 | Pobierz cały dokument neurofizjologia.cw.3.i.4.opracowane.doc Rozmiar 807 KB |
1. Receptory
Są specyficznymi narządami odbiorczymi bodźców ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego organizmu.
To elementy pobudliwe narządów zmysłów, w skład których wchodzą też części niepobudliwe, ułatwiające lub modyfikujące działanie bodźców na receptory.
2. Potencjał receptorowy
Jest to lokalna zmiana potencjału rejestrowanego na błonie receptora, będąca wynikiem dystrybucji jonów w poprzek błony
W zależności od typu komórki może spowodować:
wydzielenie neurotransmitera
przekształcić się w potencjał czynnościowy
Cechy potencjału receptorowego:
zależny od natężenia bodźca
amplituda potencjału receptorowego jest wprost proporcjonalna do natężenia bodźca
zwiększanie natężenia bodźca wyzwala większą reakcję
niski próg reakcji
lokalny
rozprzestrzenia się na zasadzi elektrotonusu (maleje w funkcji czasu i odległości)
sumowanie czasowe i przestrzenne
brak okresu refrakcji
Potencjał generujący - minimalna wartość potencjału receptorowego wyzwalająca impuls nerwowy we włóknie wstępującym lub powodująca wydzielenie neurotransmitera z komórki receptorowej
w wyniku sumowania potencjałów generujących powstaję impulsy nerwowe przewodzone przez włókno wstępujące (aferentne, czuciowe, dośrodkowe) do ośrodka nerwowego
nie każdy potencjał receptorowy wywołuje powstanie pot.czynn.
3. Adaptacja receptorów
Receptor ulega adaptacji z racji tego, że pobudzenie receptora na ogół nie utrzymuje się na jednakowym poziomie - nawet przy stałej intensywności bodźca. W zależności od szybkości adaptacji wyróżniamy:
a) receptory fazowe - szybko adaptujące się (wykazują pobudzenie tylko na początku działania bodźca i w momencie jego ustąpienia)
b) receptory toniczne - wolno adaptujące się (pobudzenie utrzymuje się przez cały czas działania bodźca, ale stopniowo się zmniejsza)
4. Siła bodźca a pobudzenie receptorów
Właściwości receptorów pozwalają na nastepującą klasyfikację bodźców ze względu na ich siłę:
Bodziec podprogowy to bodziec o małej intensywności, niewystarczającej do pobudzenia receptora
Bodziec progowy to bodziec o najmniejszej intensywności wystarczającej do pobudzenia receptora
Bodziec nadprogowy to bodziec silniejszy od progowego, który pobudza receptor w stopniu zależnym od swej intensywności
Bodziec maksymalny to bodziec nadprogowy, wywołujący najwieksze możliwe pobudzenia receptora.
Dalsze zwiększenie siły bodźca jest już nieefektywne. Bodźce o takiej intensywności nazywa się supermaksymalnymi.
6. Czucie powierzchniowe
 | Pobierz cały dokument neurofizjologia.cw.3.i.4.opracowane.doc rozmiar 807 KB |