 | Pobierz cały dokument wyklad.04.1.akademia.morska.geodezja.i.doc Rozmiar 922 KB |
W nawigacji umownie zakłada się, że Ziemia jest kulą geometryczną, której promień, zwany średnim promieniem Ziemi wynosi R = 6371,1km.
Każde koło o promieniu równym promieniowi kuli ziemskiej, które swą płaszczyzną przechodzi przez środek Ziemi nazywa się kołem wielkim. Kołami wielkimi są zatem równik i wszystkie południki.
W nawigacji morskiej stosuje się jednostki miar które nie należą do układu SI. Podstawową jednostką długości używaną w nawigacji jest mila morska (Mm).
Jedna mila morska jest równa długości jednej minuty koła wielkiego Ziemi, czyli wycinka łuku równego jednej minuty na którymkolwiek południku.
Kabel (kbl) jest równy jednej dziesiątej mili morskiej.
1 Mm = 2 π × 6371100 / 360 × 60 = 1852 m
1 kbl = 185,2m
Jednostką prędkości używaną w nawigacji morskiej jest węzeł (w). Prędkość jednego węzła jest to prędkość statku pokonującego odległość jednej mili morskiej w czasie jednej godziny.
1 w = 1Mm/godz = 1852 m / 3600 s = 0,514 m/s = 0,5 m/s
Tercja południkowa to odległość 0,514m, którą w ciągu sekundy pokonuje statek płynący z prędkością 1w.
Głębokość wody, wysokość przedmiotów na lądzie (np. latarnie morskie itp.) jest określana w metrach (m).
UWAGA: Jeszcze są w obiegu wydawnictwa, gdzie operuje się angielskim systemem miar, a mianowicie: sążnie, stopy, itd. Przed użyciem mapy do nawigacji, zaleca się dokładnie zapoznać z uwagami na niej umieszczonymi.
W Wielkiej Brytanii sążeń (ang. fathom) używany był do określania głębokości morza na brytyjskich mapach nawigacyjnych:
1 sążeń = 6 stóp = 1,8288 m
1' = 1 stopa angielska (feet) = 30,48 cm = 12 cali (inch)
1" = 1 in = 25,4 mm,
Kierunek na morzu jest to linia prosta zmierzająca w kierunku interesującego nas obiektu (namiar), albo miejsca do którego chcemy dotrzeć (kurs). Kierunek określany jest za pomocą kąta zawartego między kierunkiem północnym (czyli południkiem na mapie) a kierunkiem danej linii.
Róża wiatrów czyli wyskalowana tarcza kompasu pozwala nam określać te kierunki.
Wyróżnia się cztery systemy liczenia kierunków, pierwszy z nich jest powszechnie stosowany w nawigacji morskiej.
System okrężny od N zgodnie z ruchem wskazówek zegara od 0 do 360°
247° 014° 001°
System połówkowy od widocznego bieguna czyli N lub S w kierunku E lub W, od 0 do 180° System stosowany najczęściej w astronawigacji
N147°E S014°W N001°W
N147°E =S033°E N001°W= S179°W
System ćwiartkowy od N lub S w kierunku E lub W, od 0 do 90°
 | Pobierz cały dokument wyklad.04.1.akademia.morska.geodezja.i.doc rozmiar 922 KB |