowski: Austeria, Głosy w ciemności; J. Mackiewicz: Droga donikąd, Nie trzeba głośno mówić; Z. Haupt: Baskijski diabeł; L. Lipski; Dzień i noc, Piotruś; S. Vincenz eseje (wybór); A. Wat: Mój wiek; J. Wittlin: Orfeusz w piekle XX wieku (wybór); Z. Herbert: Martwa natura z wędzidłem, Labirynt nad morzem; S. Lem: Solaris, Głos Pana; J. Krzysztoń: Obłęd; J. Bocheński: Boski Juliusz; K. Brandys: Jak być kochaną; J. J. Szczepański: Przed nieznanym trybunałem; R. Kapuściński: Cesarz, Heban.

Metody nauczania: wykład, dyskusja, praca z tekstem

Metody oceny: zaliczenie, egzamin po semestrze 5.

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Poetyka

Kod przedmiotu: 09.2

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (20 KW), 4 (20 KW)

ECTS: 10 (4 + 6)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Marcin Klimowicz, dr Ewa Pogonowska-Bezrąk

Cele przedmiotu: Zaznajomienie studentów z podstawowymi kategoriami poetyki opisowej. Nabycie umiejętności charakteryzowania dzieła literackiego - wierszowanego i prozatorskiego, przy zastosowaniu podstawowych kategorii genologicznych i historycznoliterackich, odróżniania tradycyjnych i współczesnych sposobów kształtowania struktury dzieła literackiego.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Wybrane zagadnienia z zakresu wersyfikacji: prozodia a metryka, definicje wiersza, sylabizm względny a sylabizm ścisły - zmiana paradygmatu wiersza, sylabotoniczny wiersz stopowy, wiersz toniczny, wiersz wolny. Wybrane zagadnienia z zakresu genologii: problematyka genologiczna, podstawy teoretyczne, dzieło literackie wśród wypowiedzi językowych, różnorodność kryteriów podziału rodzajowego, gatunek jako element konwencji literackich, historyczność gatunku. Główne kategorie opisu liryki: podmiot liryczny - opis pojęcia, podmiot liryczny a autor, transpozycja form osobowych w liryce, rodzaje podmiotu lirycznego, typy sytuacji lirycznej (retoryczna, apelu, opisowa, narracyjna, dialogu), kształt monologu w liryce. Kategorie opisu dramatu: teorie dramatu (literacka, teatralna, teoria „przekładu”), struktura dramatu, forma zamknięta a forma otwarta dramatu, forma otwarta dramatu współczesnego. Kategorie opisu epiki: epos a powieść, podstawy teoretyczne analizy strukturalnej (narracja i fabuła), schematy fabularne romansu i powieści kryminalnej, typy narracji (auktoralna, personalna, pierwszoosobowa), techniki prowadzenia narracji, powieść homofoniczna a powieść polifoniczna, powieść XIX-wieczna a powieść współczesna.

Spis zalecanych lektur: Bachórz J., Romans w powieści, [w:] Tekst i fabuła. Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej, red. Cz. Niedzielski i J. Sławiński, Wrocław 1979; Bachtin M., Polifoniczna powieść Dostojewskiego, [w:] tegoż, Problemy poetyki Dostojewskiego, przekł. N. Modzelewska, Warszawa 1970; Brach J., O znakach literackich i znakach teatralnych, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa 1983; Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana, Warszawa 2000; Dłuska M., Prozodia języka polskiego, Kraków 1976; Dłuska M., Wiersz, [w:] Problemy teorii literatury, seria 1, Wrocław 1987; Geertz C., O gatunkach zmąconych, [w:] Postmodernizm, red. R. Nycz, Kraków 1996; Głowiński M., Gatunek literacki i problemy poetyki historycznej, [w:] tegoż, Powieść młodopolska, Wrocław 1969; Głowiński M., Narracja jako monolog wypowiedziany, [w:] tegoż, Gry powieściowe, Warszawa 1973; Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Kostkiewiczowa T., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Wrocław 2000; Głowiński M., Powieść i autorytety, [w:] tegoż, Porządek, chaos, znaczenie, Warszawa 1968; Kulawik A., Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994; Kulawik A., Teoria wiersza, Kraków 1995; Lasić S., Poetyka powieści kryminalnej. Próba analizy strukturalnej, przeł. M. Petryńska, Warszawa 1976 (wybrane fragmenty); Markiewicz H., Rodzaje i gatunki literackie, [w:] tegoż, Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1996; Okopień-Sławińska A., Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Kraków 1998; Pszczołowska L., Forma wierszowa a utwór liryczny, [w:] Problemy teorii literatury, seria 2, Wrocław 1987; Sawicki S., Wokół opozycji wiersz/proza, [w:] Problemy teorii literatury, seria 1, Wrocław 1987; Skwarczyńska S., Nie dostrzeżony problem podstawowy genologii, [w:] Problemy teorii literatury, t. 2, Wrocław 1987; Skwarczyńska S., Niektóre praktyczne konsekwencje teatralnej teorii dramatu, [w:] Problemy teorii literatury, t. 1, Wrocław 1987; Skwarczyńska S., Wstęp do nauki o literaturze, t. III, Warszawa 1965 (rozdz. 3); Sławińska I., Struktura dzieła teatralnego, [w:] Problemy teorii literatury, t. 1, Wrocław 1987; Sławiński J., O kategorii podmiotu lirycznego, [w:] Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa 1983; Słownik literatury polskiej XIX wieku i Słownik literatury polskiej XX wieku (wybrane hasła); Stanzel F., Typowe formy powieści, [w:] Teoria form narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia, Kraków 1980; Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”, seria 1, Wrocław 1977 (tu: Bachtin M., Epos a powieść, Barthes R., Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, Humphrey R., Strumień świadomości. Techniki); Tynianow J., Oda jako gatunek retoryczny, [w:] Rosyjska szkoła stylistyki, Warszawa 1970; Urbańska D., Wiersz wolny; Warszawa 1995; Wersyfikacja polska, (t. 1: Teksty teoretyczne i słowniczek pojęć, t. 2: Analizy wersyfikacyjne, t. 3: Ćwiczenia wersyfikacyjne i antologia wierszy), red. M. Woźniakiewicz-Dziadosz i M. Ryszkiewicz, Lublin 2007; Woźniakiewicz-Dziadosz M., Dawna i nowa fabularność, [w:] tejże, Obrzeża formy powieściowej, Lublin 1998.

Metody nauczania: elementy heurezy, praca z tekstem, praca w grupach.

Metody oceny: frekwencja, kolokwium, egzamin po semestrze 4.

Język wykładowy: polski.

1. Blok przedmiotów specjalności dodatkowej - historia

Nazwa przedmiotu: Historia XVI - XVIII w.

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (30 W)

ECTS: 4 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Wiesław Bondyra

Cele przedmiotu: Zaznajomienie słuchaczy z węzłowymi zagadnieniami politycznymi, społecznymi, gospodarczymi, wyznaniowymi i kulturalnymi dziejów Polski i świata XVI-XVIII wieku. Wprowadzenie do rozumienia procesów dziejowych i związków przyczynowo-skutkowych.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Historia Polski: ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej w latach 1505-1795; sytuacja polityczna i społeczno-ekonomiczna, stosunki Polski z sąsiadami; kwestie wyznaniowe (reformacja i kontrreformacja); kultura i sztuka (Renesans - Barok - sarmatyzm). Historia powszechna: ekspansja kolonialna, stosunki międzynarodowe w Europie, przemiany wewnętrzne zachodzące w poszczególnych krajach od wielkich odkryć geograficznych do rewolucji francuskiej (1492-1789).

Spis zalecanych lektur: Gierowski J., Historia Polski 1505-1764, Kraków 1983 (lub wyd. nast.) (tzw. „czworaczki”, t. II-III); Gierowski J., Historia Polski 1764-1864, Kraków 1983 (lub wyd. nast.); Kersten A., Historia powszechna. Wiek XVII, Warszawa 1987 (lub wyd. nast.); Markiewicz M., Historia Polski 1492-1795, Kraków 2004; Rostworowski E., Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1977 (lub wyd. nast.); Topolski J., Polska w czasach nowożytnych, Poznań 1994; Wójcik Z., Historia powszechna XVI-XVII w., Warszawa 1968 (lub wyd. nast.); Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987 (lub wyd. nast.).

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: egzamin

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia XVI - XVIII wieku

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (30 KW)

ECTS: 4 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: mgr Magdalena Cichy

Cele przedmiotu: Kształtowanie umiejętności analizy i interpretacji wybranych źródeł historycznych oraz zapoznanie studentów z ustrojowymi, politycznymi, społecznymi, kulturalnymi i wyznaniowymi aspektami funkcjonowania Rzeczypospolitej na tle historii powszechnej XVI-XVIII wieku.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Charakterystyka źródeł do dziejów Europy i Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej. Struktura wyznaniowa i narodowościowa społeczeństwa Rzeczypospolitej i wybranych krajów Europy. Demokracja szlachecka, sejm polski i ruch egzekucyjny szlachty średniej w XVI wieku, a rozwój parlamentaryzmu w Europie nowożytnej. Źródła prawa europejskiego, kategorie przestępstw i przebieg postępowania sądowego. Sądownictwo staropolskie. Reformacja i kontrreformacja w Rzeczypospolitej i w Europie. Położenie polityczne, społeczne i ekonomiczne oraz struktura stanu chłopskiego i mieszczaństwa w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku. Przemiany polityczne i kulturalne w Europie XVI-XVIII wieku. Problem kozacki w Rzeczypospolitej. Powstanie Bohdana Chmielnickiego. Obyczaje, przesądy i wiedza społeczeństwa epoki nowożytnej. Sztuka i kultura baroku europejskiego i polskiego. Ideologia polskiego sarmatyzmu.

Spis zalecanych lektur: Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1987; Bochnak A., Historia sztuki nowożytnej, Kraków 1958; Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce: wiek XVI - XVIII, t. 1 i 2, Warszawa 1976; Człowiek Baroku, red. R. Villari, Warszawa 2001; Człowiek Oświecenia, red. M. Vovell, Warszawa 2001; Człowiek Renesansu, red. E. Garina, Warszawa 2001; Gierowski J., Historia Polski 1505 - 1764, Warszawa 1984; Góralski Z., Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1998; Historia Sejmu polskiego, t. I: Do schyłku szlacheckiej Rzeczpospolitej, red. J. Michalski, Warszawa 1984; Kersten A., Historia powszechna. Wiek XVII, Warszawa 1984; Maciszewski J., Szlachta polska i jej państwo, Warszawa 1986; Markiewicz M., Historia Polski 1492-1795, Kraków 2002; Polska XVII wieku, Państwo - społeczeństwo - kultura, red. J. Tazbir, Warszawa 1969; Rostworowski E., Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 2002; Serczyk W., Na płonącej Ukrainie - dzieje Kozaczyzny w latach 1648 - 1651, Warszawa 1998; Społeczeństwo Polskie od X do XX wieku, red. I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Warszawa 2005; Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, rozkwit, upadek, relikty, Poznań 2002; Wójcik Z., Historia powszechna. Wiek XVI - XVII, Warszawa 2002; Wójcik Z., Wojny kozackie w dawnej Polsce, Kraków 1989; Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987; Wyczański A., Szlachta polska w XVI wieku, Warszawa 2001;

Metody nauczania: analiza źródeł, dyskusja, referaty na zajęciach, praca z mapą

Metody oceny: frekwencja i aktywność na zajęciach, referat, recenzja wybranej lektury

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Historia XIX wieku

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 4 (30 W + 30 KW)

ECTS: 4

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Nossowska

Cele przedmiotu: Ukazanie procesu kształtowania się nowoczesnego świata w aspekcie politycznym, ideologicznym, społecznym, gospodarczym. Kształtowanie umiejętności analizy i samodzielnej oceny najważniejszych procesów historycznych epoki na podstawie źródeł i literatury przedmiotu.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Geneza rewolucji francuskiej i jej konsekwencje polityczne, ustrojowe, ideologiczne. Kongres wiedeński - między nową a Starą Europą. Rewolucje europejskie; Wiosna Ludów - początek Europy narodów? III Republika Francuska a II Rzesza Niemiecka. USA otwiera się na świat. Świat przed I wojną - geneza konfliktu, układ sił, plany strategiczne mocarstw.

Spis zalecanych lektur: Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 1993; Baszkiewicz J., Anatomia bonapartyzmu, Gdańsk 2003; Baszkiewicz J., Rewolucja francuska 1789-1794. Społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983; Baszkiewicz J., Wolność, równość, własność. Rewolucje burżuazyjne, Warszawa 1981; Dziewanowski K., Brzemię białego człowieka, Warszawa 1991; Europa i świat w epoce napoleońskiej, red. M. Senkowskiej-Glück, Warszawa 1988; Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1815-1849, red. W. Zajewski, Warszawa 1991; Gaxotte P., Rewolucja francuska, Gdańsk 2001; Herre F., Metternich. Orędownik pokoju, Warszawa 1996; Historia życia prywatnego, t. 4: Od rewolucji francuskiej do I wojny światowej, Wrocław 1999; Jakóbczyk W., Niemcy 1815-1919. Miedzy partykularyzmem a federalizmem, Warszawa 1984; Johnson P., Historia Anglików, Gdańsk 1995; Johnson P., Narodziny nowoczesności, Gdańsk 1995; Katz H., Historia Stanów Zjednoczonych, Wrocław 1971; Krasucki J., Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, Poznań 1978; Meysztowicz J., Trzecia postać Marianny, Warszawa 1974; Michałek K., Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1861-1945. Na drodze ku potędze, Warszawa 1993; Milewska M., Ocet i łzy, Gdańsk 2001; Orieux J., Talleyrand, Warszawa 1989; Pajewski J., Pierwsza wojna światowa 1914-1918, Warszawa 1998; Rietbergen P., Europa. Dzieje kultury, Warszawa 2001; Senkowska-Glück M., Żyć po rewolucji. Przemiany mentalności i obyczaju w napoleońskiej Francji, Wrocław 1994; Tuchman B., Sierpniowe salwy, Warszawa 1995; Tulard J., Napoleon - mit zbawcy, Warszawa 2003; Tuchman B., Wyniosła wieża. Świat przed pierwsza wojną światową 1890-1914, Warszawa 1987; Wąsicki J., Związek Niemiecki i Druga Rzesza Niemiecka 1848-1914, Poznań 1989; Wereszycki H., Pod berłem Habsburgów: zagadnienia narodowościowe, Kraków-Wrocław 1986; Wituch T., Zjednoczenie Włoch, Warszawa 1987; Zajewski W., W kręgu Napoleona i rewolucji europejskich 1830-1831, Warszawa 1983.

Metody nauczania: dyskusja w oparciu o analizę źródeł i literatury

Metody oceny: obecność na zajęciach, test, praca zaliczeniowa

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Warsztat naukowy historyka

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (15 KW), 4 (15 KW)

ECTS: 2 (1+1)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Joanna Sobiesiak

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z teoretycznymi, praktycznymi, metodologicznymi oraz kulturowymi fundamentami badań historycznych; wskazanie kulturowych i poznawczych ograniczeń nauki historycznej; zdobycie przez studentów praktycznej umiejętności interpretacji tekstu - narracji historycznej; uświadomienie studentom funkcjonowania w obrębie historiografii różnych modeli badawczych; wskazanie, jak ważnym źródłem historycznym (obok tekstu) jest obraz (ikonografia, film); utrwalenie umiejętności poprawnego cytowania literatury i źródeł, robienia przypisów.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Obszerna prezentacja wszystkich pomocnych i pomocniczych nauk historii. Ukazanie tych elementów poznania historycznego, na które zwraca uwagę współczesna refleksja teoretyczna i metodologiczna, a które są fundamentami dokonującego się przewrotu w sposobie patrzenia na przeszłość człowieka i społeczeństwa.

Spis zalecanych lektur: Eco U., Czytanie świata, Kraków 1999; Kürbis B., Kodeks Matyldy, Kraków 2000; Michałowska T., Ego Gertruda, Studium historycznoliterackie, Warszawa 2001; Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, dowolne wyd.; Mojsik T., Kto zabił Demetriusza albo o nieuchronności perspektywy narratywistycznej, [w:] Narracja, historia fikcja. Dawne kultury w historii i literaturze, red. Ł. Grützmacher, Warszawa 2009; Rosner K., Fenomenologiczna krytyka koncepcji H. White'a, [w:] Narracja, historia fikcja. Dawne kultury w historii i literaturze, red. Ł Grützmacher, Warszawa 2009; Serczyk J., M. Pawlak, Podstawy badań historycznych, Bydgoszcz 1994; Szymański J., Nauki pomocnicze historii, dowolne wyd.; Topolski J., Wprowadzenie do historii, Poznań 1998; White H., Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków 2000; White H., Tekst historiograficzny jako artefakt literacki, [w:] Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2000.

Metody nauczania: dyskusja, wykład, prezentacja własna studentów

Metody oceny: zaliczenie (obecność, aktywność, referat)

Język wykładowy: polski

2. Blok przedmiotów kształcenia nauczycielskiego

Nazwa przedmiotu: DYDAKTYKA LITERATURY I JĘZYKA POLSKIEGO

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (15 W), 4 (15 W)

ECTS: 2 (1+1)

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Małgorzata Karwatowska

Cele przedmiotu: Cel główny przedmiotu: student przyswaja wiedzę metodyczną potrzebną do nauczania przedmiotu „język polski” w szkole podstawowej i gimnazjum; po wykładach student: zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu metodyki kształcenia językowego i literacko-kulturowego; wie, na czym polega podmiotowość relacji nauczyciel - uczeń; zna wymiary przedmiotu „język polski”; wie, jak sformułować cele ogólne i szczegółowe lekcji, potrafi dokonać operacjonalizacji celów, określić wymagania programowe (w zależności od wieku ucznia, jego przygotowania i treści lekcji); wie, jakie są zasady formułowania tematów lekcji, dobierania odpowiednich metod i środków dydaktycznych; zna różne modele lekcji i możliwości ich przekształcania w konkretnych sytuacjach dydaktycznych; zna zasady planowania pracy; wie, jak zbudować plan metodyczny; zna sposoby pracy nad utworem lirycznym, epickim i dramatycznym; wie, jaką rolę pełni w edukacji szkolnej ocena; wie, od czego zależy powodzenie i niepowodzenie zajęć szkolnych, jakie są najczęstsze błędy metodyczne nauczycieli języka polskiego.

Wymagania wstępne: Zainteresowanie uzyskaniem specjalizacji nauczycielskiej; wiedza przedmiotowa zgodna z programem kierunku.

Treści merytoryczne przedmiotu: Metodyka jako subdyscyplina naukowa. Wymiary przedmiotu „język polski”. Związki dyscypliny z innymi dziedzinami nauki. Nauczyciel wobec wyzwań współczesności: zadania, uwarunkowania, możliwości. Co wniosła w te uwarunkowania reforma edukacji? Jakie zadania edukacyjne postawiła nauczycielowi języka polskiego? Godność i wolność nauczyciela i ucznia podstawą dialogu edukacyjnego. Stosunek nauczyciela do „przymusów aksjologicznych”. Wybór koncepcji edukacyjnej. Planowanie pracy: cele edukacyjne w świetle podstawy programowej, wybranego programu nauczania. Rodzaje planów pracy: metodyczny i wynikowy. Funkcja celów lekcji. Sposoby ich formułowania. Związek celów z tematyką lekcji i stosowanymi metodami. Struktura lekcji. Różne modele lekcji. Sposoby formułowania tematów. Celowość metod pracy: metoda a strategia nauczania; różne rodzaje klasyfikacji metod; nowe i stare metody. Od czego zależy wybór i wartościowanie metody nauczania. Środki dydaktyczne w kształceniu literacko-kulturowym i językowym w szkole podstawowej i gimnazjum. Rola podręcznika w organizacji pracy ucznia i przygotowaniu do samokształcenia. Poezja na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej i gimnazjum. Typowe błędy metodyczne: pomijanie możliwości konkretnego odbiorcy, schematyczność interpretacji, linearny i dychotomiczny tok analizy, narzucanie kierunku interpretacji i in. Utwory epickie na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej i w gimnazjum. Fragment a całość tekstu w planie metodycznym. Jak zachęcić uczniów do czytania dłuższych tekstów? Organizowanie „warsztatów twórczych”. Dramat i teatr na lekcjach polskiego. Metody teatralne i parateatralne. Ocenianie. Rola oceny szkolnej. Edukacja międzyprzedmiotowa. Sprawność komunikacyjna uczniów. Gry i zabawy w dyskursie edukacyjnym. Kompozycja wypowiedzi. Poziomy rozumienia czytanego tekstu. Co to znaczy być refleksyjnym dydaktykiem? Jak korzystać z publikowanych materiałów metodycznych? Jakie są pola działania „twórczego nauczyciela”?

Spis zalecanych lektur: Bortnowski S., Jak uczyć poezji, Warszawa 1992; Chrząstowska B., Lektura i poetyka, Warszawa 1987; Kłakówna Z. A., Przymus i wolność, Kraków 2003; Kompetencje szkolnego polonisty. Szkice i artykuły z metodyki, cz. I i II, red. B. Chrząstowska, Warszawa 1993; Kwiatkowska-Ratajczak M., Metodyka konkretu, Poznań 2002; Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego, red. B. Myrdzik, Lublin 2000; Nowe wyzwanie dla polonisty. Metodyka - Pomiar - Ewaluacja, red. B. Myrdzik, Lublin 2002; Od teatru żaków do Internetu. Kształcenie humanistyczne w szkole, red. B. Myrdzik, Lublin 2003; Plisiecki J., Metodyka pracy z filmem, Warszawa 1995; Podręcznik jako narzędzie kształcenia polonistycznego w gimnazjum, red. H. Kosętka i Z. Uryga, Kraków 2002; Wiśniewska H., O języku w sposób żywy i ciekawy, Kielce 1999; Wiśniewska H., Gry i zabawy w kształceniu językowym, Lublin 2000; Wokół szkoły i nauczyciela. Skrypt dla studentów, red. H. Wiśniewska i J. Plisiecki, wyd. II, Lublin 1999; wybór artykułów z „Polonistyki”, „Warsztatów Polonistycznych” i „Języka Polskiego w Szkole” (ostatnie 2 - 3 roczniki).

Metody nauczania: wykład informacyjny i problemowy

Metody oceny: zaliczenie na podstawie uczestnictwa w zajęciach

Język wykładowy: język polski.

Nazwa przedmiotu: DYDAKTYKA LITERATURY I JĘZYKA Polskiego

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 3 (15 kw), 4 (15 KW)

ECTS: 2 (1+1)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr hab. Leszek Tymiakin

Cele przedmiotu: Po zajęciach student w wyniku analizy podstawy programowej i wybranego programu nauczania umie scharakteryzować koncepcję kształcenia językowego w szkole podstawowej i gimnazjum; potrafi dokonać oceny programów nauczania, zna kryteria ich wartościowania; rozumie istotę operacjonalizacji celów nauczania; formułuje cele ogólne i szczegółowe lekcji; zna kryteria podziału metod nauczania; uwzględnia czynniki determinujące wybór metody pracy na lekcji; świadomie ogląda hospitowane lekcje; formułuje komentarz wartościujący, proponuje alternatywne rozwiązania; buduje scenariusze lekcji; rozumie istotę i funkcję diagnozy, kontroli i oceny osiągnięć ucznia.

Wymagania wstępne: Zainteresowanie uzyskaniem specjalizacji nauczycielskiej; wiedza przedmiotowa zgodna z programem kierunku.

Treści merytoryczne przedmiotu: Analiza celów i treści kształcenia polonistycznego na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjalnej w świetle najnowszych dokumentów programowych. Analiza podstawy programowej z języka polskiego. Analiza programów nauczania, konfrontacja różnic w programach. Analiza standardów wymagań egzaminacyjnych. Informacja o  podręcznikach i programach nauczania. Lekcja jako podstawowa forma procesu nauczania - uczenia się. Pojęcie lekcji, rodzaje celów lekcji, funkcja i miejsce tematu lekcji, typy lekcji ze względu na funkcję dydaktyczną, etapy i formy organizacyjne lekcji. Próba budowy lekcji wprowadzającej nowe pojęcie. Metody nauczania w kształceniu językowym. Pojęcie metody; źródło wiedzy i jej złożoność jako kryteria podziału metod; rodzaje metod ze szczególnym uwzględnieniem metod aktywizujących ucznia; strategie uczenia się. Kształcenie sprawności językowej uczniów. Odmiany funkcjonalne polszczyzny. Cel, istota i rodzaje ćwiczeń podnoszących poziom kompetencji i sprawności w zakresie wypowiadania się. Formy wypowiedzi w programie szkoły podstawowej i gimnazjum: cechy, rodzaje. Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne, gramatyczno-stylistyczne, kompozycyjne, redakcyjne podnoszące poziom kompetencji i sprawności komunikacyjnej ucznia. Rola kontroli i oceny w dyskursie edukacyjnym. Istota, cele, zakres i formy kontroli; cechy i kryteria oceny szkolnej; najczęstsze błędy w ocenianiu. Próba oceny wypowiedzi uczniowskiej. Metody ćwiczeniowe w nauczaniu ortografii (programowanie i algorytmizacja). Gry i zabawy językowe: pojęcie gry i zabawy, charakter czynności w grach i zabawach, ich rodzaje oraz funkcja na lekcjach językowych; przykłady wykonań. Ścieżki międzyprzedmiotowe: istota, cele, sposoby tworzenia, przykłady realizacji. Organizacja i planowanie działalności dydaktycznej. Rodzaje planów, warunki skutecznego planowania. Ewaluacja na lekcjach języka polskiego - istota, rodzaje, etapy realizacji.

Spis zalecanych lektur: Arends R., Uczymy się nauczać, Warszawa 1995; Bernstein B., Kolekcja i integracja w nauczaniu. O programie kształcenia, „Nowa Polszczyzna” 5, Kraków 1999; Boniecka B., Uwarunkowania zachowań językowych (ranga relacji: nauczyciel-uczeń), „Język Polski w Szkole dla klas IV-VIII” 1997-1998, XLIII, z. 5; Chrząstowska B., Kompetencje szkolnego polonisty, cz. I, Warszawa 1995, cz. II, Warszawa 1997; Cooper P., Sprawne porozumiewanie się. 114 scenariuszy ćwiczeń z mówienia i  słuchania, Warszawa 1994; Dyduchowa A., Metody kształcenia sprawności językowej. Projekt systemu, model podręcznika, Kraków 1988; Grondas M., Ujęcie holistyczne w edukacji, [w:] Program Nowa Szkoła. Integracja międzyprzedmiotowa, Warszawa 1999; Iwasiewicz M., Podstawowe pojęcia „Nowej Szkoły”, „Język Polski w Szkole dla klas IV-VI” 1998-1999, z. 4; Karwatowska M., Tymiakin L., W jaki sposób myślimy o nowoczesnym kształceniu językowym w szkole?, „Edukacja Humanistyczna”, red. M. Sinica, t. 2, Zielona Góra 2002; Kawka M., Dyskurs szkolny. Zagadnienia języka, Kraków 1999; Konarzewski K., O strukturze wiedzy szkolnej, „Polonistyka” 1999, nr 7; Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik do ćwiczeń z metodyki języka polskiego, red. B. Myrdzik, Lublin 2000; Nowe wyzwania dla polonisty. Metodyka - Pomiar - Ewaluacja, red. B. Myrdzik, Lublin 2002; Od teatru żaków do Internetu, red. B. Myrdzik, Lublin 2003; Nagajowa M., Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Warszawa 1990; Nagajowa M., Nauka o języku dla nauki języka, Kielce 1997; Olbrycht K., Edukacja aksjologiczna, Katowice 1992; Ornstein A., Hunkins F., Program szkolny. Założenia, zasady, problematyka, Warszawa 1999; W kręgu etyki, poetyki i dydaktyki słowa, red. T. Patrzałka, Warszawa 1998; Stróżyński K., Kontrowersyjne „kompetencje”, „Polonistyka” 1999, nr 6; Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 1998; Uryga Z., Godziny polskiego, Warszawa-Kraków 1997; Wiśniewska H., Szkoła jako miejsce sprawnego wypowiadania się uczniów, „Polonistyka” 1983, nr 2; Wiśniewska H., Karwatowska M., O typowości tekstów uczniowskich, „Polonistyka” 1998, nr 9;, Wokół szkoły i nauczyciela, red. H. Wiśniewska, J. Plisiecki, Lublin 1998; O języku w sposób żywy i ciekawy, red. H. Wiśniewska, Kielce 1999; Gry i zabawy w kształceniu językowym, red. H. Wiśniewska, Lublin 2000; Humanistyczne ścieżki edukacyjne, red. H. Wiśniewska, L. Tymiakin, Lublin 2000; Wragg E. C., Trzy wymiary programu, Warszawa 1999; artykuły o wartościach i wartościowaniu (m.in.: Puzynina J., O języku wartości w szkole; Patrzałek T., Dydaktyka mówienia o wartościach i ocenach, „Polonistyka” 1996, nr 4).

Metody nauczania: wykład konwersatoryjny, dyskusja, pokaz, ćwiczenia przedmiotowe, prace projektowe

Metody oceny: aktywność na zajęciach, samodzielnie przygotowany scenariusz lekcji z kształcenia językowego

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: dydaktyka historii

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II

Semestr: 4 (15 w)

ECTS: 1

Imię i nazwisko wykładowcy: prof. dr hab. Krystyna Wróbel-Lipowa

Cele przedmiotu: Zadaniem wykładu jest przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela historii w szkole podstawowej i gimnazjum. Poszerzenie wiadomości dotyczących metod, celów, środków dydaktycznych oraz technik nauczania i uczenia się historii.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Kształtowanie się roli i miejsca dydaktyki historii w szkolnictwie polskim i powszechnym (światowym). Dydaktyka czy metodyka historii? Po co uczyć historii? Motywy zainteresowań historycznych. Wartości w edukacji historycznej. Źródła historyczne w nauczaniu historii. Rola i zadania nauczyciela historii w systemie edukacyjnym. Reformy systemu szkolnego - stan oświaty we współczesnej Polsce.

Spis zalecanych lektur: Bornholztowa A., Moszczeńska W., Nauczanie historii a nauka historyczna, Warszawa 1964; Majorek C., Nowarski C., Ruchała J., Unowocześnienie dydaktyki historii, Kraków 1990; Maternicki J., Majorek C., Suchoński A., Dydaktyka historii, Warszawa 1993; Metodyka nauczania w szkole podstawowej, red. C. Majorek, Warszawa 1988; Mokrzecki L., Tradycja nauczania historii do końca XVI wieku, Gdańsk 1992; Nalaskowski S., Kształcenie i wychowanie w zreformowanej szkole polskiej, Kraków 2001; Niemierko B., Ocena szkolna bez tajemnic, Warszawa 2002; Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, Warszawa 1999; Pohoska H., Dydaktyka historii, Warszawa 1928; Praktyczne kształcenie kandydatów na nauczycieli historii, red. A. Zielecki, Rzeszów 1998; Słowikowski T., Poglądy na nauczanie historii w Polsce w XVIII w. oraz dydaktyczne koncepcje Joachima Lelewela, Kraków 1960; Zielecki A., Wprowadzenie do dydaktyki historii, Kraków 2007.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: zaliczenie na podstawie obecności

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Dydaktyka historii

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: II, III

Semestr: 4 (15 KW), 5 (15 KW)

ECTS: 2 (1+1)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Mariusz Ausz

Cele przedmiotu: Przygotowanie studentów do kreatywnego wykonywania zawodu nauczyciela historii. Zdobycie przez studentów wiedzy teoretycznej w zakresie celów, metod, zasad, form i treści nauczania historii oraz metod pomiaru dydaktycznego połączone z praktycznym zastosowaniem. Kształtowanie podstaw do dalszego pogłębiania wiedzy teoretycznej oraz stworzenie warunków dla samooceny przez studenta swoich predyspozycji do wykonywania zawodu nauczyciela historii. Zapoznanie z najważniejszymi publikacjami z zakresu dydaktyki historii.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki historii. Cele i program nauczania historii. Operacjonalizacja celów kształcenia historycznego. Materiał kształcenia historycznego a wymagania programowe. Typy lekcji historii. Planowanie zajęć dydaktycznych. Nauczanie i uczenie się historii w szkole. Zasady nauczania i strategia wielostronnego kształcenia. Metody i formy nauczania historii - klasyfikacja, charakterystyka i zasady doboru. Projektowanie lekcji realizowanych metodami podającymi i poszukującymi. Nauczanie problemowe i jego miejsce w nauczaniu i uczeniu się historii. Nauczyciel historii i jego kwalifikacje.

Spis zalecanych lektur: Chorąży E., Konieczka-Śliwińska D., Roszak S., Edukacja historyczna w szkole. Teoria i praktyka, Warszawa 2008; Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1985; Maternicki J., Majorek Cz., Suchoński A., Dydaktyka historii, Warszawa 1994; Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, Warszawa 1999; Perrott E., Efektywne nauczanie, Warszawa 1995; Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1997; Sztuka nauczania, t. I i II, red. K. Kruszewski, Warszawa 1995; Zielecki A., Wprowadzenie do dydaktyki historii, Kraków 2007; Wybrane artykuły z „Wiadomości Historycznych”.

Metody nauczania dyskusja i inne metody aktywizujące

Metody oceny: zaliczenie na podstawie uczestnictwa w zajęciach oraz złożenia pracy zaliczeniowej.

Język wykładowy: polski.

rok Trzeci

1. Blok przedmiotów kształcenia podstawowego i ogólnego

Nazwa przedmiotu: Wiedza o kulturze

Kod przedmiotu: 14.7

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: III

Semestr: 5 (15 W) i 6 (15 W)

ECTS: 4 (2 + 2)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Anna Kalinowska

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z tradycją i współczesnością kultury europejskiej, wykształcenie umiejętności interpretowania różnych zjawisk kultury, rozumienia miejsca i perspektyw rozwoju kultury; interpretowania zjawisk kultury masowej, dostrzegania związków kultury wysokiej i popularnej.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów

Treści merytoryczne przedmiotu: Pojęcia wstępne; kultura, cywilizacja a natura; składniki kultury; wąskie i szerokie rozumienie terminu; antropologia kultury. Teoria kultury i kilka stanowisk w ramach koncepcji naturalistycznych (S. Czarnowski, F. Znaniecki, S. Ossowski) i personalistycznych. Koncepcja A. Kłoskowskiej. Kultura narodowa i jej definicje (m. in. charakter narodowy, stereotyp, kultura duchowa, nacjonalizm a kryzys kultury europejskiej, Norwid i Gombrowicz o duchu polskim). Kultura literacka i jej elementy (wartości, wzory, kanon, obyczaj, obrzęd, rytuał, mit, symbol - Eliade, Cassirer, Fromm). Na pograniczu literatury i kultury ludowej (definicje i różnice - pieśń, legenda, przypowieść, podanie i ich obecność w literaturze narodowej - przykład Orzeszkowej i Żeromskiego). Geneza baśni ludowych - od starożytnego mitu do czarodziejskiej baśni (Gilgamesz); mit o Terejzjaszu w polskiej baśni Zły brat. Charakterystyka baśni ludowych, cechy gatunkowe (fabuła, bohater, narrator); Wartości baśni ludowych (poznawcze, terapeutyczne - B. Bettelheim i Braunerowie; przykład Jasio-Jeżyk, Osiołek Grimmów i przypowieść z baśni Konopnickiej O krasnoludkach i o sierotce Marysi). Obiegi literatury i miejsce literatury dla dzieci i młodzieży (literatura „osobna”, „czwarta”). Geneza i cechy baśni literackich (Andersen); różnice między baśniami ludowymi a poetyckimi na poziomach strukturalnych (motyw śmierci w Kumie śmierci Grimmów i w Opowiadaniu o matce Andersena); Andersen wobec tradycji ludowej i literackiej; nowatorstwo jego baśni (schematy meloromansowe i ich obecność w kulturze popularnej). Kultura popularna wobec wysokiej; zagrożenia i charakterystyka zjawisk; udział w kulturze masowej elementów (bohater) baśni nowoczesnej (popularność schematu Kopciuszka i degradacja tego mitu, syndrom Piotrusia Pana w psychoanalitycznych ujęciach, Kubusiowe gadżety). Cechy dwudziestowiecznej baśni nowoczesnej - wielowarstwowość Małego księcia.

Spis zalecanych lektur: oprócz pozycji wymienionych wyżej zalecane opracowania: Baluch A,, Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993; Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 1985; Być w narodzie. Szkice o idei narodu, narodowej kulturze i nacjonalizmie, red. L. Zdybel, Lublin 1998; Dmitruk K., Współczesne koncepcje kultury, Warszawa 1990; Gajda J., Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Lublin, 1999; Hartwig-Sosnowska J., Wyobraźnia bez granic, Warszawa 1987; Kuliczkowska K., W świecie prozy dla dziecka, Warszawa 1983; Ługowska J., Bajka w literaturze dziecięcej, Warszawa 1988; Propp W., Nie tylko bajka, Warszawa 2000; Wortman S., Baśń w literaturze i życiu dziecka, Warszawa 1958.

Metody nauczania: wykład

Metody oceny: zaliczenie na podstawie obecności

Język wykładowy: polski.

2. Blok przedmiotów kierunkowych

Historia literatury polskiej po roku 1918 - zob. program z historii literatury polskiej po roku 1918 na roku II

Nazwa przedmiotu: GRAMATYKA HISTORYCZNA JĘZYKA POLSKIEGO

Kod przedmiotu: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: III

Semestr: 5 (20 W+ 20 KW)

ECTS: 5

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Adam Siwiec

Cele przedmiotu: Przedmiotem zajęć jest ewolucja systemu gramatycznego języka polskiego od początku jego historii do współczesności. Najstarszy etap w rozwoju polszczyzny rozpatruje się w odniesieniu do języka prasłowiańskiego i scs. Przy opisach i analizach uwzględnia się również wiadomości z zakresu historycznej i współczesnej dialektologii polskiej. Celem i efektem zajęć jest przyswojenie przez studenta wiedzy z zakresu gramatyki historycznej i uzyskanie wiedzy pozwalającej na rzetelne studiowanie historii języka, poznanie ważniejszych procesów rozwojowych polszczyzny w aspekcie gramatycznym, umiejętność filologicznej analizy tekstów staropolskich, wiedza z zakresu językowej diachronii w interpretacji faktów synchronicznych, np. w j. polskim współcześnie.5

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Język polski w grupie języków słowiańskich. Pojęcie języka prasłowiańskiego. Wiadomości ogólne o języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Języki słowiańskie w rodzinie języków indoeuropejskich, pojęcie języka i wspólnoty praindoeuropejskiej. Chronologia języka prasłowiańskiego, metody badań historycznojęzykowych. Najważniejsze cechy dialektalne różnicujące obszar językowy słowiański. Warunki powstania i początkowego rozwoju polszczyzny, charakterystyka najdawniejszych zabytków języka polskiego. Typy grafii staropolskiej. System samogłoskowy w języku prasłowiańskim oraz w języku polskim. Rozwój samogłosek nosowych. Historia polskiego iloczasu. Rozwój samogłosek jasnych i pochylonych. Chronologia i realizacja ważniejszych procesów fonetycznych z zakresu wokalizmu: zanik i wokalizacja jerów, przegłos lechicki i polski, przestawka w śródgłosie wyrazów, wokalizacja spółgłosek zgłoskotwórczych (sonantów). Konsonantyzm prasłowiański i polski. Palatalizacje w różnych szeregach spółgłoskowych, dyspalatalizacje spółgłosek (np. szereg Š). Inne szczegółowe zagadnienia konsonantyczne, np. wprowadzenie fonemu f i f'. Fleksja rzeczownika - podstawa rozwojowa prasłowiańska i polska. Podział na deklinacje, zmiany na gruncie polskim. Zróżnicowanie fleksyjne oparte na znaczeniu, tzw. morfologizacja rodzaju. Rozwój kategorii rodzaju męskożywotnego i męskoosobowego. Rywalizacja końcówek fleksyjnych rzeczowników, końcówki innowacyjne i formy reliktowe; demorfologizacja rodzaju. Charakterystyka odmiany przymiotników. Przemiany w koniugacji: prasłowiański, staropolski i współczesny system czasownikowy, formy reliktowe w zabytkach. Klasy koniugacyjne prasłowiańskie i polskie. Rozwój trybu rozkazującego. Czas przeszły złożony i czas zaprzeszły w języku polskim.

Spis zalecanych lektur: Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2001; Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981; Kuraszkiewicz W., Gramatyka historyczna języka polskiego. Podstawowe wiadomości z wyborem tekstów do ćwiczeń, Warszawa 1971 (lub wyd. nast.); Taszycki W. (oprac.), Najdawniejsze zabytki języka polskiego, Wrocław 1967; Rospond S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1971 (lub wyd. nast.); Stieber Z., Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa 1966 (cz. I); Strutyński J., Elementy gramatyki historycznej języka polskiego, Kraków 1982 (lub wyd. nast.). Materiały pomocnicze, wybory tekstów: Grybosiowa A., Kowalska A., Materiały do ćwiczeń z gramatyki historycznej języka polskiego, Katowice 1979; Wydra W., Rzepka W.R., Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984; Decyk-Zięba W., Dubisz S. [red.], Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, Warszawa 2003; Vrtel-Wierczyński S., Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977.

Metody nauczania: wykładowa i ćwiczeniowa, konwersatoryjna; przez przyswajanie i przez poszukiwanie, np. związków między różnymi zjawiskami językowymi.

Metody oceny: zaliczenie zajęć konwersatoryjnych - wpis do indeksu po semestrze 5, egzamin po semestrze 5.

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Wiedza o komunikacji językowej

Kod przedmiotu: 09.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: III

Semestr: 5 (10 W), 6 (10 W + 10 KW)

ECTS: 10 (1+9)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Piotr Krzyżanowski

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu wiedzy o komunikowaniu; zapoznanie z podstawowymi modelami i schematami komunikacji werbalnej i niewerbalnej; przygotowanie do analizy i oceny różnych zachowań językowych, a także formułowania kryteriów tej oceny (poprawność, adekwatność, skuteczność, aspekt etyczny i estetyczny zachowań językowych i komunikacyjnych).

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: 1. Pojęcia: komunikowanie i komunikowanie się. 2. Elementy i składniki procesu komunikacji. 3. Komunikacja werbalna i niewerbalna. 4. Modele komunikacji. 5. Kompetencja i sprawność komunikacyjna (systemowa, społeczna, sytuacyjna i pragmatyczna). 6. Akty mowy. 7. Kryteria oceny zachowań językowych/ komunikacyjnych (właściwe użycie języka). 8. Zasady efektywnego komunikowania. 9. Warunki skuteczności w komunikowaniu. 10. Strategie komunikacyjne. 11. Charakter i funkcje grzeczności komunikacyjnej. 12. Etyczne aspekty komunikowania językowego: skuteczność a komfort komunikacyjny. 13. Agresja językowa, kłamstwo, manipulacja językowa.

Spis zalecanych lektur: Antas J., O kłamstwie i kłamaniu, Kraków 2001; Dybalska R., Kępa-Figura D., Nowak P., Przemoc w języku mediów?, Lublin 2004; Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa - Kraków 2002; Grabias S., Język w zachowaniach społecznych. Lublin 1994; Grice H. P., Logika a konwersacja, [w:] Język w świetle nauki, red. B. Stanosz, Warszawa 1980; Grzegorczykowa R., Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, [w:] Język a Kultura, t. 4, red. J. Bartmiński i R. Grzegorczykowa, Wrocław 1991; Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990 (lub wyd. nast.); Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993; Knapp M. L., Hall J. A., Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wrocław 2000; Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000 (rozdz. 10: Kompetencja komunikacyjna); Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004; Mikułowski-Pomorski J., Nęcki Z., Komunikowanie skuteczne?, Kraków 1983; Mosty zamiast murów. O komunikowaniu między ludźmi, red. J. Stewart, Warszawa 2002; Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, red. B. Dobek-Ostrowska, Wrocław 2001; Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000; Puzynina J., O zasadach współdziałania językowego, „Prace Filologiczne” 1986; Searle J., Czym jest akt mowy?, „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 2; Zdunkiewicz D., Akty mowy, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Zdunkiewicz D., Pojęcie implikatury w językoznawstwie - przegląd najważniejszych stanowisk, „Poradnik Językowy”, 1988, z. 9-10; Zdunkiewicz D., Teoria implikatur Grice'a a język wartości, „Poradnik Językowy”, 1989, z. 8.

Metody nauczania: wykład i konwersatorium z elementami ćwiczeń

Metody oceny: zaliczenie na podstawie aktywnego uczestnictwa w konwersatoriach, egzamin po 6. semestrze

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: SEMINARIUM DYPLOMOWE

Kod przedmiotu: 09.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: III

Semestr: 4 (10 SD ) i 5 (10 SD)

ECTS: 10 (4 + 6)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Piotr Krzyżanowski, dr Elżbieta Flis-Czerniak

Cele przedmiotu: Napisanie pracy dyplomowej oraz zdanie egzaminu licencjackiego.

Wymagania wstępne: Przyjęcie na podstawie zapisu do wyczerpania limitu miejsc w grupie seminaryjnej.

Treści merytoryczne przedmiotu: program indywidualny, uzależniony od rodzaju seminarium oraz tematyki prac

Spis zalecanych lektur: spis lektur uzależniony jest od wyboru osoby prowadzącej seminarium i specyfiki zajęć

Metody nauczania: dyskusja, praca indywidualna, konsultacje

Metody oceny: ocena, egzamin, praca dyplomowa

Język wykładowy: polski

3. Blok przedmiotów specjalności dodatkowej - historia

Nazwa przedmiotu: Historia współczesna

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: III

Semestr: 5 (30 W + 30 KW)

ECTS: 5

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Marek Sioma

Cel przedmiotu: Wprowadzenie w obszar zainteresowań problematyką historii powszechnej i Polski. Analiza zachodzących przeobrażeń i procesów, które doprowadziły do stworzenia ładu wersalsko-waszyngtońskiego, wojny globalnej i podziału świata - wynikające z tego konsekwencje. Uzmysłowienie relacji pomiędzy blokiem sowieckim a zachodnim oraz przedstawienie miejsca i roli Polski w Europie i świecie. Wyrobienie umiejętności myślenia przyczynowo-skutkowego i analizy faktów historycznych.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Europa i świat po I wojnie światowej - narodziny systemu wersalsko-waszyngtońskiego. Analiza porównawcza konstytucji marcowej i kwietniowej. Liga Narodów i kwestie rozbrojenia. Faszyzm włoski a nazizm niemiecki. Rosja Radziecka i ZSRS w dwudziestoleciu międzywojennym. Przewrót majowy. Reakcja na przerost parlamentaryzmu czy konieczność sanacji? Systemy okupacyjne w Europie 1938-1945. Polskie Państwo Podziemne. Budowanie nowego ładu światowego w ostatnich latach wojny. Polityczne następstwa II wojny światowej. Zimna wojna. Destalinizacja w ZSRS i Europie Środkowo-Wschodniej. Rok 1956. Problemy Bliskiego i Środkowego Wschodu. Dekolonizacja i ruch państw niezaangażowanych. Wokół Pacyfiku. Problemy i perspektywy basenu Oceanu Spokojnego.

Spis zalecanych lektur: Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1991; Bartnicki A., Traktat wersalski (Narodziny „systemu wersalsko-waszyngtońskiego”), Warszawa 1967; Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1948, Warszawa 1999; Batowski H., Rozpad Austro-Węgier 1914-1918 (Sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne), wyd. II, Kraków 1982; Chorościcki M., Ruch niezaangażowania w polityce światowej 1961-1992, cz. 1. Lata 1961-1976, Kraków 1993; Czubiński A., Przewrót majowy 1926 roku, Warszawa 1989; Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej 1918-1939, Wrocław 1973; Faszyzm niemiecki z perspektywy półwiecza: materiały i studia: praca zbiorowa, red. A. Czubiński, Poznań 1985; Grabowska-Lipińska I., Strategia polityczna ChRL wobec krajów Azji Południowo-Wschodniej w latach 1949-1976, Warszawa 1995; Krasuski J., Europa Zachodnia. Dzieje polityczne 1945-1993, Warszawa 1995; Kukiełka J., Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945-1996, Warszawa 1997; Madajczyk Cz., Faszyzm i okupacje 1938-1945. Wykonywanie okupacji przez państwa Osi w Europie, t. II: Mechanizmy realizowania okupacji, Poznań 1984; Materski W., Teheran. Jałta. San Francisco, Warszawa 1987; Niemcy w polityce międzynarodowej: praca zbiorowa, t. 1: Era Stresemanna, red. S. Sierpowski, Poznań 1990, t. 2: Lata wielkiego kryzysu gospodarczego, red. S. Sierpowski, Poznań 1992; t. 3: W dobie Monachium, red. S. Sierpowski, Poznań 1992; Przewroty i zamachy stanu. Europa 1918-1939, Warszawa 1981; Sierpowski S., Faszyzm we Włoszech 1919-1926, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1973; Sierpowski S., Narodziny Ligi Narodów. Powstanie, organizacja i zasady działania, Poznań 1984; Smoleń M., Stracone dekady. Historia ZSRR 1917-1991, Warszawa 1994; Strzembosz T., Rzeczpospolita podziemna: społeczeństwo polskie a państwo podziemne: 1939-1945, Warszawa 2000; Szymborski W., Ewolucja konfliktów na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Konflikt iracko-irański, Warszawa 1988.

Metody nauczania: konwersacja, dyskusja, materiały audiowizualne

Metody oceny: aktywność, test zaliczeniowy, egzamin

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: Nauki pomocnicze historii

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: III

Semestr: 6 (15 W)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Ewa Zielińska

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów z metodami krytyki źródeł, rolą nauk pomocniczych historii w warsztacie badawczym historyka oraz z dorobkiem wybranych dyscyplin nauk pomocniczych historii.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Wybrane zagadnienia z zakresu dyplomatyki, sfragistyki, heraldyki, paleografii, bibliologii historycznej i genealogii.

Spis zalecanych lektur: Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959; Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973; Gumowski M., Haisig M., Mikucki S., Sfragistyka, Warszawa 1960; Ihnatowicz I., Nauki pomocnicze historii XIX i XX wieku, Warszawa 1990; Jak czytać rękopis średniowieczny, red. P. Gèhin, Warszawa 2008; Maleczyński K., Bielińska M., Gąsiorowski A., Dyplomatyka wieków średnich, Warszawa 1971; Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 1951; Słowiński J., Rozwój pisma łacińskiego w Polsce XVI-XVIII wieku. Studium paleograficzne, Lublin 1992; Szymański J., Nauki pomocnicze historii, wyd. 4., Warszawa 1983 (lub wyd. nast.); Szymański J., Pismo i jego rola w kulturze, Wrocław 1975.

Metody nauczania: wykład, dyskusja

Metody oceny: obecność i aktywne uczestnictwo na zajęciach

Język wykładowy: polski.

Nazwa przedmiotu: Nauki pomocnicze historii

Kod przedmiotu: 08.3

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Rok studiów: III

Semestr: 6 (30 KW)

ECTS: 5 (wykład i konwersatorium łącznie)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Tomisław Giergiel

Cele przedmiotu: Celem zajęć jest zapoznanie studentów z metodami krytyki źródeł, których znajomość jest ważnym elementem warsztatu historyka, a ich stosowanie warunkiem prawidłowo przeprowadzonego badania historycznego. Wiadomości i umiejętności wyniesione z konwersatorium powinny stać się podstawą do samodzielnej pracy studenta ze źródłami, zwłaszcza takimi, które napotka przy wykonywaniu zawodu nauczyciela historii. Zadaniem zajęć jest także pogłębienie umiejętności oceny wykorzystania i interpretacji źródeł w opracowaniach naukowych.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Ze względu na rozbudowany charakter nauk pomocniczych historii oraz ograniczony czas przeznaczony na ich poznanie, program zajęć obejmuje jedynie wybrane dyscypliny. O wyborze zadecydowała ich pozycja i dorobek naukowy, a także dążenie do prezentacji możliwie szerokiego wachlarza źródeł i metod. Studenci zapoznają się z wybranymi zagadnieniami z zakresu sfragistyki, heraldyki, genealogii, numizmatyki, chronologii, geografii historycznej, bibliologii historycznej oraz nauki o znakach władzy i prawa.

Spis zalecanych lektur: Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2004; Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. B. Wyrozumska. Kraków 1999. Podręczniki do poszczególnych dyscyplin: Arnold S., Geografia historyczna, Warszawa 1951; Chronologia polska. Pod red. B. Włodarski, Warszawa 1957; Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959; Friedberg M., Wydawanie drukiem źródeł archiwalnych. Metoda i technika pracy edytorskiej, Warszawa 1963; Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973; Głombiowski K., Szwejkowska H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa 1983; Gumowski M., Haisig M., Mikucki S., Sfragistyka, Warszawa 1960; Gumowski M., Zarys numizmatyki polskiej. Łódź 1952; Kiersnowski R., Wstęp do numizmatyki polskiej wieków średnich, Warszawa 1964; Maisel W., Archeologia prawna Polski, Warszawa-Poznań 1982; Szwejkowska H., Książka drukowana XV-XVIII wieku. Zarys historyczny, Wrocław 1980; Szwejkowska H., Wybrane zagadnienia z dziejów książki XIX-XX wieku, Warszawa 1979.

Metody nauczania: Zajęcia prowadzone są w oparciu o źródła średniowieczne i nowożytne. Metody krytyki źródeł prowadzą do uzyskania odpowiedzi na pytania o wiarygodność i autentyczność źródła.

Metody oceny: podstawą zaliczenia na ocenę jest obecność i aktywny udział w zajęciach, przygotowanie poprawnego referatu

Język wykładowy: polski.

4. Blok przedmiotów kształcenia nauczycielskiego

Nazwa przedmiotu: DYDAKTYKA LITERATURY I JĘZYKA Polskiego

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok studiów: III

Semestr: 5 (30 KW) + 6 (15 KW)

ECTS: 3 (1+2)

Imię i nazwisko wykładowcy: dr hab. Leszek Tymiakin

Wymagania wstępne: Zainteresowanie uzyskaniem specjalizacji nauczycielskiej; wiedza przedmiotowa zgodna z programem kierunku, zaliczenie zajęć z metodyki w semestrze 3 i 4.

Cele przedmiotu: Po zajęciach student ocenia stopień realizacji założonych celów w toku lekcji prowadzonych w czasie praktyk metodycznych; potrafi wskazać i wykorzystać funkcje podręcznika do języka polskiego dla uczniów; konstruuje przykładowy test diagnostyczny, sprawdzający i inne; dokonuje oceny programów kształcenia oraz podręczników, sporządza recenzję wybranego programu nauczania; potrafi stawiać pytania, redagować polecenia i zadania dydaktyczne; konstruuje przykładowy plan wynikowy; zna i stosuje kryteria oceny prac pisemnych (wypracowań) uczniów; potrafi planować lekcje kształcenia literackiego i językowego w szkole podstawowej i gimnazjum; planuje lekcje analityczne i „kreatorskie”; rozumie istotę integracji w nauczaniu.

Treści merytoryczne przedmiotu: Podręcznik i inne środki dydaktyczne w kształceniu polonistycznym. Kompozycja tekstu uczniowskiego. Poziomy rozumienia czytanego tekstu. Cele i zadania samokształcenia. Sposoby wdrażania do samokształcenia. Edukacja czytelnicza i medialna. Metoda projektu i jej zastosowanie w szkole. Zasady konstruowania wypowiedzi ustnych (np. głos w dyskusji, przemówienie). Organizacja pracy nad lekturą szkolną. Konstruowanie ćwiczeń analitycznych i interpretacyjnych - wybrane teksty kultury. Percepcja a interpretacja. Teksty argumentacyjne; właściwe odczytanie tematu; plan kompozycyjny; rama tekstowa; logika wypowiedzi; udobitnienie tezy lub problemu. Sposoby wyrażania i werbalizowania wartości. aksjologiczny charakter edukacji polonistycznej. Streszczenie. Umiejętność stawiania pytań i redakcji poleceń dydaktycznych. Etykieta. językowa uczniów. Teoria aktów mowy na lekcjach języka polskiego. Nowe praktyki językowe - negocjacje. Zagadnienia szeroko rozumianej komunikacji językowej.

Spis zalecanych lektur: Bakuła K., Retoryka w edukacji europejskiej, „Kształcenie językowe w szkole”, red. M. Dudzik, K. Bakuła, Wrocław 1995; Bałachowicz J., Kształcenie umiejętności czytania ze zrozumieniem, Warszawa 1988; Bartosiewicz D., Spójność tekstu uczniowskiego jako element strategii nadawczo-odbiorczej, [w:] Studia pragmalingwistyczne, red. J. Porayski-Pomsta, J. Podracki, Warszawa 1988; Bartosiewicz D., O znaczeniu akapitu. Na przykładzie tekstów uczniowskich, [w:] Studia pragmalingwistyczne, red. J. Porayski-Pomsta, H. Zgółkowa, Warszawa 1997; Białecki I., Alfabetyzm funkcjonalny, „Nowa Res Publica” 1996, nr 6; Boniecka B., Podstawowe typy struktur pytajnych polszczyzny mówionej, [w:] Studia nad składnią polszczyzny mówionej, red. T. Skubalanka, Wrocław 1978; Boniecka B., Przejawy potoczności w pytaniach nauczycieli, „Poradnik Językowy” 1985, nr 1; Dyduchowa A., Praca nad tekstem rozprawki, [w:] Rozwijanie sprawności wypowiedzi uczniów, red. S. Rzęsikowski, Z. Uryga, Kraków 1976; Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński, Warszawa 1980; Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997; Karwatowska M., Prawda i kłamstwo w języku młodzieży licealnej lat dziewięćdziesiątych, Lublin 2001; Klein E., Język polski w szkole, [w:] Słowo piękne i prawdziwe, red. S. Urbańczyk, Warszawa 1987; Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998; Polska polityka językowa na przełomie tysiącleci, red. J. Mazur, Lublin 1999; Mrazek H., Komunikacyjny model nauczania, „Nowa Polszczyzna”, Kraków 1999, nr 1; Nieckula F., Kompetencja komunikacyjna, „Polonistyka” 1997, nr 6; Niemierko B., Pomiar sprawdzający w dydaktyce, Warszawa 1990; Konteksty kulturowe w dyskursie edukacyjnym, red. J. Ożdżyński, T. Rittel, Kraków 2002; Patrzałek T., Test polonistyczny, Warszawa 1976; Pawłowska R., Lingwistyczna teoria nauki czytania, Gdańsk 1993; Plisiecki J., Metodyka pracy z filmem, Warszawa 1995; Porayski-Pomsta J., Zgółkowa H., Edukacyjna wartość perswazji, [w:] Język perswazji publicznej, red. K. Mosiołek-Kłosińska, T. Zgółka, Poznań 2003; Preisert M., Etykieta językowa i jej wyznaczniki, [w:] Język a Kultura. Podstawowe pojęcia i problemy, Wrocław 1991; Świdziński M., Analiza semiotyczna wypowiedzi pytajnych we współczesnym języku polskim, „Język Polski w Szkole dla klas IV-VI”, Kielce 1997/98; Tymiakin L., O uczniowskiej wypowiedzi perswazyjnej, „Z  Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, t. 17, red. H. Synowiec, Katowice 2004; Tymiakin L., Kompozycja uczniowskiego tekstu argumentacyjnego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, red. M. Woźniakiewicz-Dziadosz, vol. LVIII, Lublin 2004; Wiśniewska H., Pseudopoetyckość - uczniowska cecha opisu krajobrazu, „Polonistyka” 1984, nr 4; Wiśniewska H., Łatwa i trudna kompozycja wypracowań uczniowskich, „Polonistyka” 1995, nr 4; Wiśniewska H., Streszczenie - bardzo ważna umiejętność ucznia, „Polonistyka” 1997, nr 5; Zgółkowa H., Czym język za młodu nasiąknie..., Poznań 1986; Żuchowska W., Do czego dydaktykom potrzebne jest pojęcie kompetencji?, „Nowa Polszczyzna”, Kraków 1999, nr 1.

Metody nauczania: wykład konwersatoryjny, dyskusja, pokaz, ćwiczenia przedmiotowe

Metody oceny: aktywność na zajęciach, samodzielnie przygotowany scenariusz lekcji z kształcenia językowego

Język wykładowy: polski.

Dydaktyka historii - zob. program konwersatorium z dydaktyki historii na roku II

Nazwa przedmiotu: Profilaktyka i terapia pedagogiczna

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: III

Semestr: 5 (15 W + 15 KW)

ECTS: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Marzena Kowaluk

Wymagania wstępne: uzyskane zaliczenie z pedagogiki i psychologii

Cele przedmiotu: Student po zakończeniu zajęć: zna przepisy regulujące organizację pracy terapeutycznej; zna, rozumie i stosuje w praktyce założenia terapii pedagogicznej; potrafi ocenić rodzaj, głębokość i rozległość nieprawidłowości rozwojowych u dzieci; umie wykorzystać poznane programy i metody pracy terapeutycznej; potrafi zaprojektować program profilaktyczny oraz ramowy i indywidualne plany pracy terapeutycznej; potrafi ocenić zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym dziecka po określonym cyklu zajęć profilaktycznych i terapeutycznych.

Treści merytoryczne przedmiotu: Wykład - Profilaktyka - terminologia, rodzaje i jej znaczenie. Ustalenia terminologiczne i przepisy dotyczące pracy terapeutycznej. Diagnoza i obserwacja pedagogiczna. Zasady i etapy pracy terapeutycznej. Programy i metody terapii pedagogicznej. Konwersatorium- Charakterystyka zaburzeń rozwojowych będących przyczyną niepowodzeń szkolnych. Pojęcie i koncepcje wyjaśniające genezę trudności w uczeniu się. Zaprezentowanie wybranych metod z zakresu profilaktyki i terapii pedagogicznej. Planowanie i realizacja zajęć profilaktycznych i terapeutycznych. Programowanie jednostki metodycznej zajęć profilaktycznych i terapeutycznych

Spis zalecanych lektur: Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Kraków 2008; Cooper P., Ideus K., Zrozumieć dziecko z nadpobudliwością psychoruchową. Poradnik dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 2001; Gaś Z. B., Profilaktyka w szkole, Warszawa 2004; Kowaluk M., Efektywność terapii pedagogicznej dzieci z trudnościami w uczeniu się, Lublin 2009; Krasowicz-Kupis G., Psychologia dysleksji, Warszawa 2008; Piszczek M., Terapia zabawą. Terapia przez sztukę, Warszawa 2002.

Metody nauczania: wykład, dyskusja, gry dydaktyczne, ćwiczenia grupowe, zadania praktyczne

Metody oceny: zaliczenie z oceną (na podstawie obecności, aktywności i przygotowanych programów terapeutycznych).

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE KOMUNIKACJI

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: III

Semestr: 6 (30 W)

ECTS: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr hab. Leszek Tymiakin

Cele przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką szeroko pojmowanej komunikacji międzyludzkiej. Po zajęciach słuchacz dysponuje wiedzą na temat struktury aktu wymiany myśli i słów, lepiej rozumie zagadnienia uwikłania przekazu w kontekst bezpośredni i szerszy - kulturowy. Docenia wagę autokreacji, dostrzega rolę szkoły w kształtowaniu sprawności uczniowskich w sygnalizowanym zakresie.

Wymagania wstępne: wiedza przedmiotowa zgodna z programem studiowanego kierunku.

Treści merytoryczne przedmiotu: Specyfika komunikowania interpersonalnego. Teorie komunikacji. Pojęcie `dyskursu'; kategoria nadawcy i odbiorcy; formy adresatywne. Retoryka użytkowa. Autokreacja w komunikacji społecznej. Styl a komunikowanie. Psychologia komunikacji. Etyka a komunikowanie. Etykieta w komunikacji. Zmiany zachowań komunikacyjnych. Specyfika komunikacji medialnej. Komunikacja językowa dzieci i młodzieży. Sprawność komunikacyjna w dydaktyce. Polityka komunikacyjnojęzykowa wobec wyzwań XXI wieku.

Spis zalecanych lektur: Awdiejew A., Strategie nadawcy i odbiorcy w procesie konwersacji (analiza pragmalingwistyczna prośby), [w:] Z zagadnień komunikowania interpersonalnego, red. Z. Nęcki, Kraków 1989; Bertalanffy L. von, Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, Warszawa 1984; Boniecka B., Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin1999; Boniecka B., Strategie konwersacji, „Poradnik Językowy” 1991, z. 1-2; Boniecka B., Tekst w kontekście (problemy metodologiczne), „Polonica” XVI, Kraków 1994; Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa1995; Duszak A., Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1998; Dyskurs jako struktura i proces, red. Dijk van T. A., przekł. G. Grochowski, Warszawa 2001; Eicher J., Sztuka komunikowania; Łódź 1995; Etyka międzyludzkiej komunikacji, red. J. Puzynina, Warszawa 1993; Goban-Klas T., Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 2005; Grzywa A., Manipulacja. Mechanizmy psychologiczne, Kraśnik 1997; Język trzeciego tysiąclecia II. Język a komunikacja 4, red. G. Szpila, Kraków 2002; Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000; Królik G., Autoprezentacja, Katowice 2000; Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000; Labocha J., Odbiorca w tekście i wypowiedzi, [w:] Styl a tekst, red. S. Gajda, M. Balowski, Opole 1996; Leary M., Wywieranie wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji, Gdańsk 2000; Lisecki M., 2001: Komunikacja przez komputer (CMC), w: Język w komunikacji, red. G. Habrajska, t. 3, Łódź 2001; Marcjanik M., 2001: Etykieta językowa, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, 2001; Marcjanik M., Miejsce etykiety językowej wśród wartości. Uwagi ogólne, [w:] Język a Kultura, t. 3, Wartości w języku i tekście, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław 1991; Marcjanik M., Proces przewartościowywania polskiej grzeczności językowej, [w:] Język trzeciego tysiąclecia II. Język a komunikacja 4, red. G. Szpila, Kraków 2002; Marcjanik M., Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej, [w:] Język a Kultura, t. 6, Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik Wrocław 1992; Mattelart A., Mattelart M., Teorie komunikacji. Krótkie wprowadzenie, przekł. J. Mikułowski-Pomorski, Warszawa-Kraków 2001; Miczka T., O zmianie zachowań komunikacyjnych. Konsumenci w nowych sytuacjach audiowizualnych, Katowice 2002; Miller G. A., Psychologia i komunikacja, [w:] Język w świetle nauki, wybór i wstęp B. Stanosz, Warszawa 1980; Mosty zamiast murów, red. J. Stewart, Warszawa 2000; Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków1996; Nęcki Z., Komunikowanie interpersonalne, Wrocław 1992; O definicjach i definiowaniu, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1993; Ogonowska A., Skowronek B., Edukacja komunikacyjnojęzykowa wobec zjawisk ponowoczesności, [w:] Polska polityka komunikacyjnojęzykowa wobec wyzwań XXI wieku, red. S. Gajda, A. Markowski, J. Porayski-Pomsta, Warszawa 2005; Ożóg K., Językowe rytualizmy w interakcji, „Socjolingwistyka” 15, Kraków 1996; Porozmawiajmy o rozmowie. Lingwistyczne aspekty dialogu, red. M. Kita, Katowice 2003; Puzynina J., Słowo - Wartość - Kultura, Lublin 1997; Słowo w kulturze mediów, red. Z. Suszczyński, Białystok 1999; Styl a tekst, red. S. Gajda, M. Balowski, Opole 1996; Tekst, Problemy teoretyczne, red. J. Bartmiński, B. Boniecka, Lublin 1998; Tomczak L., Formy adresatywne we współczesnej rodzinie, [w:] Język a Kultura, t. 2, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław 1989; Tymiakin L., 2007: Nakłanianie subdyrektywne, Lublin; Wierzbicka A., Język - umysł - kultura, Warszawa 1999; Wiśniewska H., 2005: Sprawność językowa i komunikacyjna w historii dydaktyki polonistycznej (1950-2000), [w:] Nowoczesna szkoła 13. Kształcenie sprawności językowej i komunikacyjnej. Obraz badań i działań dydaktycznych, red. Z. Uryga, M. Sienko, Kraków 2005; Witkowski T., Psychomanipulacje. Jak je rozpoznawać i jak sobie z nimi radzić, Wałbrzych 2000; Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin; Z zagadnień komunikowania interpersonalnego, red. Z. Nęcki Kraków 1989; Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży, red. J. Porayski-Pomsta, Warszawa 1991; Zgółka T., Język wśród wartości, Poznań 1988; Zgółkowa H., Czym język za młodu nasiąknie..., Poznań 1986; Żydek-Bednarczuk U., Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice 1994; Żydek-Bednarczuk U., Typy, odmiany, klasy... tekstów. W poszukiwaniu kryteriów, [w:] Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice 2001.

Metody nauczania: wykład konwersatoryjny

Metody oceny: obecność i aktywność na wykładach

Język wykładowy: polski

Nazwa przedmiotu: EMISJA GŁOSU

Kod przedmiotu: 05.9

Typ przedmiotu: obligatoryjny

Poziom przedmiotu: studia niestacjonarne pierwszego stopnia

Rok: III

Semestr: 6 (30 KW)

ECTS: 2

Imię i nazwisko wykładowcy: dr Anna Nowicka-Struska

Cele przedmiotu: Nauka podstawowych technik emisji głosu.

Wymagania wstępne: Uczestnictwo w zajęciach przewidziane programem studiów.

Treści merytoryczne przedmiotu: Ćwiczenia praktyczne i zajęcia teoretyczne w zakresie kształtowania głosu. Anatomiczne uwarunkowania wydobywania głosu i świadomego jego kształtowania. Umiejętności pracy z ciałem: tory oddechowe, relaksacja, wydłużanie i efektywność oddechu. Ortofonia, dykcja, artykulacja, intonacja wypowiedzi. Rezonatory i sposoby pobudzania stref rezonacyjnych w ciele. Choroby zawodowe i choroby aparatu mowy. Najważniejsze dysfunkcje mowy. Podstawowe umiejętności z zakresu wystąpień publicznych; mowa ciała; komunikacja werbalna a niewerbalna.

Spis zalecanych lektur: Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu, Kraków 2006; Walencik-Topiłko A., Głos jako narzędzie. Materiały do ćwiczeń emisji głosu dla osób pracujących głosem i nad głosem, Gdańsk 2009.

Metody nauczania: ćwiczenia praktyczne, metoda podająca, prezentacje multimedialne
Metody oceny: zaliczenie na podstawie prezentacji nabytych umiejętności emisyjnych

Język wykładowy: polski

40

---